σχετικά µε τις ανασκοπήσεις της αγοράς µε βάση το πλαίσιο κανονιστικών ρυθµίσεων της ΕΕ (3η έκθεση)

EL EL EL

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 1.6.2010 COM(2010)271 τελικό ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ σχετικά µε τις ανασκοπήσεις της αγοράς µε βάση το πλαίσιο κανονιστικών ρυθµίσεων της ΕΕ (3η έκθεση) Περαιτέρω βήµατα προς την εδραίωση της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρονικών επικοινωνιών {SEC(2010)659} EL 1 EL

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή... 3 2. Πρόοδοσ στις αναλύσεις της αγοράς... 4 3. Περισσότερο εξορθολογισµένη και εστιασµενη κανονιστική ρυθµιση... 4 3.1. Κατευθύνσεις της Επιτροπής στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 7 οριζόντια θέµατα... 5 3.2. Πρωτοβουλίες της Επιτροπής δυνάµει του άρθρου 19 της οδηγίας πλαίσιο... 5 4. Εξελίξεις στην κανονιστική ρύθµιση... 7 4.1. Λιανική αγορά σταθερής πρόσβασης και χονδρική αγορά εκκίνησης κλήσεων... 7 4.2. Αγορές τερµατισµού σταθερών και κινητών... 8 4.3. Χονδρικές ευρυζωνικές αγορές... 9 4.4. Μισθωµένες γραµµές... 11 4.5. Προοπτικές... 12 5. Συµπεράσµατα... 12 EL 2 EL

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το κανονιστικό πλαίσιο για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες που τέθηκε σε ισχύ το 2003 εισήγαγε τη «διαδικασία του άρθρου 7» - έναν ενωσιακό µηχανισµό διαβούλευσης που στοχεύει στη διασφάλιση µιας συνεκτικής ρυθµιστικής προσέγγισης εντός της ΕΕ. Οι πρόσφατα αναθεωρηµένοι κανόνες για τις τηλεπικοινωνίες 1 επιβεβαίωσαν τον κεντρικό ρόλο της διαδικασίας του άρθρου 7 στην προώθηση ανταγωνιστικής ενιαίας αγοράς για τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Παραχωρούν στην Επιτροπή πρόσθετες αρµοδιότητες για την επιβολή και την εφαρµογή των επανορθωτικών µέτρων, µε σκοπό να δοθεί στους συντελεστές της αγοράς µεγαλύτερη νοµική ασφάλεια όταν επενδύουν στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών σε διασυνοριακό επίπεδο. Από το 2003, οι µεν αγορές τηλεπικοινωνιών έχουν καταστεί περισσότερο ανταγωνιστικές, οι δε υπηρεσίες και τα προϊόντα όλο και περισσότερο προσβάσιµα ανά την Ευρώπη. Το γεγονός αυτό είναι εν µέρει αποτέλεσµα της δράσης των εθνικών ρυθµιστικών αρχών (ΕΡΑ), για παράδειγµα η επιβολή υποχρεώσεων πρόσβασης και τιµολόγησης στους φορείς εκµετάλλευσης µε σηµαντική ισχύ στην αγορά (SMP/ΣΙΑ), και εν µέρει οφείλεται στο ότι η εποπτεία της Επιτροπής στα σχέδια µέτρων κανονιστικής ρύθµισης των ΕΡΑ έχει εξασφαλίσει συνεκτική προσέγγιση στην κανονιστική ρύθµιση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η κανονιστική ρύθµιση ασφαλώς εστιάστηκε περισσότερο στις συνεχιζόµενες περιπτώσεις συµφόρησης, ενώ οι ρυθµιστικές διαδικασίες έχουν εξορθολογιστεί περαιτέρω και έχουν καταστεί περισσότερο αποτελεσµατικές. Τα προβλήµατα, ωστόσο, παραµένουν. Η ενιαία αγορά τηλεπικοινωνιών απέχει πολύ από την υλοποίησή της και πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες. Η ανασκόπηση της αγοράς δεν προχωρεί µε τον ίδιο ρυθµό σε όλα τα κράτη µέλη. εν ακολουθούν όλες οι ΕΡΑ τις κατάλληλες ρυθµιστικές προσεγγίσεις, ιδιαίτερα όταν πρόκειται να ληφθούν επανορθωτικά µέτρα για την αντιµετώπιση των προβληµάτων ανταγωνισµού. Η προκύπτουσα πολύπλοκη εικόνα των συνθηκών ανταγωνισµού που διαφέρουν από το ένα κράτος µέλος στο άλλο συνεχίζει εποµένως να παρεµποδίζει την περαιτέρω ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς. Ενώ οι κατεστηµένοι φορείς εκµετάλλευσης εξακολουθούν σε γενικές γραµµές να διαθέτουν ΣΙΑ, ιδίως σε ανάντη αγορές σταθερής τηλεφωνίας και ευρυζωνικής πρόσβασης, τα δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς (NGA) εξαπλώνονται σε όλη την Ευρώπη. Για την εγκατάστασή τους απαιτούνται σηµαντικές επενδύσεις, αλλά η ζήτηση για υπηρεσίες που απαιτούν υψηλής ταχύτητας ευρυζωνικές συνδέσεις παραµένει αβέβαιη. Για την προώθηση των επενδύσεων και της καινοτοµίας, είναι εποµένως απαραίτητο να υπάρχει κανονιστική βεβαιότητα για τους επενδυτές, µε παράλληλη διατήρηση αποτελεσµατικού ανταγωνισµού. Στην παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζονται οι κύριες τάσεις και τα ζητήµατα που ανέκυψαν από την ανακοίνωση του 2007 της Επιτροπής, σχετικά µε τη διαδικασία επανεξέτασης της αγοράς 2, έως το τέλος του 2009. Παρουσιάζεται πώς και σε ποιο βαθµό ο εποπτικός ρόλος της Επιτροπής δυνάµει του άρθρου 7 της οδηγίας πλαίσιο 3 έχει συντελέσει στην κατεύθυνση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς τηλεπικοινωνιών. Τέλος, προσδιορίζονται ορισµένα βασικά πεδία στα οποία η Επιτροπή µπορεί να απαιτηθεί να παράσχει περαιτέρω καθοδήγηση στις 1 2 3 Οι αναθεωρηµένοι κανόνες για τις τηλεπικοινωνίες, θεσπίστηκαν στις 25.11.2009 και πρέπει να έχουν µεταφερθεί στην εθνική νοµοθεσία το αργότερο στις 25.5.2011. Βλέπε ΕΕ L 337 της 18.12.2009, σ. 37. COM(2007)401 της 11.7.2007. Οδηγία 2002/21/ΕΚ, ΕΕ L 108 της 24.4.2002 EL 3 EL

ρυθµιστικές αρχές τηλεπικοινωνιών της Ευρώπης ώστε να εξασφαλιστεί ένα επίπεδο συνέπειας και δυνατότητας πρόβλεψης που θα δώσει στους συντελεστές της αγοράς εµπιστοσύνη για περαιτέρω επενδύσεις στην αγορά της ΕΕ. 2. ΠΡΟΟ ΟΣ ΣΤΙΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Οι ΕΡΑ δεν έχουν σηµειώσει την ίδια πρόοδο στις αναλύσεις της αγοράς βάσει του άρθρου 7 της οδηγίας πλαίσιο. Ορισµένοι έχουν αρχίσει τρίτο γύρο ανασκόπησης, ενώ άλλες βρίσκονται ακόµα στον πρώτο 4. Η Επιτροπή εξέτασε περισσότερες από 1000 κοινοποιήσεις από εθνικές ρυθµιστικές αρχές και εξέδωσε παρατηρήσεις για περίπου το 60% από αυτές. Σε περίπου 4% των περιπτώσεων, οι ΕΡΑ απέσυραν κοινοποιηµένο σχέδιο µέτρου, έπειτα από την παραλαβή αιτιολογηµένης γνώµης εκ µέρους της Επιτροπής. Σε λιγότερο από το 1% όλων των περιπτώσεων, η Επιτροπή αντιτάχθηκε στη σχεδιαζόµενη ρύθµιση 5. Η Επιτροπή ανέκαθεν ανταποκρινόταν, σχολιάζοντας σχέδια µέτρων των ΕΡΑ, προκειµένου να παρασχεθούν κατευθύνσεις και να εξασφαλιστεί συνεπής αλλά και κατάλληλα προσαρµοσµένη κανονιστική προσέγγιση σε ευρωπαϊκή κλίµακα. Η εµπειρία δείχνει ότι, συνολικά, οι ΕΡΑ λαµβάνουν δεόντως υπόψη τις εν λόγω κατευθυντήριες γραµµές 6. 3. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΕΝΗ ΚΑΙ ΕΣΤΙΑΣΜΕΝΗ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ Με την πάροδο των ετών, οι συνεχείς τεχνολογικές εξελίξεις και η επιβολή της κανονιστικής ρύθµισης των τηλεπικοινωνιών στα κράτη µέλη, µείωσαν τα εµπόδια εισόδου στην αγορά και έδωσαν τη δυνατότητα σε εναλλακτικούς φορείς εκµετάλλευσης να περιορίσουν ολοένα περισσότερο την αγοραία ισχύ των φορέων εκµετάλλευσης µε ΣΙΑ. Για να επικεντρωθούν εκ νέου οι προσπάθειες κανονιστικής ρυθµισης και οι πόροι στα βασικά σηµεία συµφόρησης του ανταγωνισµού, ήταν αναγκαίο να αξιολογηθεί εκ νέου η σύσταση του 2003 για τις σχετικές αγορές 7 και να εξορθολογιστεί περαιτέρω η διαδικασία του άρθρου 7. Μια βασική αντίληψη στην ανακοίνωση του 2007 σχετικά µε τη διαδικασία ανασκόπησης της αγοράς ήταν ότι η διαδικασία του άρθρου 7 υπήρξε ιδιαίτερα επιτυχής στην εξασφάλιση συνεπούς ερµηνείας του ερωτήµατος πού ενδείκνυται ρύθµιση, αλλά λιγότερο επιτυχής στον προσδιορισµό ποια ρύθµιση είναι απαραίτητη. Από τότε, ωστόσο, αρκετές ΕΡΑ διαπίστωσαν ότι, σε ορισµένες αγορές τηλεπικοινωνιών, ο αποτελεσµατικός ανταγωνισµός εδραιώθηκε σε ορισµένες γεωγραφικές περιοχές νωρίτερα από άλλες. Κατά συνέπεια, τέθηκε και πάλι το ερώτηµα πού ενδείκνυται ρύθµιση. Τα ρυθµιστικά επανορθωτικά µέτρα εξακολουθούν να διαφέρουν σε ευρωπαϊκή κλίµακα, ακόµη και όταν τα υποκείµενα προβλήµατα της αγοράς είναι πολύ παρόµοια. Αυτό είναι σοβαρό εµπόδιο για την επίτευξη µιας πραγµατικά ενιαίας αγοράς. Ειδικότερα, οι ΕΡΑ συνεχίζουν να εφαρµόζουν διαφορετικές µεθόδους καθορισµού των τιµών κατά τη ρύθµιση των βασικών προϊόντων πρόσβασης που επιτρέπουν στους εναλλακτικούς φορείς εκµετάλλευσης να ανταγωνιστούν τις επιχειρήσεις µε δεσπόζουσα θέση οι οποίες κατέχουν το µεγαλύτερο µέρος της υποδοµής πρόσβασης. Η Επιτροπή κάλεσε τις ΕΡΑ να 4 5 6 7 Επισκόπηση περιλαµβάνεται στα παραρτήµατα II, III και IV του εγγράφου των υπηρεσιών της Επιτροπής. Σε περίπου 3 % των περιπτώσεων η Επιτροπή άνοιξε πρόσθετη περίοδο αξιολόγησης (φάση II). Επισκόπηση της διαδικασίας του άρθρου 7 περιλαµβάνεται στο παράρτηµα I. Σύσταση 2003/311/ΕΚ της Επιτροπής, ΕΕ L 114 της 8.5.2003. EL 4 EL

χρησιµοποιούν κατάλληλες µεθόδους κοστολόγησης και να συµβουλεύονται το πραγµατικό επίπεδο των διοικητικά καθοριζόµενων τιµών της πρόσβασης σε ολόκληρη την ΕΕ 8. 3.1. Κατευθύνσεις της Επιτροπής στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 7 οριζόντια θέµατα 3.1.1. Γεωγραφική διαφοροποίηση Η ρύθµιση των εισροών χονδρικής για ευρυζωνικές υπηρεσίες έχει επιτρέψει τους ανταγωνιστές να επενδύσουν σε δική τους υποδοµή (LLU 9 ) και αυτό έχει οδηγήσει σε µεγαλύτερο ανταγωνισµό, ιδίως σε πυκνοκατοικηµένες περιοχές. Ορισµένες ΕΡΑ, κατά τον ορισµό της γεωγραφικής αγοράς, έλαβαν υπόψη περιφερειακά διαφοροποιηµένες ανταγωνιστικές συνθήκες, ενώ έχουν προσαρµόσει τη ρύθµισή τους για να ληφθούν υπόψη οι εν λόγω διαφορές ανάµεσα στις επιµέρους εθνικές αγορές. Άλλες ΕΡΑ έλαβαν υπόψη τις διαφορές αυτές κατά την επιβολή επανορθωτικών µέτρων. Για να εξασφαλιστεί συνεπής προσέγγιση για τον προσδιορισµό γνήσιων διαφορών στις συνθήκες ανταγωνισµού, η Επιτροπή συνέστησε στις ΕΡΑ να καθορίζουν ξεχωριστές γεωγραφικές αγορές µόνον όταν οι συνθήκες ανταγωνισµού στις διάφορες γεωγραφικές περιοχές, καθώς και τα όρια µεταξύ των τοµέων αυτών, παραµένουν διαχρονικά σταθερά 10. 3.1.2. Λειτουργικός διαχωρισµός και δεσµεύσεις Οι συζητήσεις σχετικά µε διάφορες µορφές διαχωρισµού των συναλλαγών των κατεστηµένων φορέων εκµετάλλευσης έχουν αυξηθεί σε ορισµένα κράτη µέλη 11. Βάσει των ισχυόντων ενωσιακών κανόνων για τις τηλεπικοινωνίες, οι ΕΡΑ µπορούν, σε εξαιρετικές περιστάσεις, να επιβάλουν επανορθωτικά µέτρα εκτός από τις παραδοσιακές υποχρεώσεις που συνδέονται µε την πρόσβαση, εφόσον εγκριθούν από την Επιτροπή. Μία τέτοια λύση είναι ο λειτουργικός διαχωρισµός, στο πλαίσιο του οποίου απαιτείται από τον δεσπόζοντα φορέα εκµετάλλευσης δικτύου να προχωρήσει σε οργανωτικό διαχωρισµό του δικτύου του και των συναφών εργασιών παρόχου υπηρεσιών. Η Επιτροπή έχει τονίσει ότι οι δεσµεύσεις που παρέχονται από φορείς εκµετάλλευσης µε ΣΙΑ και που γίνονται δεκτές από τις ΕΡΑ, στο βαθµό που αποσκοπούν στην επιβολή, τροποποίηση ή αντικατάσταση υφιστάµενων ρυθµιστικών υποχρεώσεων, πρέπει να θεωρούνται άµεσα σχετιζόµενες ή/και επικουρικές στις υφιστάµενες κανονιστικές υποχρεώσεις. Ως εκ τούτου, πριν από την έγκρισή τους, πρέπει να υπόκεινται σε διαβουλεύσεις σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, προκειµένου να εξασφαλιστεί η διαφάνεια της διαδικασίας και η επαρκής συµµετοχή όλων των ενδιαφερόµενων. Οι ΕΡΑ πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι οι δεσµεύσεις που αφορούν τον διαχωρισµό δεν επηρεάζουν αρνητικά επενδύσεις από τον δηµόσιο φορέα και τους νεοεισερχόµενους, καθώς και ότι οι εναλλακτικοί φορείς εκµετάλλευσης έχουν τουλάχιστον τις ίδιες δυνατότητες πρόσβασης, είτε βάσει δεσµεύσεων, είτε βάσει καθαρά ρυθµιστικής µεθόδου. 3.2. Πρωτοβουλίες της Επιτροπής δυνάµει του άρθρου 19 της οδηγίας πλαίσιο 3.2.1. ιαδικαστική σύσταση 8 9 10 11 LT/2009/0990, SI/2009/1010, SE/2009/1018, DK/2009/1023. Αποδεσµοποίηση του τοπικού βρόχου. UK/2007/0733, PT/2008/0851, ES/2008/0805, FI/2009/0900. UK, SE, SL, IT, PL, PT. EL 5 EL

Το 2008, η Επιτροπή εξέδωσε αναθεωρηµένη διαδικαστική σύσταση 12 περί µείωσης του διοικητικού φόρτου της κανονιστικής διαδικασίας. Για να αυξηθεί η ασφάλεια δικαίου για τις ΕΡΑ και για τους συντελεστές της αγοράς και για να εξασφαλιστεί έγκαιρη εφαρµογή των ρυθµιστικών µέτρων, η αναθεωρηµένη σύσταση καλεί τις ΕΡΑ να κοινοποιούν ταυτόχρονα την ανάλυση αγοράς και τα επανορθωτικά µέσα ή την απόσυρσή τους. Για τον εξορθολογισµό των διαδικασιών για τις ΕΡΑ και την Επιτροπή, επιτρέπει στις ΕΡΑ να χρησιµοποιούν «συνοπτικό έντυπο κοινοποίησης» για την κοινοποίηση τεσσάρων τύπων µέτρων 13. Κατ' αρχήν, η Επιτροπή δεν σχολιάζει αυτές τις κοινοποιήσεις. Έκτοτε, η Επιτροπή έχει παραλάβει ως επί το πλείστον συνοπτικά έντυπα κοινοποίησης για αγορές, οι οποίες δεν περιλαµβάνονται πλέον στη σύσταση για τις σχετικές αγορές, ενώ η ΕΡΑ θεωρεί ότι η αγορά δεν δικαιολογεί την εκ των προτέρων ρύθµιση 14. Σε µία από αυτές τις περιπτώσεις, η Επιτροπή κάλεσε, ωστόσο, τη ρυθµιστική αρχή να επιβάλει κατάλληλη χρονική περίοδο προειδοποίησης πριν από την πραγµατική απόσυρση των υφιστάµενων υποχρεώσεων 15. Λίγες µόνο περιπτώσεις σχετίζονται αποκλειστικά και µόνο σε µεταβολές των τεχνικών λεπτοµερειών ενός επανορθωτικού µέτρου 16. 3.2.2. Σύσταση για τα τέλη τερµατισµού Τα τέλη τερµατισµού παρουσιάζουν πτωτική τάση, παρατηρούνται όµως ακόµη µεγάλες αποκλίσεις µεταξύ τελών τερµατισµού κινητής τηλεφωνίας 17 και µεταξύ σταθερών και κινητών τελών τερµατισµού. Από την αξιολόγηση της Επιτροπής για τις κοινοποιήσεις σχετικά µε τις αγορές αυτές προέκυψε ότι οι εν λόγω αποκλίσεις συχνά οφείλονται σε διαφορετικές κανονιστικές προσεγγίσεις όσον αφορά τους τύπους ελέγχου των τιµών, τις µεθόδους κοστολόγησης, την αντιµετώπιση των ασυµµετριών και την υλοποίηση πορειών σταδιακής σύγκλισης. Για το λόγο αυτό, στις επιστολές σχολιασµού που απέστειλε, η Επιτροπή κάλεσε επιµόνως τις ΕΡΑ να καταβάλουν προσπάθειες για την εφαρµογή µιας συνεκτικής µεθόδου κοστολόγησης, να εφαρµόσουν µελλοντοστραφές µοντέλο µακροπρόθεσµου οριακού κόστους για περιορισµό των τελών τερµατισµού σε επίπεδο που να αντικατοπτρίζει το κόστος ενός αποδοτικού φορέα εκµετάλλευσης, καθώς και να δηµιουργήσουν χωρίς καθυστέρηση πορείες σταδιακής σύγκλισης προς συµµετρικά τέλη τερµατισµού, συνεχίζοντας να ενθαρρύνουν τους φορείς εκµετάλλευσης να καταστούν αποδοτικοί όσο το δυνατόν ταχύτερα. Για να παγιώσει αυτές τις αρχές, η Επιτροπή εξέδωσε σύσταση σχετικά µε την κανονιστική µεταχείριση των σταθερών και κινητών τελών τερµατισµού στην ΕΕ 18, δίνοντας γενικές κατευθυντήριες γραµµές για το θέµα αυτό. Η σύσταση καθορίζει σαφείς αρχές κοστολόγησης 12 13 14 15 16 17 18 Σύσταση 2008/850/ΕΚ της Επιτροπής, ΕΕ L 301 της 12.11.2008. Συγκεκριµένα, αποφάσεις (i) για άρση κανονιστικών ρυθµίσεων σε αγορές που δεν απαριθµούνται πλέον στη σύσταση 2003/311/EΚ (ii) για µη ρύθµιση αγορών που περιλαµβάνονται στη σύσταση, αλλά που παραµένουν αποτελεσµατικά ανταγωνιστικές (iii) τροποποιήσεις τεχνικών λεπτοµερειών σε προηγουµένως επιβληθέν επανορθωτικό µέτρο και (iv) επέκταση υφιστάµενων µέτρων σε άλλον συντελεστή της αγοράς σε παρεµφερή κατάσταση. Π.χ. ES/2008/0817, PL/2008/0831, CZ/2008/0840, NL/2008/0849, CZ/2008/0857, CZ/2009/0872, SI/2009/0893, SK/2009/0954, SE/2009/0968, PL/2009/0971, FI/2009/0985, IT/2009/0998, IT/2009/0999, SK//2009/1008, DK/2009/1024. IT/2009/0999. Π.χ. IT/2008/0842, BE/2009/0882, UK/2009/0901, IE/2009/0928, PT/2009/0956, RO/2009/1003, PT/2009/1011, PT/2009/1012, FR/2009/1028. BG/2009/866 και MTR Benchmark Snapshot, ERG (09) 23_τελικό_090604. Σύσταση 2009/396/ΕΚ της Επιτροπής, ΕΕ L 124 της 8.5.2003. EL 6 EL

που πρέπει να εφαρµόζονται από τις ΕΡΑ για τον υπολογισµό των τελών τερµατισµού. Επισηµαίνεται ότι τα τέλη τερµατισµού πρέπει να καθοριστούν στο επίπεδο αποδοτικού κόστους από την 31η εκεµβρίου 2012 το αργότερο, ενώ ΕΡΑ µε περιορισµένους πόρους µπορούν να εφαρµόσουν εναλλακτικές µεθόδους που να αποβλέπουν στο συνιστώµενο στόχο έως την 1η Ιουλίου 2014. 4. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ 4.1. Λιανική αγορά σταθερής πρόσβασης και χονδρική αγορά εκκίνησης κλήσεων 4.1.1. Ορισµός της αγοράς Η σύσταση για τις σχετικές αγορές δεν διακρίνει πλέον µεταξύ ιδιωτών και µη οικιακών πελατών στη λιανική αγορά σταθερής πρόσβασης, δεδοµένου ότι, στα περισσότερα κράτη µέλη, οι συµβατικοί όροι δεν διαφέρουν σηµαντικά µεταξύ των δύο τύπων πρόσβασης. Παρόλα αυτά, η Επιτροπή έχει αποδεχθεί την ανάγκη να διατηρηθεί η διάκριση αυτή σε ορισµένες χώρες 19 ενόψει ιδιαίτερων εθνικών συνθηκών της αγοράς. Όταν πρόκειται για συµπερίληψη των ευρυζωνικών υπηρεσιών πρόσβασης στην αγορά λιανικής πρόσβασης, η Επιτροπή έχει επισηµάνει 20 ότι οι ΕΡΑ πρέπει να αποδείξουν ότι τα προϊόντα αδεσµοποίητης ευρυζωνικής και στενοζωνικής πρόσβασης είναι εναλλάξιµα, ιδίως όσον αφορά τη λειτουργία τους και τη δοµή των τιµών τους. Η Επιτροπή έχει διατυπώσει αµφιβολίες σχετικά µε την ένταξη των χονδρικών υπηρεσιών πρόσβασης στη χονδρική αγορά εκκίνησης κλήσεων, καθώς οι υπηρεσίες πρόσβασης µάλλον συµπληρώνουν παρά υποκαθιστούν τις υπηρεσίες εκκίνησης κλήσεων 21. 4.1.2. Επανορθωτικά µέτρα Σε αµφότερες τις παραπάνω αγορές, οι κατεστηµένοι φορείς εξακολουθούν να κατέχουν περίπου το 90% των µεριδίων αγοράς σε όλα σχεδόν τα κράτη µέλη. Η Επιτροπή προβληµατίστηκε µε την αποτελεσµατικότητα της ρύθµισης, τόσο λιανικής όσο και χονδρικής 22 και τόνισε ότι οι ΕΡΑ οφείλουν να αναλύσουν τα αποτελέσµατα των υφιστάµενων επανορθωτικών µέτρων στη χονδρική αγορά κατά την αξιολόγηση της ανάγκης ρύθµισης σε επίπεδο λιανικής. Η (προ-)επιλογή φορέα και η χονδρική µίσθωση γραµµών (WLR) επιβάλλονται στα περισσότερα κράτη µέλη, είτε στην αγορά πρόσβασης ή στην αγορά εκκίνησης κλήσεων. Η WLR επιτρέπει στους εναλλακτικούς φορείς εκµετάλλευσης να αναρριχώνται επενδυτικά προς την πλήρη αποδεσµοποίηση και να οµαδοποιούν τις προσφορές τους στις αγορές λιανικής πώλησης. Όπου δεν επιβλήθηκε ή δεν εφαρµόστηκε σωστά η WLR 23, η Επιτροπή κάλεσε τις ΕΡΑ 24 να επανεξετάσουν την υποχρέωση αυτή. 19 20 21 22 23 24 AT, BG, FR, IT, NL, UK. IT/2009/0890, DE/2009/0897, BG/2009/0911, SE/2009/0965, RO/2009/1001. DK/2005/0141, NL/2008/0822. CZ/2006/0356, EE/2007/0637-638, DE/2006/0402, SK/2007/0676, SK/2007/0696 και AT/2007/0579-580, NL/2008/0821, BG/2009/0911, LV/2009/0960, MT/2009/0979, LV/2009/0994. Π.χ. DK, EE, DE, HU, LV, SK, AT, CZ. EE/2007/0637-638, HU/2007/0662-663, SK/2007/0740, LV/2009/0960, LV/2009/0994, RO/2009/1001-1002, DE/2009/1006. EL 7 EL

Στις επιστολές σχολιασµού της, η Επιτροπή θίγει κυρίως τα προτεινόµενα επανορθωτικά µέτρα ελέγχου των τιµών και κοστολόγησης 25. Κάλεσε τις ΕΡΑ να επιβάλλουν ή να διατηρήσουν υποχρεώσεις ελέγχου τιµών όπου η ρύθµιση χονδρικής δεν είχε ακόµη αποδειχθεί επαρκής ώστε να εξασφαλίζεται ο ανταγωνισµός σε επίπεδο λιανικής πώλησης 26 ή όπου υπήρχε κίνδυνος υπερτιµήσεων εκ µέρους του φορέα εκµετάλλευσης που διαθέτει ΣΙΑ 27. Σε αρκετές περιπτώσεις, τα σχόλια αφορούσαν την έλλειψη λεπτοµερειών στις κοινοποιήσεις 28, καθώς έτσι δεν διασφαλίζεται επαρκής διαφάνεια και ασφάλεια δικαίου για τους συντελεστές της αγοράς. Επιπλέον, η Επιτροπή είχε επισηµάνει τη διαφοροποίηση της υποχρέωσης διαφάνειας στο πλαίσιο της ίδιας σχετικής αγοράς 29, καθώς και σχετικά µε τη µη επιβολή λογιστικού διαχωρισµού 30. Σε µία περίπτωση, η Επιτροπή υπενθύµισε στις ΕΡΑ ότι η προθυµία του κατεστηµένου φορέα για αντικατάσταση ή συµπλήρωση υφιστάµενων επανορθωτικών µέτρων ή την εισαγωγή νέων, πρέπει να κοινοποιείται στο πλαίσιο της ενωσιακής διαδικασίας διαβούλευσης 31. 4.2. Αγορές τερµατισµού σταθερών και κινητών 4.2.1. Ορισµός της αγοράς Οι ΕΡΑ εξακολουθούν να ορίζουν κάθε µεµονωµένο δίκτυο σταθερής και κινητής τηλεφωνίας ως χωριστή σχετική αγορά τερµατισµού κλήσεων και έχουν επίσης σταθερά διαπιστώσει την ύπαρξη ΣΙΑ. Στην κινητή τηλεφωνία, ορισµένες ΕΡΑ έχουν προσδιορίσει τις σχετικές αγορές τερµατισµού κλήσεων για φορείς εκµετάλλευσης κινητών εικονικών δικτύων (MVNO), όπου οι εν λόγω επιχειρήσεις µπορούν να καθορίζουν τους εµπορικούς όρους και προϋποθέσεις του τερµατισµού, ανεξάρτητα από τα δίκτυα που τους φιλοξενούν. 32 4.2.2. Επανορθωτικά µέτρα Τόσο στις επιστολές σχολιασµού όσο και στη σύσταση για τις τιµές τερµατισµού, η Επιτροπή κάλεσε τις ΕΡΑ να καθορίσουν τα τέλη τερµατισµού στο κόστος ενός αποδοτικού φορέα εκµετάλλευσης 33, που συνεπάγεται δηλαδή συµµετρικό επίπεδο 34. Ειδικότερα, η Επιτροπή υπέδειξε τη χρήση µελλοντοστρεφούς µοντέλου 35 LRIC 36 και υπογράµµισε ότι πρέπει χωρίς καθυστέρηση 37 να καθοριστούν πορείες σταδιακής σύγκλισης προς ένα αποδοτικό επίπεδο τιµών και να κοινοποιηθούν στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 7 38. Κατά την προσπάθεια καθορισµού των σχετικών δαπανών, η Επιτροπή συνέχισε να τονίζει τη σηµασία των µοντέλων LRIC τα οποία χρησιµοποιούν το τρέχον κόστος ενός αποδοτικού φορέα που 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 Π.χ. ES/2008/0815, LU/2006/0526-527, BE/2007/0640, DE/2006/0402, IE/2007/0632, AT/2006/0543, CZ/2006/0351, SK/2007/0740, UK/2009/0898,DE/2009/1006. EE/2007/0637-638, SK/2007/0696. ES/2008/0815, CZ/2008/0755. LV/2007/0565-566, GI/2007/0710-711, EE/2007/0637-638, IE/2007/0632, PL/2006/0380, GI/2007/0716, LV/2009/0994. ES/2008/0815. DE/2006/0402, LV/2007/0565-566, SK/2007/0696, LV/2009/0994. IT/2009/0890. ES/2007/0706, DE/2008/0813, DK/2009/1014. FR/2007/0669, FI/2008/0778, IT/2008/0779, PL/2008/0794, DK/2009/1014, GI/2009/0976-0977. ES/2007/0598, PT/2007/0707, DK/2008/0785, GI/2009/0976, PL/2009/0996. BG/2009/0866, DK/2009/0914, CZ/2009/0959, SE/2009/1018. Μακροχρόνιο οριακό κόστος. IE/2008/0746, CZ/2009/0959. DE/2008/0813. EL 8 EL

χρησιµοποιεί αποτελεσµατική τεχνολογία 39. Επιπλέον, η Επιτροπή υπογράµµισε ότι το σχετικό κόστος που εξετάζεται για σκοπούς τερµατισµού κλήσεων χονδρικής είναι συνήθως το πρόσθετο κόστος που συνεπάγεται η παροχή της υπηρεσίας 40. Οι ΕΡΑ δεσµεύονται ολοένα περισσότερο στην εφαρµογή της µεθόδου κοστολόγησης που αναφέρεται στη σύσταση της Επιτροπής για τις τιµές τερµατισµού 41. 4.3. Χονδρικές ευρυζωνικές αγορές 4.3.1. Ορισµός της αγοράς Όπως τονίζεται στο ψηφιακό θεµατολόγιο 42, η αποτελεσµατική εγκατάσταση των δικτύων NGA αποτελεί προτεραιότητα για την Επιτροπή. Η εγκατάσταση NGA είχε ιδιαίτερα ισχυρό αντίκτυπο στον ορισµό της αγοράς, τόσο στην αγορά χονδρικής παροχής πρόσβασης σε υποδοµή σταθερού δικτύου, συµπεριλαµβανοµένης µεριζόµενης ή πλήρως αδεσµοποίητης πρόσβασης (LLU), καθώς και στην αγορά χονδρικής ευρυζωνικής πρόσβασης (WBA). Αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι οι ΕΡΑ έπρεπε να αποφασίσουν σχετικά µε τη συµπερίληψη των προϊόντων πρόσβασης που βασίζονται σε διαφορετικούς τύπους υποδοµής (FttN 43, Ftt 44 H ή VDSL). Η Επιτροπή έχει επανειληµµένα αποφανθεί ότι, εφόσον παρόµοιες υπηρεσίες µπορούν να παρέχονται τόσο µέσω χάλκινου δικτύου όσο και µέσω δικτύου οπτικής ίνας, θα πρέπει και οι δύο να θεωρηθούν εναλλάξιµες και τµήµα της ίδιας σχετικής αγοράς. Κατά συνέπεια, κάθε φορά που οι ΕΡΑ αποφάσισαν να συµπεριλάβουν προϊόντα πρόσβασης µε βάση τις οπτικές ίνες στον ορισµό των αγορών LLU και WBA 45, η Επιτροπή ενέκρινε την κίνηση αυτή. Όταν οι ΕΡΑ απέκλειαν τα εν λόγω προϊόντα 46, τούτο σε γενικές γραµµές οφειλόταν σε παράγοντες όπως η απουσία εγκατάστασης (εκτεταµένου) δικτύου πρόσβασης οπτικής ίνας. Στις περιπτώσεις αυτές, η Επιτροπή καλούσε τις ΕΡΑ να παρακολουθούν τις εξελίξεις της αγοράς, λαµβάνοντας υπόψη την αυξανόµενη διάθεση δικτύων οπτικής ίνας και τα σχέδια των φορέων εκµετάλλευσης για την εγκατάστασή τους 47. Ένα κατ επανάληψη εµφανιζόµενο θέµα ήταν η συµπερίληψη του καλωδίου στην αγορά WBA, µε βάση άµεσους 48 ή έµµεσους 49 περιορισµούς. Η Επιτροπή αναγνώρισε ότι, ακόµη και εν απουσία σχετικής προσφοράς καλωδιακής πρόσβασης χονδρικής, ο ανταγωνισµός σε λιανικό επίπεδο από καθετοποιηµένες επιχειρήσεις θα µπορούσε να ασκήσει έµµεση πίεση, 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 UK/2006/0498, EL/2008/0786, IT/2008/0802, PL/2009/0991. EL/2008/0786, IT/2008/0802, SE/2009/0941, DK/2009/1014. FR/2008/812, IT/2008/0802 (όπου η ρυθµιστική αρχή δεσµεύεται για θέσπιση, έως το 2010, µοντέλου κόστους σύµφωνα µε τη σύσταση), BG/2009/0865, BG/2009/0866, RO/2009/0878, AT/2009/0910. Στις 19 Mαΐου 2010, υπό την αιγίδα της στρατηγικής Ευρώπη 2020 (COM (2010) 2020),η Επιτροπή ενέκρινε το Ψηφιακό θεµατολόγιο για την Ευρώπη. Οπτική ίνα έως τον κόµβο/ερµάριο. Οπτική ίνα έως το σπίτι/κτίριο. Π.χ. EE/2009/0942, FI/2008/0839, FR/2008/0780, IE/2009/0875, NL/2008/827, PT/20080850 (αγορά LLU); BE/2007/0736 και BE/2009/0950, EE/2009/0943, FI/2009/0900, FR/2008/0781, NL/2008/0827, PT/2008/0851 (αγορά WBA). Π.χ. CY/2009/0869, CZ/2009/0933 αποσύρθηκε από την ΕΡΑ, DK/2008/0860, EL/2009/0934, SK/2009/0929 αποσύρθηκε από την ΕΡΑ (αγορά LLU) CY/2009/0870, CZ/2008/0797, EL/2009/0935 (αγορά WBA). Π.χ. AT/2009/0970, CY/2009/0870, CZ/2008/0797, EL/2009/0935. MT/2008/0803. Περισσότερες λεπτοµέρειες περιλαµβάνονται στο κεφ. 5.1 του παραρτήµατος III στο έγγραφο των υπηρεσιών της Επιτροπής. EL 9 EL

αλλά ότι ο περιορισµός αυτός συνήθως δεν αναµένεται να αλλάξει τον ορισµό της αγοράς και, αντίθετα, θα έπρεπε να λαµβάνεται υπόψη στο πλαίσιο της εκτίµησης της ΣΙΑ 50. Σε µία περίπτωση, δεδοµένων των σηµερινών εθνικών συνθηκών, η Επιτροπή αποδέχθηκε τη συµπερίληψη των κινητών ευρυζωνικών συνδέσεων στην λιανική ευρυζωνική οικιακή αγορά ως άµεση εναλλακτική για προϊόντα ευρυζωνικής πρόσβασης µέσω xdsl ή καλωδιακά. Τούτο επέτρεψε την άρση των κανονιστικών ρυθµίσεων στην αγορά χονδρικής ευρυζωνικής πρόσβασης όσον αφορά την παροχή ευρυζωνικών συνδέσεων σε οικιακούς πελάτες 51. 4.3.2. Επανορθωτικά µέτρα Η αγορά LLU διαπιστώθηκε ότι δεν είναι ανταγωνιστική και ότι υπάγεται σε ρύθµιση σε όλα τα κράτη µέλη που την έχουν κοινοποιήσει. Η αγορά WBA διαπιστώθηκε ότι δεν είναι ανταγωνιστική σε όλα σχεδόν τα κράτη µέλη µε εξαίρεση τη Μάλτα 52. Στο Ηνωµένο Βασίλειο και την Πορτογαλία, η αγορά ήταν γεωγραφικά κατακερµατισµένη, ενώ σε τµήµατα της εθνικής επικράτειας διαπιστώθηκε ότι ισχύει αποτελεσµατικός ανταγωνισµός. Όπως και στην ορθή οριοθέτηση των αγορών, οι σηµαντικότερες εξελίξεις όσον αφορά τα επανορθωτικά µέτρα συνδέονται µε την ανάπτυξη της NGA. Στην αγορά LLU, ορισµένες ΕΡΑ επιβάλλουν υποχρεώσεις για να διασφαλιστεί η πρόσβαση στον υποβρόχο, τις βοηθητικές υπηρεσίες (συντοπισµός) και κατάλληλη οπισθόζευξη στο σενάριο FttN 53. Όσον αφορά την πρόσβαση σε FttH, ορισµένες ΕΡΑ επέβαλαν αδεσµοποίητη πρόσβαση σε βρόχους οπτικής ίνας 54 σε κοστοστρεφείς τιµές, συµπεριλαµβανοµένου ενός ασφάλιστρου κινδύνου 55. ύο ΕΡΑ πρότειναν να επιβληθεί πρόσβαση στην καλωδίωση στο εσωτερικό των κτιρίων σε όλους τους φορείς που εγκαθιστούν γραµµές στα σπίτια των καταναλωτών, ανεξάρτητα από το εάν οι εν λόγω επιχειρήσεις έχουν σηµαντική ισχύ στην αγορά. Αυτό είναι γνωστό ως «συµµετρική» ρύθµιση 56. Μια άλλη σηµαντική εξέλιξη είναι η πρόταση να υποχρεωθεί ο κατεστηµένος φορέας να παρέχει πρόσβαση σε υποδοµή κατασκευών 57. Ορισµένα κράτη µέλη αναφέρθηκαν επίσης ρητά στο θέµα της διαφάνειας 58, καθώς και της µετάβασης από δίκτυα χαλκού σε δίκτυα οπτικής ίνας 59. Εφόσον αυτό δεν συνέβαινε 60, η Επιτροπή καλούσε τις ΕΡΑ να αναπτύξουν επανορθωτικά µέσα εκθέτοντας τις λεπτοµέρειες της διαδικασίας µετάβασης, δεδοµένου ότι τα επιχειρηµατικά µοντέλα για εναλλακτικούς φορείς εκµετάλλευσης έχουν επηρεαστεί σηµαντικά από αυτή τη µετάβαση και από τη διάλυση των τηλεφωνικών κέντρων. Εν πάση περιπτώσει, η ποικιλία των προσεγγίσεων που ακολουθούν οι ΕΡΑ υπογραµµίζει την ανάγκη για περαιτέρω οδηγίες από την Επιτροπή. Στην αγορά WBA, ορισµένες ΕΡΑ επέβαλαν περιορισµένα ή καθόλου επανορθωτικά µέτρα σε ορισµένα δίκτυα ή λειτουργικές δυνατότητες, λαµβάνοντας υπόψη τις υποχρεώσεις που επιβάλλονται στην αγορά LLU 61. Η Επιτροπή υπογράµµισε εν προκειµένω την ανάγκη παρακολούθησης της αγοράς ώστε να εξακριβώνεται αν τα επανορθωτικά µέτρα που επιβάλλονται στην αγορά LLU είναι αρκετά για να υπάρξει αποτελεσµατικός ανταγωνισµός 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 Π.χ. UK/2007/0733, DK/2008/0862. AT/2009/0970. MT/2008/0803. Π.χ.DE/2007/0646, BE/2008/0801, SI/2009/0957. NL/2008/0826, SI/2009/0957. NL/2009/0868, SI/2009/0957. ES/2008/0820, FR/2009/993. Π.χ.FR/2008/0780, EE/2009/0942, ES/2008/0804, PT/2008/0851, IT/2009/0891. Π.χ. FR, ES, EL. Π.χ. BE, ES, NL, DK, EE. Π.χ. FI/2008/0839, IT/2009/0988. Π.χ.NL/2008/0827. EL 10 EL

σε επίπεδο λιανικής και, εάν όχι, την επιβολή των κατάλληλων κυρώσεων κατά την αγορά WBA. Από εξέταση των µεθόδων που εφαρµόζονται για τον ορισµό της κοστοστρέφειας έχει προκύψει ότι οι µέθοδοι των ΕΡΑ διαφέρουν άσκοπα. Αυτό που χρειάζεται εν προκειµένω είναι, σε ευρωπαϊκή κλίµακα, συνεκτικότερη προσέγγιση στην προβλεπόµενη λογιστική κόστους για τις βασικές εισροές. 4.4. Μισθωµένες γραµµές 4.4.1. Ορισµός της αγοράς Η λειτουργία αγορών µισθωµένων γραµµών είναι σηµαντική για τον ανταγωνισµό και για την εγκατάσταση δικτύων NGA. Η ακριβής οριοθέτηση µεταξύ των τµηµάτων κορµού και των τερµατικών τµηµάτων των µισθωµένων γραµµών εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από την τοπολογία κάθε εθνικού δικτύου. Ορισµένες ΕΡΑ τεµάχισαν τµήµατα τερµατισµού µισθωµένων γραµµών χονδρικής ανάλογα µε το εύρος ζώνης 62. Απεναντίας, άλλες ΕΡΑ προσδιόρισαν σηµαντικές γεωγραφικές διακυµάνσεις στις συνθήκες ανταγωνισµού και πρότειναν να οριστούν χωριστές γεωγραφικές αγορές 63. Μία ΕΡΑ 64 τεµάχισε τµήµατα τερµατισµού µισθωµένων γραµµών ανάλογα µε τον προορισµό τους και πρότεινε την άρση της κανονιστικής ρύθµισης στις µισθωµένες γραµµές που συνδέονται µε σταθµούς βάσης φορέων εκµετάλλευσης κινητών δικτύων. Η Επιτροπή αναγνώρισε ότι ήταν τεχνολογικά ουδέτερη η συµπερίληψη στον ορισµό της αγοράς µισθωµένων γραµµών χονδρικής µε εναλλακτικές διεπαφές, όπως προϊόντα µε βάση το Ethernet που είναι λειτουργικώς ισοδύναµα µε παραδοσιακές διεπαφές όσον αφορά τη χωρητικότητα και τη συνδετικότητά τους µε µισθωµένες γραµµές 65. 4.4.2. Επανορθωτικά µέτρα Όλες οι εθνικές ρυθµιστικές αρχές που έχουν κοινοποιήσει αγορά για τερµατικά τµήµατα µισθωµένων γραµµών διαπίστωσαν ότι ο κατεστηµένος φορέας εκµετάλλευσης σταθερών επικοινωνιών διέθετε ΣΙΑ 66. Η Επιτροπή τόνισε ότι το πεδίο εφαρµογής των προτεινόµενων υποχρεώσεων πρέπει να περιορίζεται στην αποκατάσταση της απουσίας ανταγωνισµού στην εν λόγω αγορά 67. Οι ρυθµιστικές υποχρεώσεις δεν πρέπει να επιβάλλονται επί µακρόν εάν είναι βραχυπρόθεσµα ή µεσοπρόθεσµα πιθανό να βελτιωθούν οι όροι του ανταγωνισµού 68. Όσον αφορά τις υποχρεώσεις ελέγχου τιµών, η Επιτροπή συνέστησε άµεση ρυθµιστική παρέµβαση αντί αυτορύθµισης από τον κατεστηµένο φορέα εκµετάλλευσης 69. Σχετικά µε τις αγορές που θεωρούνται ανταγωνιστικές, η Επιτροπή τόνισε ότι οι ρυθµιστικές υποχρεώσεις πρέπει να αίρονται µόνον έπειτα από αρκετά µακρά µεταβατική περίοδο ώστε οι φορείς εκµετάλλευσης να έχουν τη δυνατότητα εξάλειψης των εναποµενόντων σηµείων συµφόρησης στα δίκτυά τους 70. 62 63 64 65 66 67 68 69 70 LT/2006/0430, EL/2006/0422, UK/2008/0747, UK/2008/0787, NL/2008/0823, AT/2008/0836. UK/2008/0787, AT/2008/0836. IT/2009/1000. Π.χ. EE/2007/0643, DE/2007/0677. Μια ΕΡΑ δεν διαπίστωσε ΣΙΑ στην στενότερα ορισµένη αγορά για τερµατικά τµήµατα µισθωµένων γραµµών, πρβλ. UK/2008/0787. Άλλη ΕΡΑ διαπίστωσε ΣΙΑ µόνο στην αγορά µισθωµένων γραµµών χαµηλής χωρητικότητας, πρβλ. LT/2006/0430. NL/2008/0823-0825. UK/2008/0859. EE/2007/0643. IT/2009/0999-1000. EL 11 EL

4.5. Προοπτικές Με τους αναθεωρηµένους κανόνες τηλεπικοινωνιών της ΕΕ θα εκχωρηθούν στην Επιτροπή συµπληρωµατικές αρµοδιότητες όσον αφορά την επιβολή και την εφαρµογή επανορθωτικών µέτρων από τις ΕΡΑ. Εξασφαλίζοντας τη συνεπή εφαρµογή του ενωσιακού κανονιστικού πλαισίου, η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά µε τον νεοσυσταθέντα Φορέα των Ευρωπαϊκών Ρυθµιστικών Αρχών για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (BEREC), προκειµένου να αναπτυχθεί ενιαία αγορά για τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, προς όφελος των καταναλωτών και των επιχειρήσεων. Με τη διαδικασία του άρθρου 7 η Επιτροπή µπόρεσε να εντοπίσει τοµείς όπου είναι επιθυµητή περισσότερο εστιασµένη νοµοθεσία, όπου φαίνεται ότι εµφανίζονται νέες µορφές ρύθµισης και όπου θα µπορούσε να είναι δυνατή η απόσυρση ρυθµίσεων. Στο πλαίσιο αυτό, η διαδικασία του άρθρου 7 τροφοδοτεί µε στοιχεία ζωτικής σηµασίας την τακτική αναθεώρηση, εκ µέρους της Επιτροπής, της σύστασης για τις σχετικές αγορές. Ωστόσο, από τη διαδικασία του άρθρου 7 έχει επίσης προκύψει ότι οι ΕΡΑ εξακολουθούν να εφαρµόζουν διαφορετικές προσεγγίσεις για παρόµοια προβλήµατα ανταγωνισµού. Το γεγονός αυτό παρεµποδίζει την ανάπτυξη µιας πραγµατικά ενιαίας αγοράς. Στα παραδείγµατα περιλαµβάνονται η επιβολή και εφαρµογή WLR, η επεξεργασία προϊόντων πρόσβασης µε οπτικές ίνες σε ευρυζωνικές αγορές χονδρικής και η εφαρµογή µεθόδων κοστολόγησης για τον υπολογισµό των τελών πρόσβασης ή διασύνδεσης. Η διαδικασία του άρθρου 7 έδειξε, επίσης, ότι οι ρυθµιστικές προσεγγίσεις εξελίσσονται και µε βάση τις δεσµεύσεις διαχωρισµού που αναλαµβάνουν οι κατεστηµένοι φορείς, σε αγορές στις οποίες οι παραδοσιακές υποχρεώσεις αποδείχθηκαν ανεπαρκείς για την αντιµετώπιση των χρόνιων αδυναµιών της αγοράς. Αυτό δείχνει ότι οι εθνικές ρυθµιστικές αρχές χρειάζονται περαιτέρω καθοδήγηση σε θέµατα κανονιστικών αρχών ώστε να αποφευχθεί ένα µωσαϊκό προσεγγίσεων σε ολόκληρη την ΕΕ, καθώς κάτι τέτοιο θα παρεµπόδιζε την περαιτέρω διασυνοριακή ενοποίηση των αγορών. Η Επιτροπή ολοκληρώνει τη σύστασή της σχετικά µε τη ρύθµιση της πρόσβασης σε δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς (NGA), µε βάση τις κατευθυντήριες γραµµές της Επιτροπής που παρέχονται στο πλαίσιο της ανασκόπησης των εθνικών ευρυζωνικών αγορών. Η Επιτροπή, µαζί µε τον BEREC, ενδέχεται να χρειαστεί να παράσχουν περαιτέρω καθοδήγηση στις ΕΡΑ όσον αφορά τη συνεπή εφαρµογή των υποχρεώσεων διαχωρισµού και τα επανορθωτικά µέσα. 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Εξασφαλίζοντας εστιασµένη και συνεκτική ρύθµιση των τηλεπικοινωνιών στην ΕΕ, η διαδικασία του άρθρου 7 παραµένει το κλειδί για την προώθηση της ενιαίας αγοράς στις υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Η διαφάνεια που συνεπάγεται ο µηχανισµός διαβούλευσης του άρθρου 7 έχει ήδη δώσει τη δυνατότητα παροχής πολύ χρήσιµων κατευθύνσεων στις ΕΡΑ. Ενώ οι κοινοποιούσες ρυθµιστικές αρχές λαµβάνουν, κατά κανόνα, σοβαρά υπόψη τις παρατηρήσεις της Επιτροπής, άλλες ΕΡΑ τις χρησιµοποιούν ως καθοδήγηση για τις δικές τους στρατηγικές κανονιστικής ρύθµισης. Αυτό ισχύει ιδίως όταν πρόκειται για τον ορισµό προϊόντων και γεωγραφικών αγορών και για την αξιολόγηση των συνθηκών ανταγωνισµού σε σχετικές αγορές. Επιπλέον, στην αναθεωρηµένη σύσταση για τις σχετικές αγορές και στις νέα διαδικαστική σύσταση έχει εξοµαλυνθεί η ρυθµιστική διαδικασία και έχουν επικεντρωθεί οι προσπάθειες των ΕΡΑ και της Επιτροπής στις αγορές όπου εξακολουθούν να υπάρχουν σηµεία συµφόρησης. Για την επίτευξη µεγαλύτερης συνέπειας στην εφαρµογή επανορθωτικών µέτρων, η Επιτροπή εξέδωσε τη σύσταση για την κανονιστική αντιµετώπιση των κινητών και σταθερών τελών τερµατισµού στην ΕΕ, ενώ ολοκληρώνεται η σύστασή της για την ρύθµιση της πρόσβασης σε δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς. Τέλος, η δέσµη των µεταρρυθµίσεων στις τηλεπικοινωνίες παρέχει στην Επιτροπή και EL 12 EL

στον BEREC πρόσθετες αρµοδιότητες που αφορούν την επιβολή και την εφαρµογή επανορθωτικών µέτρων. Έτσι θα διευκολυνθεί περαιτέρω η ανάπτυξη της ενιαίας αγοράς ηλεκτρονικών επικοινωνιών. EL 13 EL