ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET08: ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΜΟΙ ΤΟΠΟΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει τους σημαντικούς τόπους τουριστικού ενδιαφέροντος στη Ζώνης Επιρροής της Εγνατίας Οδού που είναι προσπελάσιμοι μέσω κάποιου κόμβου του αυτοκινητόδρομου, και ειδικότερα (α) τη θέση, (β) τη χρονοαπόσταση από τον πλησιέστερο κόμβο της Εγνατίας οδού, (γ) τον αριθμό των επισκεπτών στους χώρους αυτούς, όπου διατίθενται επίσημα στοιχεία και (δ) τη συνολική τουριστική κίνηση ανά Νομό. Η σκοπιμότητα του δείκτη έγκειται στη γνώση των επιδράσεων της Εγνατίας Οδού στην προσπελασιμότητα των τουριστικών τόπων και κατά συνέπεια στην ανάδειξη των τουριστικών πόρων της περιοχής επιρροής του άξονα. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Στo παρόν δελτίο η επεξεργασία του δείκτη παρουσιάζει μια επισκόπηση της τουριστικής κίνησης στη Ζώνη IV 1 της Εγνατίας Οδού. Τα πρωτογενή δεδομένα προέρχονται από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. και αφορούν: τις αφίξεις αλλοδαπών στην Ελλάδα κατά μέσο ταξιδιού και σταθμό εισόδου (περίοδος: 2008-2013), τις αφίξεις και τις διανυκτερεύσεις στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα 2 (περίοδος: 2007-2012), το δυναμικό τουριστικών καταλυμάτων (2007-2012) και την πληρότητά τους (περίοδος: 2007-2012), την κίνηση των επισκεπτών, τα εισιτήρια και τις εισπράξεις σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους (2007-2013). Στο παρόν Δελτίο Αποτελεσμάτων, παρουσιάζονται και αναλύονται τα δεδομένα της περιόδου 2007-2012 ή 2013 (ανάλογα με τα διαθέσιμα στοιχεία). Πρέπει να σημειωθεί, όσον αφορά τα στοιχεία αφίξεων αλλοδαπών στην Χώρα μας, ότι στο παρόν Δελτίο, μελετώνται οι σταθμοί εισόδου ανά μέσο για τους οποίους υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα. Σχετικά με τις οδικές και σιδηροδρομικές αφίξεις αλλοδαπών στην Ελλάδα, θα πρέπει να επισημανθεί καταρχήν ότι όλες βρίσκονται στη Ζώνη ΙV και συνδέονται είτε άμεσα (Κήποι Έβρου), είτε μέσω Κάθετου Άξονα με τον αυτοκινητόδρομο της Εγνατίας Οδού. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί πως οι αφίξεις αλλοδαπών δεν μπορούν να αποδοθούν αποκλειστικά ή κυρίως στην τουριστική κίνηση, καθώς συμπεριλαμβάνονται και οι αφίξεις αλλοδαπών για λόγους εργασίας (π.χ. οικονομικοί 1 Η Ζώνη IV αποτελείται από τις 5 Περιφέρειες διέλευσης της Εγνατίας Οδού: Ήπειρος, Θεσσαλία, Δυτική Μακεδονία, Κεντρική Μακεδονία, Ανατ. Μακεδονία & Θράκη. 2 Αναφέρεται τόσο σε ξενοδοχειακά καταλύματα, όσο και σε campings. 1

μετανάστες, επιχειρηματίες κλπ.). Στις αφίξεις αλλοδαπών με όλα τα μεταφορικά μέσα, για την περίοδο 2008-2013, σε επίπεδο Χώρας κυριαρχούν οι αεροπορικές μεταφορές με ποσοστό 71,08%, ενώ στη Ζώνη IV οι οδικές μεταφορές είναι αυτές που υπερτερούν και ανέρχονται σε ποσοστό 74,29% των συνολικών αφίξεων. Σε επίπεδο Χώρας οι οδικές αφίξεις, οι οποίες εκ των πραγμάτων συνδέονται άμεσα ή μέσω των καθέτων αξόνων με την Εγνατία Οδό, αντιπροσωπεύουν το 22,81% των συνολικών αφίξεων με όλα τα μέσα για ολόκληρη τη Χώρα. Επιπλέον, παρατηρείται ότι και στα δύο σύνολα οι σιδηροδρομικές μεταφορές κατέχουν τα χαμηλότερα ποσοστά (0,19% για την Χώρα και 0,61% για την Ζώνη IV). Αφίξεις αλλοδαπών στην Ελλάδα ανά μέσο και σταθμό εισόδου, 2008-2013 Αφίξεις αλλοδαπών στην Ζώνη IV ανά μέσο και σταθμό εισόδου, 2008-2013 17,76% 22,81% 0,61% 5,92% ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΣ 74,29% 7,34% ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΣ 0,19% 71,08% ΘΑΛΑΣΣΙΩΣ ΟΔΙΚΩΣ ΘΑΛΑΣΣΙΩΣ ΟΔΙΚΩΣ Πιο αναλυτικά, για τη χρονική περίοδο 2008-2013, όσον αφορά τις αεροπορικές μεταφορές για το σύνολο της Χώρας παρατηρείται σταδιακή μείωση την περίοδο 2008-2010 και στη συνέχεια σημαντική αύξηση την περίοδο 2010-2011 (9,72%), μείωση την περίοδο 2011-2012 (-5,72%) και επίσης σημαντική αύξηση την περίοδο 2012-2013 (10,64%). Η Ζώνη IV και το αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης (που αποτελεί το μοναδικό σταθμό εισόδου για τον οποίο υπάρχουν στοιχεία) ακολουθούν την ίδια πορεία μέχρι το 2010, παρουσιάζοντας μείωση των αφίξεων τους, και στη συνέχεια εμφανίζουν σταδιακή αύξηση. Σχετικά με τις σιδηροδρομικές μεταφορές παρατηρείται συνεχής μείωση των αφίξεων μέσω αυτού του μέσου και στο σύνολο της Χώρας και στον σταθμό του Προμαχώνα, που αποτελεί την είσοδο στη Ζώνη IV. Αξιοσημείωτη είναι η πολύ μεγάλη μείωση αφίξεων που παρατηρείται από το 2010. Παρόμοια κατάσταση παρατηρείται και στις θαλάσσιες αφίξεις καθώς από το 2010 και μέχρι το 2012 σημειώνεται σημαντική μείωση των αφίξεων τόσο στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας, και συνεπώς στη Ζώνη IV, όσο και στο σύνολο της Χώρας. Η κατάσταση αυτή αλλάζει την περίοδο 2012-2013 όπου τόσο η Χώρα όσο και η Ζώνη IV παρουσιάζουν αύξηση των αφίξεων, κατά 2,09% και 3,61% αντίστοιχα. Αναφορικά με τις οδικές αφίξεις, παρουσιάζουν σταδιακή αύξηση την περίοδο 2008-2011 (συνολικά για την περίοδο αυτή σημειώνουν αύξηση της τάξης του 22,68%) και στη συνέχεια καταγράφουν μικρή μείωση κατά τη διάρκεια του 2011-2012 (-1,85%) και μεγάλη αύξηση την περίοδο 2012-2013 (28,81%). Πιο αναλυτικά ανά σταθμό εισόδου, οι σταθμοί Ευζώνων και Κακκαβιάς παρουσιάζουν μείωση των αφίξεων το 2008-2009 (- 1,67% και -5,27% αντίστοιχα) και έπειτα σημειώνουν πολύ μεγάλες αυξήσεις και ακολουθούν μια σταδιακά αυξητική πορεία μέχρι και το 2013 (ο σταθμός Ευζώνων 2

ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΣ παρουσιάζει αύξηση 146,23% των αφίξεων του και ο σταθμός Κακκαβιάς 103,67%, κατά την περίοδο 2009-2013). Ο σταθμός Κήπων παρουσιάζει πολύ μεγάλη αύξηση την περίοδο 2008-2010 (174,48%), μείωση την περίοδο 2010-2012 (-11%) και μεγάλη αύξηση την περίοδο 2012-2013 (50,30%). Σχετικά με τον σταθμό Προμαχώνα, παρατηρούνται αρκετές διακυμάνσεις κατά την περίοδο 2008-2013. Αξιοσημείωτη είναι η μείωση κατά 20,52% των αφίξεων που παρουσιάζει την περίοδο 2011-2012 και η αύξηση κατά 49,52% που παρουσιάζει την περίοδο 2012-2013. ΑΦΙΞΕΙΣ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΑ ΜΕΣΟ ΚΑΙ ΣΤΑΘΜΟ ΕΙΣΟΔΟΥ, 2008-2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ΕΤΗΣΙΟΣ ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ 2008-2013 Θεσσαλονίκης 919.677 862.054 758.772 869.929 901.573 908.005 870.002 ΣΥΝΟΛΟ ΖΩΝΗΣ IV 919.677 862.054 758.772 869.929 901.573 908.005 870.002 ΣΥΝΟΛΟ ΕΛΛΑΔΑΣ 11.691.650 10.748.109 10.637.307 11.671.155 10.992.903 12.302.448 11.340.595 ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΣ Προμαχώνα 11.226 6.063 8.686 0 0 0 4.329 ΣΥΝΟΛΟ ΖΩΝΗΣ IV 65.873 54.957 54.161 3.765 0 0 29.793 ΣΥΝΟΛΟ ΕΛΛΑΔΑΣ 65.873 54.957 54.161 3.765 0 0 29.793 ΘΑΛΑΣΣΙΩΣ Ηγουμενίτσας 303.985 341.458 415.196 363.223 360.186 373.186 359.539 ΣΥΝΟΛΟ ΖΩΝΗΣ IV 303.985 341.458 415.196 363.223 360.186 373.186 359.539 ΣΥΝΟΛΟ ΕΛΛΑΔΑΣ 1.080.025 1.007.843 1.031.509 947.848 790.469 806.960 944.109 ΟΔΙΚΩΣ Ευζώνων 787.128 773.944 1.370.776 1.483.199 1.494.351 1.905.667 1.302.511 Κακκαβιάς 150.444 142.514 146.324 237.874 276.181 290.263 207.267 Κήπων 142.423 182.163 390.921 328.323 347.905 522.900 319.106 Προμαχώνα 459.339 493.984 448.925 475.435 377.894 565.014 470.099 ΣΥΝΟΛΟ ΖΩΝΗΣ IV 3.101.257 3.103.625 3.284.513 3.804.479 3.734.249 4.810.172 3.639.716 ΣΥΝΟΛΟ ΕΛΛΑΔΑΣ 3.101.257 3.103.625 3.284.513 3.804.479 3.734.249 4.810.172 3.639.716 ΣΥΝΟΛΟ ΖΩΝΗΣ IV ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΣΑ ΣΥΝΟΛΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΣΑ Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 9/2014 4.390.791 4.362.094 4.512.642 5.041.396 4.996.008 6.091.364 4.899.049 15.938.805 14.914.534 15.007.490 16.427.247 15.517.622 17.919.580 15.954.213 ΑΦΙΞΕΙΣ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΤΑ ΜΕΣΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ, 2008-2013 ΣΥΝΟΛΟ 2008-2013 ΠΟΣΟΣΤΟ (%) ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ (για όλα τα μέσα) ΠΟΣΟΣΤΟ ΖΩΝΗΣ (%) IV, ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΖΩΝΗ IV ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ ΖΩΝΗ IV ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ ΑΝΑ ΜΕΣΟ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΣΑ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΣ 5.220.010 68.043.572 17,76% 71,08 7,67 5,45 ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΣ 178.756 178.756 0,61 0,19 100,00 0,19 ΘΑΛΑΣΣΙΩΣ 2.157.233 5.664.654 7,34 5,92 38,08 2,25 ΟΔΙΚΩΣ 21.838.296 21.838.296 74,29 22,81 100,00 22,81 ΣΥΝΟΛΟ ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΣΑ 29.394.295 95.725.277 100,00 100,00 30,71 30,71 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 9/2014 3

Βάσει των στοιχείων της ΕΛ.ΣΤΑΤ, για την περίοδο 2007-2012, οι Περιφέρειες της Ζώνης IV συγκεντρώνουν το 25,49% των αφίξεων στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα 3, στο σύνολο της Χώρας. ΑΦΙΞΕΙΣ ΣΤΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ (*) ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (2007-2012) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ (%) 2007-2012 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 16.037.592 16.013.569 16.304.677 16.241.395 16.745.606 14.790.291-1,61 ΖΩΝΗ IV 4.105.232 4.297.343 4.372.598 4.076.343 4.061.917 3.589.759-2,65 Ανατολική Μακεδονία & Θράκη 607.146 650.371 632.129 551.129 531.214 446.398-5,97 Δράμα 40.164 46.459 44.467 42.101 35.179 30.064-5,63 Καβάλα 222.523 237.866 223.500 177.666 195.945 181.921-3,95 Έβρος 169.412 173.538 173.068 171.148 164.361 137.453-4,09 Ξάνθη 88.704 99.538 96.388 75.326 64.364 37.823-15,67 Ροδόπη 86.343 92.970 94.706 84.888 71.365 59.137-7,29 Κεντρική Μακεδονία 2.015.062 2.185.239 2.208.315 2.052.006 2.092.664 1.954.631 Ημαθία 54.169 62.735 59.759 56.129 51.103 43.899-4,12 Θεσσαλονίκη 946.192 937.112 958.991 894.948 933.476 894.738-1,11 Κιλκίς 9.316 10.357 12.512 13.261 14.115 11.499 4,30 Πέλλα 47.086 54.826 57.435 54.600 54.622 44.575-1,09 Πιερία 183.985 214.858 207.149 207.233 199.321 160.274-2,72 Σέρρες 63.865 78.332 89.756 80.165 80.955 73.402 2,82 Χαλκιδική 710.449 827.019 822.713 745.670 759.072 726.244 0,44 Δυτική 205.838 203.871 203.474 188.270 166.236 120.900 Μακεδονία -10,10 Γρεβενά 21.630 27.771 30.747 22.737 11.813 1.577-40,77 Καστοριά 79.040 72.838 73.311 71.572 72.585 63.973-4,14 Κοζάνη 61.801 58.486 58.470 54.265 46.553 34.551-10,98 Φλώρινα 43.367 44.776 40.946 39.696 35.285 20.799-13,67 Θεσσαλία 850.788 868.060 886.974 849.858 839.419 707.573-3,62 Καρδίτσα 57.634 63.825 66.139 64.898 62.182 64.116 2,15 Λάρισα 131.483 110.830 132.576 127.382 124.838 103.113-4,74 Μαγνησία 387.879 403.804 426.516 404.812 402.103 344.179-2,36 Τρίκαλα 273.792 289.601 261.743 252.766 250.296 196.165-6,45 Ήπειρος 426.398 389.802 441.706 435.080 432.384 360.257-3,31 Άρτα 44.454 41.238 45.867 41.026 32.483 27.394-9,23 Θεσπρωτία 50.867 50.407 55.687 62.486 59.047 53.600 1,05 Ιωάννινα 238.854 210.385 238.463 237.991 247.177 206.894-2,83 Πρέβεζα 92.223 87.772 101.689 93.577 93.677 72.369-4,73 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 9/2014 (*) Αναφέρεται τόσο σε ξενοδοχειακά καταλύματα, όσο και σε campings -0,61 3 Αναφέρεται τόσο σε ξενοδοχειακά καταλύματα, όσο και σε campings. 4

Σχετικά με τη συμμετοχή των Περιφερειών στο σύνολο της Ζώνης IV, για το σύνολο της μελετούμενης περιόδου, επικρατεί η Κεντρική Μακεδονία (51,05%), ενώ το μικρότερο ποσοστό παρουσιάζει η Δυτική Μακεδονία (4,44%). Σε επίπεδο Νομών, ως προς τη συμμετοχή τους στο σύνολο της Ζώνης IV και για την περίοδο 2007-2012, αυτοί που ξεχωρίζουν από κάθε Περιφέρεια είναι ο Νομός Θεσσαλονίκης (22,71%), ο οποίος παρουσιάζει και το μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με τους Νομούς των άλλων Περιφερειών της Ζώνης IV, ο Νομός Μαγνησίας (9,67%), ο Νομός Ιωαννίνων (5,63%), ο Νομός Καβάλας (5,06%) και ο Νομός Καστοριάς (1,77%). Αφίξεις σε τουριστικά καταλύματα ανά Περιφέρεια διέλευσης της Εγνατίας Οδού, 2007-2012 10,14% 13,95% 20,42% ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 4,44% ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΗΠΕΙΡΟΣ 51,05% Αφίξεις σε τουριστικά καταλύματα ανά Νομό στη Ζώνη IV της Εγνατίας Οδού, 2007-2012 5,06% 22,71% ΚΑΒΑΛΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΑΣΤΟΡΙΑ 55,16% 9,67% 1,77% ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ Υπόλοιποι Νομοί 5,63% Επιπλέον, για την ίδια περίοδο, δεν παρατηρούνται ιδιαίτερες διαφοροποιήσεις μεταξύ των εξεταζόμενων χωρικών ενοτήτων, όσον αφορά τις μεταβολές των αφίξεων στα 5

τουριστικά καταλύματα, καθώς τόσο το σύνολο της Χώρας όσο και το σύνολο της Ζώνης IV σημειώνουν μείωση της τάξης του 7,78% και 12,56% αντίστοιχα. Σε περιφερειακό επίπεδο, όλες οι Περιφέρειες σημειώνουν αρνητική τάση, με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη μείωση (-41,26%). Σε επίπεδο Νομών, οι Νομοί Κιλκίς, Σερρών, Χαλκιδικής, Καρδίτσας και Θεσπρωτίας παρουσιάζουν αύξηση στις αφίξεις τους. Η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρείται στο Νομό Κιλκίς (23,43%) και η μικρότερη στο Νομό Χαλκιδικής (2,22%). Όσον αφορά τους Νομούς με αρνητικές μεταβολές στις αφίξεις τους, για την περίοδο 2007-2012, τη μικρότερη αρνητική τάση εμφανίζει ο Νομός Πέλλας (-5,33%) και τη μεγαλύτερη ο Νομός Γρεβενών (-92,71%). Πιο αναλυτικά, την περίοδο 2007-2009 όλες οι Περιφέρειες, όπως και το σύνολο της Χώρας και το σύνολο της Ζώνης ΙV, εμφανίζουν αυξητική πορεία, με μοναδική εξαίρεση την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (-1,15%). Σε επίπεδο Νομών, οι μοναδικοί που σημειώνουν μείωση είναι οι Νομοί Καστοριάς (-7,25%), Κοζάνης (-5,58%), Φλώρινας (- 5,39%), Τρικάλων (-4,40%) και Ιωαννίνων (-0,16%). Τη μεγαλύτερη αύξηση παρουσιάζει ο Νομός Γρεβενών (42,15%) και έπεται ο Νομός Σερρών (40,54%). Αντίθετη είναι η κατάσταση την περίοδο 2009-2011, καθώς όλες οι Περιφέρειες της Ζώνης IV εμφανίζουν αρνητικές τάσεις, με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας να εμφανίζει πάλι τη μεγαλύτερη μείωση αλλά μεγαλύτερης έντασης (-18,30%), την ίδια στιγμή που το σύνολο της Χώρας σημειώνει αύξηση της τάξης του 2,70%. Σε επίπεδο Νομών, οι Νομοί που εμφανίζουν αύξηση των αφίξεων κατά την περίοδο 2009-2011 είναι οι Νομοί Κιλκίς (12,81%), Θεσπρωτίας (6,03%) και Ιωαννίνων (3,65%). Όλοι οι υπόλοιποι Νομοί σημειώνουν αρνητικές μεταβολές, με πιο εντυπωσιακή αυτή του Νομού Γρεβενών (-61,58%) που την περίοδο αυτή εμφανίζει τη μεγαλύτερη μείωση, σε πλήρη αντίθεση με την περίοδο 2007-2009. Τέλος, την περίοδο 2011-2012 όλες οι Περιφέρειες της Ζώνης IV συνεχίζουν να εμφανίζουν αρνητικές τάσεις, ενώ και το σύνολο της Χώρας παρουσιάζει μείωση της τάξης του 11,68%. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώνεται πάλι στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (-27,27%) ενώ η μικρότερη στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (-6,60%). Σε επίπεδο Νομών, η πλειονότητά τους σημειώνει αρνητικές μεταβολές, με το Νομό Γρεβενών να εξακολουθεί να παρουσιάζει την πιο εντυπωσιακή μεταβολή (-86,65%). Εξαίρεση αποτελεί ο Νομός Καρδίτσας, ο οποίος κατά την περίοδο 2011-2012 εμφανίζει αύξηση των αφίξεων κατά 3,11%. 6

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΙΣ ΑΦΙΞΕΙΣ ΣΤΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ (*) ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (2007-2012) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ (%) 2007-2009 2009-2011 2011-2012 2007-2012 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 1,67 2,70-11,68-7,78 ΖΩΝΗ IV 6,51-7,11-11,62-12,56 Ανατολική Μακεδονία & Θράκη 4,11-15,96-15,97-26,48 Δράμα 10,71-20,89-14,54-25,15 Καβάλα 0,44-12,33-7,16-18,25 Έβρος 2,16-5,03-16,37-18,86 Ξάνθη 8,66-33,22-41,24-57,36 Ροδόπη 9,69-24,65-17,13-31,51 Κεντρική Μακεδονία 9,59-5,24-6,60-3,00 Ημαθία 10,32-14,48-14,10-18,96 Θεσσαλονίκη 1,35-2,66-4,15-5,44 Κιλκίς 34,31 12,81-18,53 23,43 Πέλλα 21,98-4,90-18,39-5,33 Πιερία 12,59-3,78-19,59-12,89 Σέρρες 40,54-9,81-9,33 14,93 Χαλκιδική 15,80-7,74-4,32 2,22 Δυτική Μακεδονία -1,15-18,30-27,27-41,26 Γρεβενά 42,15-61,58-86,65-92,71 Καστοριά -7,25-0,99-11,86-19,06 Κοζάνη -5,39-20,38-25,78-44,09 Φλώρινα -5,58-13,83-41,05-52,04 Θεσσαλία 4,25-5,36-15,71-16,83 Καρδίτσα 14,76-5,98 3,11 11,25 Λάρισα 0,83-5,84-17,40-21,58 Μαγνησία 9,96-5,72-14,41-11,27 Τρίκαλα -4,40-4,37-21,63-28,35 Ήπειρος 3,59-2,11-16,68-15,51 Άρτα 3,18-29,18-15,67-38,38 Θεσπρωτία 9,48 6,03-9,22 5,37 Ιωάννινα -0,16 3,65-16,30-13,38 Πρέβεζα 10,26-7,88-22,75-21,53 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 9/2014 (*) Αναφέρεται τόσο σε ξενοδοχειακά καταλύματα, όσο και σε campings Σε ό,τι αφορά στις διανυκτερεύσεις στα τουριστικά καταλύματα για την περίοδο 2007-2012, η Ζώνη IV αντιπροσώπευε το 19,05% του συνόλου της Χώρας. 7

ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (2007-2012) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟ- ΛΗΣ (%) 2007-2012 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ (%) 2007-2009 2009-2011 2011-2012 2007-2012 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 65.420.236 65.624.563 66.022.270 66.800.371 70.847.874 64.222.127-0,37 0,92 7,31-9,35-1,83 ΖΩΝΗ IV 12.092.415 12.926.447 13.156.378 12.683.959 13.031.383 12.109.867 0,03 8,80-0,95-7,07 0,14 Ανατολική Μακεδονία & Θράκη 1.654.973 1.759.226 1.754.483 1.608.332 1.601.647 1.552.185-1,27 6,01-8,71-3,09-6,21 Δράμα 74.267 86.979 85.323 81.342 66.740 68.942-1,48 14,89-21,78 3,30-7,17 Καβάλα 841.616 914.254 890.833 820.037 858.469 811.621-0,72 5,85-3,63-5,46-3,56 Έβρος 401.242 390.073 387.510 390.565 392.258 414.327 0,64-3,42 1,23 5,63 3,26 Ξάνθη 158.737 181.302 174.685 153.146 130.728 91.955-10,34 10,05-25,16-29,66-42,07 Ροδόπη 179.111 186.618 216.132 163.242 153.452 165.340-1,59 20,67-29,00 7,75-7,69 Κεντρική Μακεδονία 7.153.293 7.891.536 7.891.793 7.715.656 8.070.541 7.686.082 1,45 10,32 2,26-4,76 7,45 Ημαθία 112.901 122.222 116.954 108.789 105.461 89.926-4,45 3,59-9,83-14,73-20,35 Θεσσαλονίκη 1.969.935 1.963.846 2.035.864 1.872.506 1.970.545 1.992.350 0,23 3,35-3,21 1,11 1,14 Κιλκίς 22.685 26.678 37.269 29.383 29.196 22.204-0,43 64,29-21,66-23,95-2,12 Πέλλα 85.598 107.138 114.717 106.679 110.250 83.673-0,45 34,02-3,89-24,11-2,25 Πιερία 867.638 1.088.410 991.083 1.044.249 1.017.062 856.971-0,25 14,23 2,62-15,74-1,23 Σέρρες 126.433 155.979 172.025 155.160 160.913 145.417 2,84 36,06-6,46-9,63 15,02 Χαλκιδική 3.968.103 4.427.263 4.423.881 4.398.890 4.677.114 4.495.541 2,53 11,49 5,72-3,88 13,29 Δυτική Μακεδονία 389.331 392.241 383.269 358.772 324.628 282.031-6,24-1,56-15,30-13,12-27,56 Γρεβενά 42.264 58.477 55.431 42.714 22.237 3.420-39,52 31,15-59,88-84,62-91,91 Καστοριά 146.303 136.705 133.779 131.330 132.793 120.077-3,87-8,56-0,74-9,58-17,93 Κοζάνη 130.231 125.434 121.186 109.075 107.388 116.653-2,18-6,95-11,39 8,63-10,43 Φλώρινα 70.533 71.625 72.873 75.653 62.210 41.881-9,90 3,32-14,63-32,68-40,62 Θεσσαλία 1.957.952 1.983.379 2.111.634 2.016.096 2.022.445 1.754.261-2,17 7,85-4,22-13,26-10,40 8

ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (2007-2012) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟ- ΛΗΣ (%) 2007-2012 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ (%) 2007-2009 2009-2011 2011-2012 2007-2012 Καρδίτσα 126.576 138.373 139.036 131.938 121.782 120.138-1,04 9,84-12,41-1,35-5,09 Λάρισα 244.591 211.170 244.971 251.181 232.169 203.275-3,63 0,16-5,23-12,45-16,89 Μαγνησία 1.213.737 1.239.994 1.369.855 1.293.279 1.335.168 1.159.276-0,91 12,86-2,53-13,17-4,49 Τρίκαλα 373.048 393.842 357.772 339.698 333.326 271.572-6,15-4,09-6,83-18,53-27,20 Ήπειρος 936.866 900.065 1.015.199 985.103 1.012.122 835.308-2,27 8,36-0,30-17,47-10,84 Άρτα 82.663 77.111 81.695 73.128 59.181 49.233-9,85-1,17-27,56-16,81-40,44 Θεσπρωτία 120.265 125.290 132.559 143.733 136.941 125.781 0,90 10,22 3,31-8,15 4,59 Ιωάννινα 427.433 390.343 446.236 454.244 469.831 405.663-1,04 4,40 5,29-13,66-5,09 Πρέβεζα 306.505 307.321 354.709 313.998 346.169 254.631-3,64 15,73-2,41-26,44-16,92 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 9/2014 9

Σχετικά με τη συμμετοχή των Περιφερειών στο σύνολο της Ζώνης IV, για την ίδια περίοδο, κυρίαρχο ρόλο κατέχει η Κεντρική Μακεδονία, η οποία συγκεντρώνει το 61,06% του συνόλου των διανυκτερεύσεων της Ζώνης IV και το 11,63% του συνόλου της Χώρας. Μικρότερο ποσοστό συμμετοχής κατέχει η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (2,80%). Σχετικά με τους Νομούς, κυριαρχεί ο Νομός Χαλκιδικής συμμετέχοντας με 34,72% στο σύνολο της Ζώνης IV, καλύπτοντας ουσιαστικά το περισσότερο από το ¼ του συνόλου των διανυκτερεύσεων σε αυτήν, ενώ σε επίπεδο της Χώρας συγκεντρώνει το 6,62% των διανυκτερεύσεων. Οι υπόλοιποι Νομοί που ξεχωρίζουν από κάθε Περιφέρεια, ως προς τη συμμετοχή τους στο σύνολο της Ζώνης IV, είναι οι Νομοί Θεσσαλονίκης (15,53%), Μαγνησίας (10,01%), Καβάλας (6,76%), Ιωαννίνων (3,41%) και Καστοριάς (1,05%). Τα χαμηλότερα ποσοστά διανυκτερεύσεων εμφανίζουν οι Νομοί Κιλκίς (0,22%) και Γρεβενών (0,30%), οι οποίοι συγκέντρωναν και τα χαμηλότερα ποσοστά αφίξεων κατά την περίοδο 2007-2012. Συμμετοχή των Περιφερειών της Ζώνης IV στις καταγεγραμένες διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα, 2007-2012 7,48% 13,07% 15,59% ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 2,80% ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ 61,06% ΗΠΕΙΡΟΣ Συμμετοχή των Νομών της Ζώνης IV στις καταγεγραμμένες διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα, 2007-2012 6,76% 28,50% 3,41% 10,01% 1,05% 15,53% 34,72% ΚΑΒΑΛΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΚΑΣΤΟΡΙΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΝΟΜΟΙ 10

Επιπλέον, όσον αφορά τις μεταβολές των διανυκτερεύσεων στα τουριστικά καταλύματα, για την περίοδο 2007-2012, η Ζώνη IV παρουσίασε πολύ μικρή αύξηση (0,14%) διανυκτερεύσεων σε αντίθεση με τη Χώρα που παρουσίασε μικρή μείωση (- 1,83%). Σε περιφερειακό επίπεδο, οι περισσότερες Περιφέρειες σημειώνουν αρνητική τάση, με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη μείωση (- 27,56%). Εξαίρεση αποτελεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας που είναι η μόνη που σημειώνει αυξητική τάση, κατά 7,45%. Σε επίπεδο Νομών, οι Νομοί Θεσσαλονίκης, Έβρου, Θεσπρωτίας, Σερρών και Χαλκιδικής παρουσιάζουν αύξηση στις διανυκτερεύσεις τους. Η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρείται στο Νομό Σερρών (15,02%) και η μικρότερη στο Νομό Θεσσαλονίκης (1,14%). Όσον αφορά τους Νομούς με αρνητικές μεταβολές στις διανυκτερεύσεις τους, για την περίοδο 2007-2012, τη μικρότερη αρνητική τάση εμφανίζει ο Νομός Πιερίας (-1,23%) και τη μεγαλύτερη ο Νομός Γρεβενών (-91,91%). Πιο ειδικά, την περίοδο 2007-2009, παρατηρούμε πως τόσο το σύνολο της Χώρας όσο και το σύνολο της Ζώνης IV παρουσιάζουν αυξητική τάση, με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας να σημειώνει τη μεγαλύτερη αυξητική μεταβολή (10,32%). Αντίθετα, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας είναι η μόνη που εμφανίζει μείωση (-1,56%). Σε επίπεδο Νομών τη μεγαλύτερη μείωση εμφανίζει ο Νομός Καστοριάς (-8,56%) και έπονται οι Νομοί Κοζάνης (-6,95%), Τρικάλων (-4,09%), Έβρου (-3,42%) και Άρτας (- 1,17%). Οι υπόλοιποι Νομοί της Ζώνης IV ακολουθούν αυξητική τάση με το Νομό Κιλκίς να σημειώνει τη μεγαλύτερη αύξηση στις διανυκτερεύσεις του (64,29%). Κατά την περίοδο 2009-2011, παρατηρείται αντίστροφη κατάσταση. Το σύνολο της Χώρας συνεχίζει να παρουσιάζει αυξητική τάση (7,31%) και μάλιστα αρκετά μεγαλύτερης έντασης συγκριτικά με την προηγούμενη περίοδο. Αντίθετα το σύνολο της Ζώνης IV εμφανίζει μείωση (-0,95%), όπως και οι περισσότερες Περιφέρειες της. Εξαίρεση αποτελεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας που είναι η μόνη που σημειώνει αυξητική τάση, κατά 2,26%. Σε επίπεδο Νομών, για την περίοδο 2009-2011, οι Νομοί που εμφανίζουν αυξητική τάση, μικρότερης όμως έντασης από το σύνολο της Χώρας, είναι ο Νομός Χαλκιδικής (5,72%), Ιωαννίνων (5,29%), Θεσπρωτίας (3,31%), Πιερίας (2,62%) και Έβρου (1,23%), ο οποίος μάλιστα σημείωνε μείωση στην προηγούμενη περίοδο. Τη μεγαλύτερη μείωση παρουσιάζει ο Νομός Γρεβενών (-59,88%), ο οποίος στην προηγούμενη περίοδο σημείωνε σημαντική αύξηση. Τέλος, την περίοδο 2011-2012, το σύνολο της Χώρας και το σύνολο της Ζώνης IV εμφανίζουν μείωση (-9,35% και -7,07% αντίστοιχα), όπως και όλες οι Περιφέρειες της Ζώνης IV. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώνεται στην Περιφέρεια Ηπείρου (-17,47%) ενώ η μικρότερη στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης (-3,09%). Σε επίπεδο Νομών, η πλειονότητά τους σημειώνει αρνητικές μεταβολές, με πιο εντυπωσιακή πάλι αυτή του Νομού Γρεβενών (-84,62%). Οι Νομοί που αποτελούν εξαίρεση και εμφανίζουν αυξητική τάση κατά την περίοδο 2011-2012 είναι ο Νομός Θεσσαλονίκης (1,11%), Δράμας (3,30%), Έβρου (5,63%), Ροδόπης (7,75%) και Κοζάνης (8,63%). 11

Αναφορικά με τον αριθμό των τουριστικών καταλυμάτων, για το σύνολο της περιόδου 2007-2012, στη Ζώνη IV παρατηρήθηκε μεγαλύτερη αύξηση από αυτή της Χώρας (5,45% έναντι 4,45%). ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ* 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2007-2009 ΜΕΤΑΒΟΛΗ (%) ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 9.531 9.385 9.878 10.046 9.947 9.955 3,64 0,70 0,08 4,45 ΖΩΝΗ IV 2.626 2.701 2.751 2.806 2.778 2.769 4,76 0,98-0,32 5,45 Ανατολική Μακεδονία & Θράκη 385 392 393 401 402 401 2,08 2,29-0,25 4,16 Έβρος 69 69 71 71 70 69 2,90-1,41-1,43 0,00 Ξάνθη 19 19 19 20 21 21 0,00 10,53 0,00 10,53 Ροδόπη 21 22 24 24 24 24 14,29 0,00 0,00 14,29 Δράμα 20 19 20 20 21 21 0,00 5,00 0,00 5,00 Καβάλα 256 263 259 266 266 266 1,17 2,70 0,00 3,91 Κεντρική Μακεδονία 1.238 1.249 1.264 1.287 1.271 1.263 2,10 0,55-0,63 2,02 Ημαθία 27 32 32 33 33 33 18,52 3,13 0,00 22,22 Θεσσαλονίκη 135 142 145 143 144 143 7,41-0,69-0,69 5,93 Κιλκίς 14 14 17 19 19 19 21,43 11,76 0,00 35,71 Πέλλα 57 60 63 64 66 63 10,53 4,76-4,55 10,53 Πιερία 404 400 403 423 419 416-0,25 3,97-0,72 2,97 Σέρρες 31 35 34 34 34 35 9,68 0,00 2,94 12,90 Χαλκιδική 570 566 570 571 556 554 0,00-2,46-0,36-2,81 Δυτική Μακεδονία 107 121 126 128 123 123 17,76-2,38 0,00 14,95 Γρεβενά 21 24 24 24 25 25 14,29 4,17 0,00 19,05 Καστοριά 29 30 33 34 33 33 13,79 0,00 0,00 13,79 Κοζάνη 29 32 35 35 34 34 20,69-2,86 0,00 17,24 Φλώρινα 28 35 34 35 31 31 21,43-8,82 0,00 10,71 Θεσσαλία 586 601 611 612 596 597 4,27-2,45 0,17 1,88 Καρδίτσα 34 36 37 37 36 37 8,82-2,70 2,78 8,82 Λάρισα 49 49 49 48 47 45 0,00-4,08-4,26-8,16 Μαγνησία 425 433 439 442 428 429 3,29-2,51 0,23 0,94 Τρίκαλα 78 83 86 85 85 86 10,26-1,16 1,18 10,26 Ήπειρος 310 338 357 378 386 385 15,16 8,12-0,26 24,19 Άρτα 14 14 14 14 14 14 0,00 0,00 0,00 0,00 Θεσπρωτία 53 53 55 59 62 62 3,77 12,73 0,00 16,98 Ιωάννινα 155 175 183 198 205 204 18,06 12,02-0,49 31,61 Πρέβεζα 88 96 105 107 105 105 19,32 0,00 0,00 19,32 *Αφορά τις μονάδες ξενοδοχείων, ομοειδών καταλυμάτων και campings Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 9/2014 2009-2011 2011-2012 2007-2012 Στο διάστημα 2007-2012 σε όλες τις Περιφέρειες της Ζώνης IV αυξήθηκε ο αριθμός των καταλυμάτων. Τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν οι Περιφέρειες Ηπείρου (24,19%) και Δυτικής Μακεδονίας (14,95%), οι οποίες ξεπέρασαν, σημαντικά, την αντίστοιχη αύξηση του συνόλου της Ζώνης IV. Τις μικρότερες αυξήσεις σημείωσαν οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας (2,02%) και Θεσσαλίας (1,88%). Βέβαια, σε απόλυτους αριθμούς και σε όλη την χρονική αυτή περίοδο, τα περισσότερα καταλύματα διαθέτει η 12

Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ενώ τα λιγότερα η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Σε επίπεδο Νομών, για την περίοδο 2007-2012, οι περισσότεροι Νομοί παρουσίασαν αυξητική τάση με το Νομό Κιλκίς να σημειώνει τη μεγαλύτερη αύξηση καταλυμάτων (35,71%), αύξηση η οποία όμως δεν συνοδεύεται από μεγάλο αριθμό καταλυμάτων σε απόλυτους αριθμούς. Οι Νομοί που παρουσίασαν μείωση ήταν οι Νομοί Χαλκιδικής (- 2,81%) και Λάρισας (-8,16%). Αξίζει να σημειωθεί όμως ότι ο Νομός Χαλκιδικής διαθέτει σε απόλυτο αριθμό τις περισσότερες μονάδες καταλυμάτων, για την συγκεκριμένη περίοδο. Πιο αναλυτικά, για την περίοδο 2007-2009, το σύνολο της Ζώνης IV σημειώνει μεγαλύτερη αύξηση στον αριθμό των καταλυμάτων του από αυτή της Χώρας (4, 76% και 3,64%, αντίστοιχα). Τις μεγαλύτερες αυξήσεις σε περιφερειακό επίπεδο παρουσιάζουν οι Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας (17,76%) και Ηπείρου (15,16%), ενώ η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης τη μικρότερη (2,08%). Σε επίπεδο Νομών μόνο ο Νομός Πιερίας παρουσιάζει μια πολύ μικρή μείωση της τάξης του 0,25%. Αμετάβλητοι έμειναν οι Νομοί Άρτας, Λάρισας, Χαλκιδικής, Δράμας και Ξάνθης, ενώ τη μεγαλύτερη αύξηση (21,43%) σημείωσαν οι Νομοί Κιλκίς και Φλώρινας. Την περίοδο 2009-2011, η κατάσταση ελαφρώς μεταβάλλεται. Οι Περιφέρειες Θεσσαλίας και Δυτικής Μακεδονίας εμφανίζουν μικρές μειώσεις (-2,45% και -2,38%, αντίστοιχα), οι οποίες όμως σε απόλυτους αριθμούς δεν είναι πολύ σημαντικές. Τη μεγαλύτερη αύξηση συνεχίζει να παρουσιάζει η Περιφέρεια Ηπείρου (8,12%), μικρότερης όμως έντασης. Σε επίπεδο Νομών, την περίοδο αυτή, αρκετοί σημειώνουν μείωση, με τη μεγαλύτερη να την εμφανίζει ο Νομός Φλώρινας (-8,82%). Οι Νομοί Ροδόπης, Σερρών, Καστοριάς, Άρτας και Πρέβεζας παραμένουν αμετάβλητοι την περίοδο 2009-2011, ενώ τη μεγαλύτερη αύξηση σημειώνει ο Νομός Θεσπρωτίας (12,73%). Τέλος, την περίοδο 2011-2012, το σύνολο της Ζώνης IV σημειώνει πολύ μικρή μείωση στον αριθμό των καταλυμάτων του (-0,32%) σε αντίθεση με τη Χώρα που σημειώνει πολύ μικρή αύξηση (0,08%). Οι Περιφέρειες Κεντρική Μακεδονίας, Ηπείρου και Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης εμφανίζουν πολύ μικρές μειώσεις (-0,63%, -0,26% και -0,25%, αντίστοιχα), οι οποίες όμως σε απόλυτους αριθμούς δεν είναι σημαντικές. Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας παραμένει αμετάβλητη την περίοδο 2011-2012, ενώ η Περιφέρεια Θεσσαλίας παρουσιάζει πολύ μικρή αύξηση, της τάξης του 0,17%. Σε επίπεδο Νομών, την περίοδο αυτή οι περισσότεροι Νομοί παραμένουν αμετάβλητοι. Τη μεγαλύτερη μείωση παρουσιάζουν οι Νομοί Πέλλας (-4,55%) και Λαρίσης (-4,26%), ενώ τη μεγαλύτερη αύξηση ο Νομός Σερρών (2,94%), αν και σε απόλυτους αριθμούς οι μεταβολές αυτές δεν είναι σημαντικές. Σχετικά, με τα ποσοστά πληρότητας των κλινών που λειτουργούν, για την περίοδο 2007-2012, η Ζώνη IV εμφανίζει χαμηλότερα ποσοστά σε σύγκριση με το σύνολο της Χώρας (μέση πληρότητα: 35,40% έναντι 50,72%). Σε επίπεδο Περιφερειών, η Κεντρική Μακεδονία διαθέτει το μεγαλύτερο ποσοστό μέσης πληρότητας (47,80%), ενώ το χαμηλότερο ποσοστό εμφανίζει η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (25,10%). Σε επίπεδο Νομών, για την ίδια περίοδο, μεγαλύτερο ποσοστό μέσης πληρότητας εμφανίζει, όπως αναμένεται, ο Νομός Χαλκιδικής, με ποσοστό 58,22%, ο οποίος είναι και ο μόνος που παρουσιάζει μέση πληρότητα πάνω από 50%. Στις χαμηλότερες θέσεις βρίσκονται οι Νομοί Γρεβενών (14,25%) και Κιλκίς (14,83%). Επιπλέον, παρατηρείται ότι η μέση πληρότητα καταλυμάτων την περίοδο 2009-2011 είναι μικρότερη από την αντίστοιχη της περιόδου 2007-2009 και για το σύνολο της Χώρας και για τη Ζώνη IV αλλά και για όλες τις Περιφέρειες και τους Νομούς. Παρομοίως, η μέση πληρότητα καταλυμάτων 13

όλων των εξεταζόμενων χωρικών συνόλων είναι ακόμα μικρότερη την περίοδο 2011-2012. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ: ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ (%) ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΩΝ* 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2007-2009 ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ (%) ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 57,00 56,70 51,10 48,10 48,30 43,10 54,93 49,17 45,70 50,72 ΖΩΝΗ IV 41,34 41,26 37,74 33,24 30,98 27,82 40,11 33,99 29,40 35,40 Ανατολική Μακεδονία & Θράκη 42,30 44,30 40,00 34,10 30,40 29,70 42,20 34,83 30,05 36,80 Δράμα 28,30 28,80 24,40 23,00 17,70 17,70 27,17 21,70 17,70 23,32 Καβάλα 50,90 53,60 47,00 39,00 38,10 34,10 50,50 41,37 36,10 43,78 Έβρος 34,90 36,50 33,90 33,40 24,90 29,80 35,10 30,73 27,35 32,23 Ξάνθη 38,10 38,90 35,70 27,40 24,40 17,40 37,57 29,17 20,90 30,32 Ροδόπη 39,70 43,30 42,20 31,00 29,50 31,90 41,73 34,23 30,70 36,27 Κεντρική Μακεδονία 52,60 54,20 48,70 44,40 44,80 42,10 51,83 45,97 43,45 47,80 Ημαθία 32,00 32,60 28,30 25,20 24,30 20,60 30,97 25,93 22,45 27,17 Θεσσαλονίκη 46,40 46,80 45,20 39,60 41,10 42,00 46,13 41,97 41,55 43,52 Κιλκίς 17,20 18,80 18,70 13,20 12,00 9,10 18,23 14,63 10,55 14,83 Πέλλα 24,40 27,60 27,80 23,40 22,40 16,30 26,60 24,53 19,35 23,65 Πιερία 48,30 53,20 42,60 37,50 35,80 28,90 48,03 38,63 32,35 41,05 Σέρρες 35,30 33,20 28,20 24,70 21,40 18,90 32,23 24,77 20,15 26,95 Χαλκιδική 62,70 64,40 57,90 55,00 56,10 53,20 61,67 56,33 54,65 58,22 Δυτική Μακεδονία 33,00 30,60 26,60 23,20 20,10 17,10 30,07 23,30 18,60 25,10 Γρεβενά 20,60 23,30 19,20 14,10 7,20 1,10 21,03 13,50 4,15 14,25 Καστοριά 44,40 41,70 36,10 30,50 28,10 23,90 40,73 31,57 26,00 34,12 Κοζάνη 32,60 29,30 26,80 23,40 22,20 23,80 29,57 24,13 23,00 26,35 Φλώρινα 28,70 25,90 22,10 22,00 17,70 11,90 25,57 20,60 14,80 21,38 Θεσσαλία 39,50 38,90 36,20 31,80 29,30 25,10 38,20 32,43 27,20 33,47 Καρδίτσα 37,40 36,20 32,20 27,70 24,40 22,00 35,27 28,10 23,20 29,98 Λάρισα 33,70 36,20 34,70 30,80 21,20 18,40 34,87 28,90 19,80 29,17 Μαγνησία 42,50 41,70 39,80 34,50 33,80 29,10 41,33 36,03 31,45 36,90 Τρίκαλα 36,30 34,10 28,40 25,90 24,70 19,90 32,93 26,33 22,30 28,22 Ήπειρος 39,30 38,30 37,20 32,70 30,30 25,10 38,27 33,40 27,70 33,82 Άρτα 44,40 41,40 42,00 31,40 24,60 20,50 42,60 32,67 22,55 34,05 Θεσπρωτία 34,80 35,30 30,10 30,10 27,20 23,80 33,40 29,13 25,50 30,22 Ιωάννινα 42,10 37,00 36,50 32,50 29,80 24,70 38,53 32,93 27,25 33,77 Πρέβεζα 36,00 40,60 40,30 34,80 34,50 27,90 38,97 36,53 31,20 35,68 *Κλίνες ξενοδοχείων και ομοειδών καταλυμάτων Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 9/2014 2009-2011 2011-2012 2007-2012 14

Πληρότητα τουριστικών καταλυμάτων, 2007-2012 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ ΖΩΝΗ IV ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΗΠΕΙΡΟΣ 0,00% 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Σχετικά με την περίοδο 2007-2009, η Ζώνη IV αλλά και οι Περιφέρειες της, παρουσιάζουν αρνητικές μεταβολές (όπως και το σύνολο Χώρας), με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη αρνητική μεταβολή (-19,39%). Σε επίπεδο Νομών, οι περισσότεροι Νομοί εμφανίζουν αρνητικές μεταβολές, με το Νομό Φλώρινας να σημειώνει την μεγαλύτερη (-23,00%). Εξαίρεση αποτελούν οι Νομοί Λάρισας (2,97%), Ροδόπης (6,30%), Κιλκίς (8,72%), Πρέβεζας (11,94%) και Πέλλας (13,93%) που σημειώνει και τη μεγαλύτερη θετική μεταβολή. Όσον αφορά την περίοδο 2009-2011, όλα τα εξεταζόμενα σύνολα εμφανίζουν αρνητικές μεταβολές στην πληρότητα των καταλυμάτων. Τη μεγαλύτερη αρνητική μεταβολή εμφανίζει ο Νομός Γρεβενών (-62,50%) και τη μικρότερη αρνητική μεταβολή ο Νομός Χαλκιδικής (-3,11%). Παρομοίως, την περίοδο 2011-2012 τόσο η Ζώνη IV όσο και όλες οι Περιφέρειες της παρουσιάζουν αρνητικές μεταβολές (όπως και το σύνολο Χώρας), με την Περιφέρεια Ηπείρου να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη αρνητική μεταβολή (-17,16%). Σε επίπεδο Νομών, η πλειονότητά τους παρουσιάζει αρνητικές μεταβολές, με το Νομό Γρεβενών να σημειώνει, όπως και την προηγούμενη περίοδο, τη μεγαλύτερη μεταβολή (-84,72%). Εξαίρεση αποτελούν οι Νομοί Δράμας που παραμένει στάσιμος, Θεσσαλονίκης (2,19%), Κοζάνης (7,21%), Ροδόπης (8,14%) και Έβρου (19,68%) που σημειώνει και τη μεγαλύτερη θετική μεταβολή. Συνολικά, όσον αφορά το σύνολο της περιόδου 2007-2012, όλοι οι Νομοί της Ζώνης IV (αλλά και το σύνολο της Χώρας) σημειώνουν αρνητικές μεταβολές στην πληρότητα των καταλυμάτων τους, την ίδια στιγμή που κατά την περίοδο αυτή, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, σχεδόν όλοι οι Νομοί παρουσιάζουν αύξηση του αριθμού των τουριστικών τους καταλυμάτων, στοιχείο το οποίο εξηγεί ως ένα σημείο -σε συνδυασμό με τη μείωση της τουριστικής κίνησης την συγκεκριμένη περίοδο- τη μείωση που παρατηρείται στην πληρότητα. Αναφορικά με τα στοιχεία για τα μουσεία της Ζώνης IV, αρχικά θα πρέπει να σημειωθεί ότι, επιπλέον των μουσείων που καταγράφονταν τα προηγούμενα έτη, από το 2010 15

αρχίζουν να καταγράφονται εισιτήρια που κόβονται και στους Νομούς Θεσπρωτίας (Μουσείο Ηγουμενίτσας), Κιλκίς (Μουσείο Κιλκίς), Κοζάνης (Συλλογή Αρχαιολογική Κοζάνης & Μουσείο Αιανής) και Ροδόπης (Μουσείο Κομοτηνής & Αρχοντικό Ταβανιώτη- Μαρώνια) και από το 2012 στο Νομό Καρδίτσας (Αρχαιολογικό Καρδίτσας και Ναός Απόλλωνα). Όσον αφορά την κίνηση των επισκεπτών στα μουσεία, τα εισιτήρια των μουσείων της Ζώνης IV, για την περίοδο 2007-2013, αντιπροσωπεύουν το 9,18% του συνόλου της Χώρας. Τα περισσότερα εισιτήρια σε επίπεδο Περιφερειών κόβονται στα μουσεία της Κεντρικής Μακεδονίας και ανέρχονται κατά μέσο όρο στα 182.183 εισιτήρια ετησίως, τα οποία αντιστοιχούν στο 6,44% στο σύνολο της Χώρας και στο 70,10% στο σύνολο της Ζώνης IV (μεγαλύτερο μερίδιο επισκεψιμότητας στα μουσεία κατέχει ο Νομός Θεσσαλονίκης που συμμετέχει με ποσοστό 73,90% στο σύνολο της Περιφέρειας), με τις υπόλοιπες Περιφέρειες να μοιράζονται το υπόλοιπο ποσοστό. Σε επίπεδο Νομών, ο Νομός Θεσσαλονίκης κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό εισιτηρίων σε μουσεία, κατέχοντας λίγο παραπάνω από τα μισά εισιτήρια που κόβονται στη Ζώνη IV (51,81% και 4,76% στο σύνολο της Χώρας) και μάλιστα απέχει πολύ από τον δεύτερο σε σειρά Νομό Ιωαννίνων (7,11% στο σύνολο της Ζώνης IV και 0,65% στο σύνολο της Χώρας). Το μικρότερο ποσοστό συμμετοχής παρουσιάζει ο Νομός Κιλκίς, συγκεντρώνοντας μόλις το 0,05%, το οποίο σε μεγάλο βαθμό οφείλεται και στο γεγονός ότι διαθέσιμα στοιχεία επισκεψιμότητας υπάρχουν μόνο για τα έτη 2012 και 2013. Πιο αναλυτικά, σε επίπεδο Περιφερειών για την περίοδο 2007-2013, παρατηρείται ανομοιογένεια. Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας σημειώνεται σταδιακή μείωση μέχρι το 2010, που ακολουθείται από μια μεγάλη μείωση τον επόμενο χρόνο. Στη συνέχεια όμως καταγράφεται συνεχής αύξηση στο σύνολο των επισκέψεων στα μουσεία της, με αξιοσημείωτη αυτή του 2011-2012, η οποία κατά κύριο λόγο οφείλεται στην πολύ μεγάλη αύξηση στην επισκεψιμότητα που παρουσίασαν οι Νομοί Ημαθίας και Θεσσαλονίκης. Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι κατά την περίοδο 2011-2012 οι μόνοι Νομοί που εμφανίζουν μείωση στην κίνηση των επισκεπτών είναι οι Νομοί Πιερίας και Χαλκιδικής. Ο Νομός Χαλκιδικής μάλιστα είναι ο μόνος Νομός της Περιφέρειας που εμφανίζει μείωση και την περίοδο 2012-2013. Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης σημειώνει σταδιακή μείωση μέχρι το 2009 και έπειτα σταδιακά οι επισκέψεις στα μουσεία της αρχίζουν να αυξάνονται, με μεγαλύτερη αύξηση την περίοδο 2012-2013 (28,37%), η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εισιτηρίων που κόπηκαν στα μουσεία της Ροδόπης και του Έβρου. Οι Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας εμφανίζουν παρόμοια εξέλιξη από το 2008 και έπειτα, καθώς παρουσιάζουν πολύ μεγάλη μείωση στην επισκεψιμότητα των μουσείων τους την περίοδο 2008-2010 και αντίστοιχα πολύ μεγάλη αύξηση την περίοδο 2010-2013. Όσον αφορά την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας η μεγάλη μείωση το 2010 σχετίζεται με την μηδενική επισκεψιμότητα που παρουσιάζει το βυζαντινό μουσείο Καστοριάς και τη μεγάλη μείωση στα εισιτήρια που κόπηκαν στο Νομό Φλώρινας. Στη συνέχεια καταγράφονται αυξήσεις, ενώ αρχίζει να καταγράφεται και η επισκεψιμότητα του Νομού Κοζάνης. Η Περιφέρεια Ηπείρου σημειώνει μεγάλες διακυμάνσεις στην επισκεψιμότητα των μουσείων της, κατά την συγκεκριμένη περίοδο μελέτης. Όσον αφορά του Νομούς, οι τρεις που παρουσίασαν αύξηση πάνω από το 100% την περίοδο 2007-2013, είναι ο Νομός Μαγνησίας (207,75%), κυρίως λόγω της αύξησης των εισιτηρίων στο μουσείο του Βόλου, ο Νομός Θεσσαλονίκης (225,30%) και ο Νομός Ημαθίας (120,27%). Αξίζει να σημειωθεί ότι το Μουσείο του Λευκού Πύργου είναι το 16

μόνο στο Νομό Θεσσαλονίκης που παρουσιάζει συνεχή και αξιοσημείωτη αύξηση από το 2008 και έπειτα, χρονιά κατά την οποία επαναλειτούργησε καθώς ήταν κλειστό λόγο έργων από τον Ιούνιο του 2006. Οι Νομοί στους οποίους ο αριθμός των εισιτηρίων μειώθηκε κατά το ήμισυ ή και περισσότερο την περίοδο 2007-2013, είναι οι Νομοί Σερρών (-53,05%) και Χαλκιδικής (-95,19%), ο οποίος και σημειώνει τη μεγαλύτερη με διαφορά μείωση, ενδεχομένως λόγω της σταδιακής μείωσης των εισιτηρίων του μουσείου του Πολύγυρου σε όλη την εξεταζόμενη περίοδο (για τα έτη 2012 και 2013 δεν παρουσιάζει καθόλου επισκεψιμότητα) αλλά και τη πολύ σημαντική μείωση των εισιτηρίων στο μουσείο στον Πύργο του Προσφορίου (για το έτος 2013 δεν παρουσιάζει καθόλου επισκεψιμότητα). ΝΟΜΟΙ & ΜΟΥΣΕΙΑ ΖΩΝΗΣ IV ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ 2007-2013 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 17 ΜΕΤΑ- ΒΟΛΗ (%) 2007-2013 Νομός Άρτας 0 0 0 0 3.979 6.832 7.179 - Ναός Παρηγορήτισσας 0 0 (*) 0 (*) 0 (*) 3000 (*) 5.410 5.412 - Μουσείο Άρτας 0 0 979 1.422 1.767 -- Νομός Δράμας 2.839 3.824 2.515 2.126 2.670 2.651 2.774-2,29 Δράμας 2.839 3.824 2.515 2.126 2.670 2.651 2.774-2,29 Νομός Έβρου 8.819 8.539 8.578 6.095 6.415 5.383 6.032-31,60 Σαμοθράκης 8.819 8.539 8.578 6.095 6.415 5.383 6.032-31,60 Συλλογή Αρχ/κη Αλεξανδρούπολης 0 0 0 - Συλλογή Αρχ/κη Τραϊανούπολης 0 0 0 - Νομός Ημαθίας 3.498 3.186 3.228 4.164 1.852 6.732 7.705 120,27 Βέροιας Βυζαντινό 3.498 2.790 3.152 3.169 899 3.864 4.136 18,24 Βέροιας Αρχαιολογικό 0 396 (**) 76 (**) 995 953 2.868 3.569 - Νομός Θεσπρωτίας 21 1.633 918 5.109 - Μουσείο Ηγουμενίτσας 21 1.633 918 5.109 - Νομός Θεσσαλονίκης 83.068 102.622 106.072 84.961 101.111 194.434 270.224 225,30 Αρχαιολογικό Θεσσαλονίκης 60.463 57.472 53.159 29.179 33.258 74.509 91.018 50,54 Βυζαντινού Πολιτισμού 22.605 12.150 10.210 8.571 8.629 40.450 64.007 183,15 Λευκού Πύργου 0 33.000 (***) 42.703 (***) 47.211 59.224 79.475 115.199 - Ναός Αγίου Γεωργίου- Ροτόντα 0 0 0 - Ναός Αγίου Δημητρίου- Κρύπτη 0 0 0 - Ναός Αγίου Νικολάου Ορφανού 0 0 0 - Νομός Ιωαννίνων 15.090 7.790 16.515 25.298 13.651 22.349 28.734 90,42 Αρχαιολογικό Ιωαννίνων 0 363 (****) 4.767 (****) 6.422 3.368 12.219 17.197 - Βυζαντινό Ιωαννίνων 14.113 7.427 11.748 18.876 10.283 10.130 11.537-18,25 Κόνιτσας (Φωτ.Έκθεση) 977 0 (#) 0 (#) 0 (#) 0 (#) 0 (#) 0-100,00 Νομός Καβάλας 14.346 13.396 11.330 14.521 14.104 16.383 17.413 21,38 Θάσου 12.021 10.664 8.807 12.152 11.548 12.680 13.420 11,64 Καβάλας 2.325 2.732 2.523 2.109 2.341 3.218 3.303 42,06 Φιλίππων 0 0 (*****) 0 (*****) 260 215 485 690 - Νομός Καρδίτσας 1.640 4.466 -

ΝΟΜΟΙ & ΜΟΥΣΕΙΑ ΖΩΝΗΣ IV ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ 2007-2013 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ΜΕΤΑ- ΒΟΛΗ (%) 2007-2013 Αρχαιολογικό Καρδίτσας 1.512 3.953 - Ναός Απόλλωνα (Μητρ Καρδίτσας) 128 513 - Νομός Καστοριάς 4.311 4.135 1.267 0 3.070 4.230 3.443-20,13 Βυζαντινό Καστοριάς 4.311 4. 135 (#) 1.267 (#) 0 (#) 3.070 (#) 4.230 (#) 3.443-20,13 Νομός Κιλκίς 0 0 125 398 - Κιλκίς 0 0 125 398 - Νομός Κοζάνης 0 0 2.022 5.965 - Συλλογή Αρχ/κή Κοζάνης 0 0 0 - Μουσείο Αιανής 2.022 5.965 - Νομός Λαρίσης 8.266 4.050 3.672 2.361 7.474 8.373 8.552 3,46 Αρχοντικό Γ. Σβάρτς 8.266 4.050 3.672 2.361 7.474 8.373 8.552 3,46 Λάρισας 0 0 0 - Νομός Μαγνησίας 10.042 8.254 7.098 5.129 10.340 23.802 30.904 207,75 Αλμυρού 1.248 1.123 795 1.018 1.403 1.094 1.663 33,25 Βόλου 8.794 7.131 6.303 4.111 8.937 22.708 29.241 232,51 Νομός Πέλλης 17.550 18.700 3.650 7.900 8.450 9.950 13.850-21,08 Πέλλης 17.550 18.700 3.650 7.900 8.450 9.950 13.850-21,08 Νομός Πιερίας 21.660 1.632 17.464 15.629 13.726 12.840 13.942-35,63 Δίου 21.660 1.632 17.464 15.629 13.726 12.840 13.942-35,63 Νομός Πρεβέζης 6.626 6.071 0 0 3.336 2.782 5.569-15,95 Νικοπόλεως 6.626 6.071 0 0 3.336 2.782 5.569-15,95 Νομός Ροδόπης 0 0 868 6.240 - Κομοτηνής 0 0 702 4.723 - Αρχοντικό Ταβανιώτη (Μαρώνια) 166 1.517 - Νομός Σερρών 9.369 5.516 4.040 3.632 2.755 3.837 4.399-53,05 Αμφίπολης 9.369 5.516 4.040 3.632 2.755 3.837 4.399-53,05 Σερρών 0 0 - Νομός Φλωρίνης 2.802 3.016 2.355 790 579 1.271 2.842 1,43 Φλωρίνης 2.802 3.016 2.355 790 579 1.271 2.842 1,43 Νομός Χαλκιδικής 22.493 23.621 19.768 14.534 5.858 4.050 1.083-95,19 Πολυγύρου 3.203 3.221 2.968 2.354 1.308 0 0-100,00 Πύργος Προσφορίου 19.290 20.400 (#) 16.800 (#) 12.180 950 350 0-100,00 Μονή Ζυγού - 0 3.600 3.700 1.083 Ουρανούπολης ΖΩΝΗ IV 230.779 214.352 207.552 187.161 201.003 331.472 446.823 93,62 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 2.452.964 1.994.864 2.813.564 3.136.779 3.061.490 2.975.689 3.376.861 37,66 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 9/2014 (*) Κλειστό λόγω έργων (**) Κλειστό 1/10/06 (***) Κλειστό από 1/6/06 (****) Κλειστό από 1/2/2003 λόγω έργων (*****) Κλειστό (#) Μόνο Ε.Ε.Ε. 18

Συμμετοχή της κάθε Περιφέρειας στη Ζώνη IV, σε εισιτήρια επισκεπτών μουσείων, 2007-2013 9,87% 9,78% 7,94% 2,31% Αν. Μακεδονία & Θράκη Κεντρική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία Θεσσαλία Ήπ ειρος 70,10% Συμμετοχή Νομών στη Ζώνη IV, σε εισιτήρια επισκεπτών μουσείων, 2007-2013 5,58% 26,95% 7,11% Νομός Καβάλας Νομός Θεσσαλονίκης Νομός Πιερίας Νομός Χαλκιδικής Νομός Ιωαννίνων Υπόλοιποι νομοί 5,02% 51,81% 5,33% 19

Σχετικά με τις εισπράξεις των μουσείων 4, για την περίοδο 2007-2013, το σύνολο της Ζώνης IV και το σύνολο της Χώρας παρουσιάζουν αύξηση, η οποία στην περίπτωση της Ζώνης IV (20,22%) είναι πολύ μεγαλύτερη από την αντίστοιχη της Χώρας (8,72%). Συνολικά οι εισπράξεις των εισιτηρίων στο σύνολο της Ζώνης IV αντιπροσωπεύουν το 5,92% των συνολικών εισπράξεων της Χώρας. Αναλυτικότερα, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι εισπράξεις στη Ζώνη IV το 2008 μειώνονται πάνω από το μισό (-58,45%), ενώ στην συνέχεια φτάνουν τα επίπεδα του 2007 παρουσιάζοντας σχετικά μικρές διακυμάνσεις μέχρι και το 2012. Μετά το 2012 (περίοδος 2012-2013), οι εισπράξεις στη Ζώνη IV παρουσιάζουν σημαντική αύξηση, της τάξης του 24,71%. Σχεδόν παρόμοια κατάσταση ακολουθεί και το σύνολο της Χώρας, καθώς το 2008 εμφανίζει μείωση, πολύ μικρότερης έντασης βέβαια (-7,07%) και στη συνέχεια σημειώνει αύξηση των εισπράξεων μέχρι και το 2010, όπου αρχίζουν πάλι οι εισπράξεις να μειώνονται μέχρι το 2012, φτάνοντας σχεδόν στα επίπεδα του 2007. Μετά το 2012 (περίοδος 2012-2013), οι εισπράξεις στη Χώρα επίσης παρουσιάζουν αύξηση, της τάξης του 13,45%. Σε επίπεδο Περιφερειών, όπως ήταν αναμενόμενο, βάσει της επισκεψιμότητας που αναλύθηκε, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εμφανίζει τις μεγαλύτερες εισπράξεις, και κατά μέσο όρο αλλά και κατ έτος, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 83,35% του συνόλου της Ζώνης IV, για την περίοδο 2007-2013, και το 4,94% του συνόλου της Χώρας. Για την ίδια περίοδο τις λιγότερες εισπράξεις καταγράφει η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, που αντιστοιχούν στο 0,35% του συνόλου της Ζώνης IV και το 0,02% του συνόλου της Χώρας. Σε επίπεδο Νομών, εξαιρώντας του Νομούς Άρτας, Θεσπρωτίας, Κιλκίς, Κοζάνης, Ροδόπης και Καρδίτσας που δεν έχουν καταγεγραμμένες εισπράξεις για ολόκληρη την περίοδο 2007-2013 αλλά και το Νομό Καστοριάς που εμφανίζει μηδενικές εισπράξεις όλη την περίοδο, τη μεγαλύτερη αύξηση (πάνω από 50%) σημειώνει ο Νομός Ημαθίας (87,15%), που δικαιολογείται και από το γεγονός ότι από το 2009 και μετά αρχίζουν να καταγράφονται εισπράξεις και στο αρχαιολογικό μουσείο της Βέροιας. Άλλοι τέσσερις Νομοί εμφανίζουν αύξηση των εισπράξεων τους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μικρότερη όμως σε σχέση με το Νομό Ημαθίας, και συγκεκριμένα, ο Νομός Θεσσαλονίκης (51,87%), ο Νομός Μαγνησίας (49,58%), ο Νομός Καβάλας (30,05%) και ο Νομός Ιωαννίνων (7,79%). Όλοι οι υπόλοιποι Νομοί κατέγραψαν μείωση, η οποία κυμαίνεται από -9,44% (Νομός Δράμας) μέχρι -94,89% (Νομός Χαλκιδικής). 4 Από το 2010 αρχίζει να υπάρχει καταγραφή των εισπράξεων στα μουσεία των Νομών Θεσπρωτίας, Κιλκίς, Κοζάνης και Ροδόπης και από το 2012 και στα μουσεία του Νομού Καρδίτσας, όπως είναι φυσικό από την στιγμή που από τότε αρχίζει να καταγράφεται η επισκεψιμότητά τους, όπως σημειώθηκε προηγουμένως. 20

ΝΟΜΟΙ & ΜΟΥΣΕΙΑ ΖΩΝΗΣ IV ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ (σε ευρώ) 2007-2013 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ΜΕΤΑ- ΒΟΛΗ (%) 2007-2013 Νομός Άρτας 0 0 0 0 1.901 2.028 6.792 - Ναός Παρηγορήτισσας 0 0 0 (****) 0 (****) 0 (****) 4.140 - Μουσείο Άρτας 1.901 2.028 2.652 - Νομός Δράμας 1.239 1.249 1.575 1.197 1.105 1.081 1.122-9,44 Δράμας 1.239 1.249 1.575 1.197 1.105 1.081 1.122-9,44 Νομός Έβρου 19.328 17.613 18.641 12.054 13.396 11.898 11.294-41,57 Σαμοθράκης 19.328 17.613 18.641 12.054 13.396 11.898 11.294-41,57 Συλλογή Αρχ/κη Αλεξανδρούπολης 0 (#) 0 (#) 0 (#) - Συλλογή Αρχ/κη Τραϊανούπολης 0 (#) 0 (#) 0 (#) - Νομός Ημαθίας 1.447 1.425 1.734 2.335 1.245 2.493 2.708 87,15 Βέροιας Βυζαντινό 1.447 1.425 1.677 1.368 473 1.393 1.555 7,46 Βέροιας Αρχαιολογικό 0 0 (*) 57 (*) 976 (*) 772 (*) 1.100 1.153 - Νομός Θεσπρωτίας 37 2.074 836 1.792 - Μουσείο Ηγουμενίτσας 37 2.074 836 1.792 - Νομός Θεσσαλονίκης 284.873 278.703 362.664 321.270 342.657 347.069 432.637 51,87 Αρχαιολογικό Θεσσαλονίκης 229.629 221.489 191.665 146.305 152.197 151.718 177.581-22,67 Βυζαντινού Πολιτισμού 55.244 57.214 45.782 36.722 38.928 44.268 57.852 4,72 Λευκού Πύργου 0 0 (*****) 125.217 (*****) 138.243 (*****) 151.532 (*****) 151.083 197.204 - Ναός Αγίου Γεωργίου-Ροτόντα 0 (#) 0 (#) 0 (#) - Ναός Αγίου Δημητρίου- 0 (#) 0 (#) 0 (#) - Κρύπτη Ναός Αγίου Νικολάου 0 (#) 0 (#) 0 (#) - Ορφανού Νομός Ιωαννίνων 21.806 17.959 26.408 31.058 21.369 18.626 23.505 7,79 Αρχαιολογικό Ιωαννίνων 0 93 (**) 4.108 (**) 4.866 (**) 3.251 3.677 4.575 - Βυζαντινό Ιωαννίνων 21.806 17.866 22.300 26.192 18.118 14.949 18.930-13,19 Κόνιτσας (Φωτ.Έκθεση) 0 0 (*****) 0 (*****) 0 (*****) 0 (*****) 0 (*****) 0 - Νομός Καβάλας 18.524 16.129 14.686 24.135 18.288 20.501 24.090 30,05 Θάσου 16.534 14.331 12.377 21.813 16.145 17.949 20.269 22,59 Καβάλας 1.990 1.798 2.309 1.798 1.689 1.660 2.409 21,06 Φιλίππων 0 0 (***) 0 (***) 524 (***) 454 892 1.412 - Νομός Καρδίτσας 465 1.626 - Αρχαιολογικό Καρδίτσας 426 1.488 - Ναός Απόλλωνα (Μητρ Καρδίτσας) 39 138 - Νομός Καστοριάς 0 0 0 0 0 0 0-21

ΝΟΜΟΙ & ΜΟΥΣΕΙΑ ΖΩΝΗΣ IV ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ (σε ευρώ) 2007-2013 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ΜΕΤΑ- ΒΟΛΗ (%) 2007-2013 Βυζαντινό Καστοριάς 0 0 (*****) 0 (*****) 0 (*****) 0 (*****) 0 (*****) 0 - Νομός Κιλκίς 0 0 206 487 - Κιλκίς 0 (#) 0 (#) 206 (#) 487 - Νομός Κοζάνης 0 0 1.745 3.252 - Συλλογή Αρχ/κή Κοζάνης 0 (#) 0 (#) 0 (#) - Μουσείο Αιανής 1.745 3.252 - Νομός Λαρίσης 7.378 7.249 6.456 3.959 4.828 4.151 4.900-33,59 Αρχοντικό Γ. Σβάρτς 7.378 7.249 6.456 3.959 4.828 4.151 4.900-33,59 Λάρισας 0 (#) 0 (#) 0 (#) 0 - Νομός Μαγνησίας 8.959 12.770 11.052 7.400 13.310 7.801 13.401 49,58 Αλμυρού 154 150 140 200 150 150 81-47,40 Βόλου 8.805 12.620 10.912 7.200 13.160 7.651 13.320 51,28 Νομός Πέλλης 45.750 44.100 12.450 39.900 37.200 35.500 38.700-15,41 Πέλλης 45.750 44.100 12.450 39.900 37.200 35.500 38.700-15,41 Νομός Πιερίας 54.137 3.020 53.032 41.825 38.389 30.312 39.918-26,26 Δίου 54.137 3.020 53.032 41.825 38.389 30.312 39.918-26,26 Νομός Πρεβέζης 16.139 13.883 0 0 8.618 7.583 11.538-28,51 Νικοπόλεως 16.139 13.883 0 0 8.618 7.583 11.538-28,51 Νομός Ροδόπης 0 0 531 1.342 - Κομοτηνής 0 (#) 0 (#) 403 (#) 1.106 - Αρχοντικό Ταβανιώτη - (Μαρώνια) 128 236 Νομός Σερρών 6.181 5.104 6.746 5.935 3.172 3.297 4.074-34,09 Αμφίπολης 6.181 5.104 6.746 5.935 3.172 3.297 4.074-34,09 Σερρών 0 (#) 0 (#) 0 (#) - Νομός Φλωρίνης 1.416 1.320 1.340 1.321 1.022 761 857-39,48 Φλωρίνης 1.416 1.320 1.340 1.321 1.022 761 857-39,48 Νομός Χαλκιδικής 33.316 32.219 32.970 24.841 9.721 4.890 1.704-94,89 Πολυγύρου 3.496 3.689 3.330 2.841 1.721 0 0-100,00 Πύργος Προσφορίου 29.820 28.530 29.640 22.000 1.800 0 0-100,00 Μονή Ζυγού Ουρανούπολης 0 0 6.200 4.890 1.704 - ΖΩΝΗ IV 520.493 452.743 549.754 517.267 518.295 501.774 625.739 20,22 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 8.484.616 7.884.679 8.001.471 10.539.036 9.959.450 8.130.382 9.224.241 8,72 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 9/2014 (*) Κλειστό λόγω έργων (**) Κλειστό 1/10/06 (***) Κλειστό από 1/6/06 (****) Κλειστό από 1/2/2003 λόγω έργων (*****) Κλειστό (#) Μόνο Ε.Ε.Ε. 22

Όσον αφορά τους αρχαιολογικούς χώρους, πρέπει αρχικά να σημειωθεί ότι, επιπλέον των Νομών που εξετάζονται σε προηγούμενα έτη, από το 2010 ξεκινάει η καταγραφή της επισκεψιμότητας και στους αρχαιολογικούς χώρους του Νομού Θεσπρωτίας και από το 2012 στους Νομούς Καστοριάς (συγκεκριμένα η καταγραφή ξεκινάει από τον Αύγουστο του 2012) και Τρικάλων (από το μήνα Ιούλιο). Ακόμα το 2012, αρχίζουν να καταγράφονται οι επισκέψεις και σε κάποιους επιπλέον αρχαιολογικούς χώρους, συγκεκριμένα από τον Ιούλιο του 2012 καταγράφεται το Σπήλαιο Πετραλώνων του Νομού Χαλκιδικής και από το μήνα Αύγουστο προστίθενται στις μετρήσεις ο αρχαιολογικός χώρος Βασιλικής Νεκρόπολις (Νομός Κοζάνης) και ο αρχαιολογικός χώρος Φθιώτιδων Θηβών-Νέας Αγχιάλου (Νομός Μαγνησίας). Τέλος, από το 2013 ξεκινάει η καταγραφή της επισκεψιμότητας και στους αρχαιολογικούς χώρους των Νομών Θεσσαλονίκης, Λαρίσης, Ροδόπης και Φλωρίνης. Σχετικά με την επισκεψιμότητα των αρχαιολογικών χώρων της Ζώνης IV, για την περίοδο 2007-2013, τόσο το σύνολο της Ζώνης IV όσο και το σύνολο της Χώρας εμφανίζουν αύξηση (26,08% και 12,47% αντίστοιχα). Πιο αναλυτικά, και τα δυο σύνολα εμφανίζουν την ίδια πορεία, καταγράφοντας σταδιακή μείωση της επισκεψιμότητας των αρχαιολογικών τους χώρων μέχρι και το 2010, και στη συνέχεια σταδιακή αύξηση, η οποία είναι ιδιαίτερα μεγάλη την περίοδο 2012-2013 (46,09% για το σύνολο της Ζώνης IV και 22,02% για το σύνολο της Χώρας). Για την ίδια περίοδο, οι επισκέψεις στους αρχαιολογικούς χώρους της Ζώνης IV, αντιστοιχούν στο 4,35% των συνολικών επισκέψεων στην Χώρα. Σε επίπεδο Περιφερειών, όπως ισχύει και στην επισκεψιμότητα των μουσείων, περισσότερες επισκέψεις σημειώνουν οι αρχαιολογικοί χώροι της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, συμμετέχοντας κατά 66,13% στο σύνολο της Ζώνης IV και κατά 2,88% στο σύνολο της Χώρας. Αντίθετα, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας πραγματοποιούνται οι λιγότερες επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους, οι οποίοι αντιστοιχούν στο 1,44% του συνόλου της Ζώνης και στο 0,06% του συνόλου της Χώρας. Η μικρή αυτή συμμετοχή πιθανών να οφείλεται στο γεγονός ότι καταγράφονται οι επισκέψεις μόνο σε κάποιους αρχαιολογικούς χώρους του Νομού Μαγνησίας (οι οποίοι βέβαια σημειώνουν αρκετά σημαντική αύξηση με την πάροδο του χρόνου) και στο ότι η καταγραφή στο Νομό Τρικάλων αρχίζει από το 2012 και στο Νομό Λαρίσης από το 2013. Σε επίπεδο Νομών, ξεχωρίζουν, από πλευράς απόλυτων αριθμών επισκέψεων, δύο από τους Νομούς της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα οι Νομοί Ημαθίας, στον οποίο βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Βεργίνας, και Πιερίας (35,45% και 20,95%, συμμετοχή στο σύνολο της Ζώνης IV αντίστοιχα). Εξαιρώντας τους Νομούς Θεσπρωτίας, Θεσσαλονίκης, Καστοριάς, Λαρίσης, Ροδόπης, Τρικάλων και Φλωρίνης, για τους οποίους όπως αναφέρθηκε δεν υπάρχει ολοκληρωμένη χρονοσειρά δεδομένων, αύξηση στην επισκεψιμοτητά των αρχαιολογικών χώρων τους για την περίοδο 2007-2013 εμφανίζουν οι Νομοί Μαγνησίας (1150,59%), Χαλκιδικής (337,10%), Έβρου (73,83%), Ημαθίας (39,12%) και Ιωαννίνων (21,75%). Βέβαια πρέπει να σημειωθεί ότι οι παραπάνω Νομοί μέχρι το 2011 παρουσιάζουν διακυμάνσεις ενώ από το 2011 και μετά παρουσιάζουν συνεχή αύξηση. Οι υπόλοιποι Νομοί σημειώνουν μειώσεις, με το Νομό Πιερίας να καταγράφει τη μικρότερη μείωση στις επισκέψεις στους αρχαιολογικούς του χώρους (-9,30%) και το Νομούς Κοζάνης και Πρεβέζης να σημειώνουν τη 23

μεγαλύτερη μείωση στις επισκέψεις τους, πάνω από το ήμισυ μάλιστα (-97,82% και -62,11%, αντίστοιχα). ΝΟΜΟΙ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΖΩΝΗΣ IV 2007-2013 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 24 ΜΕΤΑΒΟΛΗ (%) 2007-2013 Νομός Έβρου 9.130 10.987 8.235 5.571 4.337 11.103 15.871 73,83 Μεσημβρία ζώνη 4.141 4.538 3.296 1.615 587 7.099 10.525 154,17 Ιερό Μεγάλων Θεών Σαμοθράκης 4.989 6.449 4.939 3.956 3.750 4.004 5.346 7,16 Νομός Ημαθίας 123.523 87.323 84.567 63.961 76.017 108.317 171.848 39,12 Ανάκτορο Βεργίνας 15.141 0 0 0 0 0 (***) 0-100 Βασιλικοί Τάφοι Βεργίνας 108.382 87.323 84.567 63.961 76.017 108.317 171.848 58,56 Νομός Θεσπρωτίας 0 24 0 110 - Αρχαιολογικός χώρος Γιτάνων 0 24 0 34 - Αρχαιολογικός χώρος Δυμοκάστρου 0 0 0 0 - Αρχαιολογικός χώρος Ντόλιανης 0 0 0 0 - Αρχαιολογικός χώρος Πύργου Ραγι 0 0 0 44 - Αρχαιολογικός χώρος Ελέας 0 0 0 32 - Νομός Θεσσαλονίκης 9.629 - Ρωμαϊκή Αγορά 9.629 - Νομός Ιωαννίνων 31.813 20.062 26.978 21.231 17.973 31.440 38.731 21,75 Δωδώνη 31.813 20.062 26.978 21.231 17.973 31.440 38.731 21,75 Νομός Καβάλας 40.600 35.000 37.800 32.200 29.166 27.744 36.619-9,81 Φίλιπποι 40.600 35.000 37.800 32.200 29.166 27.744 36.619-9,81 Νομός Καστοριάς 198 1.276 - Αρχ. χώρος Άργους Ορεστικού 198 1.276 - Νομός Κοζάνης 17.871 10.266 0 0 9.792 6.424 389-97,82 Αρχ. χώρος Βασιλικής 343 271 - Νεκρόπολις Αιανή 17.871 10.266 (*) 0 (*) 0 (*) 9.792 (*) 6.081 (*) 118-99,34 Νομός Λαρίσης 247 - Αρχ. χώρος Περραιβικής 247 - Τρίπολης Νομός Μαγνησίας 935 719 793 1.068 917 6.816 11.693 1150,59 Αρχ. χώρος Φθιώτιδων Θηβών (Ν. Αγχίαλος) 532 2.860 - Διμήνι 935 719 793 1.068 917 6.284 8.833 844,71 Σέσκλο 0 0 (**) 0 (**) 0 (**) 0 (**) 0 (**) 0 - Νομός Πέλλης 11.700 5.790 8.310 4.850 4.840 6.180 7.051-39,74 Πέλλα 11.700 5.790 8.310 4.850 4.840 6.180 7.051-39,74 Νομός Πιερίας 71.658 69.697 63.176 47.804 54.473 51.011 64.991-9,30

ΝΟΜΟΙ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΖΩΝΗΣ IV 2007-2013 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ΜΕΤΑΒΟΛΗ (%) 2007-2013 Δίον 48.538 47.050 33.511 26.420 33.047 32.881 42.883-11,65 Κάστρο Πλαταμώνα 23.120 22.647 29.665 21.384 21.426 18.130 22.108-4,38 Νομός Πρεβέζης 20.010 16.724 23.115 21.565 14.550 11.098 7.581-62,11 Αρχαιολογικός χώρος Νικόπολης 0 0 - Κασσιώπη 2.080 1.584 3.786 2.845 1.860 2.188 3.311 59,18 Νεκρομαντείο Αχέροντα 17.930 15.140 19.329 18.720 12.690 8.910 4.270-76,19 Νομός Ροδόπης 574 - Αρχ. Χώρος Μαρώνειας 574 - Νομός Τρικάλων 1.104 4.700 - Σπήλαιο Θεόπετρας 1.104 4.700 - Νομός Φλωρίνης 515 - Αρχ.χώρος Αγιου Παντελεήμονα 373 - Αρχ. χώρος Πετρών 142 - Νομός Χαλκιδικής 13.110 8.689 11.803 8.372 6.614 32.306 57.304 337,10 Όλυνθος 13.110 8.689 11.803 8.372 6.614 6.108 7.169-45,32 Σπήλαιο Πετραλώνων 26.198 50.135 - ΖΩΝΗ IV 340.350 265.257 264.777 206.622 218.703 293.741 429.129 26,08 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 7.262.471 6.217.302 5.970.999 5.547.053 6.517.645 6.693.845 8.167.889 12,47 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 9/2014 (*) Μονο Ε.Ε.Ε. (**) Κοινό εισιτήριο με Διμήνι (***) Κλειστό Συμμετοχή Περιφερειών στη Ζώνη IV, σε εισιτήρια επισκεπτών αρχαιολογικών χώρων, 2007-2013 15,01% 15,11% 1,44% 2,32% Αν. Μακεδονία & Θράκη Κεντρική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία Θεσσαλία Ήπ ειρος 66,13% 25

Συμμετοχή Νομών στη Ζώνη IV, σε εισιτήρια επισκεπτών αρχαιολογικών χώρων, 2007-2013 21,55% 11,85% Νομός Καβάλας Νομός Ημαθίας 9,32% 2,22% 20,95% 35,45% Νομός Πιερίας Νομός Κοζάνης Νομός Ιωαννίνων Υπόλοιποι Νομοί Όσον αφορά τις εισπράξεις των αρχαιολογικών χώρων, την περίοδο 2007-2013, παρατηρείται ότι το σύνολο Ζώνης IV σημειώνει αύξηση των εισπράξεων της (8,70%), σε αντίθεση με το σύνολο της Χώρας που σημειώνει μείωση των εισπράξεων της (-8,68%). Όσον αφορά τους Νομούς της Ζώνης IV, η πλειονότητά τους, την περίοδο 2007-2013, σημειώνει μείωση. Εξαίρεση αποτελούν, εκτός από τους Νομούς στους οποίους οι εισπράξεις των αρχαιολογικών τους χώρων άρχισαν να καταγράφεται μετά το 2010, ο Νομός Ημαθίας που εμφανίζει μικρή αύξηση των εισπράξεων του (2,79%) και ο Νομός Χαλκιδικής που εμφανίζει πολύ σημαντική αύξηση των εισπράξεων του (402,40%) που κυρίως οφείλεται στο γεγονός ότι στους αρχαιολογικούς του χώρους προστέθηκε από το 2012 και μετά το Σπήλαιο Πετραλώνων, το οποίο και κατέγραψε σημαντικές εισπράξεις. Τη μεγαλύτερη μείωση κατέγραψαν οι Νομοί Πρεβέζης (-72,33%) και Πέλλης (-40,54%). ΝΟΜΟΙ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΖΩΝΗΣ IV (σε ευρώ ) 2007-2013 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ΜΕΤΑ- ΒΟΛΗ (%) 2007-2013 Νομός Έβρου 13.072 15.178 12.872 10.068 9.627 10.211 12.483-4,51 Μεσημβρία ζώνη 1.397 1.794 1.955 1.327 1.119 894 1.394-0,21 Ιερό Μεγάλων Θεών Σαμοθράκης 11.675 13.384 10.917 8.741 8.508 9.317 11.089-5,02 Νομός Ημαθίας 542.780 598.856 572.336 429.312 438.656 411.840 557.916 2,79 Ανάκτορο Βεργίνας Βασιλικοί Τάφοι Βεργίνας Νομός Θεσπρωτίας 6.420 0 0 0 0 0 0-100,00 536.360 598.856 572.336 429.312 438.656 411.840 557.916 4,02 0 35 0 183-26

ΝΟΜΟΙ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΖΩΝΗΣ IV (σε ευρώ ) 2007-2013 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 27 ΜΕΤΑ- ΒΟΛΗ (%) 2007-2013 Αρχαιολογικός χώρος Γιτάνων 0 35 0 36 - Αρχαιολογικός χώρος 0 0 0 0 - Δυμοκάστρου Αρχαιολογικός χώρος Ντόλιανης 0 0 0 0 - Αρχαιολογικός χώρος Πύργου 0 0 0 84 - Ραγι Αρχαιολογικός χώρος Ελέας 0 0 0 63 - Νομός Θεσσαλονίκης 7.967 - Ρωμαϊκή Αγορά 7.967 - Νομός Ιωαννίνων 40.677 36.664 48.611 38.009 29.449 22.232 28.967-28,79 Δωδώνη 40.677 36.664 48.611 38.009 29.449 22.232 28.967-28,79 Νομός Καβάλας 97.900 88.800 105.300 90.200 82.646 74.674 92.876-5,13 Φίλιπποι 97.900 88.800 105.300 90.200 82.646 74.674 92.876-5,13 Νομός Καστοριάς 61 232 - Αρχ. χώρος Άργους 61 232 - Ορεστικού Νομός Κοζάνης 0 0 0 (*) 0 (*) 0 (*) 278 0 - Αρχ. χώρος Βασιλικής Νεκρόπολις 144 0 - Αιανή 0 0 (*) 0 (*) 0 (*) 0 (*) 134 0 - Νομός Λαρίσης 117 - Αρχ. χώρος Περραιβικής Τρίπολης Νομός Μαγνησίας Αρχ. χώρος Φθιώτιδων Θηβών (Ν. Αγχίαλος) 117-1.719 1.266 1.419 1.687 1.382 1.083 1.297-24,55 278 551 - Διμήνι 1.719 1.266 1.419 1.687 1.382 805 746-56,60 Σέσκλο 0 0 (**) 0 (**) 0 (**) 0 (**) 0 (**) 0 - Νομός Πέλλης 38.850 27.930 25.320 23.940 21.030 24.030 23.100-40,54 Πέλλα 38.850 27.930 25.320 23.940 21.030 24.030 23.100-40,54 Νομός Πιερίας 187.366 201.134 193.635 149.530 146.348 132.227 182.797-2,44 Δίον 146.970 157.474 136.323 108.065 117.531 106.612 145.583-0,94 Κάστρο Πλαταμώνα 40.396 43.660 57.312 41.465 28.817 25.615 37.214-7,88 Νομός Πρεβέζης 30.400 25.748 32.402 33.990 22.550 17.882 8.412-72,33 Αρχαιολογικός χώρος Νικόπολης 0 0 0 -

ΝΟΜΟΙ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΖΩΝΗΣ IV (σε ευρώ ) 2007-2013 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ΜΕΤΑ- ΒΟΛΗ (%) 2007-2013 Κασσιώπη 3.470 2.348 5.932 5.360 3.500 3.862 5.674 63,52 Νεκρομαντείο Αχέροντα 26.930 23.400 26.470 28.630 19.050 14.020 2.738-89,83 Νομός Ροδόπης 328 - Αρχ. Χώρος Μαρώνειας 328 - Νομός Τρικάλων 2.025 7.911 - Σπήλαιο Θεόπετρας 2.025 7.911 - Νομός Φλωρίνης 57 - Αρχ.χώρος Αγιου Παντελεήμονα 57 - Αρχ. χώρος Πετρών 0 - Νομός Χαλκιδικής 28.195 24.456 25.704 16.759 14.557 89.568 141.651 402,40 Όλυνθος 28.195 24.456 25.704 16.759 14.557 12.647 13.444-52,32 Σπήλαιο Πετραλώνων 76.921 128.207 - ΖΩΝΗ IV 980.959 1.020.032 1.017.599 793.495 766.280 786.111 1.066.294 8,70 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 41.370.845 40.582.373 39.058.077 35.612.517 37.982.014 32.422.402 37.780.716-8,68 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., 9/2014 (*) Μονο Ε.Ε.Ε. (**) Κοινό εισιτήριο με Διμήνι ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Τα πρωτογενή στοιχεία προέρχονται από την ΕΛ.ΣΤΑΤ (9/2014). Επίσης, τα στοιχεία που παρουσιάζονται ακολουθούν τις κατηγορίες δεδομένων που καταγράφει η ΕΛ.ΣΤΑΤ. Οι πίνακες αφίξεων και διανυκτερεύσεων σε τουριστικά καταλύματα αναφέρονται τόσο σε ξενοδοχεία, όσο και στα campings. Μεθοδολογία Τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. εισήχθησαν στο Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Χωρικών Δεδομένων του ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ, όπου έγινε η στατιστική και γεωγραφική επεξεργασία. 28

Χάρτης 1. Αφίξεις στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα ανά Νομό της Ζώνης Επιρροής IV, 2012 29

Χάρτης 2. Μεταβολή των αφίξεων στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα ανά Νομό της Ζώνης Επιρροής IV, 2007-2009 30

Χάρτης 6. Διανυκτερεύσεις στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα ανά Νομό της Ζώνης Επιρροής IV, 2012 34

Χάρτης 7. Μεταβολή των διανυκτερεύσεων στα συλλογικά τουριστικά καταλύματα ανά Νομό της Ζώνης Επιρροής IV, 2007-2009 35