Lexislación e Territorio ENXEÑARÍA TÉCNICA EN TOPOGRAFÍA Ordenación Territorial Profesor Rafael Crecente 1
Asentamentos humanos Estructura Evolución Histórica Distribución Espacial Idades Sexo Sistemas de asentamentos e infraestructuras Dinámica Natalidade Mortalidade Crecemento vexetativo Migracións Poboación Activa Lexislación e Territorio, 2006-07 EPS-Lugo 2
Inclúe: Núcleos de poboación (cidades, pobos, aldeas, lugares..) Canles de Relación (infraestructuras de transporte e comunicación) Definido por: O poboamento ou a organización do espacio Os canais de relación Fluxos de intercambio Lexislación e Territorio, 2006-07 EPS-Lugo 3
Obxectivos do diagnostico: Aceso fácil da poboación á explotación dos recursos territoriais Dotación de bens e servicios sociais Aceso rápido e cómodo a lugares de traballo Facilitar intercambio entre núcleos (mercancías, persoas, información, ) Fluída interrelación entre individuos/institucións Rendas de localización Lexislación e Territorio, 2006-07 EPS-Lugo 4
A análise do sistema supón: obxectivos espaciais: coñecer estructura e distribución espacial de asentamentos e pautas de localización coñecer o estado das infraestructuras (descrición de tipoloxías e niveles de servicio; xerarquías; accesibilidade a RRNN a sistema productivo; necesidades de desplazamiento ) coñecemento de estado e atributos dos núcleos en si (tipoloxía, morfoloxía, valores histórico - culturais, ) obxectivos funcionais: coñecer xerarquías e relación entre núcleos Coñecer niveles de servicio de infraestructuras e canais de comunicación coñecer áreas de influencia de cada núcleo Lexislación e Territorio, 2006-07 EPS-Lugo 5
Técnicas e indicadores de análise 1. densidade e distribución do poboamento Von Thunen, Christaller, Isard... 2. estructura interna dos núcleos 3. sistema de infraestructuras 4. fluxos Lexislación e Territorio, 2006-07 EPS-Lugo 6
Tipo de área Radio de influencia Superficie Bienes Habitantes Tipo G radio de 36 km superficie 3339 km² 540 Bienes ofrecidos 17500 habitantes Tipo B radio de 20,7 km superficie 1200 km² 330 Bienes ofrecidos 10000 habitantes Tipo K radio de 12 km superficie de 400 km² 180 bienes ofrecidos 4000 habitantes Tipo A radio de 6,9 km superficie de 133 km² 90 bienes ofrecidos 2000 habitantes Tipo M radio de 4 km superficie de 44 km² 40 bienes ofrecidos 1000 habitantes (Fuente: Adler, S. 2003) Lexislación e Territorio, 2006-07 EPS-Lugo 7
densidade e distribución do poboamento Medidas espaciais da tendencia central. En que medida os asentamentos organízanse en torno a un punto central. Centro de gravedade X=ΣXi/n Y=Σyi/n xi, yi coordenadas dos núcleos Centro de gravedade ponderado Xp=ΣXi pi/p Yp=Σyi pi/p pi poboación de feito dos núcleos P poboación total Lexislación e Territorio, 2006-07 EPS-Lugo 8
Radio dinámico ou distancia standard r = Σp.d2/P p poboación de cada núcleo d distancia do núcleo ao centro gravidade P poboación total da área considerada Potencial de población Pi=Σn.(Pj/Dij) i núcleo para o que se calcula o potencial P poboación dos distintos núcleos Dij distancia dos núcleos ao núcleo i Índice Clark-Evans (o elemento máis próximo). Compara a distribución dos núcleos cunha distribución aleatoria. R = do/da do = d/n, media das distancias de cada pobo ao seu veciño máis próximo da = 1/[2 (n/s)], promedio aleatorio n nº de núcleos s superficie da área estudiada Lexislación e Territorio, 2006-07 EPS-Lugo 9
Estructura Interna dos Núcleos. Forma dos núcleos: analízase sobre o plano e descríbense as causas e factores que a determinan. Tipoloxía edificatoria: diferenciación de zonas homoxéneas por época, estilo, tamaño, materiais, sist. constructivo,... Sistema de Infraestructuras. Tipoloxías: infraestructuras hidráulicas, de transporte e enerxéticas. Xerarquías: no caso das de transporte. Estradas nacionais, comarcais, locais, densidade de tráfico,accesibilidade a núcleos,... Estado e nivel de servicio: cantidade, calidade e distribución espacial. Lexislación e Territorio, 2006-07 EPS-Lugo 10
Autor Tipología general Lautensach Bouhier Fariña Tojo Lebeau Born Tipos de pueblos Hábitat compacto Hábitat disperso Aldeas empinadas Poblamientos en enjambre Aldeas en forma de calle Aldeas en forma nebulosa Estructura compacta en hileras Estructura compacta en montón Estructura dispersa Núcleos múltiples Aldea nuclear con caserío Aldea nuclear con caserío claro Parroquias en enjambre Parroquias enjambre con aldea núcleo Aldea poli nuclear con caserío denso Aldeas nucleares en nebulosa Aldea poli nuclear con caserío claro Pueblo apiñado Pueblo con lugar central Pueblo con plano cuadricula Pueblo redondo Pueblo calle Pueblo en estrella Pueblo lineal Pueblo nebulosa Pueblos con plaza rectangular Aldeas compactas Pueblos con plaza redondo Pueblos con plaza común Pueblos calle Asentamientos dispersos o caseríos Pueblos dispersos Pueblos en fila Pueblos hileras Adler, S. (2005) Lexislación e Territorio, 2006-07 EPS-Lugo 11
FLUXOS. Determinación da xerarquía de núcleos. Comparación da estructura de asentamentos con modelos teóricos. Modelos horizontais. Baseados na Teoría del Lugar Central: a función de un asentamento de poboación é servir de lugar central de un espacio rural ao que subministra bens e servicios. Os núcleos xerarquízanse en función do tipo de bens e servicios que producen e intercambian e do volume de poboación. O territorio articulase en triángulos equiláteros cuxos vértices son os centros primarios, agrupados hexagonalmente. Os puntos centrais dos hexágonos son os núcleos de orden inmediatamente superior. Delimitación de áreas de influencia. Lexislación e Territorio, 2006-07 EPS-Lugo 12
Formulación de Reilly: a interacción entre dous lugares é directamente proporcional ao producto das súas poboacións e inversamente ao cadrado das distancias que as separan. Modelo de Intervenning Opportunites: o nº de persoas que se desprazan a un lugar é directamente proporcional ao nº de oportunidades existentes nesa distancia, e inversamente proporcional ao nº de oportunidades intermedias. Modelos psicolóxicos: os fluxos poboacionais son función da satisfacción ou insatisfacción que un lugar pode producir. Non son demasiado realistas. Modelos de regresión múltiple: consideran a media dos desprazamentos como variable dependente, utilizando como predictivos indicadores demográficos como idade, emprego, paro,... Lexislación e Territorio, 2006-07 EPS-Lugo 13
- Diagnóstico Determinación da organización espacial actual dos asentamentos factores que determinan a localización e pautas que segue esta comparación con modelos teóricos horizontais e verticais Diagnóstico das infraestructuras limitacións e fortalezas para conseguir integración interna Entender a forma en que o sistema se integra en unidades territoriais superiores Diagnóstico de fluxos derivados da estructura de sistema comercial Lexislación e Territorio, 2006-07 EPS-Lugo 14