Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Κ.Κώστα, Κ.Τσιρουκίδου, Μ.Παπαγιάννη, Α.Βαμβάκης, Ι.Τσανάκας Παιδοενδοκρινολογική Μονάδα Γ Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ., Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης
Λιπώδης Ιστός
Λιποκίνες Βιολογικά δραστικά πεπτίδια εκκρινόμενα από τον λιπώδη ιστό Ανακαλύφτηκαν πρόσφατα και ακόμη διερευνάται η δομή τους και ο ενεργειακός τους ρόλος (λεπτίνη,1995) Δράσεις αυτοκρινείς, παρακρινείς και ενδοκρινείς Κλασσικές (TNFa, IL6), Χημειοκίνες (ΜCP-1),Αγγειακή αιμόσταση (ΡΑΙ-1), Ρύθμιση Αρτηρ. Πίεσης, Ομοιόσταση Γλυκόζης (αδιπονεκτίνη, RBP), Ρύθμιση πρόσληψης τροφής (λεπτίνη) και νεότερα μόρια (βισφατίνη, απελίνη)
Αδιπονεκτίνη Ελαττώνει οξειδωτικό stress και φλεγμονή Αντιφλεγμονώδη δράση σε ενδοθηλιακά κύτταρα Αυξάνει προστατευτικά κύτταρα ενδοθηλίου Παρεμποδίζει λειτουργία μακροφάγων Καταστολή λευκοκυττάρων
Αδιπονεκτίνη και Διαβήτης τύπου 1 Λίγες μελέτες σε παιδιά και εφήβους με ΣΔ1 Σταθερά αυξημένα επίπεδα Συσχέτιση με γλυκαιμική ρύθμιση,hba1c και C-peptide επίπεδα Μικρή μείωση στην εφηβεία περισσότερο έντονη στα αγόρια Σημαντική συσχέτιση με επιθετικές μορφές Διαβήτη, μικροπρωτεινουρία και νεφρική νόσο Lindström T et al,clin Endocrinol (Oxf).2006 Dec;65(6):776-82 Frystyk J et al,diabetologia 10/2005; 48(9):1911-8
Αδιπονεκτίνη και παιδική Παχυσαρκία Αρκετές μελέτες σε παιδιά και εφήβους Ελαττωμένα επίπεδα Σημαντική συσχέτιση με αυξημένο ΔΜΣ, αντίσταση στην ινσουλίνη Πιθανός δείκτης για εντοπισμό παιδιών με αυξημένες πιθανότητες εξέλιξης σε μεταβολικό σύνδρομο Panagopoulou P et al, J Pediatr Gastroenterol Nutr.2008 Sep;47(3):356-62 Gilardini L et al, Atherosclerosis,Volume 189, Issue 2, December 2006, Pages 401 407,Issue 4
Λεπτίνη Ρύθμιση ορμονών θυρεοειδούς Αυξάνει Σ.Α.Π. Ελαττώνει επίπεδα λιπιδίων στα β κύτταρα, μύες, ήπαρ Μεσολαβητής φλεγμονωδών διαδικασιών Καταστέλλει την όρεξη και αυξάνει την κατανάλωση ενέργειας Αύξηση καρδιακού ρυθμού Βοηθά σε αναγέννηση οστού κ διατήρηση οστικής μάζας Σχετίζεται με έκκριση LH,FSH,ανδρογόνων
Λεπτίνη και Διαβήτης τύπου 1 Ελαττωμένα επίπεδα πριν την έναρξη της νόσου και στις πρώτες μέρες ινσουλινοθεραπείας Αύξηση εντός λίγων ημερών έναρξης θεραπείας συνήθως όχι σημαντική Περαιτέρω αύξηση σε εφηβεία, παχυσαρκία και κορίτσια Συσχέτιση με σχήμα ινσουλινοθεραπείας Awatif M. Abd El-Maksoud et al, Journal of clinical lipidology.volume 3, August 2009,pages.269-274 Luna R et al, Clin Endocrinol (Oxf). 1999 Nov;51(5):603-10.
Λεπτίνη και παχυσαρκία Σημαντικά αυξημένα επίπεδα Συσχέτιση με ΔΜΣ, φύλο, εφηβεία αλλά και κατανομή λίπους Ελάττωση των επιπέδων μετά από βελτίωση του ΔΜΣ Συσχέτιση με αυξημένα ποσοστά πρ.αδρεναρχής και πρ.ήβης μέσω της δράσης της στον υποθάλαμο Falorni A et,int J Obes Relat Metab Disord. 1997 Oct;21(10):881-90. Verrotti A et al,. European Journal of Endocrinology (1998) 139 49 53
Σκοπός Μελέτης Να προσδιοριστούν τα επίπεδα των 2 λιποκινών αδιπονεκτίνης και λεπτίνης σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες παιδιών και εφήβων Παιδιά με ΣΔ1 Παιδιά με αυξημένο Δ.Μ.Σ Παιδιά με φυσιολογικό Δ.Μ.Σ
Υλικό Μελέτης 126 παιδιά και έφηβοι 53 με ΣΔ1 42 με αυξημένο ΔΜΣ (>95 ΕΘ) 31 με φυσιολογικό ΔΜΣ
Ανθρωπομετρικά Χαρακτηριστικά ΣΔ1 ΒΜΙ ΔΜΣ Φυσιολογικό ΒΜΙ Σύνολο 53 42 31 Μ.Ο Ηλικίας 11.7 ± 2.81 10.92 ± 2.36 11.98± 1.95 ΔΜΣ Ύψος (cm) 149.3 ± 16.75 141.6 ± 12.9 152.2 ± 14.67 Βάρος (kg) 47.1 ± 16.69 63.81 ± 20 47.5 ± 13.99 BMI ΔΜΣ 20.4 ± 4 28.96 ± 3.94 20.1 ± 3.09
22.44 ± 9.29 Αποτελέσματα
Τα επίπεδα αδιπονεκτίνης των παιδιών με ΣΔ1 βρέθηκαν στατιστικά σημαντικά αυξημένα σε σχέση με τα επίπεδα των φυσιολογικών παιδιών (p<0.001) Τα παιδιά με παχυσαρκία παρουσίασαν στατιστικά μειωμένα επίπεδα αδιπονεκτίνης σε σχέση με τα επίπεδα των φυσιολογικών παιδιών (p<0.001)
32.54± 21.61 14.14 ±12.8 11.38 ± 10.93 (μg/ml)
Τα επίπεδα λεπτίνης των παιδιών με ΣΔ1 δεν έδειξαν στατιστικά σημαντική διαφορά σε σύγκριση με αυτά των φυσιολογικών παιδιών (μικρό δείγμα, μικρή διάρκεια νόσου, 5.71 έτη) Τα επίπεδα λεπτίνης των παχύσαρκων παιδιών βρέθηκαν στατιστικά σημαντικά αυξημένα σε σχέση με τα φυσιολογικά παιδιά (p< 0.001)
Συμπεράσματα Τα επίπεδα των λιποκινών αδιπονεκτίνη και λεπτίνη φαίνεται ότι επηρεάζονται από την ύπαρξη ΣΔ1 και αυξημένου ΔΜΣ των παιδιών και εφήβων. Πιθανοί δείκτες (biomarkers) για εντοπισμό ασθενών υψηλού κινδύνου
Στο ΣΔ1, τα αυξημένα επίπεδα αδιπονεκτίνης σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο μικροαγγειακών επιπλοκών και νεφρικής νόσου. Διερευνάται ακόμη η συσχέτιση. Στην παιδική παχυσαρκία, τα ελαττωμένα επίπεδα αδιπονεκτίνης σχετίζονται με αυξημένο βαθμό ινσουλινοαντίστασης και προδιάθεση για μεταβολικό σύνδρομο
Στα παιδιά με ΣΔ1 τα επίπεδα λεπτίνης είναι αρχικά χαμηλά και αυξάνονται κατά τη διάρκεια της ζωής τους Τα επίπεδα λεπτίνης είναι σημαντικά αυξημένα στα παιδιά με παχυσαρκία αλλά μπορούν να μειωθούν με απώλεια βάρους
Περαιτέρω μελέτες χρειάζονται, σε παιδιατρικούς και εφηβικούς πληθυσμούς ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα οι ασθενείς που κινδυνεύουν για μικροαγγειοπάθεια και νεφροπάθεια, για ινσουλινοαντίσταση και μεταβολικό σύνδρομο ώστε να ακολουθείται μια πιο αποτελεσματική και εξατομικευμένη, φαρμακευτική η άλλη αγωγή.
Σας ευχαριστώ Γ' Παιδιατρική Κλινική Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης