"Μελετάμε το εκκρεμές" Ένα διδακτικό σενάριο για τους μαθητές της Γ Γυμνασίου Βέλτιστο Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Φυσική (ΔΕ) Δημιουργός: Ανδρονίκη Μαματσή ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
Σημείωση Το παρόν έγγραφο αποτελεί προϊόν αυτόματης δημιουργίας και εκτύπωσης του Ψηφιακού Διδακτικού Σεναρίου με Τίτλο: «"Μελετάμε το εκκρεμές" Ένα διδακτικό σενάριο για τους μαθητές της Γ Γυμνασίου». Δημιουργήθηκε στις 11/02/2017 23:30:39 και έχει υποστηρικτικό ρόλο στο έργο του εκπαιδευτικού. Δεν αντικαθιστά το Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο, το οποίο περιέχει όλο το Διαδραστικό Περιεχόμενο και αξιοποιεί τις ψηφιακές δυνατότητες της Πλατφόρμας «Αίσωπος». Το σενάριο αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως «Βέλτιστο» ύστερα από αξιολόγηση από δύο αξιολογητές και είναι αναρτημένο με το πλήρες ψηφιακό περιεχόμενό του στην Πλατφόρμα «Αίσωπος». Το Διαδραστικό Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο με το πλήρες ψηφιακό περιεχόμενό του βρίσκεται στον σύνδεσμο: http://aesop.iep.edu.gr/node/12132 Επισημαίνεται ότι τα σενάρια της Πλατφόρμας «Αίσωπος» διακρίνονται σε: Υποδειγματικά Σενάρια: Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια που έχουν προκύψει από επιστημονικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικοί Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλη ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Βέλτιστα Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία άνω των 70 μονάδων. Επαρκή Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία από 50 έως 70 μονάδες. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ ΠΡΑΞΗ: «Ανάπτυξη Mεθοδολογίας και Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων για τα Γνωστικά Αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης» - MIS: 479325, ΣΑΕ: 2014ΣΕ24580051. Η πράξη συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Δημόσιο στο πλαίσιο του ΕΠ «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ 2007-2013 και υλοποιείται σε σύμπραξη από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Η Πλατφόρμα Ανάπτυξης, Σχεδίασης, Υποβολής, Αξιολόγησης και Παρουσίασης Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων «Αίσωπος», αναπτύχθηκε με ίδια μέσα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο πλαίσιο του Υποέργου 2: «Ψηφιακό Σύστημα Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Υποβολής, Αξιολόγησης, Διαχείρισης και Αξιοποίησης Ψηφιακών Σεναρίων καθώς και καθοδήγησης και Υποστήριξης των Εκπαιδευτικών» της Πράξης. Ομάδα Επιστημονικής και Διοικητικής Εποπτείας της Πράξης: Επιστημονικός Υπεύθυνος Πράξης για τις Δράσεις που αφορούν το Ι.Ε.Π: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 1: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 2: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Υπεύθυνος Υποέργου 3: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Επιστημονική Συντονίστρια των ειδικών επιστημόνων του Υποέργου 1: Βασιλική Καραμπέτσου, Φιλόλογος, Εισηγήτρια Ι.Ε.Π. Σελίδα 2/18
Φύλλα Εργασίας Σεναρίου Το παρόν ψηφιακό σενάριο περιέχει φύλλα εργασίας, τα οποία είναι συννημένα στο αρχείο «PDF» και μπορείτε να τα ανοίξετε κάνοντας διπλό κλικ πάνω στο εικονίδιο. 1η Φάση: Δεν υπάρχει 2η Φάση: 3η Φάση: Δεν υπάρχει Σελίδα 3/18
Γενική Περιγραφή Σεναρίου Γνωστικό αντικείμενο: Φυσική (ΔΕ) Θεματική ταξινομία: Φυσική (ΔΕ) -> Ταλαντώσεις και Κύματα -> Εκκρεμές Εκπαιδευτικό πρόβλημα: Η μελέτη του απλού εκκρεμούς αποτελεί μέρος του αναλυτικού προγράμματος της Φυσικής της Γ Γυμνασίου και παραδοσιακά γίνεται με τη βοήθεια μιας απλής πειραματικής διάταξης στο εργαστήριο. Χωρίς να υποτιμάμε αυτή την προσέγγιση, προτείνουμε εναλλακτικά τη διδασκαλία του κεφαλαίου αυτού με τη βοήθεια των ΤΠΕ, διότι επιτρέπει στους μαθητές να πειραματιστούν με περισσότερες παραμέτρους όπως τη βαρύτητα, δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να διερευνήσουν τις μετατροπές ενέργειας. δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να αυτοαξιολογηθούν με τη βοήθεια διαδραστικών ερωτήσεων είναι εύχρηστο, οικείο και φλικό για τα παιδιά Γενική περιγραφή περιεχομένου: Πρόκειται για ένα σενάριο διδασκαλίας του απλού εκκρεμούς για μαθητές Γυμνασίου και περιλαμβάνει 3 φάσεις: την αφόρμηση που έχει στόχο να προκαλέσει το ενδιαφέρον των μαθητών συνδέοντας το προς εξέταση πρόβλημα με την Ιστορία των Φυσικών Επιστημών και τη Λογοτεχνία. το εικονικό πείραμα, με βασική στρατηγική αυτή που προτείνει στους μαθητές πρώτα να προβλέψουν, στη συνέχεια να επιβεβαιώσουν την ορθότητα των απαντήσεων τους και τέλος να διατυπώσουν συγκεκριμένα συμπεράσματα, εργαζόμενοι ομαδοσυνεργατικά. την αυτοαξιολόγηση των μαθητών μέσα από διαδραστικές ερωτήσεις και ψηφιακά παιχνίδια. Διδακτικοί Στόχοι: Να Να Να Να Να συσχετίσουν την περίοδο του εκκρεμούς με το μήκος του νήματος και την επιτάχυνση της βαρύτητας εντοπίσουν τις αλληλεπιδράσεις και τις ενεργειακές μετατροπές κατά τη διάρκεια της ταλάντωσης. αποκτήσουν την ικανότητα να διατυπώνουν υποθέσεις και μέσα από την έρευνα να τις επαληθεύουν αντιληφθούν το μαγικό νήμα που δένει Επιστήμη-Ιστορία-Τέχνη μέσα από τη διαθεματική προσέγγιση. αποκτήσουν ομαδικό πνεύμα και κοινωνικότητα μέσα από την ομαδική εργασία. Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου: φυσική Εκκρεμές ταλαντώσεις γυμνάσιο Γαλιλαίος Φουκώ Υλικοτεχνική υποδομή: Σελίδα 4/18
1) Βινεοπροβολέας ή διαδραστικός πίνακας 2) Εργαστήριο πληροφορικής (1 υπολογιστής για κάθε 2-3 μαθητές). Τυπικός χρόνος αλληλεπίδρασης με το εκπαιδευτικό σενάριο σε διδακτικές ώρες για δουλειά εντός του σχολείου: 2 ώρες Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί: Το εικονικό εργαστήριο διατίθεται απο τη δικτυακή πύλη Phet του Πανεπιστημίου του Colorado και ειναι ελεύθερο προς χρήση Το βίντεο αφόρμησης "Foucault-s Pendulum (Umberto Eco)" προέρχεται απο το Youtube από το χρήστη WunderKammerTV. Η σύλληψη, σύνθεση και παρουσίαση του σεναρίου ανήκει στον εκπαιδευτικό που το υποβάλλει. Εκτιμώμενο Επίπεδο Δυσκολίας: Εύκολο Τύπος διαδραστικότητας : Ενεργός μάθηση Επίπεδο διαδραστικότητας : Υψηλό Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα του τελικού χρήστη: 12-15 Εκπαιδευτική βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο: Γυμνάσιο Σελίδα 5/18
Σύνοψη φάσεων σεναρίου: 1η Φάση: "Δυο Ιταλοί, ένας Γάλλος και μια περιπέτεια" Χρονική Διάρκεια: 20 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα διδασκαλίας με διαδραστικό πίνακα ή βιντεοπροβολέα Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. Δυο Ιταλοί, ένας Γάλλος και μία περιπέτεια 2η Φάση: Εικονικό εργαστήριο - Ομαδική Δραστηριότητα Χρονική Διάρκεια: 50 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής (2-3 άτομα ανά ομάδα μπροστά σε Η/Υ) Αριθμός φύλλων εργασίας: 1 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. Ας παίξουμε με το εκκρεμές 3η Φάση: Τεστ αυτοαξιολόγησης Χρονική Διάρκεια: 15 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής (2-3 άτομα ανά ομάδα μπροστά σε Η/Υ) Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. αν παμε στη Σελήνη... το μήκος του νήματος Τα παιχνίδια της ενέργειας...και λίγη Γεωγραφία ο ρόλος της μάζας Σταθερές αξίες Ο αδάμαστος χρόνος... η ιστορία του εκκρεμούς Σελίδα 6/18
1η Φάση: "Δυο Ιταλοί, ένας Γάλλος και μια περιπέτεια" Σελίδα 7/18
1η Φάση: "Δυο Ιταλοί, ένας Γάλλος και μια περιπέτεια" Χρονική Διάρκεια: 20 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα διδασκαλίας με διαδραστικό πίνακα ή βιντεοπροβολέα Πρόκειται για τη φάση της αφόρμησης. Στόχος της είναι να κινήσει το ενδιαφέρον το μαθητών με διαθεματικό τρόπο εμπλέκοντας την ιστορία των φυσικών επιστημών και τη λογοτεχνία. Συγκεκριμένα με τη βοήθεια ηλεκτρονικής παρουσίασης με ενσωματωμένο video παρουσιάζεται στους μαθητές το πώς ο Γαλιλαίος κατάφερε το 1561 για πρώτη φορά να μετρήσει την περίοδο του εκκρεμούς, το πώς ο Φουκώ το 1848 απέδειξε την περιστροφή της Γης με το περίφημο εκκρεμές του, στο Πάνθεον, στο Παρίσι, καθώς και πώς όλα αυτά έδωσαν έμπνευση στον Ουμπέρτο Έκο να γράψει το ομώνυμο βιβλίο του. 1. Δυο Ιταλοί, ένας Γάλλος και μία περιπέτεια: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστική παρουσίαση Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/12132/3066/#question22151 Διευκρίνιση: Μια ιστορική αναδρομή στην ιστορία του εκκρεμούς Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει διαδραστική παρουσίαση και είναι διαθέσιμη στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σελίδα 8/18
2η Φάση: Εικονικό εργαστήριο - Ομαδική Δραστηριότητα Σελίδα 9/18
2η Φάση: Εικονικό εργαστήριο - Ομαδική Δραστηριότητα Χρονική Διάρκεια: 50 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής (2-3 άτομα ανά ομάδα μπροστά σε Η/Υ) Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/ekkremes.doc Οι μαθητές μελετούν το απλό εκκρεμές με τη βοήθεια της προσομοιωσης pendulum-lab_el.jar από τη δικτυακή πύλη PHET του πανεπιστημίου του Colorado, ακολουθώντας τις οδηγίες του φύλλου εργασίας που τους δίνεται, καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους και κατλήγουν σε συμπεράσματα. 1. Ας παίξουμε με το εκκρεμές: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εξωτερικό περιεχόμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/12132/5645/#question22524 Διευκρίνιση: Με τη βοήθεια του εικονικού εργαστηρίου θα μελετήσουμε το εκκρεμές Διεύθυνση ιστοτόπου (URL): https://phet.colorado.edu/el/simulation/legacy/pendulum-lab Σελίδα 10/18
3η Φάση: Τεστ αυτοαξιολόγησης Σελίδα 11/18
3η Φάση: Τεστ αυτοαξιολόγησης Χρονική Διάρκεια: 15 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής (2-3 άτομα ανά ομάδα μπροστά σε Η/Υ) Οι μαθητές αφού πειραματιστούν και συμπληρώσουν το φύλλο εργασίας, αυτοαξιολογουν τις γνωσεις τους 1. αν παμε στη Σελήνη...: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση πολλαπλής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/12132/5647/#question22394 Διευκρίνιση: Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση Ερώτηση: Μεταφέρουμε (υποθετικά) ένα εκκρεμές από τη Γη στη Σελήνη. Η περίοδός του, Διαθέσιμες απαντήσεις: Παραμένει ίδια. Γίνεται μικρότερη της αρχικής Γίνεται μεγαλύτερη της αρχικής 2. το μήκος του νήματος: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εκφράσεις τύπου σωστό/λάθος Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/12132/5647/#question22485 Περιγραφή Εργασίας: Διαλέξτε τη σωστή έκφραση. Σελίδα 12/18
1. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Αν μεγαλώσουμε το μήκος του εκκρεμούς η περίοδός του θα αυξηθεί Αν μεγαλώσουμε το μήκος του εκκρεμούς η περίοδός του παραμένει ίδια Αν μεγαλώσουμε το μήκος του εκκρεμούς η περίοδός του θα ελαττωθεί 3. Τα παιχνίδια της ενέργειας: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση πολλαπλής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/12132/5647/#question22488 Ερώτηση: Κατά την ταλάντωση ενός εκκρεμούς (χωρίς τριβές) μετρήσαμε την κινητική ενέργεια του σώματος όταν περνάει από τη θέση ισορροπίας και τη βρήκαμε 20J. Η δυναμική του ενέργεια όταν βρίσκεται στην ακραία θέση θα είναι Διαθέσιμες απαντήσεις: 40 J 0J 20J 10 J 4....και λίγη Γεωγραφία: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/12132/5647/#question22499 Σελίδα 13/18
1η Ερώτηση: Ένα εκκρεμές έχει περίοδο 2s. Το μεταφέρουμε σ έναν άλλο τόπο και η περίοδός του γίνεται 1,98s. Τι πιστεύετε ότι συμβαίνει; Διαθέσιμες απαντήσεις: Η νέα περίοδος έχει μετρηθεί σε τόπο με μεγαλύτερο υψόμετρο Η νέα περίοδος έχει μετρηθεί σε τόπο με μεγαλύτερο γεωγραφικό πλάτος 10 J Η νέα περίοδος έχει μετρηθεί σε τόπο με μικρότερο υψόμετρο 5. ο ρόλος της μάζας: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση πολλαπλής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/12132/5647/#question22513 Ερώτηση: Αν αντικαταστήσουμε το σώμα που είναι κρεμασμένο σε ένα εκκρεμές με ένα άλλο μεγαλύτερης μάζας Διαθέσιμες απαντήσεις: η περίοδος του εκκρεμούς θα ελλατωθεί η περίοδος του εκκρεμούς θα μεγαλώσει η περίοδος του εκκρεμούς θα παραμείνει η ίδια 6. Σταθερές αξίες: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εκφράσεις τύπου σωστό/λάθος Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/12132/5647/#question22518 Περιγραφή Εργασίας: Διαλέξτε τη σωστή έκφραση. Σελίδα 14/18
1. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Κατά την ταλάντωση ενός απλού εκκρεμούς η κινητική του ενέργεια παραμένει σταθερή Κατά την ταλάντωση ενός απλού εκκρεμούς η δυναμική του ενέργεια παραμένει σταθερή Κατά την ταλάντωση ενός απλού εκκρεμούς η ολική του ενέργεια παραμένει σταθερή 7. Ο αδάμαστος χρόνος...: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση αντιστοίχισης Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/12132/5647/#question22584 Κάντε τις κατάλληλες αντιστοιχίσεις Ο χρόνος που απαιτείται για να εκτελέσει το εκκρεμές μια πλήρη ταλάντωση ονομάζεται Ο αριθμός των πλήρων ταλαντώσεων στη μονάδα του χρόνου ονομάζεται Διαθέσιμες επιλογές: συχνότητα περίοδος 8. η ιστορία του εκκρεμούς: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Παιγνίδι μνήμης Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/12132/5647/#question22506 Διευκρίνιση: Βρείτε τις όμοιες κάρτες Σελίδα 15/18
1η Κάρτα 2η Κάρτα Σελίδα 16/18
3η Κάρτα 4η Κάρτα Σελίδα 17/18
5η Κάρτα 6η Κάρτα Σελίδα 18/18 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)