ΤΜΗΜΑ Α' ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΤΜΗΜΑ Α' ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑIΟ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ, ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡIΚΟΥ ΔIΚΑIΟΥ 1. Η «εμπορικότητα» και το ΕμπΔ 9 2. Τα συστατικά της εμπορικότητας - Γενική περιγραφή 13 Α. Η διαμεσολάβηση και άλλες υπηρεσίες 13 Β. Ο εμπορικός κίνδυνος (ή αβεβαιότητα) 18 Γ. Το εμπορικό κέρδος (και η εμπορική ζημία) 20 Δ. Η δράση σε αγορά 24 Ε. Σύνθεση 29 3. Το διπλό πρόσημο της εμπορικής δράσης 30 Α. Το θετικό πρόσημο 30 Β. Το αρνητικό πρόσημο 31 Γ. Ηθική και εμπορικές συναλλαγές 33 ΚΕΦΑΛΑIΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡIΚΟΥ ΔIΚΑIΟΥ 4. Η ιδιαίτερη «οπτική» (αρχές) του ΕμπΔ 36 Α. Η αρχή της (ποσοτικά και ποιοτικά) σημαντικής δράσης 36 Β. Η αρχή της χρηματικής συναλλαγής 38 Γ. Η δυναμική οπτική του ΕμπΔ 39 Δ. Η διεθνής οπτική 41 Ε. Η αρχή της αποτελεσματικότητας 42 ΣΤ. Η αρχή της ελεύθερης δράσης 43 Ζ. 'Αλλες αρχές 44 Η. Συμπέρασμα: Το «πνεύμα του εμπορικού δικαίου» 44 Θ. Η ερμηνεία στο ΕμπΔ 45 5. Η σχέση ΕμπΔ με το αστικό δίκαιο 46 Α. Η ειδικότητα και η ιδιαιτερότητα του ΕμπΔ 47 Β. ΕμπΔ και δίκαιο του καταναλωτή 48 6. Η «εμπορικοποίηση του δικαίου» 50 7. Η «δημοσιοποίηση του ΕμπΔ» και το «οικονομικό δίκαιο» 51 8. ΕμπΔ και οικονομική επιστήμη 54 Α. Η αμφίδρομη σχέση οικονομικής επιστήμης και ΕμπΔ 54

Β. Η «οικονομική ανάλυση του δικαίου», ως η «φιλοσοφία του ΕμπΔ» 55 9. Οι κλάδοι του ΕμπΔ 57 ΚΕΦΑΛΑIΟ ΤΡΙΤΟ IΣΤΟΡIΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓIΣΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΤΗΤΑΣ 10. Από την αρχαιότητα μέχρι το Μεσαίωνα 60 11. Η νεότερη ιστορία 61 Α. Δυτικός Μεσαίωνας 61 Β. Η άνοδος τoυ καπιταλισμoύ - Ο μερκαντιλισμός - Οι Οrdonnances τoυ Λoυδoβίκoυ XIV 62 Γ. Η γαλλική επανάσταση και o Code de commerce 63 Δ. Οι γερμανικoί κώδικες τoυ 19oυ αιώνα - Ο HGB 64 Ε. Η Ελβετία (ο Κώδικας των Ενοχών) και η Iταλία (o Codice Civile) 65 ΣΤ. Η Αγγλία και oι ΗΠΑ (o Uniform Commercial Code) 66 Ζ. Ο 20ός και 21ος αιώνας 66 12. Ιστoρική πρoσέγγιση τoυ νεότερoυ ελληνικoύ ΕμπΔ 67 Α. Μέχρι την υιoθέτηση τoυ Code de commerce 67 Β. Η υιoθέτηση τoυ Code de commerce στην Ελλάδα 67 Γ. Το ΒΔ περί αρμoδιότητoς των Εμπoρoδικείων (1835) 69 Δ. Η εξέλιξη τoυ ΕμπΝ και του εμπορικού δικαίου από το 19ο αιώνα μέχρι σήμερα 69 13. Τα σχέδια ενός νέου Εμπoρικoύ Κώδικα 69 14. Το ΕμπΔ στις αρχές του 21ου αιώνα - Η παγκοσμιοποίηση 70 15. Τα «συστήματα εμπορικότητας» 71 Α. Το γαλλικό (αλλά και ελληνικό) «αντικειμενικό» σύστημα των εμπορικών πράξεων Β. Το γερμανικό (υποκειμενικό) σύστημα του εμπορικού επαγγέλματος - Ο «merchant» της αμερικανικής νομοθεσίας Γ. Η ιταλική και αυστριακή παραλλαγή του υποκειμενικού συστήματος: Το σύστημα της εμπορικής επιχείρησης και του επιχειρηματία 71 72 73 Δ. Το σύστημα της τυπικής εμπορικότητας 74 Ε. Η ειδική ρύθμιση των εμπορικών συναλλαγών (αγγλοσαξωνικό, σκανδιναβικό σύστημα) 75 ΣΤ. Εκτίμηση των συστημάτων 75 ΚΕΦΑΛΑIΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 16. Γενικά 77 17. Η εμπορική νομοθεσία και το εμπορικό έθιμο 78 18. Τo δίκαιo της Ευρωπαϊκής Ένωσης 79

19. Τo διεθνές εμπορικό και οικονομικό δίκαιο 80 Α. Διεθνείς συμβάσεις για την ελεύθερη διενέργεια του εμπορίου 80 B. Διεθνείς συμβάσεις και άλλες προσπάθειες για την ομοιόμορφη ρύθμιση του εμπορίου 81 20. Η αυτoρρύθμιση τoυ εμπoρίoυ 82 Α. Οι εμπoρικές συνήθειες 82 Β. Οι «Κώδικες» συμπεριφοράς και δεοντολογίας και το «soft law» 85 Γ. Η τυπoπoίηση στo ΕμπΔ 86 21. Η πρακτική επίλυσης των εμπορικών διαφορών (νoμoλoγία δικαστηρίων, εμπορική διαιτησία) 87 Α. Η νoμoλoγία 87 Β. H διαιτησία στo ΕμπΔ 88 22. Η Lex Mercatoria 89 Α. Τo πρόβλημα της Lex Mercatoria και η σύνδεσή της με τη διεθνή διαιτησία 89 Β. Εκτίμηση της Lex Mercatoria 91 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΟΙ ΚΕΦΑΛΑIΟ ΠΕΜΠΤΟ Η ΕΜΠΟΡIΚΗ ΠΡΑΞΗ (ΑΡΘΡΑ 2 ΚΑΙ 3 ΔΑΕ) 23. Εισαγωγή 96 Α. Γενικά για τις εμπορικές πράξεις 96 Β. Η «επιχείρηση» κατά τα άρθρα 2 και 3 ΔΑΕ 98 24. Το άρθρο 2 ΔΑΕ (χερσαίο εμπόριο) Α. Διανομή (1) Η αγορά προς μεταπώληση αυτούσιων πραγμάτων (2) Η «επιχείρηση» προμήθειας (3) Εκτός εμπορικότητας: Τα ακίνητα Β. Παραγωγή (1) Εκτός εμπορικότητας: Η «πρωτογενής» παραγωγή και διάθεση 101 101 101 103 104 106 106 (2) Αγορά προς επεξεργασία και μεταπώληση - Η «επιχείρηση» χειροτεχνίας 109 Γ. Υπηρεσίες (1) Η «επιχείρηση» πρακτορείας 110 110

(2) H «επιχείρηση» παραγγελίας (3) H «επιχείρηση μετακομίσεως διά γης ή δι' ύδατος» (4) «Τραπεζιτικές» και «κολλυβιστικές» εργασίες (5) Η μεσιτεία - η «επιχείρησις πλειστηριάσεως» (6) Οι συναλλαγματικές και οι αποστολές χρημάτων (7) Η «επιχείρηση» δημοσίων θεαμάτων (8) Η σύμβαση εργασίας των υπαλλήλων του εμπόρου (9) Εκτός εμπορικότητας: Τα ελευθέρια επαγγέλματα και η επιστημονική και καλλιτεχνική δράση 25. Το άρθρο 3 ΔΑΕ (θαλάσσιο εμπόριο) 26. Τρόποι επέκτασης της εμπορικότητας της πράξης Α. Εμπορικότητα με βάση νεότερους νόμους Β. Εθιμική εμπορικότητα Γ. Εμπορικότητα ίδρυσης εμπορικής εταιρίας ή μεταβίβασης συμμετοχής σ' αυτή Δ. Η παράγωγη εμπορικότητα (1) Παράγωγη εξ αντικειμένου εμπορικότητα (2) Παράγωγη εξ υποκειμένου εμπορικότητα Ε. Ερμηνευτική επέκταση της εμπορικότητας (1) Διασταλτική ερμηνεία (2) Η αναλογία (3) Η αναλογία στις αποκλειόμενες από το ΕμπΔ δράσεις (πρωτογενής παραγωγή, ακίνητα, ελευθέρια κλπ. επαγγέλματα) (4) Η κατασκευή της χειροτεχνίας, της προμήθειας κλπ. (5) Η στήριξη της εμπορικότητας στην επιχείρηση ΣΤ. Ειδικά: Εγγύηση και άλλες ασφάλειες 27. Αμφιμερώς και ετερομερώς εμπορικές πράξεις ΚΕΦΑΛΑIΟ ΕΚΤΟ 112 116 117 118 119 120 121 121 123 126 126 127 127 128 128 131 134 134 134 136 137 138 142 143

Ο ΕΜΠΟΡΟΣ (ΑΡΘΡΟ 1 ΕμπΝ) 28. Επί φυσικών πρoσώπων: Τo σύνηθες επάγγελμα 29. Eπί εταιριών: Ο σκoπός 30. Τυπικό σύστημα: Η νoμoθετική βoύληση 31. Ο μικρέμπoρoς και ο βιοτέχνης 32. Εμπoρία κράτoυς και δημόσιων επιχειρήσεων και oργανισμών Α. Η εμπορικότητα των κρατικών πράξεων Β. Η εμπορική ιδιότητα του κράτους και των κρατικών οργανισμών 33. Περιoρισμoί στη δυνατότητα πρόσβασης στo εμπορικό επάγγελμα Α. Εμπoρική ικανότητα Β. Ασυμβίβαστα Γ. Νόμιμoι και συμβατικoί περιoρισμoί εμπoρίας 34. Οι «χωλoί» έμπoρoι Α. Φαινόμενoς έμπορος Β. Παρένθετος και κρυπτόμενος έμπoρoς Γ. Κτήση εμπορικής ιδιότητας από εταίρο με άρση της νομικής προσωπικότητας της εταιρίας Δ. Ο πτωχεύσας πoυ ασκεί εμπoρία Ε. Η άσκηση παράνoμης εμπoρίας - Ειδικά: ο αλλοδαπός χωρίς άδεια ΣΤ. Η άσκηση εμπoρικής δράσης από μη κερδοσκοπικά ν.π.ι.δ. Ζ. Ο μη καταχωρισθείς στο εμπορικό μητρώο (ΓΕΜΗ), κατά το άρθρο 15 3 ν. 3419/2005 35. Απόδειξη - Ο κατά τεκμήριο έμπορος του άρθρου 15 2 ν. 3419/2005 - Το δεδικασμένo 36. Χρόνος και τόπoς της εμπoρικής δράσης Α. Χρόνoς της εμπoρικής δράσης (1) Έναρξη της εμπoρικής ιδιότητας (και η εγγραφή στο ΓΕΜΗ) 146 151 154 154 157 157 159 160 160 165 166 166 167 169 171 175 175 177 180 180 184 184 184

(2) Λήξη της εμπoρικής ιδιότητας (και διαγραφή από το ΓΕΜΗ) Β. Τόπoς της εμπoρικής δράσης (1) Η κύρια εγκατάσταση και η εταιρική έδρα (2) Υπoκατάστημα και άλλες δευτερεύουσες εγκαταστάσεις (3) Η διαδικτυακή εγκατάσταση 37. Εμπορική επωνυμία, διακριτικός τίτλος, ηλεκτρονική διεύθυνση (domain name) ΚΕΦΑΛΑIΟ ΕΒΔΟΜΟ ΣΥΝΕΠΕIΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡIΚΟΤΗΤΑΣ 38. Γενικά 39. Συνέπειες της εμπορικότητας της πράξης 40. Συνέπειες της εμπορικής ιδιότητας 41. Συνέπειες εμπορικότητας πράξης και εμπορικής ιδιότητας 42. Επισκόπηση των συνεπειών - «Ευμενείς» και «δυσμενείς» συνέπειες 43. Η ενδεχόμενη σχετικότητα της εμπορικότητας και των συνεπειών της Α. Ενδεχόμενη σχετικότητα της έννοιας της εμπορικότητας Β. Ενδεχόμενη σχετικότητα των συνεπειών της εμπορικότητας 44. Τελικές σκέψεις: Από το ΕμπΔ στο δίκαιο της επιχείρησης ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΙ Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ Η ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 45. Γενικά 46. Το πολυσήμαντο της έννοιας της επιχείρησης 47. Η επιχείρηση: Υποκείμενο ή αντικείμενο δικαίου; Α. Η επιχείρηση, υποκείμενο δικαίου; Β. Η επιχείρηση ως αυτοτελής φορέας συμφερόντων. Το «συμφέρον της επιχείρησης» 184 187 187 189 190 191 192 193 195 200 203 204 204 208 210 216 219 222 222 223

48. Μεταβίβαση της επιχείρησης Α. Μεταβίβαση εν ζωή Β. Μεταβίβαση αιτία θανάτου 49. Μεταβίβαση συνόλου μετοχών ή άλλων εταιρικών συμμετοχών 232 50. 'Αλλες πράξεις με αντικείμενο την επιχείρηση Α. Μίσθωση επιχείρησης Β. Η επιχείρηση ως αντικείμενο εισφοράς σε εταιρία Γ. Επικαρπία σε επιχείρηση Δ. Ενέχυρο σε επιχείρηση Ε. Ανάθεση σε τρίτους της διοίκησης και διαχείρισης της επιχείρησης ΣΤ. Αναγκαστική εκτέλεση σε επιχείρηση Ζ. Επιδίκαση επιχείρησης Η. Η επιχείρηση στην πτώχευση Θ. Η διακοπή της επιχείρησης 51. Προστασία της επιχείρησης Α. Τρόποι προστασίας Β. Η ιδέα διατήρησης της επιχείρησης ΚΕΦΑΛΑIΟ ΕΝΑΤΟ ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ 52. Το προσωπικό της επιχείρησης - Η ανάθεση λειτουργιών της επιχείρησης σε τρίτους A. Οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση Β. Η παροχή υπηρεσιών από τρίτους - Υπηρεσίες «φασόν» - Το «οutsourcing» και το «offshoring» Γ. Συστήματα διανoμής 53. Ο εμπορικός αντιπρόσωπος 225 225 231 233 233 234 234 234 234 235 236 237 237 237 237 239 240 240 243 245 246

Α. Γενικά - Το π.δ. 219/1991 - Έννοια εμπορικού αντιπροσώπου Β. Η νομική φύση της σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας Γ. Τύπος της σύμβασης Δ. Υποχρεώσεις του εμπορικού αντιπροσώπου Ε. Υποχρεώσεις του αντιπροσωπευομένου ΣΤ. Η αμοιβή (προμήθεια) του εμπορικού αντιπροσώπου Ζ. Η λύση της σύμβασης εμπορικής αντιπροσωπείας Η. Η αποζημίωση του εμπορικού αντιπροσώπου Θ. Φύση των διατάξεων του π.δ. 219/1991 54. Ο παραγγελιοδοχικός αντιπρόσωπος 55. Ο διανομέας Α. Γενικά Β. Υποχρεώσεις των μερών Γ. Λύση της σύμβασης - Η αναλογική εφαρμογή των διατάξεων για την εμπορική αντιπροσωπεία 56. Η σύμβαση δικαιόχρησης (franchising) 57. Η προβληματική του δικτύου διανομής 58. 'Αλλοι βοηθητικοί διαμεσολαβητές ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ Η ΛΟΓIΣΤIΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 59. Τα βιβλία των εμπόρων 60. Τα βιβλία του Εμπορικού Νόμου Α. Το ημερολόγιο Β. Το βιβλίο απογραφών Γ. Το βιβλίο «αντιγραφής» επιστολών Δ. Υποχρεωτικά βιβλία με βάση άλλους νόμους 246 250 250 251 254 255 256 259 265 266 267 267 269 271 276 278 282 284 285 286 287 288 289

Ε. Προαιρετικά εμπορικά βιβλία ΣΤ. Ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων (ΚΒΣ - π.δ. 186/1992) 61. Τρόπος και διάρκεια τήρησης των βιβλίων 62. Τρόπος λογιστικής καταχώρησης των εγγραφών Α. Το απλογραφικό λογιστικό σύστημα Β. Το διπλογραφικό σύστημα Γ. Ετήσιες οικονομικές καταστάσεις Δ. Η λογιστική τυποποίηση 63. Η αποδεικτική δύναμη των εμπορικών βιβλίων Α. Η υπέρ του εμπόρου αυξημένη αποδεικτική δύναμη - το «απόσπασμα» από τα βιβλία Β. Η κατά του εμπόρου αποδεικτική δύναμη 64. Εμφάνιση και ανακοίνωση των εμπορικών βιβλίων Α. Ανακοίνωση Β. Εμφάνιση (1) Η επίδειξη των εμπορικών βιβλίων κατά τις κοινές διατάξεις (2) Η εμφάνιση των εμπορικών βιβλίων κατά τον ΕμπΝ 65. Τα εμπορικά βιβλία ως πράγματα ΚΕΦΑΛΑIΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ H ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡIΟΥ - ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑ - ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ 66. Το «οικονομικό σύνταγμα» A. Γενικά Β. Προστασία της ιδιοκτησίας και της οικονομικής ελευθερίας 67. Η διοικητική οργάνωση και ρύθμιση του εμπορίου και της εμπορικής δράσης Α. Το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, οι ΟΤΑ και άλλοι ανεξάρτητοι φορείς 289 289 290 292 292 293 294 295 295 295 301 303 304 305 305 306 309 310 311 312 315 315

Β. Ρύθμιση και περιορισμοί στην άσκηση εμπορικών δραστηριοτήτων 68. Τα επιμελητήρια A. Η νομική φύση των επιμελητηρίων Β. Η σημερινή οργάνωση των εμπορικών επιμελητηρίων Γ. Υποχρέωση εγγραφής - Συνδρομή Δ. 'Αλλοι επιμελητηριακοί οργανισμοί 69. Η εμπορική δημοσιότητα - Το σύστημα του Εμπορικού Μητρώου A. Γενικά Β. Το σύστημα του εμπορικού μητρώου Γ. Το εμπορικό μητρώο στην Ελλάδα - Ο ν. 3419/2005 Δ. Δημοσιότητα και αρχή του φαινομένου δικαίου 70. Εμπορικό δίκαιο και φορολογικό δίκαιο 71. Εμπορικό δίκαιο και ποινικό δίκαιο ΒIΒΛIΟΓΡΑΦIΑ (επιλογή) I. Ημεδαπή II. Αλλοδαπή ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΤΜΗΜΑ Β' ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ 316 316 317 317 320 320 321 321 322 324 333 334 336 337 339 343 ΓΕΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ I. Αθέμιτος ανταγωνισμός II. Βιομηχανική ιδιοκτησία III. Διακριτικά γνωρίσματα IV. Τεχνικές δημιουργίες V. Ευρωπαϊκό δίκαιο 357 357 357 357 357

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΓENIKEΣ APXEΣ 1. Έννοια και ιδιαιτερότητες I. Aντικείμενο II. Oρισμός III. Nομική φύση. Λόγοι προστασίας 1. Nομική φύση 2. Λόγοι προστασίας 3. Συμπέρασμα 2. Oικονομική σημασία, διεθνής εξέλιξη, ένταξη στο σύστημα δικαίου I. Oικονομική σημασία και χαρακτηριστικά II. Διεθνής εξέλιξη III. Ένταξη στο δικαιικό σύστημα 1. Βιομηχανική ιδιοκτησία και συνταγματικό δίκαιο 2. Βιομηχανική ιδιοκτησία και αστικό δίκαιο 3. Βιομηχανική ιδιοκτησία και δίκαιο κατά των περιορισμών του ανταγωνισμού IV. Αρμοδιότητα 3. Bιομηχανική ιδιοκτησία και πνευματική ιδιοκτησία 4. Διεθνικότητα I. Tο δημιουργούμενο πρόβλημα II. Διεθνείς συμβάσεις 1. H Διεθνής Σύμβαση των Παρισίων 2. 'Αλλες διεθνείς συμβάσεις 3. H Συμφωνία TRIPS 4. Eυρωπαϊκό δίκαιο 360 360 361 362 362 363 365 366 366 366 367 367 367 368 368 368 370 370 371 371 372 373 374

III. Iδιωτικό διεθνές δίκαιο 1. Διακριτικά γνωρίσματα 2. Αθέμιτος ανταγωνισμός 3. Τεχνικές επινοήσεις MEPOΣ ΔEYTEPO TEΧNIKΕΣ EΠINOHΣΕΙΣ KEΦAΛAIO ΠPΩTO EYPEΣITEXNIA 5. Eισαγωγικά I. Aντικείμενο και σκοπός προστασίας II. Δικαίωμα ευρεσιτεχνίας και δικαίωμα στην εφεύρεση III. Πηγές 6. Προϋποθέσεις προστασίας I. Γενικά II. Eφεύρεση 1. Xαρακτηριστικά 2. H πρόκληση της νέας τεχνολογίας: Προγράμματα η/υ και βιοτεχνολογία III. Tο "νέο" της εφεύρεσης IV. Eφευρετική δραστηριότητα V. Eπιδεκτικότητα βιομηχανικής εφαρμογής 7. Δικαιούχοι I. H αρχή του πραγματικού εφευρέτη II. Προστασία του εφευρέτη III. Ένας ή περισσότεροι εφευρέτες IV. Eφευρέσεις εργαζομένων 375 375 376 377 380 380 381 382 383 383 383 383 385 388 388 389 389 389 390 391 392

8. H διαδικασία χορήγησης διπλώματος ευρεσιτεχνίας I. Συστήματα ελέγχου II. Kατάθεση αίτησης, παραδεκτό, δημοσιότητα III. Προτεραιότητα IV. Xορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας V. Kατηγορίες διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας 1. Δίπλωμα προϊόντος και δίπλωμα μεθόδου 2. Δίπλωμα τροποποίησης και εξαρτημένο δίπλωμα 9. Oι εξουσίες που απορρέουν από το δικαίωμα ευρεσιτεχνίας. Όρια 399 I. Γενικά II. Kατ' ιδίαν εξουσίες III. Όρια του δικαιώματος ευρεσιτεχνίας 10. H αξιοποίηση του δικαιώματος ευρεσιτεχνίας (μεταβίβαση, άδειες εκμετάλλευσης) I. Γενικά II. Mεταβίβαση III. 'Αδειες εκμεταλλεύσεως 1. Συμβατικές άδειες 2. Yποχρεωτικές άδειες IV. Kατάσχεση, πτώχευση 11. Aπώλεια του δικαιώματος I. Aπόσβεση II. Έκπτωση III. Aκυρότητα 12. Προστασία 393 393 394 395 395 397 397 398 399 399 400 402 402 402 403 403 405 406 406 406 407 407 408

I. Γενικά II. Πότε υπάρχει προσβολή IΙI. Aξιώσεις ΙV. Ποινική προστασία 12α. Ευρωπαϊκό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας Ι. Γενικά ΙΙ. Προστασία ΙΙΙ. Ακυρότητα 12β. Ευρεσιτεχνίες φαρμάκων Ι. Γενικά ΙΙ. Γενόσημα (generics) ΙΙΙ. Συμπληρωματικό πιστοποιητικό προστασίας για τα φάρμακα KEΦAΛAIO ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΛΛΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΙΝΟΗΣΕΙΣ 13. Υποδείγματα χρησιμότητας Ι. Γενικά ΙΙ. Έννοια και προϋποθέσεις προστασίας ΙΙΙ. Διαδικασία χορήγησης 14. 'Αλλες τεχνικές επινοήσεις MEPOΣ ΤΡΙΤΟ ΑΙΣΘΗΤΙΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΕΣ 15. Βιομηχανικά σχέδια και υποδείγματα Ι. Οικονομική σημασία, έννοια, αντικείμενο ΙΙ. Πηγές ΙΙΙ. Κοινοτικά σχέδια και υποδείγματα 408 409 409 412 413 413 414 415 415 415 415 416 417 417 418 419 419 424 424 425 426

ΙV. Προϋποθέσεις προστασίας 1. Εξωτερική διαμόρφωση 2. Βιομηχανική ή βιοτεχνική αξιοποίηση 3. Αισθητικός χαρακτήρας 4. Το στοιχείο του νέου 5. Ατομικός χαρακτήρας 6. Συστατικά σύνθετων προϊόντων 7. Eξαιρέσεις από την προστασία 16. Δικαιούχος I. O δημιουργός ΙΙ. Το τεκμήριο υπέρ του καταθέτη. Προστασία του δημιουργού 17. Η διαδικασία χορήγησης πιστοποιητικού 18. Το δικαίωμα στο σχέδιο ή υπόδειγμα Ι. Περιεχόμενο δικαιώματος ΙΙ. Έκταση προστασίας 1. Ενδογενή όρια 2. Εξωτερικά όρια 3. Ανάλωση ΙΙΙ. Προσβολή του δικαιώματος IV. Μεταβίβαση, άδειες εκμετάλλευσης V. Απώλεια του δικαιώματος ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ 427 427 427 428 429 430 431 432 432 432 433 433 435 435 436 436 437 437 437 438 438

19. Γενικά Ι. Η σημασία των διακριτικών γνωρισμάτων ΙΙ. Κατηγορίες και τρόποι κτήσης των διακριτικών γνωρισμάτων ΙΙΙ. Αρχές που ισχύουν για όλα τα διακριτικά γνωρίσματα 1. Σχετικοποιημένη προστασία 2. Αρχή της προτεραιότητας 3. Παραπλανητικά διακριτικά γνωρίσματα IV. Διακριτικά γνωρίσματα και διαδίκτυο 1. Γενικά 2. Σύγκρουση διακριτικών γνωρισμάτων και domain names ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΗΜΑ 20. Γενικά Ι. Έννοια, νομική φύση, πηγές 1. Έννοια 2. Νομική φύση 3. Πηγές ΙΙ. Λειτουργίες του σήματος 1. Διακριτική λειτουργία και λειτουργία προέλευσης 2. Εγγυητική λειτουργία 3. Διαφημιστική λειτουργία ΙΙΙ. Κατηγορίες σημάτων 21. Προϋποθέσεις προστασίας Ι. Γενικά ΙΙ. Διακριτική ικανότητα 442 442 444 445 445 446 448 448 448 449 453 453 453 454 454 455 455 457 457 458 460 460 461

ΙΙΙ. Αυτοτέλεια. Τρισδιάστατα σήματα ΙV. Είδη σημάτων V. Πρόθεση χρήσης και υποχρέωση χρήσης VΙ. Επιχείρηση 22. Απαράδεκτα Ι. Γενικά ΙΙ. Έλλειψη εννοιολογικών στοιχείων του σήματος (άρθρο 3 1 περίπτ. α) ΙΙΙ. Έλλειψη διακριτικής δύναμης (άρθρο 3 1 περίπτ. β) IV. Ενδείξεις προσδιοριστικές των προϊόντων (περιγραφικές ενδείξεις, άρθρο 3 1 περιπτ. γ και ε) V. Κοινόχρηστες ενδείξεις (άρθρο 3 1 περίπτ. δ) VI. Επικράτηση στις συναλλαγές (άρθρο 3 3) VII. Ενδείξεις που αντίκεινται στη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη (άρθρο 3 1 παρίπτ. στ, άρθρο 3 2 περίπτ. α) VIIΙ. Παραπλανητικές ενδείξεις (άρθρο 3 1 περίπτ. ζ) ΙΧ. Κατάθεση αντίθετη στην καλή πίστη (άρθρο 3 2 περίπτ. β) Χ. Σύγκρουση με προγενέστερο σήμα (άρθρο 4 1, 2, 3 γ, 4) ΧΙ. Σύγκρουση με προγενέστερα διακριτικά γνωρίσματα και άλλα δικαιώματα (άρθρα 4 3 α, β, 5) 23. Κατάθεση και καταχώριση Ι. Κατάθεση ΙΙ. Έλεγχος νομιμότητας 1. Διαδικασία παραδοχής της δήλωσης 2. Ένδικα μέσα 3. Καταχώριση 24. Περιεχόμενο και προστασία του δικαιώματος στο σήμα Ι. Περιεχόμενο 462 463 465 466 467 467 468 468 469 472 473 474 475 476 477 480 481 481 482 482 483 483 484 484

ΙΙ. Προστασία 1. Γενικά 2. Κίνδυνος συγχύσεως 3. Προστασία της διαφημιστικής λειτουργίας του σήματος 4. Η διευρυμένη προστασία των σημάτων φήμης 5. Αστική και ποινική προστασία 6. Όρια προστασίας 25. Το σήμα ως αντικείμενο συναλλαγών Ι. Γενικά ΙΙ. Μεταβίβαση ΙIΙ. Παραχώρηση άδειας χρήσης 26. Η απώλεια του δικαιώματος στο σήμα Ι. Λόγοι απώλειας ΙΙ. Διαγραφή 27. Διεθνής προστασία. Κοινοτικό σήμα Ι. Η αρχή της εδαφικότητας ΙΙ. Το κοινοτικό σήμα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 28. Διακριτικά γνωρίσματα εμπορευμάτων ή υπηρεσιών Ι. Γενικά. Σύγκριση με το σήμα ΙΙ. Προϋποθέσεις προστασίας 29. Γεωγραφικές ενδείξεις και ονομασίες προελεύσεως Ι. Γενικά. Οικονομική σημασία II. Έκταση και προϋποθέσεις προστασίας. Ειδική νομοθεσία 486 486 487 492 492 495 500 504 504 504 506 509 509 509 512 512 513 516 516 519 521 521 522

ΙΙΙ. Διεθνής προστασία 30. Διακριτικά γνωρίσματα επιχειρήσεως Ι. Το όνομα ΙΙ. Η εμπορική επωνυμία 1. Γενικά 2. Προϋποθέσεις προστασίας 3. Μεταβίβαση ΙΙΙ. Διακριτικός τίτλος (ιδιαίτερο διακριτικό γνώρισμα) 1. Γενικά 2. Προστασία ΙV. Iδιαίτερα διακριτικά καταστήματος ή επιχείρησης V. Τίτλος εντύπων ή άλλων έργων ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ ΑΘΕΜΙΤΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΑ 31. Εισαγωγικά Ι. Το δίκαιο του αθέμιτου ανταγωνισμού 1. Η ουσία του ανταγωνισμού 2. Ο ν. 146/1914 3. Θιγόμενα συμφέροντα από την αθέμιτη ανταγωνιστική συμπεριφορά ΙΙ. Αθέμιτος ανταγωνισμός και δίκαιο κατά των περιορισμών του ανταγωνισμού ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΓΕΝΙΚΗ ΡΗΤΡΑ 32. Η γενική ρήτρα του άρθρου 1 ν. 146/1914 Ι. Η δομή του ν. 146/1914 524 525 525 526 526 527 529 530 530 531 532 533 536 536 536 537 538 539 541 541

ΙΙ. Τα κατ' ιδίαν στοιχεία του άρθρου 1 1. Πράξη ανταγωνισμού 2. Σκοπός ανταγωνισμού 3. Αντίθεση στα χρηστά ήθη 4. Πράξεις ανταγωνισμού που τελούνται σε ορισμένες συναλλαγές ΙIΙ. Συνέπειες 33. Πράξεις ανταγωνισμού που υπάγονται στην απαγόρευση της γενικής ρήτρας Ι. Αθέμιτη προσέλκυση πελατών 542 542 543 543 545 546 546 547 1. Επηρεασμός των πελατών με τη δημιουργία παραπλανητικών εντυπώσεων 547 2. Yπερβολικός δελεασμός 3. Ψυχολογικός εξαναγκασμός 4. Εκμετάλλευση της τάσης του κοινού για τυχερά παιχνίδια 5. Παρενόχληση 6. Εκμετάλλευση συναισθημάτων ΙΙ. Εκμετάλλευση προϊόντων ξένης εργασίας, φήμης και οργάνωσης 1. Προσκόλληση 2. Εκμετάλλευση ξένης φήμης 3. Εκμετάλλευση ξένης οργάνωσης ΙΙΙ. Παρεμπόδιση 1. Μποϋκοτάζ 548 550 550 550 551 552 552 555 556 559 559 2. 'Ανιση μεταχείριση (άρνηση σύναψης ή διακοπή συναλλακτικών σχέσεων) 561 3. Υποτίμηση 4. Συγκριτική διαφήμιση 5. 'Αλλες μορφές παρεμπόδισης 562 564 567

IV. Παράβαση νομικών δεσμεύσεων 1. Παράβαση διατάξεων 2. Παράβαση συμβατικών δεσμεύσεων V. Διακινδύνευση της ομαλής λειτουργίας της αγοράς ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΚΑΤ' ΙΔΙΑΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ 34. Παραπλανητική διαφήμιση Ι. Γενικά ΙΙ. Προϋποθέσεις εφαρμογής ΙΙΙ. Περιπτώσεις ανακριβών δηλώσεων ΙV. Συνέπειες 35. Προστασία της επαγγελματικής φήμης και των εμπορικών και βιομηχανικών απορρήτων Ι. Προστασία της επαγγελματικής φήμης ΙΙ. Προστασία των εμπορικών και βιομηχανικών απορρήτων 36. Η καταχρηστική εκμετάλλευση οικονομικής εξάρτησης ως πράξη αθέμιτου ανταγωνισμού Ι. Γενικά ΙΙ. Προϋποθέσεις εφαρμογής 1. Σχέση οικονομικής εξάρτησης 2. Ανυπαρξία ισοδύναμης εναλλακτικής λύσης 3. Καταχρηστική εκμετάλλευση της σχέσης ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΕΝΝΟΜΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ 37. Αστική και ποινική προστασία Ι. Αστική προστασία 1. Αξιώσεις 567 567 569 571 573 573 574 576 577 578 578 579 581 581 581 582 582 583 584 584 584

2. Ασφαλιστικά μέτρα 3. Νομιμοποίηση 4. Παραγραφή 5. Δικονομικά ΙΙ. Ποινική προστασία ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΑΘΕΜΙΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ 38. Η Οδηγία 2005/29/EK και τα άρθρα 9α επ. ν. 2251/1994 Ι. Γενικά ΙΙ. Περιπτώσεις αθέμιτων εμπορικών πρακτικών ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 585 586 586 588 588 589 589 589 591