Εικονικό Εργαστήριο Οπτικής Το Εικονικό Εργαστήριο Οπτικής αποτελείται από τρεις (3) επιμέρους πάγκους: o το Εικονικό Εργαστήριο Γεωμετρικής Οπτικής o το Εικονικό Εργαστήριο Κυματικής Οπτικής o το Εικονικό Εργαστήριο Σκιών και Χρωμάτων - 55 -
Εικονικό Εργαστήριο Γεωμετρικής Οπτικής Στο Εικονικό Εργαστήριο Γεωμετρικής Οπτικής ο χρήστης μπορεί να συνθέσει πειράματα διάδοσης του φωτός που προέρχεται από πηγές τύπου laser. Πιο συγκεκριμένα, στον πάγκο υπάρχουν εξορισμού πέντε πηγές laser κόκκινου χρώματος τοποθετημένες σε στήλη. Ο χρήστης μπορεί να μετακινήσει την συστοιχία των laser πάνω στον οπτικό άξονα, να μεταβάλλει το ύψος της στήλης και να περιστρέψει την συστοιχία ώστε να αλλάξει την γωνία εκπομπής των ακτινών. Επίσης ο χρήστης μπορεί να προσθέσει διάφορα οπτικά στοιχεία είτε σε γωνιομετρικούς δίσκους, που έχουν δυνατότητα περιστροφής, ή σε απλά στηρίγματα που μεταβάλλονται μόνο καθ ύψος. Τα οπτικά στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν: κάτοπτρα (επίπεδα, κοίλα και κυρτά), φακούς (συγκλίνοντες, αποκλίνοντες, πραγματικούς και ιδεατούς), πρίσματα, εμπόδια κ.α. Ο χρήστης μπορεί να μελετήσει τις πορείες των ακτινών (αντανακλάσεις, διαθλάσεις, απορροφήσεις), να δει την εικόνα του πετάσματος, και να πειραματιστεί με όργανα μέτρησης, όπως μοιρογνωμόνια, υποδεκάμετρα, μετρητές φωτεινότητας κ.α. Λειτουργίες Μενού Δημιουργία Νέας Διάταξης (στο μενού «Αρχείο») Φόρτωση Διάταξης (στο μενού «Αρχείο») Αποθήκευση Διάταξης (στο μενού «Αρχείο») Αποθήκευση Διάταξης ως Applet (στο μενού «Αρχείο») Έξοδος από το Εικονικό Εργαστήριο (στο μενού «Αρχείο») Προσθήκη Γωνιομετρικού Δίσκου (στο μενού «Προσθήκη») Προσθήκη Στηρίγματος Οπτικών Στοιχείων (στο μενού «Προσθήκη») Προσθήκη Οπτικού Στοιχείου (στο μενού «Προσθήκη») Προβολή Πετάσματος (στο μενού «Προβολή») Προβολή Μοντελοχώρου (στο μενού «Προβολή») Λειτουργίες Μπάρας Εργαλείων Δημιουργία Νέας Διάταξης Φόρτωση Διάταξης Αποθήκευση Διάταξης Αποθήκευση Διάταξης ως Applet Προβολή Πετάσματος Αποθήκευση Πάγκου ως Εικόνα / Διακόπτης Φωτός Προβολή Μοντελοχώρου Μεταφορά της εικόνας δεξιά-αριστερά Zoom-in Zoom-out - 56 -
,, Χειρισμός Κάμερας Πάγκου Επιστροφή Κάμερας Πάγκου στην Προκαθορισμένη Θέση Προσθήκη Γωνιομετρικού Δίσκου Προσθήκη Στηρίγματος Οπτικών Στοιχείων Προσθήκη Οπτικού Στοιχείου Υποδεκάμετρο Μοιρογνωμόνιο Λειτουργίες Εικονικού Πάγκου Ο πάγκος πειραμάτων γεωμετρικής οπτικής (Εικόνα 69) περιλαμβάνει εξορισμού οπτική τράπεζα, αριθμημένο οπτικό άξονα, πέτασμα προβολής και στήλη με πέντε (5) σημειακές πηγές φωτός τύπου laser. Εικόνα 69. Πάγκος Εργαστηρίου Γεωμετρικής Οπτικής Από τα αρχικά στοιχεία, χειρισμοί επιτρέπονται μόνο στη στήλη με τις πηγές φωτός. Πιο συγκεκριμένα, ο χρήστης μπορεί να ενεργοποιήσει/απενεργοποιήσει κάθε μία από τις πηγές, κάνοντας αριστερό κλικ στο κόκκινο στέλεχος των lasers. Επίσης, οι πηγές μπορούν να περιστραφούν σε γωνία, είτε μεμονωμένα (περιστρέφοντας τον αντίστοιχο δίσκο, επάνω στον οποίο «εφάπτεται» η κάθε πηγή), είτε όλες μαζί (περιστρέφοντας την κόκκινη σφαίρα στην κορυφή της στήλης). Οι προαναφερθείσες περιστροφές πραγματοποιούνται με το «σύρσιμο» του ποντικιού σε κατακόρυφο άξονα (και όχι περιστροφικά), έχοντας ταυτόχρονα πατημένο το αριστερό πλήκτρο. Για πιο ακριβή περιστροφή ενός από τα laser, ο χρήστης πρέπει να πατήσει το δεξί πλήκτρο του ποντικιού, επάνω από το κόκκινο χερούλι των δίσκων, στους οποίους είναι προσαρτημένες οι φωτεινές πηγές. Για πιο ακριβή περιστροφή όλης της συστοιχίας των laser, ο χρήστης πρέπει να πατήσει το δεξί πλήκτρο του ποντικιού, επάνω από την κόκκινη σφαίρα στην κορυφή της στήλης. Και στις δύο περιπτώσεις εμφανίζεται το παράθυρο που φαίνεται στην Εικόνα 70. Σημειώνεται ότι τα κόκκινα χερούλια των δίσκων, στους οποίους είναι προσαρτημένες οι φωτεινές πηγές δεν είναι πάντα εύκολο να επιλεγούν, επειδή το μέγεθός τους είναι αρκετά μικρό. Στην περίπτωση αυτή, όπως και σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις, ο χρήστης μπορεί να επωφεληθεί από τις λειτουργίες «ζουμ» (zoom-in και zoomout) που είναι διαθέσιμες στην μπάρα εργαλείων στο επάνω μέρος της οθόνης του εργαστηρίου. - 57 -
Εικόνα 70. Ιδιότητες περιστροφής Στη στήλη των πηγών επιτρέπονται και οι παρακάτω χειρισμοί: o o Μετακίνηση της στήλης κατά μήκος του οπτικού άξονα, «σέρνοντας» την κόκκινη βάση της στήλης Ανύψωση/Χαμήλωμα της στήλης κατακόρυφα, «σέρνοντας» με το ποντίκι το κόκκινο στέλεχος της στήλης Στον πάγκο μπορούν να προστεθούν τα παρακάτω: o Στήριγμα οπτικού στοιχείου (με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στο μενού και στην μπάρα εργαλείων). o Γωνιομετρικός δίσκος (με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στο μενού και στην μπάρα εργαλείων). o Ένα ή περισσότερα οπτικά στοιχεία (με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στο μενού και στην μπάρα εργαλείων). Στήριγμα οπτικού στοιχείου: Χρησιμεύει απλά για την τοποθέτηση οπτικών στοιχείων, με κάθε στήριγμα να δέχεται μόνο ένα οπτικό στοιχείο. Αναφορικά με τα στηρίγματα, οι χειρισμοί που επιτρέπονται από τον χρήστη είναι παρόμοιοι με τους χειρισμούς της στήλης οπτικών πηγών (βλ. παραπάνω), δηλ. μετακίνηση του στηρίγματος κατά μήκος του οπτικού άξονα και ανύψωση/χαμήλωμα του στηρίγματος κατακόρυφα. Γωνιομετρικός δίσκος: Όμοια με το στήριγμα, χρησιμεύει για την τοποθέτηση οπτικών στοιχείων, με τη διαφοροποίηση ότι ο δίσκος έχει και τη δυνατότητα περιστροφής γύρω από το κέντρο του. Η περιστροφή πραγματοποιείται με «σύρσιμο» του κόκκινου χερουλιού του δίσκου σε κατακόρυφο άξονα (και όχι περιστροφικά), έχοντας ταυτόχρονα πατημένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού. Για πιο ακριβή περιστροφή του δίσκου, ο χρήστης μπορεί να πατήσει το δεξί πλήκτρο του ποντικιού, επάνω από το κόκκινο χερούλι. Στην περίπτωση αυτή εμφανίζεται παράθυρο παρόμοιο με αυτό, που φαίνεται στην Εικόνα 70. Οι υπόλοιποι χειρισμοί είναι όμοιοι με αυτούς του απλού στηρίγματος (βλ. παραπάνω). Επιπλέον, ο δίσκος είναι αριθμημένος, για να φαίνεται η γωνία περιστροφής. Κάθε γωνιομετρικός δίσκος δέχεται μόνο ένα οπτικό στοιχείο. Οπτικό στοιχείο: Η λίστα των διαθέσιμων οπτικών στοιχείων περιλαμβάνει πρίσμα, πλακίδιο, εμπόδιο και ποικιλία κάτοπτρων και φακών. Ο χρήστης επιλέγει το επιθυμητό οπτικό στοιχείο από τη λίστα, που φαίνεται στην Εικόνα 71 και το στοιχείο τοποθετείται στο πρώτο διαθέσιμο στήριγμα ή γωνιομετρικό δίσκο. Αν δεν υπάρχει διαθέσιμη θέση, εμφανίζεται σχετικό μήνυμα λάθους. - 58 -
Εικόνα 71. Λίστα διαθέσιμων οπτικών στοιχείων Στο Εικονικό Εργαστήριο Γεωμετρικής Οπτικής διατίθενται επίσης υποδεκάμετρο και μοιρογνωμόνιο, για τη μέτρηση αποστάσεων και γωνιών αντίστοιχα. Υποδεκάμετρο: Με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στην μπάρα εργαλείων, εμφανίζεται το υποδεκάμετρο (βλ. Εικόνα 72). Αυτό αποτελείται από δύο (2) κύκλους: ο μεγαλύτερος αποτελεί τη «βάση» του οργάνου και επιτρέπει στον χρήστη να μετακινεί το υποδεκάμετρο, «σέρνοντας το ποντίκι», ενώ ο μικρότερος κύκλος είναι το άκρο του υποδεκάμετρου και με ανάλογο «σύρσιμο» του ποντικιού μετακινείται, δείχνοντας την απόσταση (σε μέτρα) ανάμεσα στα κέντρα των δύο κύκλων. Μοιρογνωμόνιο: Με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στην μπάρα εργαλείων, εμφανίζεται το μοιρογνωμόνιο (βλ. Εικόνα 72). Αυτό αποτελείται από τρεις (3) κύκλους: ο μεγαλύτερος αποτελεί τη «βάση» του οργάνου και επιτρέπει στον χρήστη να μετακινεί το μοιρογνωμόνιο, «σέρνοντας το ποντίκι», ενώ οι δύο μικρότεροι κύκλοι είναι τα άκρα του οργάνου και με ανάλογο «σύρσιμο» του ποντικιού μετακινούνται, δείχνοντας την γωνία (σε μοίρες) που σχηματίζουν τα δύο ευθύγραμμα τμήματα, που σχηματίζει το κέντρο του μεγάλου κύκλου με κάθε ένα από τα κέντρα των άλλων δύο κύκλων. Σημειώνεται ότι ο χειρισμός των δύο ανωτέρω οργάνων μέτρησης απαιτεί την επιλογή με το ποντίκι των «περιφερειών» των κύκλων. Η επιλογή αυτή μπορεί να υποβοηθηθεί και από τις λειτουργίες του «ζουμ», οι οποίες ενεργοποιούνται από τα αντίστοιχα πλήκτρα στην μπάρα εργαλείων στο επάνω μέρος της οθόνης του εικονικού εργαστηρίου. Προβολή εικόνας πετάσματος: Εικόνα 72. Υποδεκάμετρο (επάνω) και μοιρογνωμόνιο (κάτω) Με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στο μενού και στην μπάρα εργαλείων, προβάλλεται σε ξεχωριστό παράθυρο η εικόνα του πετάσματος (Εικόνα 73). Ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύσει - 59 -
τοπικά την εικόνα, καθώς επίσης και να προβάλλει διάφορα στοιχεία μέτρησης, όπως η φωτεινότητα συγκεκριμένου σημείου επάνω στο πέτασμα, οι τιμές R, G, B κλπ. Συγκεκριμένα σημεία επάνω στο πέτασμα μπορούν να επιλεχθούν «σύροντας» τον κίτρινο σταυρό που εμφανίζεται, όταν επιλεγεί το κουμπί των μετρήσεων. Μοντελοχώρος: Εικόνα 73. Προβολή εικόνας πετάσματος Ο μοντελοχώρος κάθε διάταξης γεωμετρικής οπτικής εμφανίζεται, επιλέγοντας το κουμπί, που βρίσκεται στο μενού και στην μπάρα εργαλείων. Ο μοντελοχώρος (βλ. Εικόνα 74) αποτελεί μια δισδιάστατη απεικόνιση του εκάστοτε πειράματος και δεν επιτρέπει χειριστικές παρεμβάσεις, παρά μόνο περιορίζει τον χρήστη σε παρατήρηση. Η μοναδική λειτουργικότητα που προσφέρεται είναι απλά η αποθήκευση τοπικά του παραθύρου του Μοντελοχώρου με τη μορφή εικόνας. Εικόνα 74. Μοντελοχώρος εργαστηρίου Γεωμετρικής Οπτικής - 60 -
Εικονικό Εργαστήριο Κυματικής Οπτικής Στο Εικονικό Εργαστήριο Κυματικής Οπτικής ο χρήστης μπορεί να συνθέσει πειράματα πόλωσης και περίθλασης του φωτός που προέρχεται από μονοχρωματικές πηγές, που εκπέμπουν παράλληλες δέσμες φωτός. Πιο συγκεκριμένα, στον πάγκο υπάρχει εξορισμού ένας μονοχρωμάτορας με μεταβαλλόμενο μήκος κύματος του εκπεμπόμενου φωτός. Ο χρήστης μπορεί να προσθέσει ένα ζεύγος πολωτικών φίλτρων, εκ των οποίων το ένα είναι χειριστικά ενεργό. Ο χρήστης μπορεί να μετακινήσει το φίλτρο πάνω στον οπτικό άξονα και να μεταβάλλει τη γωνία που σχηματίζει σε σχέση με τον οπτικό άξονα. Επίσης, μπορούν μα προστεθούν βάσεις διαφραγμάτων, οι οποίες μετακινούνται κατά μήκος του οπτικού άξονα. Στις βάσεις τοποθετούνται διάφορα διαφράγματα (μονής σχισμής, διπλής σχισμής, ορθογώνιου κενού, κυκλικών οπών κ.α.) στα οποία ο χρήστης μπορεί να τροποποιήσει παραμέτρους, όπως το πλήθος και τα μήκη των οπών. Ο χρήστης μπορεί να μελετήσει τα φαινόμενα παρατηρώντας το πέτασμα, ή χρησιμοποιώντας όργανα μέτρησης, όπως μοιρογνωμόνια, υποδεκάμετρα, μετρητές φωτεινότητας κ.α. Λειτουργίες Μενού Δημιουργία Νέας Διάταξης (στο μενού «Αρχείο») Φόρτωση Διάταξης (στο μενού «Αρχείο») Αποθήκευση Διάταξης (στο μενού «Αρχείο») Αποθήκευση Διάταξης ως Applet (στο μενού «Αρχείο») Έξοδος από το Εικονικό Εργαστήριο (στο μενού «Αρχείο») Προσθήκη Βάσης Διαφραγμάτων (στο μενού «Προσθήκη») Προσθήκη Πολωτικού Φίλτρου (στο μενού «Προσθήκη») Προσθήκη Οπτικού Στοιχείου (στο μενού «Προσθήκη») Προβολή Πετάσματος (στο μενού «Προβολή») Προβολή Μοντελοχώρου (στο μενού «Προβολή») Λειτουργίες Μπάρας Εργαλείων Δημιουργία Νέας Διάταξης Φόρτωση Διάταξης Αποθήκευση Διάταξης Αποθήκευση Διάταξης ως Applet Προβολή Πετάσματος Αποθήκευση Πάγκου ως Εικόνα / Διακόπτης Φωτός Προβολή Μοντελοχώρου Μεταφορά της εικόνας δεξιά-αριστερά Zoom-in Zoom-out - 61 -
,, Χειρισμός Κάμερας Πάγκου Επιστροφή Κάμερας Πάγκου στην Προκαθορισμένη Θέση Προσθήκη Βάσης Διαφραγμάτων Προσθήκη Πολωτικού Φίλτρου Προσθήκη Οπτικού Στοιχείου Υποδεκάμετρο Μοιρογνωμόνιο Λειτουργίες Εικονικού Πάγκου Ο πάγκος πειραμάτων κυματικής οπτικής (Εικόνα 75) περιλαμβάνει εξορισμού οπτική τράπεζα, αριθμημένο οπτικό άξονα, πέτασμα προβολής και μονοχρωμάτορα. Εικόνα 75. Πάγκος Εργαστηρίου Κυματικής Οπτικής Από τα αρχικά στοιχεία, χειρισμοί επιτρέπονται μόνο στον μονοχρωμάτορα. Πιο συγκεκριμένα, ο χρήστης μπορεί να ενεργοποιήσει/απενεργοποιήσει τη συσκευή, κάνοντας αριστερό κλικ στο κόκκινο κουμπί με την ένδειξη στο δεξί μέρος. Επίσης, «σύροντας» με το ποντίκι τον μεγάλο κόκκινο διακόπτη στο κέντρο του μονοχρωμάτορα σε κατακόρυφο άξονα (και όχι περιστροφικά), ο χρήστης μπορεί να μεταβάλλει το μήκος κύματος του φωτός που εκπέμπεται από τη συσκευή (εύρος: 400-700 nm). Για πιο ακριβή ρύθμιση του μήκος κύματος του φωτός, ο χρήστης πρέπει να πατήσει το δεξί πλήκτρο του ποντικιού, επάνω από τον κεντρικό διακόπτη του μονοχρωμάτορα και να επιλέξει τη ρύθμιση του μήκους κύματος στο παράθυρο που φαίνεται στην Εικόνα 76. - 62 -
Στον πάγκο μπορούν να προστεθούν τα παρακάτω: Εικόνα 76. Ιδιότητες μονοχρωμάτορα o Βάση διαφραγμάτων (με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στο μενού και στην μπάρα εργαλείων). o Ένα ή περισσότερα διαφράγματα. o Πολωτικά φίλτρα (με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στο μενού και στην μπάρα εργαλείων). Βάση διαφραγμάτων: Χρησιμεύει απλά για την τοποθέτηση διαφραγμάτων, με κάθε βάση να δέχεται μόνο ένα οπτικό στοιχείο. Η βάση διαφραγμάτων μπορεί μόνο να μετακινηθεί κατά μήκος του πάγκου, «σύροντας» το ποντίκι με πατημένο το αριστερό του πλήκτρο επάνω στο κόκκινο στέλεχος της βάσης. Με δεξί κλικ του ποντικιού επάνω στο ίδιο μέρος της βάσης, ο χρήστης μπορεί να επιλέξει τη διαγραφή του διαφράγματος, που βρίσκεται τοποθετημένο στη βάση, την προσθήκη νέου διαφράγματος ή ακόμα και τη διαγραφή ολόκληρης της βάσης. Προσθήκη διαφραγμάτων: Σε κάθε βάση διαφραγμάτων μπορούν να προστεθούν διαφράγματα (κάθε βάση δέχεται μόνο ένα διάφραγμα). Αυτό επιτυγχάνεται με δεξί κλικ του ποντικιού επάνω στο κόκκινο στέλεχος της βάσης (βλ. και παραπάνω). Ο χρήστης επιλέγει το επιθυμητό διάφραγμα από τη λίστα, που φαίνεται στην Εικόνα 77 και το διάφραγμα τοποθετείται στην αντίστοιχη βάση. Αν η βάση είναι ήδη κατειλημμένη, το επιλεγμένο διάφραγμα δεν τοποθετείται. Διαφράγματα: Εικόνα 77. Λίστα διαθέσιμων διαφραγμάτων Αφού τοποθετηθούν επάνω στη βάση, τα διαφράγματα δεν έχουν τη δυνατότητα να μετακινηθούν, εκτός κι αν μετακινηθεί η αντίστοιχη βάση στήριξης (βλ. παραπάνω). Με δεξί κλικ του ποντικιού επάνω στο διάφραγμα, ο χρήστης μπορεί να ρυθμίσει τις παραμέτρους του συγκεκριμένου διαφράγματος, από το παράθυρο που εμφανίζεται (Εικόνα 78). - 63 -
Εικόνα 78. Ιδιότητες διαφράγματος Η εικόνα που εμφανίζεται στο πέτασμα είναι αρχικά ελαφρώς αλλοιωμένη και μετά από μικρό χρονικό διάστημα ξεκαθαρίζει. Ο λόγος για τη λειτουργικότητα αυτή αφορά την πολυπλοκότητα του αλγορίθμου που υπολογίζει την τελική εικόνα του πετάσματος, οπότε η προσέγγιση που τελικά υιοθετήθηκε ήταν η αρχική εμφάνιση μιας όχι ιδιαίτερα ευκρινούς εικόνας και το μετέπειτα ξεκαθάρισμά της. Η εναλλακτική λύση θα ήταν να παραμένει κενό (μαύρο) το πέτασμα για κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι να υπολογιστεί η τελική ευκρινής εικόνα, κάτι που μάλλον είναι λιγότερο διαισθητικό. Ο χρόνος που απαιτείται προκειμένου να «ξεκαθαρίσει» η εικόνα εξαρτάται από την υπολογιστική ισχύ του μηχανήματος, στο οποίο εκτελείται το εργαστήριο. Πολωτικά φίλτρα: Με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στο μενού και στην μπάρα εργαλείων, εμφανίζεται ζεύγος πολωτικών φίλτρων. Από αυτά μόνο το ένα επιτρέπεται να κινείται, ενώ το άλλο παραμένει ακίνητο μπροστά από τον μονοχρωμάτορα. Η κίνηση του πολωτικού φίλτρου πραγματοποιείται όμοια με τη μετακίνηση όλων των υπολοίπων οπτικών στοιχείων, «σύροντας», δηλαδή, το αντικείμενο από το κόκκινο στέλεχός του με το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού πατημένο. Επιπλέον, το πολωτικό φίλτρο μπορεί να περιστραφεί, «σύροντας» σε κατακόρυφο άξονα (και όχι περιστροφικά) το κόκκινο χερούλι που βρίσκεται στην κορυφή του. Το σύρσιμο του ποντικιού πρέπει να πραγματοποιείται κατά μήκος μιας κατακόρυφης ευθείας και όχι να ακολουθεί την νοητή κυκλική πορεία που θα ήταν ίσως πιο διαισθητική. Η ένδειξη της γωνίας περιστροφής είναι ορατή επάνω από το φίλτρο. Με δεξί κλικ στο κόκκινο χερούλι, ο χρήστης μπορεί να ρυθμίσει χειροκίνητα τις παραμέτρους του φίλτρου, από το παράθυρο που φαίνεται στην Εικόνα 79. Υποδεκάμετρο: Εικόνα 79. Ιδιότητες πολωτικού φίλτρου Με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στην μπάρα εργαλείων, εμφανίζεται το υποδεκάμετρο (βλ. Εικόνα 80). Αυτό αποτελείται από δύο (2) κύκλους: ο μεγαλύτερος αποτελεί τη «βάση» του οργάνου και επιτρέπει στον χρήστη να μετακινεί το υποδεκάμετρο, «σέρνοντας το ποντίκι», ενώ ο μικρότερος κύκλος είναι το άκρο του υποδεκάμετρου και με ανάλογο «σύρσιμο» του ποντικιού μετακινείται, δείχνοντας την απόσταση (σε μέτρα) ανάμεσα στα κέντρα των δύο κύκλων. - 64 -
Μοιρογνωμόνιο: Με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στην μπάρα εργαλείων, εμφανίζεται το μοιρογνωμόνιο (βλ. Εικόνα 80). Αυτό αποτελείται από τρεις (3) κύκλους: ο μεγαλύτερος αποτελεί τη «βάση» του οργάνου και επιτρέπει στον χρήστη να μετακινεί το μοιρογνωμόνιο, «σέρνοντας το ποντίκι», ενώ οι δύο μικρότεροι κύκλοι είναι τα άκρα του οργάνου και με ανάλογο «σύρσιμο» του ποντικιού μετακινούνται, δείχνοντας την γωνία (σε μοίρες) που σχηματίζουν τα δύο ευθύγραμμα τμήματα, που σχηματίζει το κέντρο του μεγάλου κύκλου με κάθε ένα από τα κέντρα των άλλων δύο κύκλων. Σημειώνεται ότι ο χειρισμός των δύο ανωτέρω οργάνων μέτρησης απαιτεί την επιλογή με το ποντίκι των «περιφερειών» των κύκλων. Η επιλογή αυτή μπορεί να υποβοηθηθεί και από τις λειτουργίες του «ζουμ», οι οποίες ενεργοποιούνται από τα αντίστοιχα πλήκτρα στην μπάρα εργαλείων στο επάνω μέρος της οθόνης του εικονικού εργαστηρίου. Προβολή εικόνας πετάσματος: Εικόνα 80. Υποδεκάμετρο (επάνω) και μοιρογνωμόνιο (κάτω) Με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στο μενού και στην μπάρα εργαλείων, προβάλλεται σε ξεχωριστό παράθυρο η εικόνα του πετάσματος (Εικόνα 81). Ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύσει τοπικά την εικόνα, καθώς επίσης και να προβάλλει διάφορα στοιχεία μέτρησης, όπως η φωτεινότητα συγκεκριμένου σημείου επάνω στο πέτασμα, οι τιμές R, G, B κλπ. Συγκεκριμένα σημεία επάνω στο πέτασμα μπορούν να επιλεχθούν «σύροντας» τον κίτρινο σταυρό που εμφανίζεται, όταν επιλεγεί το κουμπί των μετρήσεων. Εικόνα 81. Προβολή εικόνας πετάσματος - 65 -
Μοντελοχώρος: Ο μοντελοχώρος κάθε διάταξης γεωμετρικής οπτικής εμφανίζεται, επιλέγοντας το κουμπί, που βρίσκεται στο μενού και στην μπάρα εργαλείων. Ο μοντελοχώρος (βλ. Εικόνα 82) αποτελεί μια δισδιάστατη απεικόνιση του εκάστοτε πειράματος και δεν επιτρέπει χειριστικές παρεμβάσεις, παρά μόνο περιορίζει τον χρήστη σε παρατήρηση. Η μοναδική λειτουργικότητα που προσφέρεται είναι απλά η αποθήκευση τοπικά του παραθύρου του μοντελοχώρου με τη μορφή εικόνας. Εικόνα 82. Προβολή μοντελοχώρου εργαστηρίου Κυματικής Οπτικής - 66 -
Εικονικό Εργαστήριο Σκιών και Χρωμάτων Στο Εικονικό Εργαστήριο Σκιών και Χρωμάτων ο χρήστης μπορεί να συνθέσει πειράματα σύνθεσης ακτινών φωτός διαφόρων χρωμάτων, ανάλυσης φωτός, σκιών και παρασκιών. Πιο συγκεκριμένα, στον πάγκο υπάρχουν εξορισμού τρεις σημειακές πηγές κωνικής εκπομπής τοποθετημένες σε στήλη. Ο χρήστης μπορεί να μετακινήσει την συστοιχία των πηγών πάνω στον οπτικό άξονα και να μεταβάλλει το ύψος της στήλης. Σε κάθε μία από τις πηγές ο χρήστης μπορεί να μεταβάλλει το χρώμα του φωτός (από μια παλέτα επτά προεπιλεγμένων χρωμάτων) καθώς και το εύρος του κώνου εκπομπής. Ο χρήστης μπορεί να προσθέσει διάφορα οπτικά στοιχεία σε στηρίγματα που μεταβάλλονται καθ ύψος και μετακινούνται κατά μήκος του οπτικού άξονα. Τα οπτικά στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν: χρωματικά φίλτρα (για φαινόμενα ανάλυσης φωτός) και συμπαγή αντικείμενα (για φαινόμενα σκιάς και παρασκιάς). Ο χρήστης μπορεί να μελετήσει τα αποτελέσματα της σύνθεσης και ανάλυσης φωτός καθώς και φαινόμενα σκιάς παρατηρώντας την εικόνα του πετάσματος, και να πειραματιστεί με όργανα μέτρησης, όπως μοιρογνωμόνια, υποδεκάμετρα, μετρητές φωτεινότητας κ.α. Λειτουργίες Μενού Δημιουργία Νέας Διάταξης (στο μενού «Αρχείο») Φόρτωση Διάταξης (στο μενού «Αρχείο») Αποθήκευση Διάταξης (στο μενού «Αρχείο») Αποθήκευση Διάταξης ως Applet (στο μενού «Αρχείο») Έξοδος από το Εικονικό Εργαστήριο (στο μενού «Αρχείο») Προσθήκη Στηρίγματος Οπτικών Στοιχείων (στο μενού «Προσθήκη») Προσθήκη Στοιχείου (στο μενού «Προσθήκη») Προβολή Πετάσματος (στο μενού «Προβολή») Προβολή Μοντελοχώρου (στο μενού «Προβολή») Λειτουργίες Μπάρας Εργαλείων Δημιουργία Νέας Διάταξης Φόρτωση Διάταξης Αποθήκευση Διάταξης Αποθήκευση Διάταξης ως Applet Προβολή Πετάσματος Αποθήκευση Πάγκου ως Εικόνα / Διακόπτης Φωτός Προβολή Μοντελοχώρου Μεταφορά της εικόνας δεξιά-αριστερά Zoom-in Zoom-out - 67 -
,, Χειρισμός Κάμερας Πάγκου Επιστροφή Κάμερας Πάγκου στην Προκαθορισμένη Θέση Προσθήκη Στηρίγματος Οπτικών Στοιχείων Προσθήκη Οπτικού Στοιχείου Υποδεκάμετρο Μοιρογνωμόνιο Λειτουργίες Εικονικού Πάγκου Ο πάγκος πειραμάτων του εργαστηρίου Σκιές και Είδωλα (Εικόνα 83) περιλαμβάνει εξορισμού οπτική τράπεζα, αριθμημένο οπτικό άξονα, πέτασμα προβολής και τρεις φωτεινές πηγές τοποθετημένες σε κατάλληλο στήριγμα. Στήριγμα φωτεινών πηγών: Εικόνα 83. Πάγκος Εργαστηρίου Σκιές και Είδωλα Ο χρήστης έχει τη δυνατότητα της μετακίνησης ολόκληρου του στηρίγματος κατά μήκους του αριθμημένου άξονα με κλικ στη βάση του στηρίγματος και σύρσιμο (drag) του ποντικιού. Με τη τοποθέτηση του ποντικιού πάνω στη βάση του στηρίγματος, ο δείκτης παίρνει το κατάλληλο σχήμα ενημερώνοντας ότι είναι δυνατή η μετακίνηση του στηρίγματος (Εικόνα 84). Επίσης είναι δυνατή η αυξομείωση του ύψους του στηρίγματος πάνω στο οποίο βρίσκονται οι φωτεινές πηγές. Αυτό επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση του δείκτη του ποντικιού πάνω σε οποιοδήποτε σημείο του κατακόρυφου άξονα του στηρίγματος. Ο δείκτης του ποντικιού παίρνει το κατάλληλο σχήμα και με σύρσιμο ο χρήστης μπορεί να αυξομειώσει το ύψος (Εικόνα 85). - 68 -
Εικόνα 84. Μετακίνηση στηρίγματος Εικόνα 85. Αλλαγή ύψους στηρίγματος Φωτεινή πηγή: Κάθε φωτεινή πηγή έχει τη δυνατότητα να εκπέμπει κάποιο φως ή όχι. Αυτό επιτυγχάνεται κάνοντας κλικ στο κόκκινο κουμπί που κάθε πηγή διαθέτει. Στην αρχή όλες οι πηγές είναι κλειστές (Εικόνα 86). Εικόνα 86. Άνοιγμα μιας πηγής με κλικ. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα της ρύθμισης κάποιων ιδιοτήτων της πηγής. Αυτό επιτυγχάνεται με δεξί κλικ στο σώμα της πηγής και επιλογή του μενού Ιδιοτήτων. Εικόνα 87. Δεξί κλικ στην πηγή Με την επιλογή του μενού Ιδιοτήτων, εμφανίζεται ένα παράθυρο με τις ιδιότητες της πηγής που μπορούν να μεταβληθούν (Εικόνα 88). Πιο συγκεκριμένα, υπάρχει η δυνατότητα αλλαγής του χρώματος που εκπέμπει η πηγή. Υπάρχουν επτά (7) χρώματα, τα οποία μπορεί να επιλέξει ο χρήστης. Το προκαθορισμένο χρώμα είναι το Λευκό. Επίσης ο χρήστης έχει τη δυνατότητα αλλαγής της γωνίας εκπομπής του φωτός. Αυτό επιτυγχάνεται με την κατάλληλη μετακίνηση του slider στην επιθυμητή τιμή της γωνίας (σε μοίρες). - 69 -
Εικόνα 88. Ιδιότητες πηγής Προσθήκη στηρίγματος στοιχείου: Για την προσθήκη κάποιου στοιχείου είναι απαραίτητη η προσθήκη πρώτα ενός στηρίγματος/βάσης. Μια τέτοια προσθήκη γίνεται με τη επιλογή του κουμπιού ή από το μενού Προσθήκη Προσθήκη Στηρίγματος. Το στήριγμα εμφανίζεται πάνω στον αριθμημένο άξονα και μπορεί να διαγραφεί με δεξί κλικ στη βάση του στηρίγματος (Εικόνα 89). Εικόνα 89. Στήριγμα Αντικειμένων Προσθήκη στοιχείου πάνω σε βάση: Ένα στοιχείο τοποθετείται επάνω στο στήριγμα: με δεξί κλικ στο ανώτερο σημείο της βάσης (Εικόνα 90) ή με το πάτημα του κουμπιού ή από το μενού Προσθήκη Προσθήκη Στοιχείου. Σε όλες τις περιπτώσεις εμφανίζεται επιλογή ώστε να διαλέξει ο χρήστης το κατάλληλο στοιχείο. Εικόνα 90. Προσθήκη στοιχείου στο στήριγμα Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει να εισάγει είτε ένα αντικείμενο από μια λίστα προσφερόμενων αντικειμένων (Εικόνα 91) είτε ένα χρωματικό φίλτρο από μια αντίστοιχη λίστα (Εικόνα 92). Μετά την επιλογή, το αντικείμενο εμφανίζεται επάνω στο στήριγμα (Εικόνα 93). Επίσης, με δεξί κλικ στο ανώτερο σημείο του στηρίγματος μπορεί ο χρήστης να διαγράψει το αντικείμενο που έχει εισάγει. - 70 -
Εικόνα 91. Λίστα αντικειμένων Εικόνα 92. Λίστα χρωματικών φίλτρων Εικόνα 93. Εισαγωγή μιας πυραμίδας και η σκιά στο πέτασμα Επίσης υπάρχει η δυνατότητα αυξομείωσης του ύψους στο οποίο βρίσκεται το εισηγμένο αντικείμενο, σε αντιστοίχηση με το στήριγμα των φωτεινών πηγών (Εικόνα 94). Εικόνα 94. Μεταβολή του ύψους του στηρίγματος - 71 -
Υποδεκάμετρο: Με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στην μπάρα εργαλείων, εμφανίζεται το υποδεκάμετρο (Εικόνα 95). Αυτό αποτελείται από δύο (2) κύκλους: ο μεγαλύτερος αποτελεί τη «βάση» του οργάνου και επιτρέπει στον χρήστη να μετακινεί το υποδεκάμετρο, «σέρνοντας το ποντίκι», ενώ ο μικρότερος κύκλος είναι το άκρο του υποδεκάμετρου και με ανάλογο «σύρσιμο» του ποντικιού μετακινείται, δείχνοντας την απόσταση (σε μέτρα) ανάμεσα στα κέντρα των δύο κύκλων. Μοιρογνωμόνιο: Με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στην μπάρα εργαλείων, εμφανίζεται το μοιρογνωμόνιο (Εικόνα 95). Αυτό αποτελείται από τρεις (3) κύκλους: ο μεγαλύτερος αποτελεί τη «βάση» του οργάνου και επιτρέπει στον χρήστη να μετακινεί το μοιρογνωμόνιο, «σέρνοντας το ποντίκι», ενώ οι δύο μικρότεροι κύκλοι είναι τα άκρα του οργάνου και με ανάλογο «σύρσιμο» του ποντικιού μετακινούνται, δείχνοντας την γωνία (σε μοίρες) που σχηματίζουν τα δύο ευθύγραμμα τμήματα, που σχηματίζει το κέντρο του μεγάλου κύκλου με κάθε ένα από τα κέντρα των άλλων δύο κύκλων. Σημειώνεται ότι ο χειρισμός των δύο ανωτέρω οργάνων μέτρησης απαιτεί την επιλογή με το ποντίκι των «περιφερειών» των κύκλων. Η επιλογή αυτή μπορεί να υποβοηθηθεί και από τις λειτουργίες του «ζουμ», οι οποίες ενεργοποιούνται από τα αντίστοιχα πλήκτρα στην μπάρα εργαλείων στο επάνω μέρος της οθόνης του εικονικού εργαστηρίου. Προβολή εικόνας πετάσματος: Εικόνα 95. Υποδεκάμετρο (επάνω) και μοιρογνωμόνιο (κάτω) Με την επιλογή του κουμπιού, που βρίσκεται στο μενού και στην μπάρα εργαλείων, προβάλλεται σε ξεχωριστό παράθυρο η εικόνα του πετάσματος (Εικόνα 96). Ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύσει τοπικά την εικόνα, καθώς επίσης και να προβάλλει διάφορα στοιχεία μέτρησης, όπως η φωτεινότητα συγκεκριμένου σημείου επάνω στο πέτασμα, οι τιμές R, G, B κλπ. Συγκεκριμένα σημεία επάνω στο πέτασμα μπορούν να επιλεχθούν «σύροντας» τον κίτρινο σταυρό που εμφανίζεται, όταν επιλεγεί το κουμπί των μετρήσεων. - 72 -
Εικόνα 96. Προβολή εικόνας πετάσματος Μοντελοχώρος: Ο μοντελοχώρος κάθε διάταξης εμφανίζεται, επιλέγοντας το κουμπί, που βρίσκεται στο μενού και στην μπάρα εργαλείων. Ο μοντελοχώρος (Εικόνα 97) αποτελεί μια δισδιάστατη απεικόνιση του εκάστοτε πειράματος και δεν επιτρέπει χειριστικές παρεμβάσεις, παρά μόνο περιορίζει τον χρήστη σε παρατήρηση. Η μοναδική λειτουργικότητα που προσφέρεται είναι απλά η αποθήκευση τοπικά του παραθύρου του μοντελοχώρου με τη μορφή εικόνας. Εικόνα 97. Μοντελοχώρος εργαστηρίου Σκιών και Χρωμάτων - 73 -
Χώρος Μελέτης (Study Room) Ο Χώρος Μελέτης είναι ο χώρος που ο μαθητής μπορεί να επεξεργάζεται τα δεδομένα που έλαβε σε άλλους χώρους. Αποτελείται από τα εξής εργαλεία: Εργαλείο γραφικών παραστάσεων. Εικόνα 98. Χώρος Μελέτης Ο χρήστης μπορεί να εισάγει σε πίνακα τις τιμές που κατέγραψε από άλλους χώρους και να δημιουργεί γραφικές παραστάσεις. Ο πίνακας τιμών μπορεί να αποθηκεύεται σε φυσικό αρχείο στο δίσκο σε μορφή που μπορεί να εισαχθεί και σε φύλλο Excel. Οι γραφικές παραστάσεις μπορούν να αποθηκευτούν στο δίσκο ως εικόνες έτσι ώστε να μπορεί να τις χρησιμοποιεί ο χρήστης στην τελική του εργασία (report). - 74 -
Εικόνα 99. Διαχείριση Γραφικών Αρχικά εισάγουμε τα ονόματα των μεταβλητών στα πεδία με την ένδειξη «Υ:» και «Χ:». Τα ονόματα αυτά θα εμφανισθούν στην γραφική απεικόνιση αργότερα. Κατόπιν εισάγουμε τις τιμές στον πίνακα και μετά επιλέγουμε από την λίστα τον τύπο της γραφικής απεικόνισης που θέλουμε. Διαθέσιμοι τύποι είναι: αx^ν+βx^(ν-1)+...+κ Πολυωνυμική συνάρτηση βαθμού ν που είναι ο αριθμός των ζευγών x,y μείον ένα. Δηλαδή εάν εισάγουμε πέντε ζεύγη τιμών θα έχουμε ένα πολυώνυμο τετάρτου βαθμού. αx^2+βx+γ Πολυωνυμική συνάρτηση δευτέρου βαθμού. Δηλαδή το αx 2 +βx+γ. Ανεξάρτητα από το πόσα ζεύγη τιμών εισάγουμε πάντα η καμπύλη που θα προκύψει θα είναι πολυώνυμο δευτέρου βαθμού. αx+β Πολυωνυμική συνάρτηση πρώτου βαθμού. Δηλαδή το αx+β που αντιστοιχεί σε ευθεία γραμμή. Ανεξάρτητα από το πόσα ζεύγη τιμών εισάγουμε πάντα η καμπύλη που θα προκύψει θα είναι ευθεία γραμμή. Spline Πολυωνυμική συνάρτηση Spline fitting. Ο τύπος αυτός χρησιμοποιείται για ζεύγη τιμών που έχουν τυχαίες κατανομές που δεν προσεγγίζονται εύκολα από τις γνωστές καμπύλες όπως ευθεία, πολυώνυμο δευτέρου βαθμού, πολυώνυμο τρίτου βαθμού κλπ α/x Πολυωνυμική συνάρτηση α/x. α/x^2 Πολυωνυμική συνάρτηση α/x 2. - 75 -
Σε όλες τις περιπτώσεις η καμπύλη που προκύπτει προσεγγίζει την πραγματική κατανομή των ζευγών τιμών με την καλύτερη δυνατή προσέγγιση. Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις, εκτός της πολυωνυμικής και της Spline, στην ένδειξη «Επεξεργασία καμπύλης» εμφανίζεται η Πολυωνυμική συνάρτηση με τις τιμές των συντελεστών του πολυωνύμου που προσεγγίζει την κατανομή. Επίσης εάν ο χρήστης το επιθυμεί μπορεί να εισάγει το σφάλμα μέτρησης της μεταβλητής Υ σε θετική τιμή. Το σφάλμα θα απεικονίζεται πάνω στην τιμή της Μεταβλητής Υ ως κατακόρυφη μπάρα. Εάν δεν συμπληρωθεί η τιμή αυτή θεωρείται μηδέν. Η γραφική παράσταση δημιουργείται κάνοντας κλικ στο κουμπί «Γραφική Απεικόνιση». Εάν το επιθυμεί ο χρήστης μπορεί να αλλάξει τον τύπο της καμπύλης, αλλά κάθε φορά που επιλέγει ένα τύπο πρέπει να κάνει κλικ στο κουμπί «Γραφική Απεικόνιση» για να δει την νέα καμπύλη που προκύπτει. Η καμπύλη εμφανίζεται με υπόβαθρο πλέγματος. Κάνοντας κλικ στο «Πλέγμα» εμφανίζουμε ή εξαφανίζουμε το πλέγμα. Κάνοντας κλικ στο «Αποθήκευση Τιμών» οι τιμές που έχουμε εισάγει στα ονόματα των μεταβλητών και στον πίνακα τιμών σώζονται σε αρχείο της μορφής dataxx.dat, όπου ΧΧ είναι ένας σειριακός αριθμός που είναι ο αύξων αριθμός της σειράς των αρχείων. Έτσι το πρώτο αρχείο που παράγεται είναι το data1.dat, το δεύτερο data2.dat κλπ. Όλα τα αρχεία αυτά σώζονται στο «Πρόχειρο» και εμφανίζονται σαν thumbnails στην λίστα των thumbnails. O χρήστης βλέπει την σχετική ένδειξη αποθήκευσης πάνω στην οθόνη στο σημείο «Επεξεργασία Τιμών». Κάνοντας κλικ στο «Αποθήκευση Καμπύλης» όλη η γραφική παράσταση σώζεται σε αρχείο της μορφής graphxx.jpg, όπου ΧΧ είναι ένας σειριακός αριθμός που είναι ο αύξων αριθμός της σειράς των αρχείων. Έτσι το πρώτο αρχείο που παράγεται είναι το graph1.jpg, το δεύτερο graph 2.jpg κλπ. Όλα τα αρχεία αυτά σώζονται στο «Πρόχειρο» και εμφανίζονται σαν thumbnails στην λίστα των thumbnails. O χρήστης βλέπει την σχετική ένδειξη αποθήκευσης πάνω στην οθόνη στο σημείο «Επεξεργασία Καμπύλης». Κάνοντας κλικ στο «Μηδενισμός Τιμών» οι τιμές που έχουμε εισάγει στα ονόματα των μεταβλητών και στον πίνακα τιμών διαγράφονται και μπορεί πλέον να εισάγουμε εκ νέου άλλες τιμές και να δημιουργήσουμε μια νέα γραφική παράσταση. Ο χρήστης μπορεί να εισάγει τιμές από αρχεία τύπου dataxx.dat που έχει σώσει προγενέστερα και είναι αποθηκευμένα στο «Πρόχειρο». Κάνοντας κλικ στο εικονίδιο των thumbnails που εμφανίζονται στην λίστα του δίνεται η δυνατότητα να εισάγει τις τιμές που περιέχει το αρχείο στα πεδία των μεταβλητών και στον πίνακα. Σε μία τέτοια περίπτωση οι τιμές στα πεδία των μεταβλητών και στον πίνακα αντικαθίστανται. Ο χρήστης θα πρέπει να σώσει τις τιμές αυτές πριν φορτώσει τιμές από το αρχείο. Για τον λόγο αυτό εμφανίζεται επιβεβαίωση εκτέλεσης στον χρήστη πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία. Κάνοντας κλικ στο εικονίδιο ανοίγει το παράθυρο βοήθειας παράλληλα με το υπάρχον παράθυρο και ο χρήστης μπορεί να πλοηγηθεί στα βιβλία της βοήθειας. Μπορεί όποτε θέλει να κλείσει το παράθυρο βοήθειας και να γυρίσει στην εφαρμογή. Κάνοντας κλικ στο εικονίδιο γίνεται επιστροφή στον χώρο μελέτης. - 76 -
Αριθμομηχανή (calculator) Με το εργαλείο αυτό εκτελούνται απλές μαθηματικές πράξεις. Εικόνα 100. Αριθμομηχανή Η λειτουργία της αριθμομηχανής βασίζεται στην σειρά με την οποία γράφουμε τις αριθμητικές πράξεις. Δηλαδή πρώτα κάνουμε κλικ στο sin και μετά γράφουμε 60, για να βρούμε το ημίτονο των 60 μοιρών. Η πράξη που ζητήσαμε απεικονίζεται στο πάνω πεδίο, ενώ το αποτέλεσμα το παίρνουμε αφού κάνουμε κλικ στο «=» και απεικονίζεται στο κάτω πεδίο με έντονους χαρακτήρες. Οι γωνίες δηλώνονται σε μοίρες. - 77 -
Εργαλείο μετρήσεων. Εικόνα 101. Εργαλείο Μετρήσεων Με το εργαλείο αυτό ο χρήστης μπορεί να επιλέξει μία εικόνα πολυμεσικού υλικού που έχει αποθηκευτεί στο «πρόχειρο» και να μετρήσει πάνω στην εικόνα με εργαλεία μέτρησης που μετρούν απόσταση μεταξύ δύο σημείων ή γωνία μεταξύ τριών σημείων ή μέτρηση φωτεινότητας σε σάρωση. Ο χρήστης μπορεί να εισάγει πατώντας κλικ στα thumbnails των εικόνων (π.χ. το image.jpg) και κατόπιν επιλέγοντας «Ναι» στο διάλογο επιβεβαίωσης. Κάνοντας κλικ στο «Απόσταση» επιλέγει την μέτρηση απόστασης. Με το ποντίκι κάνει κλικ στην εικόνα που έχει εισαχθεί στον χώρο εργασίας (Σημείο Α) και μετακινεί το ποντίκι κρατώντας το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατημένο μέχρι το σημείο που τον ενδιαφέρει (Σημείο Β), όπου και αφήνει το αριστερό κουμπί του ποντικιού ελεύθερο. Έτσι οριοθετείται η απόσταση ΑΒ. Η σημείωση κάτω από την εικόνα εμφανίζει την μέτρηση της απόστασης ΑΒ σε pixels οθόνης. - 78 -
Εικόνα 102. Μετρήσεις εικόνας - Απόσταση Κάνοντας κλικ στο «Γωνία» επιλέγει την μέτρηση γωνίας. Με το ποντίκι κάνει κλικ στην εικόνα που έχει εισαχθεί στον χώρο εργασίας (Σημείο χ) και μετακινεί το ποντίκι κρατώντας το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατημένο μέχρι το σημείο της κορυφής της γωνίας (Σημείο Ο), όπου και αφήνει το αριστερό κουμπί του ποντικιού ελεύθερο και κάνει ένα κλικ ακόμη στο σημείο που οριοθετεί την άλλη πλευρά της γωνίας (Σημείο y). Έτσι οριοθετείται η γωνία χoy. Η σημείωση κάτω από την εικόνα εμφανίζει την μέτρηση της γωνίας χoy σε μοίρες. - 79 -
Εικόνα 103. Μετρήσεις εικόνας - Γωνία Κάνοντας κλικ στο «Φωτεινότητα» επιλέγει την μέτρηση φωτεινότητας. Με το ποντίκι κάνει κλικ στην εικόνα που έχει εισαχθεί στον χώρο εργασίας (Σημείο Α) και μετακινεί το ποντίκι κρατώντας το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατημένο μέχρι το σημείο που τον ενδιαφέρει (Σημείο Β), όπου και αφήνει το αριστερό κουμπί του ποντικιού ελεύθερο. Έτσι οριοθετείται η απόσταση ΑΒ. Η σημείωση κάτω από την εικόνα εμφανίζει την μέτρηση της φωτεινότητας στο σημείο Β. Πιέζοντας το «Γράφημα Φωτεινότητας» βλέπει δεξιά του την γραφική παράσταση της φωτεινότητας κατά μήκος της σάρωσης ΑΒ. - 80 -
Εικόνα 104. Μετρήσεις εικόνας -Φωτεινότητα Η φωτεινότητα μετριέται με μέτρηση του RGB (Red Green Blue) δείκτη χρώματος και κανονικοποίησή του στην κλίμακα 0 έως 1. Δηλαδή το μέγιστο της φωτεινότητας είναι το 1, ενώ το μαύρο χρώμα έχει φωτεινότητα 0. Κάνοντας κλικ στο «Αποθήκευση Τιμών» οι τιμές Μήκος Σάρωσης - Φωτεινότητα σώζονται σε αρχείο της μορφής dataxx.dat, όπου ΧΧ είναι ένας σειριακός αριθμός που είναι ο αύξων αριθμός της σειράς των αρχείων. Έτσι το πρώτο αρχείο που παράγεται είναι το data1.dat, το δεύτερο data2.dat κλπ. Όλα τα αρχεία αυτά σώζονται στο «Πρόχειρο» και εμφανίζονται σαν thumbnails στην λίστα των thumbnails. Κάνοντας κλικ στο «Αποθήκευση Γραφήματος» όλη η γραφική παράσταση φωτεινότητας σώζεται σε αρχείο της μορφής graphxx.jpg, όπου ΧΧ είναι ένας σειριακός αριθμός που είναι ο αύξων αριθμός της σειράς των αρχείων. Έτσι το πρώτο αρχείο που παράγεται είναι το image1.jpg, το δεύτερο image2.jpg κλπ. Όλα τα αρχεία αυτά σώζονται στο «Πρόχειρο» και εμφανίζονται σαν thumbnails στην λίστα των thumbnails. Κάνοντας κλικ στο εικονίδιο ανοίγει το παράθυρο βοήθειας παράλληλα με το υπάρχον παράθυρο και ο χρήστης μπορεί να πλοηγηθεί στα βιβλία της βοήθειας. Μπορεί όποτε θέλει να κλείσει το παράθυρο βοήθειας και να γυρίσει στην εφαρμογή. Κάνοντας κλικ στο εικονίδιο γίνεται επιστροφή στον χώρο μελέτης. - 81 -
Χώρος Συνεργατικών Εργασιών (colab Room) Στο χώρο αυτό ο χρήστης συνθέτει την τελική του εργασία. Η τελική εργασία είναι ένα html αρχείο το οποίο συνοδεύει την επιλεγμένη από το χρήστη/μαθητή δραστηριότητα. Εικόνα 105. Δωμάτιο Συνεργατικών Εργασιών Κάνοντας κλικ στην οθόνη του υπολογιστή ξεκινά το εργαλείο της συγγραφής της εργασίας του μαθητή όπως εξηγείται παρακάτω. Ειδάλλως κάνοντας κλικ στην πόρτα επιστρέφουμε στον χώρο υποδοχής. Ο χρήστης/εκπαιδευτικός παράλληλα με τη δημιουργία της δραστηριότητας έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί μέσω του εργαλείου σύνθεσης των δραστηριοτήτων και ένα html αρχείο που συνοδεύει τη δραστηριότητα αυτή και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν πρότυπο εργασίας. Εάν ο μαθητής επισκεφθεί τον Χώρο Δραστηριοτήτων και επιλέξει ένα τετράδιο που συνοδεύεται από συγκεκριμένο πρότυπο εργασίας, τότε εάν στην συνέχεια (χωρίς να εγκαταλείψει την εφαρμογή) ανοίξει το Εργαλείο Συγγραφής, το πρότυπο εργασίας θα εμφανισθεί αυτόματα και ο χρήστης μπορεί να το συμπληρώσει και στο τέλος να το αποθηκεύσει στο πρόχειρο του. Εάν μελλοντικά επιλέξει το ίδιο τετράδιο, το πρότυπο εργασίας δεν θα αποθηκευθεί ξανά στο «Πρόχειρο» για να μην διαγραφεί το προγενέστερο αντίγραφο που έχει ήδη αποθηκευθεί εκεί από άλλη χρήση. Σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει συγκεκριμένο πρότυπο ο μαθητής ξεκινά με ένα κενό αρχείο. Όταν θέλουμε να δούμε εργασίες που έχουν ήδη συγγραφεί ή χρειάζονται διόρθωση, επιλέγοντας «Άνοιγμα» εμφανίζεται ως προεπιλεγμένος ο κατάλογος του «Προχείρου» του κάθε χρήστη όπου είναι αποθηκευμένες οι εργασίες του. Εναλλακτικά, ο χρήστης μπορεί να αναζητήσει τις εργασίες του μέσα από την λίστα των thumbnails και να επιλέξει να κάνει εισαγωγή στο Εργαλείο Συγγραφής. - 82 -
Στο Μενού Αρχείο υπάρχουν οι παρακάτω επιλογές: Νέο: Δημιουργία νέου κενού αρχείου. Εικόνα 106. Σύνθεση εργασιών Άνοιγμα: Άνοιγμα αρχείου εργασίας που είναι αποθηκευμένο στο «Πρόχειρο». Αποθήκευση: Με την επιλογή αυτή αποθηκεύονται οι αλλαγές που έκανε ο χρήστης στην τελική εργασία του. Επίσης αυτή η html σελίδα της τελικής εργασίας αποθηκεύεται σε μορφή pdf (με μήνυμα στον χρήστη για δημιουργία αντιγράφου ασφαλείας). Η αποθήκευση πρέπει υποχρεωτικά να γίνεται μέσα στον κατάλογο notebook που είναι το πρόχειρο του χρήστη. Εάν αποθηκευτεί σε άλλο κατάλογο ΔΕΝ θα εμφανίζονται οι εικόνες. Προσοχή: Αν το αρχείο pdf, που είναι προς αποθήκευση, είναι ήδη ανοιχτό και κλειδωμένο (το adobe reader κλειδώνει» το αρχείο όσο είναι ανοιχτό) τότε η διαδικασία θα αποτύχει και ο χρήστης θα ενημερωθεί. Αποθήκευση ως: Με την επιλογή αυτή αποθηκεύονται οι αλλαγές που έκανε ο χρήστης στην τελική εργασία του με διαφορετικό όνομα αρχείου. Επίσης αυτή η html σελίδα της τελικής εργασίας αποθηκεύεται σε μορφή pdf (με μήνυμα στον χρήστη για δημιουργία αντιγράφου ασφαλείας). Η αποθήκευση πρέπει υποχρεωτικά να γίνεται μέσα στον κατάλογο notebook που είναι το πρόχειρο του χρήστη. Εάν αποθηκευτεί σε άλλο κατάλογο ΔΕΝ θα εμφανίζονται οι εικόνες. Αποθήκευση ως PDF: Με την επιλογή αυτή αποθηκεύονται οι αλλαγές που έκανε ο χρήστης στην τελική εργασία του σε μορφή pdf σε οποιοδήποτε κατάλογο του υπολογιστή ή δικτύου. Το αρχείο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην περίπτωση που δεν είναι δυνατόν να αποσταλεί απευθείας - 83 -
μήνυμα με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Ειδικά για το τελευταίο και επειδή πολλοί μαθητές μπορεί να έχουν κάποιο λογαριασμό WebMail, προτείνεται να δημιουργηθεί ένας κατάλογος από τον εκπαιδευτικό, (πχ c:\amap_work\homework1\) όπου όλοι οι μαθητές θα αποθηκεύουν εκεί τις εργασίες που θέλουν να αποστείλουν. Μετά μπορούν εύκολα να πλοηγηθούν σε αυτό το φάκελο για να επιλέξουν την εργασία τους και να το επισυνάψουν ή να το μεταφέρουν. Αποστολή μηνύματος: Με την επιλογή αυτή ανοίγει ο default mail client του υπολογιστή και ο χρήστης πληκτρολογεί το email του εκπαιδευτικού στο οποίο θα αποσταλεί η τελική εργασία (αρχείο pdf) που γίνεται αυτόματα συνημμένο αρχείο του μηνύματος. Προϋπόθεση για την επιλογή αυτή είναι να βρίσκεται ο υπολογιστής συνδεδεμένος στο διαδίκτυο και να έχει οριστεί και παραμετροποιηθεί στο σύστημα ο mail client. Έξοδος: Τερματίζει την συγγραφή της εργασίας και επιστρέφει στο περιβάλλον του Χώρου Εργασιών. Στο Μενού Διόρθωση υπάρχουν οι παρακάτω επιλογές: Εισαγωγή κειμένου: ανοίγει διάλογος που προβάλλει όλα τα αρχεία που υπάρχουν μέσα στο «Πρόχειρο». Εφόσον επιλεγεί κάποιο αρχείο το κείμενο του προστίθεται στο σημείο που βρίσκεται ο δείκτης του πληκτρολογίου. Εικόνα 107. Μενού Διόρθωση Εισαγωγή κειμένου Εισαγωγή εικόνας: ανοίγει διάλογος που προβάλλει όλα τα αρχεία εικόνων σε μορφή thumbnails που υπάρχουν μέσα στο «Πρόχειρο». Εφόσον επιλεγεί, κάποιο αρχείο εικόνας προστίθεται στο σημείο που βρίσκεται ο δείκτης του πληκτρολογίου. - 84 -
Εικόνα 108. Μενού Διόρθωση Εισαγωγή εικόνας Εισαγωγή πίνακα: ανοίγει διάλογος που ο χρήστης επιλέγει τον αριθμό γραμμών και στηλών του πίνακα που θα εισαχθεί στο κείμενο εργασίας στο σημείο που βρίσκεται ο δείκτης του πληκτρολογίου. Εικόνα 109. Μενού Διόρθωση Εισαγωγή πίνακα - 85 -
Στο μενού Γραμματοσειρά: Ανοίγει διάλογος επιλογής γραμματοσειράς για το κείμενο της εργασίας. Η λίστα αυτή περιέχει τις γραμματοσειρές που είναι προτιμητέες για συγγραφή htm αρχείων. Στο μενού Μέγεθος Γραμματοσειράς: Εικόνα 110. Μενού Γραμματοσειρά Βλέπει μια λίστα προτεινόμενων μεγεθών γραμματοσειράς για σύνθεση htm σελίδων. - 86 -
Στο μενού Χρώμα Γραμματοσειράς: Εικόνα 111. Μενού Μέγεθος Γραμματοσειράς Ανοίγει διάλογος για να επιλέξει ο χρήστης το χρώμα γραμματοσειράς που επιθυμεί. Εικόνα 112. Μενού Χρώμα Γραμματοσειράς - 87 -
Στο Μενού Βοήθεια υπάρχουν οι παρακάτω επιλογές: Βοήθεια ΑΜΑΠ: Δείχνει τα βιβλία βοήθειας του ΑΜΑΠ. Συντελεστές: Προβάλλει τους συντελεστές του έργου. Κάνοντας δεξί κλικ οπουδήποτε πάνω στη επιφάνεια που γράφουμε, εμφανίζεται το context-menu που έχει τις εξής επιλογές: Αντιγραφή: Αντιγράφει το επιλεγμένο κείμενο στο πρόχειρο των Windows. Επικόλληση: Επικόλληση αντιγραμμένου κειμένου από το πρόχειρο των Windows. Αποκοπή: Διαγραφή του επιλεγμένου κειμένου και αντιγραφή στο πρόχειρο των Windows. Κάνοντας κλικ στα thumbnails που βρίσκονται στην λίστα των thumbnails υπάρχουν διαθέσιμες οι ακόλουθες λειτουργίες μέσω thumbnails: Εισαγωγή κειμένου από το «πρόχειρο» στο σημείο που βρίσκεται ο cursor. Εισαγωγή εικόνας από το «πρόχειρο» στο σημείο που βρίσκεται ο cursor. Εισαγωγή γραφικών παραστάσεων που δημιουργήθηκαν στο Χώρο Μελέτης (Study Room) στο σημείο που βρίσκεται ο cursor. Εισαγωγή πίνακα τιμών που δημιουργήθηκε στο Χώρο Μελέτης (Study Room) κ στο σημείο που βρίσκεται ο cursor. Κάνοντας κλικ στα κάτωθι εικονίδια έχουμε ενέργειες όπως: Εικονίδιο Ενέργεια Άνοιγμα αρχείου Αποθήκευση αρχείου Βοήθεια ΑΜΑΠ Αποκοπή Αντιγραφή Επικόλληση - 88 -
Έντονη γραφή Ιταλική γραφή Υπογραμμισμένη γραφή Στοίχιση κειμένου αριστερά Στοίχιση κειμένου κεντρική Στοίχιση κειμένου δεξιά Στοίχιση κειμένου πλήρης Εισαγωγή Πίνακα Πρέπει να τονισθεί ότι για να γίνει επιλογή ειδικά εικόνας πρέπει να σύρουμε το ποντίκι πάνω από την επιφάνεια της διότι πρόκειται για εικόνα embedded σε δομή htm που λειτουργεί διαφορετικά από ότι στους γνωστούς επεξεργαστές κειμένου που χειρίζονται text. - 89 -
Παράρτημα: Μηνύματα Λάθους Εργαστηρίων Μήνυμα Λάθους Σημείο Εμφάνισης Παρατηρήσεις Το μήνυμα αυτό υποδηλώνει πρόβλημα με τα προγράμματα-οδηγούς (drivers) της κάρτας Ο οδηγός της κάρτας γραφικών του Η/Υ, στον γραφικών δεν υποστηρίζει οποίο εκτελείται το τις απαιτούμενες λειτουργίες Παράθυρο ανελκυστήρα λογισμικό. Είναι απαραίτητο τρισδιάστατων γραφικών! (προθάλαμος εργαστηρίων) η κάρτα γραφικών να Παρακαλώ ενημερώστε τον υποστηρίζει OpenGL οδηγό της κάρτας γραφικών! έκδοσης 1.2 και μετέπειτα. Το πρόβλημα λύνεται με αναβάθμιση των οδηγών της κάρτας γραφικών. Δεν είναι δυνατή η αποθήκευση της εικόνας! Απροσδιόριστο σφάλμα κατά τη φόρτωση της διάταξης! Η διάταξη που προσπαθείτε να φορτώσετε δεν αντιστοιχεί στο επιλεγμένο εργαστήριο Ελέγξτε το αρχείο applet_db.xml Κανένα από τα πεδία δεν πρέπει να είναι κενό. Δεν υπάρχει διαθέσιμος δίσκος! Δεν υπάρχει διαθέσιμο στήριγμα! Σε όλα τα εργαστήρια Σε όλα τα εργαστήρια Σε όλα τα εργαστήρια Σε όλα τα εργαστήρια Σε όλα τα εργαστήρια Εργαστήριο Γεωμετρικής Οπτικής Εργαστήριο Σκιές και Χρώματα Αδυναμία αποθήκευσης εικόνας διάταξης ή εικόνας πετάσματος του επιλεγμένου εργαστηρίου. Ενδεχόμενο σφάλμα στην ονομασία του αρχείου (περιέχονται μη επιτρεπτοί χαρακτήρες). Αδυναμία φόρτωσης της διάταξης. Ενδεχόμενο σφάλμα στο αντίστοιχο αρχείο διάταξης vmk. Απόπειρα φόρτωσης διάταξης διαφορετικού εργαστηρίου από το επιλεγμένο. Σφάλμα στο αρχείο applet_db.xml. Ελέγξτε ότι το αρχείο υπάρχει και ότι δεν έχει υποστεί αλλοίωση. Κατά την αποθήκευση διάταξης σε μορφή applet, πρέπει να συμπληρωθούν όλα τα απαραίτητα πεδία. Αν κάποιο από αυτά είναι κενό, τότε εμφανίζεται το συγκεκριμένο μήνυμα λάθους. Απόπειρα προσθήκης οπτικού στοιχείου, χωρίς να έχει προηγουμένως προστεθεί στον πάγκο ένας διαθέσιμος γωνιομετρικός δίσκος. Απόπειρα προσθήκης αντικειμένου, χωρίς να έχει προηγουμένως προστεθεί - 90 -
Δεν μπορείτε να τοποθετήσετε περισσότερα από 3 φίλτρα! Δεν μπορείτε να μετακινήσετε αντικείμενα ενώ το πείραμα βρίσκεται σε εξέλιξη. Δεν υπάρχει πηγή Δεν υπάρχει πηγή AC Το κύκλωμα είναι ανοιχτό. Επιτρέπεται μόνο μια πηγή AC. Δεν υπάρχει πηγή AC. Εργαστήριο Σκιές και Χρώματα Εργαστήριο Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Εργαστήριο Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Εργαστήριο Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Εργαστήριο Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Εργαστήριο Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Εργαστήριο Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων - 91 - στον πάγκο ένα διαθέσιμο στήριγμα. Απόπειρα προσθήκης περισσότερων των τριών χρωματικών φίλτρων. Το εργαστήριο δεν επιτρέπει την ύπαρξη τεσσάρων ή περισσότερων φίλτρων. Απόπειρα μετακίνησης αντικειμένων ή/και μετατροπής του κυκλώματος που «τρέχει». Για να επιτραπούν οι μετατροπές, πρέπει το πείραμα να σταματήσει (δηλ. να μην «τρέχει» ο χρόνος). Απόπειρα εκτέλεσης πειράματος, στο οποίο δεν έχει συμπεριληφθεί πηγή τάσης. Απαιτείται προσθήκη πηγής τάσης, προκειμένου να εκτελεστεί η διάταξη. Απόπειρα εκτέλεσης πειράματος, στο οποίο δεν έχει συμπεριληφθεί πηγή εναλλασσόμενου ρεύματος. Απαιτείται προσθήκη πηγής εναλλασσόμενου ρεύματος, προκειμένου να εκτελεστεί η διάταξη. Απόπειρα εκτέλεσης πειράματος, ενώ το κύκλωμα παραμένει ανοικτό. Προκειμένου να εκτελεστεί κάποιο πείραμα, το κύκλωμα οφείλει να είναι κλειστό (δηλ. να μην υπάρχουν σύνδεσμοι/στοιχεία, το ένα άκρο των οποίων δεν εφάπτεται σε άλλο σύνδεσμο/στοιχείο της διάταξης). Απόπειρα προσθήκης δεύτερης πηγής εναλλασσόμενου ρεύματος. Για λόγους απλότητας, επιτρέπεται η ύπαρξη μόνο μιας τέτοιας πηγής σε κάθε κύκλωμα. Απόπειρα εκτέλεσης πειράματος εναλλασσόμενου ρεύματος, ενώ δεν υπάρχει τοποθετημένη αντίστοιχη
Δεν επιτρέπονται στοιχεία που δεν συνδέονται με το κύκλωμα Δεν μπορείτε να εισάγετε ταυτόχρονα AC και DC πηγές. Δεν μπορείτε να τοποθετήσετε παραπάνω από 5 αμπερόμετρα Δεν μπορείτε να τοποθετήσετε παραπάνω από 5 βολτόμετρα Η μαγνητική ποσότητα πρέπει να κυμαίνεται από 1.0e-6 μέχρι 1.0e-4 Η διάμετρος της σφαίρας πρέπει να κυμαίνεται από 1.0 μέχρι 6.0 cm Το φορτίο της σφαίρας πρέπει να κυμαίνεται από - Εργαστήριο Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Εργαστήριο Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Εργαστήριο Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Εργαστήριο Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων & Εργαστήριο Στατικού Ηλεκτρισμού Εργαστήριο Μαγνητισμού Εργαστήριο Στατικού Ηλεκτρισμού Εργαστήριο Στατικού Ηλεκτρισμού - 92 - πηγή στο κύκλωμα. Απαιτείται η προσθήκη μιας τέτοιας πηγής, προκειμένου να εκτελεστεί με επιτυχία το πείραμα. Απόπειρα εκτέλεσης πειράματος, ενώ στο κύκλωμα περιέχονται στοιχεία, τα οποία δε συνδέονται με αυτό. Προκειμένου να εκτελεστεί κάποιο πείραμα και για λόγους απλότητας, πρέπει να μην υπάρχουν «διάσπαρτα» στοιχεία (δηλ. στοιχεία που δε συνδέονται με το κύκλωμα) Απόπειρα ταυτόχρονης ύπαρξης πηγών τάσης και εναλλασσόμενου ρεύματος στο κύκλωμα. Μια τέτοια διάταξη δεν είναι επιτρεπτή. Απόπειρα προσθήκης περισσότερων των πέντε αμπερομέτρων. Στο εργαστήριο ηλεκτρικών κυκλωμάτων δεν επιτρέπεται η ύπαρξη έξι ή περισσότερων αμπερομέτρων σε κάποιο κύκλωμα. Απόπειρα προσθήκης περισσότερων των πέντε βολτομέτρων. Στα εργαστήρια ηλεκτρικών κυκλωμάτων και στατικού ηλεκτρισμού δεν επιτρέπεται η ύπαρξη έξι ή περισσότερων βολτομέτρων σε κάποια διάταξη. Απόπειρα ρύθμισης λανθασμένης τιμής μαγνητικής ποσότητας. Η μαγνητική ποσότητα μπορεί να πάρει τιμές από 1.0e-6 έως 1.0e-4. Απόπειρα ρύθμισης λανθασμένης τιμής διαμέτρου φορτισμένης σφαίρας. Η τιμή μπορεί να κυμαίνεται από 1.0 cm μέχρι 6.0 cm. Απόπειρα ρύθμισης λανθασμένης τιμής φορτίου
10 μέχρι 10 μc σφαίρας. Η τιμή μπορεί να κυμαίνεται από -10 μc μέχρι 10 μc. Η διάταξη μπορεί να περιλαμβάνει μόνο μία βάση με διαφράγματα ή ένα ζεύγος πολωτικών φίλτρων! Πρέπει πρώτα να προσθέσετε μία βάση διαφραγμάτων! Δεν μπορείτε να προσθέσετε διάφραγμα αν υπάρχει άλλο ενεργό στοιχείο στη διάταξη Εργαστήριο Κυματικής Οπτικής Εργαστήριο Κυματικής Οπτικής Εργαστήριο Κυματικής Οπτικής Απόπειρα προσθήκης δεύτερης βάσης διαφραγμάτων ή δεύτερου ζεύγους πολωτικών φίλτρων. Σε κάθε διάταξη του εργαστηρίου κυματικής οπτικής επιτρέπεται η ύπαρξη μοναδικής βάσης διαφραγμάτων ή μοναδικού ζεύγους πολωτικών φίλτρων. Απόπειρα προσθήκης διαφράγματος χωρίς να υπάρχει διαθέσιμη βάση διαφραγμάτων. Πρέπει να προστεθεί πρώτα μία βάση διαφραγμάτων και έπειτα είναι εφικτή η προσθήκη διαφράγματος σε αυτήν. Απόπειρα προσθήκης διαφράγματος, ενώ στη διάταξη υπάρχει ήδη ζεύγος πολωτικών φίλτρων. Για να πραγματοποιηθεί η επιθυμητή προσθήκη, θα πρέπει να αφαιρεθεί από τη διάταξη το ζεύγος των πολωτικών φίλτρων. - 93 -
********************************************************* Πράξη: Ενότητα: Τελικός Δικαιούχος (Φορέας Υλοποίησης & Επιστημονικής Παρακολούθησης του έργου): Φορέας Χρηματοδότησης και Το ολοκληρωμένο προϊόν εκπαιδευτικού λογισμικού «Ανοιχτό Μαθησιακό Περιβάλλον (ΑΜΑΠ)» αναπτύχθηκε στο παρακάτω πλαίσιο: ΠΛΕΙΑΔΕΣ: Ανάπτυξη Εκπαιδευτικού Λογισμικού και Ολοκληρωμένων Εκπαιδευτικών Πακέτων για τα Ελληνικά Σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης & Διάθεση Προϊόντων Εκπαιδευτικού Λογισμικού στα Σχολεία (2003-2007) http://pleiades.cti.gr ΧΡΥΣΑΛΛΙΔΕΣ: Ανάπτυξη ολοκληρωμένων προϊόντων εκπαιδευτικού λογισμικού Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών (ΕΑ.ΙΤΥ) (http://www.cti.gr/ ) Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Υπ.Ε.Π.Θ.) Λειτουργίας: Χρηματοδότηση: Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: Κοινωνία της Πληροφορίας, Μέτρο 1.2, Γ ΚΠΣ - 94 -