ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ (σχολικό έτος 2011-12) 1. Πρόγραμμα Κυκλοφοριακής Αγωγής Κυκλοφορώ με ασφάλεια Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους οι μαθητές της Δ 1 τάξης με τον κ. Παράσχο Αθανάσιο υλοποίησαν Πρόγραμμα Κυκλοφοριακής Αγωγής σε συνεργασία με το Γρ. Αγωγής Υγείας της Δ/νσης Π.Ε. Δυτ. Θεσ/νίκης με τίτλο: «Κυκλοφορώ με ασφάλεια» Σκοπός του προγράμματος ήταν μάθουν τα παιδιά να κυκλοφορούν σωστά, να μάθουν τα βασικά σημεία του ΚΟΚ, τρόπους συμπεριφοράς και ως οδηγοί και ως συνοδηγοί, αλλά και ως πεζοί. Ασχολήθηκαν με τον ΟΔΗΓΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ με τίτλο «70 Μαθητικά βήματα με οδική ασφάλεια» που εκδόθηκε από την ΤΕΔΚ Ν. Θεσσαλονίκης. Μέσα από αυτόν τον οδηγό οι μαθητές γνώρισαν πώς πρέπει να κυκλοφορούμε όλοι μας σωστά. Ζωγράφισαν τα βασικά σήματα κυκλοφορίας και έμαθαν να τα ξεχωρίζουν ανάλογα με το σχήμα τους και το χρώμα τους. Έγινε προβολή από το δάσκαλο μέσω του Η/Υ στα ατυχήματα και στους κανόνες οδικής συμπεριφοράς. Τα παιδιά με τη βοήθεια του δασκάλου τους κατασκεύασαν ένα CD-R, σε μορφή POWER POINT το οποίο είναι επιμορφωτικό αλλά ταυτόχρονα και ευχάριστο. Το CD-R αυτό φτιάχτηκε σε 24 αντίτυπα και μοιράστηκε σε όλους τους μαθητές. Επισκέφθηκαν το Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής στον Εύοσμο. Εκεί έκαναν αφομοίωση και πρακτική εμπέδωση όλων αυτών που επιμελήθηκαν στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Οι υπεύθυνοι του πάρκου έδειξαν στους μαθητές ορισμένα βασικά σημεία του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες και εναλλάξ εξασκήθηκαν οδηγώντας ποδήλατο, οδηγώντας τζιπ παιδικό και κάνοντας τους πεζούς σε πραγματικές συνθήκες. Αξιολόγηση Θεωρούμε ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα, με τον τρόπο δουλεύτηκε ήταν ό,τι πιο ουσιαστικό και σημαντικό για τους μαθητές ως προς την αγωγή τους και την εκπαίδευσή τους στα ζητήματα που αφορούν στην οδήγηση αλλά και στην συμπεριφορά μας ως πεζοί. 33
2. Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας Οι τροφές που τρέφουν κι εκείνες που καταστρέφουν Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους οι μαθητές της Β 2 τάξης με την κα Άννα Ευσταθιάδου υλοποίησαν Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας σε συνεργασία με το Γρ. Αγωγής Υγείας της Δ/νσης Π.Ε. Δυτ. Θεσ/νίκης με τίτλο: «Οι τροφές που τρέφουν κι εκείνες που καταστρέφουν» Επιλογή του προγράμματος Στην επιλογή του θέματος μας οδήγησε η πεποίθησή μας ότι είναι απαραίτητο να κατανοήσουν οι μαθητές την αξία της υγιεινής διατροφής σύμφωνα με την πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής, καθώς διαπιστώσαμε την ύπαρξη λανθασμένων αντιλήψεων και προβληματικών καταστάσεων που σχετίζονται με τη διατροφή, όπως: Οι κακές διατροφικές συνήθειες των παιδιών κατά την ώρα του διαλείμματος. Η παιδική παχυσαρκία. Ο καθημερινός «βομβαρδισμός» από τις τηλεοπτικές διαφημίσεις που αφορούν την κατανάλωση έτοιμων τροφών και παρασκευασμάτων. Η άγνοια των μαθητών για το σωστό τρόπο διατήρησης των τροφίμων, όπως επίσης και η αδυναμία επιλογής των σωστών πρώτων υλών για την παρασκευή ενός υγιεινού γεύματος. Σκοπός του προγράμματος Σκοπός του προγράμματος ήταν η συνειδητοποίηση, από πλευράς των μαθητών/τριών, της αξίας της μεσογειακής διατροφής, η απόκτηση γνώσεων που συμβάλλουν στην ανάπτυξη υγιεινών διατροφικών συνηθειών και ο σωστός τρόπος διατήρησης των τροφίμων. Επιμέρους στόχοι: Η συνειδητοποίηση της διατροφικής αξίας των τροφών. Η κατανόηση της σχέσης της διατροφής με την υγεία. Η παράλληλη ευαισθητοποίηση των γονέων. Ανάπτυξη επικοινωνίας και συνεργασίας. Να μάθουν να σχεδιάζουν υγιεινά γεύματα σύμφωνα με τη μεσογειακή διατροφή. Να γνωρίσουν τις ομάδες τροφών και τα θρεπτικά συστατικά που μας παρέχουν. Να αναπτύξουν κλίμα ομαδικότητας και συνεργασίας. Να γίνουν υπεύθυνοι και ενημερωμένοι καταναλωτές. Να μάθουν το σωστό τρόπο συντήρησης κι αποθήκευσης. Βιωματική μάθηση και μέθοδος project. Με βάση τα ενδιαφέροντα και τις καθημερινές διατροφικές συνήθειες των μαθητών/τριών οργανώθηκαν δραστηριότητες που: αποσκοπούσαν στην τόνωση του ομαδοσυνεργατικού πνεύματος (παιχνίδια εμπιστοσύνης, συνεργασίας - ομαδικές εργασίες) 34
στόχευαν στην ανάπτυξη του γνωστικού τους πεδίου αλλά και στην καλλιέργεια του προφορικού και γραπτού τους λόγου (καταγραφή εβδομαδιαίου διαιτολογίου, καταγραφή και εκτέλεση απλών μαγειρικών συνταγών,) συνδύαζαν τη γνώση με την καλλιτεχνική έκφραση και δημιουργία (κατασκευή αφισών με την πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής, με το χώρο αποθήκευσης των τροφίμων στο ψυγείο και στο ντουλάπι κ.ά.) Θεματικές ενότητες Δραστηριότητες 1 ο Διδακτικό δίωρο: Ανάγνωση ιστοριών σχετικές με τις λανθασμένες διατροφικές συνήθειες και τα αποτελέσματα που έχουν στον οργανισμό με στόχο την ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα διατροφής. 2 ο Διδακτικό δίωρο: Γνωριμία με τα φυτά (φύλλα, καρποί, ρίζες, φρούτα) που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική και τη διατροφική τους αξία. 3 ο Διδακτικό δίωρο: Γνωριμία με τα ζώα, τα προϊόντα που δίνουν ως τρόφιμα και τη διατροφική τους αξία. 4 ο Διδακτικό δίωρο: Γνωριμία με τις ομάδες τροφίμων και την Πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής και να εξοικειωθούν σχετικά με το ποια τρόφιμα τοποθετούνται σε κάθε επίπεδο της Πυραμίδας αλλά και με τη συχνότητα κατανάλωσης των τροφίμων από την κάθε ομάδα. 5 ο Διδακτικό δίωρο: Ποιες είναι οι πολύ καλές επιλογές και ποιες οι λιγότερο καλές επιλογές από κάθε ομάδα και να κατανοήσουν οι μαθητές τη δράση ορισμένων θρεπτικών συστατικών και να μάθουν σε ποια τρόφιμα περιέχονται αυτά. 6 ο Διδακτικό δίωρο: Κατασκευάζουν τις δικές τους αφίσες με την πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής. 7 ο Διδακτικό δίωρο: Μαθαίνουν να σχεδιάζουν τα μικρά γεύματα της ημέρας και να αντιληφθούν τη σημασία τους για την καλή λειτουργία και απόδοση του οργανισμού καθώς και ποιες ομάδες τροφίμων θα πρέπει να επιλέγουν στα μικρά γεύματα. 8 ο Διδακτικό δίωρο: Μαθαίνουν να σχεδιάζουν τα μεγάλα γεύματα της ημέρας, να αντιληφθούν τη σημασία των μεγάλων γευμάτων για την καλή λειτουργία και απόδοση του οργανισμού καθώς και να μάθουν από ποιες ομάδες τροφίμων θα πρέπει να κάνουν τις επιλογές τους. 9 ο Διδακτικό δίωρο: Μαθαίνουν να διαβάζουν τις ετικέτες τροφίμων και να κατανοήσουν τα συστατικά που περιέχονται. 10 ο Διδακτικό δίωρο: Φτιάχνουν υγιεινό πρωινό επιλέγοντας τρόφιμα από την πυραμίδα της διατροφής με τη βοήθεια των δύο σεφ που επισκέφτηκαν την τάξη μας. 11 ο Διδακτικό δίωρο: Η ασφαλής χρήση τροφίμων, ώστε να εξοικειωθούν οι μαθητές με τις βασικές μεθόδους και τεχνικές συντήρησης των τροφίμων, να κατανοήσουν τη σημασία όλων των σταδίων που απαιτούνται για την ασφάλεια των τροφίμων αλλά και να μάθουν το σωστό τρόπο τοποθέτησής των μετά την 35
αγορά τους στο χώρο του σπιτιού. Γνωρίζουν το σωστό τρόπο αποθήκευσης των τροφίμων στο ψυγείο, στο ντουλάπι και στο μπαλκόνι, με τη βοήθεια της χημικού κας Ποντίκη Κατερίνας που επισκέφθηκε την τάξη μας και στη συνέχεια κατασκευάζουν σχετικές αφίσες. 12 ο Διδακτικό δίωρο: Κατασκευάζουν τις προσκλήσεις, τα προγράμματα και τα «τρόφιμα» για τη γιορτή της τάξης «Τα τρόφιμα ζωντανεύουν» 13 ο Διδακτικό δίωρο: Παρουσιάζουν το σκετς της διατροφής «Τα τρόφιμα ζωντανεύουν» Δραστηριότητες: Ανάγνωση και δραματοποίηση του παραμυθιού: «Μια φορά ήταν η Κολοτούμπα» Τραγούδι: «Ο χορός των μπιζελιών», Στίχοι Μ. Κριεζή, Μουσική Λ. Πλάτωνος, Δίσκος: «Εδώ Λιλιπούπολη» Φτιάχνω Αφίσες: Η πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής Αποθηκεύω τα τρόφιμα στο ψυγείο και στο ντουλάπι Σταυρόλεξα Παροιμίες: (Φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι), (Το μήλο πέφτει κάτω από τη μηλιά) Τραγούδια: (Μήλο μου κόκκινο) Σχεδίασαν τα μικρά γεύματα και τα μεγάλα γεύματα της ημέρας Έφτιαξαν ένα βιβλίο με δικές τους αγαπημένες συνταγές Καλέσαμε στο σχολείο μας δύο σεφ που βοήθησαν τους μαθητές να ετοιμάσουν ένα υγιεινό μεσογειακό πρωινό τη χημικό κα Κατερίνα Ποντίκη που μίλησε στους μαθητές για το σωστό τρόπο συντήρησης και αποθήκευσης των τροφίμων στο ψυγείο και στο ντουλάπι. Θεατρικό παιχνίδι: Παρουσίασαν το σκετς «Τα τρόφιμα ζωντανεύουν» και το χορευτικό «Ο χορός των μπιζελιών». Αξιολόγηση του προγράμματος Θεωρώ ότι το πρόγραμμα έγινε αποδεκτό από τα παιδιά με ευχαρίστηση. Τα παιδιά έμαθαν να δουλεύουν σε ομάδες και αποκόμισαν γνώσεις που θα τα βοηθήσουν να γίνουν συνειδητοποιημένοι καταναλωτές σε ότι αφορά τα τρόφιμα. Οι δραστηριότητες άρεσαν στα παιδιά, δήλωσαν απόλυτα ικανοποιημένα από την υλοποίηση του προγράμματος. Κατανόησαν τόσο την όλη διαδικασία όσο και τη χρησιμότητα του προγράμματος. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος εντόπισαν αρκετά από τα διατροφικά τους λάθη, ειδικά στην παράλειψη του πρωινού και στην επιλογή σνακ και γευμάτων από fast food. Το κέρδος του προγράμματος είναι ότι οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με τον τρόπο της σωστής διατροφής και εκτιμώ ότι οι γνώσεις που απέκτησαν θα τους επηρεάζουν θετικά, άμεσα και έμμεσα, στο μέλλον. 36
3. Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας - Η τηλεόραση και τα κρυφά μηνύματά της Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους οι μαθητές της ΣΤ 2 τάξης με τον κ. Φιλιππίδη Αντώνη υλοποίησαν Πρόγραμμα Αγωγής Τηλεόρασης σε συνεργασία με το Γρ. Αγωγής Υγείας της Δ/νσης Π.Ε. Δυτ. Θεσ/νίκης με τίτλο: «Η τηλεόραση και τα κρυφά μηνύματά της» Κριτήρια επιλογής του προγράμματος: Η ολοένα και αυξανόμενη αρνητική επιρροή της τηλεόρασης στη συμπεριφορά των παιδιών. Η επιρροή της τηλεόρασης στη διαμόρφωση χαρακτήρων, στάσεων, τάσεων και αξιών των παιδιών. Στόχοι του προγράμματος: Να βλέπουν και να κρίνουν μόνο αυτά που θέλουνε. Να μην παραμελούνε το διάβασμα, την οικογένειά τους, τους φίλους τους και πολλά άλλα Να αναγνωρίζουν και να ερμηνεύουν τα κρυφά και φανερά μηνύματα της τηλεόρασης. Να κατανοούνε και να ερμηνεύουνε σωστά τη γλώσσα της τηλεόρασης. Να μάθουν να συνεργάζονται και να οργανώνονται σε ομάδες, να αναθέτουν ρόλους, να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, να εκφράζουνε τις απόψεις τους και να τις αιτιολογούνε. Δραστηριότητες: Παρουσίαση δελτίου ειδήσεων, δελτίο καιρού και μιας διαφήμισης αθλητικών ειδών. Συντάξαμε ένα ερωτηματολόγιο με πάρα πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα τα οποία σας παρουσιάζουμε παρακάτω (στο σύνολο των 24 μαθητών/τριών της τάξης): Πόση ώρα βλέπεις τηλεόραση τη μέρα; Λιγότερο από 1 ώρα : 6 μαθητές - 1-2 ώρα: 12 μαθητές 2-3 ώρες : 4 μαθητές Περισσότερες ώρες: 2 μαθητές Έχεις τηλεόραση στο σπίτι; 24 ΝΑΙ 0 ΌΧΙ Έχεις τηλεόραση στο δωμάτιό σου; 6ΝΑΙ 18 ΟΧΙ Έχετε κανόνες παρακολούθησης 8 ΝΑΙ - 16 ΟΧΙ Βλέπεις τηλεόραση με τους γονείς σου: OXI:4 - ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ:15 - ΠΑΝΤΑ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ:4 Πόσες τηλεοράσεις υπάρχουν στο σπίτι σας: ΜΙΑ:4 - ΔΥΟ:13 ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ:6 Πόσα εξωσχολικά διάβασες αυτό το μήνα: KANENA:5 - ΕΝΑ:8 - ΔΥΟ: 6 - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ:4 Έγραψαν για τα 5 «μη» της τηλεόρασης: Α)Να μην βλέπουν πολλές ώρες τηλεόραση. Β) Nα μην βλέπουν εκπομπές ακατάλληλες για την ηλικία τους Γ)Να μην βλέπουν από κοντινή απόσταση τηλεόραση. Δ) Να μην βλέπουν τηλεόραση αργά το βράδυ. Ε)Nα μην αντιγράφουμε ό,τι βλέπουμε. 37
Αξιολόγηση του προγράμματος: Μετά τη λήξη του προγράμματος κατανόησαν ότι η τηλεόραση δεν είναι αυτό το «μαγικό κουτί» το οποίο μας μεταφέρει σε κόσμους μαγικούς και εξωτικούς αλλά είναι μια οφθαλμαπάτη την οποία καλούμαστε εμείς να την αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Μάθανε να ξεχωρίζουνε την καλή διαφήμιση από την κακή, να ξεχωρίζουνε τα αληθινά πρόσωπα από τα ψεύτικα και καμουφλαρισμένα, το σωστό από το λάθος, την αληθινή είδηση από την «φτιαχτή» είδηση. Μάθανε ακόμα ότι για να βγει μια εκπομπή στον αέρα απασχολούνται πάρα πολλοί άνθρωποι διαφόρων ειδικοτήτων (δημοσιογράφοι, τεχνικοί, ηχολήπτες, καμεραμέν, μακιγιέζ, οδηγοί κ.ά.) 4. Ημέρα κατά του καπνίσματος 31 η Μαΐου Βλαβερές συνέπειες Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά του καπνίσματος, οι μαθητές του Δ2, μαζί με το δάσκαλό τους κ. Απόστολο Ζώη στις 31 Μαΐου και στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος,- φορώντας μπλουζάκια με αντικαπνιστικά μηνύματα - μαζί με μέλη του Συλλόγου Καρκινοπαθών Μακεδονίας-Θράκης οργάνωσαν και συμμετείχαν σε μια επιτυχημένη αντικαπνιστική εκδήλωση στην πλατεία Αριστοτέλους, μοιράζοντας φυλλάδια, τονίζοντας τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος κι υπενθυμίζοντας στους περαστικούς το νόμο για την απαγόρευση του καπνίσματος. Θυμήσου πως, με το κάπνισμα... σκεπτόμαστε πιο δύσκολα νυστάζουμε εύκολα κουραζόμαστε όταν τρέχουμε κολυμπάμε πιο δύσκολα ξεραίνεται το στόμα μας μυρίζει η αναπνοή μας αρρωσταίνουμε και τόσα άλλα... Σκέψου εσύ που είσαι καπνιστής: Αγαπάς το παιδί σου, όταν το μολύνεις συνέχεια μέσα στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο; Αχ! αυτό το παθητικό κάπνισμα τι κακό κάνει. Στεναχωριέσαι γιατί άρχισε να καπνίζει πολύ νωρίς το παιδί σου και μετά γκρινιάζεις ότι είναι νευρικό!! Μη δημιουργείς πρόβλημα στην έγκυο εργαζόμενη συνάδελφό σου. Σεβάσου την. 5. Ζαχαροπλαστική στην τάξη Οι μαθητές/τριες του ΣΤ2 μαζί με τη δασκάλα του ολοημέρου κα Κατερίνα Κοσμά, αποφασίσανε να ασχοληθούνε με τη ζαχαροπλαστική, φτιάχνοντας κουλουράκια. Το μείγμα ήταν έτοιμο κι αρχίσανε να τα πλάθουνε. Ήταν μια όμορφη και διασκεδαστική εμπειρία. Τ αγόρια και τα κορίτσια έκαναν αστεράκια, καρδούλες, γυαλάκια. Έπειτα τα ψήσανε στο φούρνο του σχολείου. Μοσχομύρισε όλο το σχολείο. Τι ωραία μυρωδιά! 38