ΜΥΕΛΟΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΚΟΛΕΤΣΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ Λέκτορας Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής, ΑΠΘ
ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Αντικατάσταση ΜΟ από κλωνικούς απογόνους εξαλλαγμένου πολυδύναμου αρχέγονου κυττάρου Μη αποδοτική αιμοποιΐα Δυσπλασίες μίας ή περισσοτέρων σειρών Υπερκυτταρικός ή νορμοκυτταρικός μυελός με περιφερική κυτταροπενία Επιπλέον μεταλλάξεις ΟΜΛ Α>Γ,, 50-70 ετών
ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ
ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ WHO 2008
ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ WHO 2008 Κλωνική διαταραχή αρχέγονου αιμοποιητικού κυττάρου Υπερπλασία 1 ή περισσότερων κυτταρικών σειρών Ηπατοσπληνομεγαλία Φάσεις-Στάδια Τελικά μυελοϊνωση, διαταραχή αιμοποιΐας, αύξηση βλαστών 10-19% 19% βλάστες: επιταχυνόμενη φάση >20% βλαστική
Κλινική εικόνα Απουσία συμπτωμάτων Συμπτώματα ανάλογα με την σειρά που επικρατεί Σπληνομεγαλία /ηπατομεγαλία Δυνητική εξέλιξη σε μυελοΐνωση η οξεία λευχαιμία
Διάγνωση Η κλινική εικόνα, ο κοινός αιματολογικός έλεγχος και το επίχρισμα του αίματος θέτουν την υποψία
ΧΡΟΝΙΑ ΜΥΕΛΟΓΕΝΗΣ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ BCR-ABL ABL-1 ΘΕΤΙΚΗ Μέση ηλικία 50-60 ετών Μ>F 3 φάσεις: χρόνια φάση, επιταχυνόμενη, βλαστική
Διάγνωση ΧΜΛ t(9;22) (q34;q11.2) 90-95% 95% καρυότυπος μυελού ή αίματος bcr/abl 100% RT-PCR PCR, FISH σε δείγμα μυελού ή αίματος
Δημιουργία χιμαιρικού γονιδίου bcr/abl Χρωμ.Philadelphia minute chromosome 22
ΧΜΛ ΧΡΟΝΙΑ ΦΑΣΗ Αυξημένη κυτταροβρίθεια Αύξηση ιδιαίτερα της κοκκιώδους που αφορά σε διάφορα στάδια ωρίμανσης, κυρίως μυελοκύτταρα και ουδετερόφιλα Αύξηση του αριθμού των άωρων κυττάρων της κοκκιώδους σειράς παραδοκιδωδώς (πάχος 5-10 κύτταρα) Μεγακαρυοκύτταρα μικρά με υπολόβωση (dwarf) Ηωσινοφιλία Βασεοφιλία Βλάστες <5% Pseudo-Gaucher, sea blue histiocytes Gomori: ~30% αύξηση δικτυωτών ινών Σπληνομεγαλία Χειρότερη πρόγνωση
HE x100
Χλ.εστεράση x100
MPO x100
HE x400
HE x400
Giemsa x400
ΧΜΛ ΕΠΙΤΑΧΥΝΟΜΕΝΗ ΦΑΣΗ ΚΛΙΝΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ Εμμένουσα ή αυξανόμενη λευκοκυττάρωση ή/και εμμένουσα ή αυξανόμενη σπληνομεγαλία χωρίς απάντηση στη θεραπεία Εμμένουσα ανεξέλεκτη θρομβοκυττάρωση Εμμένουσα θρομβοπενία μη σχετιζόμενη με τη θεραπεία Επιπρόσθετες κυτταρογενετικές αλλαγές μετά τον αρχικό διαγνωστικό καρυότυπο >20% βασεοφιλία στο περιφερικό αίμα 10-19% 19% μυελοβλάστες στο περιφερικό αίμα ή στο μυελό των οστών
ΧΜΛ ΕΠΙΤΑΧΥΝΟΜΕΝΗ ΦΑΣΗ Παθολογοανατομικά ευρήματα Αυξημένη κυτταροβρίθεια και δυσπλαστικές αλλοιώσεις Ομάδες μικρών δυσπλαστικών μεγακαρυοκυττάρων Ίνωση 10-19% 19% βλάστες
ΧΜΛ ΒΛΑΣΤΙΚΗ ΦΑΣΗ 20% βλάστες Παρουσία βλαστών εξωμυελικά: Δέρμα Λεμφαδένες Σπλήνας ΚΝΣ 70% μυελοβλάστες 20-30% λεμφοβλάστες(β>> >>Τ) CD34, TdT
HE x400
Giemsa x400
CD34 x100
ΧΡΟΝΙΑ ΟΥΔΕΤΕΡΟΦΙΛΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ 150 περιπτώσεις Κυτταροβριθής μυελός με παρουσία κυρίως ουδετερόφιλων πολυμορφοπύρηνων Ηπατοσπληνομεγαλία Διάγνωση εξ αποκλεισμού
Διάγνωση PV Μείζονα κριτήρια 1. Hb >18,5g/dl άνδρες, 16,5g/dl γυναίκες 2. JAK2 (V617F) η μετάλλαξη JAK2 εξόνιο 12 Ελάσσονα κριτήρια 1. Βιοψία μυελού 2. Ερυθροποιητίνη ορού 3. Aνάπτυξη ερυθροειδών αποικιών in vitro 2 μείζονακαιέναελασσον, Το 1 ο μείζον και δυο ελάσσονα
ΑΛΗΘΗΣ ΠΟΛΥΚΥΤΤΑΡΑΙΜΙΑ 3 φάσεις: προ-πολυκυτταραιμική πολυκυτταραιμική (pre- polycythaemic) Πολυκυτταραιμική (polycythaemic) Μετα-πολυκυτταραιμική (post polycythaemic myelofibrosis)
HE x400
HE x400
Glycophorin x400
ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΜΥΕΛΟΪΝΩΣΗ Προϊνωτικό στάδιο Ινωτικό στάδιο
Διάγνωση ( PMF ) Μείζονα κριτήρια 1. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΗ ΒΙΟΨΙΑ 2. Απουσία κριτηρίων για άλλα ΜΥΝ 3. Παρουσία μετάλλαξης JAK2 / άλλης κλωνικής βλάβης η επι απουσίας, αποκλεισμός ΙΙπαθούς ΜΙ Ελάσσονα κριτήρια 1.λευκοερυθροβλαστική αντίδραση 2.αύξηση LDH 3.αναιμία 4.σπληνομεγαλία
MF grading
Tear Drop Cells (or Tear Drop Poikilocytes)
HE x100
HE x400
HE x400
CD34 x100
CD34 x400
Gomori x100
Ιδιοπαθής θρομβοκυτταραιμία (ΕΤ) Κριτήρια διάγνωσης 1. σταθερή θρομβοκυτταραιμία 450x10 9 /L 2. ΒΙΟΨΙΑ ΜΥΕΛΟΥ 3.απουσία κριτηρίων για άλλο ΜΥΝ 4. παρουσία μετάλλαξης JAK2 / άλλης κλωνικής βλάβης η επι απουσίας, αποκλεισμός ΙΙπαθούς
HE x400
HE x400
Οξείες λευχαιμίες κατά WHO, 2008
Διάγνωση ΟΛ Μορφολογία Κυτταροχημεία Ανοσοφαινότυπος Κυτταρογενετική μελέτη Μοριακή μελέτη Αίμα Μυελός
AML 2,5-3 περιπτώσεις σε 100000 ανά έτος Au, Eu,, USA Ενήλικες μ.ο. ηλικίας 65 έτη Παιδιά <15 ετών,, 15-20% με αιχμή προσβολής τα 3-4 έτη ΚΛΙΝΙΚΟ-ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΟ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΟ-ΓΕΝΕΤΙΚΗΓΕΝΕΤΙΚΗ ΝΟΣΟΛΟΓΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ χρωμοσωμικές μεταθέσεις που αφορούν μεταγραφικούς παράγοντες συσχέτιση με ειδικά κλινικά, μορφολογικά και ανοσοφαινοτυπικά χαρακτηριστικά
ΟΜΛ βλάστης με ραβδίο Auer
ΟΜΛ ΟΜΛ με γενετικές βλάβες ΟΜΛ σχετιζόμενη με μυελοδυσπλασία Μυελογενείς νεοπλασίες σχετιζόμενες με θεραπεία ΟΜΛ αταξινόμητη Μυελογενές σάρκωμα Μυελογενής υπερπλασία σχετιζόμενη με Down Βλαστική πλασματοκυτταροειδής νεοπλασία εκ δενδριτικών κυττάρων
Οξεία μυελογενής λευχαιμία...who 2008
ΑΝΟΣΟΪΣΤΟΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ Διαφοροποίηση των αντιγόνων στα διάφορα στάδια αιματοποίησης και συσχέτιση με τα αντίστοιχα μυελογενή νεοπλάσματα
AML χωρίς ειδικούς χαρακτήρες (NOS) ΔΕΙΚΤΕΣ (ανοσοϊστοχημεία-οστεομυελικήοστεομυελική βιοψία) CD34 ανίχνευση των βλαστικών κυττάρων (ποσοστό, κατανομή) CD34, CD117, MPO, CD13, CD15, CD33 lysozyme,, CD14, CD11b, CD11c, CD64, CD68, CD36 (μονοκυτταρική σειρά) CD61, CD41 ή CD42 (μεγακαρυοκυτταρική σειρά) Γλυκοφορίνη Α (ερυθροκυτταρική σειρά) CD2, CD3, CD4, CD5, CD7, CD8, CD10, CD56, TdT,, PAX5, CD79α,, CD19, CD22 (Β και Τ- κυτταρικοί δείκτες) ΜΙΚΤΟΙ ή ΑΣΥΝΗΘΕΙΣ (ΑΝΩΜΑΛΟΙ) ΑΝΟΣΟΦΑΙΝΟΤΥΠΟΙ
AML χωρίς ειδικούς χαρακτήρες (NOS) AML με διαφοροποίηση (βλάστες >20%, ώριμα ουδετερόφιλα >10%, μονοκυτταρικά στοιχεία <20%) CD34+ βλαστικά κύτταρα >20%
ΠΡΟΓΝΩΣΗ Με συνήθη Χ/Θ μακρόχρονη επιβίωση το 15-30% Μεταμόσχευση μυελού των οστών