Operational Programme Education and Lifelong Learning Continuing Education Programme for updating Knowledge of University Graduates: Modern Development in Offshore Structures AUTh TUC 11.3.1 Θαλάσσιες Κατασκευές: Χρηματοδότηση Georgios N. Aretoulis Lecturer of Construction Management and Equipment, Civil Engineering Department, Aristotle University of Thessaloniki) garet@civil.auth.gr
Βασικοί Ορισμοί Χρηματοδότηση
Οι επενδύσεις αποτελούν το σημαντικότερο στρατηγικό παράγοντα της ανάπτυξης. Οι επενδύσεις κινητοποιούν, συνδυάζουν και αξιοποιούν όλους τους συντελεστές της παραγωγής και της προόδου: Το έδαφος Τα κεφάλαια Το ανθρώπινο δυναμικό Την τεχνογνωσία Την επιχειρηματικότητα
Η λήψη της απόφασης για μια επένδυση είναι σημαντική για μια επιχείρηση Οι επενδύσεις: Δεσμεύουν σημαντικά κεφάλαια της επιχείρησης Για μεγάλο χρονικό διάστημα Δεν υπάρχει εξασφαλισμένη επιτυχία Μια αποτυχημένη επένδυση μπορεί να οδηγήσει την επιχείρηση σε δεινή οικονομική θέση ίσως διακοπή της λειτουργίας της
Ο όρος επένδυση: Απόκτηση ενός αγαθού Με σκοπό την παραγωγή άλλου αγαθού ή / και παροχή υπηρεσιών
Ο όρος επένδυση με την ευρεία έννοια περιλαμβάνει: Το σύνολο των ενεργητικών στοιχείων της επιχείρησης Παγίων Κυκλοφορούντων (Περιλαμβάνονται τα διαθέσιμα οποιασδήποτε μορφής: καταθέσεις, μετρητά, βραχυπρόθεσμα χρεόγραφα)
Οι επενδύσεις γίνονται με μακροπρόθεσμη προοπτική Οι επιχειρήσεις δεσμεύουν επί σειρά ετών ένα σημαντικό μέρος των χρηματικών διαθεσίμων, στοχεύοντας σε μελλοντικά σημαντικά οφέλη Οι επενδύσεις αυξάνουν συνήθως το πάγιο ενεργητικό μιας επιχείρησης
Στις επενδύσεις περιλαμβάνονται: Αγορές Οικοπέδων Ανεγέρσεις Κτιρίων Μηχανολογικές Εγκαταστάσεις Αγορές Λοιπού Εξοπλισμού
Διάκριση Επενδύσεων (με τα ανάλογα κριτήρια) Δημόσιες Ιδιωτικές (ανάλογα με τον φορέα που τις πραγματοποιεί) Ξένες και Εγχώριες (ανάλογα με τον τόπο) Άμεσες και Έμμεσες (τρόπος υλοποίησης) Εκσυγχρονισμού Επέκτασης Αντικατάστασης Αύξησης Παραγωγικότητας (σκοπός πραγματοποίησης) Χρηματοοικονομικές ή Παραγωγικές (ανάλογα με το αν πραγματοποιούνται σε διάφορα χρηματοοικονομικά προϊόντα ή σε πάγια κεφάλαια)
Διάκριση Επενδύσεων Ασυμβίβαστες Επενδύσεις: Δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα Ανεξάρτητες Επενδύσεις: Η υλοποίηση και η αποδοτικότητα της μιας δεν σχετίζεται με την άλλη
Επενδυτικές Αποφάσεις: Προϋποθέσεις Στόχος της επένδυσης είναι η μεγιστοποίηση του οφέλους Όλες οι επενδυτικές αποφάσεις στηρίζονται στη λογική της σύγκρισης εναλλακτικών καταστάσεων Για τη λήψη μιας απόφασης πρέπει να πληρούνται οι παρακάτω προϋποθέσεις: Ύπαρξη κέντρου λήψης αποφάσεων Ύπαρξη εναλλακτικών καταστάσεων σύγκρισης Ύπαρξη στόχου που μπορεί να επιτευχθεί
Λήψη Επενδυτικών Αποφάσεων και Επικρατούσες Συνθήκες Η λήψη μιας επενδυτικής απόφασης είναι δυνατό να πραγματοποιείται υπό τις δύο ακόλουθες συνθήκες: Συνθήκες Βεβαιότητας Συνθήκες Αβεβαιότητας
Συνήθεις Επενδυτικές Αποφάσεις Τα πιο συνηθισμένα ερωτήματα αφορούν: Πραγματοποίηση ή όχι μιας νέας επενδυτικής δαπάνης Αντικατάσταση ή όχι του μηχανολογικού εξοπλισμού Πόσο μεγαλύτερη παραγωγική δυνατότητα θα πρέπει να έχει η πλατφόρμα μας Ενοικίαση ή αγορά των μηχανών άντλησης εξόρυξης Μετατροπή Βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων σε μακροπρόθεσμες Παραγωγικά εξαρτήματα αγοράζονται ή νοικιάζονται
Προσδιορισμός των Χρηματοοικονομικών Ροών Πρωταρχικό στάδιο είναι ο προσδιορισμός των Χρηματοοικονομικών Ροών Ο χρόνος για τον καθορισμό των ροών μπορεί να είναι ισοδύναμος με το χρόνο για την αξιολόγησή τους
Προσδιορισμός των Χρηματοοικονομικών Ροών Σημαντικό: Εντοπισμός και ποσοτικοποίηση με ορθό και ορθολογιστικό τρόπο των άμεσων και έμμεσων χρηματοοικονομικών ροών Μια επένδυση και η χρηματοοικονομική της ροή είναι μια δέσμευση πόρων Οι χρημ/κες ροές θα πρέπει να είναι μετρήσιμες Οι χρηματοοικονομικές ροές αποτελούνται από τις εισροές και εκροές πόρων που συνδέονται με μια επένδυση
Προσδιορισμός των Χρηματοοικονομικών Ροών Όλες οι εισροές και εκροές εισέρχονται στην ανάλυση τη χρονική στιγμή που πραγματοποιούνται Συνηθισμένα Λάθη: Εσφαλμένος υπολογισμός αρχικού ποσού επένδυσης Άγνοια για την εμφάνιση συμπληρωματικών εκροών που αφορούν την κάλυψη ελλειμάτων που προέκυψαν στην πορεία της επένδυσης Κακός υπολογισμός τόκων και αποσβέσεων
Χαρακτηριστικά Στοιχεία των Επενδύσεων Ο σαφής προσδιορισμός μιας επένδυσης προϋποθέτει τον προσδιορισμό 4 χαρακτηριστικών: Διάρκεια ζωής της επένδυσης Το συνολικό κόστος της επένδυσης Τα οφέλη από τη χρησιμοποίηση της επένδυσης Η ημερομηνία πραγματοποίησης της επένδυσης
Κατηγορίες των Επενδύσεων Ανάλογα με την νομική μορφή του φορέα επένδυσης: Ιδιωτικές και Δημόσιες Ιδιωτικές επιχειρήσεις απόκτηση κεφαλαιουχικού εξοπλισμού Δημόσιος τομέας κατασκευή έργων υποδομής Ανάλογα με τη φύση των επενδυτικών αγαθών: Υλικές και Άϋλες
Κατηγορίες των Επενδύσεων Ανάλογα με τον σκοπό: Αντικατάστασης φθοράς ή εκσυγχρονισμού εξοπλισμού Επενδύσεις για λόγους γοήτρου ή διαφήμισης = τονώνουν φήμη και αυξάνουν διαπραγματευτική ισχύ Επενδύσεις που επιτρέπουν την είσοδο της επιχείρησης σε νέους τομείς δραστηριότητας, παραγωγή νέων προϊόντων Κοινωνικές Επενδύσεις
Κατηγορίες των Επενδύσεων Ανάλογα με τη λειτουργική φύση της επένδυσης: Παραγωγικές (παραγωγή άλλων αγαθών ή υπηρεσιών) Χρηματικές Τοποθετήσεις (Μετοχές, Ομολογίες) Επένδυση σε κτίρια, αποθήκες Επένδυση για αύξηση των αποθεμάτων
Κατηγορίες των Επενδύσεων Ανάλογα με το χρόνο υλοποίησης και εκμετάλλευσης της επένδυσης: Επενδύσεις εντός μιας χρονικής περιόδου (μήνα ή έτος) και η εκμετάλλευση διαρκεί περισσότερες περιόδους Επενδύσεις των οποίων η διάρκεια υλοποίησης και εκμετάλλευσης καλύπτει περισσότερες από μια περιόδους
Προσδιοριστικοί Παράγοντες για την Ανάληψη μιας Επένδυσης Προσδοκώμενη μελλοντική ζήτηση Οι μελλοντικές προτιμήσεις των καταναλωτών Η αύξηση του εισοδήματος των καταναλωτών Το αναμενόμενο ύψος των μισθών και των πρώτων υλών Η προσδοκώμενη φορολογική πολιτική και πολιτική κινήτρων Το συνολικό κόστος της επένδυσης Το ύψος των επιτοκίων Οι τεχνολογικές μεταβολές
Προσδιοριστικοί Παράγοντες για την Ανάληψη μιας Επένδυσης Το υπάρχον απόθεμα του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού Η κοινωνικοπολιτική κατάσταση Οι αναμενόμενοι κίνδυνοι από τις αναληφθείσες επενδύσεις και η ψυχολογική τοποθέτηση των επιχειρηματιών έναντι των κινδύνων
Χρηματοδότηση Εταιρική Χρηματοδότηση Η εταιρική χρηματοδότηση αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις χρηματοδοτούν τις δραστηριότητές τους
Χρηματοδότηση Εταιρική Χρηματοδότηση Πηγές Χρηματοδότησης Δανεισμός από τις τράπεζες Δανεισμός με την πώληση εταιρικών μετοχών Πώληση νέων μετοχών της επιχείρησης στο χρηματιστήριο Γενικά οι διάφορες χώρες έχουν πολύ διαφορετικά συστήματα εταιρικής χρηματοδότησης
Χρηματοδότηση Εταιρική Χρηματοδότηση Οι ΗΠΑ και το ΗΒ έχουν συστήματα που βασίζονται στη αγορά ή συστήματα εξωτερικής χρηματοδότησης (βασίζονται σε ενεργά χρηματιστήρια) Η Ιαπωνία και ένα μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής Ευρώπης, ιδιαίτερα η Γερμανία είχαν πάντοτε σύστημα εσωτερικής χρηματοδότησης (οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν μικρή συμμετοχή)
Χρηματοδότηση Εταιρική Χρηματοδότηση Οι Γερμανικές εταιρίες έπαιρναν μακροπρόθεσμα δάνεια από τις τράπεζες. Οι τράπεζες συμμετείχαν στα εταιρικά συμβούλια με πρόσβαση σε εσωτερικές πληροφορίες για την πορεία της επιχείρησης
Χρηματοδότηση Μέθοδοι Χρηματοδότησης Leasing (Χρηματοδοτική Εκμίσθωση) Factoring (Συμβόλαιο Προεξόφλησης) Forfaiting (Προεξοφλητικά Συμβόλαια Πρακτόρευσης) Venture Capital (Εταιρεία Καινοτομικού Κεφαλαίου)
Το χρηματοδοτικό ζήτημα 1. Το κόστος της χρηματοδότησης 2. Η έγκαιρη χρηματοδότηση για την ανταπόκριση στις υποχρεώσεις έναντι των άλλων συντελεστών υλοποίησης του έργου (π.χ. προμηθευτές) 3. Η διαχείριση χρηματοδοτικών πλάνων διαφορετικών έργων
Χρηματοδοτικό Πλάνο Το Χρηματοδοτικό Πλάνο πρέπει να εξασφαλίζει την Απρόσκοπτη Υλοποίηση του Έργου στο Χρονικό Διάστημα όπου τα Έσοδα υστερούν των απαιτούμενων εξόδων
Χρηματοδοτικό Πλάνο Εκμετάλλευση έργου Χρόνος Ανάπτυξη έργου Ουσιαστικά το ζήτημα έγκειται στην εξασφάλιση οικονομικής κάλυψης κατά την περίοδο που το έργο δεν αποδίδει έσοδα
Χρηματοδοτικό Πλάνο Στο χρόνο μηδέν που εκφράζει την έναρξη ισχύος της σύμβασης υλοποίησης του έργου έχει ήδη γίνει μια σημαντική δαπάνη προετοιμασίας Οι πληρωμές καταβάλλονται στο τέλος κάθε περιόδου σε σχέση με τα έξοδα
Χρηματοροή Υπολογισμός Χρηματοροής Η καθαρή χρηματοροή λειτουργίας στο τέλος της περιόδου t for t 0 δίνεται από τη σχέση: E t είναι τα έξοδα στο χρόνο t P t είναι οι πληρωμές (έσοδα) στο χρόνο t A t είναι θετικό για πλεόνασμα και αρνητικό για έλλειμμα