Περιοδικός πίνακας των στοιχείων. Ηλεκτρονιακή δομή και περιοδικές ιδιότητες των στοιχείων.

Περιοδικός πίνακας των στοιχείων. Ηλεκτρονιακή δομή και περιοδικές ιδιότητες των στοιχείων. Βέλτιστο Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Χημεία Δημιουργός: Ηλίας Ζαφειριάδης ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Σημείωση Το παρόν έγγραφο αποτελεί προϊόν αυτόματης δημιουργίας και εκτύπωσης του Ψηφιακού Διδακτικού Σεναρίου με Τίτλο: «Περιοδικός πίνακας των στοιχείων. Ηλεκτρονιακή δομή και περιοδικές ιδιότητες των στοιχείων.». Δημιουργήθηκε στις 08/02/2017 20:30:00 και έχει υποστηρικτικό ρόλο στο έργο του εκπαιδευτικού. Δεν αντικαθιστά το Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο, το οποίο περιέχει όλο το Διαδραστικό Περιεχόμενο και αξιοποιεί τις ψηφιακές δυνατότητες της Πλατφόρμας «Αίσωπος». Το σενάριο αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως «Βέλτιστο» ύστερα από αξιολόγηση από δύο αξιολογητές και είναι αναρτημένο με το πλήρες ψηφιακό περιεχόμενό του στην Πλατφόρμα «Αίσωπος». Το Διαδραστικό Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο με το πλήρες ψηφιακό περιεχόμενό του βρίσκεται στον σύνδεσμο: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210 Επισημαίνεται ότι τα σενάρια της Πλατφόρμας «Αίσωπος» διακρίνονται σε: Υποδειγματικά Σενάρια: Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια που έχουν προκύψει από επιστημονικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικοί Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλη ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Βέλτιστα Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία άνω των 70 μονάδων. Επαρκή Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία από 50 έως 70 μονάδες. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ ΠΡΑΞΗ: «Ανάπτυξη Mεθοδολογίας και Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων για τα Γνωστικά Αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης» - MIS: 479325, ΣΑΕ: 2014ΣΕ24580051. Η πράξη συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Δημόσιο στο πλαίσιο του ΕΠ «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ 2007-2013 και υλοποιείται σε σύμπραξη από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Η Πλατφόρμα Ανάπτυξης, Σχεδίασης, Υποβολής, Αξιολόγησης και Παρουσίασης Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων «Αίσωπος», αναπτύχθηκε με ίδια μέσα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο πλαίσιο του Υποέργου 2: «Ψηφιακό Σύστημα Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Υποβολής, Αξιολόγησης, Διαχείρισης και Αξιοποίησης Ψηφιακών Σεναρίων καθώς και καθοδήγησης και Υποστήριξης των Εκπαιδευτικών» της Πράξης. Ομάδα Επιστημονικής και Διοικητικής Εποπτείας της Πράξης: Επιστημονικός Υπεύθυνος Πράξης για τις Δράσεις που αφορούν το Ι.Ε.Π: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 1: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 2: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Υπεύθυνος Υποέργου 3: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Επιστημονική Συντονίστρια των ειδικών επιστημόνων του Υποέργου 1: Βασιλική Καραμπέτσου, Φιλόλογος, Εισηγήτρια Ι.Ε.Π. Σελίδα 2/47

Φύλλα Εργασίας Σεναρίου Το παρόν ψηφιακό σενάριο περιέχει φύλλα εργασίας, τα οποία είναι συννημένα στο αρχείο «PDF» και μπορείτε να τα ανοίξετε κάνοντας διπλό κλικ πάνω στο εικονίδιο. 1η Φάση: 2η Φάση: 3η Φάση: Σελίδα 3/47

Γενική Περιγραφή Σεναρίου Γνωστικό αντικείμενο: Χημεία Θεματική ταξινομία: Χημεία -> Άτομα και μόρια -> Περιοδικός πινάκας Εκπαιδευτικό πρόβλημα: Προβλέπεται στο Α.Π.Σ. η διδασκαλία της ενότητας που περιγράφεται στον τίτλο του διδακτικού σεναρίου στα πλαίσια του μαθήματος της Χημείας Γ Λυκείου Θετικής κατεύθυνσης (ενότητες 6.3 και 6.4 του σχολικού εγχειρίδιου). Υπό προϋποθέσεις και με κατάλληλες προσαρμογές το σενάριο μπορεί να απευθύνεται και σε μαθητές της Α Λυκείου. Έχει επανειλημμένα αναφερθεί στη βιβλιογραφία η δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι μαθητές στη διαμόρφωση ενός νοητικού μοντέλου για τον Περιοδικό Πίνακα το οποίο θα συνδυάζει τη θέση των ατόμων των στοιχείων στον Π.Π. με την υποατομική τους δομή καθώς και με τις ιδιότητές τους (ατομική ακτίνα-ηλεκτραρνητικότητα- ενέργεια ιοντισμού κ.α.). Οι μαθητές δυσκολεύονται να συλλάβουν τη σημασία του Π.Π. ως πηγής πληροφοριών για το σύνολο των χημικών στοιχείων του σύμπαντος και επιπλέον αδυνατούν να τον χρησιμοποιήσουν για να προβλέψουν τη χημική συμπεριφορά αλλά και τις φυσικές ιδιότητες των χημικών στοιχείων. Μέσω της συγκεκριμένης διδακτικής παρέμβασης που βασίζεται στο μοντέλο της καθοδηγούμενης ανακάλυψης σε ομαδοσυνεργατικό περιβάλλον επιχειρείται η αναδόμηση προϋπαρχόντων παρανοήσεων των μαθητών (πχ. σχετικά με το ποιος πρότεινε το σύγχρονο περιοδικό πίνακα και με ποιο κριτήριο ταξινομούνται σε αυτόν τα χημικά στοιχεία). Επιπλέον παρέχονται με φιλικό προς τους μαθητές τρόπο όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για να «ανακαλύψουν» τη σχέση ατομικής δομής θέσης στον Π.Π. καθώς και για να «συμπεράνουν» και να «αιτιολογήσουν» σχετικά με τις περιοδικές ιδιότητες των στοιχείων και τους παράγοντες που τις επηρεάζουν. Γενική περιγραφή περιεχομένου: Το παρόν διδακτικό σενάριο αφορά στη διδασκαλία της ενότητας "Περιοδικός Πίνακας των Στοιχείων" στην ομάδα προσανατολισμού Θετικών Σπουδών της Γ τάξης του γενικού λυκείου. Με κατάλληλες τροποποιήσεις μπορεί να αξιοποιηθεί και στην Α τάξη του γενικού λυκείου. Το διδακτικό σενάριο επιχειρεί να καθοδηγήσει τους μαθητές στην ανακάλυψη της σχέσης μεταξύ ηλεκτρονιακής δομής και θέσης στον περιοδικό πίνακα αλλά κυρίως στην ερμηνεία της περιοδικότητας των χημικών ιδιοτήτων των στοιχείων. Η υλοποίησή του στηρίζεται στο σχήμα πρόβλεψη- έλεγχος- συμπέρασμα και ανατροφοδότηση και απαιτεί υποστηρικτικό και καθοδηγητικό ρόλο από τον εκπαιδευτικό ενώ παράλληλα καλλιεργεί μεταγνωστικές δεξιότητες (αυτοέλεγχος, αυτοαξιολόγηση, αυτοδιόρθωση). Διδακτικοί Στόχοι: Να αιτιολογεί σχετικά με το κριτήριο κατάταξης των στοιχείων Θα ορίζει τους τομείς του περιοδικού πίνακα και θα περιγράφει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους Ερμηνεύει την περιοδικότητα των ιδιοτήτων με κριτήριο την ηλεκτρονιακή τους δομή Προβλέπει τη μεταβολή της ατομικής ακτίνας και της ενέργειας ιοντισμού με βάση τη θέση των στοιχείων Σελίδα 4/47

Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου: Περιδικός πίνακας Τομείς Περιοδικότητα ιδιοτήτων Υλικοτεχνική υποδομή: Εργαστήριο υπολογιστών ή υπολογιστής με βιντεοπροβολέα Σύνδεση στο διαδίκτυο Τυπικός χρόνος αλληλεπίδρασης με το εκπαιδευτικό σενάριο σε διδακτικές ώρες για δουλειά εντός του σχολείου: 3 ώρες Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί: Δεν υπάρχουν. Η αρχική εικόνα του σεναρίου έχει ληφθεί από το σχολικό βιβλίο "Χημεία Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών" των Λιοδάκη, Γάκη, Θεοδωρόπουλου, Θεοδωρόπουλου και Κάλλη, εκδ. ΙΤΥΕ "Διόφαντος" 2015 Εκτιμώμενο Επίπεδο Δυσκολίας: Δύσκολο Τύπος διαδραστικότητας : Ενεργός μάθηση Επίπεδο διαδραστικότητας : Υψηλό Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα του τελικού χρήστη: 15-18 Εκπαιδευτική βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο: Γενικό Λύκειο Σελίδα 5/47

Σύνοψη φάσεων σεναρίου: 1η Φάση: Σύγχρονος περιοδικός πίνακας. Εισαγωγή. Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο ηλεκτρονικών υπολογιστών. Αριθμός φύλλων εργασίας: 1 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Ιστορία του Περιοδικού Πίνακα Ιστορία του Περιοδικού Πίνακα Διαδραστικός Περιοδικός Πίνακας Εξοικείωση με τον Περιοδικό Πίνακα Δομή του Περιοδικού Πίνακα Ηλεκτρονιακή δομή και θέση στον περιοδικό πίνακα Συσχέτιση ηλεκτρονιακής δομής με τη θέση στον Π.Π. Θέση ενός φορτισμένου ατόμου στον περιοδικό πίνακα. Θέση ενός φορτισμένου ατόμου στον περιοδικό πίνακα. Τομείς του περιοδικού πίνακα Πλήθος ομάδων σε κάθε τομέα. Πρόβλεψη του πλήθους των ομάδων κάθε τομέα Αριθμός στοιχείων σε κάθε περίοδο του Π.Π. Πρόβλεψη πλήθους στοιχείων κάθε περιόδου Συνοψίζουμε το φύλλο εργασίας. 2η Φάση: Περιοδικός Πίνακας- Περιοδικές Ιδιότητες Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο ηλεκτρονικών υπολογιστών. Αριθμός φύλλων εργασίας: 1 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Τα ονόματα των κύριων ομάδων του Π.Π. Η διαδραστική ιστοσελίδα Τα ονόματα των κύριων ομάδων του Π.Π. Σημείο βρασμού των χλωρίδιων των στοιχείων των κύριων ομάδων του Π.Π. Σημείο βρασμού των χλωρίδιων των στοιχείων των κύριων ομάδων του Π.Π. Χημικός χαρακτήρας οξειδίων σε συνάρτηση με τη φύση του στοιχείου Χημικός χαρακτήρας οξειδίων σε συνάρτηση με τη φύση του στοιχείου Στοιχεία μετάπτωσης (μεταβατικά) Συσχέτιση ηλεκτρονιακής δομής μεταβατικού στοιχείου με τη θέση στον Π.Π. Στοιχεία μετάπτωσης (μεταβατικά) Ιδιότητες μεταβατικών στοιχείων Σελίδα 6/47

3η Φάση: Περιοδικές ιδιότητες. Ατομική ακτίνα, Ea Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο πληροφορικής Αριθμός φύλλων εργασίας: 2 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Η Ατομική Ακτίνα Ο διαδραστικός περιοδικός πίνακας Ορίζουμε την ατομική ακτίνα. Δραστικό Πυρηνικό Φορτίο Υπολογίζουμε ΔΠΦ Παράγοντες που καθορίζουν την ατομική ακτίνα. Συνοψίζουμε τους παράγοντες που επηρεάζουν την ατομική ακτίνα Παράγοντες που καθορίζουν την ατομική ακτίνα. Ατομική ακτίνα μεταβατικών στοιχείων Ακτίνες ιόντων Συνοψίζουμε το φύλλο εργασίας. Η ενέργεια πρώτου ιοντισμού (Εi1) Παράγοντες που καθορίζουν την ενέργεια πρώτου ιοντισμού. Παράγοντες που καθορίζουν την ενέργεια πρώτου ιοντισμού. Οι ενέργειες 2ου, 3ου κ.ο.κ. ιοντισμού (Εix) Συνοψίζουμε για την ενέργεια ιοντισμού Σελίδα 7/47

1η Φάση: Σύγχρονος περιοδικός πίνακας. Εισαγωγή. Σελίδα 8/47

1η Φάση: Σύγχρονος περιοδικός πίνακας. Εισαγωγή. Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο ηλεκτρονικών υπολογιστών. Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fe_1_pp_aesop.pdf Στην πρώτη φάση του διδακτικού σεναρίου και μετά τη δραστηριότητα εξοικείωσης με την ιστοσελίδα, επιχειρείται η περιγραφή του περιοδικού πίνακα, η συσχέτιση της θέσης των χημικών στοιχείων με την ηλεκτρονιακή δομή τους. Μετά το πέρας της πρώτης φάσης του σεναρίου οι μαθητές αναμένεται να είναι σε θέση να τοποθετούν τα χημικά στοιχεία στην κατάλληλη θέση στον περιοδικό πίνακα με βάση των ατομικό τους αριθμό. Επιπλέον θα προβλέπουν την ηλεκτρονιακή δομή των στοιχείων με βάση τη θέση τους στον Π.Π και θα παραθέτουν τις κυριότερες ιδιότητες των μεταβατικών στοιχείων. 1. Ιστορία του Περιοδικού Πίνακα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21268 Σελίδα 9/47

2. Ιστορία του Περιοδικού Πίνακα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21267 1η Ερώτηση: Στην εικόνα 1 βλέπεις τον Moseley ή τον Mendeleev; Mendeleev Moseley 2η Ερώτηση: Στην εικόνα 2 βλέπεις τον Moseley ή τον Mendeleev; Mendeleev Moseley 3η Ερώτηση: Στην εικόνα 3 βλέπεις τον σύγχρονο περιοδικό πίνακα ή μία αρχική μορφή του; Σύγχρονο Αρχική μορφή του Σελίδα 10/47

4η Ερώτηση: Τον περιοδικό πίνακα της εικόνας 4 τον πρότεινε ο Moseley ή ο Mendeleev; Mendeleev Moseley 5η Ερώτηση: Ο Moseley ταξινόμησε τα χημικά στοιχεία στον σύγχρονο Περιοδικό Πίνακα με βάση την ατομική τους μάζα τον ατομικό τους αριθμό 3. Διαδραστικός Περιοδικός Πίνακας: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εξωτερικό περιεχόμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21270 Διευκρίνιση: Εξερευνήστε τον παρακάτω διαδραστικό περιοδικό πίνακα Διεύθυνση ιστοτόπου (URL): http://www.rsc.org/periodic-table 4. Εξοικείωση με τον Περιοδικό Πίνακα: Σελίδα 11/47

Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21273 Βρείτε στον περιοδικό πίνακα τις πληροφορίες που θα σας βοηθήσουν να συμπληρώσετε τα κενά: Τα δύο πρώτα μεταλλοειδή στοιχεία είναι τα και Η σχετική ατομική μάζα (Ar) του S είναι Στις συνηθισμένες συνθήκες είναι υγρά το και το. 5. Δομή του Περιοδικού Πίνακα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21316 Ο σύγχρονος περιοδικός πίνακας βασίζεται στο νόμο της περιοδικότητας του. Αυτός ο νόμος ορίζει ότι: «Η χημική συμπεριφορά των στοιχείων είναι περιοδική συνάρτηση του τους». Ο σύγχρονος περιοδικός πίνακας αποτελείται από γραμμές ( ) και από στήλες ( ). 6. Ηλεκτρονιακή δομή και θέση στον περιοδικό πίνακα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κάρτες ερωτήσεων Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21319 Περιγραφή Εργασίας: Χρησιμοποιήστε τις πληροφορίες στην καρτέλα "Τροχιακά" του διαδραστικού περιοδικού πίνακα και συμπληρώστε στο κενό την ηλεκτρονιακή δομή του στοιχείου που αναγράφεται στην κάρτα σας. Σελίδα 12/47

1η Κάρτα 2η Κάρτα Σελίδα 13/47

7. Συσχέτιση ηλεκτρονιακής δομής με τη θέση στον Π.Π.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21325 Συσχετίστε το πλήθος των στοιβάδων που χρησιμοποίησε κάθε χημικό στοιχείο με την περίοδο του περιοδικού πίνακα στην οποία ανήκει. Παρατηρώ ότι το πλήθος των στοιβάδων και η περίοδος όπου ταξινομούνται τα στοιχεία είναι. Παρατηρείστε την αρίθμηση των ομάδων του Π.Π. στο σχολικό εγχειρίδιο και σημειώστε σε ποια ομάδα του Π.Π ανήκει το στοιχείο In. Παρατηρώ ότι το In ανήκει στην ή αλλιώς ή με βάση την ηλεκτρονιακή δομή στην ομάδα του Π.Π. Τι παρατηρείτε για το ΠΛΗΘΟΣ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΩΝ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΣΤΟΙΒΑΔΑΣ και την ΚΥΡΙΑ ΟΜΑΔΑ στην οποία ανήκει το στοιχείο; Παρατηρώ ότι είναι. 8. Θέση ενός φορτισμένου ατόμου στον περιοδικό πίνακα.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κάρτες ερωτήσεων Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21327 Περιγραφή Εργασίας: Με βάση τα σύμβολα που εμφανίζονται στις παρακάτω εικόνες, συμπληρώστε τις ηλεκτρονιακές διαμορφώσεις των δύο ιόντων. 1η Κάρτα Σελίδα 14/47

2η Κάρτα 9. Θέση ενός φορτισμένου ατόμου στον περιοδικό πίνακα.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση πολλαπλής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21330 Ερώτηση: Ποια είναι η θέση του ιόντος P 3- στον περιοδικό πίνακα; 3η 2η 3η 3η περίοδος, 15η ομάδα περίοδος 7η κύρια ομάδα περίοδος, 18η ομάδα περίοδος 12η ομάδα 10. Τομείς του περιοδικού πίνακα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21332 Σελίδα 15/47

Διευκρίνιση: Βρες στην οθόνη σου τα σύμβολα των υποστοιβάδων. Παρατήρησε την περιοχή του περιοδικού πίνακα που ανάβει κάθε φορά που πατάς πάνω σε κάποιο από αυτά τα σύμβολα. Οι περιοχές αυτές λέγονται ΤΟΜΕΙΣ του περιοδικού πίνακα. 1η Ερώτηση: Πόσους τομείς βλέπεις στον περιοδικό πίνακα; 5 4 3 6 2η Ερώτηση: Ποια είναι τα ονόματα των τομέων; 1ος, 2ος, 3ος, 4ος a, b, c, d s, p, d, f 11. Πλήθος ομάδων σε κάθε τομέα.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εκφράσεις τύπου σωστό/λάθος Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21336 Περιγραφή Εργασίας: Διαλέξτε τη σωστή έκφραση. Σελίδα 16/47

1. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Κάθε υποστοιβάδα τύπου s αποτελείται από τρία τροχιακά. Κάθε υποστοιβάδα τύπου s αποτελείται από ένα τροχιακό. 2. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Σε κάθε τροχιακό μπορεί να τοποθετηθεί ένα ηλεκτρόνιο. Σε κάθε τροχιακό μπορούν να τοποθετηθούν μέχρι 2 ηλεκτρόνια 3. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Κάθε υποστοιβάδα τύπου s μπορεί να δεχθεί μέχρι 4 ηλεκτρόνια. Κάθε υποστοιβάδα τύπου s μπορεί να δεχθεί μπορεί να δεχθεί μέχρι 2 ηλεκτρόνια 12. Πρόβλεψη του πλήθους των ομάδων κάθε τομέα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21340 Με βάση όσα απάντησες στην προηγούμενη ερώτηση, πρόβλεψε πόσες ομάδες ομάδες έχει ο κάθε τομέας του Π.Π. Κάθε υποστοιβάδα p διαθέτει τρία τροχιακά. Άρα ο τομέας p αποτελείται από ομάδες. Κάθε υποστοιβάδα d διαθέτει τροχιακά. Άρα ο τομέας d αποτελείται από ομάδες. Κάθε υποστοιβάδα f διαθέτει τροχιακά. Άρα ο τομέας p αποτελείται από ομάδες. 13. Αριθμός στοιχείων σε κάθε περίοδο του Π.Π.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21345 Σελίδα 17/47

1η Ερώτηση: Παρατηρώντας τον περιοδικό πίνακα, πόσα στοιχεία βρίσκετε στην πρώτη περίοδο; Ένα Δύο Τέσσερα Επτά 2η Ερώτηση: Ποια υποστοιβάδα συμπληρώνουν τα στοιχεία της πρώτης περιόδου του Π.Π.; Την Την Την Την p. s. f. d. 3η Ερώτηση: Πόσα στοιχεία πιστεύεις ότι βρίσκονται στη δεύτερη περίοδο του Π.Π.; 2 18 10 8 Σελίδα 18/47

14. Πρόβλεψη πλήθους στοιχείων κάθε περιόδου: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση αντιστοίχισης Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21348 Με βάση τις απαντήσεις σου στην προηγούμενη δραστηριότητα, πρόβλεψε πόσα στοιχεία βρίσκονται σε κάθε περίοδο του Π.Π. Η 1η περίοδος αποτελείται από στοιχεία Η 2η περίοδος αποτελείται από στοιχεία Η 3η περίοδος αποτελείται από στοιχεία Η 4η περίοδος αποτελείται από στοιχεία Η 5η περίοδος αποτελείται από στοιχεία Η 6η περίοδος αποτελείται από στοιχεία Η 7η περίοδος αποτελείται από στοιχεία. Διαθέσιμες επιλογές: 2 8 8 18 18 32 32 15. Συνοψίζουμε το φύλλο εργασίας.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5027/#question21351 Συμπληρώνοντας τα κενά των παρακάτω προτάσεων, συνοψίζουμε τις βασικές πληροφορίες του φύλλου εργασίας. Ο Π.Π περιέχει όλα τα γνωστά χημικά στοιχεία του σύμπαντος κατανεμημένα κατά αύξοντα. Αποτελείται από περιόδους και ομάδες. Οι ομάδες διακρίνονται σε κύριες (οι ενδιάμεσες). πρώτες και οι τελευταίες) και δευτερεύουσες (οι Στον περιοδικό πίνακα διακρίνουμε περιοχές στις οποίες τα άτομα που εντάσσονται έχουν διευθετήσει τα ηλεκτρόνια μέγιστης ενέργειας σε τροχιακά ίδιας. Οι περιοχές αυτές ονομάζονται Σελίδα 19/47

2η Φάση: Περιοδικός Πίνακας- Περιοδικές Ιδιότητες Σελίδα 20/47

2η Φάση: Περιοδικός Πίνακας- Περιοδικές Ιδιότητες Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο ηλεκτρονικών υπολογιστών. Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fe_2_pp_aesop.pdf Το φύλλο εργασίας μέσω μιας εισαγωγικής δραστηριότητας οι μαθητές εισάγονται στις ονομασίες των ομάδων του Π.Π. Στη συνέχεια επιχειρέιται η ανάδειξη της περιοδικότητας των ιδιοτήρων των στοιχείων μέσω του σχεδιασμού διαγραμμάτων με τη χρήση της διαδραστικής ιστοσελίδς και του σχολικού εγχειρίδιου. Τέλος μέσω καρτών εισάγεται η έννοια των μεταβατικών στοιχείων και παρατίθενται οι ιδιότητές τους. Στο τέλος του φύλλου εργασίας οι μαθητές θα μπορούν να απαντούν σε ερωτήσεις όπως: 1. Ποια είναι τα ονόματα των κύριων ομάδων του Π.Π; 2. Πως σχετίζεται η θέση ενός στοιχείου στον Π.Π με τις ιδιότητές του; 3. Ποια είναι τα στοιχεία μετάπτωσης και ποιες είναι οι σημαντικότερες ιδιότητές τους; 1. Τα ονόματα των κύριων ομάδων του Π.Π.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5028/#question21392 Διευκρίνιση: Όπου χρειαστεί, ανατρέξτε στην καρτέλα "Ιδιότητες-IUPAC σειρές" της διαδραστικής ιστοσελίδας ptable.com. Σελίδα 21/47

1η Ερώτηση: Η p5 ομάδα του Περιοδικού Πίνακα ονομάζεται ομάδα των: Αλκαλίων Αλογόνων 2η Ερώτηση: Οι αλκαλικές γαίες έχουν ηλεκτρονιακή διαμόρφωση της μορφής: ns2np6 ns2 3η Ερώτηση: Η VA ομάδα των στοιχείων του Περιοδικού Πίνακα ονομάζεται ομάδα των πνικτογόνων ομάδα των χαλκογόνων 2. Η διαδραστική ιστοσελίδα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εξωτερικό περιεχόμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5028/#question21394 Σελίδα 22/47

Διεύθυνση ιστοτόπου (URL): http://www.rsc.org/periodic-table 3. Τα ονόματα των κύριων ομάδων του Π.Π.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5028/#question21417 Συμπληρώστε τα κενά του παρακάτω πίνακα: Αριθμός κύριας ομάδας στοιβάδας Όνομα ομάδας (Ελληνικά/ Αγγλικά) 1 /ΙΑ/s1 14 / /p2 Ηλεκτρονιακή διαμόρφωση εξωτερικής / Ομάδα του / group /VA/ / 16/ / / /VIIA/ / 18/./ / gases 4. Σημείο βρασμού των χλωρίδιων των στοιχείων των κύριων ομάδων του Π.Π.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικές ενεργές περιοχές Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5028/#question23828 Διευκρίνιση: Χρησιμοποιήστε τους πίνακες της σελίδας 220 του σχολικού βιβλίου και το διαδραστικό περιοδικό πίνακα και κατασκευάστε το παρακάτω διάγραμμα Σελίδα 23/47

Διαθέσιμες επιλογές: 1350 487 12 77 71 2-101 5. Σημείο βρασμού των χλωρίδιων των στοιχείων των κύριων ομάδων του Π.Π.: Σελίδα 24/47

Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5028/#question23832 Διευκρίνιση: Χρησιμοποιήστε το προηγούμενο διάγραμμα και επιλέξτε τη σωστή απάντηση στις παρακάτω ερωτήσεις: 1η Ερώτηση: Το σημείο ζέσης των χλωρίδιων από την ΙΑ προς την VIIA ομάδα του Π.Π. Δε μεταβάλλεται Μειώνεται Αυξάνεται 2η Ερώτηση: Επαναλαμβάνεται το ίδιο μοτίβο και για τα στοιχεία των υπόλοιπων περιόδων; ΝΑΙ ΟΧΙ 6. Χημικός χαρακτήρας οξειδίων σε συνάρτηση με τη φύση του στοιχείου: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικές ενεργές περιοχές Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5028/#question23796 Σελίδα 25/47

Διευκρίνιση: Επιλέξτε το κατάλληλο σύμβολο από τη βάση του πίνακα και τοποθετήστε το στα κελιά. Διαθέσιμες επιλογές: Μ Η Α Β Ε Ο 7. Χημικός χαρακτήρας οξειδίων σε συνάρτηση με τη φύση του στοιχείου: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5028/#question23847 Σελίδα 26/47

1η Ερώτηση: Πηγαίνοντας από αριστερά προς τα δεξιά κατά μήκος μιας περιόδου συναντάμε: Όξινα, βασικά και επαμφοτερίζοντα οξείδια η σειρά είναι τυχαία Βασικά, επαμφοτερίζοντα και όξινα οξείδια Επαμφοτερίζοντα, όξινα και βασικά οξείδια 2η Ερώτηση: Η σειρά που επιλέξατε στην παραπάνω ερώτηση, είναι κοινή στη δεύτερη, τρίτη και στις επόμενες περιόδους ΝΑΙ ΟΧΙ 8. Στοιχεία μετάπτωσης (μεταβατικά): Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κάρτες ερωτήσεων Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5028/#question23853 Περιγραφή Εργασίας: Δείτε το στοιχείο στην παρακάτω εικόνα και σημειώστε την ηλεκτρονιακή του διαμόρφωση. Σελίδα 27/47

1η Κάρτα 9. Συσχέτιση ηλεκτρονιακής δομής μεταβατικού στοιχείου με τη θέση στον Π.Π.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση πολλαπλής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5028/#question23858 Σελίδα 28/47

Ερώτηση: Ποια είναι η θέση του στοιχείου στον περιοδικό πίνακα; Ομάδα VIII, 5η Περίοδος 10η περίοδος, 5η ομάδα 8η ομάδα, 5η περίοδος 8η περίοδος, 5η ομάδα 10. Στοιχεία μετάπτωσης (μεταβατικά): Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5028/#question23862 Σελίδα 29/47

1η Ερώτηση: Σε ποιον τύπο υποστοιβάδας τοποθετήσατε τα ηλεκτρόνια μέγιστης ενέργειας στο προηγούμενο άτομο; f p d s 2η Ερώτηση: Πόσα μονήρη ηλεκτρόνια διαθέτει το άτομο του παραπάνω στοιχείου; 8 2 3 5 3η Ερώτηση: Σε ποιο τομέα του περιοδικού πίνακα θα βρούμε τα στοιχεία μετάπτωσης; s p f d Σελίδα 30/47

4η Ερώτηση: Πόσες ομάδες περιλαμβάνει κάθε σειρά του τομέα f; 14 15 5η Ερώτηση: Ποιος τύπος υποστοιβάδας συμπληρώνεται στα στοιχεία του τομέα f; f d 11. Ιδιότητες μεταβατικών στοιχείων: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5028/#question23865 Συμπληρώστε τα κενά των παρακάτω προτάσεων: Τα μεταβατικά στοιχεία (στοιχεία ). Έχουν χαρακτήρα. Έχουν πολλούς αριθμούς. Έχουν μονήρη ηλεκτρόνια στη θεμελιώδη τους κατάσταση (άρα είναι παραμαγνητικά) (όλα; Δες τις ηλ/κες τους διαμορφώσεις στην καρτέλα «τροχιακά»).. Σχηματίζουν (;) ιόντα. Σχηματίζουν ενώσεις. Έχουν ιδιότητες. Σύμπλοκα άλατα: Έτσι ονομάζονται τα άλατα στα οποία το ανιόν ή το κατιόν ή και τα δύο είναι σύμπλοκα ιόντα δηλαδή ιόντα που σχηματίζονται με τη συνένωση ενός απλού ιόντος με ένα ή περισσότερα ετερώνυμα φορτισμένα ιόντα ή με μόρια ή και τα δύο. Π.χ. K4[Fe(CN)6], [Ag(NH3)2]Cl κ.ά. Πηγή:Wikipedia Σελίδα 31/47

3η Φάση: Περιοδικές ιδιότητες. Ατομική ακτίνα, Ea Σελίδα 32/47

3η Φάση: Περιοδικές ιδιότητες. Ατομική ακτίνα, Ea Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο πληροφορικής Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fe_3_pp_aesop.pdf Φύλλο Εργασίας 2 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fe_4_pp_aesop.pdf Στη φάση αυτή οι μαθητές εξοικειώνονται με την περιοδική μεταβολή της ατομικής ακτίνας και της ενέργειας πρώτου ιοντισμού σε συνάρτηση με τον ατομικό αριθμό του στοιχείου. Μετά το τέλος του φύλλου εργασίας, οι μαθητές θα είναι σε θέση να συσχετίζουν την ατομική ακτίνα με τη θέση ενος στοιχείου στον Π.Π, να παραθέτουν τους παράγοντες που επηρεάζουντ ην ατομική ακτίνα, να προβλέπουν ποια άτομα χάνουν εύκολότερα ηλεκτρόνια από άλλα και να ερμηνεύουν αυτή τη χημική συμπεριφορά. Η τρίτη και τελευταία φάση του διδακτικό σεναρίου διενεργείται στο εργαστήριο Η/Υ ή σε αίθουσα με σύνδεση στο διαδίκτυο, με τη βοήθεια βιντεοπροβολέα. Όπως και σε προηγούμενες φάσεις του σεναρίου, το μοντέλο που ακολουθείται είναι αυτό της κατευθυνόμενης ανακάλυψης με φθίνουσα καθοδήγηση, βασιζόμενο στο σχήμα πρόβλεψη, δοκιμή, συμπέρασμα. 1. Η Ατομική Ακτίνα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24125 Διευκρίνιση: Προβλέψτε, ελέγξτε και επιβεβαιώστε ή διαψεύστε την πρόβλεψή σας μέσω των επόμενων ερωτήσεων, ώστε να συμπεράνετε τι είναι η ατομική ακτίνα. Σελίδα 33/47

1η Ερώτηση: Το μέγεθος ενός ατόμου προσδιορίζεται με τη σχετική ατομική μάζα την ατομική ακτίνα 2η Ερώτηση: Η ατομική ακτίνα ορίζεται με διάφορους τρόπους καθώς τα άτομα δεν έχουν σαφή όρια ορίζεται ως η ακτίνα του ατόμου που είναι σφαιρικό 2. Ο διαδραστικός περιοδικός πίνακας: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εξωτερικό περιεχόμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24127 Διεύθυνση ιστοτόπου (URL): http://www.rsc.org/periodic-table Σχόλιο: Βρείτε για το στοιχείο που σας ενδιαφέρει το πεδίο "Ατομική ακτίνα". Παρατηρήστε τις δύο επιλογές προσδιορισμού της ατομικής ακτίνας.. 3. Ορίζουμε την ατομική ακτίνα.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Σελίδα 34/47

Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24130 Συμπληρώστε τα κενά στην παρακάτω παράγραφο. Συνοψίστε έτσι τα συμπεράσματά σας σχετικά με την ατομική ακτίνα. Το μέγεθος ενός ατόμου προσδιορίζεται με την η οποία ορίζεται με περισσότερους από καθώς τα άτομα δεν. 4. Δραστικό Πυρηνικό Φορτίο: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24131 Ορίζουμε ως ΔΡΑΣΤΙΚΟ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ τη διαφορά μεταξύ του θετικού φορτίου του πυρήνα και του συνολικού αρνητικού φορτίου των ηλεκτρονίων των εσωτερικών στοιβάδων. Πχ. Στο άτομο του 12Mg που έχει ηλεκτρονιακή διαμόρφωση 1s22s22p63s2 θα ισχύει ΔΠΦ= φορτίο πυρήνα- φορτίο eεσωτερικών στοιβάδων άρα ΔΠΦ= 12-10= 2 5. Υπολογίζουμε ΔΠΦ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24133 1η Ερώτηση: Το ΔΠΦ του 8Ο είναι ίσο με: 6 4 Σελίδα 35/47

2η Ερώτηση: Το ΔΠΦ του 6C είναι ίσο με: 4 2 3η Ερώτηση: Το ΔΠΦ του 3Li είναι ίσο με: 2 1 6. Παράγοντες που καθορίζουν την ατομική ακτίνα. : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικές ενεργές περιοχές Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24139 Διευκρίνιση: Συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα: Πληροφορίες για την ατομική ακτίνα των στοιχείων θα βρείτε στην καρτέλα «Ιδιότητες», στο πεδίο «Ομοιοπολική Ακτίνα» της ιστοσελίδας ptable. Σελίδα 36/47

Διαθέσιμες επιλογές: 2 4 6 77 pm 1 73 pm 116 pm 122 pm 134 pm 196 pm 7. Συνοψίζουμε τους παράγοντες που επηρεάζουν την ατομική ακτίνα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24382 Συμπληρώστε τα κενά της παρακάτω παραγράφου Κατά μήκος μιας περιόδου η ατομική ακτίνα από δεξιά προς τα αριστερά καθώς το ΔΠΦ. Κατά μήκος μιας ομάδας η ατομική ακτίνα από πάνω προς τα κάτω καθώς το πλήθος των που έχει χρησιμοποιήσει το στοιχείο για να διευθετήσει τα ηλεκτρόνιά του. 8. Παράγοντες που καθορίζουν την ατομική ακτίνα. : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24385 Σελίδα 37/47

1η Ερώτηση: Με βάση τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα, τι παρατηρείτε για τις ατομικές ακτίνες των ατόμων του παραπάνω πίνακα που ανήκουν στην ίδια περίοδο; Παραμένουν σταθερές Αυξάνονται από αριστερά προς τα δεξιά Μειώνονται από τα αριστερά προς τα δεξιά 2η Ερώτηση: Τι παρατηρείτε για τις ατομικές ακτίνες των ατόμων του παραπάνω πίνακα που έχουν ίδιο ΔΠΦ; Μειώνονται ανάλογα με την περίοδο Αυξάνονται ανάλογα με την περίοδο Δεν υπάρχει κανόνας 9. Ατομική ακτίνα μεταβατικών στοιχείων: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικές ενεργές περιοχές Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24386 Διευκρίνιση: Τοποθετήστε στις κατάλληλες θέσεις του πίνακα τις ατομικές ακτίνες των μεταβατικών στοιχείων της 4ης περιόδου. Σελίδα 38/47

Διαθέσιμες επιλογές: 144 136 125 127 139 126 121 138 131 10. Ακτίνες ιόντων: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κάρτες ερωτήσεων Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24389 Σελίδα 39/47

1η Κάρτα Ερώτηση: Οι ακτίνες των κατιόντων σε σχέση με τις ατομικές ακτίνες των ατόμων είναι...; 2η Κάρτα Ερώτηση: Οι ακτίνες των ανιόντων σε σχέση με τις ατομικές ακτίνες των ατόμων είναι...; Σελίδα 40/47

11. Συνοψίζουμε το φύλλο εργασίας.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24388 1η Ερώτηση: Το άτομο με τη μεγαλύτερη ατομική ακτίνα είναι: Πάνω δεξιά στον ΠΠ, το He Κάτω αριστερά στον ΠΠ, το Fr 2η Ερώτηση: Στα στοιχεία μίας ομάδας του ΠΠ, η ατομική ακτίνα: Αυξάνεται προς τα πάνω Αυξάνεται προς τα κάτω Σελίδα 41/47

3η Ερώτηση: xiii. Το Ο2- σε σχέση με το Ο έχει: Μικρότερη ιοντική ακτίνα Μεγαλύτερη ιοντική ακτίνα 12. Η ενέργεια πρώτου ιοντισμού (Εi1): Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24394 1η Ερώτηση: Ιοντισμός λέγεται το φαινόμενο: της απομάκρυνσης ηλεκτρονίων από τα άτομα της πρόσληψης ηλεκτρονίων από τα άτομα 2η Ερώτηση: Για να αποσπαστεί ένα ηλεκτρόνιο από ένα άτομο πρέπει: το άτομο να αποδώσει ενέργεια το άτομο να λάβει ενέργεια Σελίδα 42/47

3η Ερώτηση: Άρα ο ιοντισμός είναι φαινόμενο Εξώθερμο Ενδόθερμο 13. Παράγοντες που καθορίζουν την ενέργεια πρώτου ιοντισμού.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικές ενεργές περιοχές Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24404 Διευκρίνιση: Τοποθετήστε στις κατάλληλες θέσεις τις κάρτες που βρίσκονται κάτω από τον πίνακα. Διαθέσιμες επιλογές: 2η Σελίδα 43/47

4η 6 4 1 1314 kj 1086 kj 520 762 419 941 14. Παράγοντες που καθορίζουν την ενέργεια πρώτου ιοντισμού.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24453 Διευκρίνιση: Συγκρίνετε τις Ei των ατόμων του παραπάνω πίνακα που ανήκουν στην ίδια περίοδο. Συγκρίνετε τις Ei των ατόμων του παραπάνω πίνακα που έχουν ίδιο ΔΠΦ. Συμπληρώστε στη συνέχεια τα κενά των παρακάτω προτάσεων: Συμπληρώστε τα κενά των παρακάτω προτάσεων: Η Ei1 του Li είναι από την Ei1 του Ο. Η Ei1 του Ge είναι από την Ei1 του C. Κατά μήκος μιας περιόδου η Ei1 από δεξιά προς τα αριστερά καθώς το ΔΠΦ. Κατά μήκος μιας ομάδας η Ei1 από πάνω προς τα κάτω καθώς το πλήθος των που έχει χρησιμοποιήσει το στοιχείο για να διευθετήσει τα ηλεκτρόνιά του. Άρα τις μεγαλύτερες ενέργειες 1ου ιοντισμού έχουν στοιχεία που βρίσκονται και στον Π.Π. Αντίστοιχα τις τα στοιχεία αυτά έχουν τις ατομικές ακτίνες. Η ατομική ακτίνα μεταβάλλεται αντίστροφα από την πρώτου στον Π.Π. 15. Οι ενέργειες 2ου, 3ου κ.ο.κ. ιοντισμού (Εix): Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικές ενεργές περιοχές Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24458 Σελίδα 44/47

Διευκρίνιση: Με τη βοήθεια του διαδραστικού Π.Π. επιλέξτε την κατάλληλη τιμή για τις τέσσερις πρώτες ενέργειες ιοντισμού του Ca. Διαθέσιμες επιλογές: 590 1145 4912 6491 16. Συνοψίζουμε για την ενέργεια ιοντισμού: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/20210/5029/#question24460 Διευκρίνιση: Στις παρακάτω ερωτήσεις επιλέξτε τη σωστή απάντηση. Σελίδα 45/47

1η Ερώτηση: Εξαιρώντας τo Η και τα ευγενή αέρια, το άτομο που χάνει δυσκολότερα το πρώτο του ηλεκτρόνιο είναι το: Κάτω δεξιά στον ΠΠ, το Fr Πάνω δεξιά στον ΠΠ, το F 2η Ερώτηση: Η ενέργεια πρώτου ιοντισμού: Μεταβάλλεται ανάλογα με την ατομική ακτίνα Μεταβάλλεται αντιστρόφως ανάλογα με την ατομική ακτίνα 3η Ερώτηση: Τα ευγενή αέρια εμφανίζουν πολύ υψηλές ενέργειες πρώτου ιοντισμού γιατί: Έχουν πολύ σταθερές ηλεκτρονιακές διαμορφώσεις Έχουν πολύ μικρές ατομικές ακτίνες Σελίδα 46/47

4η Ερώτηση: Για τις διαδοχικές ενέργειες ιοντισμού ενός ατόμου, ισχύει ότι: Δεν εμφανίζεται κανονικότητα Κάθε επόμενη Εi είναι μεγαλύτερη από την προηγούμενη 5η Ερώτηση: Το πιο ηλεκτροθετικό στοιχείο είναι το: Fr Η Σελίδα 47/47 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)