Παιχνίδι ανάληψης ρόλων για τον εκπαιδευτικό οργανισμό GEA από την IDEC 1
Εισαγωγή - Κανόνες 1. Στόχοι Οι στόχοι του παιχνιδιού ανάληψης ρόλων είναι: -Να διευκολυνθεί η αφομοίωση των νέων γνώσεων -Να ενθαρρυνθεί η συνεργασία κατά τη διάρκεια των συνεννοήσεων. 2. Σύντομη περιγραφή του GEA Ο GEA είναι ένας ιδιωτικός εκπαιδευτικός οργανισμός, που ασχολείται με τη διδασκαλία αρχιτεκτονικού σχεδίου και γραφικών με τη χρήση υπολογιστή ενώ λειτουργεί επίσης ως κέντρο συνεχιζόμενης κατάρτισης εφαρμοσμένων τεχνών. Διαθέτει περίπου 300 εκπαιδευόμενους, 40 εκπαιδευτές και 7 διοικητικά στελέχη. Πρόκειται για μια ανώνυμη εταιρεία με πέντε συνιδιοκτήτες η οποία διοικείται από έναν διευθύνοντα σύμβουλο, κάτοχο τίτλου MBA. 3. Προϋποθέσεις Το παιχνίδι ανάληψης ρόλων προϋποθέτει τον διαχωρισμό των συμμετεχόντων σε υποομάδες 6-8 ατόμων. Επίσης πρέπει να υπάρχουν απομονωμένοι χώροι στους οποίους θα παίξει κάθε ομάδα. 4. Οδηγίες παιχνιδιού Στην αρχή οι παίκτες θα λάβουν ένα έντυπο σενάριο. Σε αυτό περιλαμβάνεται μια εκτενέστερη παρουσίαση του εκπαιδευτικού οργανισμού και των προβλημάτων άγχους, που αντιμετωπίζει. Στόχος του παιχνιδιού είναι να αναλάβουν οι παίκτες ρόλους και να παρουσιάσουν τη δική τους λύση για τα προβλήματα, που έχει ο GEA όσον αφορά τη διαχείριση του άγχους. Ο αρχηγός εξηγεί το σενάριο, διανέμει τους ρόλους και μοιράζει τις κάρτες και τα εργαλεία σε κάθε ομάδα. 2
Οι εκπαιδευόμενοι διαβάζουν το σενάριο και παίζουν το ρόλο τους με αυτά τα εργαλεία. Ένα μέλος κάθε ομάδας δεν έχει ενεργό ρόλο, αλλά χρησιμοποιεί μια ειδική φόρμα στην οποία καταγράφει τις παρατηρήσεις του όσον αφορά το παιχνίδι. Ο αρχηγός μπορεί να δώσει εξηγήσεις ή και να βοηθήσει τις ομάδες. Συνολικός χρόνος παιχνιδιού: 2,5 ώρες. Οι πρακτικογράφοι θα μιλήσουν σε όλους τους εκπαιδευόμενους για τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά τους όσον αφορά την ομάδα τους. 5. Κατάλογος ρόλων Διευθύνων σύμβουλος Γραμματέας 2 ος γραμματέας (προαιρετικό) Λογιστής Διευθυντής εκπαίδευσης 1 ος διοικητικός υπάλληλος (προαιρετικό) 2 ος διοικητικός υπάλληλος (προαιρετικό) Εξωτερικός συνεργάτης Παρατηρητής 3
Σενάριο: Ο GEA είναι ένας ιδιωτικός εκπαιδευτικός οργανισμός, που ασχολείται με την διδασκαλία αρχιτεκτονικού σχεδίου και γραφικών με τη χρήση υπολογιστή, ενώ λειτουργεί επίσης ως κέντρο συνεχιζόμενης κατάρτισης εφαρμοσμένων τεχνών. Διαθέτει περίπου 300 εκπαιδευόμενους, 40 εκπαιδευτές και 7 διοικητικά στελέχη. Πρόκειται για μια ανώνυμη εταιρεία με πέντε συνιδιοκτήτες η οποία διοικείται από έναν διευθύνοντα σύμβουλο, κάτοχο τίτλου MBA. Ο εκπαιδευτικός οργανισμός ιδρύθηκε το 1981 από τέσσερις μηχανικούς (πολιτικούς μηχανικούς, αρχιτέκτονες). Το πρόβλημα που ήλθαν να καλύψουν είναι η δυσκολία εύρεσης καλά εκπαιδευμένου προσωπικού από μηχανικούς. Ήταν φίλοι και είχαν παρόμοιες ηλικίες. Σήμερα οι περισσότεροι έχουν συνταξιοδοτηθεί, αλλά ακόμα και πριν επειδή ασχολούνταν με τον κατασκευαστικό κλάδο, συνεργάζονταν με έναν επαγγελματία μάνατζερ για τον GEA. Φυσικά είναι όλοι μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου (ΔΣ) που λαμβάνει τις αποφάσεις. Προσφάτως, πριν ένα χρόνο, ο GEA συγχωνεύτηκε με μια μικρή σχολή συνεχιζόμενης κατάρτισης, που λειτουργούσε σαν ανοιχτό κέντρο εκπαίδευσης εφαρμοσμένων τεχνών (ARTSCHOOL). Είχε ιδρυθεί από έναν ζωγράφο εννέα χρόνια πριν τη συγχώνευση. Ο ιδρυτής σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα και η χήρα του επειδή δεν γνώριζε πώς να διοικήσει το κέντρο αποφάσισε την συγχώνευσή του με τον GEA. Το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού του ARTSCHOOL απολύθηκε, αλλά οι εκπαιδευτές είναι οι ίδιοι. Το ARTSCHOOL έδινε μεγαλύτερους μισθούς από τον GEA γεγονός, που σύμφωνα με το εργατικό δίκαιο δεν μπορούσε να αλλάξει. Το διοικητικό προσωπικό του GEA συνηθίζει να χρησιμοποιεί υπολογιστές στην εργασία του, σε αντίθεση με αυτό του ARTSCHOOL. Ο νέος διευθύνων σύμβουλος για να εξοικονομήσει χρήματα και για να ελέγχει καλύτερα την επιχείρηση πρότεινε στο ΔΣ να μεταφερθούν όλες οι δραστηριότητες της ενιαίας επιχείρησης στα γραφεία του GEA, που είναι ιδιόκτητα. Το αίτημα έγινε δεκτό. 4
Ωστόσο, δημιουργήθηκαν προβλήματα λόγω κακού σχεδιασμού και μερικές φορές τυχαίνει μια αίθουσα να διπλοκλείνεται ή να μην ενημερώνονται οι εκπαιδευτές για τις αλλαγές των ωρών. Προσφάτως ο διευθυντής παρατήρησε τα εξής φαινόμενα: Υπάρχουν περισσότερα παράπονα εκ μέρους των πελατών Η γραμματέας του πολλές φορές κλαίει και φαίνεται ότι βρίσκεται στα πρόθυρα υστερίας Υπάρχουν συγκρούσεις μεταξύ των διοικητικών υπαλλήλων Υπάρχουν περισσότερες απουσίες και παράπονα για ημικρανίες ή άλλα προβλήματα υγείας. Τσακώθηκε με έναν διευθυντή εκπαίδευσης τουλάχιστον τρεις φορές αυτή την εβδομάδα. Οι αιτίες δεν ήταν σημαντικές και μόνο η πίεση της δουλειάς μπορεί να δικαιολογήσει το γεγονός αυτό. Ανέφερε αυτά τα περιστατικά στο ΔΣ και ζήτησε άδεια να συνεργαστεί με έναν εξωτερικό επαγγελματία, ο οποίος θα τον βοηθήσει να πραγματοποιήσει μια σωστή ανάλυση των κινδύνων εργασιακού άγχους. 5
Άσκηση: Ανάλυση κινδύνων εργασιακού άγχους στον GEA Ενέργειες 1. Όλοι οι συμμετέχοντες πρέπει να διαβάσουν προσεκτικά το σενάριο. Η μέθοδος εκτίμησης κινδύνων πρέπει να είναι πάντα διαθέσιμη. 2. Η εξωτερική συνεργάτης δίνει στους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν τη φόρμα συνέντευξης, εντωμεταξύ συζητά με τον διευθύνοντα σύμβουλο. 3. Οι συμμετέχοντες κάθονται σε κύκλο. Συμπληρώνουν τη φόρμα με τα τρία καλύτερα και τα τρία χειρότερα στοιχεία. 4. Η εξωτερική συνεργάτης διαβάζει τις συνεντεύξεις. Κάθε συμμετέχων διαβάζει τις απαντήσεις του στη φόρμα με τα στοιχεία. 5. Όλοι μαζί εντοπίζουν και συζητούν τα προβλήματα και τις επιπτώσεις που έχουν σε αυτούς. 6. Αναφέρουν ιδέες για πιθανές λύσεις. 7. Γίνεται συζήτηση σχετικά με τις προτεινόμενες λύσεις. 8. Συμφωνούν για το σχέδιο δράσης για τη μείωση του άγχους, που θα προτείνουν. 9. Ο παρατηρητής κρατά σημειώσεις κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού και στο τέλος αναφέρει τις παρατηρήσεις του. 6
Ρόλοι. 7
Διευθύνων σύμβουλος 45 ετών, παντρεμένος, απόφοιτος MBA στις ΗΠΑ, φιλόδοξος, εργασιομανής, οπαδός του μάρκετιν, γρήγορος στη λήψη αποφάσεων, αρκετά καταπιεστικός, κυνηγάει τα cash-flow. Δεν είναι συνιδιοκτήτης. Είναι επαγγελματίας μάνατζερ διορισμένος σε αυτή τη θέση. Θεωρεί ότι ένα εκπαιδευτικό κέντρο είναι μια επιχείρηση σαν όλες τις άλλες και για εκείνον μεγαλύτερη σημασία έχει η αποτελεσματικότητα. Δουλεύει στον GEA 2,5 χρόνια. 8
Γραμματέας 37 ετών, γυναίκα, τελείωσε το λύκειο και μια σχολή γραμματέων, μιλά άπταιστα μία ξένη γλώσσα, έχει δύο παιδιά και ζει με την οικογένεια και την πεθερά της. Έχει μεγάλη εμπειρία και είναι πειθήνια αλλά της αρέσει να δουλεύει όπως έχει συνηθίσει. Ξέρει πολύ καλά τη δουλειά της και έχει συνεργαστεί με πολλούς διευθύνοντες συμβούλους στο παρελθόν. Δεν είναι διατεθειμένη να ξεπεράσει το καθορισμένο ωράριο εργασίας. 9
2 η γραμματέας 24 ετών, γυναίκα, έχει σπουδάσει δημοσιογραφία και επικοινωνία σε ένα πανεπιστήμιο. Είναι πολύ φιλόδοξη και θέλει να μείνει ανύπαντρη, παίρνει πρωτοβουλίες για να επιδειχθεί και μιλά τρεις ξένες γλώσσες. Ωστόσο, δεν έχει εμπειρία, γιατί αυτή είναι η πρώτη της δουλειά και κάνει συχνά λάθη. Προσελήφθη από το ARTSCHOOL. 10
Λογιστής 28 ετών, άνδρας. Είναι αρραβωνιασμένος και είναι απορροφημένος από τις προετοιμασίες του γάμου. Έχει σύμβαση μειωμένου ωραρίου (4 ώρες την ημέρα) με τον GEA για 2 χρόνια. Χρησιμοποιεί ένα μηχανογραφημένο λογιστικό σύστημα και ασχολείται κυρίως με τις καθημερινές δραστηριότητες. 11
Διευθύντρια εκπαίδευσης 39 ετών. Είναι αρχιτέκτονας με διδακτορικό στη Γαλλία. Είναι διαζευγμένη με έναν γιο 13 ετών. Έχει περισσότερο καλλιτέχνης παρά πρακτική. Συνεννοείται πολύ καλά με τους εκπαιδευτές και με τους μαθητές/ εκπαιδευόμενους. Δεν καταλαβαίνει πολύ καλά τους στόχους, που θέτει ο διευθύνων σύμβουλος (ώρες, ποσότητες, χρήματα). Της αρέσει πάρα πολύ η δουλειά της. Δουλεύει στον GEA 6 χρόνια. Αρχικά ήταν και η ίδια εκπαιδεύτρια. Τα χόμπι της είναι η ζωγραφική, η ιππασία και το πιάνο. 12
1 ος διοικητικός υπάλληλος (προαιρετικό) 54 ετών, άνδρας. Είναι καθηγητής αλλά δεν το άσκησε ποτέ. Είναι παντρεμένος με μια 23χρονη κόρη και μόλις απέκτησε το πρώτο του εγγόνι. Δουλεύει στον GEA από την ίδρυσή του, πριν περίπου 24 χρόνια. Είναι υπεύθυνος για τα μαθήματα αρχικής εκπαίδευσης. Τον ενδιαφέρει η διαθεσιμότητα αιθουσών και εξοπλισμού, οι υπογραφές των συμμετεχόντων, η εκτύπωση πιστοποιητικών και γενικά η σωστή διεξαγωγή των μαθημάτων. Η θέση του είναι πολύ κοντά στους εκπαιδευόμενους και είναι ο πρώτος που ακούει τα παράπονα και τις απόψεις τους. Είναι πολύ κλειστός χαρακτήρας και δεν του αρέσει να μιλά πολύ με τους συναδέλφους του. 13
2 ος διοικητικός υπάλληλος (προαιρετικό) 32 ετών, άνδρας. Διαζευγμένος με ένα παιδί τριών ετών. Τον ενδιαφέρει η εμφάνισή του και θέλει να αρέσει στις γυναίκες. Είναι κοινωνιολόγος και δεν ξέρει πολλά για τις προσεγγίσεις των ψυχολόγων. Είναι υπεύθυνος για τη συνεχιζόμενη κατάρτιση όσον αφορά τις εφαρμοσμένες τέχνες. Δουλεύει στο ARTSCHOOL 3,5 χρόνια. Δεν είναι σίγουρος αν θέλει να σταδιοδρομήσει στον εκπαιδευτικό οργανισμό. Θα του άρεσε πολύ να ασχοληθεί με τις δημόσιες σχέσεις και την προσέλκυση νέων μαθητών. 14
Εξωτερικός συνεργάτης 34 ετών, γυναίκα, ψυχολόγος ειδική στις οργανωτικές αλλαγές των επιχειρήσεων. Έχει μεγάλη εμπειρία αλλά είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεται με εκπαιδευτικό κέντρο. 15
Παρατηρητής Συμμετέχει στην ομάδα, όμως ο ρόλος του απαγορεύει την ενεργή συμμετοχή στις διαδικασίες του παιχνιδιού. Παρατηρεί τους συμπαίκτες του και καταγράφει σε μια φόρμα τι συμβαίνει. Στο τέλος παρουσιάζει σε όλους τις σημειώσεις του. 16
Εργαλεία Φόρμες, ερωτηματολόγια κλπ που θα χρησιμοποιηθούν από τους συμμετέχοντες 17
ΦΟΡΜΑ 1: ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ 1. ΑΜΕΣΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 2. ΠΕΡΙΓΡΑΨΤΕ ΤΑ 3 ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΑ 3 ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΑΣ 3. ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΟΥΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ 4. ΣΥΛΛΟΓΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΑΔΕΙΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ, ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ, ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ, ΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ, ΤΑ ΛΑΘΗ, ΤΙΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΣΧΕΔΙΑ 5. ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΣ ΙΔΕΩΝ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ 6. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ 18
ΦΟΡΜΑ 2: ΦΟΡΜΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ Ποια εργασιακά προβλήματα αντιμετωπίζετε; Πιστεύετε ότι τα προβλήματα αυτά οφείλονται σε άλλα πρόσωπα ή στην οργάνωση της εργασίας; Ποιες πιστεύετε ότι θα είναι οι συνέπειες για εσάς από τις πρόσφατες αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον σας; Έχετε μιλήσει για αυτά τα προβλήματα σε άλλους; Τι φοβάστε για το μέλλον της δουλειάς σας; Ποια είναι η σχέση σας με τους εκπαιδευόμενους και τους εκπαιδευτές; 19
Ποια είναι η σχέση σας με τους συναδέλφους σας; Πιστεύετε ότι η εργασία σας θα επηρεάσει την υγεία σας και πώς; Πόσο συχνά απουσιάζετε λόγω ασθένειας; Το φαινόμενο είναι συχνότερο τους τελευταίους μήνες; 20
ΦΟΡΜΑ 3: ΚΑΛΥΤΕΡΑ/ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ 3 ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΑΣ; ΠΕΡΙΓΡΑΨΤΕ: 1)......... 2)......... 3)......... ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ 3 ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΑΣ; ΠΕΡΙΓΡΑΨΤΕ: 1)......... 2)......... 3)......... 21
ΦΟΡΜΑ 4: ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ Η ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΑΓΧΟΥΣ 22
ΦΟΡΜΑ 5: ΦΟΡΜΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗ ΧΡΟΝΟΣ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΕ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΧΡΟΝΟΣ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΕ 1 2 3 4 5 6 7 8 ΕΝΕΡΓΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ 1 2 3 4 5 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΥ ΙΔΕΩΝ 23
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ 24