ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Αθήνα, 15 Ιανουαρίου 2017 Ομιλία Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλη Αποστόλου σε ημερίδα του ΣΥΡΙΖΑ στην Τρίπολη με θέμα: «Ο αγροτικός τομέας πυλώνας για την οικονομική ανάπτυξη» Να σας ευχαριστήσω που ανταποκριθήκατε στο κάλεσμά μας. Τα έχουμε ξαναπεί στον ίδιο χώρο πριν μερικούς μήνες σε μια συζήτηση ουσιαστική. Πιστεύω ότι το ίδιο θα είναι και η σημερινή. Η κυβέρνησή μας είναι αποφασισμένη να στηρίξει με κάθε τρόπο τον αγροτικό κόσμο της χώρας μας. Για μας δεν νοείται ανάπτυξη και έξοδος από τη δύσκολη φάση που περνάμε αν δεν ενισχυθεί η αγροτική παραγωγή και γενικότερα ο αγροδιατροφικός τομέας. Η ελληνική Ύπαιθρος με τις παραγωγικές δυνατότητες που έχει και την ποιότητα των προϊόντων που μπορεί να εξασφαλίσει και το λέω αυτό έχοντας πλήρη συναίσθηση των λόγων μου μπορεί να σώσει την οικονομία της χώρας. Για μας έχει γίνει κατανοητό ότι το μεγάλο στοίχημα της ανάταξης αρχικά της οικονομίας και της ανάπτυξης στη συνέχεια, δεν μπορεί να κερδηθεί για τη χώρα αν δεν κερδηθεί στην ύπαιθρο. Επιτρέψτε μου κατ αρχήν μια ιδιαιτερότητα. Να απευθυνθώ στους αγρότες, που εμφανίζονται να ηγούνται των πρωτοβουλιών για την οργάνωση των φετινών κινητοποιήσεων. Από τις ως τώρα τοποθετήσεις τους επαναλαμβάνεται το ίδιο μοτίβο: Με τα μέτρα που έρχονται δεν υπάρχει περίπτωση να αντέξουμε. Για να συνεχίσουμε να παράγουμε πρέπει να βγούμε στο δρόμο. Όλα τα προβλήματα είναι οξυμένα διανθισμένο και λόγω της συγκυρίας με λίγο αντιευρωπαϊσμό. Και βέβαια έχουν προβλήματα οι Έλληνες αγρότες, όπως έχουν και όλοι οι αγρότες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως έχουν λιγότερα από πολλούς άλλους συμπολίτες μας,που δεν έχουν εισόδημα ή αυτό που έχουν δεν είναι βιώσιμο.
Τα πράγματα αντίθετα έγιναν καλύτερα. Τα στοιχεία της Eurostat τόσο στο εισόδημά όσο και στις εξαγωγές συνεχίζουν την ανοδική τροχιά του 2015, φτάνοντας μάλιστα οι δεύτερες σε ιστορικό ρεκόρ. Οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών το 2016 ξεπέρασαν το 1,5 εκατ. τόνους. Για μια ακόμη φορά θέλω να τονίσω ότι οι αγρότες επιλέγουν οι ίδιοι τη μορφή του αγώνα τους. Ας δούμε όμως τι κάναμε για τα ζητήματα που κυριάρχησαν στις περσινές κινητοποιήσεις και επανέρχονται ουσιαστικά και φέτος και που δεν είναι άλλα από το φορολογικό, το ασφαλιστικό και τις πληρωμές των ενισχύσεων. Φορολογικό. Υποσχεθήκαμε ελάφρυνση για τη πλειοψηφία των αγροτών και το διασφαλίσαμε με τη καθιέρωση του ατομικού αφορολογήτου ορίου των 8.630 ευρώ. Το 95% των αγροτών, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2015 που δηλώνει εισόδημα κάτω από 9.000 ευρώ, όχι μόνο δεν θα πληρώσει το 2017 ούτε ένα ευρώ, αλλά και θα του επιστραφεί όλη η προκαταβολή φόρου που πλήρωσε το 2016. Η διασφάλιση αφορολογήτου στους αγρότες ήταν αίτημα πολλών αγώνων και ήταν η κυβέρνησή μας που μέσα από δύσκολες διαπραγματεύσεις το θέσπισε. Είναι η μόνη επιχειρηματικού χαρακτήρα δραστηριότητα στη χώρα μας που έχει ατομικό αφορολόγητο. Μην το ξεχνάμε αυτό. Ισχυρίζονται κάποιοι ότι το αφορολόγητο σε μερικούς μπορεί να υπερκαλύπτεται από τα τεκμήρια. Μα αυτά αφορούν όλους τους Έλληνες πολίτες και το αφορολόγητο ισχύει και για τα τεκμήρια. Πάραυτα εξετάζουμε τη περίπτωση των αγροτικών σπιτιών στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές προς τη κατεύθυνση μείωσης του τεκμηρίου τους κατά 30%. Ασφαλιστικό. Η μετάβαση του ΟΓΑ στον ενιαίο φορέα ήταν δέσμευση που δεν μπορούσαμε να την αποφύγουμε. Καταφέραμε όμως να γίνει σε βάθος πενταετίας και με αναφορά στο 70% του κατώτερου μισθού. Με το συνδυασμό δε με το φορολογικό το 90% των αγροτών θα πληρώνουν για την ασφάλισή τους λιγότερα από αυτά που κερδίζουν από τη μείωση της φορολογίας τους. Και η σύνταξή τους από 145 ευρώ που είναι σήμερα και το 2027 θα μηδενιζόταν,θα φτάσει στα 384 ευρώ συν την αντίστοιχη ανταποδοτικότητα που θα εξασφαλιστεί, ανάλογα με το χρόνο ασφάλισης, που σε κάθε περίπτωση θα είναι μεγαλύτερη από αυτή που θα έπαιρνε με τις ισχύουσες διατάξεις του ΟΓΑ. Έχω πει και το επαναλαμβάνω ήταν ιστορική εκείνη η μέρα για τον αγροτικό κόσμο. Εξασφάλισε Εθνική Σύνταξη. Όντως υπάρχει ένα πρόβλημα με τις πληρωμές των εισφορών το πρώτο εξάμηνο του 2017, που επιβαρύνονται με τις εισφορές του δευτέρου εξαμήνου του 2016.Θα μεταφερθούν στο δεύτερο εξάμηνο, που θα υπάρχει και η δυνατότητα της σύνδεσής τους με τις επιστροφές των προκαταβολών του φόρου. Αυτή τη διαπραγμάτευση κάναμε εμείς κι αυτά διασφαλίσαμε για τους αγρότες. Διαχείριση κοινοτικών πόρων Η Ευρωπαϊκή πορεία της χώρας μας είναι αυτή που για τον αγροτικό μας χώρο έχει διασφαλίσει περί τα 19 δις ευρώ για την επόμενη πενταετία. Και ξέρετε αυτό τι σημαίνει; Από πλευράς ενισχύσεων 2,5 δις περίπου το χρόνο, δηλαδή οι ενισχύσεις είναι κάτι παραπάνω από τα 2,1 δις ευρώ που δηλώνουν ως καθαρό εισόδημα οι αγρότες το 2015 και
από πλευράς επιδοτήσεων 5,2 δις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και Αλιείας την ερχόμενη πενταετία. Η λογική της ενίσχυσης έχει κυριαρχήσει στον αγροτικό χώρο σε σημείο που να μην υπάρχει συνάντηση ακόμη και με τους εκφραστές των απόψεων εναντίον της Ε.Ε. που να μην καταλήγει στην επωδό: Πόσα και πότε θα πάρουμε τις ενισχύσεις. Τι κάναμε εμείς ; Εξασφαλίσαμε την ομαλή καταβολή των κοινοτικών ενισχύσεων, νοικοκυρεύοντας μάλιστα όλες τις παλιές εκκρεμότητες (ακόμα και από το 2008). Δόθηκαν συνολικά το 2016 στην ελληνική ύπαιθρο 3,7 δις Ευρώ. Το επαναλαμβάνω 3,7 δις, το μεγαλύτερο από καταβολής της ΚΑΠ. Και να μη μας διαφεύγει ότι από το πλεόνασμα που διένειμε η Κυβέρνηση με τη μορφή της 13 ης σύνταξης ένα ποσό μεγαλύτερο των 250 εκατ, δόθηκε στους συνταξιούχους του ΟΓΑ. Πότε είχε βιώσει τέτοια ρευστότητα ο αγροτικός χώρος, όπως αυτή του τελευταίου μήνα του 2016; Και κάτι ακόμη: Για δεύτερη χρονιά δεν υπάρχουν πρόστιμα και καταλογισμοί από τις ευρωπαϊκές ελεγκτικές αρχές, όταν τη προηγούμενη πενταετία συσσωρεύτηκαν περισσότερα από 3 δις ευρώ, πρόστιμα και καταλογισμοί, που σύμφωνα με γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ. για την αποφυγή στο μέλλον δυσάρεστων καταστάσεων που θα μας στερήσουν την χορήγηση νέων ενισχύσεων πρέπει να επιστραφούν. Το αναφέρω αυτό για δύο λόγους 1) γιατί οι ενισχύσεις δίνονται με βάση συγκεκριμένες κανονιστικές διατάξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (το 50 % των κανονισμών της Ε.Ε. αφορούν τον αγροτικό χώρο) και 2) γιατί δεν θα είχαμε υποστεί αυτές τις ποινές αν οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν κοινοποιήσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις ενέργειες τους και είχαν ζητήσει την έγκριση της Επιτροπής. Ακούστε πως αντιμετώπισε βουλευτής της αντιπολίτευσης την έκκλησή μου να δούμε το ζήτημα από κοινού: Όχι. Από το 1993 μέχρι σήμερα δεν πλήρωσε αυτές τις ανακτήσεις η ελληνική πολιτεία. Αν τις πληρώσουμε τώρα, η ευθύνη είναι καθαρά δική σας. Βγάλτε τα συμπεράσματά σας Κι έρχομαι στις πληρωμές του ΕΛΓΑ. Ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Τον Αύγουστο του 2016 ολοκληρώσαμε τις πληρωμές για τις ζημιές του 2015, δηλαδή 5 μήνες νωρίτερα, και τον Νοέμβριο ξεκινήσαμε τις πληρωμές των ζημιών του 2016, δηλαδή 3 μήνες νωρίτερα από τη περσινή χρονιά, παρότι ήταν πιο δύσκολη και από πλευράς καιρικών συνθηκών και λόγω της αποχής των εκτιμητών.
Ειδικά για την Αρκαδία για τις ζημιές του Ιουνίου δόθηκαν σε παραγωγούς αποζημιώσεις ύψους 300.000 ευρώ περίπου, ενώ νέα πληρωμή, που θα αφορά ένα σημαντικό κομμάτι εκκαθάρισης των ζημιών αναμένεται εντός του Ιανουαρίου και μέσα στον Φεβρουάριο 2017 θα ολοκληρωθεί η καταβολή των αποζημιώσεων για όλες τις ζημιές στην Αρκαδία. Υπερασπιζόμαστε την προώθηση των προϊόντων μας στις διεθνείς αγορές μέσα από συγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις που το 2016 έφτασαν στα 150 εκατ. ευρώ. Οι εξαγωγές συνεχίζουν την ανοδική τροχιά του 2015. Ειδικότερα των φρούτων και λαχανικών το 2016 ξεπέρασαν το 1,6 εκατ. τόνους σημειώνοντας ρεκόρ δεκαετίας. Μάχες όμως δίνουμε και για την προστασία των προϊόντων μας στις συμφωνίες της Ε.Ε. με τρίτες χώρες, όπως αυτές του Καναδά και της Νότιας Αφρικής, όπου για τη φέτα προβλεπόταν, μέσα από τους όρους φέτα Νότιας Αφρικής, ή φέτα στυλ, φέτα τύπου, η χρήση του ονόματος εις το διηνεκές, ενώ εμείς πετύχαμε μια νίκη ιστορική: Δεσμεύτηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για αναθεώρηση της συμφωνίας πριν τη λήξη της 5ετίας με στόχο τη πλήρη εξάλειψη της χρήσης του όρου φέτα στις επιχειρήσεις αυτών των χωρώ. Υλοποιούμε αυτή την ώρα ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο για την ανασυγκρότηση της αγροτικής οικονομίας και την αναζωογόνηση της περιφέρειας και της Υπαίθρου. Βασικοί του άξονες είναι οι εξής τέσσερις: 1) Η αύξηση της απασχόλησης και η ηλικιακή ανανέωση στο αγροτικό επάγγελμα. Να μην μένει στα χωράφια και στους στάβλους μόνον το παιδί που δεν παίρνει τα γράμματα αλλά και ο καταρτισμένος και δυναμικός νέος που καινοτομεί, αξιοποιεί τις ευκαιρίες, επενδύει στον κλάδο, επιχειρεί. 2) Η αναδιάρθρωση της παραγωγής με στήριξη της κτηνοτροφίας και ειδικά της αιγοπροβατοτροφίας. Να πάψουμε να αιμορραγούμε εισάγοντας τεράστιες ποσότητες κρέατος και γαλακτοκομικών και να αξιοποιήσουμε το δυνατό μας χαρτί στις διεθνείς αγορές, τη φέτα και τα άλλα ποιοτικά μας προϊόντα. 3) Η αύξηση της προστιθέμενης αξίας που δημιουργείται για τη χώρα από την αγροτική της παραγωγή. Να πάψει πλέον το θλιβερό φαινόμενο εμείς να πουλάμε χύμα και τα διεθνή δίκτυα να αξιοποιούν τα εκλεκτά ελληνικά προϊόντα και να καρπούνται τα κέρδη. 4) Η αύξηση του μεγέθους και της ανταγωνιστικότητας της παραγωγής μέσα από τη συγκρότηση συλλογικών και συνεργατικών σχημάτων. Να ξαναβρούμε την έννοια του συνεργατισμού που άνθησε στη χώρα μας κατά το παρελθόν ( αλλά και σήμερα υπάρχουν συνεταιριστικά διαμάντια) και αποτελεί πλέον τη βασική οργανωτική δομή του αγροτικού χώρου στην Ευρώπη. Για την υλοποίηση του αξιοποιούμε κάθε δυνατότητα και κάθε διαθέσιμο εργαλείο, με πρώτο απ όλα το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (2014-2020) ύψους 4,7 δις κοινοτικής συμμετοχής, που μαζί με την εθνική και την ιδιωτική συμμετοχή θα κινητοποιήσει συνολικούς πόρους της τάξης των 6 δις ευρώ. Μάλιστα με πρωτοβουλία του Υπουργείου μας το 37% αυτών των πόρων θα το διαχειριστούν οι Περιφέρειες. Πρόκειται για μια εκχώρηση πόρων τομή στο χώρο της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης.
Και κάτι ακόμη για το ΠΑΑ: Τα δύο χρόνια της δικής μας διακυβέρνησης ήταν οι δύο καλύτερες χρονιές στην απορρόφηση των προγραμματικών περιόδων του παλιού και του νέου προγράμματος. Θα σας μιλήσει διεξοδικά για το Πρόγραμμα ο Γραμματέας. Τι κάναμε για τη μείωση του κόστους παραγωγής; Προχωρήσαμε ήδη στη ρύθμιση των βοσκήσιμων γαιών, με την οποία αντιμετωπίζονται 3 βασικά ζητήματα, η διαχείριση 79 εκατ. στρεμμάτων δασικών εκτάσεων που σήμερα βόσκονται, η επιλεξιμότητα για τις ενισχύσεις και η χρήση των δικαιωμάτων βοσκής από τους κτηνοτρόφους. Θέλουμε να εκμεταλλευτούμε τις βοσκές που παράγουν αυτές οι εκτάσεις με την αειφορική τους διαχείριση. Πρόκειται για μια μεγάλη παρέμβαση στο κόστος παραγωγής της και υλοποίηση οραματικής πολιτικής στην οργάνωση της αιγοπροβατοτροφίας. Θεσμοθετήσαμε τη χρήση των ΑΠΕ για μείωση του κόστους παραγωγής, με την εγκατάσταση μικρών φωτοβολταϊκών μονάδων σε ατομική και συλλογική βάση. Μάλιστα στο ΠΑΑ προβλέπουμε την ένταξη σχεδίων βελτίωσης, μέσα από συμπράξεις, ώστε να καταστεί και οικονομικά δυνατή η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών μονάδων. Δημιουργήσαμε τη κάρτα του αγρότη, για την παροχή ρευστότητας στο χώρο, που βρήκε μεγάλη ανταπόκριση τόσο από το τραπεζικό σύστημα (μετά την Εθνική και την Άλφα, αύριο υπογράφουμε σχετικό μνημόνιο και με τη Eurobank). Εξασφαλίσαμε έτσι χαμηλότοκη χρηματοδότηση στους αγρότες δικαιούχους βασικής ενίσχυσης για τη κάλυψη αναγκών τους που σχετίζονται με την αγροτική τους εκμετάλλευση. Αλήθεια είχε ξαναϋπάρξει επιτόκιο γύρω στο 4% στον αγροτικό χώρο; Προχωρήσαμε στο εργόσημο για τους μετανάστες εργάτες γης. Πρόκειται για μια θεμελιώδη καινοτομία στον ασφαλιστικό χώρο, αλλά και μια ανθρώπινη υποχρέωση προς τους οικονομικούς μετανάστες. Θα επιμείνουμε στην εφαρμογή του. Ιδρύσαμε φορέα αξιοποίησης, της δημόσιας αγροτικής γης και των ακινήτων, τον ΟΔΙΑΓΕ. Στόχος είναι η συγκεκριμένη περιουσία να αξιοποιηθεί πρωτίστως από συλλογικούς φορείς νέων,με μακροχρόνια ενοικίαση στο πλαίσιο σχεδίων βελτίωσης. Προχωράμε στη συνέχεια: - σε νομοθετική ρύθμιση που θα καθιστά υποχρεωτική την αναγραφή της χώρας προέλευσης του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων. Πήραμε την έγκριση από την Ε.Ε. και αυτές τις ημέρες βγάζουμε για διαβούλευση τη πρότασή μας που με την εφαρμογή της θα προστατεύσει όχι μόνο τους παραγωγούς αλλά και τους καταναλωτές. -σε νέο θεσμικό πλαίσιο για την εμπορία διακίνηση και ιχνηλάτηση των αγροτικών προϊόντων και για την τήρηση αυστηρών και έγκαιρων χρονικών ορίων αποπληρωμής των παραγωγών. Είναι αδιανόητο τα νωπά προϊόντα να αποτελούν το βασικότερο εργαλείο χρηματοδότησης των πολυκαταστημάτων. Οι επιταγές των 12 και 10 μηνών θα αντικατασταθούν με επιταγές ημερών.
-στη λήψη μέτρων για την ορθολογική διαχείριση των αρδευτικών υδάτων. -στην ίδρυση Τράπεζας εγχωρίου γενετικού υλικού για να προστατεύσουμε τη τεράστια σε μέγεθος χλωρίδα και το πολλαπλασιαστικό υλικό της χώρας μας. -στον εκσυγχρονισμό του αλιευτικού κώδικα και στην ορθολογική διαχείριση των αλιευτικών αποθεμάτων με ένα νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας. Υπάρχουν κι άλλες ανάγκες που πρέπει να υπηρετήσουμε. Πρωτεύουσα όμως είναι η ανάταξη του συνεργατισμού. Δεν μπορεί να σταθεί ανταγωνιστικά ο αγροτικός χώρος αν δεν οργανωθεί. Υπήρξαν πολλά προβλήματα από κακοδιαχείριση και αδιαφάνεια μέχρι διασπάθιση. Θα αποδοθούν ευθύνες, όπου προκύψουν. Όμως δεν μπορούμε να περιμένουμε. Γι αυτό Θεσπίσαμε ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας των συνεταιρισμών, που δίνει ιδιαίτερο βάρος στις ομάδες και οργανώσεις παραγωγών και στις διεπαγγελματικές οργανώσεις. Εμείς θέλουμε το συνεργατισμό ως βασικό εργαλείο για την άσκηση της αγροτικής μας πολιτικής. Δεν θα επιτρέψουμε να κυριαρχήσουν στο χώρο άλλες σκοπιμότητες. Συνάντησα πρόσφατα τους 30 μεγαλύτερους συνεταιρισμούς. Συνεννοηθήκαμε πιστεύω για την επόμενη ημέρα. Έχουμε μπροστά μας την αναθεώρηση της ΚΑΠ, όπου καταθέσαμε ήδη τις προτάσεις μας που υπηρετούν τη πολιτική μας. Όπως θα κάνουμε και για τη μετά το 2020 ΚΑΠ. Πιστεύουμε ότι οι προτάσεις που καταθέσαμε για τις συνδεδεμένες ενισχύσεις θα γίνουν δεκτές. Υπάρχουν πολλά τοπικά θέματα ή και θα μπουν από τις τοποθετήσεις σας, για τα οποία θα μιλήσω στη δευτερολογία μου. Τελειώνοντας θέλω να σας πω ότι έχουμε βάλλει στην ατζέντα της πολιτικής στρατηγικής την Ύπαιθρο ως βασική θεματική ενότητα. Την Ύπαιθρο όχι ως χώρο αναψυχής και απόδρασης του Σαββατοκύριακου, των γιορτών και της διατροφικής επικουρίας. Δεν είναι αυτός ο ρόλος της Υπαίθρου. Η ελληνική ύπαιθρος με τις τεράστιες δυνατότητές της, παρά τα προβλήματα και τις δυσκολίες που ζούμε αυτά τα χρόνια, είναι αποφασισμένη όχι μόνο να μην το βάλει κάτω αλλά να πετάξει το γάντι της πρόκλησης στην σύγχρονη αγορά, στις διατροφικές ανάγκες, αξίες και αξιώσεις του σύγχρονου κόσμου. Γι αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το μεγάλο στοίχημα της ανάταξης αρχικά της οικονομίας και της ανάπτυξης στη συνέχεια, δεν μπορεί να κερδηθεί για τη χώρα αν δεν κερδηθεί στην ύπαιθρο. Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.