Ο ρόλος της Εγνατίας Οδού στην ανάπτυξη της Το Παρατηρητήριο της Εγνατίας Οδού Ζωή Παπασιώπη, Βοηθ. Γενικός ιευθυντής Εγνατία Οδός Α.Ε. 1 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005 1
Περιεχόµενα Παρουσίασης Α. Η Εγνατία Οδός Β. Το Παρατηρητήριο της Εγνατίας Οδού Γ. 1η Έκθεση Χωρικών Επιδράσεων. Προοπτικές 2 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Α.. Εγνατία Οδός Η σηµασία του έργου 3 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Α.. Εγνατία Οδός αυτοκινητόδροµος Πίνακας 1: Η πρόοδος της Εγνατίας Οδού (Ιανουάριος 2004) Τμήματα της Εγνατίας Οδού km κατασκευασμένα πριν από το 1994 94 1. Αυτοκινητόδρομος 25 2. Εθνική Οδός (όχι αυτοκινητόδρομος) 69 έργα μετά το 1997 586 3. Ολοκληρώθηκαν και δόθηκαν στην κυκλοφορία ( εκέμβριος 2004) 393 4. Τμήματα υπό κατασκευή 133 5. ημοπρατήσεις σε εξέλιξη 54 6. Υπόλοιπα τμήματα προς δημοπράτηση το 2005 6 Σύνολο άξονα 680 Πίνακας 2: Γεωγραφική κατανομή των κατασκευασμένων τμημάτων της Εγνατίας (Ιανουάριος 2004) Συνολικό Μήκος Ποσοστό επί των Ποσοστό μήκος τμημάτων κατασκευασμένων συνολικής Περιφέρεια τμημάτων σε τμημάτων υλοποίησης (km) κυκλοφορία (487 km) (680 km) (km) Ήπειρος 123 48,5 10% 39% υτική Μακεδονία 110 62 13% 56% Κεντρική Μακεδονία 191 137 28% 72% Ανατολική 256 49% 93% Μακεδονία και Θράκη 239,5 ΣΥΝΟΛΟ 680 487 100% 72% 4 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Α.. Εγνατία Οδός άξονας ανάπτυξης και συνεργασίας Η Εγνατία οδός αποτελεί βασικό άξονα του αναπτυξιακού και χωροταξικού σχεδιασµού στη χώρα. Η Εγνατία Οδός αποτελεί συστατικό µέρος και των δύο βασικών στόχων που θέτει το «Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης» της χώρας: «συγκρότηση µιας περιµετρικής ζώνης λειτουργικών διασυνοριακών συνδέσεων» και, «αναβάθµιση και ολοκλήρωση των Αξόνων Ανάπτυξης και Αναπτυξιακών Πόλων στο εσωτερικό του εθνικού χώρου». Ανάγκη ολοκληρωµένης αξιολόγησης και αποτίµησης των επιδράσεων του έργου. 5 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Β.. Παρατηρητήριο Εγνατίας Οδού Καινοτόµο επιχειρησιακό εργαλείο. Καταγραφή και παρακολούθηση των αναπτυξιακών, χωροταξικών, περιβαλλοντικών και συγκοινωνιακών επιδράσεων του συστήµατος της Εγνατίας Οδού. Με τα δεδοµένα που συλλέγονται µελετώνται ζητήµατα όπως: - το επίπεδο ανάπτυξης του βορειοελλαδικού χώρου, - η ευκολία πρόσβασης στις περιφέρειες, στα αστικά κέντρα ή άλλες περιοχές και ειδικότερα στις αγορές προϊόντων και στις υπηρεσίες - η δικτύωση του βορειο-ελλαδικού ελλαδικού χώρου µε την ευρύτερη ζώνη της νοτιο-ανατολικής Ευρώπης, - η δικτύωση των αστικών κέντρων, - τα χαρακτηριστικά του συστήµατος µεταφορών και το επίπεδο της συγκοινωνιακής σ υποδοµής, - η ποιότητα του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και οι επιδράσεις από τη λειτουργία της Εγνατίας Οδού Στρατηγικό εργαλείο παροχής υπηρεσιών πληροφόρησης και υποστήριξης πολιτικών και προγραµµάτων αναπτυξιακού σχεδιασµού http://observatory.egnatia.gr 6 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Β.. Παρατηρητήριο Εγνατίας Οδού Σύστηµα δεικτών: Κοινωνικο-οικονοµικοί, Περιβαλλοντικοί, Συγκοινωνιακοί Κάθε δείκτης έχει συγκεκριµένα χωρικά επίπεδα εφαρµογής, που είναι οι ζώνες επιρροής της Εγνατίας Οδού. Πληροφοριακό Σύστηµα Τεκµηρίωσης και ιαχείρισης εδοµένων http://observatory.egnatia.gr 7 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Β.. Παρατηρητήριο Εγνατίας Οδού Με βάση τον υπολογισµό των δεικτών το ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ συντάσσει: Ετήσιες Εκθέσεις Αποτελεσµάτων: : Εξέλιξη των βασικών µεγεθών που παρακολουθούνται µέσω του συστήµατος δεικτών. Εκθέσεις Επιδράσεων της Εγνατίας οδού: : Περιοδικές εκθέσεις για την κατάσταση και την εξέλιξη των ζωνών επιρροής της Εγνατίας Οδού και των κάθετων αξόνων, καθώς και για ειδικά ζητήµατα. Εξειδικευµένες µελέτες και γνωµοδοτήσεις για ειδικά θέµατα ή συγκεκριµένες γεωγραφικές ενότητες. ιάθεση αποτελεσµάτων, εκθέσεων και υλικού µέσω εκδόσεων, ενηµερωτικών φυλλαδίων, και στο Ίντερνετ http://observatory.egnatia.gr 8 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
περιφέρειας Γ.. 1η Έκθεση Χωρικών Επιδράσεων 1η Έκθεση Επιδράσεων (Μάρτιος 2005): Εκτίµηση µιας αρχικής κατάστασης της Ζώνης των 5 Περιφερειών, καθώς και ορισµένων αλλαγών µετά την ν πρώτη φάση λειτουργίας της Εγνατίας οδού - βάση για την αποτίµηση της συµβολής της στο µέλλον. Μελέτη των αποτελεσµάτων 30 δεικτών Βασική εισροή: τα κείµενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πολιτική οικονοµικής και κοινωνικής συνοχής, την πολιτική µεταφορών και τα ιευρωπαϊκά ίκτυα, και τον χωρικό σχεδιασµό σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πλαίσιο ανάλυσης-παράµετροι (συσχέτιση µε Κεντρικούς Στόχους Ευρωπαϊκής Πολιτικής): Κινητικότητα Προσπελασιµότητα Οικονοµική και κοινωνική συνοχή Ισορροπία και δικτύωση οικισµών Ποιότητα περιβάλλοντος 9 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Γ.. 1η Έκθεση Χωρικών Επιδράσεων 1. Προσπελασιµότητα Κινητικότητα Κυκλοφοριακοί Φόρτοι της Εγνατίας Οδού E.M.H.K. Ονοµασία Τµήµατος 2004 Α/Κ ΒΕΡΟΙΑΣ-Α/Κ ΚΟΥΛΟΥΡΑΣ Α/Κ ΚΟΥΛΟΥΡΑΣ-Α/Κ ΝΙΣΕΛΙΟΥ Α/Κ ΝΙΣΕΛΙΟΥ-Α/Κ ΚΛΕΙ ΙΟΥ Α/Κ ΚΛΕΙ ΙΟΥ-Α/Κ ΜΑΛΓΑΡΩΝ Α/Κ ΜΑΛΓΑΡΩΝ-Α/Κ ΑΞΙΟΥ Α/Κ ΑΞΙΟΥ-Α/Κ ΣΙΝ ΟΥ Α/Κ ΣΙΝ ΟΥ-Α/Κ ΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ(Κ1) Α/Κ ΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ(Κ1)-Α/Κ ΙΩΝΙΑΣ- ΙΑΒΑΤΩΝ (K2) Α/Κ ΙΩΝΙΑΣ- ΙΑΒΑΤΩΝ (K2)-Α/Κ ΕΥΚΑΡΠΙΑΣ (Κ4) Α/Κ ΕΥΚΑΡΠΙΑΣ (Κ4)-Α/Κ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΥ Α/Κ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΥ-Α/Κ ΛΑΓΚΑ Α-ΣΕΡΡΩΝ Α/Κ ΛΑΓΚΑ Α-ΣΕΡΡΩΝ-Α/ΚΠΡΟΦΗΤΗ Α/Κ ΠΡΟΦΗΤΗ-Α/Κ ΡΕΝΤΙΝΑΣ Α/Κ ΡΕΝΤΙΝΑΣ-Α/Κ ΒΡΑΣΝΩΝ-ΑΣΠΡΟΒΑΛΤΑΣ Α/Κ ΒΡΑΣΝΩΝ-ΑΣΠΡΟΒΑΛΤΑΣ-Α/Κ ΣΤΡΥΜΟΝΑ 13.000-13.600 - - - - - 16.400 54.100 54.100 10.800 - - 12.000 Σύνθεση Κυκλοφορίας Αλεξάνδρεια Κλειδί: 89% επιβατικά και 11% βαρέα οχήµατα το 2004 Α/Κ Σερρών Α/Κ Ευκαρπίας: 91% επιβατικά και 9% βαρέα οχήµατα το 2004 Ε.Μ.Η.Κ 2010 (Πρόβλεψη) 17.000 17.000 15.700 40.500 41.000 39.300 39.300 14.500 15.200 58.800 58.800 12.600 12.600 12.600 13.200 10 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Γ.. 1η Έκθεση Χωρικών Επιδράσεων 1. Προσπελασιµότητα Κινητικότητα Μείωση Χρονοαποστάσεων µε κέντρο τη Θεσσαλονίκη 11 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Γ.. 1η Έκθεση Χωρικών Επιδράσεων 1. Προσπελασιµότητα Κινητικότητα Η προσπελασιµότητα εκφράζει την ευκολία µε την οποία προσεγγίζονται οι δραστηριότητες µιας συγκεκριµένης περιοχής. Αποτελεί δηλαδή µέτρο χωρικού διαχωρισµού και δηλώνει την ευκολία πρόσβασης µιας δεδοµένης περιοχής. Η Θεσσαλονίκη ήταν θα συνεχίσει να είναι η πιο προσπελάσιµη πόλη η της Βόρειας Ελλάδας και µετά την ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού. Οι πόλεις της Κεντρικής Μακεδονίας συγκαταλέγονται στις 10 πιο προσπελάσιµες πόλεις, από τις 30 των 5 Περιφερειών. 12 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Γ.. 1η Έκθεση Χωρικών Επιδράσεων 2. Οικονοµική και Κοινωνική Συνοχή Εξωτερικό Εµπόριο Εξαγωγές 2001: 14,7% του ΑΕΠ (Χώρας: 9%) Εισαγωγές 2001: 18,2% του ΑΕΠ (Χώρας: 22,3%) 55% των εξαγωγών προς τρίτες Χώρες / 45% των εξαγωγών προς Χώρες της ΕΕ 13 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Γ.. 1η Έκθεση Χωρικών Επιδράσεων 3. Ισορροπία και δικτύωση οικισµών Ηπρώτη διερεύνηση αποτελεσµάτων της Έρευνας Προέλευσης Προορισµού έτους 2002 δείχνει: Αύξηση των ενδοπεριφερειακών µετακινήσεων: Θεσσαλονίκη Ηµαθία: 18%, Γιαννιτσά Θεσσαλονίκη: 28%, Έδεσσα Θεσσαλονίκη: 33% Αύξηση των διαπεριφερειακών µετακινήσεων µεταξύ της Θεσσαλονίκης ς και των πόλεων της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης: από 95% (Θεσσαλονίκη- Αλεξανδρούπολη) έως 108% (Θεσσαλονίκη-Ξάνθη) Αύξηση των διαπεριφερειακών µετακινήσεων µεταξύ της Θεσσαλονίκης ς και των πόλεων της υτικής Μακεδονίας: Κοζάνη-Θεσσαλονίκη 59% 14 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Γ.. 1η Έκθεση Χωρικών Επιδράσεων 4. Ποιότητα περιβάλλοντος Κρίσιµες θέσεις παρακολούθησης περιβαλλοντικών δεικτών 15 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Γ.. 1η Έκθεση Χωρικών Επιδράσεων Συµπεράσµατα Πραγµατική δυνατότητα της Εγνατίας Οδού να αποτελέσει ουσιαστικό άξονα ανάπτυξης της Βόρειας Ελλάδας και συµπληρωµατικό άξονα ανάπτυξης της χώρας πέραν του «παραδοσιακού» άξονα κατά µήκος του ΠΑΘΕ. Ως µεταφορική υποδοµή και κυρίως ως διαπεριφερειακό οδικό δίκτυο που συνδέει τα κέντρα ανάπτυξης της έχει άµεσες επιδράσεις ις στη συνολική βελτίωση της οικονοµίας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Η αναπτυξιακή σκοπιµότητα κατασκευής και λειτουργίας της Εγνατίας ς Οδού και των κάθετων αξόνων κρίνεται ως αναµφισβήτητη. Η κατασκευή και λειτουργία της Εγνατίας Οδού, όπως και γενικότερα α η υλοποίηση έργων αναβάθµισης των µεταφορικών υποδοµών, θα πρέπει να συνδέεται µε συµπληρωµατικά µέτρα πολιτικών περιφερειακής ανάπτυξης που θα ενισχύουν την παραγωγική δοµή, τη χωροταξική οργάνωση και την προστασία του περιβάλλοντος των περιφερειών, ιδιαίτερα των πιο αδύναµων, α οι οποίες είναι και οι πλέον εκτεθειµένες στο έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον της διευρυµένης Ευρωπαϊκής Ένωσης. 16 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
.. Προοπτικές: Προτεινόµενες παρεµβάσεις 1. Ολοκλήρωση των βασικών αξόνων του ιευρωπαϊκού ικτύου Μεταφορών 2. Εξασφάλιση οδικών συνδέσεων µε τα άλλα µέσα µεταφοράς και παρακάµψεις αστικών κέντρων 3. Βελτίωση των διαπεριφερειακών και διανοµαρχιακών συνδέσεων 4. Βελτίωση της προσβασιµότητας όλων των οικισµών στο βασικό οδικό δίκτυο. 5. Ενεργή συνεργασία και αναβαθµισµένη αξιοποίηση του Παρατηρητηρίου. 17 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005
Το Παρατηρητήριο της Εγνατίας Οδού Στοιχεία επικοινωνίας: Εγνατία Οδός Α.Ε. 6ο χλµ Θεσσαλονίκης Θέρµης 57001 Τηλ: : 2310 470 200 Fax: : 2310 475 937 Email: egnatia@observe.gr observe@egnatia.gr Internet: www.egnatia.gr observatory.egnatia.gr 18 Αναπτυξιακό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, 10-11/06/2005