«Επιθετική ζώνη και Αποτελεσματικότητα των Φιναλίστ Ομάδων του EURO 2016»

ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Επιθετική ζώνη και Αποτελεσματικότητα των Φιναλίστ Ομάδων του EURO 2016» (ΓΑΛΛΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ) ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Α.Μ : 9980201200022 ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ Α.Μ : 9980201200021 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΜΗΤΡΟΤΑΣΙΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΑΘΗΝΑ, 09-02-2017 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨH.... 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. 5 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ. 7 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ... 11 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ...13 ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 26 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.. 32 2

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η παρατήρηση, η μελέτη και η καταγραφή των τεχνικοτακτικών ενεργειών που πραγματοποιήθηκαν για να φτάσει μια ομάδα στο επιθετικό τρίτο, αλλά και κατά την διάρκεια παραμονής της μέσα σε αυτό μέχρι την τελική ενέργεια των δύο ομάδων που έφτασαν μέχρι τον τελικό του ευρωπαϊκού κυπέλλου του 2016, που έλαβε χώρα στα γήπεδα της Γαλλίας, με στόχο να φανεί η αποτελεσματικότητα των ομάδων στην επιθετική ζώνη. Για αυτόν το σκοπό εξετάστηκαν με τη μέθοδο της βιντεοανάλυσης συνολικά 8 αγώνες των δύο ομάδων (οι τέσσερις (4) τελευταίοι αγώνες της κάθε ομάδας) οι οποίες αγωνίστηκαν στον τελικό του ευρωπαϊκού κυπέλλου του 2016 και συγκεκριμένα 277 επιθέσεις που υπήρχε είσοδος στο επιθετικό τρίτο. Από τα αποτελέσματα προέκυψε ότι και οι δύο ομάδες προσπαθούσαν να εισέλθουν στη ζώνη της επίθεσης είτε με ατομικές ενέργειες (30,69%), είτε με απλούς συνδυασμούς(33,57%), είτε με διεισδυτικές πάσες (32,85%), ενώ ελάχιστες ήταν οι φορές που χρησιμοποίησαν overlapping (1,44%), διπλή πάσα (0,36%) και πάσα 1-2 (1,08%). Διαπιστώθηκε επίσης, ότι η Πορτογαλία επιτέθηκε περισσότερες φορές με αντεπιθέσεις (21,19%) σε σύγκριση με την Γαλλία (6,29%). Το 19,13% των εισόδων στο επιθετικό τρίτο έγινε στο τελευταίο τέταρτο του παιχνιδιού, ποσοστό μεγαλύτερο από αυτά των άλλων τετάρτων του παιχνιδιού. Από το σύνολο των εισόδων στο επιθετικό τρίτο μόλις στο 5,05% υπήρχε επίτευξη τέρματος, ενώ 51,26% παρουσιάστηκε απώλεια κατοχής, 22,38% άουτ και 17,33% μπλοκάρισμα από τον τερματοφύλακα. Τα αποτελέσματα προσφέρουν χρήσιμες πληροφορίες οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν τους προπονητές σε ένα καλύτερο σχεδιασμό προπονητικών προγραμμάτων. Από τα ερευνητικά δεδομένα απορρέει, πως τα προγράμματα προπόνησης θα πρέπει να περιέχουν ασκήσεις και 3

παιχνίδια υπό την πίεση του αντιπάλου, του χώρου και του χρόνου αλλά και ασκήσεις που θα περιλαμβάνουν ενέργειες όπως το 1-2, overlapping, διπλή πάσα. Λέξεις κλειδιά: ποδόσφαιρο, βιντεοανάλυση, επιθετικό τρίτο, τεχνικοτακτικές ενέργειες 4

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σ κοπός της παρούσας έρευνας είναι η παρατήρηση, η μελέτη και η καταγραφή των τεχνικοτακτικών ενεργειών που πραγματοποιήθηκαν για να φτάσει μια ομάδα στο επιθετικό τρίτο αλλά και κατά την διάρκεια παραμονής της μέσα σε αυτό μέχρι την τελική ενέργεια. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με την μέθοδο της βιντεοανάλυσης των δύο ομάδων που έφτασαν μέχρι τον τελικό του ευρωπαϊκού κυπέλλου του 2016 το οποίο έλαβε χώρα στα γήπεδα της Γαλλίας. Το ποδόσφαιρο είναι ίσως το πιο δημοφιλές άθλημα στον κόσμο και δημιουργεί ανάμεικτα συναισθήματα όπως χαρά, διασκέδαση, ένταση, πρόκληση καθώς επίσης απογοήτευση και στεναχώρια όχι μόνο σε αυτούς που το παρακολουθούν, αλλά και στους αγωνιζόμενους, επηρεάζοντας την απόδοσή τους. Πέρα όμως από όλα αυτά τα συναισθήματα, στο ποδόσφαιρο κυριαρχούν και παίζουν σημαντικό ρόλο και άλλοι παράγοντες, που επηρεάζουν την συνολική απόδοση της ομάδας. Είναι ευρέως γνωστό ότι η απόδοση της ομάδας εξαρτάται κυρίως από τεχνικά, τακτικά, φυσικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά. Για την αξιολόγηση των χαρακτηριστικών της κάθε ομάδας χρησιμοποιείται η ανάλυση παιχνιδιού, η οποία έχει εισχωρήσει τα τελευταία χρόνια στο χώρο του ποδοσφαίρου ως επιστημονική μέθοδος και αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια του προπονητή για την κατανόηση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων τόσο του αντιπάλου όσο και της ομάδας του. Ιδιαίτερα στο πιο κρίσιμο σημείο του γηπέδου, το επιθετικό τρίτο (Carlos Lago-Peñas, Joaquín Lago-Ballesteros, Ezequiel 5

Rey, 2011, Filipe Manuel Clemente, 2012). Η ανάλυση των ποδοσφαιρικών αγώνων είναι κατά τη σημερινή εποχή ένας από τους βασικότερους παράγοντες εξέλιξης της προπονητικής του ποδοσφαίρου και η πιο σπουδαία πηγή δεδομένων για να εξαχθούν συμπεράσματα που αφορούν την τακτική του παιχνιδιού (Zubillaga και συν 2007). Η είσοδος της ομάδας στο επιθετικό τρίτο, και αντίστοιχα στο αμυντικό τρίτο της αμυνόμενης ομάδας, είναι ο πιο καθοριστικός χώρος του γηπέδου. Αυτό συμβαίνει, επειδή μέσα σε αυτόν οι ομάδες δημιουργούν ευκαιρίες για την επίτευξη τέρματος, είτε δυσκολεύονται διότι ο αντίπαλος αμύνεται αποτελεσματικά. Συνεπώς η ανάλυση του παιχνιδιού δίνει πολλές και χρήσιμες πληροφορίες και αντανακλά τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία της κάθε ομάδας (Julen Castellano, David Casamichana, Carlos Lago, 2012). Σημαντικό μέρος των ενεργειών στο επιθετικό τρίτο είναι οι τεχνικοτακτικές ενέργειες, οι οποίες καθορίζουν σε ένα μεγάλο ποσοστό την κατάληξη της επίθεσης. Η έλλειψη τακτικής και στρατηγικής κατά τη διάρκεια των διαφόρων φάσεων, πιθανόν να καθορίζει την απόδοση μίας ομάδας και το τελικό αποτέλεσμα του αγώνα (Ali, 1988). 6

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Σύμφωνα με τους Czwalina (1992), Lames (1994) και Singer & Willimczik (2002) η συστηματική παρακολούθηση και ανάλυση αγώνα με τη χρήση του βίντεο και του υπολογιστή αποτελεί τα τελευταία χρόνια βασική μέθοδο για τον αντικειμενικό έλεγχο της απόδοσης της αγωνιστικής συμπεριφοράς των παικτών και των ομάδων. Αξίζει να σημειωθεί πως η ανατροφοδότηση, που δίνεται στους προπονητές και στους ερευνητές του ποδοσφαίρου μέσω αυτής, αλλά και άλλων παρόμοιων ερευνών οι οποίες για παράδειγμα εξέταζαν την απόδοση μιας ομάδας και το τελικό αποτέλεσμα του αγώνα κατά πόσο επηρεάζεται από την τακτική και την στρατηγική που ακολουθεί μία ομάδα κατά την διάρκεια των διαφόρων φάσεων μέσα στον αγώνα, είναι πολύ σημαντική για το σχεδιασμό της προπόνησης και την εφαρμογή κατάλληλης τακτικής στον αγώνα. Πολλές έρευνες έχουν γίνει κατά καιρούς και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που το ποδόσφαιρο εξελίσσεται και έχει υπάρξει η ανάγκη για μελέτη της αγωνιστικής συμπεριφοράς, για την επίτευξη του στόχου της κάθε ομάδας που δεν είναι άλλος από τη σημείωση του γκολ. Μία από αυτές τις έρευνες είναι αυτή των Yiannakos A., Armatas V. (2006) που σκοπός της ήταν να μελετηθούν τα χαρακτηριστικά των γκολ που επιτεύχθηκαν στο Euro 2004. Αρχικά εξετάστηκε η χρονική περίοδος που σημειώθηκαν τα περισσότερα γκολ, με τα αποτελέσματα να δείχνουν ότι το 57.4% των γκολ σημειώνονται στο δεύτερο ημίχρονο. Αυτό το στατιστικό στοιχείο αποδεικνύει την επίδραση της κούρασης στην αποτελεσματικότητα της άμυνας μιας ομάδας. Επιπλέον αυτή η έρευνα έδειξε ότι το 44.1% των γκολ προήλθαν από οργανωμένη επίθεση, το 35.6% από στημένες φάσεις και το 20.3% από αντεπιθέσεις. Επίσης μελετήθηκε και η συχνότερη ζώνη εκτέλεσης της τελικής ενέργειας για γκολ και αυτή ήταν με 44.4% από την περιοχή του πέναλτι, ακολούθησε 7

με 32.2% μέσα από την περιοχή τέρματος και με 20.4% έξω από την περιοχή τέρματος. Και τέλος σημαντικό αποτέλεσμα της έρευνας είναι ότι το 34.1% των επετεύχθησαν μετά από επίθεση που περιείχε μεγάλη πάσα. Η έρευνα των Mitrotasios Michail, Topoliatis N., Tourounoglou A., Zelenitsas C (2005) είναι ίσως αυτή που ο σκοπός της πλησιάζει πιο πολύ από κάθε άλλη στο σκοπό της παρούσας έρευνας. Στόχος λοιπόν, ήταν να αναλύσει και να συγκρίνει την αποτελεσματικότητα των επιθετικών ενεργειών που πραγματοποίησαν οι εθνικές ομάδες της Πορτογαλίας και της Ελλάδας στο μεταξύ τους εναρκτήριο παιχνίδι στο Euro 2004. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι πραγματοποιήθηκαν 86 επιθετικές ενέργειες συνολικά και από τις δύο ομάδες με τις 71 να είναι εντός της περιοχής και τις 15 να εκτελούνται έξω από την περιοχή. Αίσθηση κάνει το γεγονός ότι οι 64 (74%) επιθετικές ενέργειες εκτελέσθηκαν από την Πορτογαλία ενώ μόλις 22 (26%) εκτέλεσε η Ελλάδα. Ακόμα η έρευνα δείχνει ότι το 59,3% των επιθετικών ενεργειών έγιναν στο δεύτερο ημίχρονο, μεγαλύτερο ποσοστό σε σύγκριση με το πρώτο ημίχρονο που ήταν 40,7%. Ωστόσο φαίνεται ότι από τις 71 επιθέσεις που η μπάλα εισήλθε στη περιοχή του πέναλτι μόνο σε 21 περιπτώσεις (29,6%) κερδήθηκε από τον επιτιθέμενο όπου και εκτέλεσε σουτ. Αντίθετα σε ποσοστό 63,4% την κατοχή της μπάλας κέρδισε αμυνόμενος ενώ μόλις 7% η μπάλα βγήκε κατευθείαν άουτ. Από τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής γίνεται σαφές το γεγονός ότι δεν παίζει ρόλο μόνο η ποσότητα των επιθετικών ενεργειών που θα πραγματοποιήσει μια ομάδα αλλά η εκμετάλλευση τους. Τέλος, αναφέρει ότι στην προπόνηση πρέπει να δοθεί έμφαση στην αποτελεσματικότητα των επιθετικών ενεργειών, με καθορισμό συγκεκριμένων στόχων μέσα σε αυτή. 8

Έρευνα πραγματοποιήθηκε ακόμα με σκοπό να αναλύσει το σχέδιο και τις τάσεις των γκολ που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια του παγκόσμιου κυπέλλου του 2010 που πραγματοποιήθηκε στη Νότια Αφρική και έδειξε ότι 2.27 γκολ σημειώνονταν κατά μέσο όρο ανά αγώνα, το χαμηλότερο ποσοστό στην ιστορία των παγκοσμίων κυπέλλων από το 1930 (W. W. S. NJORORAI Department of Health and Kinesiology University of Texas at Tyler, USA, 2013). Το 75.86% των γκολ προερχόντουσαν από ανοιχτό παιχνίδι και το 24.14% από στατικές φάσεις. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι τα 108 γκολ σημειώθηκαν με σουτ και τα 26 με κεφαλιά και ότι το 53.1% των γκολ σημειώθηκαν από επιθετικούς, το 34.48% από τους κεντρικούς και το 11.04% από αμυντικούς. Επίσης και αυτή έρευνα έδειξε ότι τα περισσότερα γκολ επιτυγχάνονται στο δεύτερο ημίχρονο και ιδιαίτερα στο τελευταίο τέταρτο. Ακόμα μία έρευνα (Armatas, V. Yiannakos, A. Sileloglou, P.,2007) πραγματοποιήθηκε η οποία είχε κύριο στόχο να επικεντρωθεί στην χρονική περίοδο που σημειώθηκαν τα γκολ στα παγκόσμια κύπελλα 1998,2002,2006. Παρατηρήθηκε λοιπόν και στις τρεις αυτές διοργανώσεις ότι υπήρχε μία τάση τα γκολ να σημειώνονται καθώς ο χρόνος περνούσε. Μία ακόμα ενδιαφέρουσα έρευνα (Vasilios Armatas, Athanasios Yiannakos, Sofia Papadopoulou & Dimitrios Skoufas, 2009) πραγματοποιήθηκε με σκοπό να καταγράψει και να αναλύσει τα χαρακτηριστικά των γκολ που επετεύχθησαν στην Superleague Ελλάδος (2006-07). Τα γκολ και εδώ δείχνουν μια τάση να σημειώνονται στο δεύτερο ημίχρονο. Ένα στατιστικό δεδομένο στο οποίο αξίζει να σταθούμε είναι ότι η ομάδα που σημειώνει πρώτη γκολ το 71.43% είναι και η ομάδα που θα κερδίσει το παιχνίδι αλλά και ότι οι γηπεδούχοι έχουν σαφές πλεονέκτημα να κερδίσουν το παιχνίδι με ποσοστό 47.3%. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας εκτός του ότι δίνουν την 9

δυνατότητα στον προπονητή να κάνει ορισμένα πλάνα ως προς την τακτική, δίνουν επίσης τη δυνατότητα να κατανοήσει κάποια χαρακτηριστικά του ελληνικού ποδοσφαίρου. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η παρατήρηση, η μελέτη και η καταγραφή των τεχνικοτακτικών ενεργειών, που πραγματοποιήθηκαν για να φτάσει μια ομάδα στο επιθετικό τρίτο αλλά και κατά την διάρκεια παραμονής της μέσα σε αυτό μέχρι την τελική ενέργεια, των δύο ομάδων που έφτασαν μέχρι τον τελικό του ευρωπαϊκού κυπέλλου του 2016 το οποίο έλαβε χώρα στα γήπεδα της Γαλλίας. Από την παρούσα έρευνα αναμένεται να προκύψουν συμπεράσματα που θα βοηθήσουν τους προπονητές στην προπονητική διαδικασία, με στόχο την καλύτερη προετοιμασία και απόδοση των ομάδων στον αγώνα. 10

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Στην παρούσα έρευνα αναλύθηκαν όλες οι τεχνικοτακτικές ενέργειες που έγιναν στο επιθετικό τρίτο, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν από τις δύο ομάδες που κατάφεραν να έφτασαν μέχρι τον τελικό του EURO 2016. Συγκεκριμένα αναλύθηκαν οι 4 τελευταίοι αγώνες για την φιναλίστ και οικοδεσπότη ομάδα της Γαλλίας και οι 4 τελευταίοι αγώνες της ομάδας, που κατάφερε να σηκώσει το τρόπαιο, την Πορτογαλία. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της συστηματικής παρατήρησης και ανάλυσης αγώνα (Lames, 1991, Lames, 1994, Singer & Willimczik, 2002) με την χρήση των βίντεο των αγώνων, τα οποία διατέθηκαν για το σκοπό της έρευνας από το συνδρομητικό πρόγραμμα wyscout. Για την καταγραφή χρησιμοποιήθηκε πίνακας παρατήρησης παιχνιδιού με την βοήθεια του προγράμματος Microsoft Excel. Οι μεταβλητές που εξετάσθηκαν ήταν: 1) η είσοδος στο επιθετικό τρίτο ανάλογα την έδρα, 2) το σκορ κατά την είσοδο στο επιθετικό τρίτο, 3) η χρονική περίοδος κατά την είσοδο στο επιθετικό τρίτο, 4) ο τρόπος έναρξης της επίθεσης, 5) η τακτική πρώτη ενέργεια, 6) το είδος της επίθεσης, 7) η τεχνική ενέργεια πριν την είσοδο στο επιθετικό τρίτο, 8) η τακτική ενέργεια πριν την είσοδο στο επιθετικό τρίτο, 9) ο παίκτης υποδοχής της μπάλας μέσα στο επιθετικό τρίτο, 10) η προετοιμασία για την τελική ενέργεια μέσα στο επιθετικό τρίτο, 11) το είδος τελειώματος, 11

12) το είδος της τελικής τεχνικής ενέργειας από παιχνίδι, 13) το είδος της στατικής φάσης όταν υπήρχε τελείωμα και 14) το τελικό αποτέλεσμα της επίθεσης. Ανάλυση των δεδομένων Η ανάλυση των δεδομένων έγινε με το λογιστικό πρόγραμμα excel, όπου χρησιμοποιήθηκαν περιγραφικά στατιστικά (συχνότητα f & %f), δίνοντας μας τα αποτελέσματα για κάθε μεταβλητή. 12

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Από τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας διαπιστώθηκε ότι οι δύο ομάδες, που φτάσανε στον τελικό του Euro 2016 στους 4 τελευταίους αγώνες για την κάθε ομάδα (δηλαδή συνολικά οκτώ (8) αγώνες), κατάφεραν να εισέλθουν στο επιθετικό τρίτο 277 φορές συνολικά. Δηλαδή σε κάθε αγώνα εισήλθαν κατά μέσο όρο 35 φορές η κάθε ομάδα. Η είσοδος στο επιθετικό τρίτο με παράμετρο την έδρα δεν έπαιξε κάποιο ρόλο και αυτό γιατί τα ματς διεξήχθησαν σε ουδέτερο έδαφος, σε γήπεδα με μεικτό κοινό λόγω της διοργάνωσης. Παρόλα αυτά η ανάλυση συχνοτήτων έδειξε ότι οι τυπικά φιλοξενούμενοι εισήλθαν περισσότερες φορές σε σχέση με τους τυπικά γηπεδούχους και αυτό επιβεβαιώνεται και από τις δύο ομάδες που εξετάστηκαν (Σχήμα 1). Σχήμα 1. Είσοδος στο επιθετικό τρίτο ανάλογα την έδρα. Όπως βλέπουμε από το παρακάτω σχήμα η είσοδος στο επιθετικό τρίτο τις περισσότερες φορές καταγράφεται όταν οι ομάδες βρίσκονταν ισόπαλες (59,57%). Ωστόσο, διαφορά παρουσιάζεται στο ποσοστό εισόδου στο επιθετικό τρίτο ενώ η ομάδα βρισκόταν μπροστά στο σκορ (Γαλλία 36,48% - Πορτογαλία 7,63%). Επίσης διαπιστώνουμε ότι η 13

Γαλλία είχε μεγαλύτερο ποσοστό εισόδου όταν είχε το προβάδισμα παρά όταν βρισκόταν πίσω στο σκορ (Νίκη 36,48% - Ήττα 20,75%), ενώ η Πορτογαλία το αντίθετο ( Νίκη 7,63% Ήττα 10,17%)(Σχήμα 2). Σχήμα 2. Σκορ κατά την είσοδο στο επιθετικό τρίτο. Παρόμοια αποτελέσματα εντοπίστηκαν στα ποσοστά μεταξύ Γαλλίας και Πορτογαλίας για την χρονική περίοδο που εισήλθαν στο επιθετικό τρίτο. Βλέπουμε ότι στο τελευταίο τέταρτο του παιχνιδιού υπάρχει μεγαλύτερη παρουσία των ομάδων στο επιθετικό τρίτο (Σχήμα 3). Ενώ ένα ποσοστό 11,55% των εισόδων στο επιθετικό τρίτο έγινε στις παρατάσεις που πραγματοποιήθηκαν. 14

Σχήμα 3. Χρονική περίοδος κατά την είσοδο στο επιθετικό τρίτο. Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης ότι ο τρόπος έναρξης της επίθεσης τις φορές που η ομάδα έφτασε τελικά στο επιθετικό τρίτο ήταν μέσω επανάκτησης της μπάλας είτε αυτή ήταν από open play είτε αυτή ήταν μέσω στατικής φάσης. Εδώ υπάρχει μια αξιοσημείωτη διαφορά αφού η Γαλλία εισήλθε αρκετές φορές παραπάνω από επανάκτηση open play (87) παρά από επανάκτηση στατική φάση (50 φορές), ενώ στην Πορτογαλία δεν υπήρχε κάποια διαφορά μεταξύ των δύο αυτών μεταβλητών(πίνακας 1). Πίνακας 1. Τρόπος έναρξης επίθεσης. ΕΝΑΡΞΗ ΕΠΙΘΕΣΗΣ ΓΑΛΛΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΌ ΝΕΑ ΕΠΙΘΕΣΗ 6 1 7 ΕΠΑΝΑΚΤΗΣΗ - OPEN PLAY 87 50 137 ΕΠΑΝΑΚΤΗΣΗ-ΣΤΑΤΙΚΗ ΦΑΣΗ 50 51 101 ΤΦ-ΟΜΑΔΑΣ 16 16 32 ΣΥΝΟΛΟ 159 118 277 15

Ακόμα διαπιστώθηκε ότι δύσκολα οι ομάδες έφταναν στο επιθετικό τρίτο εάν ξεκινούσε η επίθεση από τον τερματοφύλακα (11,55%) ενώ ακόμα λιγότερες φορές παρουσιάζεται το φαινόμενο να εισέλθουν μια φορά στο επιθετικό τρίτο, να βγουν από αυτό και να ξαναμπούν (2,53%)(Σχήμα 4). Σχήμα 4. Τρόπος έναρξης της επίθεσης. Εξετάζοντας την τακτική, βλέπουμε ότι η επίθεση τις περισσότερες φορές ξεκινάει με διεισδυτική ενέργεια και για τις δύο ομάδες (57,23%) (Σχήμα 5). 16

Σχήμα 5. Τακτική πρώτη ενέργεια κατά την έναρξη της επίθεσης. Όσον αφορά το είδος της επίθεσης εδώ παρουσιάζονται διαφορές ανάμεσα στην Γαλλία και την Πορτογαλία. Οι επιθέσεις της Γαλλίας ως επί το πλείστον ήταν άμεσες (81) ενώ αρκετές φορές επιτέθηκε οργανωμένα (68) και ελάχιστες φορές επιτέθηκε με αντεπιθέσεις (10)(Πίνακας 2). Για την Πορτογαλία από την άλλη πλευρά περισσότερες ήταν οι φορές που επιτέθηκε οργανωμένα (52) από τις άμεσες επιθέσεις (41) ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που βρέθηκε σε αντεπίθεση (25)(Πίνακας 2). Πίνακας 2. Είδος επίθεσης ΕΙΔΟΣ ΕΠΙΘΕΣΗΣ ΓΑΛΛΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΑΜΕΣΗ ΕΠΙΘΕΣΗ 81 41 122 ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ 10 25 35 ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΕΠΙΘΕΣΗ 68 52 120 ΣΥΝΟΛΟ 159 118 277 17

Είναι φανερό επομένως ότι το ποσοστό των αντεπιθέσεων και των δύο ομάδων είναι μικρό (12,64%) σε σχέση με το ποσοστό των άμεσων και οργανωμένων επιθέσεων (44,04% και 43,32% αντίστοιχα) (Σχήμα 6). Σχήμα 6.Είδος επίθεσης. Όπως παρουσιάζεται στον Πίνακα 3, τρεις είναι οι τεχνικές ενέργειες που παρουσιάζονται πιο συχνά στους αγώνες της Γαλλίας και της Πορτογαλίας. Αυτές είναι η μικρή πάσα (110), που φαίνεται να είναι η πιο συχνή ενέργεια που γίνεται για να εισέλθει μια ομάδα στο επιθετικό τρίτο, επίσης είναι το οδήγημα (68) αλλά και η μεγάλη πάσα (48). Πίνακας 3. Τεχνική ενέργεια πριν την είσοδο. ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΓΑΛΛΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΚΕΦΑΛΙΑ 8 5 13 ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΣΑ 23 25 48 ΜΙΚΡΗ ΠΑΣΑ 67 43 110 ΝΤΡΙΠΛΑ 6 5 11 ΟΔΗΓΗΜΑ 42 26 68 ΠΛ. ΑΟΥΤ 3 4 7 ΣΟΥΤ 1 3 4 ΦΑΟΥΛ 9 7 16 ΣΥΝΟΛΟ 159 118 277 18

Αξιοσημείωτη διαφορά μεταξύ Γαλλίας και Πορτογαλίας είναι ότι η Πορτογαλία προσπαθούσε να βρεθεί στο επιθετικό τρίτο με μεγάλη πάσα (21,19%) σε μεγαλύτερο ποσοστό από την Γαλλία (14,47%) αλλά και ακόμα ότι η Γαλλία δεν επιχείρησε αρκετά σουτ εκτός επιθετικού τρίτου (0,63%) σε αντίθεση με την Πορτογαλία που αν και σε μικρό ποσοστό επιχείρησε περισσότερα (2,54%) (Σχήμα 7). Σχήμα 7. Τεχνική ενέργεια πριν την είσοδο στο επιθετικό τρίτο. Τώρα όσον αφορά την τακτική ενέργεια πριν την είσοδο στο επιθετικό τρίτο εδώ γίνεται φανερό από το Σχήμα 7 ότι παρά τις συμβουλές από τους προπονητές για overlapping, πάσα 1-2 και διπλή πάσα δεν χρησιμοποιούνται από τους παίκτες (1,44%, 1,08% και 0,36% αντίστοιχα). Οι ομάδες φαίνεται να χρησιμοποιούν τις απλές τακτικές 19

ενέργειες όπως τον απλό συνδυασμό (33,57%), την ατομική ενέργεια (30,69%) και την διεισδυτική πάσα (32,85%). Η Πορτογαλία φαίνεται να χρησιμοποίησε σε μεγαλύτερο ποσοστό την διεισδυτική πάσα (37,29%) σε αντίθεση με την Γαλλία (29,56%). Σχήμα 8. Τακτική ενέργεια πριν την είσοδο στο επιθετικό τρίτο. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται ο παίκτης ο οποίος υποδέχεται την μπάλα μέσα στο επιθετικό τρίτο. Όπως είναι λογικό ο παίκτης που υποδέχεται τις περισσότερες φορές την μπάλα στο επιθετικό τρίτο είναι ο επιτιθέμενος (241) αφού αυτός που την μεταβιβάζει μέσα σε αυτό είναι συμπαίκτης του επιτιθέμενου. Πολύ πιο λίγες φορές την υποδέχεται ο αμυντικός η ο τερματοφύλακας (32) και σχεδόν ελάχιστες βγαίνουν κατευθείαν άουτ (4). 20

Πίνακας 4. Παίκτης υποδοχής της μπάλας ΠΑΙΚΤΗΣ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣ ΓΑΛΛΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΑΜΥΝΟΜΕΝΟΣ +ΤΦ 13 19 32 ΑΟΥΤ (ΕΚΤΟΣ ΕΠΙΘ. 3ΟΥ) 2 2 4 ΕΠΙΤΙΘΕΜΕΝΟΣ 144 97 241 ΣΥΝΟΛΟ 159 118 277 Στο σχήμα 9 παρουσιάζεται η προετοιμασία που έγινε εντός επιθετικού τρίτου για την τελική κατάληξη της φάσης. Αυτό που μας δείχνει είναι ότι το 59,93% από τις φορές που μπήκαν οι ομάδες στο επιθετικό τρίτο, έχασαν την κατοχή της μπάλας χωρίς καν να πραγματοποιήσουν τελείωμα. Εάν υπήρχε τελείωμα τις περισσότερες φορές έγινε μετά από επιθετικό συνδυασμό 18,77%, από ατομική ενέργεια έγινε 8,66% και 6,14%, εάν χάσανε προς στιγμήν την μπάλα αλλά την επανάκτησαν κατευθείαν και προχώρησαν στο τελείωμα. Σε ένα πολύ μικρό ποσοστό οι δύο ομάδες μπήκαν στο επιθετικό τρίτο και ξαναγύρισαν την μπάλα πίσω για να ξαναδοκιμάσουν εκ νέου επίθεση (3,61%). 21

Σχήμα 9. Προετοιμασία για την τελική ενέργεια Οι συνολικές ενέργειες και των δύο ομάδων που έγιναν στο επιθετικό τρίτο ήταν 277. Από αυτές οι 75 είχαν τελείωμα μετά από παιχνίδι, δηλαδή στην κανονική ροή του αγώνα, οι 26 τελειώματα από στατικές φάσεις και οι υπόλοιπες 176 δεν είχαν κάποιο τελείωμα(πίνακας 5). Πίνακας 5. Είδος τελειώματος ΕΙΔΟΣ ΤΕΛΕΙΩΜΑΤΟΣ ΓΑΛΛΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΤΕΛΕΙΩΜΑ ΑΠΌ ΠΑΙΧΝΙΔΙ 50 25 75 ΤΕΛΕΙΩΜΑ ΑΠΌ ΣΤΑΤΙΚΗ ΦΑΣΗ 16 10 26 ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ ΤΕΛΕΙΩΜΑ 93 83 176 ΣΥΝΟΛΟ 159 118 277 Όπως βλέπουμε στον παρακάτω σχήμα 10 το ποσοστό τελειώματος μιας επιθετικής ενέργειας από στατικές φάσεις είναι σαφώς μικρότερο (9,39%) από εκείνο που έγινε από την κανονική ροή του αγώνα 22

(27,08%), ενώ σε ένα πρωτοφανή μεγάλο ποσοστό συναντάμε την μη πραγματοποίηση κάποιου τελειώματος (63,54%). Σχήμα 10. Είδος τελειώματος. Στο σχήμα 11 διαπιστώνεται ότι η τελική τεχνική ενέργεια μετά από παιχνίδι και για τις δύο ομάδες είναι το σουτ, Γαλλία (88,00%) και Πορτογαλία (83,33%). Αντίθετα, τελική τεχνική ενέργεια με κεφαλιά έχει πολύ μικρότερο ποσοστό, Γαλλία (12,00%) και Πορτογαλία (16,67%). Σχήμα 11. Είδος τελικής τεχνικής ενέργειας από παιχνίδι. 23

Από τα δεδομένα στο παρακάτω σχήμα παρατηρείται ότι η Γαλλία δεν δείχνει να παρουσιάζει μεγάλες διαφορές στις στατικές φάσεις αφού τα ποσοστά των κόρνερ και των φάουλ είναι παρόμοια. Η Πορτογαλία πραγματοποίησε τελείωμα σε αρκετά μεγαλύτερο ποσοστό από κόρνερ (70%) από όταν εκτέλεσε φάουλ (30%). 80 70 60 50 40 30 20 10 0 ΤΕΛΕΙΩΜΑ ΑΠΟ ΣΤΑΤΙΚΗ ΦΑΣΗ 70,00 50 53,85 43,75 42,31 30,00 6,25 0,00 3,85 ΓΑΛΛΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΌ ΚΟΡΝΕΡ ΑΠΌ ΠΕΝΑΛΤΙ ΑΠΌ ΦΑΟΥΛ Σχήμα 12. Τελείωμα από στατική φάση. Όπως φαίνεται από τον πίνακα 6, η Γαλλία έχασε την κατοχή της μπάλας στο επιθετικό τρίτο 79 φορές, ενώ η Πορτογαλία 63. Από αυτή την μεταβλητή μπορεί να διαπιστωθεί ότι και οι δύο ομάδες ήταν αρκετά επιθετικές, αλλά ταυτόχρονα ανούσιες στο επιθετικό τρίτο. Ακόμα το σύνολο των γκολ, μόλις 14, είναι ένα σχετικά μικρό συνολικό άθροισμα. Πίνακας 6. Τελικό αποτέλεσμα μετά από την είσοδο στο επιθετικό τρίτο. ΤΕΛΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΓΑΛΛΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΑΟΥΤ 33 29 62 ΑΠΩΛΕΙΑ ΚΑΤΟΧΗΣ 79 63 142 ΓΚΟΛ 9 5 14 ΜΠΛΟΚΑΡΙΣΜΑ Ο ΤΦ 31 17 48 ΝΕΑ ΕΠΙΘΕΣΗ 7 4 11 ΣΥΝΟΛΟ 159 118 277 24

Τέλος, όσο αφορά τα ποσοστά της κάθε ομάδας ξεχωριστά αυτά έχουν ως εξής, η Γαλλία είχε απώλεια της κατοχής της μπάλας 49,69% και η Πορτογαλία αντίστοιχα 53,39%. Τα ποσοστά αυτά απεικονίζονται στον παραπάνω πίνακα. Η επόμενη σημαντική παρατήρηση είναι όταν η μπάλα βρέθηκε εκτός αγωνιστικού χώρου (άουτ) είτε από κάποιο τελείωμα, είτε από λάθος ενέργεια του επιτιθέμενου, 20,75% για την Γαλλία και 24,58% για την Πορτογαλία. Ακόμη ένα στοιχείο διαπιστώνεται στο μπλοκάρισμα της μπάλας από τον τερματοφύλακα, αφού σε τελικές προσπάθειες της Γαλλίας μπλόκαρε 19,50% αυτών και 14,41% για τις προσπάθειες της Πορτογαλίας. Τέλος, τα ποσοστά των γκολ και της νέας επίθεσης ήταν παρόμοια στο σύνολο τους για την Γαλλία και την Πορτογαλία, ενώ όπως διαπιστώθηκε και στον παραπάνω πίνακα το σύνολο των γκολ ήταν μικρό σε σχέση με τις τελικές προσπάθειες των δύο ομάδων, μόλις 5,66% και 4,24% αντίστοιχα (Σχήμα 13). Σχήμα 13. Τελικό αποτέλεσμα στο επιθετικό τρίτο. 25

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η συγκεκριμένη έρευνα θα μπορέσει να παρέχει πληροφορίες και συμπεράσματα ως προς το σύνολο των προσπαθειών στο επιθετικό τρίτο από τις δύο ομάδες που βρέθηκαν στον τελικό του Euro 2016 καθώς και να συγκρίνουμε τον τρόπο ανάπτυξης και τις τεχνικοτακτικές ενέργειες τις οποίες επιχείρησαν, που πιθανόν να παρουσιάζουν διαφορές. Για την συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της συστηματικής παρατήρησης και ανάλυσης αγώνα (Lames, 1991, Lames, 1994, Singer & Willimczik, 2002) με την χρήση των βίντεο των αγώνων, τα οποία διατέθηκαν για το σκοπό της έρευνας από το συνδρομητικό πρόγραμμα wyscout. Από τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας διαπιστώθηκε ότι το επιθετικό τρίτο είναι το μέρος του γηπέδου στο οποίο η πίεση είναι ασφυκτική η οποία επηρεάζει τις ενέργειες κατά την είσοδο μέσα σε αυτό, καθώς και την αποτελεσματικότητα των επιθετικών ενεργειών. Σύμφωνα με τον Peter (2003) η συνεχής βελτίωση της αμυντικής λειτουργίας των ομάδων δυσκολεύει την τελική επιθετική δραστηριότητα των επιθετικών. Οι συμπαγείς άμυνες και το στενό μαρκάρισμα δεν αφήνουν κενούς χώρους και ούτε δίνουν πολλές δυνατότητες για σουτ ή άλλη επιθετική ενέργεια από τους επιθετικούς (Fusballtraining, 2004, Theis, 2000). Η διαπίστωση πολλών ερευνών όπως των Μητροτάσιος Μ., Σεντελίδης Θ., Σωτηρόπουλος Α. (2006) και Gerisch & Krug (1985) ότι ο παράγοντας έδρα παίζει σημαντικό ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα με επιχειρήματα όπως ότι οι παίκτες των γηπεδούχων ομάδων διαθέτουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη και θάρρος, αισθάνονται πιο δυνατοί παίζοντας σε οικεία ατμόσφαιρα, παρακινούνται αγωνιστικά από την υποστήριξη 26

των φιλάθλων τους ή ότι η γηπεδούχος ομάδα πρέπει οπωσδήποτε να νικήσει άρα η τακτική της θα είναι πιο επιθετική δεν φαίνεται να ισχύει στην παρούσα έρευνα διότι τα παιχνίδια της διοργάνωσης διεξήχθησαν σε ουδέτερα γήπεδα με φιλάθλους και από την μία και από την άλλη χώρα. Η ομάδα της Γαλλίας ωστόσο, επειδή η διοργάνωση πραγματοποιήθηκε στην Γαλλία, είχε ένα πλεονέκτημα και φαίνεται ότι την βοήθησε να προχωρήσει αρκετά στην διοργάνωση, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι η διοργανώτρια χώρα τέτοιων τουρνουά έχει την τάση να διακρίνεται ανάλογα με το επίπεδο της. Η Γαλλία πρέπει να ειπωθεί όμως ότι ήταν ένα από τα φαβορί της διοργάνωσης. Εξετάζοντας τον χρόνο παιχνιδιού, διαπιστώνεται ότι η παρέλευση του χρόνου παιχνιδιού αποτελεί ουσιαστικό παράγοντα συμβολής στην αύξηση της εισόδου μιας ομάδας στο επιθετικό τρίτο. Από το σχήμα 3 βλέπουμε ότι οι δύο ομάδες που αναλύθηκαν συμφωνούν στα αποτελέσματα και δείχνουν ότι στο τελευταίο τέταρτο του αγώνα υπήρχε μεγαλύτερο ποσοστό εισόδου στο επιθετικό τρίτο (19,13%). Όλα τα άλλα τέταρτα του αγώνα φαίνονται να κυμαίνονται σε παρόμοια επίπεδα και στο 13-15% με το τελευταίο τέταρτο του πρώτου ημιχρόνου να είναι στο 17,33%. Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώνουν τα συμπεράσματα των Loy (1989) και του Theis (2000), οι οποίοι κατέληξαν σε ποσοστά επίτευξης τερμάτων στο δεύτερο ημίχρονο άνω του 53,9% στους αγώνες στην Γερμανία και των παγκοσμίων κυπέλλων του 1990, του 1994 και του 1998 αλλά και με την έρευνα που πραγματοποίησαν ο Μητροτάσιος Μ., Σεντελίδης Θ., Σωτηρόπουλος Α. (2006) για το ελληνικό πρωτάθλημα με ποσοστό επίτευξης γκολ 58,7% στο δεύτερο ημίχρονο και μάλιστα στο τελευταίο τέταρτο. Ένας βασικός λόγος που βοηθάει στην είσοδο στο επιθετικό τρίτο προς το τέλος του αγώνα είναι η κόπωση, που οφείλεται κυρίως στην έλλειψη φυσικής κατάστασης των παικτών (Liesen, 2001). Έτσι συνέπεια της κόπωσης είναι η αύξηση των 27

τεχνικών λαθών των αμυντικών, η μείωση της αυτοσυγκέντρωσης και η ανάλογη εκμετάλλευση των αδυναμιών από τους επιτιθέμενους. Επίσης η αλλαγή τακτικής στα τελευταία λεπτά μιας ομάδας που θέλει να πετύχει γκολ αυξάνει τις πιθανότητες εισόδου στο επιθετικό της τρίτο αλλά αυξάνει τις πιθανότητες και για τους αντιπάλους της να εισβάλουν στο επιθετικό τρίτο καθώς αφήνει κενούς χώρους (Theis, 1992a, 1992b). Επομένως, η βελτίωση της φυσικής κατάστασης με ανάλογες μεθόδους πρέπει να αποτελεί βασικό στόχο στην προπόνηση. Ένας ακόμα σημαντικός μεταβλητής που παρουσιάστηκε είναι το είδος της επίθεσης της ομάδας πριν μπει στο επιθετικό τρίτο (Σχήμα 6). Φαίνεται ότι η Γαλλία προσπάθησε με άμεσες κυρίως επιθέσεις να εισέρθει στο επιθετικό τρίτο, δηλαδή με την ανάκτηση της μπάλας από τον αντίπαλο με γρήγορες ενέργειες επιδίωξε να διασπάσει την αμυντική ζώνη. Αντίθετα, η Πορτογαλία έχει αρκετά μεγάλο ποσοστό στις αντεπιθέσεις, που αυτό σημαίνει ότι έπαιζε πιο αμυντικά και περίμενε το λάθος του αντιπάλου για να εκμεταλλευτεί τυχόν κενά που μπορεί να είχαν δημιουργηθεί. Τέλος, οι οργανωμένες επιθέσεις δεν είχαν εμφανής διαφορά δείχνοντας ότι και οι δύο ομάδες ήθελαν να έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Εξετάζοντας το είδος της τελικής τεχνικής ενέργειας πριν την είσοδο στο επιθετικό τρίτο διαπιστώθηκε ότι η κοντινή μεταβίβαση αποτέλεσε την βασική επιθετική ενέργεια της εισόδου στο επιθετικό τρίτο (42,14%, Σχήμα 7). Σαφώς μικρότερη είναι η χρήση της μακρινής μεταβίβασης (14,47%). Στις μακρινές μεταβιβάσεις συνήθως κερδίζουν την μπάλα οι αμυντικοί, επειδή στις περισσότερες φορές έχουν καλή αμυντική τοποθέτηση και αρκετό χρόνο να αντιδράσουν με επιτυχία (Lucchesi, 2001). Επίσης, το οδήγημα της μπάλας στον ελεύθερο χώρο μέσα στο επιθετικό τρίτο είναι μια σπουδαία μεταβλητή (26,42%), καθώς αναγνωρίζουν, τσεκάρουν και αντιλαμβάνονται σε ποιο σημείο του 28

αγωνιστικού χώρου βρίσκονται και που θα πρέπει να κινηθούν. Τέλος, το μικρό ποσοστό επιτυχίας ντρίπλας (3,77%), φανερώνει την δυσκολία των επιθετικών να ξεφεύγουν από τους αντίπαλους αμυντικούς σε καταστάσεις παιχνιδιού 1 εναντίον 1, γι αυτό προτιμούν να καταφεύγουν σε άλλες επιθετικές λύσεις (π.χ. μεταβίβαση) για την διάσπαση της αμυντικής ζώνης ( Lottermann, 2000, Theis 2001). Όσο αναφορά το είδος της τακτική ενέργειας πριν την είσοδο στο επιθετικό τρίτο, παρατηρείται ότι και οι δύο ομάδες προσπαθούσαν να εισέρθουν στη ζώνη της επίθεσης είτε με ατομικές ενέργειες, είτε με απλούς συνδυασμούς, είτε με διεισδυτικές πάσες (Σχήμα 8). Οι επιθετικές τακτικές ενέργειες όπως είναι η διπλή πάσα, το overlapping και η πάσα 1-2 δεν χρησιμοποιήθηκε από καμία ομάδα πλην ελάχιστων περιπτώσεων. Αυτό σημαίνει ότι στην προπόνηση θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην βελτίωση των επιθετικών τακτικών ενεργειών με αγωνιστικής μορφής παιχνίδια. Με αυτόν τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα στους παίκτες να χρησιμοποιήσουν περισσότερες επιλογές στην τελική ενέργεια. Ένας ακόμα παράγοντας και ίσως ο πιο σημαντικός είναι η προετοιμασία για την τελική ενέργεια. Στο σχήμα 9 διαπιστώνεται ότι τις περισσότερες φορές που μια ομάδα εισήλθε στο επιθετικό τρίτο και πραγματοποίησε τελείωμα έγινε μετά από έναν επιθετικό συνδυασμό. Σε πολύ χαμηλότερο ποσοστό υπήρχε τελείωμα μετά από ατομική ενέργεια. Αυτό δείχνει ότι στο επιθετικό τρίτο προτιμάτε να βρεθεί μια λύση σε πόδια συμπαίκτη παρά η ατομική ενέργεια και είναι λογικό διότι μέσα σε αυτό υπάρχει μεγάλος αριθμός παικτών και είναι σχεδόν αδύνατο να πραγματοποιηθεί ντρίπλα σε έναν παίκτη με αποτέλεσμα η ευνοϊκή θέση για γκολ καθώς μετά τον πρώτο παίκτη θα υπάρχει και άλλος. Έτσι συχνά το τελείωμα της φάσης γίνεται μετά από μια διεισδυτική πάσα η μια σέντρα. Ακόμα, από το σχήμα 9 φαίνεται ότι τελείωμα μετά από 29

επανάκτηση μέσα στο επιθετικό τρίτο υπήρχε σε μικρό ποσοστό γεγονός που δείχνει την έλλειψη άμεσου pressing αφού χαθεί η μπάλα. Αυτό δείχνει την ανάγκη εκμάθησης του transition από την επίθεση στην άμυνα και του άμεσου pressing στην προπόνηση. Τέλος, εξετάστηκε το τελικό αποτέλεσμα της εισόδου των δύο ομάδων στο επιθετικό τρίτο. Στο σχήμα 13 διαπιστώνεται ότι οι περισσότερες ενέργειες εντός επιθετικού τρίτου κατέληξαν σε απώλεια κατοχής της μπάλας (51,26%). Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, η πίεση στο επιθετικό τρίτο είναι ασφυκτική, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται οι τεχνικές και τακτικές ενέργειες των επιτιθέμενων. Γίνεται κατανοητό ότι οι επιτιθέμενοι δεν έχουν την δυνατότητα και την ικανότητα να χρησιμοποιούν τις επιθετικές τακτικές ενέργειες (πάσα 1-2, overlapping, διπλή πάσα) μέσα στην επιθετική ζώνη. Είναι προφανές ότι οι προπονητές θα πρέπει να εντάξουν και να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση σε αυτά τα στοιχεία μέσα στην προπόνηση. Το αποτέλεσμα θα είναι η βελτίωση της επιλογής για την κατάλληλη τακτική ενέργεια των ποδοσφαιριστών και η αποτελεσματικότερη εκτέλεση της. Επίσης, φαίνεται και ένα μεγάλο ποσοστό των προσπαθειών των ομάδων να καταλήγουν άουτ (22,38%) και να μπλοκάρει ο τερματοφύλακας (17,33%). Πράγμα που σημαίνει ότι το 90,97% των ενεργειών μέσα στο επιθετικό τρίτο καταλήγουν υπέρ των αμυνόμενων. Μόλις το 5,05% καταλήγει γκολ, ενώ ποσοστό 3,97% έχει το γύρισμα της μπάλας έξω από το επιθετικό τρίτο για νέα επίθεση. Επομένως, το σχήμα 13 δείχνει ότι το να είσαι αποτελεσματικός μέσα στο επιθετικό τρίτο είναι πολύ δύσκολο και θα πρέπει μια ομάδα να είναι πολύ προσεκτική στο πότε θα εισέλθει διότι οι περισσότερες πιθανότητες είναι η απώλεια της κατοχής. Ακόμα, στην προπόνηση θα πρέπει να απομονωθούν και να δουλευτούν ξεχωριστά, με ειδικά αγωνιστικά παιχνίδια και επιθετικές καταστάσεις, οι ενέργειες που πραγματοποιούνται μέσα στο επιθετικό τρίτο, για να 30

υπάρξει εξοικείωση και αυτοματοποίηση ενεργειών με σκοπό να είναι η ομάδα αποτελεσματική την κρίσιμη στιγμή. Συμπέρασμα-Πρόταση Συνοψίζοντας, από τα παραπάνω προκύπτει ότι μια συστηματική παρακολούθηση και ανάλυση τεχνικοτακτικών στοιχείων του αγώνα προσφέρει χρήσιμες και αντικειμενικές πληροφορίες, που σε συνδυασμό με σωστή αξιολόγηση, μπορούν να βοηθήσουν τους προπονητές σε ένα καλύτερο σχεδιασμό προπονητικών προγραμμάτων καθώς και στην καλύτερη καθοδήγηση του αγώνα. Συγκεκριμένα, για την αποτελεσματικότερη παραμονή και κατάληξη των ενεργειών στο επιθετικό τρίτο θα πρέπει να σχεδιαστούν προγράμματα προπόνησης που θα πρέπει να περιέχουν ασκήσεις και παιχνίδια με πίεση του αντιπάλου, στο χώρο και στο χρόνο αλλά και ασκήσεις που θα περιλαμβάνουν ενέργειες όπως το 1-2, overlapping, διπλή πάσα γιατί ενώ συνεχώς γίνεται λόγος για αυτές τις τεχνικοτακτικές ενέργειες στο κρίσιμο μέρος του γηπέδου δεν φαίνεται να πραγματοποιούνται. Επίσης, θα πρέπει να πραγματοποιούνται παιχνίδια, τα οποία θα δίνουν έμφαση στην επανάκτηση της μπάλας γενικά στο γήπεδο, επειδή φαίνεται ότι οι περισσότερες επιθέσεις έχουν αρχίσει με επανάκτηση της μπάλας αλλά και ειδικές ασκήσεις που θα στοχεύουν στην άμεση επανάκτηση της την στιγμή που χάνεται η κατοχή στο επιθετικό τρίτο. Εκτός τούτου, οι προπονητές θα πρέπει να μην παραλείπουν την προπόνηση αντοχής αφού βλέπουμε έντονη κινητικότητα στο επιθετικό τρίτο τα τελευταία λεπτά του αγώνα και οι παίκτες θα πρέπει να έχουν τις δυνάμεις και το καθαρό μυαλό να ενεργήσουν σωστά για να πετύχουν ή να αποτρέψουν ένα γκολ. 31

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Lucchesi, M. (2001). Attacking Soccer: A Tactical Analysis. Spring City: Reedswain. 2. Czwalina, C. (1992). Gütekriterien in der beobachtenden Sportspielforschung. In: Hagedorn, G. & Heymen, N. (Hrsg.). Methodologie der Sportspielforschung (S. 61-72). Ahrensburg: Czwalina. 3. Lames, M. (1991). Leistungsdiagnostik durch Computersimulation. Frankfurt/Main: Thun. 4. Lames, M. (1994). Systematische Spielbeobachtung (Trainerbibliothek, 31). Münster: Philippka. 5. Mitrotasios Michail, Topoliatis N., Tourounoglou A., Zelenitsas C (2005): Comparison of the effectiveness of the final attacking action between the national soccer teams of Portugal and Greece on their first game for EURO 2004. 100 ECSS ANNUAL CONGRESS IN BELGRADE, 13-16 July 2005. 6. Mitrotasios, M., Armatas, V., (2014). Analysis of Goal Scoring Patterns in the 2012 European Football Championship. The Sport Journal, 16 January 2014. Published by the United States Sports Academy. 7. Peter, Ρ. (2003). Modernes Verteidigen. Münster: Philippka. 8. Theis, R. (2000). Systematische Spielbeobachtungen zur Fußball- WM 1998 Analyse und Konsequenzen der Torerfolge. In Schmidt & Knollenberg (Hrsg.). Sport Spiel Forschung: Gestern. Heute. Morgen (S. 217-222). Schriften der Deutschen Vereinigung für Sportwissenschaft, Bd. 112. Hamburg: Czwalina. 32

9. Fußballtraining (2004). Spitzenfußball unter der Lupe. In: Fußballtraining, 22, 11+12, 44-55. 10. W. W. S. NJORORAI Department of Health and Kinesiology University of Texas at Tyler, USA, 2013 11. Singer, R. & Willimczik, K. (2002). Sozialwissenschaftliche Forschungsmethoden in der Sportwissenschaft. Hamburg: Czwalina. 12. Liesen, H. (2001). Schnelligkeitsausdauertraining im Fußball aus sportmedizinischer Sicht. In: Wieland, H. (Hrsg.): Fußball. Strategien des Sieges. Stuttgart: Naglschmid. 13. Loy, R. (1989). Wie fallen in der Bundesliga die Tore (1. Teil)? Fußballtraining 7, 12, 3-9. 14. Lottermann, S. (2000). Tore machen wie Kluivert und Co. In: Fußballtraining, 22, 10, 6-17. 15. Theis, R. (1992a). Analyse von Torerfolgen im mittleren und unteren Amateurbereich im Fußball. In: Kuhn, W. & Schmidt, W. (Hrsg.). Analyse und Beobachtung in Training und Wettkampf (S. 173-174). (Schriften der Deutschen Vereinigung für Sportwissenschaft, Bd. 47). Sankt Augustin: Academia Verlag. 16. Theis, R. (1992b). Tor ist Tor. In: Fußballtraining 10, 10, 35-38. 17. Μητροτάσιος Μ., Σεντελίδης Θ., Σωτηρόπουλος Α. (2006): Η συστηματική παρατήρηση και ανάλυση της επίτευξης τερμάτων στο ποδόσφαιρο ως βάση για την καθοδήγηση της προπόνησης και του αγώνα. Φυσική Αγωγή και Αθλητισμός. Φυσική Αγωγή και Αθλητισμός (Hellenic Journal of Physical Education). Επιστημονικό περιοδικό της Ένωσης Γυμναστών Βορείου Ελλάδος, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, Τεύχος 60, Σελ. 58-74. 33

18. Σωτηρόπουλος, Α. & Μπεκρής, Ε. (2012) Ποδόσφαιρο και επιστήμη, εκδόσεις: Τελέθριον. 19. Armatas (2009): Goals scored in soccer matches - Greek SuperLeague 2006-07 Serb J Sports Sci 3(1): 39-43 20. Armatas, V.; Yiannakos, A.; Sileloglou, P (2007). International Journal of Performance Analysis in Sport, Volume 7, Number 2, May 2007, pp. 48-58(11) 21. Yiannakos, A., Armatas, V (2006). International Journal of Performance Analysis in Sport, Volume 6, Number 1, June 2006, pp. 178-188(11). University of Wales Institute, Cardiff. 34