1 Ελλθνικι Δθμοκρατία Σεχνολογικό Εκπαιδευτικό Κδρυμα Ηπείρου Διαταραχζσ τησ Ροήσ - Σραυλιςμόσ Ενότθτα 12: Αυτοδιαχείριςη και Θεραπεία Σραυλιςμοφ-2 Μελπομζνθ (Μελίνα) Νθςιϊτθ
2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ςτο ΣΕΙ Ηπείρου Σμιμα Λογοκεραπείασ Διαταραχζσ τησ Ροήσ Σραυλιςμόσ Ενότητα 12: Αυτοδιαχείριςθ και Θεραπεία Σραυλιςμοφ-2. Μελπομζνθ (Μελίνα) Νθςιϊτθ M.Sc., Κακθγιτρια Εφαρμογϊν Ιωάννινα, 2015
Άδειεσ Χρήςησ Σο παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται ςε άδειεσ χριςθσ Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπωσ εικόνεσ, που υπόκειται ςε άλλου τφπου άδειασ χριςθσ, θ άδεια χριςθσ αναφζρεται ρθτϊσ. 3 3
4 Χρηματοδότηςη Σο ζργο υλοποιείται ςτο πλαίςιο του Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ «Εκπαίδευςη και Δια Βίου Μάθηςη» και ςυγχρθματοδοτείται από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Σαμείο) και από εκνικοφσ πόρουσ. Σο ζργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ςτο TEI Ηπείρου» ζχει χρθματοδοτιςει μόνο τθ αναδιαμόρφωςθ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ. Σο παρόν εκπαιδευτικό υλικό ζχει αναπτυχκεί ςτα πλαίςια του εκπαιδευτικοφ ζργου του διδάςκοντα.
κοποί ενότητασ Αναφορά ςτθν Αυτοδιαχείριςθ και Θεραπεία του Σραυλιςμοφ κατά τθν διάρκεια τθσ διαδικαςίασ παρζμβαςθσ. 5 5
Περιεχόμενα ενότητασ Κακιζρωςθ, Εκχϊρθςθ & Θεραπεία 6 6
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία 7
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (1 από 15) Διάφορεσ ςτρατθγικζσ ζχουν ςυςτθκεί για εκχϊρθςθ αλλαγισ ςυμπεριφοράσ κατά τθν διάρκεια κεραπείασ τραυλιςμοφ (Ingham & Onslow, 1987). 8 8
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (2 από 15) Εδϊ εςτιάηουμε μόνο ςτισ ςτρατθγικζσ που δίνουν ζμφαςθ ςτθ χριςθ διαδικαςιϊν αυτοελζγχου πρωταρχικά επειδι αποτελζςματα ζρευνασ ζχουν δείξει ότι θ χριςθ τζτοιων διαδικαςιϊν είναι πικανόν να διευκολφνει τθν γενίκευςθ απόκτθςθσ κεραπείασ πζρα από τθν κλινικι (Ingham, 1982; Martin & Haroldson, 1982). 9 9
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (3 από 15) Αυτι θ διαδικαςία ζχει για πολφ καιρό χρθςιμοποιθκεί και ςτον τομζα τθσ ψυχολογίασ (Wolpe, 1990) κακϊσ και ςτον τραυλιςμό (Brutten & Shoemaker, 1967) ωσ ζνα αποτελεςματικό μζςο να βοθκιςει με τθν εκχϊρθςθ μεταβολισ ςυμπεριφοράσ. Αυτι θ προγραμματιςμζνθ μορφωτικι προςζγγιςθ μοιράηεται ςτοιχεία με τισ διαδικαςίεσ εγκακίδρυςθσ που περιγράφτθκαν νωρίτερα. 10 1
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (4 από 15) Οι κεραπευόμενοι μποροφν να εκπαιδευτοφν να αυτοδιοικοφν τθν πρόοδο τουσ εκτιμϊντασ το επίτευγμά τουσ δια μζςου μερικϊν θχογραφιςεων μιασ οριςμζνθσ κατάςταςθσ ομιλίασ (π.χ. μιλϊντασ με ςυναδζλφουσ τουσ) μζχρι να ζχουν κακορίςει ότι ζχουν αριςτεφςει τισ ςυμπεριφορζσ του ςτόχου τουσ κατά τθν διάρκεια τουλάχιςτον τριϊν ςυνεχϊν προςπακειϊν (Ingham, 1999). 11 1
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (5 από 15) Σο PCMS αναφζρεται ςε τθλεςκοπικό πρόγραμμα διατιρθςθσ που αρχίηει μετά που οι πελάτεσ ζχουν με επιτυχία τελειϊςει τθν φάςθ εκχϊρθςθσ (Ιngham 1980, 1999). Η ιδζα που οδθγεί το PCMS είναι όταν οι πελάτεσ και κλινικϊσ ςυμφωνοφν ότι το επίτευγμα του πελάτθ διατθρείτε, τότε τα χρονικά διαλείμματα μεταξφ των κλινικϊν επιςκζψεων ςταδιακά αυξάνονται με τρόπο βιμα βιμα. 12 1
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (6 από 15) Η βαςικι λογικι που υπόκειται ςε αυτι τθν προςζγγιςθ, θ οποία ζχει υποςτθριχτεί καλά από ζρευνα (ingham 1980, 1982) είναι οι κεραπευόμενοι, αυξανόμενα πετυχθμζνοι να αυτοδιαχειριςτοφν τθν διατιρθςθ τουσ, θ διαχείριςθ του κλινικοφ γίνεται όλο και λιγότερο απαραίτθτο. 13 1
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (7 από 15) Ζρευνα ζχει αποδείξει ότι αυτζσ οι ολιςκιςεισ είναι πικανότερο να ςυμβοφν όταν οι πελάτεσ είναι ςε υψθλό κίνδυνο καταςτάςεων που εξάγουν αρνθτικά αιςκιματα (Marlatt, 1982) βαςιςμζνεσ ςτισ υποτοπζσ που ζχουν ςυμβεί κατά τθν διάρκεια μακροπρόκεςμων παρακολουκιςεων με κεραπεία, φαίνεται ότι οι κεραπευόμενοι μπορεί να είναι πιο ευάλωτοι μζςα ςτουσ πρϊτουσ 4 μζχρι 12 μινεσ μετακεραπείασ (Boberg & Kully, 1994). 14 1
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (8 από 15) Οι υψθλοφ ρίςκου, υψθλοφ ςτρεσ μετακεραπευτικζσ καταςτάςεισ του τραυλιςμοφ που αναφζρκθκαν ωσ πικανόν να ξαναςυμβοφν, ζχουν ςυμπεριλάβει ομιλία ςτθν δουλειά, όπωσ ομιλία ςε ςυμβοφλιο όταν υπόκεινται ςε ςυνζντευξθ και όταν ζχουν ςυηθτιςεισ ςτο τθλζφωνο (Craig & Hancock, 1995) 15 1
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (9 από 15) Για αυτό οι κεραπευόμενοι πρζπει να εκπαιδεφονται να αναγνωρίηουν καταςτάςεισ που είναι υψθλοφ ρίςκου για αυτοφσ και να ςχεδιάςουν πϊσ να αντιμετωπίςουν ολιςκιςεισ όταν ςυμβοφν (Marlatt, 1982). 16 1
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (10 από 15) Ζρευνεσ πάνω ςε αυτοελεγχόμενθ αποτυχία ζχουν ςυνεχϊσ δείξει ότι οι ολιςκιςεισ πικανότερα να ξανά επανάλθφκουν όταν οι κεραπευόμενοι αντιδροφν αρνθτικά και ςταματιςουν να αυτοπαρακολουκοφν τθν ςυμπεριφορά τουσ (Baumeister, Heatherton, & Rice, 1994; Kirschenbaum & Tomarken 1982). 17 1
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (11 από 15) Αυτό προτείνει ότι πιο ςθμαντικι βάςθ για οποιαδιποτε ςτρατθγικι αντιμετϊπιςθσ είναι οι πελάτεσ να αποκαταςτιςουν ι να ςυνεχίςουν να εμπλζκονται ςε αυτόκαταμζτρθςθ ι αυτοεκτίμθςθ τθσ ςυμπεριφοράσ τουσ ( Watson & Tharp 2007). 18 1
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (12 από 15) Κλείνοντασ, οι κλινικοί πρζπει να καταλάβουν ότι άνκρωποι με επίμονο τραυλιςμό φαίνονται ότι είναι ικανοί να μάκουν να αυτοελζγχουν τα προβλιματα τουσ με τον καιρό μζχρι το ςθμείο όπου δεν το κεωροφν αναπθρία (Plexico et al., 2005) δείχνουν ότι αιςκάνονται ςαν φυςιολογικοί ομιλθτζσ (Boberg & Kully 1994; Ingham, et al., 2001) και ακόμα κεωροφν τον εαυτό τουσ ότι ζχουν αναρρϊςει από τον τραυλιςμό (Anderson & Felsenfeld, 2003; Finn, et al., 2005). 19 1
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (13 από 15) Σισ περιςςότερεσ φορζσ, αναφζρουν ότι δεν ςκζφτονται τον τραυλιςμό τουσ, και μερικοί ίςωσ, για πρακτικοφσ λόγουσ κεωροφνται κανονικοί εφγλωττοι ομιλθτζσ και από τουσ εαυτοφσ τουσ και από άλλουσ (Finn, 1997; Finn et al., 2005). 20 2
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (14 από 15) Για αυτοφσ που αναφζρεται ότι κατά καιροφσ ίςωσ ακόμα υφίςτανται μία περιςταςιακι τάςθ να τραυλίηουν μερικοί ζχουν γίνει από πολλζσ απόψεισ αυτοδιοίκθτεσ (Finn, 2004; Finn, et al., 2005). 21 2
Καθιζρωςη, Εκχώρηςη & Θεραπεία (15 από 15) Περιγράφουν ότι ζχουν μάκει να αναγνωρίηουν καταςτάςεισ που πικανόν να ξεκινιςουν προβλιματα και πωσ ζχουν γίνει ευαίςκθτοι ςτισ ςκζψεισ ι αιςκιματα που ίςωσ τα προκάλεςαν. Και πιο ςθμαντικό από όλα όταν βρίςκονται ςε τζτοιεσ καταςτάςεισ ζχουν αυτοπεποίκθςθ ότι κα μπορζςουν να εφαρμόςουν ςτρατθγικζσ για να αντιμετωπίηουν εποικοδομθτικά ι να επιςκευάηουν τον τραυλιςμό τουσ ϊςτε να μθν είναι πλζον ςθμαντικό κζμα ςτισ ηωζσ τουσ. 22 2
2 Βιβλιογραφία (1 από 3) Anderson, T. K., & Felsenfeld, S. (2003). A thematic analysis of late recovery from stuttering. American Journal of Speech-Language Pathology 12, 243-253. Baumeister, R. F., Heatherton, T. F., & Rice, D. M. (1994). Losing control: How and why people fail at self-regulation. San Diego, CA: Academic Press. Boberg, E., & Kully, D. (1994). Long-term results of an intensive treatment program for adults and adolescents who stutter. Journal of Speech and Hearing Research 37, 1050-1059. Brutten, G., & Shoemaker, D. J. (1967). The modification of stuttering. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. Craig, A., & Hancock, K. (1995). Self-reported factors related to relapse following treatment for stuttering. Austtralian Journal of Human Communication Disorders 23, 48-60. Finn, P. (1977). Adults recovered from stuttering without formal treatment: Perceptual assessment of speech normalcy. Journal of Speech, Language, and Hearing Research 40, 821-831. Finn, P. (2003). Evidence-based treatment of stuttering: II. Clinical significance of behavioral stuttering treatments. Journal of Fluency Disorders 28, 209-218. Finn, P. (2004). Self-change from stuttering during adolescence and adulthood. In A. K. Bothe (Ed.), Evidence- based treatment of stuttering: Empirical bases and applications (pp. 117-136). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Inc.
2 Βιβλιογραφία (2 από 3) Finn, P., Howard, R., & Kubala, R. (2005). Unassisted recovery from stuttering: Self-perceptions of current speech behavior, attitudes, and feelings. Journal of Fluency Disorders 30, 281-305. Ingham, R. J. (1980). Modification of maintenance and generalization during stuttering treatment. Journal of Speech and Hearing Research 23, 732-745. Ingham, R. J. (1982). The effects of self-evaluation training on maintenance and generalization during stuttering treatment. Journal of Speech and Hearing Disorders 47, 271-280. Ingham, R. J. (1987). Residential prolonged speech stuttering therapy manual. Santa Barbara: Department of Speech and Hearing Sciences, University of California, Santa Barbara. Ingham, R. J. (1999). Performance-contingent management in adolescents and adults. In R.F. Curlee (Ed.), Stuttering and related disorders of fluency (2nd ed.) (pp. 200-221). New York: Thieme. Ingham, R. J., Kilgo, M., Ingham, J.C., Moglia, R. A., Belknap, H., & Sanchez, T. (2001). Evaluation of a stuttering treatment based on reduction of short phonation intervals. Journal of Speech, Language, and Hearing Research 44,1229-1244. Kirschenbaum, D. S. (1987). Self-regulatory failure: A review with clinical implications. Clinical Psychology Review 7, 77-104.
2 Βιβλιογραφία (3 από 3) Kirschenbaum, D. S., & Tomarken, A. J. (1982). On facing the generalization problem: The study of self-regulatory failure. In P. C. Kendall (Ed.), Advances in cognitive-behavioral research and therapy, Vol. 1 (pp. 119-200). New York: Academic Press. Marlatt, G. A. (1982). Relapse prevention: A self-control program for the treatment of addictive behaviors. In R. B. Stuart (Ed.), Adherence, compliance, and generalization in behavioral medicine (pp. 329-378). New York: Brun- ner/mazel. Martin, R. R., & Haroldson, S. K. (1982). Contingent selfstimulation for stuttering. Journal of Speech and Hearing Disorders 47,407-413. Plexico, L., Manning, W. H., & DiLollo, A. (2005). A phenomenological understanding of successful stuttering management. Journal of Fluency Disorders 30,1-22. Watson, D. L., & Tharp, R. G. (2007). Self-directed behavior: Self-modification for personal adjustment (9th ed.). Belmont, CA: Wadsworth/Thomson Learning. Wolpe, J. (1990). The practice of behavior therapy. New York: Pergamon Press.
26 ημείωμα Αναφοράσ Νθςιϊτθ M. (2015). Διαταραχζσ τθσ Ροισ - Σραυλιςμόσ. TEI Ηπείρου. Διακζςιμο από: τθ δικτυακι διεφκυνςθ: http://eclass.teiep.gr/courses/logo130/
ημείωμα Αδειοδότηςησ Σο παρόν υλικό διατίκεται με τουσ όρουσ τθσ άδειασ χριςθσ Creative Commons Αναφορά Δθμιουργοφ-Μθ Εμπορικι Χριςθ-Όχι Παράγωγα Ζργα 4.0 Διεκνζσ [1] ι μεταγενζςτερθ. Εξαιροφνται τα αυτοτελι ζργα τρίτων π.χ. φωτογραφίεσ, Διαγράμματα κλπ., τα οποία εμπεριζχονται ςε αυτό και τα οποία αναφζρονται μαηί με τουσ όρουσ χριςθσ τουσ ςτο «θμείωμα Χριςθσ Ζργων Σρίτων». Ο δικαιοφχοσ μπορεί να παρζχει ςτον αδειοδόχο ξεχωριςτι άδεια να χρθςιμοποιεί το ζργο για εμπορικι χριςθ, εφόςον αυτό του ηθτθκεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.el 2
2 Σζλοσ Ενότητασ Επεξεργαςία: Σαφιάδησ Διονφςιοσ Ιωάννινα, 2015
29 ημειώματα
3 Διαταραχζσ τησ Ροήσ -Σραυλιςμόσ Αυτοδιαχείριςθ και Θεραπεία Σραυλιςμοφ-2, ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ, ΣΕΙ ΗΠΕΙΡΟΤ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ςτο ΣΕΙ Ηπείρου Διατήρηςη ημειωμάτων Οποιαδιποτε αναπαραγωγι ι διαςκευι του υλικοφ κα πρζπει να ςυμπεριλαμβάνει: το θμείωμα Αναφοράσ το θμείωμα Αδειοδότθςθσ τθ Διλωςθ Διατιρθςθσ θμειωμάτων το θμείωμα Χριςθσ Ζργων Σρίτων (εφόςον υπάρχει) μαηί με τουσ ςυνοδευόμενουσ υπερςυνδζςμουσ.
Σζλοσ Ενότητασ 3