πληθυσμό. εν έχει γίνει, όμως, μελέτη της κατανομής της παχυσαρκίας στην κυπριακή κοινωνία. Αν επηρεάζονται, δηλαδή, όλες οι ομάδες πληθυσμού το ίδιο. Για παράδειγμα αν υπάρχουν τα ίδια ποσοστά παχυσαρκίας στους οικονομικά εύπορους και στους λιγότερο εύπορους, αν επηρεάζει το μορφωτικό επίπεδο, ο τόπος διαμονής, η κοινωνική τάξη τα ποσοστά παχυσαρκίας στον πληθυσμό κ.λπ. Τέτοιες μελέτες γίνονται σε αρκετές χώρες του εξωτερικού, ιδιαίτερα στη Βρετανία, από την οποία και ξεκίνησαν αυτές οι έρευνες, πριν από περίπου 100 χρόνια. Αρχικά, οι μελέτες διερευνούσαν το προσδόκιμο ζωής με βάση την κοινωνικοοικονομική τάξη και στη συνέχεια έγιναν πιο συγκεκριμένες, στοχεύοντας σε εξειδικευμένα θέματα, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο διαβήτης και η παχυσαρκία. Στην Κύπρο, δεν είχαν μελετηθεί ποτέ οι δημογραφικοί και κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες της παχυσαρκίας και η δική μας μελέτη, στοχεύει ακριβώς σ αυτό. ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΚΑΠΟΙΕΣ Ι ΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ Η ΚΥΠΡΟΣ; Η δομή της κυπριακής κοινωνίας, σήμερα, είναι εντελώς διαφορετική σε σχέση με πριν από 50, 60 χρόνια, όπου οι περισσότεροι Κύπριοι ήταν αγρότες και δεν υπήρχε μεγάλη κοινωνική ανισότητα. Είμαστε, στην ουσία, μια νεοσύστατη κοινωνία, στην οποία άρχισαν να δημιουργούνται ξεκάθαρα κάποιες κοινωνικές τάξεις από το 1974 και μετά. Είναι ενδιαφέρον να πούμε ότι οι χώρες της δυτικής Ευρώπης, της Βόρειας Αμερικής, Αυστραλίας και γενικά οι ανεπτυγμένες χώρες, δείχνουν ένα ξεκάθαρο μοτίβο σε σχέση με τις κοινωνικές ανισότητες στην υγεία. Όσο πιο ψηλό είναι το μορφωτικό επίπεδο, η κοινωνικοοικονομική τάξη και το εισόδημα, τόσο πιο χαμηλά είναι και τα ποσοστά παχυσαρκίας. Σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες, όπου οι κοινωνικές ανακατατάξεις είναι καινούριες, όπως η Κίνα, χώρες της Μέσης Ανατολής και χώρες της Λατινικής Αμερικής, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Όσο πιο ψηλό είναι το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, τόσο ψηλότερα είναι τα ποσοστά παχυσαρκίας. Θέλαμε, λοιπόν, να δούμε τι συμβαίνει και στη δική μας χώρα. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ, ΛΟΙΠΟΝ, ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΑΣ; Καταρχάς, έχουμε επιβεβαιώσει τα ποσοστά παχυσαρκίας στον ενήλικο κυπριακό πληθυσμό. Περιγραφικά, έχουμε βρει ότι περίπου 42% των γυναικών και περίπου 67% των ανδρών είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Αν το δούμε από την άλλη πλευρά, περίπου το 30% των ανδρών έχουν κανονικό βάρος, που είναι πολύ ανησυχητικό, ενώ στις γυναίκες τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα. Σε ό,τι αφορά στους καθοριστικούς παράγοντες, δηλαδή παράγοντες που επηρεάζουν τη συχνότητα τις παχυσαρκίας, ο στόχος μας ήταν να διερευνήσουμε τόσο δημογραφικούς όσο και κοινωνικοοικονομικούς. Όσο αφορά δημογραφικούς παράγοντες, συνοπτικά αυτό που βρήκαμε είναι ότι όσο μεγαλώνει η ηλικία, τόσο αυξάνονται τα ποσοστά παχυσαρκίας. Το πρόβλημα είναι πιο έντονο στις γυναίκες, με τα ποσοστά να αυξάνονται σημαντικά, σχεδόν στο διπλάσιο, από την ηλικία των 45 και άνω. Στις ηλικίες από τα 55 και άνω τα ποσοστά είναι σχεδόν τα ίδια με των ανδρών, με πολύ μικρές διαφορές. Άλλες σημαντικές δημογραφικές διαφορές που παρατηρήθηκαν στα ποσοστά παχυσαρκίας αφορούσαν την επαρχία διαμονής. Πιο συγκεκριμένα, στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου, τα ποσοστά παχυσαρκίας στους κοινωνική τάξη, το μηνιαίο εισόδημα του νοικοκυριού, και το μορφωτικό επίπεδο. Στην περίπτωση της επαγγελματικής κοινωνικής τάξης, τα επαγγέλματα κατηγοριοποιούνται βάσει διεθνών συστημάτων, σε διάφορες κοινωνικές τάξεις. Η μελέτη μας έδειξε ότι υπάρχουν κάποιες διαφορές στα ποσοστά παχυσαρκίας ανά επαγγελματική κοινωνική τάξη κυρίως στις γυναίκες. Απ ό,τι φάνηκε, όσο πιο ψηλή είναι η επαγγελματική κοινωνική τάξη τόσο χαμηλότερα είναι τα ποσοστά παχυσαρκίας. Το συμπέρασμά μας εδώ, είναι ότι στην Κύπρο δεν ισχύει έντονα η κοινωνική διαβάθμιση βάσει των επαγγελμάτων σε σχέση με την παχυσαρκία. Ο επόμενος κοινωνικοοικονομικός παράγοντας που μελετήθηκε, ήταν το μορφωτικό επίπεδο. Τα αποτελέσματα σε αυτή την περίπτωση ήταν αρκετά εντυπωσιακά, αφού η πτώση στα ποσοστά της παχυσαρκίας ήταν κλιμακωτή, ακολουθώντας απόλυτα (σκαλί με σκαλί) την αύξηση στο μορφωτικό επίπεδο, τόσο στους άντρες τόσο και στις γυναίκες. Με άλλα λόγια, τα άτομα που τελείωσαν δημοτικό είχαν τα ψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, αυτοί που τελείωσαν λύκειο, κάπως χαμηλότερα, αυτοί που τελείωσαν πανεπιστήμιο σε προπτυχιακό επίπεδο ακόμα χαμηλότερα και τέλος τα άτομα με μεταπτυχιακή πανεπιστημιακή εκπαίδευση τα χαμηλότερα ποσοστά. Τελευταίος κοινωνικοοικονομικός παράγοντας που μελετήθηκε ήταν το μηνιαίο εισόδημα του νοικοκυριού. Όπως διαπιστώνεται τα ποσοστά παχυσαρκίας μειώνονται σταδιακά όσο ψηλώνει το μηνιαίο εισόδημα, «ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΤΕΛΕΙΩΣΑΝ ΗΜΟΤΙΚΟ παρουσιάζονται με ψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, αυτοί που τελείωσαν λύκειο, κάπως χαμηλότερα, αυτοί που τελείωσαν πανεπιστήμιο σε προπτυχιακό επίπεδο ακόμα χαμηλότερα και τέλος τα άτομα με μεταπτυχιακή πανεπιστημιακή εκπαίδευση έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά» άντρες, παρουσιάζονται αρκετά πιο ψηλά από τις άλλες επαρχίες. Αντίθετα, τα ποσοστά των γυναικών στην επαρχία Αμμοχώστου (όπως και στην επαρχία της Πάφου) είναι χαμηλότερα από τις υπόλοιπες επαρχίες. Επίσης, η σύγκριση αστικών και αγροτικών περιοχών, κατέδειξε ότι τα ποσοστά παχυσαρκίας είναι ψηλότερα στις αγροτικές περιοχές, κάτι όμως που ήταν εμφανές μόνο στις γυναίκες. ΠΟΙΑ ΘΑ ΛΕΓΑΤΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΙΟ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟ- ΝΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ; Τα πιο ενδιαφέροντα αποτελέσματα αφορούν τους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, μιας και αυτοί δεν είχαν μελετηθεί ποτέ στο παρελθόν στον πληθυσμό μας. Οι τρεις κοινωνικοοικονομικοί δείκτες που μελετήσαμε ήταν η επαγγελματική ακριβώς στο ίδιο μοτίβο που παρατηρήθηκε με το μορφωτικό επίπεδο. ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ; Στον κυπριακό πληθυσμό υπάρχει αντίστροφη κοινωνική διαβάθμιση μεταξύ του εισοδήματος και του μορφωτικού επιπέδου σε σχέση με την παχυσαρκία. Αυτό υποδεικνύει ξεκάθαρα ότι ακολουθούμε τις ανεπτυγμένες χώρες, όπου άτομα με ψηλό εισόδημα, ψηλό μορφωτικό επίπεδο και που ανήκουν σε ψηλότερες κοινωνικές τάξεις, έχουν χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας. Στην Κύπρο, αυτό το φαινόμενο είναι πιο εμφανές στις γυναίκες παρά στους άντρες. Τι προκαλεί αυτά τα κοινωνικά χαρακτηριστικά, δεν το έχουμε μελετήσει ακόμη, είναι όμως το επόμενο βήμα της έρευνάς μας, η οποία συνεχίζεται. 7

Χορτόσουπα - ελεύθερη τροφή ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ 10 ΜΕΡΙΔΕΣ 2 Κ (22γρ.) ρύζι, ώμο (45γρ.) πατάτα, τριμμένη ½ φλ. (82γρ.) σιταροπούλα 1 (323γρ.) κολοκυθάκι, μεγάλο, ψιλοκομμένο 1 (72γρ.) καρότο, μεγάλο, τριμμένο 2 φλ. (140γρ.) κραμπί, ψιλοκομμένο 1 φλ. (120γρ.) σέλινο, ψιλοκομμένο 1 κρεμμύδι 1 κ (1,7γρ.) all spices 1 (19γρ.) φακελάκι χορτοφαγική σούπα, σκόνη 3 λίτρα νερό. ΕΚΤΕΛΕΣΗ Κόβετε τα λαχανικά σε διάφορα μικρά σχήματα. Βράζετε το νερό σε βαθιά κατσαρόλα με καπάκι. Προσθέτετε το ρύζι και αφήνετε να κοχλάζει για 10 λεπτά. Προσθέτετε τα λαχανικά, την πατάτα, το all spices και το φακελάκι με τη σούπα. Τα καλύπτετε με καπάκι και τα αφήνετε να βράζουν σε μέτρια φωτιά για 25-30 λεπτά. Σερβίρετε τη σούπα ζεστή. Tip: Ένα τρόφιμο που περιέχει 40 θερμίδες ανά μερίδα μπορεί να θεωρείται ελεύθερη τροφή με απεριόριστη κατανάλωση. ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΑΝΑ ΜΕΡΙΔΑ (689ΓΡ.) ΘΕΡΜΙΔΕΣ: 42 ΛΙΠΟΣ: 0γρ. ΚΟΡΕΣΜΕΝΟ ΛΙΠΟΣ: 0γρ. Υ ΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ: 9γρ. ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ: 0mg ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ: 2γρ. ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ: 2γρ. ΖΑΧΑΡΗ: 0γρ. ΑΛΑΤΙ: 0.40γρ. Ποτό με αντιοξειδωτικά για αποτοξίνωση ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ 1 ΜΕΡΙΔΑ ½ (70γρ.) μήλο, ψιλοκομμένο ½ (42γρ.) λεμόνι, στυμμένο ½ φλ. (78γρ.) ανανά 2 φύλλα (0,1γρ.) μέντας ½ φλ. (85γρ.) κοκκινογούλια, βραστά, ψιλοκομμένα. ΕΚΤΕΛΕΣΗ Προσθέτετε όλα τα υλικά σε ένα μπολ και χτυπάτε με ένα μπλέντερ χειρός ράβδος. Σερβίρετε σε ψηλό ποτήρι. ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΑΝΑ ΜΕΡΙΔΑ (274ΓΡ.) ΘΕΡΜΙΔΕΣ: 117 ΛΙΠΟΣ: 1γρ. ΚΟΡΕΣΜΕΝΟ ΛΙΠΟΣ: 0γρ. Υ ΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ: 30γρ. ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ: 0mg ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ: 2γρ. ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ: 5γρ. ΖΑΧΑΡΗ: 0γρ. ΑΛΑΤΙ: 0.01γρ. 26

Ψάρι φιλέτο με σουσάμι ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ 4 ΜΕΡΙΔΕΣ 4 φιλέτα ψαριού, γλώσσας (120γρ. το καθένα, 480γρ. ωμό σύνολο) 1 φυτικό ζωμό 1 φλ. νερό 2 κ ελαιόλαδο 150γρ. κρεμμύδι ψιλοκομμένο 120γρ. σέλινο ψιλοκομμένο. ΜΑΡΙΝΑΔΑ 3 (99γρ.) ασπράδια 1 κ (48γρ.) λάδι 6 Κ σουσάμι 1 πρέζα πιπέρι, μαύρο ¼ κ αλάτι 4 Κ (60ml) χυμό λεμονιού. ΕΚΤΕΛΕΣΗ Βράζετε το ψάρι για 5-10 λεπτά σε φυτικό ζωμό. Φυλάτε το ζωμό από το ψάρι. Ετοιμάζετε τη μαρινάδα, χτυπώντας τα ασπράδια, το 1 κουταλάκι λάδι, το σουσάμι, το χυμό λεμονιού, το αλάτι και το πιπέρι. Αλείφετε το ταψί φούρνου με το υπόλοιπο λάδι. Σκορπίζετε το κρεμμύδι και το σέλινο. Πασπαλίζετε με ένα βουρτσάκι μαγειρικής τα φιλέτα με τη μαρινάδα. Τοποθετείτε το ψάρι στο ταψί και ψήνετε σε μέτρια φωτιά για 15-20 λεπτά. Προσθέτετε περιοδικά το ζωμό που έχετε φυλάξει για να βοηθήσει στο μαγείρεμα. Σερβίρετε με βραστές ταλιατέλες ή αχνιστό ρύζι, μπρόκολο και κουνουπίδι. ιαβητικές ανταλλαγές= 4 κρέας (χαμηλό σε λιπαρά) + 2 λαχανικά + 1 λάδι Tip: Το ψάρι δεν χρειάζεται να ξεπαγώσει για να μαγειρευτεί. ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΑΝΑ ΜΕΡΙΔΑ ΘΕΡΜΙΔΕΣ: 310 ΛΙΠΟΣ: 18γρ. ΚΟΡΕΣΜΕΝΟ ΛΙΠΟΣ: 3γρ. Υ ΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ: 7γρ. ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ: 66mg ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ: 31γρ. ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ: 3γρ. Σαλάτα με αβοκάντο ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ 4 ΜΕΡΙΔΕΣ 2 (400γρ.) αβοκάντο, ολόκληρα 2 φλ. (140γρ.) κραμπί ψιλοκομμένο 1 (119γρ.) πιπέρι πράσινο κομμένο σε ροδέλες 1 (119γρ.) πιπέρι κόκκινο κομμένο σε ροδέλες 1 (119γρ.) πιπέρι κίτρινο κομμένο σε ροδέλες 1 (70γρ.) κρεμμύδι κομμένο σε κομματάκια 4 Κ (32γρ.) καρύδια ψιλοκομμένα 1 φλ. (164γρ.) καλαμπόκι κατεψυγμένο 1 φλ.(230γρ.) γαρίδες 4 κ (18γρ.) λάδι 4 Κ (60ml) λεμόνι πιπέρι. ΕΚΤΕΛΕΣΗ Καθαρίζετε τις γαρίδες και τις βράζετε. Τοποθετείτε το κραμπί σε βαθύ γυάλινο μπολ σαλάτας. Προσθέτετε τις πιπεριές, το κρεμμύδι, τα καρύδια, το καλαμπόκι και τις γαρίδες και τα ανακατεύετε. Πλένετε και καθαρίζετε τα αβοκάντο και τα κόβετε σε κύβους. Τα προσθέτετε στην υπόλοιπη σαλάτα. Χτυπάτε καλά το λάδι με το λεμόνι, το πιπέρι και τα προσθέτετε στη σαλάτα και ανακατεύετε ελαφρά. Σερβίρετε παγωμένη με πιτυρούχο ψωμί (η ανάλυση δεν περιλαμβάνει το ψωμί). ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΑΝΑ ΜΕΡΙΔΑ (368ΓΡ.) ΘΕΡΜΙΔΕΣ: 378 ΛΙΠΟΣ: 26γρ. ΚΟΡΕΣΜΕΝΟ ΛΙΠΟΣ: 4γρ. Υ ΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ: 32γρ. ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ: 43mg ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ: 13γρ. ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ: 11γρ. ΖΑΧΑΡΗ: 0γρ. ΑΛΑΤΙ: 0.67γρ. 27

Σοκολατάκια με ξηρούς καρπούς ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ 36 ΜΕΡΙΔΕΣ 2 φλ. ημίγλυκη, γλυκόπικρη ή σοκολάτα γάλακτος 1 ½ κούπα ανάμικτα καρύδια, φουντούκια, αμύγδαλα και κάσιους, συν περισσότερο για γαρνιτούρα. ΕΚΤΕΛΕΣΗ Αναμιγνύετε τη λιωμένη σοκολάτα και τους ξηρούς καρπούς σε ένα μέτριο μπολ. Τοποθετείτε το μίγμα σε αντικολλητικό χαρτί σε ένα μεγάλο ταψί φούρνου. Πασπαλίζετε με επιπλέον ψιλοκομμένα καρύδια, αν το επιθυμείτε. Το βάζετε στο ψυγείο μέχρι να πήξει, για περίπου 20 λεπτά. Μεταφέρετε σε ένα ξύλο κοπής. Χρησιμοποιείτε ένα κοφτερό μαχαίρι για να κοπεί σε κομμάτια 1½ ιντσών. ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΑΝΑ ΜΕΡΙΔΑ (1 ΚΟΜΜΑΤΙ, 1 ½ ΙΝΤΣΑ) ΘΕΡΜΙΔΕΣ: 74 ΛΙΠΟΣ: 5γρ. ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ: 0mg Υ ΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ: 7γρ. ΠΡΩΤΕΪΝΗ: 1γρ. ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ: 1γρ. Μπράουνις με σοκολάτα και κολοκυθάκι ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ 16 ΜΕΡΙΔΕΣ 8 Κ ανάλατο βούτυρο 120γρ. σοκολάτα χωρίς ζάχαρη 1 φλ. κρυσταλλική ζάχαρη ¼ κ. γλ. αλάτι 1 φλ. τριμμένο κολοκύθι 2 κ. γλ. εκχύλισμα βανίλιας 2 μεγάλα αυγά 1 φλ. αλεύρι ολικής αλέσεως ¾ φλ. chocolate chips 2/3 φλ. καβουρδισμένα πεκάν, χοντροκομμένα. ΕΚΤΕΛΕΣΗ Προθερμαίνετε το φούρνο στους 180 ο C. Λιώνετε το βούτυρο σε μια μεγάλη κατσαρόλα σε μέτρια προς χαμηλή φωτιά. Κατεβάζετε από τη φωτιά και προσθέτετε τη σοκολάτα και ανακατεύετε μέχρι να λιώσει. Προσθέτετε τη ζάχαρη, το αλάτι, τα κολοκυθάκια και τη βανίλια. Έπειτα προσθέτετε τα αυγά, ένα κάθε φορά, ανακατεύοντας έντονα μετά από κάθε προσθήκη. Τέλος προσθέτετε το αλεύρι, τα πεκάν και τα chocolate chips. Μεταφέρετε το μίγμα σε ένα ταψί και πασπαλίζετε με τα υπόλοιπα καρύδια. Ψήνετε για περίπου 30 λεπτά. Αφήνετε να κρυώσει εντελώς και κόβετε σε 16 τετράγωνα. ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΑΝΑ ΜΕΡΙΔΑ (1 ΜΠΙΣΚΟΤΟ) ΘΕΡΜΙΔΕΣ: 220 ΛΙΠΟΣ: 12γρ. ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ: 39mg Υ ΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ: 25γρ. ΠΡΩΤΕΪΝΗ: 3γρ. ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ: 2γρ. 33

δυσκολίες ή των οποίων οι γονείς είχαν πάρει διαζύγιο, έδειξε ότι όσα έχουν κατοικίδια ανταπεξέρχονται με μεγαλύτερη επιτυχία στις δυσκολίες της ζωής, καθώς διαθέτουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και λειτουργούν καλύτερα συναισθηματικά από ό,τι τα παιδιά που δεν έχουν κατοικίδια. Επιπλέον, πειραματικά προγράμματα με κατοικίδια ζώα σε παιδιά με σοβαρές διαταραχές, όπως ο αυτισμός, είχαν άμεσα και θεαματικά αποτελέσματα. ΜΕΓΑΛΩΝΩ ΜΕ ΤΟ ΣΚΥΛΟ ΜΟΥ Υπάρχουν λοιπόν αρκετά πλεονεκτήματα όταν τα παιδιά μεγαλώνουν μαζί με ένα σκύλο ή ένα γάτο. Καταρχήν, μαθαίνουν να είναι φιλικά και να σέβονται τα υπόλοιπα είδη του ζωικού βασιλείου, αποκτώντας οικολογική συνείδηση και συνειδητοποιώντας την αναγκαιότητα της αλληλεπίδρασης ανθρώπων - ζώων, για την ηρεμία και την εξέλιξη της ζωής. Ένα παιδί όταν έρχεται σε καθημερινή επαφή με ένα ζώο που του δίνει αγάπη χωρίς να ζητά ανταλλάγματα, γίνεται πιο κοινωνικό, υιοθετώντας μία θετική στάση ζωής προς τους άλλους. Μαθαίνει να είναι υπεύθυνο, αφού κι ένα κατοικίδιο θα έχει πάντα την ανάγκη φροντίδας, από οποιοδήποτε μέλος της οικογένειας. Παράλληλα πολύ σημαντικό είναι ότι τα παιδιά μαθαίνουν τον κύκλο της ζωής: Από τη γέννηση, στην ενηλικίωση, τα γηρατειά και το θάνατο κι έτσι οι έννοιες γίνονται πιο οικείες. Και φυσικά, το παιδί εξοικειώνεται, συνειδητοποιώντας τον κύκλο της ζωής και με καταστάσεις που θα συναντήσει αργότερα στην προσωπική του ζωή. Ο ΠΙΟ ΠΙΣΤΟΣ ΜΟΥ ΦΙΛΟΣ Η παρουσία ενός σκύλου στο σπίτι είναι μια εμπειρία, κυρίως ευχάριστη και θετική για όλους. Ο ερχομός του αλλάζει τη διάθεση της οικογένειας, την οποία συσφίγγει και ανανεώνει, όταν πλέον οι πρακτικές δυσκολίες -της φροντίδας και της καθημερινότηταςέχουν αντιμετωπιστεί. Άλλωστε ο μικρός χνουδωτός φίλος είναι το νέο «παιδί» ολόκληρης της οικογένειας, χωρίς διακρίσεις ανάμεσα σε ενήλικες και παιδιά ενώ ταυτόχρονα ευαισθητοποιεί και βοηθά να μαθαίνουμε τον εαυτό μας και να μας κάνει καθημερινά να χαμογελάμε Και φυσικά, θα είναι ο πιο πιστός μας φίλος. 53