ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΖΟΥΝΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ 24 Ο ΟΛΟΗΜΕΡΟ Δ.Σ. ΛΑΜΙΑΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΛΑΜΙΑ 35100 EZOUNI@TEILAM.GR «ΕΛΛΗΝΟΠΥΓΟΣΤΕΟΣ: Ο ΠΑΝΑΡΧΑΙΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΤΟΥ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥ ΜΑΣ» ΠΕΡΙΛΗΨΗ Τα δύο σχολεία (23 ο Δ.Σ.ΛΑΜΙΑΣ -24 ο Δ.Σ. ΛΑΜΙΑΣ) βρίσκονται πέντε χιλιόμετρα ανατολικά της Λαμίας, αντίστοιχα στα χωριά, Μεγάλη Βρύση και Αγία Παρασκευή. Εκεί βρίσκεται ένας σημαντικός υγρότοπος, τμήμα ενός ευρύτερου υγρότοπου, του Δέλτα του Σπερχειού. Ο υγρότοπος καταγράφηκε από το δίκτυο Natura2000 με τον κωδ.2440005 Ο υγρότοπος τροφοδοτείται από τις καρστικές πηγές, που υπάρχουν στην είσοδο του χωριού Αγία Παρασκευή και «φιλοξενεί» το, μοναδικό στον κόσμο, αρχέγονο είδος ψαριού, Ελληνοπυγόστεο ( Pungitius hellinicus). Ο Ελληνοπυγόστεος είναι ένα μικρό σε μέγεθος (3-5 εκ.), ενδημικό, είδος ψαριού. Έχει μια πολύ μακρά εξελικτική ιστορία και θεωρείται από τα πλέον αρχέγονα ψάρια παγκοσμίως. Η εξάπλωση του Ελληνοπυγοστέου περιορίστηκε στα σημερινά όρια πριν από περίπου 30 εκατομμύρια χρόνια. Επιπλέον, στην περιοχή της Αγίας Παρασκευής έχει χαρτογραφηθεί από τους αρχαιολόγους και τους γεωλόγους ο προϊστορικός οικισμός (Νεολιθική Περίοδος ~6000π.Χ.) Η επιλογή του συγκεκριμένου προγράμματος μπορεί να υποστηριχθεί και από το ΚΠΕ Στυλίδας επειδή εκπονεί περιβαλλοντικά προγράμματα σχετικά με τους υγρότοπους, γεωμυθολογία, Μαλιακό κόλπο. Κύριος στόχος του προγράμματος είναι να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές/τριες την ύπαρξη και τη σημασία-αξία του ενδημικού ψαριού, Ελληνοπυγόστεου.
Οι επιμέρους στόχοι του είναι να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές/τριες: τη λειτουργία και τη χρησιμότητα των υγρότοπων την αλληλεξάρτηση των στοιχείων τους τη δυναμική ισορροπία τους τη συνεχή μεταβολή τους Γενικοί στόχοι Γνωσιακοί στόχοι Είναι: Τα παιδιά να γνωρίσουν και να μάθουν το ενδημικό ψάρι, Ελληνοπυγόστεο. Να κατανοήσουν τη χρησιμότητα των υγρότοπων για τον άνθρωπο και την αλυσίδα της ζωής. Να ανακαλύψουν τα είδη φυτών και ζώων που ζουν εκεί και τις σχέσεις μεταξύ τους, καθώς και τους άτυπους νόμους της φύσης. Να προβληματιστούν για την απροσεξία και απληστία των ανθρώπων με τις καταστροφές που προκαλούν και να προτείνουν τρόπους προστασίας τόσο του ελληνοπυγόστεου όσου και του υγρότοπου. Να χαρούν την ομορφιά και την ηρεμία του υγρότοπου με επισκέψεις και να απολαύσουν τη δροσιά, τις μοναδικές του εικόνες και ήχους και να εκτιμήσουν περισσότερο την αξία του. Να αξιοποιήσουν δυνατότητες εφαρμογής δραστηριοτήτων και στους άλλους τομείς του αναλυτικού προγράμματος (γλώσσα, μαθηματικά, μελέτη, εικαστικά). Να αντιληφθούν και να εξοικειωθούν με την παιδαγωγική διάσταση των ΤΠΕ
Μαθησιακοί στόχοι Αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών ως προς τη γνωριμία και το σεβασμό απέναντι στο ενδημικό ψάρι ελληνοπυγόστεο και την προστασία του συγκεκριμένου υγρότοπου. Διαθεματική και διεπιστημονική προσέγγιση του θέματος. Εξοικείωση με το λογισμικό TUXPAINT Κοινωνικοί στόχοι Η εμπλοκή των μαθητών στο θέμα που τους ενδιαφέρει, συμβάλλει στην κοινωνικοποίησή τους μέσα από σχέσεις συνεργατικότητας και αλληλεξάρτησης. Ομαδοσυνεργατική εργασία με σεβασμό στη διαφορετικότητα των σκέψεων και απόψεων. Ψυχοκινητικοί στόχοι Εικαστικά Μουσική Θεατρική έκφραση Παιχνίδια Φάσεις υλοποίησης Η επεξεργασία του θέματος θα γίνει στα πλαίσια της διαθεματικής προσέγγισης και θα έχει διάρκεια όλο το διδακτικό έτος 2015-16.
Α Φάση: Ευαισθητοποίηση των μαθητών Επιλογή του θέματος Στόχοι του προγράμματος Β Φάση: Προγραμματισμός Επιλογή τρόπου εργασίας Χωρισμός σε ομάδες Επιλογή δραστηριοτήτων Γ Φάση: Εφαρμογή Επιτόπια επίσκεψη στον υγρότοπο-εντοπισμός σημείων Συλλογή υλικού μέσω διαδικτύου και έντυπης μορφής γνώσης Παρατήρηση, συλλογή πληροφοριών Καταγραφή, ταξινόμηση Πρόσκληση ειδικών ερευνητών του θέματος στο κάθε σχολείο Συνέντευξη από ειδικό ιχθυολόγο και αρχαιολόγο Ερωτηματολόγιο για τους κατοίκους των οικείων περιοχών Δημιουργίες παιδιών(κείμενα με την υποστήριξη των ΤΠΕ-μακέταχάρτης της περιοχής-θεατρικό με θέμα τα υπό εξαφάνιση ζώα-φυλλάδιο για τον Ελληνοπυγόστεο) Επίσκεψη Κ.Π.Ε. Στυλίδας Επίσκεψη σε άλλους υγρότοπους Ενημέρωση των υπόλοιπων μαθητών/τριών των εμπλεκόμενων σχολείων Ενημέρωση των όμορων σχολείων Επίσκεψη σε μουσεία Φυσικής Ιστορίας
Δ Φάση: Αποτελέσματα Ανάλυση και καταγραφή όλων των συλλεχθέντων πληροφοριών Παραγωγή προϊόντος-κατασκευή πανό με το προτεινόμενο θέμα Μπλουζάκι-καπέλο για τους μαθητές/τριες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Κατασκευή αφίσας φυλλαδίου αυτοκόλλητων κονκάρδων Κατασκευή παζλ του ελληνοπυγόστεου Κατασκευή παιδαγωγικού παιχνιδιού «φιδάκι» με θέμα τον υγρότοπο του ελληνοπυγόστεου Παραγωγή κόμικς με συνθήματα για την προστασία του ελληνοπυγόστεου. Συγγραφή εργασίας και παράλληλη ανάρτηση την ιστοσελίδα του κάθε σχολείου. Ε Φάση: Παρουσίαση Παρουσίαση του προγράμματος στη σχολική κοινότητα την ημέρα των εκδηλώσεων των σχολείων. Προβολή του προγράμματος σε τηλεοπτική εκπομπή καθώς και η παραγωγή άρθρου σε τοπική εφημερίδα από τους εμπλεκόμενους μαθητές/τριες. Ημερίδα με ειδικούς επιστήμονες επί του θέματος και παράλληλη παρουσίαση του προγράμματος Παραγωγή cd του εν λόγω προγράμματος ΣΤ Φάση: Αξιολόγηση Η αξιολόγηση του προγράμματος θα γίνει καθ όλη τη διάρκεια υλοποίησης από τον/την εκπαιδευτικό και τους/τις ίδιους/ίδιες μαθητές/τριες του προγράμματος.
Αξιολόγηση του προγράμματος από τους υπόλοιπους μαθητές/τριες Παραδοσιακή Μέθοδος Μετωπική Διδασκαλία Προβολή video, slides, cd-rom σχετικά με το υπό εξερεύνηση θέμα Διάλεξη ειδικών Διανομή ενημερωτικών φυλλαδίων από τον αρμόδιο φορέα για τους υγρότοπους και αφίσες σχετικά τόσο με τους υγρότοπους όσο και με το ενδημικό ψάρι Ελληνοπυγόστεο. Μέθοδος Project Ομαδοσυνεργατική Καταιγισμός ιδεών με τη δημιουργία θεματικού χάρτη του υγρότοπου Παιχνίδια ρόλων Δραματοποίηση Παντομίμα Έρευνα Συνέντευξη Χωρισμός σε ομάδες Θεατρικό παιχνίδι Εικαστικά (κολάζ κατασκευές) Το θέμα παρουσιάζεται διαθεματικά μέσα από τη γλώσσα, τα μαθηματικά, τη μελέτη, τη μουσική, την αισθητική αγωγή και τη γυμναστική. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΠΡΟΣΩΠΑ Υπεύθυνο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Φθιώτιδας Σύλλογο Διδασκόντων του 23 ο Δ.Σ. Λαμίας και του 24 ου Δ.Σ.Λαμίας Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του 23 ο Δ.Σ. Λαμίας και του 24 ου Δ.Σ.Λαμ.ίας
Εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων του του 23 ο Δ.Σ. Λαμίας και του 24 ου Δ.Σ.Λαμίας Δήμος Λαμιέων Δασαρχείο Λαμίας Κ.Π.Ε. Στυλίδας Εταιρία Προστασίας των Υγρότοπων ΠΡΟΣΔΟΚΟΜΕΝΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Μέσα από τη διαθεματική και διεπιστημονική εξακτίνωση του προγράμματος ευελπιστούμε να προβληματίσουμε τα παιδιά και να τα ενεργοποιήσουμε, με την αλλαγή τρόπου συμπεριφοράς και σκέψης, σχετικά με την αναγκαιότητα της προστασίας της φύσης. Να αντιληφθούν τους κινδύνους που απειλούν τους υγρότοπους και το ενδημικό ψάρι Ελληνοπυγόστεο. Να αντιληφθούν τη σημασία του όρου «υγρότοπος» και τη χρησιμότητά του γενικά για τον άνθρωπό και ειδικά για τον Ελληνοπυγόστεο.