5. Τεχνικές επιλογής ιδεών

80 *$.!/0" #""'4'5 %%"%6#7/*+8"")%&""#""&%2%"6)*##. #)"!".3)%2".$%2+ +,#%! %6 "#!$%"%&"#"'"% "%& "1#)6)("*%&*%2"'-0%" 1"#-**% (-* ()* %2"-#%)32 +,#"'-.! #$ "%2 5. Τεχνικές επιλογής ιδεών 5.1. Η ανάγκη της αξιολόγησης των εφευρέσεων idea 200 invention ( ) development 10 market 8 innovation product 4 1 Η φάση της αξιολόγησης των ιδεών ακι της επιλογ ής τους είναι µία από τις πιο σηµαν τικές στην αλυσίδα της εφεύρεσης-εφαρµογής. Η πρακτική δείχν ει ότι οι εφευρέτες ή οι εταιρίες πολλές φορές δεν αξιολογούν σωστά αυτό το στοιχείο. Αντιθέτως συνεχίζουν µε την αν άπτυξη των φάσεων που ακολουθούν εν ώ το κόστος αυξάνεται δραµατικά. Μόνο όταν διοχετεύουν ένα προιόν στην αγορά διακρίνον ται οι ανεπάρκειες.εποµέν ως, είναι σηµαν τικό να έχουµε µία ποικιλία ιδεών κατά την διάθεση των προιόντων, από τις οποίες µόνο οι πιο πολλά υποσχόµεν ες πρέπει να επιλαχθούν µε αυστηρά κριτήρια. 5.1.1. Η ανάγκη για αξιολόγηση Ένα σταθερό κοµµάτι κάθε παρουσίασης µίας ιδέας, πρότασης, τεχν ικής βελτίωσης η πιθανής εφαρµογής, είναι ο επιχειρηµατικός σχεδιασµός µε την αξιολόγηση του αν αµεν όµενου οικονοµικού κόστους ή την αξιολόγ ηση των προσδοκόµεν ων εξόδων και των κερδών καθώς και άλλων παραγόν των. Εκτός από

81 τον επιχειρηµατικό σχεδιασµό πρέπει να λάβουµε και άλλα στοιχεία υπ όψιν µας, ειδικά τα στοιχεία τα οποία δεν µπορούν να αν αλυθούν µε οικονοµικούς όρους και να παρουσιαστούν σε πίν ακες. Λόγ ω της πολυπλοκότητας του θέµατος, κάθε καινοτοµία θα πρέπει να εξετάζεται από πολλές πλευρές όπως είν αι ο τύπος της καινοτοµίας, η κατάσταση της αγοράς, η εταιρία, ο ανταγ ωνισµός και θέµατα του προσωπικού που αποτελεί το βασικό περιουσιακό στοιχείο της εταιρίας. Για αρχή θα πρέπει να επιλεχθούν αυτοί που θα αποτελέσουν την οµάδα αξιολόγησης η οποία θα πρέπει ν α συγ κεντρών ει αντιπροσώπους διαφορετικών προφίλ. Οι προαν αφερόµενοι θα πρέπει ν α είναι ειδικοί µε ικανότητες αν άλυσης και γν ώσεις στα πεδία που πρόκειται ν α αξιολογήσουν. Για να ξεκινήσει ηα αξιολόγ ηση θα πρέπει να καθοριστούν τα κριτήρια που θα αποτελέσουν την βάση της διαδικασίας. Σε περίπτωση που οι ιδέες είναι πολλές, θα πρέπει πρώτα ν α κατηγ οριοποιηθούν σε σχέση µε το περιεχόµενο τους. Μετά από µία σύντοµη επισκόπηση, οι προτάσεις, που θα πρέπει να εξεταστούν από όλες τις πλευρές, γράφονται σε µία λίστα σε σχέση µε τα κριτήρια. Η προετοιµασία των σχεδιασµών και η δηµιουργ ία προγνωστικών γ ια την οικονοµία και την αγορά, είναι δύσκολο ν α αποφευχθούν. Όµως πρέπει να συνειδητοποιήσουµε ότι έχουµε ν α κάνουµε µε υποθέσεις που πολλές φορές δεν βασίζονται σε «σταθερό έδαφος Για τον λόγο αυτό δεν µπορούµε να προσδοκούµε ότι το απότέλεσµα του υποτιθέµεν ου οικονοµικού αντίκτυπου θα είναι πιο ακριβές από µία πρόγν ωση. Όλα τα προγν ωστικά που αφορούν τα θέµατα της οικονοµίας και της αγ οράς, θα πρέπει ν α λαµβάνον ται υπ όψιν αλλά µόνο ως υποθέσεις.τα πιο συχνά άγν ωστα σηµεία των καιν οτοµιών σχετίζονται µε τα άγνωστα σηµεία των απαιτήσεων της τεχν ολογ ικής αν άπτυξης και την αξιολόγ ηση της αγοράς. Λάθος αξιολογήσεις έχουν ζηµιώσει πολλούς ανυπόµονους επιχειρηµατίες. Πολλές µέθοδοι για την αξιολόγησης έχουν αναπτυχθεί για οικονοµική εφαρµογή. Λόγ ω της πολυπαραγοντικής φύσης του προβλήµατος,επειδή υπάρχουν πολλές απόψεις γ ια κάθε εφεύρεση, είναι αδύνατον να καθοριστούν αυστηροί καν όνες για το ποια συγ κεκριµέν η καινοτοµία θα αξιολογ ηθεί.σε κάποιες περιπτώσεις, οι σαφείς µαθηµατικές µετρήσεις µπορούν ν α συν δυαστούν µε άλλες µεθόδους, που βασίζονται σε υποκειµεν ικά κριτήρια. 5.1.2. Κατηγορίες των εφευρέσεω ν σε σχέση µε τις οικονοµικές τους συνέπειες Το λεγόµενο κλειστού τύπου σύστηµα περικλείει βελτιώσεις κλειστού τύπου, που σηµαίν ει ότι είµαστε γνώστες όλων των παραµέτρων του συστήµατος και έτσι µπορούµε να προβλέψουµε τις συν έπειες µίας εφεύρεσης.

82 Τυπικό δείγµα τέτοιων τύπων είν αι εφαρµογ ές κατά τις οποίες αλλάζοντας µία διαδικασία (όπως η παραγ ωγ ή) µπορούµε να εξοικον οµήσουµε ακατέργαστο υλικό ή ενέργεια, να βελτιώσουµε την παραγ ωγ ικότητα των εργ αζοµένων, να αυξήσουµε την παραγ ωγ ή και την ποιότητα των προιόν των, να µειώσουµε τον αριθµό των µονάδων που απορρίπτον ται, τις αποζηµιώσεις, τα αποθέµατα και τον χαµέν ο χρόνο. Το άλλο είδος των ανακαλύψεων σχετίζεται µε αυτό που ονοµάζουµε αν οιχτό σύστηµα- όταν τα άγνωστα στοιχεία είν αι πάρα πολλά γ ια να προβλέψουµε µε ακρίβεια τις συν έπειες µίας καινοτοµίας. Η αξιολόγηση των αποτελεσµάτων αποδεικν ύεται αναξιόπιστη απότην στιφµή που ο αριθµός των άγνωστων στοιχείων αυξάν εται ανάλογα µε το επίπεδο της καινοτοµίας. Το παράδειγ µα χρησιµοποιεί την διοχέτευση στην αγορά ενός νέου παγκόσµιου συστήµατος video το οποίο έχει ορατά πλεονεκτήµατα σε σχέση µε τον ανταγ ων ισµό αλλά παρατηρούν ται κάποιες ανεπάρκειες και επίσης έχει πολύ υψηλή τιµή. Την ίδια στιγµή πολλοί νέοι παραγ ωγοί εµφαν ίζονται στην αγ ορά. Στην αρχή οι αγοραστές είν αι επιφυλακτικοί, µόνο οι πιο τολµηροί αποφασίζουν να επενδύσουν. Είναι ευρέως γν ωστό, ότι µετά από λίγο καιρό σχηµατίζεται έν α standart, έν α σταθερό σηµείο αν αφοράς, το οποίο αν αγκάζει πολλούς παραγωγούς ν α αποσυρθούν από την αγ ορά. Ποιο σύστηµα θα χρησιµοποιηθεί ως σηµείο αν αφοράς είν αι ακόµα άγνωστο καθώς βρισκόµαστε στην φάση της ανάπτυξης, και εξαρτάται από την ποιότητα του προιόντος, τον ανταγ ων ισµό της αγ οράς, τις πολυεθν ικές εταιρίες που παράγ ουν το συγκεκριµέν ο προιόν, τους πολιτικούς παράγοντες... Αφού καθιερωθεί το σηµείο αν αφοράς, µία επιτυχηµέν η εταιρία κερδίζει µεγ αλύτερο µερίδιο της αγοράς και υψηλότερα κέρδη (τουλάχιστον στην πρώτη φάση που δεν έχει ακόµα ανταγωιστές), όµως οι άλλοι αντιµετωπίζουν µία µεγάλη απώλεια. Μόνο η πιο επιτυχηµέν η εταιρία κατάφερε ν α µεταρέψει µία εφεύρεση σε καιν οτοµία. 5.1.3. Οι συνέπειες ίσω ς να µην είναι καθορισµένες µε οικονοµικούς όρους Όταν ακολουθούµε την εξέλιξη καθοδηγούµεν οι από έντονο ανταγων ιστικό πνεύµα, διατηρούµε το µερίδιο µας στην αγ ορά. Όταν αποτυγχάνουµε ν α το κάν ουµε το µερίδιο µας µειώνεται σταδιακά. Μία πιο ακριβής αξιολόγηση αποδεικν ύεται αδύνατη. Τα αποτελέσµατα είναι µακροπρόθεσµα. Παράδειγ µα: µε την καινοτοµία, η εταιρία χτίζει έν α θετικό προφίλ (ταυτόχρον α, η εµπιστοσύν η στην εταιρία και τα προιόντα της αυξάνεται, ο αγοραστής γίνεται πρόθυµος ν α πληρώσει περισσότερα) το οποίο έµµεσα και σε βάθος χρόνου επηρεάζει τα αποτελέσµατα µίας επιχείρησης

Η Η Ως παράδειγµα Παράδειγ καινοτοµία αποτυγ χάνει να φέρει µεγ άλα κέρδη αλλά παρουσιάζει µία ν έα δυν ατότητα στρατολόγ ησης προσωπικού. Αυτό είν αι πολύ σηµαν τικό στις περιπτώσεις των αυτοαπασχολούµενων και σε περιοχές µε µεγάλη ανεργ ία. βασική ιδέα µπορεί να είναι σπουδαία, αλλά όχι απαραιτήτως εφαρµόσιµη. Όταν παρέχεται στην εταιρία το κίν ητρο να αν απτύξει την βασική ιδέα ως θετική αξία και ώθηση γ ια την δηµιουργ ία νέων ιδεών, τότε η βασική ιδέα θεωρείται επιτυχηµένη. µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε την οικολογική συνειδητοποίηση κατοίκων που µένουν κόντα σε θερµοηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Αξιών ουν την τοποθέτηση συστηµάτων καθαρισµού. Από οικονοµικής απόψεως, τέτοιου είδους τοποθέτηση είναι καθαρό κόστος αλλά εξαρτάται από την καιν οτοµία κάθε εταιρίας που θα κυµανθεί το κόστος. Πρέπει ν α συγκριθεί οικον οµικά µε το κόστος που θα προκύψει αν σταµατήσουν οι λειτουργίες της επιχείρησης. µα: Ο αυτοµατισµός στην βιοµηχανία αυτοκινήτων αυξάνει την προσαρµοστικότητα της παραγωγ ής στις ιδιαίτερες αν άγκες του αγοραστή σε συν δυασµό µε χαµηλότερο κόστος. Επίσης το µερίδιο της αγοράς αυξάνεται και ο χρόνος της παράδοσης µειώνεται λόγ ω της πιθανότητας τροποποιήσεων στην γραµµή παραγ ωγής. Συνεπώς επιταχύνεται η επιστροφή του καφαλαίου. Αυ το είναι ένα µόν ο µέρος του οφελους της αυτοµατοποίησης. Κάποιες παράµετροι µπορούν ν α αξιολογηθούν κατευθείαν εν ώ άλλες όχι (Likar, 2001). 83 5.2. Αριθµητική ανάλυση ευαισθησίας Στα συστήµατα κλειστού τύπου µε τις γνωστές παραµέτρους, ο ακριβής υπολογ ισµός δίνει στην τελική απόφαση µία συγ κεκριµένη αξία.το τελικό αποτέλεσµα του υπολογισµού, είτε είναι θετικό είτε αρνητικό, δεν αποδεικνύει απαραίτητα το αν η καινοτοµία θα είν αι επιτυχηµένη ή όχι. Πρωτίστως επιδεικνύει την οικον οµική πλευρά υπολογίζοντας όλες τις παραµέτρους κατά την δίάρκεια της αν άλυσης Προσωµείωση διαδικασίας Η διαδικασία εξελίσσεται µε τον παρακάτω τρόπο: στην αρχή σχεδιάζεται ένα µοντέλο-όλα τα απαραίτητα στοιχεία γ ια την διαδικασία έχουν καθοριστεί και οι συσχετισµοί έχουν δηµιουργηθεί και εκφραστεί µε την µορφή εξισώσεων. Σε περίπτωση µίας απλής διαδικασίας οι προαναφερθείσες εξισώσεις εµπλέκουν και υπολογ ισµούς.

84 Παράδειγµα: Εργ οστάσιο ελατηρίων, που χρησιµοποιούνται σε βιοµηχαν ική κλίµακα, αποφασίζει να εισάγει καινοτοµίες στην πραγ ωγή του. Μέχρι τώρα η ετήσια παραγ ωγ ή του στοίχιζε 150,000 µε 200, 000 κοµµάτια να παράγονται ετησίως. Κατά την διαδικασία των υπολογ ισµών, αποδείχτηκε ότι το κόστος ενέργειας για κάθε µονάδα ήταν αρκετά υψηλό και αποτελούσε το 1/3 του συνολικού κόστους. Η προτεινόµενη καιν οτοµία είχε να κάν ει µε την διαδικασία θέρµανσης και ψύξης, εν ώ οι υπολογισµοί δείχν ουν ότι µε την εισαγ ωγή µίας εφεύρεσης η προς καταν άλωση ενέργεια θα µειωθεί κατά 40% σε σχέση µε την υπάρχουσα κατανάλωση. Η εφαρµογή απαιτεί επενδύσεις που θα στοιχίσουν 3000. Επιπλέον το νέο κόστος θα αν έβει σε 0. 03 αν ά παραγ όµεν η µονάδα. Θα πρέπει ν α γν ωρίζουµε ότι τα προαν αφερθέν τα στοιχεία είανι δύσκολο ν α αποκτηθούν. Σε περίπτωση που θέλουµε να γνωρίζουµε ποια αν αλογ ία εν έργειας σχετίζεται µε τηνδιαδικασία θέρµαν σης των ελατηρίων, τα δεδοµέν α πρέπει ν α µετρηθούν ή η εταιρία ν α σχεδιάσει µία ακριβή διαχείρηση κόστους-κάτι που οι περισσότερες εταιρίες αποτυγ χάν ουν ν α κάνουν. Example Ας καθορίσουµε τα βασικά στοιχεία τα οποία επηρέασαν την απόφαση: Ετήσιο κόστος παραγ ωγής: 150, 000, Ετήσια παραγ ωγ ή: 200,000 units, Ενεργειακό κόστος ανά παραγ ώµενη µον άδα: 1/3 of all costs, η ενεργειακή κατανάλωση µειών εται κατά 40% µε τις εισαγόµενες τροποποιήσεις, Έξοδα τροποποιήσεων: 3,000, Πρόσθετο κόστος παραγ ωγής ανά µον άδα: 0.03. Πλεονεκτήµατα Μειονεκτήµατα Τιµή παραγωγής/ µονάδα 150,000 / 200,000 = 0.75 Έξοδα τροποποίησης 3,000 Κόστος ενέργειας Εξοικο νόµη ση ενέργειας/ µο νάδα 0.75 * 0.33 = 0.25 Πρόσθετο κό στος παραγωγής 0.25 * 0.6 = 0.15 0.03 * 200,000 = 6,000 Συνο λικό 0.15 * 200,000 = 30,000 Συνο λικό 9,000

32*262-%4"#%2("'5%2 *%,"!&612"*)*6%*&"-*"*% #)*6%&%"%2("'5%2 + #""%) "%&" + "*%5*%5.2!&6%2 /2!3-*%5.2!&6% ιαφορά στο κέρδος = 21. 000 >> investment is justifiedη επένδυση εξισσοροπεί ται 85 Ένας απλός υπολογ ισµός µας έδειξε ότι η επένδυση στην εξέλιξη και στην εφαρµογή καινοτοµιών αποδεικνύεται δικαιολογηµένη. Πολλές διαφορετικές επιλογές θα πρέπει ν α ερευν ηθούν στην πράξη και λαµβάνουν ε υπ όψιν µόν ο το χειρότερο σεν άριο. Είναι γεγ ονός ότι ορισµένοι παράµετροι κυµαίνονται σε ποσοστό πάν ω από 100%(όπως το κόστος αν άπτυξης) χωρίς καµµία ιδιαίτερη ζηµία. Υπάρχουν επίσης κάποιες ιδιαίτεροι παράµετροι συγκεκριµέν α σε λιγ ότερους καιν οτόµους τοµείς (παραγ ωγ ή ψωµιού και άλλων βασικών αγαθών ) όπυ και η µικρότερη τροποποίηση προκαλεί την εµφάν ιση δυσάρεστων οικονοµικών αλλαγ ών. Τέτοιες περιπτώσεις µπορούν να προσοµειωθούν µε το µον τέλο που επιδείξαµε. Εάν αποφασίσουµε για παράδειγµα ν α µειώσουµε την τιµή πώλησης, λιγ ότερα κέρδη θα εξασφαλιστούν εν ώ η ευαισθησία απέναν τι στις τροποποιήσεις θα αυξηθεί δραµατικά. Ίσως θα ήταν χρήσιµο να εφαρµόσουµε την λεγόµεν η ανάλυση ευαισθησίας και να ελέγ ξουµε που ακριβώς θα µας ωφελήσει η τροποποίηση. Το προηγούµενο παράδειγµα περικλείει µία ανάλυση ευαισθησίας σε έν α µέρος από τα πιθανά σεν άρια που αν αφέρον ται στον Πίν ακα 9. Τροποποίηση παραµέτρων ιαφορά στο κέρδος % Πρόσθετο κόστος παραγωγής ανά µο νάδα(από 0.03 σε 0.06) Μειώθηκε κατ ά 29 Ενεργειακό κόστος ανά µονάδα µειώθηκε 35 % (από 33 % to Μειώθηκε κατ ά 50 26 %) λόγω της µείωσης της τ ιµής Κατανάλωση ενέργειας µειώθηκε κατα 61 % λόγω τ ης Μειώθηκε κατ ά 50 τροποποίησης Κατανάλωση ενέργειας µειώθηκε κατά 82 % λόγω της Το ίδ ιο 0 τροποποίησης Κεφάλαιο που χρειάστηκ ε για την τροποπο ίηση αυξήθηκ ε κατά 300 % (από 3,000 σε 9,000) Μειώθηκε κατ ά 29

86! #")*-%"*"".'&"%!"(%#""%) ++ Το ενεργειακό κόστος ανά µονάδα αντιστο ιχεί στο 15 % επ ί του συνολικού κόστους, το κεφάλαιο που χρειάζεται για την τροποποίηση ανέρ χεται στα 10,000 Απώλεια ποσών 2,500 12 Παρουσιάστηκε ένα εξαιρετικά απλό παράδειγµα που περιείχε εύκολούς υπολογισµούς( λόγω της ευκολίας χρησιµοποιήθηκε το Excel), Παρόλα αυτά όταν υπάρχουν περισσότερα δεδοµένα, η διαδικασία σχεδιασµού του µον τέλου µπορεί να παραµέν ει ίδια αλλά θα χρειαστεί να χρησιµοποιήσουµε τα κατάλληλα προγράµµατα για τους υπολογισµούς µας. Συχνά οι πίν ακες αποδεικνύονται απαραίτητοι (Excel, Quattro Pro κτλ). Σε µία τέτοια περίπτωση µπορεί να έχουµε να κάνουµε µε περίπλοκες σχέσεις όπως και να χειριστούµε ποσοτικές και χρον ικές παραµέτρους, γ ια παράδειγ µα τις µηνιαίες διακυµάν σεις των τιµών της ηλεκτρικής εν έργ ειας, τις αλλαγές στις ποσότητες του προιόν τος προς πώληση σαν συνέπεια της επέκτασης της αγ οράς, την µείωση της τιµής της παραγ ωγής σαν συνέπεια της αύξησης της παραγ ωγ ής γεν ικότερα (περιλαµβάνονται οι εκπτώσεις από τους προµηθευτές επειδή προµηθεύουν µεγαλύτερες ποσότητες), κτλ. Υπάρχουν επίσης κάποια επαγγελµατικά προγράµµατα software τα οποία χρησιµοποιούν την προσοµοίωση περιπλοκότερων περιπτώσεων. 5.3. Αποτελεσµατική αξιολόγηση εισάγοντας ερωτήσεις { XE "rizik:ocena:vpraš anje" } 5.3.1. Χαρακτηριστικά της µεθόδου Η µέθοδος επεξεργάζεται συστηµατικά διαφορετικές µορφές της καιν οτοµίας όσον αφορά το σύνολο της εταιρίας και την αλληλεπίδραση της µε το ευρύτερο περιβάλλον. Σε αυτή την περίπτωση δεν αποδεικνύεται σηµαντική µόνο η διατύπωση της υπόθεσης αλλά επίσης και όλα τα άλλα σηµεία που θα επηρεαστούν από την εισαγωγ ή του νεωτερισµού, ακόµα και αυτά που θα δεχτούν θετικές επιδράσεις. also those which have positive effects. Όσο πιο πλήρες είναι το ερωτηµατολόγιο, τόσο πιο ολοκληρωµένη εικόνα θα έχουµε. Βασικοι προσανατολισµοί της επίλυσης προβληµάτων

87 Τα προβλήµατα που έχουν επιλεχθεί µπορεί ν α είναι αντικείµεν α συστηµατικής επεξεργασίας από πολλές πλευρές, ενώ η βάση περιέχει τους εξής προσαν ατολισµούς: ιση µε το όραµα της εταιρίας και σχεδιασµός στρατηγικών, το προφίλ της εταιρίας, κοινων ική και περιβαλλοντική πολιτική, εναρµόν ιση µε ρεαλιστικές πιθανότητες κτλ : εναρµόν επίπεδο της προστασίας στον βιοµηχανικό χώρο και προστασία της πνευµατικής Ο οικονοµικός προσαν ατολισµός έχει σχέση µε : τα προσδοκόµεν α οφέλη και το προσδοκόµενο κόστος, το ρίσκο, τις πιθανότητες εφοδιασµού µε κεφάλαια, την διαχείρηση της αγοράς, το άνοιγµα νέων αγορών, τον ανταγων ισµό κτλ. Οι κύριοι τεχν ολογικοί προσαν ατολισµοί οι οποίο χρειάζονται για να εξετάσουµε τα εξής θέµατα: γεν ική τεχν ολογ ική αν άπτυξη, αριθµός και σηµασία βασικών προβληµάτων, σχέση µε άλλα σχέδια, εφαρµογή της γν ώσης σε άλλα σχέδια, περιουσίας, διαθεσιµότητα των σταθερών και τρεχούµεν ων λογαριασµών επιχείρησης O προσαν ατολισµός σε βάθος χρόν ου, θα πρέπει ν α λαµβάνεται υπ όψιν. Αν εξαρτήτως από τις επιθυµίες και τις βραχύχρονες ανάγ κες, τις οποίες θα θέλαµε να ικανοποιήσουµε µε την εφαρµογ ή ης καινοτοµίας, τα αποτελέσµατα της θα πρέπει ν α είν αι ορατά ακόµα και µετά από διάστηµα πολλών χρόν ων. Ένα παράδειγ µα που θα µπορούσαµε να αν αφέρουµε σχετικά µε τις αρνητικές επιπτώσεις είναι η παραγ ωγή πυρην ικής ενέργειας και τα ραδιενεργά απόβλητα.εν ώ από την άλλη πλευρά η αν ά πτυξη οικολογ ικών µηχαν ών είναι ένα παράδειγ µα θετικών µακροχρόνιων συν επειών. Όποιος αποτύχει ν α εφαρµόσει αυτές τις βελτιώσεις θα πληρώσει περισσότερους φόρους εν ώ παράλληλα θα δει το µερίδιο του στην αγορά να µειώνεται. Το πλεονέκτηµα αυτής της µςθόδου είν αι ότι τα προβλήµατα αντιµετωπίζονται µε πληρότητα. Οι ερωτήσεις αν αδεικνύουν θέµατα τα οποία δεν θα µπορούσαν να παρουσιαστούν µε αριθµητικούς όρους. Έν α άλλο πλεον έκτηµα είν αι ότι ένας µεγαλύτερος αριθµός συν αδέλφων µπορεί να προσελκυστεί για συνεργασία. Εκτός από τα πλεονεκτήµατα, η προαν αφερθείσα µέθοδος έχει και µειονεκτήµατα. Πολλά διαφορετικά σηµεία συγκεντρώνονται µε διαφορετικό τρόπο, όµως η επεξεργασία τους αποδεικν ύεται περίπλοκή. Ο λόγος είν αι ότι συχν ά οι απόψεις διίσταν ται και η ανάλυση έχει µεγάλη έκταση λόγ ω των περιγραφικών αν αφορών που δεν επιτρέπουν µία απλή σύγκριση. (Likar, 1998). Λαµβάνον τας υπ.οψιν όλα τα στοιχεία, προτείν εται η συλλογ ή αριθµητικών δεδοµένων τα οποία θα υποστούν την κατάλληλη στατιστική επεξεργ ασία. Αυτό µπορεί να είν αι έν α δοµηµέν ο κείµενο όλων των απόψεων ή µία περίληψη των της

88 απαντήσεων, ή µία συνδυαστική µέθοδος αξιολόγησης των απαν τήσεων, που παρουσιάζεται ως Αξιολόγηση των παραγόντων-κλειδιά για την επιτυχία. Αυτή η µέθοδος επικεντρώνεται σε όλους αυτούς τους παράγοντες που θεωρούνται υπεύθυν οι γ ια την επιτυχία και στην βάση των οποίων αξιολογούνται όλες οι ιδέες. Όσο πιο ακριβής είναι η επιλογή των παραγ όντων, τόσο πιο πλήρη εικόν α αποκτούµε. Παροµοίως µε την µέθοδο της αξιολόγησης µέσω των ερωτήσεων, οι απαντήσεις συχν ά είν αι υποκειµεν ικής φύσεως και για αυτό τον λόγο προτείνεται η συγκέντρωση πολλών απόψεων οι οποίες και θα αξιολογηθούν. Το πρώτο βήµα είν αι η συλλογή των πλέον σηµαν τικών παραγότων. Είναι σηµαν τικό ν α επιλεχθούν πριν ξεκιν ήσουµε την διαδικασία της αξιολόγ ησης. Οι παράγοντες αξιολογούνται σε κλίµακα 0-1 (ασήµαντος-εξαιρετικός) αναλόγως µε την αξία τους και το πόσο σηµαν τικοί είναι- σταθµίζεται επίσης η πιθαν ή χρησιµότητα κάθε ιδέας (κλίµακα 1-5). Οι επιλεγ µένοι παράγοντες πρέπει ν α αντικατοπτρίζουν τους σκοπούς για τους οποίους θέλουµε ν α εισάγ ουµε µία καιν οτοµία (γ ια παράδειγ µα µεγ αλύτερη παροχή κιν ήτρων στους εργαζοµένους, µικρότερος αριθµός διεκδικήσεων και τα λοιπα) και την πραγµατική κατάτσαση της εταιρείας ( η τιµή πρέπει να είναι σηµαντικός παράγοντας σε περίπτωση που έχουµε φτωχές οικονοµικές πηγές). Η εταιρία που κατέχει µία σχετικά καλή θέση στην οικον οµία επιθυµεί ν α αλλάξει την στατηγική της και να γ ίνει µία κορυφαία εταιρία στον τοµέα κατασκευής δοκών γ ια ξύλινες επενδύσεις. Στο πλάισιο της καιν ούργ ιας στρατηγ ικής θέλουµε να δηµιουργήσουµε έν α ν έο προιόν γ ια την αγορά, για το οποίο η ιδέα ήδη υπάρχει. Η καινοτοµία πρέπει νε εξασφαλιστεί ως πατέντα από την στιγµή που αναµένεται ότι θα αποκτήσει µεγ άλη αξία και µέρισµα σε ξένες αγ ορές. In the framework of a new strategy we wish to develop a new market product, for which the idea already exists. Novelty needs to be patented since high value added is expected as well as an entry on foreign markets. Το ερευν ητικό και αναπτυξιακό µας τµήµα δεν έχει αρκετό αρµόδιο προσωπικό. Το υπάρχον σύστηµα παραγ ωγ ής θα έχει µια τοπική σπουδαιότητα µόν ο για δύο χρόν ια Πολλές ιδέες είναι διαθέσιµες σαν αποτέλεσµα της χρησιµοποίησης µίας από τις µεθόδους για παραγωγ ή ιδεών και επιθυµούµε να τις αξιολογήσουµε. Όµως πρώτα θα πρέπει να καθοριστούν τα κριτήρια (Πίν ακας 10) Κριτήρια αξιο λόγησης Κριτήριο Περιγραφ ή κριτηρίου Βαρύτητααπο

(0-1) K1 Αποτελεσµατικότ ητα της λύσης του συγκεκριµένου 0.7 προιόντος(η καλή λύση σηµαίνει υψηλή αξία) µακροχρόνια εκπλήρ ωση τ ων προσδοκ ιών που έχου µε από το K2 1 προιόν(καλή λύ ση σηµαίνει υψηλή αξία) τιµή K3 0.4 (υψηλή τ ιµή σηµαίνει ανεπαρκή λύση και χαµηλή αξία) Ιδέα αξιολό γησης K1 W1 K2 W2 K3 W3 Συνολικά Ιδέα K1 W1 + 1-5 0-1 1-5 0-1 1-5 0-1 K2 W2 + K3 W3 Αποκτούµε επαφή µε το πανεπ ιστήµιο και παραγγέλνουµε µία επέκταση που θα πάρει πανω από 5 2 2 6.3 µισό χρό νο να δηµιουργηθεί κ αι θα είναι σχετικά ακριβ ή. Κάνουµε αίτ ηση για να συµµετ άσχετε στο R&D πρόγραµµα το οποίο θα χρηµατοδοτηθεί από την 5 0.7 4 1 5 0.4 9.5 Ε.Ε και αναµένεται να δώσει λύσεις σε αυτού του είδους τα προβλήµατα Στέλνου µε τους εργαζοµένους µας 2 4 4 7 για επ ιµόρφωση στο πανεπιστήµιο Αγοράζουµε µία άδεια που λύνει το 5 1 4 6.1 ίδιο πρόβληµα µε διαφορετικό τρόπο Μισθώνουµε υπηρεσίες της εταιρ ίας που έχει να µας προσφέρει µία 5 2 3 6.7 τεχνική λύση για το συγκεκρ ιµένο πρόβλήµα 89 Σχετικά µε τα επιλεγµέν α κριτήρια και την βαρύτητα τους (Πίνακας 11), αποφασίσαµε να συµετάσχουµε στο πρόγραµµα R&D-έχουµε αρκετό χρόνο, αν αµένουµε την καθιέρωση µίας µακρόχρονης συνεργασίας, και το πρόγραµµα θα χρηµατοδοτηθεί από την Ε. Ε. Forecast techniques

90 5.3.2. Εξαγωγή συµπερασµάτω ν { XE "ekstrapolacija trendov" }{ XE "tehnike predvidevan " } Η τεχνική βασίζεται στην υπόθεση µία συγ κεριµέν η τεχνολογ ια θα αναπτυχθεί προς την ίδια κατεύθυνση ή µιλώντας µε µαθηµατικούς όρους θα συγ κλίν ει στην ίδια καµπύλη όπως γιν όταν στο παρελθόν και όπως θα συν εχίζει να γ ίν εται και στο µέλλον. Η τεχνική εφαρµόζεται σε πολλούς τύπους καµπυλών, όµως η πρόβλεψη είναι αξιόπιστη µόνο υπό σταθερές συνθήκες. Αυτό σηµαίν ει ότι η γραµµή αν άπτυξης θα αλλάξει υπό την επιρροή απρόβλεπτων παραγόντων και η εξαγ ωγ ή συµπερασµάτων δεν θα µπορέσει να το επηρεάσει. Τα προαν αφερθέν τα µπορούν να αποφευχθούν συνδυάζοντας την µέθοδο µε άλλες µεθόδους και µεταβάλλοντας τα αποτελέσµατα από την εξαγ ωγ ή συµπερασµάτων αν αλόγως. Τυπικό παράδειγµα είν αι η αν άπτυξη της πολιτικής αεροπορίας. Η πολιτική αεροπορία χρησιµοποίησε για την ανάπτυξη της στοιχεία από την πολεµική αεροπορία. Η γν ώση για την ταχύτητα των πολεµικών αεροσκαφών ενδυνάµων ε τις προβλέψεις γ ια τις ταχύτητες των επιβατικών αεροσκαφών για πολλές δεκαετίες αφότου αυτά ακολούθησην την ταχύτητα των πολεµικών αεροσκαφών µετά από έναν ορισµέν ο χρόνο. Delphi τεχν ική { XE "tehnike predvidevanja:tehnika Delphi" }{ XE "tehnik a Delfi" } Αυτή η τεχν ική αναπτύχθηκε µε σκοπό ν α ξεπεραστεί η αδυν αµία των δίαφορων µεθόδων, για παράδειγµα η εξαγ ωγή συµπερασµάτων από την γραµµή αν άπτυξης που βασίζεται από την αξιολόγ ηση ξεχωριστών ατόµων που συχνά ασκούν µία αρνητική επιρροή στην εργασία µε τις προσωπικές τους απόψεις. Άτοµα µε πειθ ώ συχν ά επηεεάζουν ις αποφάσεις των άλλων. Επιπλέον οι αρχές επηρεάζουν τα µέλη των οµάδων µε τα λάνθασµένα τους συµπεράσµατα. Persuasive individuals often influence on the decisions of others. Furthermore, the authorities regularly influence on the group members with their incorrect conclusions. Η τεχν ική Delphi ελαχιστοποίεί τα προαν αφερθέντα προβλήµατα σε µεγ άλο βαθµό. Θα λέγαµε ότι µπορεί ν α συγκριθεί µε την διαφορά µεταξύ οµαδικής παραγ ωγής ιδεών και γραπτών (brain storming και brain writing). Ελαχιστοποιεί την επιρροή που µπορούν να έχουν µεµονοµέν ες γν ώµες και αρχές. Η τεχν ική Delphi απότελείται από τις ακόλουθες φάσεις: Πρώτη φάση: περιγραφή του προβλήµατος µε την αποστολή ερωτηµατολογίου σε όλα τα µέλη της οµάδας εύτερη φάση: ανάλυση απαν τήσεων ενώ παράλληλα τα µέλη εν ηµερών ονται για τον µέσο όρο των απαντήσεων και τους ζητείται να ξανασκεφτούν τις απαντήσεις που έδωσαν. Ζητείται από τα µέλη των οποίων οι απαντήσεις αποκλίνουν σε µεγ άλο βαθµό να εξηγήσουν την γνώµη τους(µπορεί να έχουν

'()*+,-./01230456780.0-9016.09658.2:/;9</=>>?@0AB57 -B14-/9C/-901;9</-B-D-6E0;.046F095GH'-9016.01@6IJ<4-95 KLMK401@1514NJ<4-;0/5145E-/-104N-B1O-.6<;<2FO6195PQQRA 390/401-1;NOJ<;9<-9016.095-B0EE->209143S+T+UVSVTW401 0/F>0X-B6:95X57>.-G0/0@156E?/:;<G3B:G5-4;7EO65/1;23G9<G -B1O-.6<;<G401<715JF9<;<2.0G-B1J-914NG;9609<E14NG0/?B97D<GH '@15.4<;<0B58?;1;-/0-E0623;-19<//F0;9609<E14N2-9</ 0ID<;<9572-61@.579<G0E56?GB57-B19-IOJ<4-2-9</@7/0214N47>5856.0401 @108N21;<9://F:/B6513/9:/H=42-90>>-732-/<9</0/0E/C61;<9<G @<2581>37G-B:/72.0G;9</=>>?@0<-9016.0?6O1;-/0-1;?E-1;9</0E56?/F:/ -1@C/B6513/903B:G409-Y7E2F/09638120Z[)\\+]A976.40186F;4546F0GH FO57/07D<J-.409?kPeA4?91B57@I;45>0J080/90^320;90/E102.0 =493G0B3079FG91GB65;B?J-1-G<()*+,@<215I6E<;-F/0 /F5B061^?412--7O?61;9<E-I;<4017Y<>NB5139<90H_5 B6513/0B-7JI/-901;-/F57G0/J6CB57G401<B65;@54.0 9<G-9016.0G-./0195B6513//0E./-1950E0B<2F/5957GH _5/F5B6513/474>5836<;-;9</0E56?;902F;0 `-B9-2X6.57957PQQa4014F6@1;-9</45678N9<G 0E56?G;->1E39-650B3b2N/-GH c109</-//1?2</<b-6.5@5957pqqaa<-9016.00id<;-9</ 20^1439<909<G0/0@156E?/:;<G9<G409?MHde;- ;IE461;<2-9</.@10B-6.5@5957PQQRA4010793 58-.>-901476.:G;9</@<21576E.0/F/:B6513/9:/3B:G 95f`95B1?95gAfh061^?41i1>06?41g<[)\\+40195976. f=4@52545ighjfo61;91e2ng51b:>n;-1g9<g-9016.0g!"!#$"%# διαφορετικές πληροφορίες, η γνώµη τους ν α είναι βάσιµη, ή απλώς να έχουν µία αν ακριβή άποψη) Τρίτη φάση: η αν άλυση απαν τήσεων από την προηγούµεν η φάση µαζί µε την εξήφηση των ακραίων θέσεων επισρέφον ατι ξανά στα µέλη από τους οποίους ζητείται ν α επανεξετάσουν την γν ώµη τους και ν α στείλουν µία απάν τηση. Εάν οι απαντήσεις παραµέν ουν ασύµβατες, η φάση µπορεί ν α επαναληφθεί. Η συγκερκιµέν η τεχν ική είναι από τις πιο διαδεδοµέν ες τεχν ικές πρόβλεψης για αυτό και κρίνεται απαραίτητη για την επεξεργ ασία καιν οτόµων αν απτυξιακών λύσεων όπυ τα αποτελέσµατα της καινοτοµίας θα είν αι µακροχρόν ια και δύσκολο να προβλεφθούν (γ ια παράδειγ µα γ ια παράδειγµα η επιτυχία κυκλοφορίας κινητών τηλεφώνων που έχουν την δυν ατότητα µετάδοσης εικόν ων ) Οπως γ ίνεται και στην διαδικασία οµαδικής παραγ ωγής ιδεών (brain storming), πρέπει ν α είµαστε προσεκτικοί όταν διαλέγουµε τα µέλη των οµάδων εργ ασίας (Likar, 2001).!"&Euγενία Kανελλα κο πούλου) 91

B060@5;104N-9016.0B060E:ENG9658.2:/H ;N2-60FO-12-902568:J-.;-2.0-9016.0@1-J/5IGB65;0/095>1;25I401 B65O:6-.;9</476106O.09<G0E56?G;9</ 59150/095>14N=76CB<H ;93O5G9<G ()*+,E1090-B32-/0O63/10-./01/007DN;-191G56E0/14FG9<GB:>N;-1GB?/: 0B3KQe;--9N;10X?;<2-9</;7/;O1^32-/<B65;856?B6:95B56104C/ B6513/9:/4019</-/.;O7;<9<G8.620G9<GH 9;1A51B65;B?J-1-G9<G-9016.0G0B5@-.OJ<40/-B197O<2F/-G401<()*+, 92 Εκυός από τις προαναφερθείσες µεθόδους αξιολόγ ησης και επιλογής ιδεών, υπάρχουν πολλές άλλες. Για παράδειγ µα: Μέθοδοι για ακριβή προσωµείωση των διαδικασιών µίας επιχείρησης (και στην µορφή προγραµµάτων computer), SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) αν άλυση ( υν ατά σηµεία, Αδυν αµίες, Ευκαιρίες, Απειλές), Συγκριτική µέθοδος µε την βοήθεια µίας µήτρας συσχετισµών ή µία µέθοδος σύγκρισης ανά ζεύγη (µη στατιστική µέθοδος αξιολόγησης µιας ιδέας, όπου κάθε ιδέα συγκρίν εται µε όλες τις υπόλοιπες), έντρο λήψης αποφάσεων (µία αν άλυση ποικίλων σεν αρίων), Ανάλυση Pareto (συγκέντρωση προσοχής σε βασικά στοιχεία σε σχέση µε την φόρµουλα 80 % 20 %), ιάγραµµα Ishikawa ή διάγραµµα ψαροκόκκαλο (αποσαφήν ιση προβλήµατος), Πολυπαραγον τικές αναλύσεις (οι οποίες υποστηρίζουν την ευρύτητα της αν άλυσης συνδυάζον τας πολλές πλευρές του θέµατος καθώς και τις ποσοτικοποιήσεις τους), Και άλλες. Η µέθοδος που θα χρησιµοποιήσουµε εξαρτάται από τον τύπο του προβλήµατος, τα διαθέσιµα δεδοµέν α και την αν άγκη για ακρίβεια αποτελεσµάτων. 5.4. Λήψ η τελικών αποφάσεων 5.4.1. Απόκτηση σηµαντικών πληροφοριώ ν ΈΝΑ σηµαντικό βήµα πριν την αξιολόγηση των ιδεών είναι η συλλογ ή δεδοµέν ων. Ειναι πολύ σηµαντική από την στιγµή που όλες οι εγαρµογές, οι υπολογισµοί και οι συγκρίσεις θα βασιστούν στα συλλεχθέντα στοιχεία. Η βασική αρχή αυτής της διαδικασίας µοιάζει µε την µαγειρική. Η ποιότητα του πιάτου εξαρτάται από τα συστατικά που έχουµε χρησιµοποιήσει. Ακόµα και οι καλύτεροι σεφ δεν µπορούν να δηµιουργ ήσουν µία νόστιµη πίτα από βρασµέν α αυγά και µήλα. Ακόµα και αν

93 την ψήσουµε προσεχτικά και την στολίσουµε, η πίτα δεν θα αφήσει καλή εντύπωση. Το ίδιο ισχύει και για τα δεδοµέν α. Εάν αποδειχθούν ανακριβή, το αποτέλεσµα θα είναι εξίσου αν ακριβές. Τα αν τικειµεν ικά στοιχεία είν αι προιόντα ρυθµισµέν ων λειτουργ ιών απόκτησης και επεξεργασίας δεδοµέν ων. Τα αποτελέσµατα είν αι επαν αλαµβαν όµενα και ανεξάρτητα α πό τον τρόπο συλλογής. Οι αν τικειµεν ικές πηγές είν αι για παράδειγ µα τα παοτελέσµατα µετρήσεων, οι επίσηµες αναφορές εν ός ινστιτούτου, αδιαµφισβήτητες απόψεις ειδικών κτλ. Τέτοια αποτελέσµατα αποτελούν την βάση της εταιρίας για περαιτέρω αν άλυση. Κατά την διάρκεια της φάσης συλλογής των δεδοµένων, πολλές φορές χρησιµοποιούµε πληροφορίες από τις λεγόµενες δευτερεύουσες πηγές. Αυτά τα δεδοµέν α είν αι εσωτερικής φύσεως και έχουν συλλεχθεί νωρίτερα γ ια την ικανοποίηση των δικών µας αν αγκών. Αυτά µπορεί να είναι δεδοµέν α που έχουν συλλεχθεί από παρόµοιες ενέργειες ή από πηγές που αφορούν συνηθισµέν ες λειτουργ ίες (λογ αριασµοί, stocks, παραγωγ ή, κόστος) (Kotler, 1996). Ειδικά στοιχεία από βιβλία και περιοδικά µπορούν να αποδειχτούν πολύ χρήσιµα. Όµως το είδος της πηγής πρέπει να λαµβάν εται υπ όψιν. Τα περιοδικά επιθεώρησης είναι τα πλέον αξιόπιστα. Τα δεδοµέν α που συλλέγον ται από τις ηµερήσιες εηµερίδες είναι συνήθως ελκυστικά αλλά λιγότερο χρήσιµα. Εκτός από τις προαναφερθείσες τρεις πηγές, οι οργαν ισµοί αποδεικνύεται ότι είναι µία σηµαν τική πηγ ή δεδοµένων από την στιγµή που συλλέγουν δεδοµένα που αφορούν συγκεριµέν ους τοµείς συστηµατικά και φροντίζουν γ ια την περιοδική αν ανέωση τους- µπορούν να απακτηθούν µέσω ειδικών βάσεων δεδοµέν ων οι οποίες είναι διαθέσιµές. Παίρν οντας την τελική απόφαση Όταν αξιολογούµε τα αποτελέσµατα µίας καιν οτοµίας, πρέπει να δώσουµε προσοχή σε όλα τα στοιχεία, όχι µόνο στα βασικά στοιχεία-γεγονότα αλλά και στα µαλακά στοιχεία και στις διάφορες απόψεις που δεν µπορούν να εκφραστούν µεσα από τους πίν ακες και τα διαγ ράµµατα. Η αξιοπιστία των δεδοµέν ωνπρέπει να είναι συνδεδεµένη µε τον τρόπο συλλογής των πληροφοριών και την γν ώση των προτερηµάτων και των περιορισµών κάθε µεθόδου που θα εφαρµόσουµε. Η απόφαση φυσικά βρίσκεται στα χέρια του προσώπου που θα αποφασίσει σύµφωνα µε τα στοιχεία, την γν ώση του και την εµπειρία. Εάν η πλάστιγγα των αποφάσεων δεν γέρνει από καµµία πλευρά, χαρακτηριστικά όπως η διορατικότητα, ο χαρακτήρας, οι προσδοκίες και η τόλµη, κρίνονται πολύ σηµαντικά. Τα στοιχεία που συγκέντρωσε η Αµερικαν ικες υπηρεσίες για τις ανταγ ωνιστικές δεξιότητες των επιχειρήσεων, έδειξαν ότι τα οικον οµικά δεδοµένα µπορούν ν α εξηγήσουν µόνο τα µισά των προβληµάτων εν ώ τα άλλα µισά είχαν να κάν ουν µε µη οικονοµικές επιδράσεις.(likar, 1998).

94 Μία αναλυτική προσέγγ ιση σχετικά µε την επίλυση προβληµάτων όταν έρχεται η στιγµή ν α παρθούν αποφάσεις καταδεικν ύει την σπουδαιότητα του εν στίκτου ενός manager o ο οποίος συνεισφέρει από ν ωρίς στα έγ κυρα αποτελέσµατα. Πολλά χρόν ια εµπειρίας έχουν δείξει ότι η έκτη αίσθηση ενός µέσου manager µπορεί ν α είναι πηγ ή πολλών λαθών (Smith και Reinersten, 1991).