Το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα Από το Διμεταλλισμό στο Ευρώ 1
Το Τρίληµµα των Ανοικτών Οικονοµιών 1. Σταθερότητα και Ελεγχος Συναλλαγματικής Ισοτιμίας 2. Χρήση Νομισματικής Πολιτικής για Εσωτερική Ισορροπία και Εξωτερική Ισορροπία 3. Ελεύθερη Κίνηση Κεφαλαίων Μόνο δύο από τις τρεις επιλογές είναι διαθέσιμες σε μία ανοικτή οικονομία. Η Ευρώπη, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία έχουν επιλέξει το 2 και 3 Η Κίνα έχει επιλέξει το 1 και 2 2
Ο Διµεταλλισµός Σύστηµα σταθερών ισοτιµιών, µε βάση τον άργυρο και το χρυσό. Αξία χρυσού προς άργυρο 15 ½ προς 1 Η Τράπεζα της Γαλλίας στο επίκεντρο αγόραζε και πωλούσε άργυρο και χρυσό µε αναλογία 1 προς 15 ½ Η Αγγλία από το 1821 σε κανόνα χρυσού λόγω υποτίµησης αργύρου, οι ΗΠΑ σε κανόνα αργύρου Διόρθωση ανισορροπιών µέσω ροών πολυτίµων µετάλλων 3
Ο Κανόνας Χρυσού, 1870-1913 Σύστηµα σταθερών ισοτιµιών, µε βάση το χρυσό και τη στερλίνα. Η Τράπεζα της Αγγλίας στο επίκεντρο Κυκλοφορούσαν τραπεζογραµµάτια και δεν υπήρχε παντού πλήρης µετατρεψιµότητα σε χρυσό Τρία συστήµατα νοµισµατικής κάλυψης: πιστωτικό, αναλογικό και µεικτό Διόρθωση εξωτερικών ανισορροπιών µέσω ροών χρυσού και συναλλάγµατος 4
Ο Κανόνας Χρυσού, 1870-1913 Για να λειτουργεί ο µηχανισµός απαιτείτο όλοι να σέβονται τους «κανόνες του παιγνιδιού». Να µην παρεµβαίνουν και να εµποδίζουν τις ροές χρυσού και συναλλάγµατος, ούτε να αλλάζουν τα ποσοστά µεταλλικής κάλυψης των νοµισµάτων τους. Κανόνας χρυσού κατέρρευσε µε την έναρξη του Α Παγκοσµίου Πολέµου, καθώς η µετατρεψιµότητα εγκαταλείφθηκε από όλους 5
Περίοδος Μεσοπολέµου, 1918-1939 Κυµαινόµενες Ισοτιµίες και Νοµισµατική Αστάθεια Προσπάθειες επαναφοράς κανόνα χρυσούσυναλλάγµατος µεταξύ 1924 και 1926 Κατάρρευση το 1931 µετά τη µεγάλη κρίση του 1929 Από το 1933 υποτίµηση και του δολαρίου απέναντι στο χρυσό Έως τον Β Παγκόσµιο Πόλεµο κυµαινόµενες ισοτιµίες, συναλλαγµατικοί περιορισµοί, προστατευτισµός. 6
Σύστηµα Bretton Woods, 1944-1971 Σταθερές αλλά αναπροσαρµόσιµες ισοτιµίες Όλες οι χώρες όριζαν σταθερή ισοτιµία απέναντι στο δολάριο και οι ΗΠΑ σταθερή τιµή δολαρίου χρυσού, στα $35 η ουγγιά. Κανόνας χρυσούδολαρίου Δυνατότητα δανεισµού από ΔΝΤ για χρηµατοδότηση ελλειµµάτων ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών Δυνατότητα υποτίµησης σε περίπτωση θεµελιώδους ανισορροπίας Περιορισµένη µετατρεψιµότητα σε χρυσό ή συνάλλαγµα 7
Σύστηµα Κυµαινοµένων Ισοτιµιών, 1973- σήµερα Ελεύθερα κυµαινόµενες ισοτιµίες Αυτό δεν συνεπάγεται και αυτόµατη αποκατάσταση της εξωτερικής ισορροπίας Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 αντιµετωπίστηκε ο διεθνής πληθωρισµός που στην αρχή εκτοξεύτηκε Το σύστηµα είναι πιο συµµετρικό, αν και το δολάριο παραµένει το κυρίαρχο αποθεµατικό νόµισµα Χαλαρός συντονισµός των µακροοικονοµικών πολιτικών (G-8, G-20) 8
Πραγµατική και Ονοµαστική Ισοτιµία DM/$ 1955-1998 0.000# 0.500# 1.000# 1.500# 2.000# 2.500# 3.000# 3.500# 4.000# 4.500# 1955.01# 1955.05# 1955.09# 1956.01# 1956.05# 1956.09# 1957.01# 1957.05# 1957.09# 1958.01# 1958.05# 1958.09# 1959.01# 1959.05# 1959.09# 1960.01# 1960.05# 1960.09# 1961.01# 1961.05# 1961.09# 1962.01# 1962.05# 1962.09# 1963.01# 1963.05# 1963.09# 1964.01# 1964.05# 1964.09# 1965.01# 1965.05# 1965.09# 1966.01# 1966.05# 1966.09# 1967.01# 1967.05# 1967.09# 1968.01# 1968.05# 1968.09# 1969.01# 1969.05# 1969.09# 1970.01# 1970.05# 1970.09# 1971.01# 1971.05# 1971.09# 1972.01# 1972.05# 1972.09# 1973.01# 1973.05# 1973.09# 1974.01# 1974.05# 1974.09# 1975.01# 1975.05# 1975.09# 1976.01# 1976.05# 1976.09# 1977.01# 1977.05# 1977.09# 1978.01# 1978.05# 1978.09# 1979.01# 1979.05# 1979.09# 1980.01# 1980.05# 1980.09# 1981.01# 1981.05# 1981.09# 1982.01# 1982.05# 1982.09# 1983.01# 1983.05# 1983.09# 1984.01# 1984.05# 1984.09# 1985.01# 1985.05# 1985.09# 1986.01# 1986.05# 1986.09# 1987.01# 1987.05# 1987.09# 1988.01# 1988.05# 1988.09# 1989.01# 1989.05# 1989.09# 1990.01# 1990.05# 1990.09# 1991.01# 1991.05# 1991.09# 1992.01# 1992.05# 1992.09# 1993.01# 1993.05# 1993.09# 1994.01# 1994.05# 1994.09# 1995.01# 1995.05# 1995.09# 1996.01# 1996.05# 1996.09# 1997.01# 1997.05# 1997.09# 1998.01# 1998.05# 1998.09# Πραγματική#Ισοτιμία#DM/$# Ονομαστική#Ισοτιμία#DM/$# 9
Πραγµατική και Ονοµαστική Ισοτιµία /$ 1957-2013 700.000# 600.000# 500.000# 400.000# 300.000# 200.000# 100.000# 0.000# 1957.01# 1958.02# 1959.03# 1960.04# 1961.05# 1962.06# 1963.07# 1964.08# 1965.09# 1966.10# 1967.11# 1968.12# 1970.01# 1971.02# 1972.03# 1973.04# 1974.05# 1975.06# 1976.07# 1977.08# 1978.09# 1979.10# 1980.11# 1981.12# 1983.01# 1984.02# 1985.03# 1986.04# 1987.05# 1988.06# 1989.07# 1990.08# 1991.09# 1992.10# 1993.11# 1994.12# 1996.01# 1997.02# 1998.03# 1999.04# 2000.05# 2001.06# 2002.07# 2003.08# 2004.09# 2005.10# 2006.11# 2007.12# 2009.01# 2010.02# 2011.03# 2012.04# Πραγματική#Ισοτιμία# /$# Ονομαστική#Ισοτιμία# /$# 10
Πραγµατική και Ονοµαστική Ισοτιµία /$ 1957-2013 3.000# 2.500# 2.000# 1.500# 1.000# 0.500# 0.000# 1957.01# 1958.02# 1959.03# 1960.04# 1961.05# 1962.06# 1963.07# 1964.08# 1965.09# 1966.10# 1967.11# 1968.12# 1970.01# 1971.02# 1972.03# 1973.04# 1974.05# 1975.06# 1976.07# 1977.08# 1978.09# 1979.10# 1980.11# 1981.12# 1983.01# 1984.02# 1985.03# 1986.04# 1987.05# 1988.06# 1989.07# 1990.08# 1991.09# 1992.10# 1993.11# 1994.12# 1996.01# 1997.02# 1998.03# 1999.04# 2000.05# 2001.06# 2002.07# 2003.08# 2004.09# 2005.10# 2006.11# 2007.12# 2009.01# 2010.02# 2011.03# 2012.04# Ονομαστική#Ισοτιμία# /$# Πραγματική#Ισοτιμία# /$# 11
Πληθωρισµός στις ΗΠΑ και τη Γερµανία 1956-2013 12
Ανεργία στις ΗΠΑ και τη Γερµανία 1957-2013 13
Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών στις ΗΠΑ και τη Ζώνη του Ευρώ, 1960-2011 14
Βραχυχρόνια Ισορροπία στην Παγκόσµια Οικονοµία S DD* AA* AA XX* S E XX DD Y* Y* E Y E Y 15
Μονοµερής Προσωρινή Δηµοσιονοµική Επέκταση, σε Καθεστώς Σταθερών Ισοτιµιών S DD* AA* AA* AA AA DD* S E DD DD Y* Y* E' Y* E Y E Y E' Y 16
Μονοµερής Υποτίµηση, σε Καθεστώς Σταθερών Ισοτιµιών S DD* AA* AA S E S E' DD Y* Y* E Y* E' Y E Y E' Y 17
Μονοµερής Προσωρινή Νοµισµατική Επέκταση, σε Καθεστώς Κυµαινοµένων Ισοτιµιών S DD* AA* AA AA* AA DD* S E S E' DD DD Y* Y* E Y* E' Y E Y E' Y 18
Μονοµερής Προσωρινή Δηµοσιονοµική Επέκταση, σε Καθεστώς Κυµαινοµένων Ισοτιµιών S AA* DD* AA* AA DD* S E' S E DD DD Y* Y* E' Y* E Y E Y E' Y 19
Ευρωπαϊκό Νοµισµατικό Σύστηµα, 1978- Επίκεντρο το ECU και το γερµανικό µάρκο Σταθερές ισοτιµίες µε µικρά όρια διακύµανσης (ΜΣΙ). Ενδοοριακές και οριακές παρεµβάσεις Χρηµατοδοτικές Διευκολύνσεις Περιοδικές Αναδιατάξεις Κεντρικών Ισοτιµιών Το σύστηµα κατέληξε σε ευρεία ζώνη µάρκου Το σύστηµα µετεξελίχθηκε στο ευρώ 20
Πραγµατική και Ονοµαστική Ισοτιµία $/ 1979-2013 21