Με όραμα την ψηφιακή Ελλάδα Στρατηγικές Ανάπτυξης της Καινοτομίας Παντελής Τζωρτζάκης Πρόεδρος ΔΣ ΣΕΠΕ 6 Ιουνίου 2008
O ΣΕΠΕ Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας ιδρύθηκε το 1995 από 75 επιχειρήσεις Πληροφορικής. Σήμερα εκπροσωπεί 400 επιχειρήσεις του κλάδου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) που αντιπροσωπεύουν το 95% του κύκλου εργασιών της αγοράς με 100.000 εργαζόμενους σε όλη την Ελλάδα. Μέλος του EICTA, του WITSA και της ITU. Μελετά τα προβλήματα του Κλάδου και προτείνει λύσεις. Συνεργάζεται με την Πολιτεία ως θεσμικός εκπρόσωπος του κλάδου για τη χάραξη Στρατηγικής και Πολιτικής για τις ΤΠΕ. Εκπροσωπεί την Ελλάδα σε διεθνείς εκδηλώσεις, συνέδρια και fora.
Ρυθμός αύξησης Αγοράς ΤΠΕ Πηγή: EITO 2007, σε εκατ., * εκτίμηση
ΤΠΕ & Ανταγωνιστικότητα ΤΠΕ Αύξηση της Παραγωγικότητας Ουσιαστική συμβολή στη βελτίωση της Ανταγωνιστικότητας
ΤΠΕ & Ανταγωνιστικότητα Οι ΤΠΕ είναι οι πολυτιμότεροι πόροι των αναπτυγμένων κοινωνιών Επηρεάζουν καθοριστικά την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των χωρών Είναι κριτήριο εκσυγχρονισμού κάθε ανταγωνιστικής κοινωνίας Είναι ο κρισιμότερος κόμβος διασύνδεσης μιας χώρας με το γεωοικονομικό της περίγυρο Διευκολύνουν την επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων, κοινωνικών ομάδων, οικονομικών μονάδων, πολιτικών θεσμών.
Έρευνα & Ανάπτυξη Η σημασία της έρευνας σε ΤΠΕ στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και πρόοδο αντανακλάται στις δαπάνες Έρευνας και Ανάπτυξης (E&A) παγκοσμίως. Οι ΤΠΕ αντιπροσωπεύουν περισσότερο από 30% του συνολικού προϋπολογισμού E&A στις βασικές χώρες του ΟΟΣΑ. Επιπλέον η ένταση της ερευνητικής προσπάθειας στις ΤΠΕ συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη της παραγωγικότητας. Στην ΕΕ χώρες που επενδύουν σε υψηλά επίπεδα σε στην έρευνα ΤΠΕ, όπως η Ιρλανδία, η Φινλανδία και Σουηδία, παρουσιάζουν και τους μεγαλύτερους ρυθμούς αύξησης της παραγωγικότητας. Ωστόσο η Ευρώπη επενδύει πολύ λιγότερο στην έρευνα ΤΠΕ συγκριτικά με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Για παράδειγμα οι επενδύσεις σε έρευνα σε ΤΠΕ στην ΕΕ αντιστοιχούν στο 1/3 των αντίστοιχων επενδύσεων στις ΗΠΑ και κατά 30% λιγότερο από αυτές που πραγματοποιούνται στην Ιαπωνία. Οι κατά κεφαλή δαπάνες στην Ευρώπη για έρευνα σε ΤΠΕ είναι περίπου στα 80 ενώ στις ΗΠΑ είναι 350 και στην Ιαπωνία 400. Στην Ελλάδα η κατάσταση είναι ακόμα πιο δυσμενής με τις δαπάνες για Ε&Α στην τεχνολογία να αντιστοιχεί περίπου στο 0,6% του ΑΕΠ ενώ για Ε&Α σε ΤΠΕ να είναι ακόμα πιο χαμηλά. Η επενδύσεις του δημοσίου στην έρευνα των ΤΠΕ είναι θεμελιώδους σημασίας, όχι μόνο για την προετοιμασία του νέου κύματος καινοτομίας αλλά και για την προσέλκυση και τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων. Πηγή: Greek Technology & Science Initiative (GSTI) in ICT
ΑΕΠ & Τηλ/κές Δαπάνες Κατά Κεφαλή ΑΕΠ, Μέσος Ρυθμός Αύξησης: 2005-2008 Κατά Κεφαλή Τηλεπικοινωνιακές Δαπάνες 2006 Luxembourg Ireland Greece Denmark Sw eden Finland 2,4% 2,2% 2,2% 3,2% 3,2% 3,0% Japan Sw itzerland Sw eden Denmark Ireland Netherlands Belgium/Lux 964 951 929 1.249 1.211 1.174 1.117 Norw ay 2,1% UK 901 Austria Sw itzerland Belgium United Kingdom France Germany Netherlands Spain Italy 1,1% 1,0% 1,9% 1,8% 1,8% 1,6% 1,6% 1,5% 1,5% ( ) Austria Norw ay Finland US Western Europe Germany Italy France Spain Portugal 894 877 875 806 789 784 734 676 618 609 Portugal 0,5% Greece 549 0,0% 0,5% 1,0% 1,5% 2,0% 2,5% 3,0% 3,5% 0 200 400 600 800 1.000 1.200 1.400 Πηγή: EIU
Ευρυζωνικότητα & ΑΕΠ Η ζήτηση για Ευρυζωνικές συνδέσεις παραμένει υψηλή. Ωστόσο το ποσοστό της ευρυζωνικής διείσδυσης παραμένει δυσανάλογο με βάση το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Ελλάδας.
Δυναμική πορεία των συνδέσεων ΑΠΤΒ Ενθαρρυντικά μηνύματα από την πορεία εξέλιξης της διείσδυσης των συνδέσεων ΑΠΤΒ στα πρώτα χρόνια εφαρμογής τους. Η πορεία της Ελλάδας είναι συγκρίσιμη με προηγμένες ευρυζωνικά χώρες (π.χ. Γαλλία, Σουηδία). 7,00% Εξέλιξη Διείσδυσης ULL στον Πληθυσμό τα πρώτα χρόνια 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 274.000 1ος Χρόνος 2ος Χρόνος 3ος Χρόνος 2,00% 1,00% 0,00% Αυστρία Βέλγιο Γαλλία Ισπανία Σουηδία ΕΛΛΑΣ Στόχος της αγοράς πρέπει να είναι να υπερδιπλασιάσει τις συνδέσεις ΑΠΤΒ για το 2008 Πηγή: Βάσει δεδομένων από Merrill Lynch - European Broadband Matrix
Λειτουργία της Ελληνικής Αγοράς Προβλήματα που είχαν επισημανθεί στην 12 η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2007 σχετικά με την Αγορά Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών στην Ελλάδα παραμένουν ένα χρόνο μετά: οι ελλείψεις στο δευτερογενές νομοθετικό πλαίσιο οι πολύπλοκες και ανομοιογενής διαδικασίες χορήγησης δικαιωμάτων διέλευσης και η αναποτελεσματική διαδικασία προσφυγών και εκδίκασης εκκρεμών δικαστικών υποθέσεων και Εμποδίζουν τη σωστή λειτουργία της αγοράς.
Θεσμικό Πλαίσιο & Επίλυση Διαφορών Η ΕΕΤΤ προχώρησε σε σημαντικά βήματα αναφορικά με την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας σχετικά με τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και την εφαρμογή του δευτερογενούς θεσμικού πλαισίου σύμφωνα με τις προβλέψεις του νέου νόμου. Ωστόσο σύμφωνα με την Έκθεση της ΕΕ μέχρι τον Μάρτιο του 2008 μόνο 23 από τις 69 απαιτούμενες Υπουργικές Αποφάσεις είχαν υιοθετηθεί αφήνοντας ένα σημαντικό νομικό κενό στην εφαρμογή του νέου τηλεπικοινωνιακού νόμου (*). Μεταξύ αυτών και η απόφαση αναφορικά με τα δικαιώματα διέλευσης που ρυθμίζει τα θέματα κατασκευής και ανάπτυξης ευρυζωνικών δικτύων. Η άμεση δράση από την πλευρά της πολιτείας για την άρση του νομικού κενού καθώς και για την επιτάχυνση της διαδικασίας επίλυσης των εκκρεμών δικαστικών υποθέσεων, είναι επιτακτική. Η αγορά κινείται με γοργούς ρυθμούς και οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς θα πρέπει να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εποχής, δημιουργώντας τις συνθήκες για την λειτουργία του ανταγωνισμού και την διάθεση ποιοτικών υπηρεσιών στον πολίτη. (*) Πηγή: 13th Report on the Implementation of the Telecommunications Regulatory Package - 2007
Δικαιώματα Διέλευσης ΟΝ. 3431/ 2006 για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες προβλέπει στο άρθρο 29 τις διαδικασίες, που οφείλουν να εφαρμόζουν οι αρμόδιες κατά περίπτωση αρχές (ΟΤΑ Α & Β βαθμού) για τη χορήγηση δικαιωμάτων διέλευσης. Ειδικότερα, η παράγραφος 4 αναφέρεται στην Έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης από τον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών και τους συναρμόδιους Υπουργούς, με την οποία καθορίζονται οι διαδικασίες χορήγησης δικαιωμάτων διέλευσης, ο τρόπος καταβολής των τελών, οι δικαιούχοι είσπραξης αυτών και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια. Παρά το γεγονός ότι έχουν παρέλθει πάνω από δύο χρόνια από την έναρξη ισχύος του Νόμου, δεν έχει εκδοθεί ακόμα η Κοινή Υπουργική Απόφαση, ούτε είναι επισήμως γνωστό σε ποιο στάδιο βρίσκεται η εν λόγω διαδικασία. Η ΕΕΤΤ έχει ολοκληρώσει τις σχετικές δημόσιες διαβουλεύσεις τόσο σχετικά με τους Κανονισμούς για τα τέλη χρήσης και τα τέλη διέλευσης, η έκδοση των οποίων εμπίπτει στην αρμοδιότητά της, όσο και σχετικά με την ΕισήγησηπροςτονΥπουργόΜεταφορώντωνειδικώνδιαδικασιώνγιατην παραχώρηση δικαιωμάτων διέλευσης.
Ρυθμιστικό Πλαίσιο Έκδοση RUO: αποτελεί θετικό βήμα προόδου. Για να μην μείνει γράμμα κενό περιεχομένου, πρέπει να διασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή του και η διαρκής αναθεώρησή του με βάση την εμπειρία που αποκτάται από την λειτουργία της αγοράς. Ο στόχος είναι προφανής: να μην αποτελεί μια συλλογή θεωρητικών διατάξεων αλλά ένα αποτελεσματικό πρακτικό εργαλείο στα χέρια του ρυθμιστή και των εταιριών που δραστηριοποιούνται στην αγορά. Δικαιώματα διέλευσης: επιτακτική ανάγκη για επίσπευση των διαδικασιών θέσπισης της δευτερογενούς νομοθεσίας με στόχο την επιτάχυνση των επενδύσεων σε ΝGNs ορθολογική προσέγγιση αναφορικά με τις σχετικές χρεώσεις που θα προκύψουν. Ανάγκη επίσπευσης της εκδίκασης των υποθέσεων που εκκρεμούν ενώπιον της ΕΕΤΤ άμεση έκδοση των αποφάσεων που αφορούν την εφαρμογή των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αξιοποίηση της εμπειρίας και τεχνογνωσίας που η τελευταία διαθέτει, υιοθέτηση των θέσεων, απόψεων, κατευθύνσεων, κλπ. που έχει κατά καιρούς διατυπώσει στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της. Ανάγκη βελτίωσης της απονομής δικαιοσύνης - δημιουργία εξειδικευμένων δικαστηρίων ηλεκτρονικών επικοινωνιών αξιοποίηση του ισχύοντος πλαισίου για την λήψη ασφαλιστικών μέτρων και την προσωρινή ρύθμιση κατάστασης, με προσαρμογή του στις ιδιαιτερότητες του κλάδου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
Αναθεώρηση Ευρωπαϊκού Θεσμικού Πλαισίου Το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής αποτελεσματικό και προώθησε ουσιαστικά την απελευθέρωση της αγοράς Τα προβλήματα κυρίως εντοπίζονται σε περιπτώσεις που καθυστέρησε η υιοθέτηση και εφαρμογή του, με αποτέλεσμα να μην έχει υπάρξει ο αναγκαίος χρόνος, μέχρι σήμερα, ώστε να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Προφανής η ανάγκη αναθεώρησής του και προσαρμογής στα νέα δεδομένα μιας διαρκώς και ραγδαία εξελισσόμενης τεχνολογικά αγοράς, ιδιαίτερα ενόψει της σύγκλισης των τεχνολογικών και της κατασκευής δικτύων επόμενης γενιάς, τα οποία απαιτούν τεράστιες επενδύσεις. Ανάγκη δημιουργίας σταθερού και ασφαλούς ρυθμιστικού περιβάλλοντος με μακροχρόνια προοπτική. Ο λειτουργικός διαχωρισμός να τεθεί στη διάθεση των Εθνικών Ρυθμιστικών Αρχών ως εργαλείο αποτελεσματικής ρύθμισης και προώθησης του ανταγωνισμού. Αποτελεσματικότερη και στενότερη συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών με στόχο την ενιαία εφαρμογή του ρυθμιστικού πλαισίου και λειτουργία της ενιαίας αγοράς. Επιβεβλημένη η ενιαία προσαρμογή, χωρίς ωστόσο να λησμονούνται οι επιμέρους ανάγκες κάθε αγοράς, και τα προβλήματα που ενδεχομένως δημιούργησε και δημιουργεί η καθυστερημένη εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου. Επιβεβλημένη επίσης η με κάθε τρόπο αποφυγή καθυστερήσεων στο μέλλον, που επιβάλλει την στενή αρμονική και αποτελεσματική συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων της αγοράς.
Λειτουργία της αγοράς και του ανταγωνισμού Παράδειγμα στρέβλωσης προς αποφυγή! Όπως τα δίκτυα της κινητής λειτούργησαν ως μοχλός ανάπτυξης στο παρελθόν, πρέπει να δοθεί η ευκαιρία στα δίκτυα επόμενης γενιάς (NGN) να λειτουργήσουν ως καταλύτης για την οικονομική ανάπτυξη και την καινοτομία. Πηγή: Fastweb
Εθνική Στρατηγική στον Τομέα των Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών Η προσπάθεια που πραγματοποιείται από το ΥΜΕ αναφορικά με τη χάραξη μιας Εθνικής στρατηγικής στον Τομέα των Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών στην Ελλάδα καιη εργασία που έχει ξεκινήσει με τη βοήθεια συμβούλου είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Η χάραξη ωστόσο μιας Εθνικής Στρατηγικής στον Τομέα των Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών για την περίοδο 2007 2013 θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της μεταξύ άλλων: α. Τη λειτουργία και ενίσχυση του ανταγωνισμού β. Την αποφυγή απαξίωσης των υφιστάμενων και εν εξελίξει επενδύσεων γ. Την βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών Υπό το πρίσμα αυτό θα πρέπει να αναπτυχθούν και να λειτουργήσουν και οι Συμπράξεις Δημοσίου & Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και γενικότερα επιχειρηματικά μοντέλα για την ανάπτυξη και λειτουργία δικτύων επόμενης γενιάς.
ΣΔΙΤ στην Ευρώπη Οι Συμπράξεις Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα - ΣΔΙΤ (Public Private Partnerships) έχουν χρησιμοποιηθεί για αρκετά χρόνια σε χώρες της Ευρώπης σε τομείς, όπως: Μεταφορές Υγεία Δημόσια Ασφάλεια Δημόσια Κτίρια Διαχείριση Αποβλήτων Διαχείριση Υδάτινων Πόρων
Τα βασικά πλεονεκτήματα των ΣΔΙΤ Βελτίωση της Παραγωγικότητας του Δημόσιου Τομέα Προσέλκυση Ιδιωτικών Επενδυτικών Κεφαλαίων και Ελάφρυνση του Κρατικού Προϋπολογισμού Ποιοτικές Υπηρεσίες στους Πολίτες Μεταφορά Τεχνογνωσίας από τον Ιδιωτικό προς το Δημόσιο Τομέα
ΣΔΙΤ και Ψηφιακές Υπηρεσίες Αποτελεσματικότερη και ταχύτερη υιοθέτηση και αξιοποίηση της καινοτομίας και Εξασφάλιση μεταφοράς τεχνογνωσίας Αποτελεσματικότερη παρακολούθηση των τεχνολογικών εξελίξεων και διασφάλιση από τη γρήγορη τεχνολογική απαξίωση Αποτελεσματικότερη κατανομή και διαχείριση των οικονομικών & τεχνολογικών κινδύνων Δημιουργία ποιοτικότερων υπηρεσιών στη λογική των πολιτοκεντρικών υπηρεσιών Εξασφάλιση ιδιωτικών επενδύσεων και ελάφρυνση του προϋπολογισμού Εξασφάλιση ίσων ευκαιριών και μείωση των ψηφιακών ανισοτήτων Κάλυψη του ελλείμματος εξειδικευμένου προσωπικού ιδίως στις απομακρυσμένες περιοχές
Η κατάσταση σήμερα για τον Κλάδο Γραφειοκρατικές διαδικασίες Κατακερματισμός ευθυνών Έλλειψη παρακολούθησης σε συνολικό επίπεδο Αργοί ρυθμοί υλοποίησης δράσεων Καθυστέρηση Ανάπτυξης και Σύγκλισης Μη αποτελεσματική λειτουργία του ανταγωνισμού Καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης Έλλειψη Κεντρικού Συντονισμού
Η πρόταση του ΣΕΠΕ Το ζήτημα της Κοινωνίας της Πληροφορίας και της Ψηφιακής Σύγκλισης δεν είναι Τεχνολογικό θέμα αλλά βαθιά Πολιτικό Πολιτικές Προϋποθέσεις Κεντρικός Συντονισμός Κυβερνητική Δέσμευση Διακομματική Συναίνεση
Η πρόταση του ΣΕΠΕ Σύσταση Υπουργείου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ο κεντρικός συντονισμός της πολιτείας για την Κοινωνία της Πληροφορίας και την Ψηφιακή Σύγκλιση θα είχε ως αποτέλεσμα την επίλυση χρόνιων θεμάτων και την υιοθέτηση αναπτυξιακών πολιτικών που απασχολούν τον κλάδο και την οικονομία και δίνουν ώθηση στην καινοτομία.
Κατευθύνσεις Στόχος Η Σύσταση Υπουργείου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών θα οδηγήσει στην ανάδειξη του κλάδου ως κινητήριου μοχλού της σύγχρονης οικονομίας της Ελλάδας. Κατευθύνσεις Η δράση του προτεινόμενου Υπουργείου θα κατευθύνεται σε τρεις κομβικούς άξονες: Α άξονας: Ουσιαστική ενίσχυση της παρουσίας των ΤΠΕ στη δημόσια διοίκηση τόσο σε κεντρικό επίπεδο, όσο και σε περιφερειακό - τοπικό επίπεδο. Β άξονας: Διαμόρφωση των προϋποθέσεων που θα οδηγήσουν στη διείσδυση των ΤΠΕ, τόσο στην εκπαίδευση όσο και σε κάθε πτυχή της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Γ άξονας: Συνεργασία με τους αντίστοιχους φορείς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των μελών - κρατών της Ε.Ε. για τη χάραξη κοινής στρατηγικής σε θέματα ανάπτυξης και εφαρμογής των ΤΠΕ Στόχος Σχεδιασμός Κεντρικής Στρατηγικής για την Πληροφορική, τις Τηλεπικοινωνίες και την Ψηφιακή Τεχνολογία στην Ελλάδα.
Δράσεις Έλεγχος των κονδυλίων για την υλοποίηση των έργων ΤΠΕ Αξιολόγηση των προτεινόμενων τεχνολογιών Δημιουργία πυρήνα τεχνογνωσίας στο Δημόσιο Τομέα Ενίσχυση της διείσδυσης των ΤΠΕ στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στην περιφέρεια. Παρακολούθηση υλοποίησης των έργων ΤΠΕ, τόσο στο Δημόσιο όσο και στον Ιδιωτικό τομέα.
Συμπεράσματα Η ανάπτυξη των ΤΠΕ ενισχύει οριζόντια το σύνολο της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας (ανταγωνιστικότητα, δημόσια διοίκηση, εξυπηρέτηση του πολίτη, εκπαίδευση, απασχόληση, πολιτισμός, περιβάλλον) Άμεση σύνδεση με τις ΤΠΕ που αποτελούν καίριο μοχλό ενίσχυσης της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας Η πολιτεία οφείλει να αντιμετωπίζει τις ΤΠΕ ως βασική συνιστώσα ανάπτυξης, μεγιστοποιώντας τα ανταγωνιστικά οφέλη που προκύπτουν για τον πολίτη, την κοινωνία, τη χώρα. Οι ΤΠΕ συμβάλλουν ουσιαστικά: στη δημιουργία ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος στην προσαρμογή των επιχειρήσεων στην ψηφιακή οικονομία στη γνώση, και ενθαρρύνουν την καινοτομία και τη δημιουργία επενδυτικών ευκαιριών.
Με όραμα την Ψηφιακή Ελλάδα