ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΙΣΣΑΒΟΥ-ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ Εβδομάδα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης 2014 Αναγνωστάκης Σπύρος, Υπεύθυνος ΚΠΕ Κισσάβου Ελασσόνας Γκανάτσιος Ανδρέας, Αν. Υπεύθυνος ΚΠΕ Κισσάβου Ελασσόνας 1
ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΙΣΣΑΒΟΥ-ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ
Ίδρυση και σκοποί του ΚΠΕ Κισσάβου Ελασσόνας Το ΚΠΕ Κισσάβου-Ελασσόνας ιδρύθηκε το 2008 και στεγάζεται σε μοντέρνο κτήριο στο κέντρο της Ελασσόνας. Οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι αποτελούν την Παιδαγωγική Ομάδα του Κέντρου είναι: Αναγνωστάκης Σπυρίδων (ΠΕ19) Γκανάτσιος Ανδρέας (ΠΕ 06) Ζιούρα Θεοδώρα (ΠΕ 16) Οικονόμου Κώστας (ΠΕ 02) Σπανός Κωνσταντίνος (ΠΕ 20) Υπεύθυνος Π.Ο. Αν/τής Υπεύθυνος Μέλος Π.Ο. Μέλος Π.Ο. Μέλος Π.Ο. 3
Ο κύριος σκοπός του ΚΠΕ: Η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας (εκπαιδευτικής κοινότητας και όλων των πολιτών) σε θέματα αειφορικής διαχείρισης των φυσικών πόρων και της προστασίας των βιοσυστημάτων, μέσα από τη διερεύνηση του περιβαλλοντικού πλούτου των Δήμων Ελασσόνας και Αγιάς. Ο σκοπός εξυπηρετείται από τις εξής επιμέρους δράσεις: Επιμορφωτικά προγράμματα για ενηλίκους στο πλαίσιο της Διά βίου μάθησης Εκπαιδευτικά προγράμματα για εκπαιδευτικούς και μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Δράσεις ανάπτυξης της κοινότητας σε συνεργασία με επιστημονικά ιδρύματα και κρατικούς και μη κρατικούς φορείς Παραγωγή εκπαιδευτικού και πληροφοριακού υλικού 4
Δράσεις για σχολεία Στο Κέντρο προσφέρονται τα ακόλουθα προγράμματα για εκπαιδευτικούς και μαθητές: 1. Όλυμπος, Ιστορία-Οικολογία (Μονοήμερο & Τριήμερο) 2. Βιολογική γεωργία-αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά (Μονοήμερο) 3. Υδάτινη ενέργεια και νεροτριβές (Μονοήμερο) 4. Παραδοσιακή αρχιτεκτονική (Μονοήμερο & Διήμερο) 5. Πόλη και ενέργεια (Μονοήμερο) 6. Μονοπάτια της πέτρας και του δάσους στον Κίσσαβο (Μονοήμερο) 5
«Όλυμπος, Ιστορία-Οικολογία» (Μονοήμερο & Τριήμερο) Το πρόγραμμα αποσκοπεί στο να βιώσουν οι μαθητές την μοναδικότητα του Ολύμπου και παράλληλα, να ευαισθητοποιηθούν στην κατεύθυνση προστασίας και διατήρησης των φυσικών περιοχών, ως καταφύγια της άγριας ζωής και ως χώροι αναζήτησης και επικοινωνίας ανθρώπου και φύσης. 6
«Όλυμπος, Ιστορία-Οικολογία» (Μονοήμερο & Τριήμερο) Στόχοι του προγράμματος Να κατανοήσουν οι μαθητές τους βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες που συνθέτουν το περιβάλλον του βουνού Να αντιληφθούν την πολιτιστική αξία του Ολύμπου ως ένα στοιχείο παγκόσμιας κληρονομιάς Να αναγνωρίσουν τα περιβαλλοντικά και τα πολιτιστικά στοιχεία των παραολύμπιων οικισμών Να εντοπίσουν τους επαπειλούμενους κινδύνους στο οικοσύστημα του βουνού από τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις Να ευαισθητοποιηθούν στην ανάγκη διατήρησης των προστατευόμενων φυσικών περιοχών και να αναπτύξουν δράσεις σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο για την προστασία τους Να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες όπως συνεργασίας, συμμετοχής, λήψης απόφασης κ.α.. 7
«Όλυμπος, Ιστορία-Οικολογία» (Μονοήμερο & Τριήμερο) Δραστηριότητες του προγράμματος Οι μαθητές επισκέπτονται πεδία εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς και παρατηρούν, διερευνούν, αναλύουν και μελετούν τους βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες του περιβάλλοντος του βουνού. 8
«Όλυμπος, Ιστορία-Οικολογία» (Μονοήμερο & Τριήμερο) Δραστηριότητες του προγράμματος Προσεγγίζουν ακόμη το πολιτιστικό περιεχόμενο του βουνού με επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους της περραιβικής τριπολίτιδας και σε παραδοσιακούς οικισμούς του Ολύμπου. Κάθε ομάδα θα ερευνά και θα εντοπίζει τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, όπως οικισμούς, υλοτομίες, βόσκηση, τουριστικές εγκαταστάσεις, αποτελέσματα φωτιάς κ.ά.. 9
«Όλυμπος, Ιστορία-Οικολογία» (Μονοήμερο & Τριήμερο) Δραστηριότητες του προγράμματος Οι μαθητές θα ανακαλύψουν τις ομορφιές του Ολύμπου τις διάφορες εποχές του χρόνου. Οι μαθητές περπατώντας στα περιβαλλοντικά μονοπάτια του βουνού θα «συναντήσουν» την πανίδα που αναπτύσσεται στις πλαγιές και στα δάση του Ολύμπου. 10
«Βιολογική γεωργία - αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά» (Μονοήμερο) Η γενικότερη επιδίωξη του προγράμματος είναι η γνωριμία και ευαισθητοποίηση των μαθητών για τον πλούτο των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών της χώρας μας καθώς και για την οικολογική διαχείριση της Γης. 11
«Βιολογική γεωργία - αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά» (Μονοήμερο) Στόχοι του προγράμματος Να διαμορφώσουν κατάλληλες στάσεις, αξίες και συμπεριφορές όσον αφορά το περιβάλλον Να γνωρίσουν παραδοσιακούς και συμβατικούς τρόπους καλλιέργειας της γης Να ενημερωθούν για τον έλεγχο και την πιστοποίηση τέτοιων προϊόντων Να γνωρίσουν τον πλούτο που διαθέτει η ελληνική γη σε αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά 12
«Βιολογική γεωργία - αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά» (Μονοήμερο) Δραστηριότητες του προγράμματος Ενημέρωση συζήτηση για θέματα σχετικά με τις βιολογικές καλλιέργειες, τα μεταλλαγμένα (ΓΤΟ), τους τρόπους αναγνώρισης των βιολογικών προϊόντων, τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά κλπ. Επισκέψεις σε χώρους τυποποίησης βιολογικών προϊόντων 13
«Βιολογική γεωργία - αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά» (Μονοήμερο) Δραστηριότητες του προγράμματος Παρουσίαση των βιολογικών τρόπων καλλιέργειας από βιοκαλλιεργητές της περιοχής. Επίσκεψη σε καλλιέργεια τσαγιού - παρουσίαση των τρόπων συγκομιδής και ξήρανσης του αρωματικού φυτού 14
«Υδάτινη ενέργεια και νεροτριβές» (Μονοήμερο) Σκοπός του προγράμματος είναι οι μαθητές να μελετήσουν γενικά θέματα για το νερό, καθώς και ειδικά θέματα για τις χρήσεις του, τους τρόπους και τις κατασκευές διαχείρισης του, τα προβλήματα σχετικά με τη ρύπανση των νερών, καθώς και τη μείωση των νερών στη Θεσσαλία. 15
«Υδάτινη ενέργεια και νεροτριβές» (Μονοήμερο) Στόχοι του προγράμματος Να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές για την οικολογική αξία του νερού σε σχέση με τη διατήρηση της ζωής. Να γνωρίσουν οι μαθητές τη λίμνη και τις νεροτριβές-δριστέλλες ως σημαντικό στοιχείο της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του οικισμού, αλλά και της αισθητικής του χωριού. Να αναζητήσουν στην επικοινωνία με τους ιδιοκτήτες των νεροτριβών και των υπολοίπων κατοίκων του χωριού στοιχεία που διατηρούνται στην προφορική παράδοση ή ακόμη και στις σημερινές συνήθειες αντιλήψεις των κατοίκων του οικισμού σχετικά με το νερό, ως αγαθό κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής αξίας. 16
«Υδάτινη ενέργεια και νεροτριβές» (Μονοήμερο) Δραστηριότητες του προγράμματος Εργασία στο πεδίο, περιήγηση στη λίμνη Κεφαλόβρυσου και μελέτη του υδροβιότοπου 17
«Υδάτινη ενέργεια και νεροτριβές» (Μονοήμερο) Δραστηριότητες του προγράμματος Επίσκεψη σε νεροτριβές και ανάλυση του τρόπου εκμετάλλευσης της υδάτινης ενέργειας Βιωματικά παιχνίδια και δημιουργίες έκφρασης στους χώρους του κέντρου με θέμα την υδάτινη ενέργεια και την εξοικονόμηση νερού
«Πόλη και ενέργεια» (Μονοήμερο) Μέσα από το πρόγραμμα επιδιώκεται η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και συνειδητοποίηση των μαθητών για θέματα ενεργειακής διαχείρισης των πόλεων. 19
«Πόλη και ενέργεια» (Μονοήμερο) Στόχοι του προγράμματος Αναγνώριση των χρήσεων ενέργειας στην πόλη Περιγραφή ανανεώσιμων και μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση ενεργειακών αναγκών Εντοπισμός προβλημάτων που προκαλούνται από τη χρήση αυτών των ενεργειών Προσδιορισμός τρόπων εξοικονόμησης ενέργειας στο σπίτι, το σχολείο και την πόλη 20
«Πόλη και ενέργεια» (Μονοήμερο) Δραστηριότητες του προγράμματος Οι μαθητές σχηματίζουν ομάδες εργασίας και επισκέπτονται χώρους παραγωγής ενέργειας (υποσταθμό της Δ.Ε.Η., πάρκο φωτοβολταϊκών συλλεκτών) για να ενημερωθούν και να παρατηρήσουν τις τεχνολογίες ενεργειακής μετατροπής. Μέσα από δραστηριότητες αίθουσας οι μαθητές ταξινομούν τη γνώση για τη χρήση της ενέργειας, όπως την αντιλαμβάνονται μέσα από την καθημερινή τους εμπειρία, και προτείνουν τρόπους για την ορθολογική της χρήση (στο σπίτι, στο σχολείο και στο περιβάλλον της πόλης). 21
«Παραδοσιακή αρχιτεκτονική» (Μονοήμερο και διήμερο) Στόχος του προγράμματος είναι η αναγνώριση των αειφόρων πρακτικών, που χαρακτηρίζουν τις Παραδοσιακές Μορφές της Αρχιτεκτονικής των οικισμών και των κτιρίων στο Δήμο Ελασσόνας. 22
«Παραδοσιακή αρχιτεκτονική» (Μονοήμερο και διήμερο) Στόχοι του προγράμματος Η διαμόρφωση φιλοπεριβαλλοντικών στάσεων Η αναγνώριση των μορφών της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής των παραολύμπιων περιοχών, Η ανάπτυξη ευαισθησίας για το περιβάλλον και τον Πολιτισμό, Η απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων (συνεργασίας, επικοινωνίας, αυτοπεποίθησης κ.ά.), 23
«Παραδοσιακή αρχιτεκτονική» (Μονοήμερο και διήμερο) Δραστηριότητες του προγράμματος Επίσκεψη σε παραδοσιακά κτίσματα και λαογραφικά μουσεία του Δήμου Ελασσόνας 24
«Παραδοσιακή αρχιτεκτονική» (Μονοήμερο και διήμερο) Δραστηριότητες του προγράμματος Επίσκεψη σε παραδοσιακές μορφές του Δήμου Ελασσόνας (πέτρινο γεφύρι της Ελασσόνας) Καταγραφή των χαρακτηριστικών και παρατήρηση της τεχνοτροπίας τους. Ανάπτυξη ομαδικών δραστηριοτήτων και παρουσίαση των αποτελεσμάτων του προγράμματος στις εγκαταστάσεις του Κέντρου. 25
«Μονοπάτια της πέτρας και του δάσους στον Κίσσαβο» (Μονοήμερο) Με το πρόγραμμα επιδιώκεται η αναγνώριση των αειφόρων πρακτικών, που χαρακτηρίζουν τις παραδοσιακές μορφές της αρχιτεκτονικής των οικισμών και των κτηρίων στη δασωμένη περιοχή του Κισσάβου 26
«Μονοπάτια της πέτρας και του δάσους στον Κίσσαβο» (Μονοήμερο) Στόχοι του προγράμματος Η αναγνώριση των μορφών της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του Κισσάβου Η διερεύνηση των δασικών οικοσυστημάτων του Κισσάβου Η απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων (συνεργασίας, επικοινωνίας, αυτοπεποίθησης κ.ά.), Η ανάπτυξη ευαισθησίας για το περιβάλλον και τον πολιτισμό, Η διαμόρφωση φιλοπεριβαλλοντικών στάσεων. 27
«Μονοπάτια της πέτρας και του δάσους στον Κίσσαβο» (Μονοήμερο) Δράσεις του προγράμματος Επίσκεψη σε πέτρινα χωριά της περιοχής του Κισσάβου (Μεταξοχώρι, Μεγαλόβρυσο) Εντοπισμός και καταγραφή διαφόρων χαρακτηριστικών των οικισμών Περιήγηση σε μονοπάτια δασωμένων περιοχών του Κισσάβου Αντίληψη του δασώδους περιβάλλοντος και της προσφοράς του προς τον άνθρωπο 28
«Μονοπάτια της πέτρας και του δάσους στον Κίσσαβο» (Μονοήμερο) Δράσεις του προγράμματος Ανάπτυξη δραστηριοτήτων έρευνας, καταγραφής και παρουσίασης από τη βιωματική προσέγγιση και δραστηριότητες αίθουσας 29
Εκπαιδευτικά προγράμματα εκπαιδευτικών και μαθητών Προϋποθέσεις: Η Σχολική μονάδα θα πρέπει να τηρεί όλους τους προβλεπόμενους όρους και προϋποθέσεις του θεσμικού πλαισίου για την έγκριση της μετακίνησης και της εκπαιδευτικής επίσκεψης. Οι περιβαλλοντικές ομάδες μαθητών θα πρέπει να διατηρούν το όριο ± 3 μαθητών Τα σχολεία κατά την επίσκεψή τους στο Κέντρο θα πρέπει να έχουν μαζί τους υποχρεωτικά: Έγκριση μετακίνησης της οικείας διεύθυνσης Επίσημη ονομαστική κατάσταση συνοδών και μαθητών (εκδοθείσα από το σχολείο με την υπογραφή του διευθυντή τους) Οι συνοδοί εκπαιδευτικοί των σχολικών ομάδων έχουν την ευθύνη της ασφάλειας και της σωματικής ακεραιότητας των μαθητών καθ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος. 30
ΜΑΙΟΣ 2010 ΗΜΕΡΙΔΑ «Διάδοση του δικτύου Γεωργία και Περιβάλλον» Δράσεις για ενηλίκους ΜΑΙΟΣ 2011 ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ «Όλυμπος Αειφόρος Ανάπτυξη» (ενδεικτικά) ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ «Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική των οικισμών του Κισσάβου» ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2012 ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ «Περπατώντας και ανακαλύπτοντας τον Όλυμπο» 31
Υποστήριξη ευρωπαϊκών προγραμμάτων Ενδεικτικά: ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ «Πρεσβύτεροι και Νέοι ανακαλύπτουν την τέχνη της αφήγησης και των παραμυθιών» Συμμετείχαν 20 Ευρωπαίοι πολίτες από 10 διαφορετικές χώρες. ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012 «Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγής σχολείων» 32
Εκδόσεις Πρακτικά Σεμιναρίων ΚΠΕ Ελασσόνας Φεβρουάριος 2011 - Μάιος 2011. Το φυσικό περιβάλλον του Ολύμπου - Όλυμπος Αειφόρος Ανάπτυξη Πρακτικά Σεμιναρίων του ΚΠΕ Κισσάβου Ελασσόνας 2011 2012. Όλυμπος Κίσσαβος Παράδοση και Αειφόρος Ανάπτυξη 33
Θεματικά δίκτυα Το ΚΠΕ Ελασσόνας συμμετέχει ως συνεργαζόμενος φορέας στα ακόλουθα εθνικά θεματικά Δίκτυα Π.Ε.: 1. «Το Δάσος» με συντονιστή το ΚΠΕ Μουζακίου. 2. «Ενέργεια» με συντονιστή το ΚΠΕ Μουζακίου. 3. «Γεωργία και Περιβάλλον» με συντονιστή το ΚΠΕ Νάουσας. 4. «Τα πέτρινα γεφύρια της Ελλάδος» με συντονιστή το ΚΠΕ Μακρυνίτσας 5. «Η ελιά» με συντονιστή το ΚΠΕ Καλαμάτας 6. «Βιοποικιλότητα το εργαστήρι της ζωής» με συντονιστή το ΚΠΕ Καστοριάς 7. «Αειφορική Τεχνολογία» με συντονιστή το ΚΠΕ Κέρκυρας 8. "Τα τοπικά προϊόντα σε μια κοινωνία αειφορίας" με συντονιστή το ΚΠΕ Κρεστένων 34
Δράσεις προς υλοποίηση Σεμινάρια - Ημερίδες Επιμορφωτικές δράσεις στα πλαίσια της δια βίου μάθησης για εκπαιδευτικούς και ενήλικες Περιβαλλοντικές δράσεις Συνεργασίες με φορείς για την ανάπτυξη κοινών περιβαλλοντικών δράσεων (ομιλίες, δενδροφυτεύσεις κ.α.) Εκπαιδευτικό και ενημερωτικό υλικό Έκδοση ηλεκτρονικού και έντυπου υλικού (αφίσες, πρακτικά σεμιναρίων κ.α.) 35
Η ιστοσελίδα του κέντρου Url: http://thess.pde.sch.gr/kpe/ Στοιχεία επικοινωνίας: Διεύθυνση: Χρ. Βλαχοδήμου 1, Ελασσόνα, 40200 Τηλ: 24930-29571 Fax: 24930-29570 E-mail: kpe@thess.pde.sch.gr kpe.elassonas@gmail.com 36
ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΙΣΣΑΒΟΥ-ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ! 37