ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 20 12 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Μαρία Ηλιοπούλου, Βαγγέλης Στεφαδούρος,Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. A1. Ο υδρογονα*νθρακας με το συντακτικο* τυ*πο CH=CH-CH 2 ονομα*ζεται: α. 1,3-διμεθυλο-1-προπένιο β. 2 -πεντένιο γ. 3-μεθυλο-2-βουτένιο δ. 3-πεντένιο A2. Από τις παρακάτω άκυκλες οργανικές ενώσεις C 6 H 10 C 2 H 6 Ο CH 4 Ο C 4 H 8 C 3 H 6 Ο (I) (II) (III) (IV) (V) κορεσμένες είναι: α. οι (ΙΙ), (ΙΙΙ) και (V) β. η (V) γ. όλες δ. καμία A3. Το 1 ο μέλος της ομόλογης σειράς των κορεσμένων μονοσθενών αιθέρων είναι: α. C 2 H 6 Ο β. CH 4 Ο γ. C 2 H 4 Ο δ. C 3 H 6 Ο A4. Ο γενικός τύπος των κορεσμένων μονοσθενών κετονών είναι : α. C ν Η 2ν Ο ν 1 β. C ν Η 2ν Ο ν 3 γ. C ν Η 2ν+2 Ο ν 3 δ. C ν Η 2ν Ο 2 ν 2 Σελίδα 1 από 5
A5. Να αντιστοιχήσετε τη χαρακτηριστική ομάδας της στήλης 1 με την κατάληξη που θα έχει η ονομασία της ένωσης που περιέχεται στην στήλη 2. ΣΤΗΛΗ 1 ΣΤΗΛΗ 2 α. -CO 1. -όνη β. C-O-C 2. ικό οξύ γ. -CH=O 3. -όλη δ. C-CO-C 4. -άλη ε. - 5. αιθέρας -CO ικό οξύ, C-O-C- αιθέρας, CH=O -άλη, C-CO-C- -όνη, -όλη ΘΕΜΑ B Β1. Να χαρακτηρίσετε καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις ως σωστή (Σ) ή λανθασμένη (Λ). i. Στα αλκάνια μπορεί να έχουμε ισομέρεια θέσης. (Λ) ii. Οι κορεσμένες μονοσθενείς αλκοόλες είναι ισομερείς με τις κορεσμένες μονοσθενείς κετόνες. (Λ) iii. Για δύο ενώσεις που ανήκουν στην ίδια ομόλογη σειρά οι μοριακοί τους τύποι διαφέρουν πάντα κατά ένα μεθυλένιο, - CH 2 -. (Λ) iv. Η ένωση 2-μέθυλο-1-βουτανόλη είναι ισομερής με την ένωση 1-. (Σ) v. Το βενζόλιο είναι ετεροκυκλική ένωση. (Λ) Β2. Να γραφούν οι συντακτικοί τύποι των παρακάτω ενώσεων: i. μεθυλο-βουτάνιο CHCH 2 x 1 ii. 2,3-διμεθυλο-1-βουτένιο CH 2 =CCH iii. 2-μεθυλο-2-βουτέν-1-όλη CH=CCH 2 iv. Προπανόνη v. Διμεθυλαιθέρας C O O x 2 Σελίδα 2 από 5
Β3. Να ονομαστούν οι παρακάτω ενώσεις: i. -CΗ = C = CH 2,3-πενταδιένιο ii. CH=CH-CH 2 CH 2 CH 2 3-εξεν-1-όλη iii. CH 2 =CΗ-CO προπενικό οξύ iv. -CH-CH 2 -CHΟ 3 μεθυλο-πεντανάλη CH 2 - v. CH - CCO 2, 2, 3 τριμεθυλο-βουτανικό οξύ ΘΕΜΑ Γ Γ1. Να συμπληρωθούν οι παρακάτω αντιδράσεις τέλειας καύσης: i. C 3 H 8 + 5O 2 3CO 2 + 4H 2 O x 2 ii. C 5 H 12 Ο + 7,5O 2 iii. C x H y + (x+ y/4)o 2 5CO 2 + 6H 2 O xco 2 + 0,5yH 2 O Μονάδες 3 x 1 Γ2. Να γράψετε το γενικό μοριακό τύπο και το μοριακό τύπο του 2 ου μέλους της ομόλογης σειράς των: i. αλκενίων C v H 2v C 3 H 6 ii. κορεσμένων μονοσθενών αλκοολών C v H 2v+2 O C 2 H 6 O iii. κορεσμένων μονοσθενών κετονών C v H 2v O C 4 H 8 O Μονάδες 3 x 2 Σελίδα 3 από 5
Γ3. Nα γράψετε και να ονομάσετε όλα τα δυνατά συντακτικά ισομερή που αντιστοιχούν στον μοριακό τύπο C 5 H 11 ΟΗ. CH 2 CH 2 CH 2 CH 2 CH 2 CH 2 CH CH 2 CHCH 2 CH 2 CHCH 2 (I) 1- (II) 2- (III) 3- (IV) 2 μεθυλο-1- CH 2 CH 2 CH CH 2 C CHCH CCH 2 (V) 2 μεθυλο-2- (VI) 3 μεθυλο-2- (VII) 3 μεθυλο-1- (VIII) Διμεθυλο-προπανόλη Μονάδες 8 x 2 ΘΕΜΑ Δ Δ1. 10 L προπινίου καίγονται πλήρως με ατμοσφαιρικό αέρα 20 % v/v σε O 2 και 80 % v/v σε Ν 2. Να βρεθούν: i. ο όγκος του παραγόμενου CO 2. Επειδή όλοι οι όγκοι είναι μετρημένοι στις ίδιες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας μπορούμε να κάνουμε τους στοιχειομετρικούς υπολογισμούς με L αντί για mol. C 3 H 4 + 4O 2 3CO 2 + 2H 2 O 1 mol 4 mol 3 mol 2 mol 1 L 4 L 3 L 2 L 10 L 40 L 30 L 20 L ii. ο όγκος του αέρα που απαιτείται για την καύση. O όγκος του αέρα 20 % v/v σε O 2 και 80 % v/v σε Ν 2 που απαιτείται για την καύση είναι 5 x 40 = 200 L. Όλοι οι όγκοι είναι μετρημένοι στις ίδιες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας. Μονάδες 3 + 7 Δ2. Κατά την καύση ποσότητας αλκανίου, με περίσσεια ατμοσφαιρικού αέρα, παράγονται 56 L CO 2 μετρημένα σε STP συνθήκες και 54 g υδρατμών. Να βρεθούν: i. O μοριακός τύπος του αλκανίου. Έστω x τα mol του αλκανίου. Υπολογίζουμε τα mol του CO 2 : n(co 2 ) = V 22,4 η- n(co 2 ) = Υπολογίζουμε τα mol του H 2 O: 56 22,4 η- n(co 2 ) = 2,5 mol Σελίδα 4 από 5
n(h 2 O) = m Mr η- n(h 2 O) = 54 18 η- n(h 2O) = 3 mol Γράφουμε τη χημική εξίσωση της καύσης του αλκανίου: C v H 2v+2 + 3v+1 / 2 Ο 2 vco 2 + (v+1)h 2 O 1 mol 3v+1 / 2 mol v mol (v+1) mol x mol 3v+1 / 2 x mol vx mol (v+1)x mol Προφανώς νx = 2,5 (1) και (ν+1)x = 3 (2). Από τις σχέσεις 1 και 2 βρίσκουμε x = 0,5 mol και ν = 5. ii. H μάζα του οξυγόνου που απαιτείται για την καύση της ποσότητας του αλκανίου. Η μάζα του οξυγόνου που απαιτείται για την καύση της ποσότητας του αλκανίου είναι 4 mol ή 128 g. Δίνονται Ar(C) = 12, Ar(O) = 16, Ar(H) = 1. Μονάδες 10 + 5 ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!! Σελίδα 5 από 5