10 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιατρικής Βιοπαθολογίας. Μαρία Εξηντάρη Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρικό Τμήμα ΑΠΘ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "10 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιατρικής Βιοπαθολογίας. Μαρία Εξηντάρη Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρικό Τμήμα ΑΠΘ"

Ἠλύσια Αρμονία Καραμήτσος
5 χρόνια πριν
Προβολές:

1 10 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιατρικής Βιοπαθολογίας Μαρία Εξηντάρη Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρικό Τμήμα ΑΠΘ

2 Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Οκτ : Υπέρβαρος (overweight) ή παχύσαρκος (obese): Ατομο που παρουσιάζει αφύσικη ή υπερβολική συσσώρευση λίπους η οποία μπορεί να προκαλέσει βλάβες στην υγεία Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) - Body Mass Index (BMI): Αδρός δείκτης συνδυασμού βάρους-ύψους για την κατηγοριοποίηση των ατόμων με βάση την «κανονικότητα» του βάρους, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας (ενήλικες) - ΔΜΣ = kg/m 2 ΔΜΣ : Υπέρβαρος ΔΜΣ : Παχύσαρκος ΔΜΣ 40 : Νοσογόνος παχυσαρκία

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Οκτ. 2017 : 1975-σήμερα: Παχυσαρκία x3 2016: >1,9 δις (39%) ενήλικες υπέρβαροι, 39% των ανδρών - 40% των γυναικών, 650 εκ.

3 Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Οκτ : 1975-σήμερα: Παχυσαρκία x3 2016: >1,9 δις (39%) ενήλικες υπέρβαροι, 39% των ανδρών - 40% των γυναικών, 650 εκ. (13%) παχύσαρκοι Παγκοσμίως το υπερβάλλον βάρος οδηγεί σε θάνατο περισσότερα άτομα απ ότι το ελλιπές. 41 εκ. παιδιά <5 ετών υπέρβαρα ή παχύσαρκα 340 εκ. παιδιά και έφηβοι 5-19 ετών υπέρβαρα ή παχύσαρκα, 4% (1975) 18% (2016) Κύριο αίτιο μη λοιμωδών νοσημάτων (καρδιαγγειακά, διαβήτης, μυοσκελετικά, κακοήθειες)

αντιφλεγμονώδεις παράγοντες (κυτταροκίνες, χημειοκίνες, αδιποκίνες [λιποκίνες]) Ενεργή συμμετοχή σε

4 Παχύσαρκοι: Μεγαλύτερος κίνδυνος για Ποικίλες, κοινές λοιμώξεις Μετεγχειρητικές λοιμώξεις Ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις Επιπλοκές συνήθων λοιμώξεων Λιπώδης ιστός Προφλεγμονώδεις & αντιφλεγμονώδεις παράγοντες (κυτταροκίνες, χημειοκίνες, αδιποκίνες [λιποκίνες]) Ενεργή συμμετοχή σε φλεγμονή, ανοσιακά φαινόμενα Παχυσαρκία (ρόλος βέβαιος αλλά αδιευκρίνιστος) Επίδραση σε ανοσιακούς μηχανισμούς Ευαισθησία σε λοιμώξεις

Συσχέτιση παχυσαρκίας-ανοσοαπάντησης, δεκαετία 1990.

5 Συσχέτιση παχυσαρκίας-ανοσοαπάντησης, δεκαετία Καταστολή πολλαπλασιασμού λεμφοκυττάρων σε επίδραση μιτογόνων Πλημμελής λειτουργία Τ και Β λεμφοκυττάρων Αυξημένη έκκριση προφλεγμονωδών λιποκινών (TNFα) δυσλειτουργία Τ λεμφοκυττάρων Μειωμένη λειτουργία μακροφάγων, δενδριτικών κυττάρων, ΝΚ κυττάρων Αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις Αυξημένη προφλεγμονώδης και θρομβοφιλική ανοσοαπάντηση Φλεγμονή και θρόμβωση μικρών αγγείων Σήψη

6 Λεπτίνη Υδρόφοβο άκρο 4 πρωτεϊνικές έλικες 167 αμινοξέα Γονίδιο στο 7 ο χρωμόσωμα

7 Λεπτίνη Εκκριση: Λιποκύτταρα Επίδραση: Ορεξιγόνες/ανορεξιγόνες οδοί του υποθαλάμου

8 Λεπτίνη

9 Ο πολλαπλός ρόλος της λεπτίνης Θυμοκύτταρα: Προστασία από απόπτωση Τ λεμφοκύτταρα: Ενεργειακή ομοιόσταση Παχυσαρκία Δυσλειτουργία Ανοσία Ρύθμιση αριθμού, λειτουργικότητας Αύξηση παραγωγής IFNγ Αναστολή παραγωγής IL4 Αύξηση έκφρασης μορίων προσκόλλησης (VLA-2, ICAM-1) Λήψη τροφής Κατανάλωση ενεργείας Λεπτίνη Μακροφάγα: Ρύθμιση φαγοκυττάρωσης, παραγωγής κυτταροκινών Πολυμορφοπύρηνα: Ρύθμιση οξειδωτικής ικανότητας Επούλωση ιστικών βλαβών Μονοκύτταρα: Εκκλυση TNFα, IL1Ra

10 Λεπτίνη - Ανοσοποιητικό

11 Ανεπάρκεια λεπτίνης Πειραματικά: Γενετική ανεπάρκεια λεπτίνης Αυξημένη ευαισθησία σε προφλεγμονώδεις διεγερτικούς παράγοντες μακροφάγων και μονοκυττάρων Ελαττωμένη λειτουργικότητα Τ λεμφοκυττάρων Ευαισθησία σε βακτηριακές λοιμώξεις Αυξημένη θνητότητα λόγω λοιμώξεων

12 Αδιπονεκτίνη 244 αμινοξέα 4 διακριτά τμήματα Δομική ομοιότητα με TNFα Παραγωγή: λιπώδης ιστός μυελού οστών Θήλεα Ελάττωση βάρους Γονίδιο στο 3 ο χρωμόσωμα 5-10 mg/l πλάσματος Ρύθμιση γλυκόζης Καταβολισμός λιπαρών οξέων Ανοσοκατασταλτική-ανοσορρυθμιστική δράση

13 Το παράδοξο της αδιπονεκτίνης Θετική επίδραση Αδιάφορη επίδραση Αρνητική επίδραση Ευαισθησία σε ινσουλίνη Κίνδυνος διαβήτου τύπου 2 Μεταβολισμός γλυκόζης Ενδοθηλιακή λειτουργία Αθηρωμάτωση Οξειδωτικό stress Φλεγμονή Κυτταρική απόπτωση Καρδιαγγειακά επεισόδια καλής έκβασης Θνησιμότητα καρδιαγγειακής αιτιολογίας

FTO Πρωτεΐνη FTO (Fat mass and Obesity associated) Πολυμορφισμός rs9939609 Αύξηση επιθυμίας πρόσληψης τροφής Καμία επίδραση στην

14 FTO Πρωτεΐνη FTO (Fat mass and Obesity associated) Πολυμορφισμός rs Αύξηση επιθυμίας πρόσληψης τροφής Καμία επίδραση στην κατανάλωση ενεργείας Γονίδιο στο 16 ο χρωμόσωμα Συσχετισμός (Κίνα): Πολυμορφισμός rs Αυξημένος κίνδυνος πνευμονικής φυματίωσης

15 Μηχανικά αίτια Ουροποιητικό Αυξημένος λιπώδης ιστός Πίεση ιστών και οργάνων Παρεμπόδιση ομαλής λειτουργίας και κινητικότητας Στάση Επιμόλυνση Λοίμωξη Αναπνευστικό Παχυσαρκία: ίσως το 2 ο παθολογικό υπόβαθρο για νοσηλεία σε ΜΕΘ μετά τα χρόνια καρδιοαναπνευστικά νοσήματα

16 Μηχανικά αίτια Πίεση επιφανειακών ιστών Πλημμελής υγιεινή Αδυναμία ορθής φροντίδας Κατακλίσεις Μαζικές πτυχές Ακρος πους - μεσοδακτύλιες πτυχές Βουβωνικές πτυχές Μασχαλιαίες πτυχές Βακτήρια (σταφυλόκοκκοι, πρωτέας κ.ά.) Μύκητες (Candida)

17 Συνήθη λοιμογόνα αίτια ; Οποιοσδήποτε μικροοργανισμός!!! Βακτήρια Ιοί Μύκητες

18 ? Παχυσαρκία Λοιμώξεις Λοιμώδεις παράγοντες Παχυσαρκία ή

19 Αδενοϊοί Ανθρώπειοι αδενοϊοί 36, 37, 5 Δράση στα λιποκύτταρα Λιπίδια ορού Παχυσαρκία 1 η παρατήρηση (Adv36 IgG) 1997, p<0,02 Αδενοϊός 36: Ενεργοποιεί λιπογενετικούς και προφλεγμονώδεις μηχανισμούς Ενδεχομένως προκαλεί άτυπη σπλαχνική εναπόθεση λίπους Αντίσταση σε απώλεια βάρους Πειραματικά μείωση λεπτίνης, αύξηση πρόσληψης γλυκόζης Συσχετισμός Adv36 δεικτών φλεγμονής (TNF-α, IL-6 κ.ά.) ΗΠΑ, Adv36 IgG(+) : Παχύσαρκοι, 30% Φυσιολογικού βάρους, 11% (p<0,001) Adv36 IgG(+): υψηλότερος ΔΜΣ κατά 9 μονάδες Ενδεχόμενη εμπλοκή Adv5 στην παιδική παχυσαρκία (22-29% vs 6,6-14%),

20 Αδενοϊοί Ο αντίλογος Προλιποκύτταρα μολυσμένα με Adv36: αυξημένη έκφραση γονιδίων αδιπονεκτίνης, βισφατίνης Βισφατίνη: Ενίσχυση μεταβολισμού (μέσω NAD) Αύξηση ευαισθησίας στην ινσουλίνη Αναστολή απόπτωσης ουδετεροφίλων Επαγωγή ωρίμανσης Β λεμφοκυττάρων Σε διάφορους λαούς (Ευρώπη, Ασία, Αμερική) ευρήματα συσχετισμού αδενοϊών-παχυσαρκίας δεν επιβεβαιώνονται.

pneumoniae Αυξημένος κίνδυνος υπέρβαρου (ΔΜΣ >25) IgG(+) H. pylori και C.

21 Ελικοβακτηρίδιο πυλωρού Χλαμύδια πνευμονίας Συσχετισμός: Αυξημένος ΔΜΣ - ελικοβακτηρίδιο πυλωρού και χλαμύδια πνευμονίας IgG(+) H. pylori ή C. pneumoniae Αυξημένος κίνδυνος υπέρβαρου (ΔΜΣ >25) IgG(+) H. pylori και C. pneumoniae Συνεργική περαιτέρω αύξηση κινδύνου υπέρβαρου Μήπως, αντίστροφα, οι παχύσαρκοι είναι πιο επιδεκτικοί σε ελικοβακτηρίδιο πυλωρού και χλαμύδια πνευμονίας ;

22 Μηνιγγιτιδόκοκκος Παχύσαρκα παιδιά: 3x πιθανότητες φορίας μηνιγγιτιδοκόκκου Αύξηση κινδύνου παράλληλα με ΔΜΣ

πεπτικό σωλήνα Μεταβολή στο πλήθος των εντερικών κυττάρων-παραγωγών GLP-1

23 Prions Πειραματικά (πίθηκοι): Prions Απορρύθμιση του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων Παχυσαρκία Κατανάλωση prions - Συσσώρευση στον πεπτικό σωλήνα Μεταβολή στο πλήθος των εντερικών κυττάρων-παραγωγών GLP-1 (Glucagon-Like-Peptide-1: μείωση όρεξης, ομοιόσταση γλυκόζης αίματος) Ελάττωση έκκρισης GLP-1 Παχυσαρκία

24 Αναπνευστικές λοιμώξεις Παχυσαρκία πλημμελής βρογχοπνευμονική λειτουργία Παχύσαρκα παιδιά: 2x κίνδυνος αναπνευστικών λοιμώξεων Πολυμορφισμός rs γονιδίου FTO Αυξημένος κίνδυνος πνευμονικής φυματίωσης;

Αναπνευστικές λοιμώξεις Γρίπη Πανδημία Α(Η1Ν1) 2009 Νέα ομάδα υψηλού κινδύνου: ΠΑΧΥΣΑΡΚΟΙ (ΔΜΣ >30, >40) Καλιφόρνια, 2009: 50% των ενηλίκων νοσηλευθέντων, παχύσαρκοι Συσχετισμός: ΔΜΣ κίνδυνος κοινής

25 Αναπνευστικές λοιμώξεις Γρίπη Πανδημία Α(Η1Ν1) 2009 Νέα ομάδα υψηλού κινδύνου: ΠΑΧΥΣΑΡΚΟΙ (ΔΜΣ >30, >40) Καλιφόρνια, 2009: 50% των ενηλίκων νοσηλευθέντων, παχύσαρκοι Συσχετισμός: ΔΜΣ κίνδυνος κοινής πνευμονίας Ισχυρός συσχετισμός: ΔΜΣ κίνδυνος γριπώδους/μεταγριπικής πνευμονίας Πιθανά αίτια: Δυσλειτουργία δενδριτικών κυττάρων, Τ λεμφοκυττάρων μνήμης Ελαττωμένη έκφραση mrna ιντερφερονών α,β,γ Μεγάλο ιικό φορτίο Μεγάλη ιική διήθηση του πνευμονικού ιστού

26 Ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις Παχυσαρκία (αναλογία λίπους στο σώμα) 5x λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου ΜΕΘ: Παράγοντας κινδύνου λοιμώξεων επί ενδοφλεβίων καθετήρων ή/και ουροκαθετήρων

27 Παχυσαρκία και εμβολιασμοί Ελαττωμένη παραγωγή ειδικών αντισωμάτων μετά εμβολιασμό Ηπατίτιδα Β Ενήλικες, έφηβοι: Ελάττωση Τέτανος Παιδιά: Ελάττωση Γρίπη Αυξημένος τίτλος αντισωμάτων αρχικά (1 μήνας), ταχύτερη ελάττωση συν τω χρόνω (12 μήνες)

28 Παχυσαρκία & λοιμώξεις: Το μέλλον της σχέσης τους Καλύτερη διερεύνηση Adv36 Πιθανή παρασκευή εμβολίου κατά των ιών που προάγουν την παχυσαρκία (Adv36) Σε κλινικό επίπεδο: Ελάττωση του βάρους επί παχυσαρκίας Βελτίωση της ανοσιακής λειτουργίας Θεραπευτική χρήση σχετιζομένων παραγόντων και για παθολογικές καταστάσεις εκτός της παχυσαρκίας: Πρωτεΐνη E4orf1 του Adv36 διαβήτης τύπου 2 ηπατοστεάτωση λιποδυστροφία

29 Με ελπίδες για το παρόν και το μέλλον των υπέρβαρων, σας ευχαριστώ!

Σχετικά έγγραφα

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1]

Ολόγοςλεπτίνης/αδιπονεκτίνης ως ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας 10ετούς καρδιαγγειακού κινδύνου σε ινσουλινοθεραπευόμενους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1],