ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2005 ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ INTERREG III A / CARDS ΕΛΛΑΔΑ - ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

2 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2005 ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ INTERREG III A / CARDS ΕΛΛΑΔΑ - ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ: ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ CARDS ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. Εισαγωγή Σελ. 4 1.1 Δομή της έκθεσης Σελ. 4 1.2 Ταυτότητα του προγράμματος Σελ. 6 2. Μεταβολές των Γενικών όρων Σελ. 21 2.1 Κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις Σελ. 21 2.1.1 Ευρωπαϊκό Περιβάλλον Σελ. 21 2.1.2 Ελλάδα Σελ. 23 2.1.3 ΠΓΔΜ Σελ. 27 2.2 Ελλάδα: Θεσμικό πλαίσιο Σελ. 29 2.3 ΠΓΔΜ : Πορεία προς την ένταξη Σελ. 30 3. Πρόοδος Υλοποίησης του Προγράμματος Σελ. 32 3.1 Γενική εικόνα του Προγράμματος Σελ. 32 3.2 Ποσοτικοποίηση στόχων και καθορισμός δεικτών Σελ. 33 3.3 Πορεία Υλοποίησης Σελ. 38 4. Χρηματοδοτική εκτέλεση του προγράμματος & Σελ. 70 Προβλέψεις 4.1 Χρηματοδοτικός Πίνακας του Προγράμματος Οικονομική Σελ. 70 Απορρόφηση 4.2 Ο κανόνας ν+2 Σελ. 73 4.3 Αιτήσεις πληρωμών και πληρωμές στο πρόγραμμα Σελ. 74 4.4 Προβλέψεις 2006 Σελ. 74 5. Μέτρα διασφάλισης της ποιότητας και της Σελ. 75 αποτελεσματικότητας της υλοποίησης του προγράμματος 5.1 Παρακολούθηση και Αξιολόγηση Σελ. 75 5.2 3HΠροβλήματα κατά την υλοποίηση του Προγράμματος Σελ. 91 Διορθωτικές ενέργειες Προβλεπόμενες ενέργειες 2006 6. Συμβατότητα με τις κοινοτικές πολιτικές Σελ. 95 Παράρτημα Σελ. 99 2

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠ Ε.Ε. Ε.Κ.Τ. Εν. ΔΤΚ ΕΣΥΕ Ε.Τ.Π.Α. Μ Υ.Δ Υ.Ε.Ν. EUROSTAT INTERREG Ο.Π.Σ. Π.Κ.Π. Π/Υ Σ.Π. ΣΔΙΤ Τ.Δ. Τ.Δ.Ε. ΥΠ.ΟΙ.Ο Άξονας Προτεραιότητας Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Ενιαίος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Εθνική Στατική Υπηρεσία Ελλάδος Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης Μέτρο Υπηρεσία Διαχείρισης Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία Διασυνοριακή, διαπεριφερειακή συνεργασία Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Πρόγραμμα Κοινοτικής Πρωτοβουλίας Προϋπολογισμός Συμπλήρωμα Προγραμματισμού Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα Τελικός Δικαιούχος Τεχνικό Δελτίο Έργου Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3

1.1 Δομή της Έκθεσης Η Ετήσια Έκθεση Υλοποίησης του Προγράμματος INTERREG IIIA / CARDS «Ελλάδα Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» (ΠΓΔΜ), συντάσσεται από την Υπηρεσία Διαχείρισης του Προγράμματος της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας INTERREG, εγκρίνεται από την Επιτροπή Παρακολούθησης και υποβάλλεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 37 του Κανονισμού 1260/1999 «Περί γενικών διατάξεων για τα Διαρθρωτικά Ταμεία» και τους κανόνες που ορίζονται στο άρθρο 4, παρ.1 του Ν. 2860/2000. Η Ετήσια Έκθεση του έτους 2005 παρουσιάζει αρχικά τις σημαντικότερες κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις που έλαβαν χώρα εντός του έτους 2005 καθώς και τις σημαντικότερες μεταβολές που πραγματοποιήθηκαν στις Εθνικές, Περιφερειακές και Τομεακές Πολιτικές επιχειρώντας τη σκιαγράφηση των μεταβολών των γενικών όρων σημαντικών για την εκτέλεση του Προγράμματος. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται η πρόοδος υλοποίησης του Προγράμματος παραθέτοντας πληροφόρηση για τους αρχικώς τεθέντες στόχους και δείκτες υλοποίησης και αποτελεσματικότητας, όπως αυτοί έχουν προσδιορισθεί στο εγκεκριμένο έγγραφο του Συμπληρώματος Προγραμματισμού καθώς και οι τυχόν μεταβολές που έχουν προκύψει από την υλοποίηση του Προγράμματος κατά το έτος 2005. Παρουσιάζεται επίσης η πορεία των επιμέρους Αξόνων και Μέτρων του Προγράμματος. Ακολουθεί η παρουσίαση της χρηματοδοτικής εκτέλεσης του Προγράμματος όπου παρατίθενται χρηματοδοτικά στοιχεία και Πίνακες για το σύνολο του Προγράμματος, αλλά και για κάθε Άξονα και Μέτρο ξεχωριστά. Τα μέτρα διασφάλισης της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της υλοποίησης του Προγράμματος INTERREG IIIA / CARDS ΕΛΛΑΔΑ- Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας παρουσιάζονται στη συνέχεια, καθώς επίσης οι αρμοδιότητες και η διάρθρωση των φορέων που συμμετέχουν στη διαχείριση του Προγράμματος Κοινοτικής Πρωτοβουλίας (Π.Κ.Π.) INTERREG IIIA / CARDS ΕΛΛΑΔΑ- ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ. 4

Επιπρόσθετα, παρατίθενται η πρόοδος του Προγράμματος ως προς τις διαδικασίες καθορισμού και έγκρισης των κριτηρίων ένταξης, παρακολούθησης και αξιολόγησης της πορείας υλοποίησης του Προγράμματος καθώς και ελέγχων που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2005. Σε ειδικότερο κεφάλαιο παρατίθενται τα προβλήματα που αντιμετωπίσθηκαν κατά το 2005, παρουσιάζοντας τα θέματα Τεχνικής Βοήθειας, Πληροφόρησης και Δημοσιότητας του Προγράμματος ενώ παρατίθενται οι προγραμματισμένες ενέργειες του Προγράμματος για το έτος 2006. Τέλος, εξετάζονται τόσο η συμβατότητα του Προγράμματος και των επιμέρους Αξόνων και Μέτρων με τις οριζόντιες Κοινοτικές Πολιτικές όσο και η συνάφεια αυτού με άλλα Επιχειρησιακά Προγράμματα που υλοποιούνται στην επιλέξιμη γεωγραφική περιοχή των εμπλεκόμενων κρατών. Συγκεκριμένα η παρούσα έκθεση διαρθρώνεται σε έξι κεφάλαια ως εξής: Στο 1ο κεφάλαιο παρουσιάζεται η δομή της Έκθεσης και η ταυτότητα του Προγράμματος. Το 2ο κεφάλαιο αναφέρεται συνοπτικά στο γενικό πλαίσιο εφαρμογής της παρέμβασης και σε ενδεχόμενες τροποποιήσεις των γενικών όρων που επηρεάζουν σημαντικά την εκτέλεσή της. Στο 3ο κεφάλαιο καταγράφεται αναλυτικά η υλοποίηση του Προγράμματος, σε σχέση με την επίτευξη των γενικών και ειδικών του στόχων. Στο 4ο κεφάλαιο περιγράφεται η χρηματοδοτική εκτέλεση του Προγράμματος. Στο 5ο κεφάλαιο αναφέρονται τα μέτρα που λαμβάνονται για τη διασφάλιση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της εφαρμογής του Προγράμματος. Στο 6ο κεφάλαιο περιγράφεται η συμβατότητα του Προγράμματος με τις κοινοτικές πολιτικές και τα λαμβανόμενα μέτρα για τον συντονισμό με άλλα Επιχειρησιακά Προγράμματα και χρηματοδοτικά μέσα. 5

1.2 Ταυτότητα του Προγράμματος INTERREG III A / CARDS Ελλάδα Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα INTERREG III A / CARDS Ελλάδα - Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας 2000-2006 εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με απόφαση αρ. Ε (2002) 118 / 19-03-2002. Οι συνολικοί πόροι του Προγράμματος ανέρχονται σε 103.333.334, εκ των οποίων 73.000.000 αποτελούν τη χρηματοδοτική συμμετοχή του ΕΤΠΑ, 24.333.333 αποτελούν την Εθνική συμμετοχή και το υπόλοιπο ποσό των 6.000.000 την Ιδιωτική συμμετοχή. Οι επιλέξιμες περιοχές εφαρμογής του Προγράμματος είναι: Για την Ελλάδα: Οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας (Νομοί Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Πέλλας) και Δυτικής Μακεδονίας (Νομός Φλωρίνης) Για την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας : οι Δήμοι: Μπακ, Μπίστρικα, Μπίτολα, Μπόγκντανσι, Μποσίλοβο, Βαλάντοβο, Βιτόλιστε, Γευγελί, Ντεμίρ Κάπγια, Ντομπρούσεβο, Καβαρντάσι, Κονοπίστε, Κούκλις, Μιράβσι, Μούρτινο, Νόβασι, Νόβο Σέλο, Πρίλεπ, Ρέζεν, Σταρ Ντόριαν, Σταραβίνα, Τοπολκάνι, Κάπαρι, Οχρίδα, Στρουμίτσα. Στόχοι, Στρατηγική, Άξονες Προτεραιότητας Λαμβάνοντας υπόψη τις φυσικές ιδιαιτερότητες της περιοχής (μεγάλοι ορεινοί όγκοι, ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες), την ανάγκη για προστασία και αξιοποίηση του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της περιοχής προκειμένου να αναβαθμιστεί η ποιότητα ζωής και τέλος την χρησιμότητα της ενδυνάμωσης των οικονομιών της επιλέξιμης διασυνοριακής περιοχής ο γενικός στόχος του Προγράμματος καθορίζεται ως εξής: "Η ανάδειξη της περιοχής σε πυρήνα και κομβικό σημείο της ειρήνης, της αειφόρου αναπτυξιακής διαδικασίας και της επέκτασης του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου στην ενδοχώρα των Βαλκανίων" 6

Σύμφωνα με τον παραπάνω στόχο, ο επιχειρησιακός στόχος του προγράμματος είναι: "Η ενίσχυση της συνεργασίας της περιοχής στους κοινωνικοοικονομικούς τομείς κοινού ενδιαφέροντος για να καταστεί ανταγωνιστική στο νέο Περιβάλλον που διαμορφώνεται στην ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής χερσονήσου" Από τα παραπάνω προκύπτουν οι ακόλουθοι ειδικοί στόχοι: Άρση της γεωγραφικής και επικοινωνιακής απομόνωσης της περιοχής. Βελτίωση της ασφάλειας των συνόρων. Οικονομική ανάπτυξη της περιοχής και προώθηση της απασχόλησης. Λειτουργική αναβάθμιση της περιοχής με σκοπό την αντιμετώπιση των κοινωνικών, πολιτιστικών, περιβαλλοντικών επιδράσεων / επιπτώσεων. Οι προαναφερθέντες στόχοι θα υλοποιηθούν μέσω παρεμβάσεων που περιέχονται στους εξής άξονες προτεραιότητας: Διασυνοριακές υποδομές Οικονομική Ανάπτυξη & Απασχόληση Ποιότητα Ζωής / Περιβάλλον Τεχνική Βοήθεια Η δομή του προγράμματος INTERREG III Α /CARDS Ελλάδα Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας αναλυμένη σε Άξονες Προτεραιότητας και Μέτρα παρουσιάζεται στους Πίνακες 1 και 2 που ακολουθούν. Πίνακας 1. Δομή του αρχικού προγράμματος INTERREG III A Ελλάδα Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας 7

Άξονας Προτεραιότητας 1. Διασυνοριακές Υποδομές. 2. Οικονομική Ανάπτυξη & Απασχόληση 3. Ποιότητα Ζωής / Περιβάλλον 4. Τεχνική Βοήθεια Μέτρα 1.1. Υποδομές μεταφορών & διασυνοριακών δικτύων 1.2 Βελτίωση της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων 2.1. Ενίσχυση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων 2.2 Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού / Ανάδειξη και προβολή πολιτιστικών και τουριστικών πόρων 2.3 Ανθρώπινοι Πόροι και προώθηση της απασχόλησης 3.1. Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής 3.2. Προστασία της υγείας 3.3 Προστασία, ανάδειξη και διαχείριση φυσικού περιβάλλοντος 3.4 Συνεργασία εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για την προώθηση της διασυνοριακής συνεργασίας 4.1. Διαχείριση του προγράμματος 4.2. Τεχνική Υποστήριξη Στον Άξονα Προτεραιότητας 1 - Διασυνοριακές Υποδομές, το Μέτρο 1.1 Υποδομές Μεταφορών και Διασυνοριακών Δικτύων συμβάλλει στον τομέα παρέμβασης «Εθνικές Οδοί» (κωδ. 3121). Το Μέτρο 1.2 Βελτίωση της Ασφάλειας των Εξωτερικών Συνόρων» συμβάλει στους τομείς παρέμβασης «Μεθοριακοί σταθμοί» (κωδ.320) και «Τεχνολογία Πληροφοριών και Επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την ασφάλεια και την ασφαλή διαβίβαση» (κωδ. 322). Στον Άξονα Προτεραιότητας 2 - Οικονομική Ανάπτυξη & Απασχόληση, το Μέτρο 2.1 Ενίσχυση Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων συμβάλλει στους τομείς 8

παρέμβασης «Επενδύσεις σε φυσικό κεφάλαιο (μηχανήματα και εξοπλισμός, συγχρηματοδότηση κρατικών ενισχύσεων)» (κωδ. 161) και «Επιμεριζόμενες επιχειρηματικές υπηρεσίες» (164). Ανάλογα το Μέτρο 2.2 Ανάπτυξη Εναλλακτικών μορφών τουρισμού /Ανάδειξη και προβολή πολιτιστικών και τουριστικών πόρων συμβάλλει στους τομείς παρέμβασης «Φυσικές επενδύσεις (τουριστικά καταλύματα, εστίαση, εγκαταστάσεις)» (κωδ. 171), «Επιμεριζόμενες υπηρεσίες στον τουριστικό τομέα» (κωδ. 173) και «Διατήρηση, Αποκατάσταση και Ανάδειξη Πολιτιστικής Κληρονομιάς» (κωδ. 354). Επίσης, το Μέτρο 2.3 Ανθρώπινοι Πόροι και Προώθηση της Απασχόλησης συμβάλλει στον τομέα παρέμβασης «Ανάπτυξη παιδαγωγικής και επαγγελματικής κατάρτισης μη συνδεόμενη με ιδιαίτερο τομέα» (κωδ. 23). Στον Άξονα Προτεραιότητας 3 - Ποιότητα Ζωής / Περιβάλλον, το Μέτρο 3.1 Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής συμβάλλει στους τομείς παρέμβασης «Αστικά και Βιομηχανικά Απόβλητα» (κωδ. 343), «Πόσιμο Νερό (συγκέντρωση, αποθήκευση, επεξεργασία και διανομή)» (κωδ. 344), «Αποχέτευση και καθαρισμός λυμάτων» (κωδ. 345) και «Σχεδιασμός και αποκατάσταση» (κωδ. 353). Αντίστοιχα το Μέτρο 3.2 Προστασία της Δημόσιας Υγείας συμβάλλει στον τομέα παρέμβασης «Κοινωνική Υποδομή και Δημόσια Υγεία» (κωδ.36), ενώ το Μέτρο 3.3 Προστασία, Ανάδειξη και Διαχείριση Φυσικού Περιβάλλοντος συμβάλλει στον τομέα παρέμβασης «Προστασία, βελτίωση και ανάπλαση φυσικού περιβάλλοντος» (κωδ. 353) και το Μέτρο 3.4 Συνεργασία Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων για την Προώθηση της Διασυνοριακής Συνεργασίας συμβάλλει στον τομέα παρέμβασης «Ερευνητικά Έργα βασιζόμενα σε Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα» (κωδ. 181). Τέλος, στον Άξονα 4 - Τεχνική Βοήθεια, το Μέτρο 4.1 Διαχείριση του Προγράμματος συμβάλλει στους τομείς παρέμβασης «Προετοιμασία, Υλοποίηση, Παρακολούθηση, Δημοσιότητα» (κωδ.411), «Αξιολόγηση» (κωδ.412), και «Εκπόνηση Μελετών» (κωδ. 413). Το Μέτρο 4.2 «Τεχνική υποστήριξη» συμβάλλει στον τομέα παρέμβασης «Ενημέρωση των πολιτών» (κωδ. 415). O προϋπολογισμός του αρχικού προγράμματος INTERREG III Α Ελλάδα Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας παρουσιάζεται στον Πίνακα 2 που ακολουθεί. 9

Πίνακας 2 Προϋπολογισμός (ΕΥΡΩ) του αρχικού προγράμματος INTERREG III A ΕΛΛΑΔΑ Π.Γ.Δ.Μ. ΕΤΗ ΑΞΟΝΑΣ 1 ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΕ Σ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΑΞΟΝΑΣ 2 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΑΞΟΝΑΣ 3 ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ /ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΑΞΟΝΑΣ 4 ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΑΠΑΝΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙ ΣΜΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΑΠΑΝΗΣ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΥΝΟΛΟ ΕΤΠΑ ΣΥΝΟΛΟ ΚΡΑΤΙΚΗ ΛΟΙΠΟΙ 55.900.000 55.900.000 41.925.000 41.925.000 13.975.000 13.975.000 0 0 ΙΔIΩΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟ ΔΟΤΗΣΗ 21.280.000 15.280.000 11.460.000 11.460.000 3.820.000 3.820.000 0 6.000.000 23.213.333 23.213.333 17.410.000 17.410.000 5.803.333 3.993.333 1.810.000 0 2.940.000 2.940.000 2.205.000 2.205.000 735.000 735.000 0 0 ΣΥΝΟΛΟ 103.333.333 97.333.333 73.000.000 73.000.000 24.333.333 22.523.333 1.810.000 6.000.000 10

Εξετάζοντας τον χρηματοδοτικό Πίνακα του Προγράμματος, διαπιστώνεται ότι ο Άξονας Προτεραιότητας 1- ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ συγκεντρώνει το 54,10% του συνολικού προϋπολογισμού. Ακολουθεί ο Άξονας Προτεραιότητας 3- ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ο οποίος δεσμεύει το 22,46% της Δημοσίας Δαπανης του Προγράμματος, ο Άξονας Προτεραιότητας 2 που συγκεντρώνει το 20,59% του συνολικού προϋπολογισμού ενώ στην τελευταία θέση βρίσκεται ο Άξονας Προτεραιότητας 4-ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ο οποίος και συγκεντρώνει το 2,85% του προϋπολογισμού του Προγράμματος. Ειδικότερα, σε επίπεδο Μέτρου του Προγράμματος, μόνο το Μέτρο 1.1. «Υποδομές μεταφορών» δεσμεύει το 42,60% των πόρων του Προγράμματος. Με μεγάλη διαφορά χρηματοδοτικής βαρύτητας ακολουθούν τα Μέτρα 3.3. «Προστασία, ανάδειξη και διαχείριση φυσικού περιβάλλοντος»,1.2 «Βελτίωση της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων» και 2.2 «Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού / Ανάδειξη και προβολή πολιτιστικών και τουριστικών πόρων» δεσμεύοντας 13,48%, 11,50% και 10,26% των πόρων του Προγράμματος αντίστοιχα. Τέλος, τα Μέτρα 2.1.«Ενίσχυση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων», 3.1.«Βελτίωση της ποιότητας ζωής», 2.3.«Ανθρώπινοι πόροι και προώθηση της απασχόλησης», 4.1. «Διαχείριση του Προγράμματος», 3.2 «Προστασία της Υγείας», 3.4 «Συνεργασία εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για την προώθηση της διασυνοριακής συνεργασίας» και 4.2 «Τεχνική Υποστήριξη» ακολουθούν με ποσοστά 6,58%, 5,17%, 3,75%, 2,28%, 2,25%, 1,57% και 0,57% των πόρων του Προγράμματος αντίστοιχα. Πίνακας 3: Χρηματοδοτικός Πίνακας Π.Κ.Π. INTERREG IIIA/ CARDS ΕΛΛΑΔΑ- Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας 18

Α.Π. 1 Διασυνοριακές Υποδομές 1.1: Υποδομές μεταφορών & διασυνοριακών δικτύων 1.2: Βελτίωση της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων Α.Π. 2 Οικονομική Ανάπτυξη & Απασχόληση 2.1: Ενίσχυση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων 2.2: Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού / Ανάδειξη και προβολή πολιτιστικών και τουριστικών πόρων 2.3: Ανθρώπινοι Πόροι και προώθηση της απασχόλησης Α.Π. 3 Ποιότητα Ζωής / Περιβάλλον 3.1: Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής Συνολικό κόστος (ΕΥΡΩ) Βαρύτητα Μέτρου στον Αξονα (%) Βαρύτητα μέτρου στο Πρόγραμμα (%) Βαρύτητα άξονα στο Πρόγραμμα (%) 55.900.000 54,1 44.020.543 78,75 42,6 11.879.457 21,25 11,5 21.280.000 20,59 6.800.000 31,95 6,58 10.600.000 49,81 10,26 3.880.000 18,23 3,75 23.213.333 22,46 5.339.067 23 5,17 3.2: Προστασία της υγείας 2.321.333 10 2,25 3.3: Προστασία, ανάδειξη και διαχείριση φυσικού περιβάλλοντος 3.4: Συνεργασία εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για την προώθηση της διασυνοριακής συνεργασίας Α.Π. 4 Τεχνική Βοήθεια 4.1: Διαχείριση του προγράμματος 13.928.000 60 13,48 1.624.933 7 1,57 2.940.000 2,85 2.352.000 80 2,28 4.2: Τεχνική Υποστήριξη 588.000 20 0,57 ΣΥΝΟΛΟ Προγράμματος 103.333.333 Τέλος σημειώνεται ότι η ΔΑ των ΠΚΠ INTERREG, σύμφωνα με τον Κανονισμό 1260/99 (άρθρο 14, παρ.2), προχώρησε, σε συνεργασία με τους ΤΔ και την 19

Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατά το έτος 2005 στην επεξεργασία πρότασης αναθεώρησης του προγράμματος. Η διαδικασία επεξεργασίας του ΚΠΕ έχει ολοκληρωθεί, αλλά το αναθεωρημένο ΚΠΕ Πρόγραμμα Γειτνίασης ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ αναμένεται να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρχές του 2006. 20

2. ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ, ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 2.1 Κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις 2.1.1 Ευρωπαϊκό περιβάλλον Η Περιφερειακή Πολιτική καθ όλο το 2005 συνέχισε να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο ενισχύοντας τις υποδομές και τις επενδύσεις στις πιο μειονεκτικές περιοχές, παρά το γεγονός ότι όλο και μεγαλύτερο μέρος των πολιτικών ασκούνταν σε συντονισμένο επίπεδο μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 2005 έκλεισε για τις οικονομίες των μεγάλων κρατών-μελών με ιδιαίτερα χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης των Εθνικών Οικονομιών. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο ρυθμός ανάπτυξης επιβραδύνθηκε το 2005 και διαμορφώθηκε στο 1,3% σε μέσα ετήσια επίπεδα. Κύριες αιτίες της εξέλιξης αυτής εκτιμάται ότι ήταν μεγάλη αύξηση των τιμών του πετρελαίου, οι επιπτώσεις, με χρονική υστέρηση, της ανατίμησης του ευρώ το 2004, καθώς και η προσωρινή επιβράδυνση της παγκόσμιας ζήτησης το πρώτο εξάμηνο του 2005. Ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ, μετρούμενος βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, διατηρήθηκε πάνω από το 2% κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2005 και διαμορφώθηκε σε 2,2% σε μέσα ετήσια επίπεδα. Κύριος παράγοντας για τη διατήρηση του πληθωρισμού πάνω από το επίπεδο του 2% ήταν η έντονη άνοδος της τιμής του πετρελαίου. Εντούτοις, στην εξέλιξη αυτή του πληθωρισμού συνέλαβαν επίσης οι αυξήσεις των έμμεσων φόρων και των διοικητικά καθοριζόμενων τιμών σε ορισμένες χώρες της ζώνης του ευρώ. 21

Το 2005 σημειώθηκε μικρή βελτίωση της δημοσιονομικής θέσης στο σύνολο της ζώνης του ευρώ, καθώς το έλλειμμα εκτιμάται ότι μειώθηκε στο 2,4% του ΑΕΠ από 2,7% του ΑΕΠ το 2004. Όσον αφορά τις εξελίξεις σε επιμέρους χώρες, μείωση του ελλείμματος σημειώθηκε στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα και την Ολλανδία, ενώ σημαντική αύξηση του ελλείμματος εμφάνισαν η Ιταλία και η Πορτογαλία. Σε θεσμικό επίπεδο, σημειώνεται η μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, η οποία αφορά το σύνολο της ΕΕ αλλά ιδιαίτερα τις χώρες της ζώνης του ευρώ. Γενικότερα οι προοπτικές για την οικονομία της ζώνης του ευρώ το 2006 είναι βελτιωμένες σε σύγκριση με το παρελθόν έτος καθώς, μετά την εξωτερική ζήτηση, έχουν ήδη ενισχυθεί οι επιχειρηματικές επενδύσεις, ενώ προβλέπεται να αυξηθεί και η ιδιωτική κατανάλωση, αντανακλώντας την άνοδο του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος και της απασχόλησης. Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες της ΕΚΤ, η άνοδος του ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να κυμανθεί μεταξύ 1,7% και 2,5% το 2006, ενώ ο πληθωρισμός, προβλέπεται να κινηθεί μεταξύ 1,9% και 2,5%. Οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό βασίζονται στην υπόθεση ότι θα διατηρηθούν οι τάσεις για μέτριες μισθολογικές αυξήσεις που χαρακτήριζαν γενικά τη ζώνη του ευρώ τα τελευταία έτη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει άνοδο του ΑΕΠ κατά 1,9% και πληθωρισμό 2,2%. Τέλος, ο ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ προβλέπεται να ανέλθει στο 2,0% το τρέχον έτος και ο πληθωρισμός να υποχωρήσει ελαφρά και να διαμορφωθεί στο 2,1%. Όσον αφορά την ανεργία στην ΕΕ σημειώνουμε ότι ανήλθε στο 8,1% στην Ευρωζώνη, στην οποία η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό με επόμενες τη Γερμανία με 8,7% και τη Γαλλία με 9,1%. Σημειώνουμε ότι ο δείκτης ανεργίας, αφού κορυφώθηκε γύρω στο 9% το 2004, άρχισε να φθίνει το 2005 αντανακλώντας, ειδικότερα, τα ευεργετικά αποτελέσματα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων τόσο στην αγορά προïόντων όσο και στην αγορά εργασίας. 22

Αναμένεται ότι η ανεργία θα υποχωρήσει σε ποσοστό μόλις ανώτερο του 8% το 2007, τόσο στην ΕΕ όσο και στη ζώνη ευρώ. 2.1.2 ΕΛΛΑΔΑ Το 2005 η ελληνική οικονομία συνέχισε να αναπτύσσεται με ικανοποιητικό ρυθμό. Σημειώνεται ότι υπήρξε μια μικρή επιβράδυνση σε σύγκριση με τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης των προηγούμενων ετών που οφειλόταν στην απουσία της ευνοϊκής επίδρασης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, στην αρνητική επίδραση από την άνοδο των τιμών καυσίμων και την μείωση των δημοσίων επενδύσεων λόγω της αναγκαίας εφαρμογής πολιτικής δημοσιονομικής προσαρμογής κατά το παρελθόν έτος. Συγκεκριμένα, ο ετήσιος ρυθμός ανόδου του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος υπερέβη τον αντίστοιχο ρυθμό στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 15 για δέκατο κατά σειρά έτος και, σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΕΣΥΕ, διαμορφώθηκε στο 3,7% το 2005, έναντι 4,7% το 2004 και 4,4% κατά μέσο όρο την τετραετία 2000-2013. Επιπλέον, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες σταθερής αγοραστικής δύναμης (στην Ε.Ε. 15 = 100), αυξήθηκε στο 77,1%, έναντι 75,4% το 2004. Θα πρέπει εξάλλου να τονιστεί ότι η πορεία σύγκλισης προς το μέσο όρο της Ε.Ε. 15 ήταν ταχύτερη το 2005, αφού ο δείκτης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ ως προς το μέσο της Ε.Ε. 15, αυξήθηκε κατά 2,3%, δηλαδή 1,1 εκατ. μονάδες ταχύτερα, σε σχέση με τη μέση ετήσια αύξηση που σημειώθηκε την περίοδο 1994 2004 ( 1,2%). Η επίτευξη του υψηλού ρυθμού ανάπτυξης (και μάλιστα επιταχυνομένου κατά τη διάρκεια του έτους, από 3,5% το α τρίμηνο στο 3,7% στο δ τρίμηνο), αποτελεί μία ιδιαιτέρως σημαντική εξέλιξη, αφού: I. Δεν επαναλήφθηκε η σημαντική επίδραση από τις δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η οποία είχε συμβάλλει κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες στο ρυθμό ανάπτυξης του 2004. 23

II. Η συγκράτηση του ρυθμού ανάπτυξης στο 3,7% (και όχι στο 3,9% όπως αρχικά είχε προβλεφθεί), οφείλεται αποκλειστικά στην απρόσμενη και μη προβλεφθείσα από κανένα διεθνή οργανισμό, άνοδο των τιμών. Το Νοέμβριο του 2004, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμούσε για το 2005, μέση τιμή πετρελαίου στα 45,1$ το βαρέλι (αύξηση κατά 14,8%, έναντι του 2004). Ωστόσο, η αύξηση που σημειώθηκε τελικώς ανήλθε στο 42,3% και η μέση τιμή διαμορφώθηκε στα 54,4$. III. Ο ρυθμός αύξησης των εσόδων από τη ναυτιλία, κατόπιν της σημαντικότατης ανόδου κατά 40% το 2004 (που συνέβαλλε κατά 2,3 ποσοστιαίες μονάδες στο ρυθμό ανάπτυξης), επανήλθε κατά το 2005 στην ομαλότητα της περιόδου 1996 2003, με θετική πλην όμως περιορισμένη επίπτωση (0,2 εκατοστιαίες μονάδες). Παρά όμως τον υψηλό ρυθμό ανάπτυξης, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές μακροοικονομικές και διαρθρωτικές ανισορροπίες, των οποίων συμπτώματα είναι ο σχετικά υψηλός πληθωρισμός, το υψηλό ποσοστό ανεργίας και η διαμόρφωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σε υψηλά επίπεδα. Όσον αφορά στον πληθωρισμό, και παρά την επιτυχή αντιπληθωριστική προσπάθεια που αντικατοπτρίζεται στην συγκράτηση του πυρήνα, από το 3,3% το 2004 στο 3,1% το 2005, σημειώθηκε επιτάχυνση τροφοδοτούμενη κατά βάση από τις απρόσμενα αυξημένες τιμές του πετρελαίου, με αποτέλεσμα την αύξηση του ΓΔΤΚ από 2,9% το 2004 στο 3,5% το 2005. Σύμφωνα με τα τελευταία συγκριτικά στατιστικά στοιχεία της EUROSTAT, το συνολικό επίπεδο τιμών της χώρας μας, έναντι της Ε.Ε. 25 = 100, ανερχόταν το 2004 στο 85,1% και έναντι της Ε.Ε. 15 = 100 στο 81,9%, ήτοι στο χαμηλότερο σημείο των 15 χωρών μελών της Ε.Ε. 15 Σύμφωνα με την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού της ΕΣΥΕ, η συνολική απασχόληση το 2005 αυξήθηκε κατά 1,8% και οι απασχολούμενοι μισθωτοί αυξήθηκαν με ρυθμό, 1,7%, με αποτέλεσμα τη μείωση του ποσοστού ανεργίας, από 10,5% κατά μέσο όρο το 2004, στο 9,9%. 24

Τα ποσοστά ανεργίας κατά περιφέρεια, διαμορφώθηκαν ως εξής: τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας καταγράφονται στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (16,5%), στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (11,8%), στην Ήπειρο (11,4%) και στη Στερεά Ελλάδα και Εύβοια (11,5%). Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας καταγράφονται στα Ιόνια νησιά (7,8%) και στην Κρήτη (8%). Η εξέλιξη της ανεργίας ανά Γεωγραφική Περιφέρεια παρουσιάζει μείωση τα τελευταία δύο χρόνια (2004 και 2005). Συγκεκριμένα, στο υπόλοιπο του Ν. Θεσσαλονίκης και στα Ιόνια Νησιά σημειώνεται η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση ανεργίας γύρω στο 25%, στη Δυτική Ελλάδα, Στερεά Ελλάδα και Περιφέρεια Πρωτευούσης η μείωση είναι περίπου 15%. Ακολουθεί η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, η Κεντρική Μακεδονία, ο Νομός Θεσσαλονίκης και η Κρήτη με μείωση γύρω στο 10% και, τέλος, η Θεσσαλία, η Αττική και η Πελοπόννησος παρουσιάζουν 5% μείωση. Στην Ήπειρο και το Νότιο Αιγαίο το ποσοστό ανεργίας παραμένει σταθερό ενώ στη Δυτική Μακεδονία και το Βόρειο Αιγαίο καταγράφεται μια αύξηση στο ποσοστό ανεργίας γύρω στο 10%. Συνολικά το 2005, ο αριθμός των ανέργων μειώθηκε κατά 28.300 άτομα, η συνολική απασχόληση αυξήθηκε κατά 55.900 άτομα και ειδικότερα ο αριθμός των απασχολουμένων μισθωτών κατά 48.400. Επιπλέον, το ποσοστό ανεργίας των νέων (15 24 ετών), από 30,5% το 1998 περιορίζεται στο 26,3% το 2005 (στην ευρωζώνη το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται σε 17,8% το 2005). Σημαντική μείωση των νέων ανέργων σημειώνεται και μεταξύ 2004 και 2005, κατά 15.600 άτομα. Επίσης το ποσοστό των μακροχρονίως ανέργων μειώθηκε μεταξύ του 2004 και 2005, κατά 18.700 άτομα, στο 5,3% του Εργατικού Δυναμικού, από 5,8% το 2004 και 6,2% το 1998 (στην ευρωζώνη το ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας ανέρχεται στο 4%, το 2004). Το δε ποσοστό της απασχόλησης (επί του πληθυσμού 15 64 ετών), ξεπέρασε για πρώτη φορά το 2005 το 60%, από 59,4% το 2004 και 56% το 1998 (σημειώνεται ότι στην ευρωζώνη το σχετικό ποσοστό ανέρχεται στο 63% το 2004). 25

Συμπερασματικά σημειώνουμε ότι το 2005 υπήρξε ένα κρίσιμο έτος για την Ελληνική Οικονομία, κατά τη διάρκεια του οποίου ελήφθησαν σημαντικότατες διαρθρωτικές πρωτοβουλίες (όπως, ασφαλιστικό τραπεζών, εξυγίανση δημοσίων επιχειρήσεων, προώθηση Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα), οι οποίες σε συνδυασμό με τη σταδιακή μείωση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων, τη δημοσιονομική εξυγίανση και το νέο επενδυτικό νόμο, θα ενισχύσουν τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές της οικονομίας και θα θέσουν τις βάσεις για σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη μακροπρόθεσμα. Η δυναμική της ελληνικής οικονομίας θα ενισχυθεί και από τη βαθμιαία επιτάχυνση της ανάκαμψης στην παγκόσμια και ιδιαιτέρως, την ευρωπαϊκή οικονομία, Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ στην ΕΕ-15 προβλέπεται να ανέλθει το 2006 στο 2% από 1,4% το 2005, και γενικότερα στις χώρες του ΟΟΣΑ στο 2,9%. Η ανάκαμψη αυτή βέβαια θα συνοδεύεται από τη διατήρηση των υψηλών τιμών του πετρελαίου και την αναμενόμενη άνοδο των επιτοκίων στην ευρωζώνη. Οι προοπτικές για το 2006 κρίνονται ευνοϊκές. Ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το 2006 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί γύρω στο 3,5%, δηλαδή σε επίπεδο κατά τι χαμηλότερο από εκείνο του 2005 (3,7% σύμφωνα με τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις της ΕΣΥΕ), και επομένως θα εξακολουθήσει να είναι σημαντικά υψηλότερος από ό,τι στη ζώνη του ευρώ. Επειδή θα εξασθενήσει η επίδραση των εξωγενών παραγόντων που είχαν επηρεάσει δυσμενώς τις τιμές το 2005, προβλέπεται ότι το 2006 ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει μόνον ελαφρά, στο 3,2% από 3,5% το 2005 (σε μέσα ετήσια επίπεδα βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή). Έτσι, ο πληθωρισμός θα διατηρηθεί το 2006 σε σημαντικά υψηλότερο επίπεδο από ό,τι στη ζώνη του ευρώ, με αποτέλεσμα την περαιτέρω διάβρωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Πράγματι, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ως ποσοστό του ΑΕΠ εκτιμάται ότι το 2006 θα διατηρηθεί σε σχετικά υψηλό επίπεδο και θα παρουσιάσει μικρή αύξηση σε σχέση με το 2005, όταν διαμορφώθηκε στο 7,8%. 26

Αν και η απασχόληση αυξήθηκε το 2005, το ποσοστό ανεργίας εξακολουθεί να είναι υψηλό, παρά τον υψηλό ρυθμό ανάπτυξης, γεγονός που υποδηλώνει ότι το πρόβλημα είναι διαρθρωτικό. 2.1.3 Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας Η Π.Γ.Δ.Μ. συνεχίζει να προσπαθεί να εδραιώσει την οικονομική σταθερότητα μετά την κρίση του 2001 μέσω μιας μέτριας οικονομικής ανάπτυξης και ενός πληθωρισμού που διατηρείται σε αρκετά χαμηλά επίπεδα. Στον τομέα του επιχειρησιακού ανασχηματισμού, οι αρχές προχώρησαν στην ιδιωτικοποίηση της εταιρείας ηλεκτρισμού και ενέκριναν ένα μεγάλο αριθμό μέτρων για την ενίσχυση των ξένων επενδυτών. Η θετική ανάπτυξη της οικονομίας της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας συνεχίστηκε το 2005, αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι η αρχικά επιταχυνόμενη μεγέθυνση αρχίζει να επιβραδύνεται. Στον πίνακα που ακολουθεί δίδονται τα βασικά στοιχεία οικονομίας του 2005, καθώς και του 2004 για συγκριτική αντιπαράθεση. 2004 2005 ΑΕΠ (% ρυθμός αύξησης) 2.6 3.6 ΑΕΠ (σε απόλυτες τιμές, δισ. US$) 5,3 5,5 ΑΕΠ (σε απόλυτες τιμές, δισ. ) 2,9 3,8 ΑΕ (κατά κεφαλήν, US$) 2,282 2,570 ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΕΠ ΚΑΤΑ ΚΛΑΔΟΥΣ (% ΑΕΠ) ΓΕΩΡΓΙΑ 9.20 8.60 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ 32.10 32.10 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 58.70 59.30 ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ (%) 0.5 0.7 ΑΝΕΡΓΙΑ (%) 37.7% 37.4 ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (σε US$) 4,57 5,269 ΕΞΑΓΩΓΕΣ ( δισ. US$) 1,67 2,041 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ (δισ. US$) 2,90 3,220 ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ (δισ. US$) 1,230 1,186 ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ (% ΑΕΠ) 23% 21% ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ (σε εκατ. US$) 130 101,1 27

(Ιαν.-Οκτ. 2005) ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΧΡΕΟΣ (σε απόλυτες τιμές, δισ. US$) 1,7 2,2 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΧΡΕΟΣ (% ΑΕΠ) 40% 40% Συγκεκριμένα το 2005 το ΑΕΠ της χώρας σημείωσε αύξηση 3,6% σε σχέση με το 2,6% του 2004. Ο πληθωρισμός βρίσκεται στα ίδια περίπου επίπεδα με το 2004 (ελαχιστα ενισχυμένος κατά 0,2 μονάδες) και το επίπεδο τιμών παραμένει κατά μεγάλο ποσοστό αμετάβλητο συγκρινόμενο με την αντίστοιχη περίοδο το 2004. Η κατάσταση στην αγορά εργασίας βελτιώθηκε μέσα στο 2005. Η ανεργία ανήλθε στο 37,4%. Παρόλα αυτά ο δείκτης ανεργίας θα πρέπει να εξετάζεται με ιδιαίτερη προσοχή, λαμβάνοντας υπόψη το μεγάλο μέγεθος της παραοικονομίας και το γεγονός ότι πολλοί είναι αυτοί που εγγράφονται ως άνεργοι με σκοπό να αποκτήσουν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και όποια άλλη κοινωνική βοήθεια, ενώ την ίδια στιγμή εργάζονται στον τομέα της παραοικονομίας. Κάποιες τροπολογίες που αφορούν την εργασία περιόρισαν τα κριτήρια εγγραφής στους καταλόγους ανέργων με απώτερο στόχο την μείωση της ανεργίας. Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών της χώρας το δημόσιο έλλειμμα παρουσίασε μικρή αύξηση μέσα στο 2005 ενώ η παγίωση των δημόσιων οικονομικών οφείλεται κυρίως στην μείωση του ποσοστού του ακαθάριστου εθνικού χρέους στο ΑΕΠ, το οποίο ανήλθε στο 40% το 2005. 28

2.2 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ - ΕΛΛΑΔΑ Κατά το έτος 2005 πραγματοποιήθηκε η ψήφιση του Νόμου 3316/2005 (ΦΕΚ 42Α/22-2-2005) "Ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις ", που επηρεάζει άμεσα ή έμμεσα την υλοποίηση του Προγράμματος, σε σχέση με την εκπόνηση μελετών για το Πρόγραμμα. Επιπλέον, ψηφίστηκε ο Νόμος 3389/2005 «Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα» (ΦΕΚ 232/22-9-2005) που ενδεχόμενα να εφαρμοστεί στην υλοποίηση έργων για το Πρόγραμμα. Επίσης, ψηφίστηκε ο Νόμος 3310/2005 «μέτρα για τη διασφάλιση της διαφάνειας και την αποτροπή καταστρατηγήσεων κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων» (ΦΕΚ 30Α/14.2.2005. Στη συνέχεια ο νόμος αυτός τροποποιήθηκε από τον Ν.3414/2005 (ΦΕΚ 279 Α /10.11.05) «Τροποποίηση του Ν. 3310/2005 (ΦΕΚ 30Α/14.2.2005) μέτρα για τη διασφάλιση της διαφάνειας και την αποτροπή καταστρατηγήσεων κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων». Το νομοθετικό αυτό πλαίσιο επιφέρει μια σειρά τροποποιήσεων στη διαδικασία ανάθεσης των δημόσιων συμβάσεων σε σχέση με θέματα διαφάνειας. Επίσης, με δεδομένου ότι στο Πρόγραμμα προβλέπονται δράσεις επιχειρηματικότητας υπέρ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ψηφίστηκε η ΚΥΑ 14871/ΕΥΣ 3047/20-4- 2005 (ΦΕΚ 575/Β/28-4-2005) για τη «Ρύθμιση θεμάτων που αφορούν την εφαρμογή δράσεων κρατικών ενισχύσεων ΜΜΕ στο πλαίσιο Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της Προγραμματικής Περιόδου 2000-2006 σύμφωνα με το άρθρο 35 του Ν. 3016/2002 (ΦΕΚ 110 Α), η οποία θα εφαρμοστεί και στο συγκεκριμένο πρόγραμμα. 29

Τέλος σημειώνεται ότι σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο, κατά το έτος 2005, ψηφίστηκε ο Κανονισμός (ΕΚ) 1564/2005 της Επιτροπής της 7ης Σεπτεμβρίου 2005 για κατάρτιση τυποποιημένων εντύπων προς δημοσίευση προκηρύξεων και γνωστοποιήσεων στο πλαίσιο των διαδικασιών δημοσίων συμβάσεων των Οδηγιών 2004/17/ΕΚ και 2004/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. 2.3 Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας Πορεία προς την ένταξη Στον τομέα της αγοράς εργασίας εξακολουθεί να παρουσιάζεται ουσιαστικό νομοθετικό έργο (όπως ο Νόμος περί Εργασιακών Σχέσεων και Νόμος περί Εργασίας και Αποζημιώσεως λόγω Ανεργίας, Νόμος Ενίσχυσης της Απασχόλησης), ενώ παράλληλα εφαρμόζονται μέτρα που επιτρέπουν τους θεσμούς της ολιγόωρης εργασίας (part-time), προσωρινής απασχόλησης και εργασίας από το σπίτι. Επιπλέον, η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί σημαντική προτεραιότητα της Π.Γ.Δ.Μ. Σχετικός νόμος ρυθμίζει ζητήματα που αφορούν το περιβάλλον με στόχο όχι μόνο την προστασία αλλά και τη βελτίωση στοιχείων του περιβάλλοντος όπως: το έδαφος, ο αέρας, οι φυσικοί πόροι καθώς και η προστασία του στρώματος του όζοντος0f1. Στον τομέα του τουρισμού και συναφών υπηρεσιών, το νομοθετικό έργο έγκειται σε ένα Νόμο περί Τουριστικών Δραστηριοτήτων (Law on Tourism Activity), που αφορά τον τρόπο και τις προϋποθέσεις για την εκτέλεση τουριστικών δραστηριοτήτων. Τέλος το Υπουργείο Οικονομικών της Π.Γ.Δ.Μ έχει θεσπίσει σειρά κανονισμών περί κρατικών ενισχύσεων, για την προστασία των βασικών δικαιωμάτων των καταναλωτών, τις συνθήκες και τον τρόπο προστασίας των καταναλωτών καθώς και 1 «Strengthening the capacity of the Ministry of Environment and Physical Planning», Law on Environment 30

τις συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτουργεί το εμπόριο και μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τους τελευταίους1f2. Στο Παράρτημα της παρούσας έκθεσης δίδεται σειρά νόμων του Υπουργείου Οικονομικών που ρυθμίζουν το νομοθετικό πλαίσιο για τη ΠΓΔΜ. 2 Ministry of Economy official site 31

3. ΠΡΟΟΔΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 3.1 Γενική εικόνα του Προγράμματος Στην παρούσα παράγραφο παρατίθεται συνοπτικά η γενική εικόνα του Προγράμματος, όπως αυτή διαμορφώθηκε στο τέλος του 2005. Κατά την διάρκεια των ετών 2002 και 2003 το πρόγραμμα βρισκόταν σε πρώιμη φάση υλοποίησης, χωρίς να υπάρχει ικανοποιητικός βαθμός ενεργοποίησης των Μέτρων του και κατ επέκταση δεν είχε να επιδείξει αποτελέσματα σχετικά με οικονομική απορρόφηση και φυσική πρόοδο, με εξαίρεση την προκαταβολή (7%) της κοινοτικής συνδρομής. Όπως το 2004 έτσι και κατά το έτος 2005 το πρόγραμμα παρουσίασε πρόοδο στην ενεργοποίηση, τις εντάξεις έργων, την φυσική υλοποίηση, την οικονομική απορρόφηση και στην οργάνωση των Μηχανισμών Διαχείρισης και παρακολούθησής του καθώς η Υπηρεσία Διαχείρισης προσπάθησε να αντιμετωπίσει όλα τα προβλήματα που επηρέασαν αρνητικά την πρόοδο του προγράμματος. Η πρόοδος όσον αφορά την ενεργοποίηση, τις εντάξεις έργων, την φυσική υλοποίηση & οικονομική απορρόφηση αφορά κατά κύριο λόγο τα Μέτρα 1.1 (υποδομές μεταφορών), 3.2 (προστασία της υγείας) και 3.3 (προστασία, ανάδειξη κα διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος. Η Γενική εικόνα του Προγράμματος για το 2005, σε επίπεδο πορείας υλοποίησης, αποτυπώνεται στον πίνακα που ακολουθεί, όπου συνοψίζονται οι βασικοί δείκτες για την αποτίμηση του Προγράμματος στις 31/12/2002, στις 31/12/2003, 31/12/2004 και στις 31/12/2005. Στο παράρτημα παρουσιάζονται αναλυτικά οι δείκτες του πίνακα που ακολουθεί. 32

Δείκτης Δείκτης ενεργοποίησης Δείκτης προόδου απορρόφησης Δείκτης προόδου πραγματοποίησης Δείκτης αποτελεσματικότητας Δείκτης αποδοτικότητας Τιμή (31.12.2002) Τιμή (31.12.2003) 0,00% 5,13% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% Τιμή (31.12.2004) Τιμή (31.12.2005) 65% 77% 23,75% 24,19% 23,75% 24,19% 41,94% 75% 100% 100% 3.2 Ποσοτικοποίηση στόχων και καθορισμός δεικτών Στην παρούσα παράγραφο παρουσιάζονται οι τιμές βάσης και στόχων των δεικτών του Προγράμματος, όπως αυτοί καθορίζονται στο Συμπλήρωμα Προγραμματισμού. Μέσω των δεικτών αυτών θα γίνει η παρακολούθηση της υλοποίησης του Προγράμματος και η αξιολόγηση των επιπτώσεων. 33

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΡΟ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΕΙΚΤΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡ/ΤΟΣ ΠΡΟΓΡ/ΣΜΟΥ ΤΙΜΗ ΒΑΣΗΣ ΣΤΟΧΟΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ 2006 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟΧΩΝ ΩΣ 31/12/05 1.ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ & ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ Μήκος οδικού δικτύου συμπλήρωση (km) (κατασκευή 1 km οδογέφυρας) Μήκος οδικού δικτύου νέα χάραξη (km) 1,45 2,45 km 0% - 14,6 km 0% I. ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Κτίρια που βελτιώνονται (τ.μ.) - 3.029 0% 2. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ Νέα κτίρια που κατασκευάζονται (τ.μ.) - 2.994 0% Προμήθεια εξοπλισμού (σετ) - 16 0% 34

1 : ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Αριθμός επενδύσεων 17 37 0% 0% Αριθμός επενδύσεων 20 365 II: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 2 : ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ/ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Αριθμός κλινών - 280 Αριθμός Μελετών - 7 Αριθμός παρεμβάσεων σε διατηρητέα κτίσματα, ιστορικούς και αρχαιολογικούς χώρους 4 7 0% 0% 0% 3 : ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Αριθμός εκπαιδευόμενων Αριθμός Προγραμμάτων 1.295 600 42 12 0% 0% 35

1. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ 2. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Μήκος αποχετευτικού δικτύου Μήκος δικτύου ύδρευσης Αριθμός μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων Αριθμός πιλοτικών έργων - 20-15 19 21-2 Κατασκευή ΔΙΚΕΔΥ 1 2 50% Αριθμός μελετών - 4 0% 0% 0% 0% 0% ΙΙΙ: ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ/ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 3: ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 4: ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Αριθμός μελετών 1 5 Αριθμός μελετών - 3 Έκταση περιοχών Natura 2000 στις οποίες θα γίνουν παρεμβάσεις διαχείρισης (τ.χλμ.) Αριθμός εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Αριθμός Προγραμμάτων ανταλλαγής φοιτητών - 31.278-4 - 2 0% 0% 0% 0% 0% 36

IV: ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ 1: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Ενέργειες εξωτερικής αξιολόγησης (πλήθος υπογεγραμμένων συμβάσεων) - 1 75% 2: ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Επικοινωνιακό Σχέδιο Δράσης - 1-37

3.3 Πορεία Υλοποίησης του Προγράμματος Η παρουσίαση της πορείας υλοποίησης του προγράμματος αποτελεί βασικό στοιχείο της Ετήσιας Έκθεσης στο πλαίσιο της οποίας αποτυπώνεται η πρόοδος που σημειώθηκε κατά το εξεταζόμενο έτος τόσο στο σύνολο του Προγράμματος όσο και σε επιμέρους Άξονες Προτεραιότητας και Μέτρα. 38

Άξονας Προτεραιότητας 1 και Μέτρα 1.1 και 1.2 Στόχοι Οι βασικοί στόχοι του Άξονα προτεραιότητας 1 είναι οι ακόλουθοι 1. άρση της απομόνωσης της διασυνοριακής περιοχής και τη βελτίωση των συνθηκών ασφαλούς μετακίνησης ανθρώπων και αγαθών 2. ανάδειξη των παραμεθόριων περιοχών ως πύλες εξόδου-εισόδου προς την ευρύτερο Ευρωπαϊκό χώρο 3. αντιμετώπιση φαινομένων λαθρομετανάστευσης, λαθρεμπορίου και παράνομων δραστηριοτήτων που περιοχής. εμποδίζουν την ανάπτυξή της επιλέξιμης Περιεχόμενο Ο Άξονας προτεραιότητας 1 περιλαμβάνει τα μέτρα 1.1 και 1.2. Το μέτρο 1.1 αφορά στις Υποδομές Μεταφορών και Διασυνοριακών Δικτύων και το μέτρο 1.2 αφορά στην Βελτίωση της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων. Χρηματοδοτικό Σχήμα Το χρηματοδοτικό σχήμα του Άξονα 1 έχει ως εξής: Συνολικό Κόστος (Σ.Κ.) 55.900.000 Δημόσια Δαπάνη (Δ.Δ.) 55.900.000 Κοινοτική Συμμετοχή (ΕΤΠΑ) 41.925.000 Εθνική Συμμετοχή 13.974.729 Ιδιωτική Συμμετοχή 0 39

Πορεία Υλοποίησης Άξονα Προτεραιότητας 1 Η πορεία υλοποίησης του Άξονα Προτεραιότητα για την περίοδο 2000 2005 δίνεται στο Διάγραμμα Δ1. Δ1 ΠΟΡΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1 100.000.000 90.000.000 80.000.000 70.000.000 60.000.000 55.900.000 55.900.000 50.000.000 40.000.000 24.807.988 24.793.317 30.000.000 20.000.000 10.000.000 0 Π/Υ Μέτρου Π/Υ Προσκλήσεων Π/Υ Ενταγμένων Έργων Δηλωθείσες δαπάνες στο ΟΠΣ Μέτρο 1.1 (Υποδομές μεταφορών) Στόχοι Ο βασικός στόχος του Μέτρου 1.1 (Υποδομές μεταφορών) είναι η βελτίωση των υποδομών μεταφορών μέσω παρεμβάσεων που αφορούν έργα οδοποιίας όπως μελέτες, διανοίξεις, κατασκευές ανισόπεδων κόμβων, κατασκευές σηράγγων, βελτιώσεις υφιστάμενης χάραξης δρόμων, παρακάμψεις, διαπλατύνσεις, κατασκευές γεφυρών, καθώς και στην κατασκευή νέας χάραξης δρόμου. Επιπλέον θα δοθεί έμφαση στη βελτίωση / εκσυγχρονισμό των σιδηροδρομικών υποδομών (μελέτες, βελτίωση και εκσυγχρονισμός υφιστάμενων γραμμών) 40

Χρηματοδοτικό Σχήμα Το χρηματοδοτικό σχήμα του Μέτρου 1.1 έχει ως εξής: Συνολικό Κόστος (Σ.Κ.) 44.020.543 Δημόσια Δαπάνη (Δ.Δ.) 44.020.543 Κοινοτική Συμμετοχή (ΕΤΠΑ) 33.015.407 Εθνική Δημόσια Συμμετοχή 11.005.136 Ιδιωτική Συμμετοχή 0 Πορεία Υλοποίησης Μέτρου 1.1 Σχετικά με την πρόοδο υλοποίησης του Μέτρου 1.1 κατά το έτος 2005, αναφέρονται τα ακόλουθα: Στο Μέτρο 1.1 έχουν δημοσιευθεί 2 προσκλήσεις συνολικού προϋπολογισμού 44. 020. 543 2F3. Στο Μέτρο υπάρχει ενταγμένο με την απόφαση 50023/ΥΔ3693 της 20 ης Δεκεμβρίου του 2004 το έργο: «Γενική ανακαίνιση της Σ/Γ Θεσσαλονίκης Ειδομένης και επεμβάσεις σε εντοπισμένα τμήματα γραμμής της Δ.Π.Μ.Θ.», (προϋπολογισμού 24.00.000 ) 3 Η ενεργοποίηση του Μέτρου 1.1 έγινε με τη δημοσίευση της 1ης πρόσκλησης (Ιανουάριος 2004) για την «Βελτίωση Οδικών Υποδομών». Ο συνολικός προϋπολογισμός της πρόσκλησης ανερχόταν σε 44.020.543. Η 2η πρόσκληση του μέτρου έγινε στις 25 Νοεμβρίου 2004 και αφορούσε στις κατηγορίες πράξεων: 1. «Βελτίωση και Αναβάθμιση των σιδηροδρομικών υποδομών», για ποσό ύψους 16.000.000 2. «Βελτίωση Οδικών Υποδομών», για ποσό ύψους 28.020.543 Οι δυνητικοί τελικοί δικαιούχοι ήταν ο ΟΣΕ και το ΥΠΕΧΩΔΕ. Ο συνολικός προϋπολογισμός για την πρόσκληση ανερχόταν σε 44.020.543. 41

Το έργο αφορά στην αναβάθμιση 65,9 χλμ σιδηροδρομικής γραμμής. Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε 31.693.741,42 ενώ ο επιλέξιμος προϋπολογισμός είναι 24.000.000. Η διαφορά μεταξύ συνολικού και επιλέξιμου προϋπολογισμού θα καλυφθεί από εθνικούς πόρους. Σημειώνεται ότι το έργο έχει ολοκληρωθεί. Το ποσοστό συμβασιοποιημένων έργων του Μέτρου ανέρχεται σε 54,51% (24.000.000 ), ενώ οι καταχωρημένες δαπάνες στο ΟΠΣ ανέρχονται σε 24. 000. 000 Κατά το 2005 δεν εντάχθηκε άλλο έργο στο Μέτρο 1.1. Σημειώνεται ότι όσον αφορά το έργο «Νέα χάραξη στο τμήμα Φλώρινα Νίκη», λόγω διοικητικών εμπλοκών το έργο δεν έχει προχωρήσει.. Το έργο αφορά στην κατασκευή του οδικού τμήματος από τον κόμβο Φλώρινας έως τον συνοριακό σταθμό της Νίκης και ο προβλεπόμενος προϋπολογισμός εκτιμάται στα 32.000.000 περίπου. Η πορεία υλοποίησης του Μέτρου συνοψίζεται στον πίνακα που ακολουθεί. ΜΕΤΡΟ 1.1 ΠΟΡΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΟΠΣ 31.12.05 24.000.000,00 24.000.000,00 ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΤΑΓΜΕΝΩΝ ΕΡΓΩΝ 1 24.000.000,00 44.020.543,00 44.020.543,00 ΣΥΝΟΛΟ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ 0,00 5.000.000,00 10.000.000,0 15.000.000,0 20.000.000,0 25.000.000,0 30.000.000,0 35.000.000,0 40.000.000,0 45.000.000,0 50.000.000,0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΕΤΡΟΥ Μέτρο 1.2 Βελτίωση της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων Στόχοι Ο βασικός στόχος του Μέτρο 1.2 (βελτίωση της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων) είναι η βελτίωση αναβάθμιση συστημάτων παρακολούθησης και 42

διοικητικών διαδικασιών που θα συνδράμουν στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που παρουσιάζονται στη διασυνοριακή περιοχή από τις παράνομες δραστηριότητες, έτσι ώστε τα σύνορα να λειτουργήσουν ως πύλες επικοινωνίας για την ελεύθερη ροή πολιτών και προϊόντων. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η κατασκευή νέων μεθοριακών σταθμών, η βελτίωση υφισταμένων μεθοριακών σταθμών, ο εκσυγχρονισμός του εξοπλισμού των αρμόδιων αστυνομικών και τελωνειακών παραμεθόριων υπηρεσιών και η δημιουργία δικτύων συνεργασίας για την ασφαλή διακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων. Χρηματοδοτικό Σχήμα Το χρηματοδοτικό σχήμα του Μέτρου 1.2 έχει ως εξής: Συνολικό Κόστος (Σ.Κ.) 11.879.457 Δημόσια Δαπάνη (Δ.Δ.) 11.879.457 Κοινοτική Συμμετοχή (ΕΤΠΑ) 8.909.593 Εθνική Δημόσια Συμμετοχή 2.969.593 Ιδιωτική Συμμετοχή 0 Πορεία Υλοποίησης Μέτρου 1.2 Η επαναπροκήρυξη του Μέτρου 1.2 έλαβε χώρα το 2005 και αφορούσε στην προμήθεια εξοπλισμού, την κατασκευή και τον εκσυγχρονισμό Μ.Σ. και ανάπτυξη δικτύων συνεργασίας, προϋπολογισμού 11. 879. 457. Από την παραπάνω πρόσκληση εγκρίθηκαν (Γραπτή Διαδικασία 5-12-2005) τα ακόλουθα έργα: 43

1 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ 807.988,22. ΛΑΘΡΟΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟΥ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ 2 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ 1.280.000. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 3 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ 1.470.000. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 4 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΦΥΛΑΞΗΣ 4.000.000. ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΘΟΡΙΩΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ 5 ΜΕΘΟΡΙΑΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΝΙΚΗΣ 8.817.000. Ο συνολικός αριθμός των εγκεκριμένων έργων ανήλθε σε 16. 374. 988,22. Από τα παραπάνω εγκεκριμένα έργα, στο Μέτρο 1.2 εντάχθηκε κατά το έτος 2005 το έργο : «ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΛΑΘΡΟΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟΥ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ», προυπολογισμού 807.988,22. Το έργο αφορά τη Προμήθεια Μοτοσικλετών Δικύκλων διαφόρων, Μοτοσικλετών Δικύκλων Ασυρματοφόρων, Μοτοσικλετών Δικύκλων Ασυρματοφόρων, Αυτοκινήτων Ασυρματοφόρων περιπολικών, Αυτοκινήτων επιβατηγών διαφόρων και Αυτοκινήτων Λεωφορείων (28) θέσεων. Οι Δαπάνες στο ΟΠΣ την 31.12.2005 για το παραπάνω έργο ανήλθαν σε 793. 317, 34. Η πορεία υλοποίησης του Μέτρου συνοψίζεται στον πίνακα που ακολουθεί. 44

ΜΕΤΡΟ 1.2 ΠΟΡΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΟΠΣ 31.12.05 793.317,34 807.988,22 ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΤΑΓΜΕΝΩΝ ΕΡΓΩΝ 1 16.374.988,22 ΣΥΝΟΛΟ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΕΡΓΩΝ 11.879.457,00 11.879.457,00 ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ 0,00 2.000.000,00 4.000.000,00 6.000.000,00 8.000.000,00 10.000.000,00 12.000.000,00 14.000.000,00 16.000.000,00 18.000.000,00 ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΕΤΡΟΥ Άξονας Προτεραιότητας 2 και Μέτρα 2.1, 2.2 και 2.3 Στόχοι Στόχοι του Άξονα Προτεραιότητας 2 είναι η : α) υποστήριξη διασυνοριακών επιχειρηματικών συνεργασιών για την ενίσχυση του οικονομικού ιστού της επιλέξιμης περιοχής, β) υποστήριξη των διασυνοριακών δομών για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού με σκοπό την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών και τη δημιουργία κοινών συστημάτων αειφορικής διαχείρισης, γ) ανάδειξη της πολιτισμικής ταυτότητας της περιοχής και ενίσχυση των πολιτιστικών ανταλλαγών, και δ) προώθηση της απασχόλησης και των ίσων ευκαιριών μα την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού αλλά και των ιδρυμάτων εκπαίδευσης και έρευνας στη διασυνοριακή περιοχή Περιεχόμενο Ο Άξονας προτεραιότητας 2 περιλαμβάνει τα μέτρα 2.1, 2.2 και 2.3. Το μέτρο 2.1 αφορά στην ενίσχυση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, το μέτρο 2.2 αφορά στην ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού και τη ανάδειξη και προβολή 45

πολιτιστικών και τουριστικών πόρων και το μέτρο 2.3 αφορά στους ανθρώπινους πόρους και την προώθηση της απασχόλησης. Χρηματοδοτικό Σχήμα Το χρηματοδοτικό σχήμα του Άξονα Προτεραιότητας 2 έχει ως εξής: Συνολικό Κόστος (Σ.Κ.) 21.280.000 Δημόσια Δαπάνη (Δ.Δ.) 15.280.000 Κοινοτική Συμμετοχή (ΕΤΠΑ) 11.460.000 Εθνική Συμμετοχή 3.820.000 Ιδιωτική Συμμετοχή 6.000.000 Πορεία Υλοποίησης Άξονα Προτεραιότητας 2 Η πορεία υλοποίησης του Άξονα Προτεραιότητας 2 για την περίοδο 2000-2005 δίνεται στο Διάγραμμα Δ2. Δ2 ΠΟΡΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2 100.000.000 90.000.000 80.000.000 70.000.000 60.000.000 50.000.000 40.000.000 21.280.000 30.000.000 20.000.000 10.000.000 5.350.000 3.984.951 51.231 0 Π/Υ Μέτρου Π/Υ Προσκλήσεων Π/Υ Ενταγμένων Έργων Δηλωθείσες δαπάνες στο ΟΠΣ 46

Μέτρο 2.1 Ενίσχυση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων Στόχοι Ο βασικός στόχος του Μέτρου 2.1 (Ενίσχυση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων) είναι: (α) η τόνωση της διασυνοριακής επιχειρηματικότητας, (β) η διαμόρφωση κοινών αντιλήψεων και δομών, (γ) η ανάληψη κοινών δράσεων από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε κλάδους κοινού ενδιαφέροντος (δ) η ανάπτυξη διασυνοριακών δικτύων οικονομικών σχέσεων. Οι προτεραιότητες του Μέτρου ιεραρχούνται ως εξής: (α) υλοποίηση επενδύσεων στους τομείς της μεταποίησης (βιομηχανία, βιοτεχνία, οικοτεχνία) και των υπηρεσιών, (β) Ενίσχυση δράσεων για την ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας και μεταφοράς τεχνογνωσίας, (γ) Ενίσχυση συλλογικών φορέων για την υποστήριξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Χρηματοδοτικό Σχήμα Το χρηματοδοτικό σχήμα του Μέτρου 2.1 έχει ως εξής: Συνολικό Κόστος (Σ.Κ.) 6.800.000 Δημόσια Δαπάνη (Δ.Δ.) 3.400.000 Κοινοτική Συμμετοχή (ΕΤΠΑ) 2.550.000 Εθνική Δημόσια Συμμετοχή 850.000 Ιδιωτική Συμμετοχή 3.400.000 47

Πορεία Υλοποίησης Μέτρου 2.1 Σχετικά με την πρόοδο υλοποίησης του Μέτρου σημειώνεται ότι δεν πραγματοποιήθηκε ενεργοποίηση του, αφού καθ όλη την διάρκεια του 2005 (δεν δημοσιεύθηκε καμία πρόσκληση). Το Μέτρο 2.1 παρουσιάζει ιδιαίτερη καθυστέρηση στην ενεργοποίηση και υλοποίηση του γεγονός που οφείλεται κυρίως στην έλλειψη κατάλληλου θεσμικού πλαισίου για την εφαρμογή των κρατικών ενισχύσεων για τις ΜΜΕ ως τον Απρίλιο του 2005 όποτε και ψηφίστηκε η ΚΥΑ 14871/ΕΥΣ3047/20-4-2005 (ΦΕΚ 575/τΒ/28-4-2005), καθώς και στην αναγκαιότητα προσδιορισμού των επιλέξιμων επιχειρηματικών κλάδων ώστε να εξασφαλιστεί ο διασυνοριακός χαρακτήρας των επενδύσεων. Κατά το 2005 δεν υπήρξαν νομικές δεσμεύσεις για και επομένως οι δαπάνες στο ΟΠΣ είναι μηδενικές. Η πορεία υλοποίησης του Μέτρου συνοψίζεται στον πίνακα που ακολουθεί. ΜΕΤΡΟ 2.1 ΠΟΡΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΟΠΣ 31.12.05 0,00 0,00 ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΤΑΓΜΕΝΩΝ ΕΡΓΩΝ 1 0,00 0,00 6.800.000,00 ΣΥΝΟΛΟ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ 0,00 1.000.000,00 2.000.000,00 3.000.000,00 4.000.000,00 5.000.000,00 6.000.000,00 7.000.000,00 8.000.000,00 ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΕΤΡΟΥ 48

Μέτρο 2.2 Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού/ Ανάδειξη και προβολή πολιτιστικών και τουριστικών πόρων Στόχοι Ο βασικός στόχος του Μέτρου 2.2 (Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού/ Ανάδειξη και προβολή πολιτιστικών και τουριστικών πόρων) είναι: (α) η ανάδειξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού ως οικονομική βάση διασυνοριακής συνεργασίας, ειδικότερα στο πεδίο της ανταλλαγής τεχνογνωσίας σε ζητήματα προώθησης-προβολής του τουριστικού προϊόντος, καθώς και (β) η ανάδειξη και αξιοποίηση των κοινών ιστορικών και πολιτισμικών στοιχείων της διασυνοριακής περιοχής και η προώθηση σύγχρονων μορφών πολιτισμού, κυρίως όσων μπορούν να συγκροτηθούν ως πολιτιστικό προϊόν, συμβάλλοντας στην τουριστική ανάπτυξη. Χρηματοδοτικό Σχήμα Το χρηματοδοτικό σχήμα του Μέτρου 2.2 έχει ως εξής: Συνολικό Κόστος (Σ.Κ.) 10.600.000 Δημόσια Δαπάνη (Δ.Δ.) 8.000.000 Κοινοτική Συμμετοχή (ΕΤΠΑ) 6.000.000 Εθνική Δημόσια Συμμετοχή 2.000.000 Ιδιωτική Συμμετοχή 2.600.000 Πορεία Υλοποίησης Μέτρου 2.2 Σχετικά με την πρόοδο υλοποίησης του Μέτρου κατά το έτος 2005 σημειώνονται τα ακόλουθα: 49

Από τις 2 προσκλήσεις3f4 του Μέτρου (συνολικού προϋπολογισμού 5.350.000 ) εγκρίθηκαν συνολικά 14 έργα προυπολογισμού 5.556.000,05. Από αυτά υπάρχουν αποφάσεις ένταξης του 2005 για τα ακόλουθα έργα: 1 2 3 4 5 6 7 Δημιουργία πολιτιστικής διαδρομής και ανάδειξη μνημείων του Δήμου Πρεσπών Επανάχρηση σιδηροδρομικού σταθμού Φλώρινας ως πινακοθήκης και δράσεις στήριξης καλλιτεχνικής δημιουργίας Αποκατάσταση του μηχανολογικού εξοπλισμού των υδρόμυλων στην Έδεσσα και αναπαραγωγή Μπατανίου Διαδρομές στον παραδοσιακό πολιτισμό της Φλώρινας Ανάδειξη διαμόρφωση αρχαιολογικού χώρου Έδεσσας Συντήρηση διακόσμου παλαιός μητρόπολης Έδεσσας Ανάπλαση μνημείων στο «γκάζι» για στέγαση φορέα πολιτιστικών δραστηριοτήτων βαλκανικής μουσικής παράδοσης 550.000,00 624.951,25 393.429,58 799.800,00 450.000,00 366.900,00 800.000,00 Ο συνολικός προϋπολογισμός των ενταγμένων έργων ως τις 31.12.2005 ανέρχεται στα 3.984.949,87. 3.985.080,25 Σημειώνεται ότι για τα παραπάνω έργα υπήρξαν νομικές δεσμεύσεις κατά το 2005 μόνο για το έργο «Ανάδειξη διαμόρφωση αρχαιολογικού χώρου Έδεσσας», ύψους 450.000 και οι καταγεγραμμένες δαπάνες στο ΟΠΣ ανέρχονται σε 51.231,25. 4 Η ενεργοποίηση του Μέτρο 2.2 έγινε με την δημοσίευση της 1ης πρόσκλησης (Ιανουάριος 2004) που αφορούσε δράσεις αναβάθμισης του οικιστικού περιβάλλοντος και ανάδειξης της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Ο προϋπολογισμός της πρόσκλησης ανήλθε στα 4.000.000. Η 2η πρόσκληση του Μέτρου 2.2 έγινε τον Μάρτιο 2004 και αφορούσε δράσεις για την ανάδειξη και προβολή στοιχείων της πολιτιστικής κληρονομιάς, με έμφαση στη βυζαντινή κληρονομιά. Ο προϋπολογισμός της πρόσκλησης ανήλθε στα 1.350.000. 50