Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 1 Δεκεμβρίου 2014 (08.12) (OR. en) 15949/14 EMPL 172 SOC 815 ECOFIN 1081 EDUC 332 JEUN 112 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Προεδρίας προς: την Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων (1ο τμήμα)/το Συμβούλιο «Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές» (EPSCO) Θέμα: Επενδύοντας στην απασχόληση των νέων: Εγγύηση για τη νεολαία, εκπαίδευση και δεξιότητες - Ανταλλαγή απόψεων Διαβιβάζεται συνημμένα στις αντιπροσωπίες σημείωμα της Προεδρίας για το ανωτέρω θέμα ενόψει της ανταλλαγής απόψεων στο Συμβούλιο EPSCO στις 11 Δεκεμβρίου 2014. 15949/14 ΣΠΚ/μκ 1
ΕΠΕΝΔΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ Σημείωμα της Προεδρίας Οι οικονομικές επιδόσεις στην ΕΕ παραμένουν στάσιμες κατά τα τελευταία έτη, με σημαντική πτώση των επενδύσεων και ανεργία, η οποία παραμένει δραματικά υψηλή: 24,5 εκατομμύρια άνθρωποι σε κράτη μέλη της ΕΕ, εκ των οποίων 18,3 εκατομμύρια στη ζώνη ευρώ, παραμένουν άνεργοι τον Σεπτέμβριο του 2014. Παρόμοια επίπεδα ανεργίας είναι απαράδεκτα. Η ανεργία αυτή έχει σοβαρές επιπτώσεις στην αύξηση της φτώχειας, με κίνδυνο διάσπασης της κοινωνικής συνοχής στα κράτη μέλη και τροφοδότησης έντονης δυσπιστίας για την ΕΕ και τη λειτουργία των θεσμών της. Οι νέες γενιές έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την κρίση. Παρά τα συγκρατημένα δείγματα βελτίωσης, η ανεργία των νέων παραμένει θέμα κύριας ανησυχίας για την ΕΕ στο σύνολό της. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο, τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, να τονωθούν οι επενδύσεις, με στόχο την ανάκαμψη της οικονομίας και της απασχόλησης, που θα ευνοήσουν την ενσωμάτωση των νέων ανέργων στην αγορά εργασίας. Η επένδυση στην εκπαίδευση και στις δεξιότητες για την απασχόληση είναι καίριας σημασίας ώστε η ΕΕ να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της σε παγκόσμια διάσταση, διασφαλίζοντας παράλληλα το δικό της μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής. Ζωτικής σημασίας είναι επίσης η οικοδόμηση ισχυρότερης σχέσης μεταξύ των ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης (ιδίως σχολείων και πανεπιστημίων) και επιχειρήσεων. Αυτό είναι σημαντικό όχι μόνο για την καλύτερη κατάρτιση των νέων και τη διευκόλυνση της μετάβασής τους από το σχολείο στην εργασία, αλλά επίσης για να εξασφαλισθεί αυξημένη απασχολησιμότητα με τις κατάλληλες δεξιότητες, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να έχουν μεγαλύτερη κινητικότητα και ευελιξία. Ιδιαίτερη ευθύνη στο πλαίσιο αυτό έχουν οι κοινωνικοί εταίροι. Στον εν λόγω τομέα έχουν ήδη ληφθεί και βρίσκονται σε εξέλιξη ορισμένες πρωτοβουλίες τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ΕΕ. 15949/14 ΣΠΚ/μκ 2
Εγγύηση για τη νεολαία Μετά από τη σύσταση του Συμβουλίου της 22ας Απριλίου 2013 σχετικά με τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία 1, και τα 28 κράτη μέλη έχουν υποβάλει Σχέδια Υλοποίησης των Εγγυήσεων για τη νεολαία. Το στάδιο σχεδιασμού των εγγυήσεων για τη νεολαία έχει πλέον ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό. Η εφαρμογή έχει αρχίσει και ήδη διαφαίνονται κάποια πρώτα θετικά αποτελέσματα, όπως τονίστηκε από τις εργασίες της πολυμερούς εποπτείας της Επιτροπής Απασχόλησης (EMCO). Η αποτελεσματική υλοποίηση των εγγυήσεων για τη νεολαία απαιτεί στρατηγικές μεταρρυθμίσεις για την επίτευξη πιο επιτυχημένης μετάβασης από το σχολείο στην εργασία: μεταξύ άλλων, μεταρρύθμιση των συστημάτων εκπαίδευσης/κατάρτισης, αύξηση των ευκαιριών επικύρωσης δεξιοτήτων που αποκτώνται εκτός του επίσημου συστήματος, ενίσχυση των ικανοτήτων των υπηρεσιών απασχόλησης, ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων για την προσέγγιση των ανενεργών νέων καθώς και αύξηση των ποιοτικών προσφορών. Συνεπώς, κύριο ζητούμενο είναι να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις θεμελιώδεις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που στηρίζουν τις εγγυήσεις για τη νεολαία και να επιταχυνθεί η εφαρμογή τους. Χρηματοδοτική στήριξη της ΕΕ για την εγγύηση για τη νεολαία Η χορήγηση επαρκών οικονομικών πόρων είναι απαραίτητο στοιχείο για την επιτυχία του προγράμματος. Δύο κύριες πηγές οικονομικής στήριξης της ΕΕ βρίσκονται στη διάθεση των κρατών μελών για την εφαρμογή των εγγυήσεων για τη νεολαία: η ειδική πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων, με προϋπολογισμό ύψους 6,4 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα αναληφθούν το 2014-15, και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), με εκτιμώμενο ποσό άνω των 4 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα διατεθεί για μέτρα που στηρίζουν άμεσα την βιώσιμη ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας. Για την περίοδο 2016-2020, υπάρχει δυνατότητα αύξησης των πόρων για την πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων σύμφωνα με τον κανονισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ). Σημαντικές πρόσθετες επενδύσεις του ΕΚΤ στηρίζουν επίσης έμμεσα τις εγγυήσεις για τη νεολαία, όπως αυτές που αφορούν τον εκσυγχρονισμό των εργασιακών, κοινωνικών και εκπαιδευτικών υπηρεσιών, οι οποίες έχουν αντίκτυπο στους νέους. Για παράδειγμα, η συνολική κατανομή πόρων από τα κράτη μέλη για μέτρα στον τομέα της εκπαίδευσης, περιλαμβανομένης της ανώτατης εκπαίδευσης, ανέρχεται σε πάνω από 26 δισεκατομμύρια ευρώ, με τους νέους πιθανότατα να είναι οι κύριοι δικαιούχοι αυτής της χρηματοδότησης. 1 ΕΕ C, 120/1, της 26.4.2013 15949/14 ΣΠΚ/μκ 3
Η άτυπη σύνοδος των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων κατά την Διάσκεψη για την απασχόληση στο Μιλάνο, στις 8 Οκτωβρίου 2014, ζήτησε σημαντική αύξηση του ποσού προχρηματοδότησης των σχετικών κονδυλίων (τώρα με ανώτατο όριο το 1%), για να απλουστευθούν οι διοικητικές διαδικασίες και να αναθεωρηθεί ο ορισμός των ΕΑΕΚ. Εργασιακή κινητικότητα για τη νεολαία Οι ευκαιρίες απασχόλησης που είναι διαθέσιμες σε άλλα κράτη μέλη πρέπει να θεωρούνται ως σημαντική επιλογή σταδιοδρομίας για τους νέους, παρέχοντας εκπαιδευτική και επαγγελματική εμπειρία. Τόσο η πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων όσο και η χρηματοδότηση του ΕΚΤ στηρίζουν τη δυνατότητα διερεύνησης των ευκαιριών σταδιοδρομίας σε άλλο κράτος μέλος. Όπως αποδεικνύεται από το σύστημα στοχευμένης κινητικότητας «Η πρώτη σου εργασία μέσω του EURES», η κινητικότητα μπορεί να συμβάλει σε προσλήψεις και εργασιακές εμπειρίες πέραν των εθνικών συνόρων. Ευρωπαϊκή Συμμαχία για Θέσεις Μαθητείας: ενημέρωση σχετικά με τις δεσμεύσεις των κρατών μελών. Μετά την έναρξη της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για Θέσεις Μαθητείας τον Ιούλιο του 2013, το Συμβούλιο (EPSCO) ενέκρινε δήλωση, τον Οκτώβριο του 2013 για να αυξηθεί η παροχή, η ποιότητα και η ελκυστικότητα των μαθητειών. Ένας πολύ σημαντικός αριθμός κρατών μελών υπέβαλε δεσμεύσεις στον τομέα αυτόν, οι οποίες συνδέονται κυρίως με μεταρρυθμίσεις ΕΕΚ (Επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης) που άρχισαν πρόσφατα και συνεχίζονται. Μόνο με μεγαλύτερη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα μπορεί να προσφερθεί επαρκής αριθμός θέσεων μαθητείας στους νέους. Μεταρρυθμίσεις των συστημάτων ΕΕΚ Παρά τις σημαντικές προσπάθειες των κρατών μελών να δώσουν έμφαση σε συνολικές μεταρρυθμίσεις του συστήματος, στη διασφάλιση της ποιότητας, στην κατάρτιση που είναι βασισμένη στην εργασία και στη σχέση με την αγορά εργασίας, τα στοιχεία δείχνουν ότι τα συστήματα ΕΕΚ δεν είναι ακόμη ικανά να προσφέρουν γρήγορη αντίδραση στις ταχείες αλλαγές της οικονομίας. 15949/14 ΣΠΚ/μκ 4
Μόνο μέσω ενίσχυσης των προσπαθειών και κινητοποίησης εθνικών αρχών, κοινωνικών εταίρων και ιδίως εργοδοτών για τη διαχείρισή τους, μπορεί να αποτελέσουν τα συστήματα ΕΕΚ ελκυστική μέθοδο μάθησης. Κεντρικός στόχος των μεταρρυθμίσεων πρέπει να είναι η ποιότητα και ο προσανατολισμός προς την αγορά εργασίας. Οι μεταρρυθμίσεις, για να είναι σε θέση να παράσχουν δεξιότητες που θα είναι άμεσα χρησιμοποιήσιμες από τους εργαζόμενους, είτε σε ρόλο μισθωτού είτε ως αυτοαπασχολούμενου, θα πρέπει να επικεντρωθούν στην εντατικοποίηση και στην ενίσχυση της ποιότητας της μάθησης με βάση την εργασία στις διάφορες μορφές της. Με αυτά τα δεδομένα, οι Υπουργοί καλούνται να απαντήσουν στα ακόλουθα ερωτήματα: 1. Ποια μέτρα προβλέπετε να λάβετε για να εξασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή συνοχή μεταξύ της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της απασχόλησης και να προωθηθεί η ομαλή μετάβαση από το σχολείο στην εργασία; 2. Ποιες ήταν οι πτυχές που παρουσίασαν τα περισσότερα προβλήματα κατά την ανάπτυξη των σχεδίων υλοποίησης των Εγγυήσεων για τη νεολαία; Ποιες λύσεις προβλέπονται όταν η ζήτηση εργασίας είναι μικρή; 3. Έχετε θέσει σε εφαρμογή πολιτικές και μέτρα για την ενίσχυση της ποιότητας, της ελκυστικότητας και της συνάφειας των συστημάτων ΕΕΚ με την αγορά εργασίας; 15949/14 ΣΠΚ/μκ 5