Σύγχρονες Τεχνολογίες στην Εκτέλεση Παραγγελιών Ειδών Μικρού Όγκου, Μεγάλης Αξίας και Υψηλής Κυκλοφοριακής Ταχύτητας. Η Αναδιοργάνωση της MAMA PRODUCTS A.E. με τα Συστήματα Aberon WMS και Aberon PICK BY LIGHT της OPTIMUM A.E. Ν. Πεχλιβάνης MAMA PRODUCTS S.A. np@mama-products.gr Περίληψη Η αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς, τα μικρά περιθώρια κέρδους και η αύξηση του ανταγωνισμού δημιουργούν ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις σε διαδικασίες logistics στη σύγχρονη επιχείρηση, ειδικά σε περιόδους ύφεσης. Η μετάθεση του προβλήματος της αποθεματοποίησης και της δέσμευσης κεφαλαίων από τους πελάτες στους προμηθευτές, έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του αριθμού των παραγγελιών και τη μείωση του μεγέθους τους. Το μειωμένο μέγεθος των ποσοτήτων οδηγεί σε μετακύλιση της διαδικασίας συλλογής (picking) από πλήρεις μονάδες logistics (π.χ. παλέτα) σε μικρότερες μονάδες (π.χ. σε ακέραιο κιβώτιο και από ακέραιο κιβώτιο σε υποσυσκευασία ή τεμάχιο). Ταυτόχρονα αυξάνονται οι απαιτήσεις για μείωση των χρόνων παράδοσης, μείωση έως μηδενισμό των λαθών και άμεση πληροφόρηση 1, 2. Τα παραπάνω δημιουργούν ακόμα μεγαλύτερη πολυπλοκότητα στις περιπτώσεις ειδών μικρού όγκου, μεγάλης αξίας και υψηλής κυκλοφοριακής ταχύτητας, στα οποία παρατηρείται έντονο το φαινόμενο των τεμαχιακών παραγγελιών, δηλαδή παραγγελιών σε ποσότητες μικρότερες του ακεραίου κιβωτίου (τεμάχια, υποσυσκευασίες). Οι επιπτώσεις στη λειτουργία της αποθήκης είναι : Αυξημένη δραστηριότητα στις διαδικασίες παραλαβής και αποστολής Αυξημένη εργασία λόγω έντασης λειτουργιών picking Αύξηση του απαιτούμενου εξοπλισμού Αύξηση της διαδικασίας ελέγχου και παρακολούθησης των λειτουργιών Αύξηση της διαδικασίας προγραμματισμού των δρομολογίων Αύξηση των δραστηριοτήτων ποιοτικού ελέγχου Αύξηση των διαδικασιών προγραμματισμού αποθεμάτων και αγορών PROCEEDINGS 1
Για να μπορέσει να αντεπεξέλθει σε αυτές τις αλλαγές η σύγχρονη επιχείρηση, χωρίς πρόσθετη αύξηση του λειτουργικού κόστους, είναι απαραίτητη η εφαρμογή αποτελεσματικών μεθόδων και συστημάτων συλλογής (picking). Τα συστήματα aberon WAREHOUSE MANAGEMENT SYSTEM (WMS) και aberon PICK BY LIGHT εφαρμόσθηκαν στην εταιρεία MAMA PRODUCTS A.E. (Θεσσαλονίκη) για τη συλλογή των ταχυκινούμενων κωδικών της και ειδικότερα των τσιγάρων, δηλαδή για το 5% έως το 20% των προϊόντων της εταιρείας και είχαν ως αποτέλεσμα τη δραστική μείωση των λαθών και του χρόνου / κόστους εκτέλεσης των παραγγελιών. Λέξεις Κλειδιά: pick by light, warehouse management system, ζωνικό picking, ταχυκινούμενοι κωδικοί, προϊόντα μεγάλης αξίας, κιβωτιακές παραγγελίες, τεμαχιακές παραγγελίες, ανατροφοδοσία, order display, μεγιστοποίηση παραγγελιογραμμών ανά ώρα. Οι εταιρείες MAMA PRODUCTS Α.Ε. και OPTIMUM A.E. Η εταιρεία MAMA PRODUCTS Α.Ε. είναι μια από τις ταχέα αναπτυσσόμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης, που δραστηριοποιείται στο χώρο των διανομών και των α- ντιπροσωπειών. Συγκεκριμένα είναι από τις λίγες στην Ελλάδα εταιρίες, η οποία συνδυάζει τη διανομή τσιγάρων, πούρων, ζαχαρωδών, καρτών σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, αναψυκτικών, μπίρας, χυμών και αλκοολούχων ποτών, προσφέροντας έτσι λύσεις ευκολίας στους πελάτες της, οι οποίοι πλέον έχουν την δυνατότητα να κάνουν όλες τις παραγγελίες τους μέσω ενός προμηθευτή. Για δεύτερη συνεχή τριετία έχει αναλάβει την αποκλειστική διανομή των εισιτηρίων του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης, αναπτύσσοντας περαιτέρω το δίκτυο πωλήσεων της και την παρουσία της σε 1000 και πλέον μικρά σημεία πώλησης. Η εταιρία σε καθημερινή βάση και για εβδομάδα έξι ημερών εκτελεί περίπου 350 μικτές παραγγελίες με φορτηγά αυτοκίνητα, ενώ διανέμει με μικρά ευέλικτα οχήματα και 650 παραγγελίες εισιτηρίου. Όλες οι παραγγελίες εκτελούνται αυθημερόν. Η OPTIMUM Α.Ε. δραστηριοποιείται αποκλειστικά στον χώρο των Πληροφοριακών Συστημάτων Logistics, στη διαμόρφωση του οποίου έχει παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ελληνική αγορά. Το "aberon", το ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα της OPTIMUM, αποτελεί μία ολοκληρωμένη πλατφόρμα για τη διαχείριση και βελτιστοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι τομείς που καλύπτει το "aberon" είναι : Διαχείριση Αποθηκών, Προγραμματισμός Δρομολογίων, Παρακολούθηση Διαδρομής Οχημάτων και Παράδοσης Παραγγελιών, Πρόβλεψη Ζήτησης & Προγραμματισμός Αποθεμάτων, Ιχνηλασιμότητα Πρώτων Υλών στην Παραγωγή, Αυτοματισμοί Συλλογής Παραγγελιών, Διαδικτυακή Παρακολούθηση Αποθήκης. PROCEEDINGS 2
Επιλογή Συστήματος PICK BY LIGHT Η MAMA PRODUCTS Α.Ε. εδώ και ένα χρόνο αποφάσισε να χρησιμοποιήσει το σύστημα εκτέλεσης παραγγελιών aberon PICK BY LIGHT, ως μέρος αναδιοργάνωσης της λειτουργίας της, με την παράλληλη εφαρμογή του aberon WMS (Warehouse Management System). Τι είναι και πως λειτουργεί ένα σύστημα PICK BY LIGHT To σύστημα PICK BY LIGHT εφαρμόζεται για τη συλλογή των ταχυκινούμενων κωδικών της εταιρείας, δηλαδή από το 5% έως το 20% των προϊόντων. Στην περίπτωση που ο αριθμός των προϊόντων είναι μικρός, τότε το PICK BY LIGHT ενδείκνυται για εφαρμογή σε όλο το εύρος των προϊόντων της εταιρείας. Ένα σύστημα PICK BY LIGHT αποτελείται από μικροϋπολογιστές σε μέγεθος μικρής σοκολάτας, που τοποθετούνται στις θέσεις συλλογή των ταχυκινούμενων προϊόντων της εταιρείας. Οι μικροϋπολογιστές αυτοί διαθέτουν φωτεινή λυχνία, φωτεινή ψηφιακή ένδειξη, καθώς και πλήκτρα ελέγχου για τον χειριστή, επικοινωνώντας σε πραγματικό χρόνο με το υπόλοιπο πληροφοριακό σύστημα της εταιρείας. Όταν μία παραγγελία επιλεγεί για συλλογή, τότε ενεργοποιούνται οι μικροϋπολογιστές και τα displays που είναι τοποθετημένα στις θέσεις picking ανάβουν, δείχνοντας τις ποσότητες που πρέπει να συλλεχθούν για κάθε κωδικό της παραγγελίας. Ο κωδικός της παραγγελίας που συλλέγεται σε μία δεδομένη χρονική στιγμή, εμφανίζεται στο display παραγγελίας (order display). Ο χειριστής βλέπει τις φωτεινές ενδείξεις στις θέσεις συλλογής και την ποσότητα που πρέπει να συλλέξει από κάθε θέση. Ο χειριστής πηγαίνει στις θέσεις με τις φωτεινές ενδείξεις και συλλέγει την ποσότητα, πατώντας το πλήκτρο επιβεβαίωσης της κάθε θέσης. Σε περίπτωση που υπάρχει έλλειψη στην θέση picking, ο χειριστής μπορεί να μειώσει την ποσότητα πατώντας το function button του display. Για κάθε θέση picking που έγινε η συλλογή, σβήνει η φωτεινή ένδειξη 3, 4, 5, 6. Όταν τελειώσει και το τελευταίο είδος της παραγγελίας, φωτεινή ένδειξη του display αποπεράτωσης (completion display), συνοδευόμενη από ηχητικό βόμβο, ενημερώνει τον χειριστή για το τέλος της παραγγελίας. Στη συνέχεια προωθείται η επόμενη παραγγελία προς εκτέλεση και η διαδικασία PICK BY LIGHT συνεχίζεται 7, 8. Με συμβατικούς τρόπους εκτέλεσης παραγγελιών ένας χειριστής δεν μπορεί να εκτελέσει περισσότερες από 150 παραγγελιογραμμές την ώρα. Με το σύστημα PICK BY LIGHT ο χειριστής μπορεί να εκτελέσει μέχρι 1.100 παραγγελιογραμμές την ώρα, δηλαδή να επιτύχει α- ποδόσεις που μπορούν να υλοποιηθούν μόνο μέσω ρομποτικών συστημάτων πολύ υψηλής επένδυσης. PROCEEDINGS 3
Για πολύ μεγάλο αριθμό ταχυκινούμενων κωδικών το μέτωπο picking χωρίζεται σε ζώνες, όπου κάθε ζώνη εξυπηρετείται από ένα χειριστή. Στην περίπτωση αυτή, ο picker μίας ζώνης εκτελεί το μέρος της παραγγελίας που αφορά τα προϊόντα της ζώνης του και στην συνέχεια προωθεί την παραγγελία στην επόμενη ζώνη που εξυπηρετείται από άλλο χειριστή. Η διαδικασία συνεχίζεται μέχρι να περάσει η παραγγελία από όλες τις ζώνες του συστήματος PICK BY LIGHT. Προβλήματα που οδήγησαν σε αυτοματοποιημένες μεθόδους picking Τα βασικά προβλήματα τα οποία οδήγησαν την εταιρία να εφαρμόσει αυτοματοποιημένες μεθόδους picking στην εκτέλεση παραγγελιών του τσιγάρου μπορούν να συνοψιστούν στα παρακάτω. 1. Ανάγκη για Μείωση Ποσοστού Λάθους Σε μία περίοδο που κυρίως για λόγους ρευστότητας τα μικρά σημεία πώλησης (καταστήματα ψιλικών, περίπτερα, minimarket) διατηρούν ελάχιστα ημερήσια αποθέματα, η παράδοση παραγγελίας με λάθη δημιουργεί τεράστια προβλήματα και σημεία τριβής με τους πελάτες. Παρόλο το γεγονός ότι η εταιρία είχε εξαιρετικά μικρό αριθμό λαθών, μόνο 2/1000, ακόμα και αυτό το ποσοστό δημιουργούσε προβλήματα. Σε ένα περιβάλλον με 350 κωδικούς τσιγάρου και καπνού και 650 κωδικούς πούρου χειροποίητου και βιομηχανοποιημένου, όταν ο τελικός πελάτης (πελάτης του μικρού σημείου πώλησης) ζητά μία συγκεκριμένη μάρκα τσιγάρου θέλει αυτή και μόνο αυτή. Σε αρκετά προϊόντα όπως σοκολάτες, μαστίχες, κ.λπ., εάν ο πελάτης δεν βρει την μάρκα που επιθυμεί, μπορεί να αγοράσει μια παραπλήσια μάρκα ή γεύση. Στην περίπτωση του τσιγάρου όμως ο πελάτης δεν είναι διατεθειμένος να αγοράσει άλλο προϊόν και θα αναζητήσει σε άλλο σημείο πώλησης την μάρκα του επιθυμεί. Έτσι η μείωση του ποσοστού λαθών ήταν εξαιρετικά σημαντική για την εταιρία. 2. Ανάγκη χρήσης και εκπαίδευσης εξειδικευμένου προσωπικού Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας για την αναζήτηση αυτοματοποιημένου τρόπου εκτέλεσης των παραγγελιών τσιγάρου ήταν η ανάγκη χρήσης και εκπαίδευσης εξειδικευμένου προσωπικού. Για να επιτύχει η εταιρία υψηλή παραγωγικότητα και μικρό αριθμό λαθών, σε αυθημερόν εκτέλεση παραγγελιών και διανομή, χρειαζόταν πολύ καλά εκπαιδευμένο προσωπικό με σταθερή απόδοση. Το γεγονός ότι η εταιρία λειτουργεί σε εβδομάδα 6 ημερών, σημαίνει ότι κάθε ημέρα οι υπάλληλοι που απασχολούνται στην εκτέλεση παραγγελιών τσιγάρου PROCEEDINGS 4
είναι διαφορετικοί (λόγω ρεπό και αδειών). Αυτό δημιουργεί προβλήματα στη διατήρηση σταθερής παραγωγικότητας και μειωμένο αριθμό σφαλμάτων. 3. Ανάγκη για Μείωση Λειτουργικού Κόστους Τέλος ένα αυτοματοποιημένο σύστημα εκτέλεσης παραγγελιών μειώνει τα λειτουργικά κόστη της εταιρίας, αφού ακόμη και να μην αλλάξει η παραγωγικότητα, υπάρχει κέρδος από κατάργηση του δύσκολου ελέγχου των παραγγελιών, με παράλληλη μείωση των ελλειμμάτων απογραφής, αλλά και βελτίωση της λειτουργίας από ενέργειες όπως το pick and pack (συλλογή και πακετοποίηση σε μία κίνηση). Αξίζει να σημειωθεί ότι η συλλογή των παραγγελιών είναι η πιο ακριβή και χρονοβόρα λειτουργία στην αποθήκη, φτάνοντας το 50% και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και το 65% του συνολικού κόστους της αποθήκης 9. Υλοποίηση του Συστήματος Στην κατηγορία τσιγάρα - πούρα η εταιρία διακινεί περίπου 1000 κωδικούς. Οι κωδικοί αυτοί, με βάση το μέγεθος και την αξία, ανήκουν ουσιαστικά σε 4 κατηγορίες : Τσιγάρα που πωλούνται με μονάδα μέτρησης lu1 την κούτα, Καπνά που πωλούνται με μονάδα μέτρησης lu1 το τεμάχιο ή φάκελο, Πούρα βιομηχανικά που πωλούνται με μονάδα μέτρησης lu1 το πακέτο και Πούρα χειροποίητα που πωλούνται με μονάδα μέτρησης lu1 την κασετίνα. Σημ. : lu1 είναι η μικρότερη μονάδα logistics (logistics unit). Παραδοσιακά η εταιρία MAMA PRODUCTS AE διαχειριζόταν αυτές τις κατηγορίες προϊόντων με διαφορετικό τρόπο ως προς την εκτέλεση παραγγελιών, δηλαδή ανεξάρτητα από την επισκεψιμότητα ανά κωδικό. Πρώτα εκτελούνταν οι γραμμές τσιγάρου, μετά οι γραμμές καπνών, στη συνέχεια οι γραμμές βιομηχανικού πούρου και τέλος οι γραμμές χειροποίητου πούρου. Φυσικά όλα τα προϊόντα ήταν τοποθετημένα σε ράφια με βάση την επισκεψιμότητα (τα ταχυκίνητα πιο κοντά στο σημείο ελέγχου), αλλά ανά κατηγορία. Η εκτέλεση των παραγγελιών γινόταν σε σχήμα Π με λίστα μέσα σε κιβώτια πλαστικά και μετά τον έλεγχο συσκευάζονταν περίπου το 40% των παραγγελιών σε σακούλες, και το υπόλοιπο 60% σε κιβώτια τσιγάρων (ανακύκλωση των κιβωτίων lu2 παραλαβής). Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα η εταιρία διακινούσε τους 80 πιο ταχυκίνητους κωδικούς τσιγάρου μόνο σε επίπεδο κούτας με αριθμό γραμμών κοντά στο 70% του συνόλου των εκτελεσμένων γραμμών και μόνο τους υπόλοιπους 220 κωδικούς (30% των γραμμών) σε επίπεδο και 0,5 της κούτας. PROCEEDINGS 5
Σε αυτή τη φάση της λειτουργίας της εταιρίας, το 10% των γραμμών παραγγελίας τσιγάρου ήταν μισές κουτές. Σε κάποια χρονική στιγμή και λόγω της πίεσης της αγοράς για μετακίνηση της διατήρησης του αποθέματος από το σημείο μικρής λιανικής στο χονδρεμπόριο, η εταιρία αναγκάστηκε να ανοίξει και τους πρώτους 80 κωδικούς σε παραγγελία μισής κούτας. Μέσα σε δύο χρόνια ο αριθμός των μισών γραμμών έφτασε στο 55% των συνολικών γραμμών. Όλα αυτά τα χρόνια η μέση παραγωγικότητα στη διαδικασία εκτέλεσης παραγγελιών μειώθηκε από 390 γραμμές ανά υπάλληλο ανά ώρα στις 340 γραμμές ανά ώρα ανά υπάλληλο, λόγω της αύξησης των γραμμών με μισές κουτές. Εδώ θα ήταν χρήσιμο να διευκρινιστεί ότι από motion time studies υπολογίσθηκε ο μέσος χρόνος επιβάρυνσης της εκτέλεσης παραγγελιών λόγω της διαδικασίας κοπής της συσκευασίας της κούτας σε 7,5 δευτερόλεπτα ανά μισή κούτα. Από το σύνολο των 1000 περίπου κωδικών που εμπλέκονται στην εκτέλεση παραγγελιών τσιγάρου-καπνού-πούρου, επιλέχθηκε να μεταφερθούν σε τεχνολογία PICK BY LIGHT οι κωδικοί με μέση επισκεψιμότητα 10 επισκέψεις ανά ημέρα και πάνω. Οι κωδικοί που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία είναι υπεύθυνοι για το 93-94% των παραγγελιογραμμών, που εκτελεί η εταιρία σε καθημερινή βάση. Επιλέχθηκαν 200 κωδικοί για το σύστημα PICK BY LIGHT. Η χωροθέτηση των παραπάνω κωδικών έγινε σε πέντε παλετόραφα μήκους 2,7 μ. το καθένα (3 ων ευροπαλέτων) και σε 4 επίπεδα. Λόγω ιδιαιτεροτήτων και συνολικής εκμετάλλευσης της αποθήκης, αλλά και περιορισμού της κίνησης των υπαλλήλων, επιλέχτηκαν τα 5 παλετόραφα σε ευθεία γραμμή. Για να μπορέσουν να τοποθετηθούν οι κωδικοί του PICK BY LIGHT σε 4 επίπεδα έπρεπε το χαμηλότερο επίπεδο να ξεκινά σχεδόν από το έδαφος και όχι σε απόσταση 40 εκατοστών, που προβλέπουν όλες οι μελέτες για βέλτιστη κίνηση του σώματος. Επειδή όμως ήταν πολύ ισχυρό το κίνητρο για μέγιστη εκμετάλλευση του χώρου και χρήση όσο το δυνατόν περισσότερων κωδίκων στο σύστημα PICK BY LIGHT, κυρίως για μείωση των σφαλμάτων, τελικά επιλέχθηκε η λύση των 4 επιπέδων με κατανομή των κωδικών στα 4 επίπεδα ως εξής: Επίπεδο 1 10 εκατοστά από πάτωμα 8% των γραμμών Επίπεδο 2 60 εκατοστά 30% των γραμμών Επίπεδο 3 110 εκατοστά 45% των γραμμών Επίπεδο 4 165 εκατοστά 17% των γραμμών PROCEEDINGS 6
Το τρίτο επίπεδο χαρακτηρίζεται από την βέλτιστη θέση για picking. Αμέσως επόμενο επίπεδο με μικρή απόκλιση από το τρίτο είναι το δεύτερ,ο που λόγω της χρήσης του πρώτου επιπέδου πολύ χαμηλά έχει και αυτό πολύ καλή θέση (ύψος) για picking. Τέλος το τέταρτο επίπεδο, παρότι είναι ψηλά, έχει πολύ καλύτερη προσέγγιση από το πρώτο, αφού πολύ πιο εύκολα ένας υπάλληλος τεντώνεται παρά σκύβει για να εκτελέσει μια γραμμή παραγγελίας. Το τελικό ποσοστό των γραμμών ανά επίπεδο διαμορφώθηκε και από έναν άλλο παράγοντα και αυτός είναι η μορφή και οι διαστάσεις των κιβωτίων lu2 παραλαβής των προϊόντων. Ο- μαδοποιήθηκαν τα κιβώτια με βάση τις διαστάσεις τους σε τέσσερις ομάδες Κλασικό κιβώτιο 50 κούτες 26Χ46Χ58 (ΠΧΥΧΜ) Κλασικό κιβώτιο 50 κούτες κωδικών 100 27Χ54Χ60 (ΠΧΥΧΜ) Κιβώτιο 20 ή 25 ή 30 κούτες 26Χ46Χ30 (ΠΧΥΧΜ) Τετράγωνο κιβώτιο 30 ή 50 κούτες διαφόρων διαστάσεων Τα κιβώτια της 3 ης ομάδας εκ πρώτης φάνηκε ότι ήταν ιδανικά για την τοποθέτηση τους στο πρώτο επίπεδο, λόγω όμως της υψηλής επισκεψιμότητας τοποθετήθηκαν στο τρίτο ή δεύτερο επίπεδο. Τα κιβώτια της δεύτερης ομάδας τοποθετήθηκαν στο δεύτερο επίπεδο, ακόμη κα εάν είχαν επισκεψιμότητα που άρμοζε στο τρίτο επίπεδο, λόγω βάρους κατά την αναπλήρωση. Οι πιο αργοκίνητοι κωδικοί τοποθετήθηκαν στο πρώτο επίπεδο. Από μια απλή παρατήρηση διαπιστώνεται ότι σε ράφι διαστάσεων 270 εκατοστών δεν μπορούν να τοποθετηθούν 10 κωδικοί τσιγάρου 10Χ28 > 270 εκατοστά. Για να αντιμετωπιστεί το παραπάνω πρόβλημα επιλέχθηκαν 160 κωδικοί τσιγάρου και 40 κωδικοί καπνού και πούρου για τοποθέτηση στο σύστημα PICK BY LIGHT. Για την εταιρία ήταν καινοτομία το να εκτελεί ταυτόχρονα κωδικούς τσιγάρου και καπνών, ήταν όμως και ιδανική λύση για να γίνει βέλτιστη εκμετάλλευση του διαθέσιμου χώρου. Στα 5 φατνώματα που χρησιμοποιήθηκαν για το σύστημα PICK BY LIGHT επιλέχθηκαν κεκλιμένα ράφια με κλίση 5% και συνολικό μήκος 155 εκατοστά. Αυτό σημαίνει ότι η χωρητικότητα της κάθε θέσης picking είναι, εάν πρόκειται για κλασικό κιβώτιο lu2, τρία κιβώτια. Η επιλογή του μήκους των κεκλιμένων ραφιών με ράουλα, έγινε με βάση το σκεπτικό η θέσηράφι να είναι και θέση στοκ και θέση picking, έτσι ώστε οι ποσότητες παραλαβής να τοποθετούνται απευθείας στο ράφι, ώστε να υπάρχει οικονομία πηγών από άσκοπες μετακινήσεις και στοιβάξεις προϊόντων σε θέση στοκ. PROCEEDINGS 7
Όλοι οι κωδικοί τσιγάρου πούρου έχουν μια μέση κυκλοφοριακή ταχύτητα 3 ημερών λόγω πολύ υψηλού κόστους διατήρησης αποθεμάτων. Το 90% των κωδικών που επιλέχθηκαν να τοποθετηθούν στο νέο σύστημα εκτέλεσης παραγγελιών έχουν μέση ποσότητα παραλαβής λιγότερη από τρία κιβώτια. Μόνο 20 κωδικοί έχουν μέση ποσότητα παραλαβής πάνω από τρία κιβώτια και μόνο 4 κωδικοί έχουν ημερήσια κατανάλωση πάνω από τρία κιβώτια. Από αυτούς οι τρεις είναι κωδικοί τσιγάρου και ο ένας κωδικός καπνού. Για τους τρεις κωδικούς τσιγάρου χρησιμοποιήθηκαν δύο θέσεις picking οπότε το τελικό σύστημα είχε συνολικά 157 κωδικούς τσιγάρου και 40 κωδικούς καπνού και πούρου. Δύο ακόμη παράγοντες που έπρεπε να ληφθούν υπόψη κατά την διαδικασία τοποθέτησης των κωδικών στις τελικές θέσεις ήταν οι εξής: Τα προϊόντα θα έπρεπε να τοποθετηθούν ανά προμηθευτή. Κατά την παραλαβή σε μια συνηθισμένη ημέρα μια παλέτα μπορεί να περιέχει 30-40 κωδικούς. Άρα είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχουν εκείνες οι προϋποθέσεις, ώστε το κάθε κιβώτιο, χωρίς άσκοπες κινήσεις, να τοποθετείται απευθείας στη θέση ράφι. PROCEEDINGS 8
Τέλος η εταιρία αντιμετωπίζει μια έντονη εποχικότητα εβδομάδας με την ακόλουθη διακύμανση : Δευτέρα 12.000 γραμμές Τρίτη 7.500 γραμμές Τετάρτη 8.500 γραμμές Πέμπτη 9.000 γραμμές Παρασκευή 11.500 γραμμές Σάββατο 9.000 γραμμές (εργασία 6,5 ώρες) Σε συνεργασία με την εταιρία εκτέλεσης του έργου OPTIMUM A.E. και μετά από εκτεταμένες συναντήσεις και επεξεργασία δεδομένων, επιλέχθηκε να διαμορφωθεί ένα δυναμικό σύστημα ζωνών για την εκτέλεση των παραγγελιών. Η εκτέλεση των παραγγελιών με το σύστημα PICK BY LIGHT γίνεται σε ζώνες σε σειρά. Ξεκινώντας ένας picker εκτελεί το πρώτο κομμάτι της παραγγελίας. Η εκκίνηση γίνεται σε κάθε ζώνη με σκανάρισμα της παραγγελίας προς εκτέλεση και όταν ολοκληρώνεται και το τελευταίο picking στη ζώνη, με το πάτημα ε- νός έξτρα κουμπιού, επιβεβαιώνεται η ολοκλήρωση της παραγγελίας στη ζώνη. Στη συνέχεια αναλαμβάνει δράση ο δεύτερος picker σε σειρά και ούτω καθεξής. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι σε κάθε ζώνη θα πρέπει να υπάρχει ισοκατανομή στην εργασία, συνδυάζοντας τον συνολικό αριθμό παραγγελιογραμμών με το ποσοστό μισών κουτών ανά ζώνη, αλλά και την συνολική ποσότητα ανά ζώνη. Για να μπορέσει η εταιρία να αντεπεξέλθει στην εβδομαδιαία εποχικότητα δημιουργήθηκε ένα δυναμικό μοντέλο ζωνών με τρεις ζώνες για τις ημέρες Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη και τέσσερις ζώνες για τις υπόλοιπες ημέρες. Ο διαχωρισμός των ζωνών έγινε με χρήση διαφορετικού χρώματος στα λαμπάκια ανά ζώνη. Το interface που δημιουργήθηκε για αλλαγή των ζωνών, ακόμη και κατά την διάρκεια της ημέρας, είναι πολύ φιλικό στο χρήστη, μια και την εξ ολοκλήρου λειτουργία ανέλαβαν οι υπάλληλοι, που προηγούμενα εκτελούσαν παραγγελίες. Από όλα τα παραπάνω είναι φανερό ότι για την τοποθέτηση των 197 κωδικών τσιγάρου, καπνού και πούρου έπρεπε να ληφθούν υπόψη οι παρακάτω παράγοντες: Αριθμός επισκέψεων ανά ημέρα (ελάχιστο 10 επισκέψεις) Χωροταξία (4 επίπεδα, 9 κωδικοί τσιγάρου και 1 κωδικός καπνού-πούρου) Τοποθέτηση κωδικών γεωγραφικά ανά προμηθευτή PROCEEDINGS 9
Τοποθέτηση κωδικών με βάση τις διαστάσεις εξωτερικού κιβωτίου lu2 Τοποθέτηση κωδικών με βάση την ευκολία πρόσβασης στη θέση picking Ισοκατανομή εργασίας ζωνών λαμβάνοντας υπόψη Εποχικότητα εβδομάδας (τρεις ή τέσσερις ζώνες και στις δύο περιπτώσεις θα πρέπει να υπάρχει ισοκατανομή) Γραμμών Ποσοτήτων Μισών κουτών Με βάση μια ονομαστική παραγωγικότητα, που σε συνεννόηση με την εταιρία OPTIMUM αποφασίσθηκε να οριστεί στις 600 γραμμές ανά ώρα ανά υπάλληλο και με βάση τον πρότυπο χρόνο χρονικής επιβάρυνσης για κάθε μισή κούτα (7,5 δευτερόλεπτά), υπολογίστηκε ο συνολικός χρόνος εκτέλεσης της διαδικασίας picking ανά κωδικό (TPΤ). Με βάση αυτόν τον χρόνο ταξινομήθηκαν οι κωδικοί και οι μεγαλύτεροι χρόνοι τοποθετήθηκαν στο τρίτο (καλύτερο) επίπεδο. Αυτοί οι κωδικοί τοποθετήθηκαν ανά προμηθευτή. Στη συνέχεια τοποθετήθηκαν οι κωδικοί του δευτέρου επιπέδου, μετά του τετάρτου και τέλος του πρώτου επιπέδου. Και αυτοί οι κωδικοί τοποθετήθηκαν ανά προμηθευτή. Επειδή οι κωδικοί ανά επίπεδο δεν είχαν την ίδια αναλογία σε προμηθευτή, συνδυάστηκαν τα επίπεδα δύο και τρία, έτσι ώστε γεωγραφικά οι κωδικοί των δύο επιπέδων να χωριστούν ανά προμηθευτή. Στα δύο υπόλοιπα επίπεδα αλλοιώθηκε η γεωγραφική τοποθέτηση των κωδικών ανά προμηθευτή. Υπήρξε περίπτωση που ένας προμηθευτής είχε το 90% των κωδικών του στα επίπεδα δύο και τρία, ενώ άλλος προμηθευτής είχε το 80% των κωδικών στα επίπεδα ένα και τέσσερα. Γεωγραφικά, στο σύνολο των θέσεων picking για το σύστημα PICK BY LIGHT υπάρχουν 50 στήλες. Μια απλή διαίρεση δια 3 έχει ως αποτέλεσμα 16,67 ενώ μια διαίρεση δια 4 έχει ως αποτέλεσμα 12,5. Από την παραπάνω ανάλυση φαίνεται ότι το πλάτος των ζωνών δεν θα μπορούσε να είναι το ίδιο. Επιλέχθηκε αρχικά να ισορροπηθεί το σύστημα των τεσσάρων ζωνών. Στην πρώτη και την τέταρτη ζώνη επιλέχθηκαν 12 στήλες, ενώ στην δεύτερη και τρίτη 13 στήλες. Η πρώτη και η τέταρτη ζώνη είναι επιβαρημένες περισσότερο, σε σχέση με τις υπόλοιπες ζώνες, επειδή σε αυτές γίνονται κάποιες ενέργειες, όπως παραλαβή λίστας με barcode, τοποθέτηση πλαστικού κιβωτίου ή ολοκλήρωση της παραγγελίας, για αυτό τον λόγο και δημιουργήθηκαν αυτές οι ζώνες με λιγότερες στήλες. Για κάθε ζώνη υπολογίστηκε το άθροισμα των TPΤ και ελέγχθηκε η ισοκατανομή των ζωνών, ως ποσοστό του συνολικού TPΤ. Το ίδιο ακριβώς υπολογίστη- PROCEEDINGS 10
κε και για το σύστημα των τριών ζωνών. Εδώ η πρώτη ζώνη παράλαβε 16 στήλες, ενώ οι δύο επόμενες 17 στήλες. Τα αρχικά αποτελέσματα ήταν σχετικά ικανοποιητικά. Οι τέσσερις ζώνες διαμορφώθηκαν ως εξής 1 ζώνη 110% 2 ζώνη 100% 3 ζώνη 94% 4 ζώνη 96% Οι τρεις ζώνες διαμορφώθηκαν : 1 ζώνη 108% 2 ζώνη 98% 3 ζώνη 94% Μετά από διάφορες προσαρμογές, μεταφορές στηλών από ζώνη σε ζώνη και αμοιβαία εναλλαγή κωδικών του ίδιου προμηθευτή στα όρια των ζωνών, επιτεύχθηκε εξισορρόπηση και των τεσσάρων και των τριών ζωνών με διαφορά 1%. Χωροθέτηση Παράλληλα με την ανάλυση και υλοποίηση του συστήματος aberon PICK BY LIGHT σε συνεργασία με την εταιρία OPTIMUM, εξετάστηκαν οι εναλλακτικές λύσεις για χωροθέτηση των υπόλοιπων κωδικών, που δεν θα παρακολουθούνταν από το αυτοματοποιημένο σύστημα. Παραδοσιακά οι αργοκίνητοι κωδικοί τοποθετούνται στην αρχή του συστήματος και αφού γίνει picking αυτών των κωδικών με λίστα, barcode scanner ή pick cart, στη συνέχεια εκτελούνται οι υπόλοιποι κωδικοί, μέσω του συστήματος aberon PICK BY LIGHT. Στην περίπτωση της ΜΑΜΑ PRODUCTS AE οι αργοκίνητοι κωδικοί αποτελούν μόνο το 6-7 % των παραγγελιογραμμών και ακόμα και με μέση παραγωγικότητα 150 γραμμών ανά ώρα και ανά υπάλληλο (λόγω της μεγάλης διασποράς των γραμμών σε πολλούς κωδικούς περίπου 800), χρειάζονται περίπου 3,5 έως 4,8 ώρες εργασίας ανά ημέρα, άρα έπρεπε να βρεθεί κάποια α- κόμη δραστηριότητα για να δημιουργηθεί μια θέση εργασίας σε οκτάωρη βάση. Οι υπόλοιπες δραστηριότητες που συμπληρώνουν την διαδικασία εκτέλεσης παραγγελιών τσιγάρου καπνού πούρου και σταθερής και κινητής τηλεφωνίας είναι : PROCEEDINGS 11
Αναπλήρωση αποθεμάτων και παραλαβές 6 ώρες Εκτέλεση παραγγελιών κάρτας σταθερής & κινητής τηλεφωνίας 2-3 ώρες Έλεγχος παραγγελιών (2000 γραμμες/ωρα/υπάλληλο) 4-6 ώρες Συσκευασία παραγγελιών (1000 γραμμες/ωρα/υπάλληλο) 7-12 ώρες Παρατηρώντας τα παραπάνω μεγέθη είναι φανερό ότι υπάρχει μια άνιση κατανομή μεταξύ των δραστηριοτήτων πριν από το aberon PICK BY LIGHT και μετά το aberon PICK BY LIGHT. Η πιο απλή ήταν και τελικά η αποδεκτή λύση στο πρόβλημα. Εάν γινόταν να δημιουργηθεί ένα work cell, το οποίο να επανδρώνεται με υπαλλήλους που θα κάνουν όλες τις μη aberon PICK BY LIGHT δραστηριότητες, τότε λύνεται το πρόβλημα. Σε συνεργασία με την εταιρία ΚΙΝΕΜΑΤΙΚ ΑΕ υλοποιήθηκε ένα σύστημα με παθητικό και ενεργό ραουλόδρομο ταινιόδρομο. Η διαδικασία εκτέλεσης παραγγελιών ξεκινά με παραλαβή από τον picker της πρώτης ζώνης της λίστας με barcode. Η συγκεκριμένη λίστα έχει στην κορυφή της ένα λεκτικό ΚΙΒΩΤΙΟ ή ΣΑΚΟΥΛΑ, το οποίο τυπώνεται και ελέγχεται παραμετρικά από το aberon WMS (Warehouse Management System). PROCEEDINGS 12
Τοποθετεί τα τσιγάρα σε ένα κόκκινο πλαστικό κιβώτιο διαστάσεων 40Χ60, εάν πρόκειται για κιβώτιο ή σε μία σακούλα συγκεκριμένων διαστάσεων, η οποία βρίσκεται σε κόκκινο κιβώτιο. Τοποθετεί τα πούρα ή τα καπνά σε μικρό πράσινο κιβώτιο διαστάσεων 20Χ30, που βρίσκεται μέσα στο κόκκινο μεγάλο κιβώτιο. Τα κόκκινα κιβώτια κινούνται πάνω σε έναν παθητικό ραουλόδρομο, που διατρέχει το σύνολο των πέντε φατνωμάτων. Στο τέλος αυτής της διαδικασίας τα γεμάτα κιβώτια οδηγούνται σε έναν ενεργό ταινιόδρομο, παράλληλο με τον παθητικό ραουλόδρομο, ο οποίος με διάφορους αυτοματισμούς και οπτικούς ανιχνευτές μετακινεί την ημι-έτοιμη παραγγελία στο σημείο από όπου ξεκίνησε η διαδικασία. Εκεί γίνεται το picking των αργοκίνητων κωδικών και ο έλεγχος με ζύγιση. Για τον έλεγχο ζύγισης χρησιμοποιούνται δύο ζυγαριές βιομηχανικού τύπου με ακρίβεια 10 γραμμαρίων. Το όλο σύστημα ελέγχεται από εφαρμογή της OPTIMUM, με χρήση οθόνης αφής. Η χρήση δύο ζυγίσεων κρίθηκε απαραίτητη, καθώς τα είδη που ζυγίζονται έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά. Οι κούτες των τσιγάρων έχουν μέσο βάρος 270 γραμμάρια, ενώ οι φάκελοι του καπνού και τα πακέτα του πούρου έχουν μέσο βάρος 30 γραμμάρια. Για τον παραπάνω λόγο έγινε και διαχωρισμός σε κόκκινα και πράσινα κιβώτια. Η εφαρμογή της OPTIMUM συγκρίνει τα θεωρητικά βάρη ανά κιβώτιο, με τα πραγματικά από τις ζυγίσεις. Εάν τα βάρη των ζυγίσεων είναι μέσα στα όρια ασφαλείας (90 γραμμάρια για τις κούτες και 26 γραμμάρια για τα καπνά και πούρα) θεωρείται ο έλεγχος ζύγισης σωστός. Στο τέλος αυτής της διαδικασίας συσκευάζεται η παραγγελία και προωθείται προς τις εξόδους για φόρτωση και διανομή. Συμπεράσματα Δυσκολίες - Οφέλη Η εφαρμογή του συστήματος aberon PICK BY LIGHT είχε, όπως και κάθε νέο σύστημα, τις δυσκολίες του. Η σημαντικότερη δυσκολία ήταν η προσαρμογή των εργαζομένων σε ένα πιο βιομηχανοποιημένο περιβάλλον. Μια από τις σημαντικότερες διαφορές ενός υπάλληλου αποθήκης από έναν βιομηχανικό εργάτη, ειδικά σε περιβάλλον γραμμής παραγωγής, είναι η αυτονομία κινήσεων του πρώτου. Ο υπάλληλος αποθήκης μπορεί να έχει κάποια στάνταρτ α- πόδοσης, αλλά έχει την ευχέρεια κινήσεων, ενώ ένας υπάλληλος που εργάζεται σε γραμμή παραγωγής έχει πιο περιορισμένο φάσμα κινήσεων. Σε κάποια χρονική στιγμή λόγω αλλαγής της φορολογίας του τσιγάρου υπήρχε έντονα άνιση κατανομή μεταξύ των ζωνών, με μεγάλη επιβάρυνση στην πρώτη και την τρίτη ζώνη του συστήματος aberon PICK BY LIGHT, επειδή όμως ο υπάλληλος της πρώτης ζώνης ελέγχει το ρυθμό του συστήματος, δεν φάνηκε καμία διαφορά στην παραγωγικότητα του. Αντίθετα ήταν εμφανής η επιβάρυνση του τρίτου εργαζομένου με πολύ μεγάλη καθυστέρηση έως και 8 παραγγελίες. PROCEEDINGS 13
Στις πρώτες συναντήσεις της ΜΑΜΑ PRODUCTS AE με την OPTIMUM αποφασίστηκε στο display εμφάνισης της ποσότητας να υπάρχει η μορφή ΧΧΧ,Χ. Με την εφαρμογή όμως του συστήματος και από τις πρώτες ημέρες φάνηκε ότι το 0,5 κούτες μπερδευόταν με το 5,0 κούτες, όπως και το 2,0 κούτες με το 20 κούτες. Σε αυτό το σημείο ήταν αποφασιστικής σημασίας η παρέμβαση της OPTIMUM με διάφορες εναλλακτικές λύσεις. Τελικά επιλέχθηκε μετά από διάφορες εφαρμογές η λύση του HALF για τις μισές κούτες και αφαίρεση της υποδιαστολής στις ολόκληρες ποσότητες. Από τη στιγμή που οι εργαζόμενοι συνήθισαν στη νέα πραγματικότητα τα αποτελέσματα ή- ταν εκπληκτικά. Το ποσοστό των σφαλμάτων μειώθηκε από 20/10000 σε 4/10000 και θα ή- ταν ακόμη μικρότερο εάν δεν υπήρχε το πρόβλημα της μισής κούτας. Σε ένα παραδοσιακό σύστημα εκτέλεσης παραγγελιών, η κίνηση του picker ένα μονόδρομος από τη θέση picking στο κιβώτιο, παλέτα, τελάρο κλπ. Στην περίπτωση της MAMA PRODUCTS AE ο εργαζόμενος, όταν χρειάζεται μισή κούτα,οι κινήσεις που κάνει είναι οι εξής: Παίρνει μια κούτα, σβήνει το λαμπάκι, κόβει τη μισή κούτα και επιστρέφει την υπόλοιπη μισή κούτα στο ράφι. Αυτή η τελευταία επιστροφή μπορεί να μη γίνει στη θέση picking του συγκεκριμένου προϊόντος αλλά σε γειτονική. Αυτό είναι και το σφάλμα που δεν μπορεί εύκολά να αποφευχθεί. Σημαντική συμβολή στη μείωση του λειτουργικού κόστους της εταιρείας είναι η χρήση του pick & pack. Από τη στιγμή που στις παραγγελίες γίνεται έλεγχος με ζύγιση, όλες οι παραγγελίες που έχουν κάτω από 22 lu1 (κούτες) συσκευάζονται σε σακούλες κατά την εκτέλεση των παραγγελιών. Οι παραπάνω παραγγελίες αποτελούν το 40% των παραγγελιών και το 30% των γραμμών. Το παραπάνω προκαλεί μια μείωση στα λειτουργικά έξοδα της τάξης των 2 έως 3,5 ωρών ανά ημέρα. Τέλος η παραγωγικότητα που τα τελευταία χρόνια είχε μειωθεί στις 350 γραμμές ανά υπάλληλο ανά ώρα αυξήθηκε σε 450 γραμμές ανά υπάλληλο, ειδικά τις ημέρες που χρησιμοποιείται σύστημα τριών ζωνών. Τα συνολικά οφέλη της εφαρμογής οδηγούν σε πλήρη απόσβεση του συστήματος (hardware, software, κατασκευές, ταινιόδρομοι, ράφια) σε 18 μήνες. Βιβλιογραφία 1. Caputo, A.Ε., Pelagagge, P.M., (2006), Management Criteria of Automated Order Picking Systems in High Rotation High Volume Distribution Center. Industrial Management & Data Systems, 106(9), pp.1359-1383. 2. Saenz, N., (2001), Picking the best practices for e-fulfillment. IIE Solutions, 33(5), pp. 37-40. PROCEEDINGS 14
3. Bodenburg, P., (2007), Pick-to-light revitalizes. Modern Materials Handling 62(1), p. 49. 4. Feare, T., (2000), Order selecting make or break. Modern Materials Handling, 55(6), p. 49. 5. Tompkins, J.A., and Smith, J.D., (1998), The Warehouse Management Handbook, Tompkins Press, Raleigh, NC. 6. Trebilcock, B., (2007), Bardwil sets table for seasonal success. Modern Materials Handling. 62(12), pp. 30-36. 7. Forger, G., (2005), We 're all about flexibility. Modern Materials Handling, 60(1), p. 71. 8. Maloney, D., (2003), Fashionably on time. Modern Materials Handling 58(10), pp. 48-50. 9. Coyle, J., Bardi, E.J., and Langley, E.L., (1996), The Management of Business Logistics, West Publishing, St. Paul, MN. PROCEEDINGS 15