Βρέφη ηλικίας 0-6 μηνών

Βρέφη ηλικίας 0-6 μηνών Θηλασμός Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί την καλύτερη επιλογή για το μωρό σας σε αυτή την περίοδο της ζωής Το μητρικό γάλα παρέχει στο μωρό σας ό,τι χρειάζεται για τη φυσιολογική ανάπτυξή του, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει το ανοσοποιητικό του σύστημα. Παράλληλα, ο θηλασμός βοηθά στην ανάπτυξη του δεσμού μεταξύ της μητέρας και του βρέφους και αποτελεί την πιο οικονομική και ασφαλή επιλογή. www.childhood-obesity.gr Συχνότητα θηλασμού Όταν θηλάζετε συχνά βοηθάτε να διατηρηθεί η ροή του γάλακτος. Η όρεξη του μωρού σας, η αύξηση του βάρους του (τα υγιή μωρά διπλασιάζουν το βάρος της γέννησης τους στους 6 μήνες) και ο αριθμός από τις πάνες που αλλάζετε (6 ή περισσότερες για υγιή μωρά) είναι ένδειξη για το πόσο γάλα χρειάζεται το μωρό σας. Τα μωρά που θηλάζουν μόνο, τρώνε κάθε 1,5-3 ώρες περίπου. Το νεογέννητο δεν πρέπει να παραμείνει νηστικό για περισσότερο από 2-3 ώρες στη διάρκεια της ημέρας και για 4 ώρες στη διάρκεια της νύχτας. Κάπνισμα και ροφήματα Κατά τη διάρκεια της περιόδου που θηλάζετε αποφύγετε: Το κάπνισμα Την κατανάλωση αλκοόλ Την κατανάλωση καφεϊνούχων ροφημάτων (καφές, τσάι, σοκολάτα) σε ποσότητα που υπερβαίνει τα 3 φλιτζάνια την ημέρα Την κατανάλωση διαφόρων βοτάνων κυρίως άγνωστης προέλευσης Συνθήκες συλλογής και φύλαξης του μητρικού γάλακτος Αν το μωρό σας είναι μέχρι 3 μηνών, αποστειρώνετε όλα τα δοχεία και τα τμήματά τους πριν συλλέξετε και αποθηκεύσετε το μητρικό γάλα. Αν το μωρό σας είναι άνω των 3 μηνών, πλύνετε πολύ καλά όλα τα δοχεία και τον εξοπλισμό πριν ξεκινήσετε τη συλλογή και αποθήκευση του μητρικού γάλακτος. Αποθηκεύστε το γάλα σε αεροστεγή δοχεία με καπάκι που σφραγίζει για: 4 ώρες σε θερμοκρασία δωματίου (δροσερό το μπιμπερό) 2 ημέρες στους 4 ο C, στο κάτω και πίσω μέρος του ψυγείου σας 2 εβδομάδες στους -18 ο C, στην κατάψυξη του ψυγείου σας. 3-6 μήνες στους -18 ο C, σε κατάψυξη με ξεχωριστή πόρτα από το ψυγείο του ψυγείοκαταψύκτη σας. 6 μήνες στους -18 ο C, σε ξεχωριστό καταψύκτη. Απόψυξη: Πραγματοποιείστε την στους 4 ο C και χρησιμοποιήστε το γάλα εντός 24 ωρών. Σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να το πετάξετε και όχι να το ξαναψύξετε. 1

Υποκατάστατα μητρικού γάλακτος Αν δεν μπορείτε να θηλάσετε, τότε μπορείτε να επιλέξετε κάποιο υποκατάστατο μητρικού γάλακτος. Τα υποκατάστατα μητρικού γάλακτος πρώτης βρεφικής ηλικίας είναι καταλλήλως τροποποιημένα και πληρούν τις προδιαγραφές βάσει της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2006/141/22-12-2006 της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, σύμφωνα με την οποία ορίζεται η περιεκτικότητα τους σε μακρο- και μικρο-θρεπτικά συστατικά ανάλογα με τις ανάγκες του μωρού σας. Επιλέξτε υποκατάστατα γάλακτος που έχουν ως βάση το αγελαδινό γάλα, ενώ συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας στην επιλογή υποκατάστατου με διαφορετική βάση (π.χ. σόγια). Προετοιμασία του μπιμπερό με το υποκατάστατο γάλακτος Αν το μωρό σας είναι μέχρι 3 μηνών, βράστε και ψύξτε το νερό που θα χρησιμοποιήσετε για την προετοιμασία του μπιμπερό την ίδια ημέρα. Συνεχίστε την ίδια τακτική μέχρι τους 6 μήνες αν ανησυχείτε για την ποιότητα του νερού της βρύσης. Αν το μωρό σας είναι άνω των 3 μηνών, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το νερό της βρύσης για την προετοιμασία του μπιμπερό, αρκεί να αφήσετε τη βρύση να τρέξει πρώτα για 10-15 δευτερόλεπτα. Κατά την προετοιμασία του μπιμπερό: Πλύνετε και στεγνώστε καλά τα χέρια σας πριν ξεκινήσετε τη διαδικασία. Μέχρι το μωρό σας να κλείσει τους 3 μήνες αποστειρώστε καλά όλο τον εξοπλισμό που θα χρησιμοποιήσετε, ενώ μετά τους 3 μήνες αρκεί το πολύ καλό πλύσιμο και ξέβγαλμα. Ετοιμάστε καινούριο μπιμπερό αμέσως πριν από κάθε τάισμα. Ακολουθήστε τις οδηγίες που αναγράφονται στην ετικέτα του γάλακτος. Αν θέλετε να ζεστάνετε το γάλα, τοποθετήστε το μπιμπερό μέσα σε ένα μπολ ή κατσαρολάκι με ζεστό νερό. Αποφύγετε τους φούρνους μικροκυμάτων. Δοκιμάστε τη θερμοκρασία του γάλακτος στο εσωτερικό του καρπού σας πριν ξεκινήσετε το τάισμα. Η κατάλληλη θερμοκρασία είναι το χλιαρό προς ζεστό. Πετάξτε το γάλα που δεν καταναλώθηκε από το μωρό σας. 2

Συμβουλές για σωστή διατροφή του μωρού σας Ταΐστε το μωρό σας όταν πεινάει και πριν ξεκινήσει να κλαίει. Το κλάμα είναι καθυστερημένη ένδειξη πείνας. Αφήστε το μωρό σας να φάει με το δικό του ρυθμό: πολύ ή λίγο, αργά ή γρήγορα. Αν το μωρό σας θηλάσει από το ένα στήθος και μετά πεινάει, προσφέρετέ του και το άλλο στήθος. Ξεκινήστε το θηλασμό στο επόμενο τάισμα από το στήθος που χρησιμοποιήσατε τελευταίο. Μην ταΐζετε το μωρό σας την ώρα που κοιμάται και μην το αφήνετε να κοιμηθεί με το μπιμπερό στο στόμα. Αν το μωρό σας έχει χορτάσει, αφήστε το να σταματήσει και μην το πιέσετε, ανεξάρτητα από το αν έχει τελειώσει το μπουκάλι Ενδείξεις πείνας στο μωρό: Βάζει τη γροθιά του στο στόμα Γυρίζει το κεφάλι του και ανοίγει το στόμα του προς την κατεύθυνση οποιουδήποτε αντικειμένου είναι κοντά σε αυτό (π.χ. χέρι, μπιμπερό, κουτάλι) Κουνάει ζωηρά τα χέρια και τα πόδια Ρουφάει ή χτυπάει τα χειλάκια Χαμογελάει ή γουργουρίζει στο άτομο που το ταΐζει. Ενδείξεις πληρότητας στο μωρό: Σφίγγει τα χείλη. Στρέφει το κεφάλι του προς άλλη κατεύθυνση. Φτύνει την πιπίλα του μπιμπερού ή αφήνει τη θηλή. Σπρώχνει το μπουκάλι. Σταματάει να ρουφάει ή μειώνει το ρυθμό Στάζει γάλα από τη γωνία του στόματός Συστάσεις Ηλικία Τρόφιμο Ποσότητα 0-4 μηνών Μητρικό γάλα (συνιστώμενο) 8-12+ φορές/ημέρα (κάθε 1,5-3 ώρες) Υποκατάστατο γάλακτος 400-1200 γρ./ημέρα Δημητριακά Καθόλου Φρούτα πολτοποιημένα Λαχανικά πολτοποιημένα Χυμοί Κρέας ή κοτόπουλο η όσπρια πολτοποιημένα 4-6 μηνών Μητρικό γάλα (συνιστώμενο) 5+ φορές/ημέρα Υποκατάστατο γάλακτος 750-1100 γρ./ημέρα Δημητριακά Φρούτα πολτοποιημένα Λαχανικά πολτοποιημένα Χυμοί Καθόλου Κρέας ή κοτόπουλο ή όσπρια πολτοποιημένα 0-1 κ. σούπας/ημέρα (συμπληρωματική πηγή σιδήρου) 3

Φυσική δραστηριότητα Ενθαρρύνετε τη φυσική δραστηριότητα στο μωρό σας από τους πρώτες μήνες της ζωής του εξασφαλίζοντας έτσι την ανάπτυξη δεξιοτήτων και υγιών συμπεριφορών στη μετέπειτα ζωή Το μωρό σας δεν επιτρέπεται να βλέπει τηλεόραση, DVD, βιντεοπαιχνίδια ή ηλεκτρονικό υπολογιστή σε αυτή την ηλικία. Επιλέξτε να του μιλήσετε, τραγουδήσετε ή διαβάσετε, για να διεγείρετε την ανάπτυξη του εγκεφάλου Εξασφαλίστε ένα ασφαλές περιβάλλον για τη φυσική δραστηριότητα του μωρού σας. Παρέχετε στο μωρό σας τα κατάλληλα παιχνίδια για την ηλικία του, ενθαρρύνοντας το να κινηθεί. Μετακινείστε με απαλές κινήσεις το μωρό σας για να βοηθήσετε στην ανάπτυξη των μυών του και τη σύνδεση μεταξύ μυών και εγκεφάλου. Αποφύγετε τις απότομες κινήσεις ή δραστηριότητες. Προσέξτε αν το μωρό σας είναι αναστατωμένο ή κλαίει, όταν συμμετέχει σε κάποια έντονη δραστηριότητα. Αποφύγετε την αδράνεια του μωρού σας για διαστήματα που ξεπερνούν την 1 ώρα (π.χ. παιδικό κάθισμα ή κούνια). Βοηθήστε το μωρό σας να αναπτύξει τον έλεγχο του κεφαλιού και λαιμού του τοποθετώντας το στη αγκαλιά σας και με το πρόσωπό του προς το μέρος σας. Ενθαρρύνετέ το να σηκωθεί ή σηκώστε το εσείς σε όρθια θέση και κουνήστε το απαλά δεξιά και αριστερά αν μπορεί να διατηρήσει την όρθια στάση. Ύπνος Το μωρό σας δεν κοιμάται συνεχόμενα στη διάρκεια της ημέρας ή της νύχτας, καθώς το πεπτικό του σύστημα δεν είναι σχεδιασμένο για να παραμένει χωρίς τροφή για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Όταν λέμε ότι «το μωρό μου κοιμάται όλη τη νύχτα» συνήθως εννοούμε ότι δεν ξύπνησε από τα μεσάνυχτα μέχρι τις 5 π.μ. Τοποθετήστε το μωρό σας ανάσκελα όταν κοιμάται ή ξεκουράζεται, είτε μετά το τάισμα του ή κατά τον ύπνο Για να αποφύγετε την εξάντληση, τοποθετήστε την κούνια του μωρού σας κοντά στο κρεβάτι σας, κοιμηθείτε ή ξεκουραστείτε όταν κοιμάται το μωρό σας και αποδεχτείτε τη βοήθεια από τον κοινωνικό σας περίγυρο. 4

Πηγές: Infant Nutrition and Feeding: A guide for Use in the WIC and CSF Programs.2009. Alexandria, VA: United States Department of Agriculture, Food and Nutrition Service, Special Supplemental Nutrition Progrma for Women, Infants and Children (WIC). 221. Food and Nutrition Guidelines for Healthy Infants and Toddlers (Aged 0 2): A background paper(4th Ed). 2008. Wellington, New Zealand: Ministry of Health. Eating for Healthy Babies and Toddlers: From birth to 2 years old. 2012. Wellington, New Zealand: Ministry of Health. Canadian Physical Activity Guidelines, Canadian Sedentary Behaviour Guidelines: Your Plan to Get Active Every Day. 2012. Canadian Society for Exercise Physiology. 5210 Let's Go! Let s Go! Childhood Obesity Resource Toolkit for Healthcare Professionals. 2012. Portland, Maine. Funded by The Harvard Pilgrim Health Care Foundation s Growing Up Healthy initiative and MaineHealth. www.childhood-obesity.gr 5