MBA Ι.Κ. ΡΟΚΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ

Transcript

1 ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΣΗΜΑΤΑ Θεοφανώ Δ. Σοφού Δικηγόρος, MBA Ι.Κ. ΡΟΚΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ Βουκουρεστίου 25Α τ.κ Αθήνα 1. ΕΝΝΟΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ - ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΥΤΟΥ - ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΤΕΛΕΙ 2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΓΓΕ 3. ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ 4. ΠΡΟΣΦΥΓΗ -ΑΝΑΚΟΠΗ 5. ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ - ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ 6. ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ & ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΗΜΑ

2 ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ: 1. ΕΝΝΟΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ - ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΥΤΟΥ - ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΤΕΛΕΙ Το σήμα συνιστά διακριτικό γνώρισμα προϊόντων ή υπηρεσιών. Ο ισχύων νόμος για τα σήματα είναι ο υπ αριθμ. 4072/2012 άρθρα , όπως τροποποιήθηκε από τον ν. 4155/2013. Προσοχή χρειάζεται στην επιλογή του σήματος, έτσι ώστε να μην εμπίπτει στους απόλυτους ή σχετικούς λόγους απαραδέκτου, που προβλέπονται στον ως άνω νόμο. Συνεπώς, απαραίτητη η διενέργεια ελέγχου προ της κατάθεσης της δήλωσης προς καταχώριση του σήματος (άκρως χρήσιμη για το σκοπό αυτό η προ ενός περίπου έτους διάθεση στο κοινό της βάσης δεδομένων «tmview»).

3 Έννοια παραποίησης και απομίμησης: παραποίηση είναι η ακριβής ή κατά τα κύρια μέρη του σήματος αντιγραφή ή αναπαράστασή του, ώστε να δημιουργείται η εντύπωση της ταυτότητας μεταξύ των δύο σημάτων, είτε πλήρους είτε κατά τα ουσιώδη και χαρακτηριστικά στοιχεία τους, απομίμηση συνιστά η ιδιαίτερη προσέγγιση προς το ξένο σήμα, η οποία όμως λόγω οπτικής ή ηχητικής εντυπώσεως, που προκαλεί η όλη παράσταση και ανεξάρτητα από τις επιμέρους ομοιότητες ή διαφορές των δύο σημάτων, είναι δυνατόν να προκαλέσει στο κοινό σύγχυση.

4 Έννοια κινδύνου συγχύσεως: δύναται να συντρέχει α) ως προς την προέλευση των προϊόντων ή των υπηρεσιών από μία ορισμένη επιχείρηση, β) ως προς την ταυτότητα των φορέων της επιχείρησης και γ) ως προς την ύπαρξη οικονομικής συνεργασίας ή οργανωτικής σχέσεως μεταξύ δύο επιχειρήσεων. Σημασία έχει η δημιουργούμενη συνολική εντύπωση, για την κρίση δε εάν συντρέχει ο εν λόγω κίνδυνος, λαμβάνεται υπόψη η δημιουργούμενη εντύπωση σε σημαντικό τμήμα των σχετικών συναλλακτικών κύκλων. Κίνδυνος σύγχυσης μπορεί να δημιουργηθεί εάν συγκρινόμενα τα δύο σημεία, δημιουργούν παρεμφερή οπτική, ηχητική ή εννοιολογική εντύπωση. Το σήμα επιτελεί: α) λειτουργία προέλευσης, υπό την έννοια ότι μέσω αυτού αναγνωρίζεται από τον καταναλωτή η προέλευση του προϊόντος ή της υπηρεσίας, β) λειτουργία διαφημιστική υπό την έννοια ότι διαφημίζονται μέσω αυτού τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που φέρουν αυτό και συνεπώς προσελκύονται νέοι πελάτες και γ) λειτουργία εγγυητική υπό την έννοια ότι το σήμα εγγυάται την προέλευση του προϊόντος ή της υπηρεσίας, όπως ήδη ανωτέρω αναφέρεται, και, συνεπώς, εγγυάται την ποιότητα αυτών.

5 2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΓΓΕ Κατάθεση της δήλωσης σύμφωνα με τις οδηγίες που είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα της ΓΓΕ (gge.gov.gr) ήτοι συμπλήρωση της δήλωσης, προσκόμιση απαραίτητων νομιμοποιητικών εγγράφων στην περίπτωση κατάθεσης από ν.π., πληρωμή των απαραίτητων παραβόλων και έκδοση γραμματίου προείπραξης από ΔΣΑ σε περίπτωση υπογραφής της δήλωσης από δικηγόρο (πλέον όχι υποχρεωτική αυτή, σε αντίθεση με τον προϊσχύοντα νόμο 2239/1994). Σημειώνεται στη δήλωση έως και το λεπτό της ώρας που κατατέθηκε αυτή, προκειμένου να διασφαλίζεται η αρχή της χρονικής προτεραιότητας, που διέπει όλα τα διακριτικά γνωρίσματα. Της εξέτασης της δήλωσης επιλαμβάνεται μονομελές όργανο, ο Εξεταστής, ο οποίος διενεργεί έλεγχο τόσο για απόλυτους όσο και για σχετικούς λόγους απαραδέκτου. Παλαιότερα σχετικώς επιλαμβανόταν η ΔΕΣ, η οποία όμως πλέον με τον νέο ισχύοντα νόμο 4072/2012 αναβαθμίστηκε, επιλαμβανόμενη μόνο σε περίπτωση ανακοπής ή προσφυγής κατά απόφασης του Εξεταστή. Εάν η δήλωση είναι σύμφωνη με τις κατά το νόμο τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις, γίνεται δεκτή και η σχετική απόφαση δημοσιεύεται στον δικτυακό τόπο της ΓΓΕ (θεωρητικά) εντός μηνός από την κατάθεση της δήλωσης.

6 3. ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ Άρθρο 139 ν. 4072/2012: Εάν κατά την εξέταση της δήλωσης και τη σχετική έρευνα που διενεργείται προκύπτει ότι η καταχώριση του σήματος είναι απαράδεκτη είτε για απόλυτους είτε για σχετικούς λόγους απαραδέκτου, για το σύνολο ή μέρος των προϊόντων ή υπηρεσιών της δήλωσης κατάθεσης, ο καταθέτης καλείται μέσα σε ένα μήνα από την κλήση είτε να ανακαλέσει τη δήλωση είτε να περιορίσει την έκταση προστασίας του σήματος σε βαθμό που να καθίσταται αυτό παραδεκτό ή να υποβάλει τις παρατηρήσεις του. Εάν ο καταθέτης περιορίσει την έκταση προστασίας του σήματος σε βαθμό που να καθίσταται αυτό παραδεκτό ή εάν οι παρατηρήσεις του κριθούν βάσιμες, η δήλωση γίνεται δεκτή με απόφαση που δημοσιεύεται στο δικτυακό τόπο της ΓΓΕ μέσα σε ένα μήνα από την υποβολή του περιορισμού ή των παρατηρήσεων του καταθέτη.

7 Εάν ο καταθέτης δεν απαντήσει μέσα στην ταχθείσα προθεσμία ή εάν δεν ανακαλέσει τη δήλωσή του ή εάν δεν περιορίσει την έκταση προστασίας του σήματός του σε βαθμό που να καθίσταται αυτό παραδεκτό ή, τέλος, εάν οι παρατηρήσεις του δεν κριθούν παραδεκτές και βάσιμες, η Υπηρεσία Σημάτων απορρίπτει τη δήλωση. Η απόφαση απόρριψης κοινοποιείται στον καταθέτη ή τον αντίκλητο αυτό, κατά περίπτωση, με μέριμνα της Υπηρεσίας Σημάτων, με κάθε πρόσφορο μέσο, κατά προτίμηση με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή με τηλεομοιοτυπία, ενώ παράλληλα δημοσιεύεται στο διαδικτυακό τόπο της ΓΓΕ.

8 4.ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΑΝΑΚΟΠΗ Η απόφαση της Υπηρεσίας Σημάτων (του Εξεταστή) που απορρίπτει εν όλω ή εν μέρει τη δήλωση κατάθεσης, υπόκειται σε προσφυγή εντός προθεσμίας εξήντα (60) ημερών από την ημέρα κοινοποίησης της προσβαλλόμενης απόφασης. Κατά της απόφασης του Εξεταστή που έκανε δεκτή τη δήλωση κατάθεσης, μπορεί να ασκηθεί ανακοπή εντός τριών μηνών από τη δημοσίευσή της στον δικτυακό τόπο της ΓΓΕ για το λόγο ότι η καταχώριση προσκρούει σε απόλυτους ή σχετικούς λόγους απαραδέκτου.

9 Η προσφυγή και η ανακοπή κατατίθενται εγγράφως στην Υπηρεσία Σημάτων, με την υποβολή και του απαραίτητου παραβόλου (70 ευρώ σήμερα, προσοχή χρειάζεται και παράβολο 40 ευρώ για τη συζήτηση, προσοχή για την προκαταβολή των εισφορών), λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου και προσδιορίζεται για συζήτηση. Εξετάζεται από την ΔΕΣ, προσοχή: απαραίτητη η παράσταση δικηγόρου κατά τη συζήτηση! Δυνατότητα παρέμβασης τρίτου (βλ. άρθρο 145 παρ. 9). Οι αποφάσεις της ΔΕΣ υπόκεινται σε προσφυγή ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων εντός εξήντα (60) ημερών από την κοινοποίηση των εν λόγω αποφάσεων.

10 5.ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ Παραχώρηση άδειας για αποκλειστική ή μη χρήση (έννοια αυτών), για το σύνολο ή μη της Ελληνικής Επικράτειας και για το σύνολο ή μη των προϊόντων ή υπηρεσιών. Συνήθης η παραχώρηση μη αποκλειστικής (απλής) άδειας χρήσης στις συμβάσεις δικαιόχρησης (franchising). Έγγραφη η συμφωνία για την παραχώρηση (αν και ο εν λόγω έγγραφος τύπος δεν είναι συστατικός) και υποχρέωση καταχώρισής της στο μητρώο σημάτων (επίσης γίνεται δεκτό ότι η εν λόγω καταχώριση δεν συνιστά συστατικό τύπο, συνεπώς δηλωτικός ο χαρακτήρας της καταχώρισης αυτής). Δυνατότητα και για περαιτέρω παραχώρηση άδειας από τον αδειούχο.

11 ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ Απεξάρτηση του σήματος από την επιχείρηση, οπότε το σήμα δεν έχει πλέον παρακολουθηματικό χαρακτήρα, αλλά συνιστά αυτοτελές περιουσιακό αγαθό δυνάμενο να μεταβιβασθεί χωρίς την επιχείρηση. Δυνατή η μεταβίβαση όχι μόνο του καταχωρισμένου σήματος, αλλά και της αίτησης προς καταχώριση του σήματος (ακριβέστερα: του δικαιώματος προσδοκίας στο σήμα). Δυνατή τόσο η ολική (δηλαδή για το σύνολο των καλυπτομένων προϊόντων ή υπηρεσιών) όσο και η μερική μεταβίβαση (δηλαδή για μέρος μόνο των καλυπτομένων προϊόντων ή υπηρεσιών). Αιτία της μεταβίβασης μπορεί να είναι οποιαδήποτε νόμιμη αιτία, π.χ. πώληση, δωρεά, εισφορά σε εταιρία. Έγγραφη η συμφωνία για τη μεταβίβαση (αν και ο εν λόγω έγγραφος τύπος δεν είναι συστατικός) και υποχρέωση καταχώρισής της στο μητρώο σημάτων (επίσης γίνεται δεκτό ότι η εν λόγω καταχώριση δεν συνιστά συστατικό τύπο, συνεπώς δηλωτικός ο χαρακτήρας της καταχώρισης αυτής).

12 6. ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ & ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΣΗΜΑ Αρμόδια Αρχή: Γραφείο Εναρμόνισης στην Εσωτερική Αγορά / Office for Harmonization in the Internal Market (ΓΕΕΑ/ΟΗΙΜ), που εδρεύει στο Alicante της Ισπανίας. Το κοινοτικό σήμα διέπεται από τον Κανονισμό 207/2009 ενώ σχετικές είναι και οι διατάξεις του Κεφαλαίου Θ του ισχύοντος ν. 4072/2012 για τα σήματα. Ισχύει σχετικά η Αρχή της Ενότητας δηλαδή δεν μπορεί να ζητηθεί να καταχωρισθεί το σήμα σε ορισμένα μόνο κράτη της Ένωσης. Ισχύει η αρχή της συνύπαρξης δηλαδή τα κοινοτικά σήματα συνυπάρχουν με τα εθνικά, σε περίπτωση δε σύγκρουσης μεταξύ τους, υπερισχύει το παλαιότερο.

13 Καταθέτης μπορεί να είναι οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, κάτοικος ή μη κράτους μέλους της Ένωσης (σήμερα 28 τα κράτη μέλη). Σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για τα εθνικά ως άνω σήματα, κώλυμα για την αποδοχή της αίτησης από το Γραφείο (ΓΕΕΑ) δεν συνιστά προγενέστερο σήμα, ωστόσο, ο δικαιούχος προγενέστερου σήματος δύναται να ασκήσει ανακοπή εντός τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση της αίτησης. Η αίτηση για καταχώριση κοινοτικού σήματος μπορεί να κατατεθεί α) ηλεκτρονικά στο site του OHIM (ο συγκεκριμένος τρόπος είναι ο πλέον οικονομικός), β) με fax αποστελλόμενο στο OHIM, χρησιμοποιώντας τη σχετική φόρμα αίτησης που αυτό διαθέτει και γ) ταχυδρομικά, αποστέλλοντας στο OHIM δεόντως συμπληρωμένη και υπογεγραμμένη τη σχετική φόρμα που αυτό διαθέτει.

14 ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΗΜΑ Το πρωτόκολλο της Μαδρίτης σχετικά με τη διεθνή καταχώριση σημάτων τέθηκε σε εφαρμογή στην Ελλάδα το 2000 (ν. 2783/2000 ΦΕΚ Α 1/ ). Αρμόδια Αρχή: Γραφείο Παγκόσμιου Οργανισμού Διανοητικής Ιδιοκτησίας (WIPO: World Intellectual Property Organization), που εδρεύει στη Γενεύη. Σχετικές και οι διατάξεις του Κεφαλαίου Η του ισχύοντος νόμου περί σημάτων υπ αριθμ. 4072/2012. Η αίτηση συμπληρώνεται στα αγγλικά σε ειδικό έντυπο του WIPO και κατατίθεται στη ΓΓΕ.

15 Η διαφορά του διεθνούς σήματος σε σχέση με το κοινοτικό σήμα είναι ότι δεν πρόκειται για σήμα που ισχύει αυτομάτως σε όλες τις χώρες, που έχουν υπογράψει το πρωτόκολλοτης Μαδρίτης, αλλά αντιθέτως, σε όσες χώρες επιλεγούν από τον καταθέτη. Βασική προϋπόθεση είναι να έχουμε ως βάση είτε μία αίτηση καταχώρισης ή καταχώριση εθνικού σήματος είτε μία αίτηση καταχώρισης ή καταχώριση κοινοτικού σήματος (στις τελευταίες δύο περιπτώσεις η σχετική αίτηση κατατίθεται στον OHIM). Η υπογραφή της αίτησης από δικηγόρο είναι προαιρετική. Αναλυτικές οδηγίες για την κατάθεση της αίτησης παρατίθενται στο site της ΓΓΕ (gge.gov.gr). Τα κόστη για κάθε χώρα καθώς και τα εν γένει κόστη που απαιτούνται (π.χ. βασικό τέλος, συμπληρωματικά τέλη κλπ.) μπορούν να υπολογισθούν με τη βοήθεια της σχετικής εφαρμογής «fee calculator», που είναι διαθέσιμη στο site του WIPO (