ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ 8 Ο εξάμθνο Χθμικϊν Μθχανικϊν Δανάθ Διακουλάκθ, Κακθγιτρια ΕΜΠ diak@chemeng.ntua.gr Άγγελοσ Τςακανίκασ, Επ. κακθγθτισ ΕΜΠ atsaka@central.ntua.gr ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ - ΟΦΕΛΟΥΣ

Άδεια Χρήζης Το παρόν εκπαιδεσηικό σλικό σπόκειηαι ζε άδειες τρήζης Creative Commons. Για εκπαιδεσηικό σλικό, όπως εικόνες, ποσ σπόκειηαι ζε άδεια τρήζης άλλοσ ηύποσ, ασηή πρέπει να αναθέρεηαι ρηηώς.

Προςεγγίςεισ αξιολόγθςθσ 3 Χρθματο-οικονομικι Ανάλυςθ (Financial Analysis) Θ πλευρά του επενδυτι Ανάλυςθ Κόςτουσ-Οφζλουσ Χρθματοοικονομικι Ανάλυςθ Ανάλυςθ Κόςτουσ- Οφζλουσ (Cost-Benefit Analysis) Θ πλευρά τθσ κοινωνίασ Εικόνα 1: Προςεγγίςεισ αξιολόγθςθσ

Χρθματοικονομικι vs ανάλυςθ κόςτουσ - οφζλουσ 4 Χρθματοοοικονομικι αξιολόγθςθ: Οικονομικι απόδοςθ με επιλεγόμενο επίπεδο κινδφνου Κεωρθτικϊσ αγνοεί τα κοινωνικά κόςτθ / οφζλθ, εκτόσ αν ενςωματϊνονται ςτο ςφςτθμα τιμϊν. Ανάλυςθ κόςτουσ οφζλουσ Συμπλθρϊνει τισ ατζλειεσ και ανεπάρκειεσ τθσ αγοράσ. Κεωρθτικϊσ δεν ζχει ςτόχο τθ χρθματικι απόδοςθ αλλά τθ μεγιςτοποίθςθ (ι βελτίωςθ) τθσ κοινωνικισ ευθμερίασ Περιοριςμζνοι πόροι αλλά ανάγκθ για πλικοσ διαφορετικϊν και ετερογενϊν ζργων.

Ο ςτόχοσ τθσ Ανάλυςθσ Κόςτουσ-Οφζλουσ 5 Να διευρυνκεί θ οπτικι αξιολόγθςθσ ϊςτε να λθφκοφν υπόψθ επιπτϊςεισ τθσ επζνδυςθσ που αφοροφν το ςφνολο τθσ οικονομίασ και τθσ κοινωνίασ. Να επιτευχκεί άριςτθ κατανομι των πόρων μεταξφ εναλλακτικϊν παραγωγικϊν δραςτθριοτιτων Να αξιολογθκοφν επενδυτικά ςχζδια που δεν ζχουν άμεςο οικονομικό ενδιαφζρον, π.χ. Επενδφςεισ προςταςίασ περιβάλλοντοσ

Οι επιπτϊςεισ μίασ επζνδυςθσ 6 Άμεςεσ οικονομικζσ επιπτϊςεισ Αφοροφν τον επενδυτι Κζρδοσ Ηθμιά Ζμμεςεσ οικονομικζσ επιπτϊςεισ Αφοροφν τθν εκνικι οικονομία Περιβαλλοντικζσ και κοινωνικζσ επιπτϊςεισ Αφοροφν το ςφνολο τθσ κοινωνίασ Εικόνα 2: Οικονομικζσ επιπτϊςεισ Εικόνα 3: Περιβαλλοντικζσ επιπτϊςεισ

Ανάλυςθ κόςτουσ οφζλουσ: 7 Αποτίμθςθ κόςτουσ υλοποίθςθσ (ευκολότερθ διαδικαςία) ζναντι των ωφελειϊν ςτο κοινωνικό και όχι μόνο ςφνολο (δυςκολότερθ διαδικαςία) Ανάλυςθ επιπτϊςεων ζργου ςε διάφορα επίπεδα και άρα ανάγκθ ειδικϊν εμπειρογνωμόνων και μελετθτϊν (περιβαλλοντολόγοι, ςειςμολόγοι ) Όχι ανάλυςθ εςόδων - εξόδων : Σωςτι χρθματοοικονομικά, αλλά δεν λαμβάνει υπόψθ τισ κοινωνικζσ ωφζλειεσ του ζργου

Η οπτικι του επενδυτι 8 Ενδιαφζρεται για τισ άμεςεσ οικονομικζσ επιπτϊςεισ Επιδιϊκει τθν επιςτροφι του κεφαλαίου του ςε ςχετικά μικρό χρονικό διάςτθμα Αν δεν ζχει προοπτικι κζρδουσ ο επενδυτισ δεν κα δεςμεφςει τα χριματα του Όςο μεγαλφτερο το ρίςκο τόςο μεγαλφτερο κζρδοσ επιδιϊκει Εικόνα 4: Θ οπτικι του επενδυτι

Η οπτικι τθσ κοινωνίασ 9 Ενδιαφζρεται για τισ ζμμεςεσ οικονομικζσ, τισ κοινωνικζσ και περιβαλλοντικζσ επιπτϊςεισ Επιδιϊκει τθν επιςτροφι των πόρων που δεςμεφει με τθ μορφι διαφόρων ωφελειϊν για τα μζλθ τθσ και δζχεται μεγαλφτερο χρονικό ορίηοντα επιςτροφισ Αν δεν ζχει προοπτικι οφζλουσ θ κοινωνία δεν κα δεςμεφςει πόρουσ Δεν υπολογίηει μόνο το χρθματικό όφελοσ Εικόνα 5: Θ οπτικι τθσ κοινωνίασ

Σφγκρουςθ απόψεων; 10 Οι δφο οπτικζσ και οι δφο προςεγγίςεισ αξιολόγθςθσ δεν οδθγοφν πάντα ςε ίδιο ςυμπζραςμα Επενδφςεισ αποδοτικζσ για τον ιδιϊτθ δεν είναι απαραίτθτα επωφελείσ για τθν οικονομία & κοινωνία Επενδφςεισ κοινωνικά επωφελείσ δεν είναι ελκυςτικζσ για τον ιδιϊτθ επενδυτι Εικόνα 6: Σφγκρουςθ απόψεων

Διαδικαςία Αξιολόγθςθσ 11 Προςδιοριςμόσ του ςκοποφ και των εναλλακτικϊν μζτρων ι ζργων. Διαφορετικι χάραξθ ενόσ δρόμου, πλάτοσ, κτλ Προςδιοριςμόσ και αποτίμθςθ των επιπτϊςεων Αγοραία αγακά / υπθρεςίεσ (μαγαηιά επί τθσ οδοφ) αλλά και μθ αγοραία (μείωςθ ατυχθμάτων) ςε διαχρονικι βάςθ Αξιολόγθςθ των Επιπτϊςεων Συνικθ εργαλεία ΚΠΑ, ΕΒΑ, κτλ.

Εξωτερικζσ οικονομίεσ (Externalities) 12 Οι κοινωνικζσ και περιβαλλοντικζσ επιπτϊςεισ διαχζονται ς' ολόκλθρο το κοινωνικό ςφνολο επθρεάηουν τθν ευθμερία του κετικά ι αρνθτικά. Αποτελοφν «παρενζργειεσ» τθσ επζνδυςθσ και ονομάηονται εξωτερικζσ οικονομίεσ Εξωτερικό κόςτοσ (αρνθτικζσ επιπτϊςεισ) Εξωτερικό όφελοσ (κετικζσ επιπτϊςεισ) Οι εξωτερικζσ οικονομίεσ δεν εντάςςονται ςτο μθχανιςμό τθσ αγοράσ και δεν αντανακλϊνται ςτο κόςτοσ και τισ τιμζσ: Δεν επθρεάηουν τισ αποφάςεισ παραγωγϊν και καταναλωτϊν

Εξωτερικζσ Οικονομίεσ (Οριςμόσ) 13 Εξωτερικι οικονομία υπάρχει αν ιςχφουν 2 ςυνκικεσ. Οι ενζργειεσ ενόσ οικονομικοφ υποκειμζνου Α προκαλοφν μεταβολι ςτθν ευθμερία ενόσ άλλου οικονομικοφ υποκειμζνου Β. Ο Β δεν αποηθμιϊνεται από τον Α (αν μειϊνεται θ ευθμερία του) και δεν πλθρϊνει τον Α (αν αυξάνεται θ ευθμερία του), ενϊ δεν ζχει τθ δυνατότθτα να ελζγξει ι να παρεμποδίςει τθ δραςτθριότθτα του. Εικόνα 7: Εξωτερικι οικονομία

Επίπεδα Ανάλυςθσ Κόςτουσ-Οφζλουσ (1/2) 14 Οικονομικι Ανάλυςθ Κόςτουσ-Οφζλουσ: εξετάηονται οι επιπτϊςεισ που προκφπτουν ςτο ευρφτερο οικονομικό ςφςτθμα ςτο πλαίςιο των εκνικϊν ςυνόρων. Θ ανάλυςθ βαςίηεται ςτισ τιμζσ τθσ αγοράσ οι οποίεσ όμωσ διορκϊνονται με κατάλλθλουσ ςυντελεςτζσ για να εκτιμθκοφν οι κακαρζσ χρθματικζσ ροζσ εντόσ τθσ εκνικισ οικονομίασ και να αρκοφν οι υπάρχουςεσ ςτρεβλϊςεισ.

Επίπεδα Ανάλυςθσ Κόςτουσ-Οφζλουσ (2/2) 15 Κοινωνικι Ανάλυςθ Κόςτουσ-Οφζλουσ: εξετάηονται οι επιπτϊςεισ που προκφπτουν -ςιμερα και ςτο μζλλον- ςτο ςφνολο τθσ κοινωνίασ ανεξάρτθτα από γεωγραφικά ςφνορα. Αποτελεί επζκταςθ τθσ Οικονομικισ ΑΚΟ, αναγνωρίηοντασ ότι ο μθχανιςμόσ τθσ αγοράσ δεν αποτυπϊνει όλα τα κόςτθ και οφζλθ που διαχζονται ςτθν κοινωνία (εξωτερικζσ οικονομίεσ).

Οικονομικι Ανάλυςθ Κ-Ο (1/2) 16 Διαφζρει από τθν ιδιωτικο-οικονομικι αξιολόγθςθ: Ωσ προσ τα μεγζκθ τα οποία υπειςζρχονται ςτθν ανάλυςθ: δεν λαμβάνονται υπόψθ ταμειακζσ ροζσ που μεταβιβάηονται από ζνα φορζα τθσ εκνικισ οικονομίασ ς' ζναν άλλο (μεταβιβαςτικζσ πλθρωμζσ). Εικόνα 8: Μεταβιβαςτικζσ πλθρωμζσ

Οικονομικι Ανάλυςθ Κ-Ο (2/2) 17 Ωσ προσ τον τρόπο αποτίμθςθσ τθσ αξίασ αυτϊν των μεγεκϊν: οι τιμζσ τθσ αγοράσ δεν εκφράηουν με ακρίβεια τθν πραγματικι αξία οριςμζνων αγακϊν και υπθρεςιϊν που αποτελοφν ειςροζσ ι εκροζσ τθσ εξεταηόμενθσ επζνδυςθσ και διορκϊνονται με βάςθ κατάλλθλουσ ςυντελεςτζσ διόρκωςθσ (λογιςτικζσ ι ςκιϊδεισ τιμζσ) Εικόνα 9: Λογιςτικζσ τιμζσ

Μεταβιβαςτικζσ πλθρωμζσ (1/2) 18 Αγνοοφνται: Φόροι: ΜΠ από τθν επιχείρθςθ προσ το κράτοσ επιβαρφνουν τόςο τισ ειςροζσ (πρϊτεσ φλεσ, παροχζσ, εργαςία κλπ.) όςο και τισ εκροζσ (πωλιςεισ, κζρδθ) τθσ επιχείρθςθσ. Επιχορθγιςεισ ι άλλεσ μορφζσ οικονομικισ ενίςχυςθσ: ΜΠ από το κράτοσ προσ τθν επιχείρθςθ. Τόκοι και χρεωλφςια: ΜΠ από τθν επιχείρθςθ προσ τράπεηεσ Προςμετρϊνται μόνο αν αφοροφν δάνεια εξωτερικοφ, οπότε θ εκνικι οικονομία επιβαρφνεται ανάλογα με τθν αφξθςθ του ελλείμματοσ του ιςοηυγίου πλθρωμϊν.

Μεταβιβαςτικζσ πλθρωμζσ (2/2) 19 Οι εργοδοτικζσ αςφαλιςτικζσ ειςφορζσ προςμετρϊνται: αποτελοφν μία ιδιαίτερθ κατθγορία ΜΠ, κακϊσ αποτελοφν τθ μελλοντικι αποηθμίωςθ τθσ εργαςίασ.

Σκιϊδεισ τιμζσ (1/2) 20 Οι αποκλίςεισ των τιμϊν τθσ αγοράσ από τθν πραγματικι αξία των αντίςτοιχων αγακϊν για τθν εκνικι οικονομία οφείλονται: Στθ ςτενότθτα των αγακϊν αυτϊν Στο κόςτοσ ευκαιρίασ, δθλαδι ςτθν πικανι εναλλακτικι τουσ χριςθ Στθ ςυμβολι ι αντίκεςθ τουσ με γενικότερουσ αναπτυξιακοφσ ςτόχουσ (περιφερειακι ανάπτυξθ, μείωςθ ανεργίασ)

Σκιϊδεισ τιμζσ (2/2) 21 Οι ςυντελεςτζσ διόρκωςθσ που εφαρμόηονται για τον υπολογιςμό των ςκιωδϊν τιμϊν: > 1, όταν θ επίπτωςθ για τθν εκνικι οικονομία είναι μεγαλφτερθ από αυτι που αποδίδουν οι τιμζσ τθσ αγοράσ < 1, όταν θ επίπτωςθ για τθν εκνικι οικονομία είναι μικρότερθ από αυτι που αποδίδουν οι τιμζσ τθσ αγοράσ

Σκιϊδεισ τιμζσ αγακϊν (1/2) 22 Σκιϊδθσ τιμι = Τιμι αγοράσ * Συντελεςτισ προςαρμογισ Προϊόντα διεκνοφσ εμπορίου: οι διεκνείσ τιμζσ εκφράηουν καλφτερα τθν πραγματικι αξία (μεγαλφτεροσ ανταγωνιςμόσ ςε ςχζςθ με εκνικζσ αγορζσ). Επιπλζον, επιδροφν ςτο ςυνολικό ζλλειμμα εξωτερικϊν ςυναλλαγϊν o Ειςαγόμενα αγακά: αρνθτικι επίπτωςθ ςτθν εκνικι οικονομία o Εξαγόμενα προϊόντα: κετικι επίπτωςθ ςτθν εκνικι οικονομία Γθ: θ ςκιϊδθσ τιμι υπολογίηεται με βάςθ τισ εναλλακτικζσ χριςεισ του οικοπζδου o Άγονεσ εκτάςεισ: μθδενικι ςκιϊδθσ τιμι

Σκιϊδεισ τιμζσ αγακϊν (2/2) 23 Εργαςία: για να κεωρθκεί ότι θ αμοιβι τθσ εργαςίασ αντανακλά τθν αξία τθσ πρζπει θ ανεργία να κυμαίνεται ςε χαμθλά επίπεδα (3-4%)

Κοινωνικι Ανάλυςθ Κ-Ο (1/2) 24 Θ ζννοια του κοινωνικοφ κόςτουσ και οφζλουσ δεν περιορίηεται ςε οικονομικζσ επιπτϊςεισ μζςα ςτα όρια τθσ χϊρασ. Συμπεριλαμβάνονται: Επιπτϊςεισ ςτθν απαςχόλθςθ Αναδιανομι ειςοδιματοσ μεταξφ γεωγραφικϊν περιοχϊν ι κοινωνικϊν ςτρωμάτων Επιπτϊςεισ ςε άλλεσ οικονομικζσ δραςτθριότθτεσ Επιπτϊςεισ ςτθν υγεία του πλθκυςμοφ από τθν παραγωγικι διαδικαςία ι τα προϊόντα

Κοινωνικι Ανάλυςθ Κ-Ο (2/2) 25 Επιπτϊςεισ ςε φυςικά οικοςυςτιματα Επιπτϊςεισ από κόρυβο ι οπτικι όχλθςθ... κλπ Επιδιϊκεται θ αποτίμθςθ αυτϊν των επιπτϊςεων ςε χρθματικζσ μονάδεσ

Επιπτϊςεισ ςτθν απαςχόλθςθ (1/2) 26 Υπολογίηονται οι κζςεισ εργαςίασ που δθμιουργοφνται ι χάνονται λόγω τθσ υλοποίθςθσ μιασ επζνδυςθσ: Άμεςεσ: απαιτοφνται για το ςχεδιαςμό, υλοποίθςθ και λειτουργία τθσ επζνδυςθσ Ζμμεςεσ: δθμιουργοφνται ςε άλλουσ κλάδουσ που παρζχουν ειςροζσ για τθν υλοποίθςθ και λειτουργία τθσ επζνδυςθσ

Επιπτϊςεισ ςτθν απαςχόλθςθ 27 Συνεπαγόμενεσ: δθμιουργοφνται ςε όλθ τθν οικονομία λόγω των αυξθμζνων ειςοδθμάτων και τθσ ςυνεπαγόμενθσ αυξθμζνθσ κατανάλωςθσ o Οι ζμμεςεσ και ςυνεπαγόμενεσ υπολογίηονται από τισ άμεςεσ με Ανάλυςθ Πινάκων Ειςροϊν-Εκροϊν τθσ εκνικισ οικονομίασ Εικόνα 10: Απαςχόλθςθ

Η αξία τθσ εργαςίασ 28 Θ αξία των νζων κζςεων εργαςίασ προκφπτει με βάςθ: τα πρόςκετα ειςοδιματα, τα επιδόματα ανεργίασ που αποφεφγονται, το ψυχολογικό κόςτοσ τθσ ανεργίασ και τθν αξία του ελεφκερου χρόνου. Εικόνα 11: Ειςοδιματα Εικόνα 12: Ψυχολογικό κόςτοσ Εικόνα 13: Επιδόματα ανεργίασ Εικόνα 14: Ελεφκεροσ χρόνοσ

Συμβολι ςτθν αναδιανομι ειςοδιματοσ 29 Κα πρζπει να ευνοοφνται επενδυτικά ςχζδια που επιτρζπουν τθν αναδιανομι του ειςοδιματοσ προσ τισ φτωχότερεσ περιοχζσ τθσ χϊρασ ι/και τισ χαμθλότερεσ ειςοδθματικά ομάδεσ του πλθκυςμοφ. Τα ειςοδιματα ι άλλα οικονομικά οφζλθ που αποκομίηουν γεωγραφικζσ περιοχζσ ι κοινωνικζσ ομάδεσ ςτακμίηονται με τθ βοικεια κατάλλθλων ςυντελεςτϊν προςαρμογισ: Συντελεςτζσ >1 για οφζλθ ςε φτωχότερεσ περιοχζσ (π.χ. Κράκθ, Ιπειροσ) και χαμθλότερεσ ειςοδθματικζσ τάξεισ

Περιβαλλοντικζσ Επιπτϊςεισ 30 Χαρακτθριςτικι περίπτωςθ αρνθτικισ εξωτερικισ οικονομίασ Κακϊσ θ φφςθ και τα περιβαλλοντικά αγακά δεν είναι εμπορεφςιμα είδθ, θ ζκφραςθ των περιβαλλοντικϊν επιπτϊςεων ςε χρθματικζσ μονάδεσ δεν είναι εφκολθ. Πολλζσ περιβαλλοντικζσ επιπτϊςεισ είναι δφςκολο ακόμθ και να ποςοτικοποιθκοφν (π.χ. επιπτϊςεισ ςτθ χλωρίδα μίασ περιοχισ, αιςκθτικι όχλθςθ): o Εφαρμόηονται τεχνικζσ που ζχουν αναπτυχκεί ςτο πλαίςιο τθσ ϋοικονομικισ τθσ Ευθμερίασϋ ι ϋοικονομικισ του Περιβάλλοντοσϋ o Προςδιορίηονται οι προτιμήςεισ των ανκρϊπων ςε ςχζςθ με ενδεχόμενεσ μεταβολζσ τθσ κατάςταςθσ αυτϊν των αγακϊν, δθλαδι θ διάκεςθ τουσ να πλθρϊςουν προκειμζνου να πετφχουν βελτίωςθ ι να αποφφγουν υποβάκμιςθ τθσ κατάςταςθσ τουσ (Willingness to Pay)

Εξοικονόμθςθ φυςικϊν πόρων 31 Επενδφςεισ που επιτρζπουν εξοικονόμθςθ φυςικϊν πόρων ςυνεπάγονται: Οικονομικό όφελοσ: θ αξία των πόρων που εξοικονομοφνται. Διακζςιμοι για εναλλακτικζσ χριςεισ, εξοικονόμθςθ πόρων, ελάφρυνςθ εμπορικοφ ιςοηυγίου Εικόνα 15: Εξοικονόμθςθ φυςικϊν πόρων Περιβαλλοντικό όφελοσ: θ διατιρθςθ αποκεμάτων για τισ επόμενεσ γενιζσ

Κακαρι κοινωνικι χρθματοροι 32 A/A ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1 Ζςοδα πωλιςεων 2 Λειτουργικό κόςτοσ 3=1-2 Μικτό κζρδοσ 4 Τόκοι δανείων 5 Αποςβζςεισ 6 Κόςτοσ διοίκθςθσ, διαφιμιςθσ κλπ 7= 3- (4+5+6) Χρημαηο-οικονομική Ανάλσζη 8 Φόροι Κακαρό κζρδοσ (προ φόρων) 9=7-8 Κακαρό κζρδοσ (μετά φόρων) 10 Χρεωλφςια 11=9-10+5 Κακαρι χρθματοροι Πίνακασ 1: Χρθματοοικονομικι ανάλυςθ Ανάλσζη Κόζηοσς-Οθέλοσς A/A ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1 Ζςοδα πωλιςεων* 2 Λειτουργικό κόςτοσ* 3 Κόςτοσ διοίκθςθσ, διαφιμιςθσ κλπ* 4= 1- (2+3) Κζρδοσ 5 Εξωτερικό κόςτοσ 6 Εξωτερικό όφελοσ 7=4-5+6 Κακαρι χρθματοροι Πίνακασ 2: Ανάλυςθ κόςτουσ- οφζλουσ * Υπολογίηονται οι ςκιϊδεισ τιμζσ

Δείκτεσ κοινωνικισ αποδοτικότθτασ (1/2) 33 Κακαρι Παροφςα Αξία (ΚΠΑ) Εςωτερικόσ Συντελεςτισ Απόδοςθσ (IRR) Λόγοσ Οφζλουσ-Κόςτουσ (B/C): ο λόγοσ τθσ Παροφςασ Αξίασ του ςυνόλου των οικονομικϊν ωφελειϊν (ΠΑΒ), προσ τθν Παροφςα Αξία του ςυνόλου των οικονομικϊν δαπανϊν (ΠΑC) που προκφπτουν κατά τθ διάρκεια ηωισ τθσ επζνδυςθσ, προεξοφλθμζνων με το κοινωνικό επιτόκιο.

Δείκτεσ κοινωνικισ αποδοτικότθτασ (2/2) 34 B C ΠΑ ΠΑ Β C B/C>1: θ επζνδυςθ είναι κοινωνικά αποδοτικι και εγκρίνεται B/C<1: θ επζνδυςθ δεν είναι κοινωνικά αποδοτικι απορρίπτεται B/C=1: θ κοινωνικι αποδοτικότθτα τθσ επζνδυςθσ είναι οριακι

Το κοινωνικό επιτόκιο προεξόφλθςθσ (1/2) 35 Το ιδιωτικό επιτόκιο προεξόφλθςθσ αντανακλά τισ προςδοκίεσ του ιδιϊτθ για τθν αποδοτικότθτα του ιδιωτικοφ κεφαλαίου που δεςμεφεται ςτθν επζνδυςθ. Το κοινωνικό επιτόκιο προεξόφλθςθσ αντανακλά τισ προςδοκίεσ του κοινωνικοφ ςυνόλου για τθν αποδοτικότθτα του κοινωνικοφ κεφαλαίου (οικονομικοί και φυςικοί πόροι) που δεςμεφεται ςτθν επζνδυςθ. Εξαρτάται κυρίωσ από το μζςο ρυκμό αφξθςθσ του ειςοδιματοσ και ςυχνά λαμβάνεται ίςο ι ελαφρά μεγαλφτερο από τον επικυμθτό ρυκμό αφξθςθσ του ΑΕΠ (4-5%).

Το κοινωνικό επιτόκιο προεξόφλθςθσ (2/2) 36 Δεν επιδιϊκεται ταχφρρυκμθ επιςτροφι του κεφαλαίου. Ευνοοφνται επενδφςεισ με μακροπρόκεςμα οφζλθ για το κοινωνικό ςφνολο. Εικόνα 16: Κοινωνικό επιτόκιο προεξόφλθςθσ

Άςκθςθ 1 (βλ. ενότθτα 6) (1/3) 37 Το κόςτοσ επζνδυςθσ ενόσ αιολικοφ πάρκου ανζρχεται ςε 8400 χιλ. (καταβάλλεται το χρόνο 0) και επιχορθγείται από το κράτοσ κατά 30%, ενϊ προβλζπεται και δάνειο 45% το οποίο πρζπει να αποπλθρωκεί με ίςεσ ετιςιεσ δόςεισ τοκοχρεωλυςίου εντόσ 10 ετϊν με επιτόκιο 7% χωρίσ περίοδο χάριτοσ. Ο χρόνοσ ηωισ τθσ επζνδυςθσ είναι 20 χρόνια, ενϊ θ υπολειμματικι του αξία ςτο τζλοσ του 20 ου χρόνου κα είναι 20% του αρχικοφ κόςτουσ επζνδυςθσ. Θ ετιςια απόςβεςθ (και θ λογιςτικι τθσ αξία ςτα 10 χρόνια) υπολογίηεται με βάςθ το χρόνο ηωισ τθσ επζνδυςθσ.

Άςκθςθ 1 (βλ. ενότθτα 6) (2/3) 38 Θ παραγόμενθ θλεκτρικι ενζργεια είναι 13140 MWh/ζτοσ και πωλείται όλθ με ςτακερι τιμι 87.85 /ΜWh. Tο ετιςιο λειτουργικό κόςτοσ είναι ίςο με 1% του κόςτουσ επζνδυςθσ, ενϊ ο επενδυτισ πλθρϊνει και ζνα τζλοσ 3% επί των εςόδων ςτον τοπικό διμο. Εξετάηοντασ ζνα χρονικό ορίηοντα 10 ετϊν και κεωρϊντασ ότι ςτο τζλοσ του 10 ου χρόνου θ υπολειμματικι αξία είναι ίςθ με τθ λογιςτικι αξία τθσ επζνδυςθσ ποια κα είναι θ ΚΠΑ τθσ επζνδυςθσ αν ο ςυντελεςτισ φορολογίασ τθσ επιχείρθςθσ 25% και το επιτόκιο προεξόφλθςθσ λθφκεί ίςο με 12% (ι 8% ι 16%);

Άςκθςθ 1 (βλ. ενότθτα 6) (3/3) 39 Yπολογίςτε τθν κοινωνικι ΚΠΑ (i=4%, 5%, 6%), κοινωνικό IRR και B/C ςε ζνα χρονικό ορίηοντα 10 ετϊν (με ίδια υπολ. αξία ςτο τζλοσ του 10ου χρόνου) αν οι ςυντελεςτζσ προςαρμογισ για τον υπολογιςμό ςκιωδϊν τιμϊν είναι 1.15 για το κόςτοσ επζνδυςθσ, 0.90 για το λειτουργικό κόςτοσ, και 1.25 για τα ετιςια ζςοδα, ενϊ λαμβάνεται υπόψθ ζνα κακαρό ετιςιο εξωτερικό όφελοσ λόγω εξοικονόμθςθσ καυςίμου 540 χιλ. και μείωςθσ των αζριων εκπομπϊν ίςο με 180 χιλ..

Δεδομζνα Ανάλυςθσ Κόςτουσ-Οφζλουσ 40 Πίνακασ 3: Κοινωνικό επιτόκιο προεξόφλθςθσ Αγνοοφνται ωσ μεταβιβαςτικζσ πλθρωμζσ τόκοι, χρεολφςια, αποςβζςεισ, φόροι, τζλοσ ςτον τοπικό διμο Υπολογίηονται οι ςκιϊδεισ τιμζσ για κόςτοσ επζνδυςθσ, ζςοδα, λειτουργικό κόςτοσ

Επίλυςθ-Αποτελζςματα 41 Πίνακασ 4: Επίλυςθ άςκθςθσ

Σχολιαςμόσ 42 Θ αξιολόγθςθ τθσ επζνδυςθσ από τθν πλευρά τθσ εκνικισ οικονομίασ και τθσ κοινωνίασ δείχνει ότι θ επζνδυςθ είναι κοινωνικά αποδοτικι. Οι δείκτεσ κοινωνικισ αξιολόγθςθσ μεγαλφτεροι από εκείνουσ τθσ ιδιωτικο-οικονομικισ αξιολόγθςθσ Κα πρζπει να υποςτθριχκεί από τθν πολιτεία θ επζνδυςθ. Το ποςό τθσ επιχοριγθςθσ επιςτρζφεται ςτθν κοινωνία.

Κατάλογοσ αναφορϊν εικόνων (1/8) 43 Εικόνα 1: Προςεγγίςεισ αξιολόγθςθσ, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων. Εικόνα 2: Οικονομικζσ επιπτϊςεισ, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων.

Κατάλογοσ αναφορϊν εικόνων (2/8) 44 Εικόνα 3: Περιβαλλοντικζσ επιπτϊςεισ, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων. Εικόνα 4: Θ οπτικι του επενδυτι, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων.

Κατάλογοσ αναφορϊν εικόνων (3/8) 45 Εικόνα 5: Θ οπτικι τθσ κοινωνίασ, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων. Εικόνα 6: Σφγκρουςθ απόψεων, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων.

Κατάλογοσ αναφορϊν εικόνων (4/8) 46 Εικόνα 7: Εξωτερικι οικονομία, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων. Εικόνα 8: Μεταβιβαςτικζσ πλθρωμζσ, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων.

Κατάλογοσ αναφορϊν εικόνων (5/8) 47 Εικόνα 9: Λογιςτικζσ τιμζσ, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων. Εικόνα 10: Απαςχόλθςθ, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων.

Κατάλογοσ αναφορϊν εικόνων (6/8) 48 Εικόνα 11: Ειςοδιματα, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων. Εικόνα 12: Ψυχολογικό κόςτοσ, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων.

Κατάλογοσ αναφορϊν εικόνων (7/8) 49 Εικόνα 13: Επιδόματα ανεργίασ, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων. Εικόνα 14: Ελεφκεροσ χρόνοσ, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων.

Κατάλογοσ αναφορϊν εικόνων (8/8) 50 Εικόνα 15: Εξοικονόμθςθ φυςικϊν πόρων, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων. Εικόνα 16: Κοινωνικό επιτόκιο προεξόφλθςθσ, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων.

Κατάλογοσ αναφορϊν πινάκων (1/2) 51 Πίνακασ 1: Χρθματοοικονομικι ανάλυςθ Πίνακασ 2: Ανάλυςθ κόςτουσ- οφζλουσ Πίνακασ 3: Κοινωνικό επιτόκιο προεξόφλθςθσ, Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων.

Κατάλογοσ αναφορϊν πινάκων (2/2) 52 Πίνακασ 4: Επίλυςθ άςκθςθσ,m Υλικό με μθ προςδιοριςμζνθ προζλευςθ. Σε περίπτωςθ που είςτε κάτοχοσ του κφριου δικαιϊματοσ προβείτε ςε επικοινωνία με τθ Μονάδα Υλοποίθςθσ Ανοικτϊν Ακαδθμαϊκϊν Μακθμάτων.

Χρημαηοδόηηζη Το παρόν εκπαιδεσηικό σλικό έτει αναπηστθεί ζηα πλαίζια ηοσ εκπαιδεσηικού έργοσ ηοσ διδάζκονηα. Το έργο «Ανοικηά Ακαδημαϊκά Μαθήμαηα Ε.Μ.Π.» έτει τρημαηοδοηήζει μόνο ηη αναδιαμόρθωζη ηοσ εκπαιδεσηικού σλικού. Το έργο σλοποιείηαι ζηο πλαίζιο ηοσ Επιτειρηζιακού Προγράμμαηος «Εκπαίδεσζη και Δια Βίοσ Μάθηζη» και ζσγτρημαηοδοηείηαι από ηην Εσρωπαϊκή Ένωζη (Εσρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόροσς.