ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 1η Φεβρουαρίου 2013 (07.02) (OR en) 5811/13 ECOFIN 63 SOC 56 BUDGET 7 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: προς: Θέμα: Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου την ΕΜΑ/ το Συμβούλιο Σχέδιο συμπερασμάτων σχετικά με τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών στην ΕΕ Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών στην ΕΕ, το οποίο ετοίμασε η Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή. Συνημμ.: 5811/13 ΑΤ/μκρ 1 DG G IA EL
Διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών στην ΕΕ Σχέδιο μετά τη συνεδρίαση της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής της 31ης Ιανουαρίου 2013 Το Συμβούλιο (ECOFIN), αφού εξέτασε την έκθεση της Επιτροπής για τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών την επιγραφόμενη «Fiscal Sustainability Report 2012», 1. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ΜΕ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ το ότι οι μεταρρυθμίσεις που θεσπίστηκαν σε ορισμένα κράτη μέλη προς το συμφέρον της δημοσιονομικής διατηρησιμότητας αφότου δημοσιεύτηκε η έκθεση περί διατηρησιμότητας του 2009, ιδίως στον τομέα των συντάξεων, περιόρισαν το αναμενόμενο κόστος της γήρανσης του πληθυσμού στις εν λόγω χώρες με δεδομένη τη σοβούσα κρίση, ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν ορισμένες χώρες είναι βασικά βραχυμεσοπρόθεσμης φύσης, εν μέρει σχετικές με ενδεχόμενους κινδύνους δημοσιονομικής στενότητας ή με υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους, ενώ σε άλλες χώρες οι προκλήσεις είναι πιο μακροπρόθεσμης φύσης και αντανακλούν την ανάγκη να αντιμετωπιστούν μακροχρόνιες τάσεις των δημόσιων δαπανών των σχετικών με τους ηλικιωμένους, ιδίως δε των προοριζόμενων για συντάξεις, μέριμνα για την υγεία και μακροχρόνια περίθαλψη, πράγμα που καθιστά τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών οξύτατο πρόβλημα πολιτικής, και ότι ο προσήκων συνδυασμός πολιτικών για την αντιμετώπιση του προβλήματος της διατηρησιμότητας των δημόσιων οικονομικών, που θα πρέπει να ενσωματώνεται στη συνολική ενωσιακή στρατηγική με τις τρεις της συνιστώσες (μείωση δημόσιου χρέους, αύξηση παραγωγικότητας και απασχόλησης, μεταρρύθμιση συστημάτων συντάξεων και μέριμνας), θα εξαρτηθεί από τα κύρια αίτια των προβλημάτων διατηρησιμότητας που αντιμετωπίζει κάθε επί μέρους κράτος μέλος τέλος, με τα παραπάνω υπόψη ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ το έργο της Επιτροπής για την πολυδιάστατη προσέγγιση της εκτίμησης της δημοσιονομικής διατηρησιμότητας με βάση τις βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προκλήσεις, που αναπτύσσεται στην έκθεση της Επιτροπής την επιγραφόμενη «Fiscal Sustainability Report 2012», 5811/13 ΑΤ/μκρ 2
2. ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ την ανάγκη επανόδου σε διατηρήσιμες θέσεις μέσω αποφασιστικών δράσεων για την περαιτέρω συνεχή και σταθερή βελτίωση των δημοσιονομικών θέσεων, σύμφωνα και με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η επίτευξη των μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών στόχων των κρατών μελών της ΕΕ θα έβαζε το δημόσιο χρέος της όλης ΕΕ σε σαφώς καθοδική πορεία ως εκ τούτου, το Συμβούλιο ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ ότι η απαρέγκλιτη τήρηση των ενωσιακών δημοσιονομικών κανόνων, με αναγνώριση των υποχρεώσεων των κρατών μελών, είναι αναγκαία προκειμένου να εξασφαλιστούν διατηρήσιμα επίπεδα χρέους. Η μείωση των λόγων χρέους/αεπ θα πρέπει βεβαίως να προέλθει κυρίως από τη δημοσιονομική εξυγίανση και τη μεταρρύθμιση των συστημάτων συντάξεων και μέριμνας, είναι όμως απαραίτητο να γίνουν και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να υποστηριχθεί η δυνητική οικονομική αύξηση. 3. ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ την κεφαλαιώδη σημασία του να υλοποιηθεί με αποφασιστικότητα η στρατηγική «Ευρώπη 2020» για την εξασφάλιση της μακροοικονομικής και χρηματοοικονομικής σταθερότητας, της εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών και της λήψης μέτρων προώθησης της βιώσιμης ανάπτυξης, όπου περιλαμβάνεται και η εξασφάλιση της βιωσιμότητας των συστημάτων συντάξεων 1. Η εξασφάλιση της διατηρησιμότητας των δημόσιων οικονομικών αποτελεί πρόκληση που θα πρέπει να αντανακλάται στο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών στην ΕΕ. 1 Βλ. Συμπεράσματα Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 28-29 Ιουνίου 2012, έγγρ. EUCO 76/12, Βρυξέλλες, 29 Ιουνίου 2012. 5811/13 ΑΤ/μκρ 3
4. ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ τη θετική και ουσιαστική συμβολή που μπορούν να έχουν οι ευρείες και επαρκείς μεταρρυθμίσεις, ιδίως των συστημάτων συντάξεων, μέριμνας για την υγεία και μακροχρόνιας περίθαλψης, στη μακροπρόθεσμη δημοσιονομική διατηρησιμότητα, επισημαίνοντας ότι διάφορα κράτη μέλη είτε υλοποίησαν πρόσφατα είτε σχεδιάζουν ήδη τέτοιες μεταρρυθμίσεις όσον αφορά τα συστήματα συντάξεων, ΤΟΝΙΖΕΙ ότι η θέσπιση και αυστηρή εφαρμογή μέτρων για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της αναμενόμενης αύξησης της μακροζωίας στις συνταξιοδοτικές δαπάνες, όπως η επιμήκυνση του οικονομικώς ενεργού βίου, η αύξηση των μέσων ηλικιών συνταξιοδότησης μέσω της προσαρμογής των ορίων ηλικίας ή των συνταξιοδοτικών παροχών στις αλλαγές του προσδοκίμου επιβίωσης, και η τόνωση της απασχόλησης των νέων, αποτελεί ζήτημα κεφαλαιώδους σημασίας που αξίζει να μελετηθεί σοβαρά όσον αφορά τα συστήματα μέριμνας για την υγεία, ΤΟΝΙΖΕΙ περαιτέρω την κρίσιμη σημασία της υλοποίησης υγιών μεταρρυθμίσεων προς επίτευξη τόσο αποτελεσματικότερης χρήσης των δημόσιων πόρων όσο και επαρκούς παροχής υψηλής ποιότητας μέριμνας για την υγεία, επισημαίνοντας ότι σε πολλές χώρες φαίνονται να υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης της κατάστασης της υγείας του πληθυσμού χωρίς αύξηση των σχετικών δαπανών και ότι υπό τις επικρατούσες συνθήκες αυστηρών περιορισμών στους δημόσιους προϋπολογισμούς, η άντληση μεγαλύτερου οφέλους από κάθε δαπανώμενο ευρώ είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την εξασφάλιση καθολικής και δίκαιης πρόσβασης στην υγεία ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ δε ότι τα μέτρα που λήφθηκαν κατά την τελευταία δεκαετία για την άντληση μεγαλύτερου οφέλους από κάθε δαπανώμενο ευρώ και την περιστολή της υπερβολικής αύξησης των δαπανών για μέριμνα για την υγεία και μακροχρόνια περίθαλψη θα χρειαστεί σε ορισμένες περιπτώσεις να τροποποιηθούν επί το αυστηρότερο για να επιτευχθεί η αναγκαία εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών χωρίς να πάψει να εξασφαλίζεται η καθολική πρόσβαση σε μέριμνα για την υγεία υψηλής ποιότητας, η δικαιοσύνη και η αλληλεγγύη στο θέμα της υγείας, καθώς και καλύτερα αποτελέσματα από πλευράς υγείας, ιδίως σε μια κοινωνία που γερνάει. 5811/13 ΑΤ/μκρ 4
5. ΠΡΟΤΡΕΠΕΙ τα κράτη μέλη να εστιάσουν την προσοχή τους, στα πλαίσια των προσεχών τους προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης, σε στρατηγικές προσανατολισμένες προς τη διατηρησιμότητα, ΚΑΛΕΙ δε τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να περιλάβουν τα σχετικά με τη διατηρησιμότητα ευρήματα στις αναλύσεις τους και στις προτάσεις που θα διατυπώσουν στα πλαίσια της υλοποίησης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».Οι εν λόγω στρατηγικές και οι εξελίξεις οι σχετικές με τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών θα εξακολουθήσουν να εκτιμώνται τακτικά από το Συμβούλιο και την Επιτροπή, μεταξύ άλλων με την ενσωμάτωση τυχόν νέων εξελίξεων στις μακροοικονομικές συνθήκες, στις πολιτικές δημόσιων εσόδων και στις μεταρρυθμίσεις των συστημάτων συντάξεων, μέριμνας για την υγεία και μακροχρόνιας περίθαλψης. 6. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να βελτιώσει περαιτέρω, από κοινού με την Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής, τις μεθόδους εκτίμησης της διατηρησιμότητας των δημόσιων οικονομικών, μεταξύ άλλων έναντι των ενδεχόμενων βραχυπρόθεσμων ταμειακών κινδύνων, εγκαίρως εν όψει της έκθεσης του 2015 για τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών. 5811/13 ΑΤ/μκρ 5