Τόρνευση Άξονα. Γνωστικό αντικείμενο: Μηχανολογία (Ε.Ε.) Δημιουργός: ΕΛΕΝΗ ΔΗΜΟΥ

Τόρνευση Άξονα Υποδειγματικό Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Μηχανολογία (Ε.Ε.) Δημιουργός: ΕΛΕΝΗ ΔΗΜΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Σημείωση Το παρόν έγγραφο αποτελεί προϊόν αυτόματης δημιουργίας και εκτύπωσης του Ψηφιακού Διδακτικού Σεναρίου με Τίτλο: «Τόρνευση Άξονα». Δημιουργήθηκε στις 12/07/2017 10:47:03 και έχει υποστηρικτικό ρόλο στο έργο του εκπαιδευτικού. Δεν αντικαθιστά το Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο, το οποίο περιέχει όλο το Διαδραστικό Περιεχόμενο και αξιοποιεί τις ψηφιακές δυνατότητες της Πλατφόρμας «Αίσωπος». Το σενάριο αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως «Υποδειγματικό» ύστερα από εργασία επιστημονικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικός Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλος ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Το Διαδραστικό Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο με το πλήρες ψηφιακό περιεχόμενό του βρίσκεται στον σύνδεσμο: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580 Επισημαίνεται ότι τα σενάρια της Πλατφόρμας «Αίσωπος» διακρίνονται σε: Υποδειγματικά Σενάρια: Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια που έχουν προκύψει από επιστημονικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικοί Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλη ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Βέλτιστα Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία άνω των 70 μονάδων. Επαρκή Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία από 50 έως 70 μονάδες. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ ΠΡΑΞΗ: «Ανάπτυξη Mεθοδολογίας και Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων για τα Γνωστικά Αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης» - MIS: 479325, ΣΑΕ: 2014ΣΕ24580051. Η πράξη συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Δημόσιο στο πλαίσιο του ΕΠ «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ 2007-2013 και υλοποιείται σε σύμπραξη από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Η Πλατφόρμα Ανάπτυξης, Σχεδίασης, Υποβολής, Αξιολόγησης και Παρουσίασης Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων «Αίσωπος», αναπτύχθηκε με ίδια μέσα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο πλαίσιο του Υποέργου 2: «Ψηφιακό Σύστημα Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Υποβολής, Αξιολόγησης, Διαχείρισης και Αξιοποίησης Ψηφιακών Σεναρίων καθώς και καθοδήγησης και Υποστήριξης των Εκπαιδευτικών» της Πράξης. Ομάδα Επιστημονικής και Διοικητικής Εποπτείας της Πράξης: Επιστημονικός Υπεύθυνος Πράξης για τις Δράσεις που αφορούν το Ι.Ε.Π: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 1: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 2: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Υπεύθυνος Υποέργου 3: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Επιστημονική Συντονίστρια των ειδικών επιστημόνων του Υποέργου 1: Βασιλική Καραμπέτσου, Φιλόλογος, Εισηγήτρια Ι.Ε.Π. Σελίδα 2/47

Φύλλα Εργασίας Σεναρίου Το παρόν ψηφιακό σενάριο περιέχει φύλλα εργασίας, τα οποία είναι συννημένα στο αρχείο «PDF» και μπορείτε να τα ανοίξετε κάνοντας διπλό κλικ πάνω στο εικονίδιο. 1η Φάση: Δεν υπάρχει 2η Φάση: 3η Φάση: 4η Φάση: 5η Φάση: Σελίδα 3/47

Γενική Περιγραφή Σεναρίου Γνωστικό αντικείμενο: Μηχανολογία (Ε.Ε.) Θεματική ταξινομία: Μηχανολογία (Ε.Ε.) Εκπαιδευτικό πρόβλημα: Το μάθημα της Μηχανουργικής Τεχνολογίας Ι Εργαλειομηχανές (εργαστήριο) διδάσκεται 5 ώρες την εβδομάδα στην Γ ΕΠΑΛ του τομέα Μηχανολογίας σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών.για το ψηφιακό μας σενάριο αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με μία κατεργασία που χρησιμοποιείται από παλιά, την «τόρνευση άξονα». Η διδασκαλία των εννοιών που σχετίζονται με την τόρνευση συχνά παρουσιάζει αυξημένες δυσκολίες και παρανοήσεις γιατί η εκτέλεση πολλών λειτουργιών ενός τόρνου γίνεται με τρόπο αδιαφανή ως προς το μαθητή. Οι περισσότεροι μαθητές δεν έχουν επαφή με τους τόρνους ή όσοι έχουν κάποια επαφή δεν έχουν τη δυνατότητα να πειραματιστούν με την τόρνευση με αποτέλεσμα: i) να δημιουργούν εσφαλμένες αναπαραστάσεις και νοητικά μοντέλα που τους εμποδίζουν να λύσουν τα προβλήματα που ανακύπτουν, ii) να δυσκολεύονται στην οικοδόμηση ενός επιστημονικού γνωστικού μοντέλου σε σχέση με την κατεργασία μετάλλων σε τόρνο. Τα παραπάνω σε συνδυασμό με τις δυνατότητες των διαδραστικών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του ψηφιακού σεναρίου και το γεγονός ότι ο τόρνος αποτελεί μία από τις πλέον παραγωγικές μηχανές, αποτέλεσαν την αφορμή για τη δημιουργία του σεναρίου με στόχο να κατανοήσουν οι μαθητές τις βασικές φάσεις κατεργασίας ενός άξονα σε τόρνο Λέξεις Κλειδιά Τόρνευση, άξονας, κοπτικά εργαλεία, ταχύτητα κοπής, πρόωση, μέτρα ασφαλείας. Πρότερες Γνώσεις Οι περισσότεροι μαθητές της δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία κατεργασίας σε τόρνους, και όσοι έχουν κάποιες μικρές καθημερινές εμπειρίες, την πρώτη ουσιαστική επαφή τους με τον τόρνο την αποκτούν στο σχολείο, με αποτέλεσμα να αναπτύσσουν τη σκέψη τους και να δημιουργούν νοητικά μοντέλα, τα οποία χαρακτηρίζουν τις αντιλήψεις τους, τις ενέργειές τους και επηρεάζουν τις μαθησιακές διεργασίες. Οι μαθητές ενώ γνωρίζουν τα δομικά στοιχεία ενός τόρνου, αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην κατανόηση της λειτουργίας του κατά τη κατεργασία της τόρνευσης. Δε μπορούν να οικοδομήσουν εύκολα επαρκείς νοητικές αναπαραστάσεις για τις κατεργασίες μετάλλων στους τόρνους, διότι δεν έρχονται συχνά σε επαφή με τέτοιες διεργασίες και απαιτούνται αρκετές ώρες εργασίας ώστε να εξοικειωθούν με τις λειτουργίες του, ενώ μπορούν να παρατηρήσουν τα αποτελέσματα της λειτουργίας τους. Τέλος, συχνά οι μαθητές ενώ ενθουσιάζονται κατά την πρώτη επαφή τους με τους τόρνους και τις κατασκευές που θα εκτελέσουν, κρύβουν ένα δισταγμό λόγω της επικινδυνότητας κατά την εκτέλεση κατεργασιών σε τόρνους (π.χ. τήρηση μέτρων ασφαλείας από όλους τους εμπλεκόμενους κατά την διαδικασία κοπής, απόσπαση προσοχής). Λαμβάνοντας υπόψη τις πρότερες γνώσεις και τις δυσκολίες κατανόησης που συναντούν οι μαθητές σε διάφορα σημεία του περιεχομένου του έντυπου υλικού και τα αδύνατα σημεία τους, σχεδιάσαμε το προτεινόμενο ψηφιακό σενάριο με στόχο να ικανοποιεί τους μαθητές, να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους αλλά και στις δυνατότητές τους. Αναπαραστάσεις και Πιθανές Δυσκολίες της Σκέψης των Μαθητών Οι αναπαραστάσεις των µαθητών για το ρόλο και τη λειτουργία των τόρνων επηρεάζουν καθοριστικά τους τρόπους και τις Σελίδα 4/47

μεθόδους που χρησιμοποιούν για την επίλυση προβλημάτων κατά την τόρνευση άξονα. Η διδακτική εμπειρία δείχνει ότι, οι περισσότεροι μαθητές της δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία κατεργασίας σε τόρνους ή όσοι έχουν μπορούν να αναγνωρίζουν τα δομικά του στοιχεία, αλλά αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην κατανόηση της λειτουργίας τους και των βασικών χαρακτηριστικών κατά την τόρνευση. Οι περισσότεροι μαθητές γνωρίζουν ελάχιστα για την τόρνευση και αυτοί που γνωρίζουν έχουν συγκεχυμένες γνώσεις. Οι μαθητές ενώ γνωρίζουν τα δομικά στοιχεία ενός τόρνου, αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε σχέση με το χειρισμό των διακοπτών του ώστε να είναι σε θέση να επιλέγουν συγκεκριμένο αριθμό στροφών και ταχύτητα πρόωσης ως προς το υλικό του μετάλλου κατεργασίας. Υπάρχει δυσκολία κατά το κεντράρισμα του τεμαχίου στο τσοκ του τόρνου, διότι δεν μπορούν να οικοδομήσουν την έννοια της ομοιόμορφης κατανομής της μάζας κατά την περιστροφή. Επίσης δυσκολεύονται στη χρήση του εργαλειοφορείου για το εκάστοτε βάθος κοπής και στο κεντράρισμα του κοπτικού εργαλείου ως προς το κέντρο του νοητού άξονα του τεμαχίου. Επιπλέον αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην κατανόηση της γεωμετρίας του κοπτικού εργαλείου και τη διαμόρφωση των γωνιών κοπής κατά το τρόχισμα. Μπορούν να κατονομάζουν τις γωνίες κοπής, ενώ δεν μπορούν να προβούν στη διαμόρφωση των αντίστοιχων γωνιών λόγω έλλειψης αναπαραστάσεων. Συνήθως συγχέουν τις χαρακτηριστικές επιφάνειες και ακμές ενός κοπτικού εργαλείου τόρνευσης με τις γωνίες κοπής του. Φαίνεται πως οι μαθητές δεν έχουν μια αρκετά εστιασμένη άποψη για την τόρνευση άξονα και αυτό γιατί μπορεί οι καθηγητές και τα διδακτικά βιβλία να παρουσιάζουν μέσα από την προφορική και γραπτή γλώσσα τα σχετικά θέματα, αλλά αυτό που καταλαβαίνουν οι μαθητές εξαρτάται από τις δικές τους εμπειρίες και τις ήδη υπάρχουσες αναπαραστάσεις που διαθέτουν. Για να καταλάβουν οι μαθητές μια έννοια θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν μια κατάλληλη αναπαράσταση μέσα από την εμπειρία τους και αυτή η αναπαράσταση προέρχεται από μια αναδόμηση των πληροφοριών από τη μνήμη τους και δεν είναι πάντοτε μια εικόνα του πραγματικού κόσμου (Von Glaserfeld, 1995). Οι διαπιστώσεις αυτές συμφωνούν με τις αρχές της θεωρίας του επικοδομητισμού (Constructivism) που υποστηρίζει ότι οι αναπαραστάσεις που αποκτούν οι μαθητές δεν είναι ένα αντίγραφο των αναπαραστάσεων που διαθέτουν οι καθηγητές. Το προτεινόμενο σχέδιο έχει ως πυρήνα τρία φύλλα εργασίας τα οποία στηρίζονται στις γνωστικές δυσκολίες των µαθητών και στο επίπεδο των προηγουμένων γνώσεων και εμπειριών τους. Στους μαθητές δίνεται μία σειρά δραστηριοτήτων και τους ζητείται να διερευνήσουν τα θέματα που διαπραγματεύονται, να προβούν σε υποθέσεις, να ελέγξουν την ορθότητά τους και τέλος να καταλήξουν σε εκτιμήσεις και συμπεράσματα. Επίσης τους δίνονται οδηγίες να κρατούν σημειώσεις για την πορεία της διερεύνησης, να καταγράφουν τα συμπεράσματά τους, να θέτουν δικά τους ερωτήματα, να προβαίνουν σε αυτοαξιολόγηση και να πειραματίζονται αξιοποιώντας τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους (ψηφιακό σενάριο, σχολικό βιβλίο, σχολικό εργαστήριο). Γενική περιγραφή περιεχομένου: Θεωρώντας ότι το εργαστηριακό μάθημα της Μηχανουργικής Τεχνολογίας Ι Εργαλειομηχανές σε μαθητές θα πρέπει να προσεγγίζει τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά το θέµα της σύνθεσης και λειτουργίας μιας εργαλειομηχανής και να υποστηρίζει την ενεργή εµπλοκή των µαθητών και τη δηµιουργία πολλαπλών αναπαραστάσεων που αφορούν τόσο τη δομή όσο και τη λειτουργία της, προτείνουμε ένα πλαίσιο διδασκαλίας για την Γ τάξη ΕΠΑΛ που συνδυάζει εργαστηριακές ασκήσεις. Για τη διδακτική μας πρόταση επιλέξαμε την εργαστηριακή άσκηση «Τόρνευση άξονα» του μαθήματος Μηχανουργική Τεχνολογία Ι - Εργαλειομηχανές της Γ ΕΠΑΛ του Τομέα Μηχανολογίας. Σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα ο προτεινόμενος χρόνος για την ενότητα αυτή είναι 3 διδακτικές ώρες ενώ οι διδακτικοί στόχοι αναφέρονται στη δυνατότητα του μαθητή να προετοιμάζει τον τόρνο για χρήση, να περιγράφει τα βασικά χαρακτηριστικά στοιχεία της κατεργασίας στον τόρνο (συνθήκες κοπής), να εκτελεί τις φάσεις κατεργασίας δημιουργώντας πραγματικά αντικείμενα στο Μηχανουργείο του σχολείου και να επιλέγει τις τιμές των συνθηκών κατεργασίας. Το ψηφιακό διδακτικό σενάριο είναι επηρεασμένο από το ρεύµα του εποικοδοµητισµού (constructivism) σύµφωνα µε το οποίο η οικοδόµηση της νέας γνώσης βασίζεται στην προϋπάρχουσα, στοχεύει στο να βοηθήσει τους µαθητές να κατανοήσουν και να αφομοιώσουν τις βασικές έννοιες μαθήματος. Αναπτύσσει τις διερευνητικές ικανότητες των μαθητών, αξιοποιούνται οι προηγούμενες γνώσεις τους και οι προσλαµβάνουσες εµπειρίες τους από το περιβάλλον. Διδακτικοί Στόχοι: Επιλέγουν τις τιμές των συνθηκών κοπής ανάλογα με το υλικό του κοπτικού εργαλείου και του τεμαχίου Δίνουν παραδείγματα τρόπων συγκράτησης κατεργαζόμενων τεμαχίων και κοπτικών εργαλείων Σελίδα 5/47

Καθορίζουν τις φάσεις και την πορεία εργασίας κατά την κατεργασία της τόρνευσης ενός άξονα Δημιουργούν με τη διαδικασία της τόρνευσης στο σχολικό εργαστήριο άξονες με πατούρες Ανασκευάσουν τυχόν παρανοήσεις αξιοποιώντας τις δυνατότητες των ΤΠΕ Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου: Τόρνευση κοπτικά εργαλεία ταχύτητα κοπής πρόωση μέτρα ασφαλείας Υλικοτεχνική υποδομή: Σχολικό εργαστήριο (μηχανουργείο), projectors, Η/Υ Τυπικός χρόνος αλληλεπίδρασης με το εκπαιδευτικό σενάριο σε διδακτικές ώρες για δουλειά εντός του σχολείου: 3 ώρες Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί: Εκτιμώμενο Επίπεδο Δυσκολίας: Δύσκολο Τύπος διαδραστικότητας : Ενεργός μάθηση Επίπεδο διαδραστικότητας : Υψηλό Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα του τελικού χρήστη: 15-18 Εκπαιδευτική βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο: Επαγγελματικό Λύκειο Σελίδα 6/47

Σύνοψη φάσεων σεναρίου: 1η Φάση: Εισαγωγή στην τόρνευση άξονα Χρονική Διάρκεια: 5 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Μηχανουργείο Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. Συλλογή Αντικειμένων Τόρνευσης 2. Συζήτηση 3. Εισαγωγικά σχόλια 2η Φάση: Συνθήκες Κοπής στην Τόρνευση Χρονική Διάρκεια: 25 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Μηχανουργείο Αριθμός φύλλων εργασίας: 3 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Διαδραστικό video Τόρνευση άξονα Συνθήκες κοπής Τόρνευση Συνθήκες κοπής Επιλογή συνθηκών κοπής Σελίδα 7/47

3η Φάση: Κεντράρισμα εργαλείου και εξαρτήματος Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Μηχανουργείο Αριθμός φύλλων εργασίας: 3 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Κεντράρισμα εργαλείου και εξαρτήματος Κατεργασία τόρνευσης Κεντράρισμα κοπτικού εργαλείου Δραστηριότητα Συγκράτηση και κεντράρισμα κοπτικού εργαλείου Συγκράτηση και κεντράρισμα κατεργαζόμενου εξαρτήματος Δραστηριότητα 1 Κεντράρισμα κατεργαζόμενου εξαρτήματος Συγκράτηση και κεντράρισμα κατεργαζόμενου εξαρτήματος Κοπτικά εργαλεία τόρνου Τοποθέτηση του κοπτικού εργαλείου στον τόρνο Ύψος της μύτης του κοπτικού εργαλείου 4η Φάση: Άσκηση: Άξονας με πατούρες Χρονική Διάρκεια: 95 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Μηχανουργείο Αριθμός φύλλων εργασίας: 2 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Άσκηση: Άξονας με πατούρες Τόρνευση Άξονα με πατούρες Φάσεις κατεργασίας τόρνευσης άξονα Τόρνευση Άξονα με πατούρες Τόρνευση Άξονα με πατούρες Τόρνευση Άξονα με πατούρες Άσκηση: Άξονας με πατούρες Άσκηση: Άξονας με πατούρες Σελίδα 8/47

5η Φάση: Αξιολόγηση - αυτοαξιολόγηση Χρονική Διάρκεια: 10 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Μηχανουργείο Αριθμός φύλλων εργασίας: 2 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. Αξιολόγηση Μαθητή Άσκηση: Τόρνευση Πείρου Μεταγνωστικές Δραστηριότητες Φύλλο Αυτοαξιολόγησης Μαθητή Σελίδα 9/47

1η Φάση: Εισαγωγή στην τόρνευση άξονα Σελίδα 10/47

1η Φάση: Εισαγωγή στην τόρνευση άξονα Χρονική Διάρκεια: 5 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Μηχανουργείο Στη φάση αυτή στόχος μας είναι να προκαλέσουμε το ενδιαφέρον και την περιέργεια των μαθητών. Εξηγούμε στους μαθητές τι πρόκειται να επακολουθήσει ώστε να αφοσιωθούν καλύτερα στις δραστηριότητες που θα διεξάγουν οι ίδιοι. Παρουσιάζουμε στους μαθητές μία εικόνα συλλογής αντικειμένων τόρνευσης, κάνοντας κάποια σχόλια σχετικά με το περιεχόμενο του μαθήματος. 1. Συλλογή Αντικειμένων Τόρνευσης: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5405/#question21581 Διευκρίνιση: Κοιτάξτε προσεκτικά την εικόνα. Τοποθετήστε το δείκτη του ποντικιού επάνω στην εικόνα 2. Συζήτηση: Σελίδα 11/47

Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5405/#question21582 Αφήνουμε τους μαθητές να κοιτάξουν προσεκτικά για 2 λεπτά την εικόνα και στη συνέχεια θέτουμε προφορικά τα παρακάτω εισαγωγικά σχόλια. 3. Εισαγωγικά σχόλια: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5405/#question21583 Ας σχολιάσουμε λίγο... Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς δημιουργείται ένας αποστάτης ή ένα σπείρωμα, μία άτρακτος με διαβαθμίσεις ή μία κωνική οπή; Μπορείτε να φανταστείτε μία συσκευή που την χρησιμοποιούμε για τη συγκράτηση του κατεργαζόμενου τεμαχίου στον τόρνο; Έχετε σκεφτεί ποτέ πώς μπορούμε να συγκρατήσουμε το κοπτικό μας εργαλείο; Πόσο εντυπωσιακό θα ήταν για εσάς να επιλέγετε τις συνθήκες κοπής κατά την κατεργασία; Ποια μέτρα ασφαλείας πρέπει να τηρούνται κατά την τόρνευση και γιατί; Πόσο εντυπωσιακό θα ήταν για εσάς να μπορείτε να κατασκευάζετε τα αντικείμενα που επιθυμείτε με τη διαδικασία της τόρνευσης; Σελίδα 12/47

2η Φάση: Συνθήκες Κοπής στην Τόρνευση Σελίδα 13/47

2η Φάση: Συνθήκες Κοπής στην Τόρνευση Χρονική Διάρκεια: 25 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Μηχανουργείο Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_meletis_torneysi.doc Φύλλο Εργασίας 2 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_meletis_synthikes_kopis.doc Φύλλο Εργασίας 3 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_ergasias_2_32.doc Σε αυτή τη φάση στόχος μας είναι οι μαθητές να εξωτερικεύσουν τις ιδέες τους. Παρουσιάζουμε στους μαθητές ένα σύντομο video και στη συνέχεια τους ζητάμε να ασχοληθούν στην αρχή ατομικά με κάποιες δραστηριότητες και στη συνέχεια να συζητήσουν σε επίπεδο ομάδας. Επιπλέον ζητάμε από τους μαθητές να καταγράφουν σε χαρτί τις απόψεις τους με στόχο να γίνει κατηγοριοποίηση των απαντήσεων. Τέλος τους προτείνουμε να μελετήσουν το υλικό που υπάρχει στα φύλλα εργασίας 1 &2 προκειμένου να απαντήσουν τις δραστηριότητες του φύλλου εργασίας 3. Στόχος Μετά το τέλος της δραστηριότητας οι μαθητές πρέπει να είναι ικανοί: α) να επιλέγουν τις τιμές των συνθηκών κοπής ανάλογα με το υλικό του κατεργαζόμενου τεμαχίου και το υλικό του κοπτικού εργαλείου. 1. Διαδραστικό video: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5406/#question21584 Παρακολουθήστε προσεκτικά το διαδραστικό video. Στη συνέχεια καταγράψτε σε ένα χαρτί κάποια από τα μέτρα ασφαλείας και τις συνθήκες κοπής κατά την κατεργασία σε τόρνο που εμφανίζονται στο video. Χωριστείτε σε ομάδες (2-3) ατόμων και συζητήστε την αναγκαιότητα των μέτρων ασφαλείας και το ρόλο των συνθηκών κοπής στην κατεργασία τόρνευσης. Στη συνέχεια απαντήστε στην ερώτηση πολλαπλής επιλογής του video. 2. Τόρνευση άξονα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5406/#question21585 Σελίδα 14/47

Διευκρίνιση: Παρακολουθήστε προσεκτικά το διαδραστικό video Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 3. Συνθήκες κοπής: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5406/#question21586 Προτείνουμε να μελετήσετε το υλικό που υπάρχει στα φύλλα εργασίας 1 & 2 πριν ασχοληθείτε με τις δραστηριότητες που ακολουθούν. Μπορείτε επίσης να παρακολουθήσετε ξανά το video. 4. Τόρνευση: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5406/#question21587 Διευκρίνιση: Προτείνουμε να μελετήσετε το φύλλο εργασίας 1 πριν ασχοληθείτε με αυτή τη δραστηριότητα. Συμπληρώστε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις Οι συνθήκες κοπής στην τόρνευση είναι η, το βάθος κοπής και η πρόωση Με την τόρνευση κατεργάζονται τεμάχια συμμετρικά εκ περιστροφής με, κατά κανόνα, διατομή Στην τόρνευση η ταχύτητα κοπής εκφράζει το ρυθμό στην κύρια κίνηση Κατά την τόρνευση, το κατεργαζόμενο τεμάχιο περιστρέφεται γύρω από τον αξονά του συγκρατούμενο στο Σελίδα 15/47

του τόρνου Το κοπτικό εργαλείο που χρησιμοποιείται κατά την τόρνευση εξαρτάται τόσο από το είδος της παραγόμενης επιφάνειας όσο και από το εάν η τόρνευση είναι ή εξωτερική στο κομμάτι. Κατά την εργασία στον τόρνο πρέπει να φοράμε προστατευτικά και να αφαιρούμε το από το τσοκ πριν θέσουμε σε κίνηση τον τόρνο. 5. Συνθήκες κοπής: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση αντιστοίχισης Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5406/#question21588 Διευκρίνιση: Προτείνουμε να μελετήσετε το υλικό που υπάρχει στο φύλλο εργασίας 1 & 2 πριν ασχοληθείτε με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Πραγματοποιήστε τις ακόλουθες αντιστοιχίσεις Η εκφράζει την ταχύτητα της κίνησης του κοπτικού εργαλείου σε χιλιοστά ανά λεπτό. Η κοπής εκφράζει το ρυθμό κοπής στην κύρια κίνηση, που είναι η περιστροφή του τεμαχίου. Το βάθος κοπής είναι η της ακατέργαστης από την κατεργαζόμενη επιφάνεια όταν αυτή μετριέται κατά την ακτίνα και εκφράζεται σε. Ένας από τους παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της ταχύτητας κοπής είναι το πάχος του. Η ταχύτητα κοπής εκφράζεται σε, ενώ η πρόωση εκφράζεται σε Διαθέσιμες επιλογές: ταχύτητα αποβλήτου m/min απόσταση πρόωση mm/min mm 6. Επιλογή συνθηκών κοπής: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κάρτες ερωτήσεων Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5406/#question21589 Διευκρίνιση: Προτείνουμε να μελετήσετε το υλικό που υπάρχει στο φύλλο εργασίας 2 πριν ασχοληθείτε με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Περιγραφή Εργασίας: Οι συνθήκες κοπής παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατεργασία και η σωστή κάθε φορά επιλογή τους αποτελεί απαραίτητη γνώση του χειριστή ενός τόρνου Σελίδα 16/47

1η Κάρτα Ερώτηση: Να υπολογισθεί από τον πίνακα η ταχύτητα κοπής για την εκχόνδριση τεμαχίου st50, διαμέτρου 50mm Σελίδα 17/47

2η Κάρτα Ερώτηση: Να υπολογισθεί από τον πίνακα η ταχύτητα κοπής για το φινίρισμα τεμαχίου st50, διαμέτρου 50mm Σελίδα 18/47

3η Κάρτα Ερώτηση: Να υπολογισθεί η ταχύτητα κοπής για την κατεργασία στον τόρνο, τεμαχίου διαμέτρου 50mm, όταν περιστρέφεται με 150 rpm Σελίδα 19/47

4η Κάρτα Ερώτηση: Να υπολογισθούν από το διάγραμμα οι στροφές του τσοκ ενός τόρνου για την κατεργασία τεμαχίου διαμέτρου 80mm, με ταχύτητα κοπής 20m/min Σελίδα 20/47

5η Κάρτα Ερώτηση: Σύμφωνα με τις τιμές στροφών του τόρνου που επιλέξατε στην προηγούμενη δραστηριότητα και βάση του πίνακα 2 να επιλέξετε τη θέση των μοχλών Α & Β και 1 έως και 7 Σελίδα 21/47

3η Φάση: Κεντράρισμα εργαλείου και εξαρτήματος Σελίδα 22/47

3η Φάση: Κεντράρισμα εργαλείου και εξαρτήματος Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Μηχανουργείο Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_meletis_koptika_ergaleia.doc Φύλλο Εργασίας 2 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/fillaergasias/fyllo_meletis_sygkratisi_kai_kentrarisma_katergazomenoy_exartimatos.doc Φύλλο Εργασίας 3 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_ergasias_3_25.doc Στη φάση αυτή οι μαθητές καλούνται να παρακολουθήσουν με προσοχή ένα video στο οποίο παρουσιάζεται η πορεία εργασίας για την τόρνευση ενός άξονα με πατούρες. Ενθαρρύνουμε τους μαθητές να ελέγξουν τις ιδέες τους με σκοπό να τις επεκτείνουν, να αναπτύξουν ιδέες σε περίπτωση που δεν έχουν άποψη, ή να τις τροποποιήσουν εκεί όπου είναι απαραίτητο. Επιπλέον τους ζητάμε να ανοίξουν ένα ένα τα φύλλα εργασίας 1 και 2, να μελετήσουν το υλικό και να κρατούν σημειώσεις. Στη συνέχεια ζητάμε από τους μαθητές αφού χωριστούν σε ομάδες, να ανοίξουν το φύλλο εργασίας 3 και να ασχοληθούν με τις δραστηριότητες. Στόχοι Μετά το τέλος της δραστηριότητας οι μαθητές πρέπει να είναι ικανοί να: α)δίνουν παραδείγματα ορθών τρόπων συγκράτησης κατεργαζόμενων εξαρτημάτων (κεντράρισμα) και κοπτικών εργαλείων (κεντράρισμα) στον τόρνο, όταν τους δίνεται μια άσκηση που απαιτεί κατεργασία τόρνευσης. β) ανασκευάζουν παρανοήσεις αξιοποιώντας τις δυνατότητες των Τ.Π.Ε. 1. Κεντράρισμα εργαλείου και εξαρτήματος: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5407/#question21590 Το διαδραστικό βίντεο είναι μία σύνθετη παρουσίαση της πορείας εργασίας, κατά την τόρνευση ενός άξονα με πατούρες. Παρακολουθήστε προσεκτικά το διαδραστικό βίντεο προκειμένου να ελέγξετε τις ιδέες σας με σκοπό να τις επεκτείνετε, να αναπτύξετε νέες ιδέες, ή να τις τροποποιήσετε εκεί όπου είναι απαραίτητο. Επιπλέον προτείνουμε να ανοίξετε ένα ένα τα φύλλα εργασίας 1 και 2 να μελετήσετε το υλικό και να κρατήσετε κάποιες σημειώσεις. 2. Κατεργασία τόρνευσης: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Σελίδα 23/47

Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5407/#question21591 Διευκρίνιση: Παρακολουθείστε προσεκτικά το διαδραστικό βίντεο. Στη συνέχεια προσπαθήστε να απαντήσετε τις δραστηριότητες που ακολουθούν. Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 3. Κεντράρισμα κοπτικού εργαλείου : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5407/#question21592 Στο video ακούστηκε η πορεία εργασίας για το κεντράρισμα του κοπτικού εργαλείου Τα βήματα αυτά παρουσιάζονται με τυχαία σειρά παρακάτω: α) Πρέπει να καταβληθεί ιδιαίτερη προσοχή, ώστε τόσο το ίδιο το εργαλείο από τη μανέλα όσο και η μανέλα να εξέχουν όσο το δυνατό λιγότερο από τον εργαλειοδέτη. β) Τοποθέτηση του κοπτικού εργαλείου ή της μανέλας στη σωστή θέση που απαιτεί η κατεργασία γ) Μεταφορά του εργαλειοφορείου έτσι, ώστε η κοπτική ακμή του εργαλείου να πλησιάσει την αιχμή της πόντας δ) Τοποθέτηση της σταθερής πόντας στον κεντροφορέα και μεταφορά κεντροφορέα προς τον κύριο εργαλειοφορέα 4. Δραστηριότητα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5407/#question21593 Τοποθετήστε σε ένα χαρτί με σωστή σειρά τα παραπάνω βήματα (α, β, γ,δ), και απαντήστε στη δραστηριότητα που ακολουθεί Σελίδα 24/47

5. Συγκράτηση και κεντράρισμα κοπτικού εργαλείου: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5407/#question21594 Διευκρίνιση: Δείτε προσεκτικά το video πριν απαντήσετε τις ερωτήσεις. Επίσης προτείνουμε να μελετήσετε και τα φύλλα εργασίας 1 & 2 1η Ερώτηση: Για το κεντράρισμα του εργαλείου σε εργαλειοδέτη, η πορεία εργασίας είναι: Διαθέσιμες απαντήσεις: 2) μόνο τα βήματα (β), (γ) 3) μόνο τα βήματα (α), (β), (γ) 1) τα βήματα (α), (β), (γ), (δ) 6. Συγκράτηση και κεντράρισμα κατεργαζόμενου εξαρτήματος : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5407/#question21595 Στο video ακούστηκε η πορεία εργασίας για το κεντράρισμα του κατεργαζόμενου τεμαχίου. Τα βήματα αυτά παρουσιάζονται με τυχαία σειρά παρακάτω: α) Ανοίγονται οι σφιγκτήρες τόσο, ώστε να είναι εμφανώς δυνατή η τοποθέτηση του εξαρτήματος ανάμεσά τους. β) Θέτουμε πάλι σε λειτουργία τον τόρνο, πλησιάζουμε το κοπτικό εργαλείο σε άλλο σημείο και επαναλαμβάνουμε την προηγούμενη εργασία. γ) Τοποθετούμε (κρατώντας το εξάρτημα με το χέρι) και κλείνουμε με το τσοκόκλειδο ένα - ένα κατά ζευγάρια τους απέναντι σφιγκτήρες, ώστε το εξάρτημα να μείνει ελαφρά στερεωμένο στους σφιγκτήρες. δ) Θέτουμε σε λειτουργία τον τόρνο και πλησιάζουμε το κοπτικό εργαλείο, ώστε να ακουμπήσει λίγο την επιφάνεια και να χαράξει μία γραμμή. ε) Όταν ολοκληρωθεί η εργασία συσφίγγουμε περιμετρικά όλους τους σφιγκτήρες του τσοκ στ) Φέρουμε τα τρία μάγουλα του σφιγκτήρα (τσοκ), ώστε το ένα να είναι κάτω από το κατεργαζόμενο εξάρτημα (το Σελίδα 25/47

εξάρτημα πατάει στο μάγουλο). ζ) Σταματάμε τη λειτουργία του τόρνου και κοιτάζουμε αν η χαραγή είναι ίδια περιμετρικά στο εξάρτημα. η) Σε περίπτωση που υπάρχει διαφορά, περιστρέφουμε το τσοκ ώστε η χαραγή να έρθει στο πάνω μέρος και χτυπάμε ελαφρώς με το τσοκόκλειδο το εξάρτημα προς τα κάτω. 7. Δραστηριότητα 1: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5407/#question21596 Τοποθετήστε σε ένα χαρτί με τη σωστή σειρά τα παραπάνω βήματα (α,β,γ,...) και απαντήστε την επόμενη δραστηριότητα 8. Κεντράρισμα κατεργαζόμενου εξαρτήματος: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5407/#question21617 Διευκρίνιση: Δείτε προσεκτικά το video πριν απαντήσετε τις ερωτήσεις. Επίσης προτείνουμε να μελετήσετε και τα φύλλα εργασίας 1 & 2 1η Ερώτηση: Για το κεντράρισμα του κατεργαζόμενου εξαρτήματος ακολουθείται η παρακάτω πορεία εργασίας: Διαθέσιμες απαντήσεις: 1) τα βήματα (α), (β), (γ), (δ), (ε), (στ), (ζ), (η) 3) μόνο τα βήματα (α), (β), (γ), (η) 2) μόνο τα βήματα (α), (β), (γ), (δ), (η) 9. Συγκράτηση και κεντράρισμα κατεργαζόμενου εξαρτήματος : Σελίδα 26/47

Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εκφράσεις τύπου σωστό/λάθος Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5407/#question21597 Διευκρίνιση: Προτείνουμε να μελετήσετε το υλικό που υπάρχει στα φύλλα εργασίας 1 & 2 πριν απαντήσετε σε αυτή τη δραστηριότητα. Περιγραφή Εργασίας: Διαλέξτε τη σωστή έκφραση. 1. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Η συγκράτηση του εξαρτήματος στο τσοκ πρέπει να είναι σταθερή, ώστε κατά την τόρνευση να μην είναι δυνατό να μετατοπισθεί το εξάρτημα. Η συγκράτηση του εξαρτήματος στο τσοκ πρέπει να είναι ομόκεντρη και σταθερή, ώστε κατά την τόρνευση να μην είναι δυνατό να μετατοπισθεί το εξάρτημα. 2. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Το ύψος της μύτης του κοπτικού εργαλείου σε σχέση με το νοητό άξονα του τόρνου, ελέγχεται είτε πλησιάζοντας τη μύτη του εργαλείου στη μύτη της πόντας του κεντροφορέα είτε με έναν ελεγκτήρα (γωνία κεντραρίσματος). Το ύψος της μύτης του κοπτικού εργαλείου σε σχέση με το νοητό άξονα του τόρνου, ελέγχεται μόνο με ελεγκτήρα (γωνία κεντραρίσματος). 3. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Το ύψος του εργαλείου ρυθμίζεται με ελεγκτήρα και δεν απαιτούνται προσθήκες, δηλαδή επίπεδα λαμάκια διαφόρων παχών, κάτω από το στέλεχος του εργαλείου. Το ύψος του εργαλείου ρυθμίζεται με προσθήκες, δηλαδή επίπεδα λαμάκια διαφόρων παχών, κάτω από το στέλεχος του εργαλείου. Σελίδα 27/47

4. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Με το σφίξιμο οι προσθήκες δεν υποχωρούν, άρα δεν πρέπει να γίνεται επανέλεγχος του ύψους του εργαλείου. Επειδή με το σφίξιμο οι προσθήκες υποχωρούν, πρέπει να γίνεται επανέλεγχος του ύψους του εργαλείου. 5. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Η συγκράτηση του κοπτικού εργαλείου στον εργαλειοδέτη, επάνω ή κάτω από το άξονα περιστροφής του τεμαχίου, δεν διαφοροποιεί τις γωνίες κοπής. Η συγκράτηση του κοπτικού εργαλείου στον εργαλειοδέτη, επάνω ή κάτω από το άξονα περιστροφής του τεμαχίου, διαφοροποιεί τις γωνίες κοπής. 6. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Υπάρχουν σφιγκτήρες με δυο ή τρία μάγουλα ή σιαγόνες, οι οποίες δεν μετακινούνται συγχρόνως ακτινικά και κατά ίση απόσταση με τη βοήθεια ενός ειδικού κλειδιού (τσοκόκλειδο). Υπάρχουν σφιγκτήρες με δυο ή τρία μάγουλα ή σιαγόνες, οι οποίες μετακινούνται συγχρόνως ακτινικά και κατά ίση απόσταση με τη βοήθεια ενός ειδικού κλειδιού (τσοκόκλειδο). 10. Κοπτικά εργαλεία τόρνου: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση πολλαπλής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5407/#question21598 Διευκρίνιση: Προτείνουμε να μελετήσετε το υλικό που υπάρχει στο φύλλο εργασίας 1 πριν ασχοληθείτε με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Σελίδα 28/47

Ερώτηση: Στα διαφορετικά είδη τόρνευσης αντιστοιχούν και διαφορετικά κοπτικά εργαλεία ως προς: Διαθέσιμες απαντήσεις: τη γεωμετρία τους τη μορφή και τη γεωμετρία τους. τη μορφή τους 11. Τοποθέτηση του κοπτικού εργαλείου στον τόρνο: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση πολλαπλής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5407/#question21599 Διευκρίνιση: Προτείνουμε να μελετήσετε το υλικό που υπάρχει στο φύλλο εργασίας 1 πριν ασχοληθείτε με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Σελίδα 29/47

Ερώτηση: Τα κοπτικά εργαλεία ανάλογα με το μέγεθός τους και το μέγεθος του τόρνου είναι δυνατόν να στερεωθούν: Διαθέσιμες απαντήσεις: στη μανέλα ή απευθείας επάνω στον εργαλειοδέτη στο τσοκ στο πλατώ 12. Ύψος της μύτης του κοπτικού εργαλείου: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση πολλαπλής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5407/#question21600 Διευκρίνιση: Προτείνουμε να μελετήσετε το υλικό που υπάρχει στο φύλλο εργασίας 1 πριν ασχοληθείτε με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Σελίδα 30/47

Ερώτηση: Κατά τη στερέωση του κοπτικού εργαλείου στον εργαλειοδέτη, είναι απαραίτητο η κοπτική ακμή του εργαλείου να βρίσκεται: Διαθέσιμες απαντήσεις: στο ύψος του νοητού άξονα του τόρνου πάνω από το νοητό άξονα του τόρνου κάτω από το νοητό άξονα του τόρνου Σελίδα 31/47

4η Φάση: Άσκηση: Άξονας με πατούρες Σελίδα 32/47

4η Φάση: Άσκηση: Άξονας με πατούρες Χρονική Διάρκεια: 95 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Μηχανουργείο Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_ergasias_4_13.doc Φύλλο Εργασίας 2 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_ergasias_4.1_0.doc Στη φάση αυτή οι μαθητές καλούνται να παρακολουθήσουν με προσοχή ένα video με τίτλο Κατασκευάζουμε, προκειμένου να εφαρμόσουν τις νέες ιδέες τους στην επίλυση πραγματικών προβλημάτων κατά την τόρνευση ενός άξονα στο σχολικό εργαστήριο. Επιπλέον προσπαθούν να συσχετίσουν αυτά που έχουν μάθει με τις εμπειρίες της καθημερινής ζωής. Στη συνέχεια ζητάμε από τους μαθητές: α) αφού χωριστούν σε ομάδες, να ανοίξουν το φύλλο εργασίας 1 και να ασχοληθούν με τις δραστηριότητες. β) να εκτυπώσουν το φύλλο εργασίας 2 και να πραγματοποιήσουν την άσκηση στο σχολικό εργαστήριο με τη βοήθεια των καθηγητών τους. Στόχοι Μετά το τέλος της δραστηριότητας οι μαθητές να είναι ικανοί να: α) καθορίζουν τις φάσεις και την πορεία εργασίας κατά την κατεργασία της τόρνευσης ενός άξονα ή κάποιου άλλου εξαρτήματος β) δημιουργούν με τη διαδικασία της τόρνευσης στο σχολικό εργαστήριο άξονες με πατούρες σε πραγματικές συνθήκες 1. Άσκηση: Άξονας με πατούρες: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5408/#question21601 Το διαδραστικό βίντεο είναι μία σύνθετη παρουσίαση της πορείας εργασίας, των φάσεων και των συνθηκών κατεργασίας κατά την τόρνευση ενός άξονα με πατούρες. Παρακολουθείστε προσεκτικά το διαδραστικό βίντεο με τίτλο Κατασκευάζουμε, προκειμένου να εφαρμόσετε τις νέες ιδέες στην επίλυση πραγματικών προβλημάτων κατά την τόρνευση ενός άξονα στο σχολικό εργαστήριο. Προσπαθήστε στη συνέχεια να συσχετίσετε αυτά που έχετε μάθει με τις εμπειρίες της καθημερινής ζωής. Σελίδα 33/47

2. Τόρνευση Άξονα με πατούρες: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5408/#question21602 Διευκρίνιση: Παρακολουθήστε προσεκτικά το διαδραστικό βίντεο με τίτλο "Κατασκευάζουμε..." Στη συνέχεια προσπαθήστε να απαντήσετε τις δραστηριότητες που ακολουθούν Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σχόλιο: Το διαδραστικό βίντεο είναι μια σύνθετη παρουσίαση της πορείας εργασίας, των φάσεων και των συνθηκών κατεργασίας κατά την τόρνευση άξονα. (Παρατήρηση: Οι συνθήκες κατεργασίας εξαρτώνται κυρίως από το υλικό του κατεργαζόμενου εξαρτήματος και το υλικό του κοπτικού εργαλείου) 3. Φάσεις κατεργασίας τόρνευσης άξονα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κάρτες ερωτήσεων Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5408/#question21603 Διευκρίνιση: Γράψτε (με ελληνικούς χαρακτήρες και με πεζά γράμματα) την απάντησή σας μέσα στο λευκό πλαίσιο της κάρτας. Επαληθεύστε την απάντησή σας κάνοντας κλικ στο κουμπί "Έλεγχος Απαντήσεων" και στη συνέχεια με το δεξί βελάκι προχωρήστε στην επόμενη κάρτα Περιγραφή Εργασίας: Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις των καρτών. Σελίδα 34/47

1η Κάρτα Ερώτηση: Η εικόνα παρουσιάζει ένα Σελίδα 35/47

2η Κάρτα Ερώτηση: Το υλικό του κατεργαζόμενου εξαρτήματος στη συγκεκριμένη άσκηση είναι 3η Κάρτα Ερώτηση: Τα απαιτούμενα εργαλεία ελέγχου και μετρήσεως είναι Σελίδα 36/47

4η Κάρτα Ερώτηση: Μετά τη συγκράτηση του κατεργαζόμενου εξαρτήματος στο τσοκ ακολουθεί το 5η Κάρτα Ερώτηση: Το κεντράρισμα του κοπτικού εργαλείου γίνεται με τη βοήθεια του Σελίδα 37/47

6η Κάρτα Ερώτηση: Η φάση κατεργασίας του σχήματος αντιστοιχεί στην Σελίδα 38/47

7η Κάρτα Ερώτηση: Η φάση κατεργασίας του σχήματος αντιστοιχεί στην 8η Κάρτα Ερώτηση: Η φάση κατεργασίας του σχήματος αντιστοιχεί στην Σελίδα 39/47

4. Τόρνευση Άξονα με πατούρες: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση αντιστοίχισης Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5408/#question21604 Διευκρίνιση: Στις προτάσεις που ακολουθούν αντιστοιχίστε - συμπληρώστε τα κενά που λείπουν με τις λέξεις που σας δίνονται (τσοκ, τσοκόκλειδο, αριστερά, λίμα, σμυριδόπανο). Με αριστερό πατημένο κλικ σύρετε τη λέξη στο σωστό κενό. Πραγματοποιήστε τις ακόλουθες αντιστοιχίσεις Η συγκράτηση της ράβδου στο γίνεται με τη βοήθεια του. Για την τόρνευση προσώπου στρέφουμε το κοπτικό εργαλείο. Για το σπάσιμο των ακμών του κατεργαζόμενου εξαρτήματος χρησιμοποιείται, ενώ για τη λείανση. Οι τιμές των συνθηκών κατεργασίας για την είναι διαφορετικές από τις τιμές των συνθηκών κατεργασίας για το Διαθέσιμες επιλογές: εκχόνδριση αριστερά σμυριδόπανο τσοκόκλειδου λίμα φινίρισμα τσοκ 5. Τόρνευση Άξονα με πατούρες: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5408/#question21605 Διευκρίνιση: Γράψτε (με ελληνικούς χαρακτήρες και με πεζά γράμματα) τη λέξη που λείπει. Επαληθεύστε την απάντησή σας κάνοντας κλικ στο κουμπί Έλεγχος απαντήσεων Συμπληρώστε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. Η συγκράτηση της ράβδου γίνεται 40 mm περίπου έξω από τους Στην τόρνευση της Φ30 σε μήκος 35 mm το κοπτικό εργαλείο είναι Στην τόρνευση της Φ30 σε μήκος 35 mm το κοπτικό εργαλείο είναι Σελίδα 40/47

Η τοποθέτηση των στις κατάλληλες θέσεις γίνεται με βάση τις επιθυμητές στροφές Το χρησιμοποιείται για τη συγκράτηση του κατεργαζόμενου εξαρτήματος στο τσοκ Στην τόρνευση προσώπου μέχρι το τελικό μήκος 58 mm το κοπτικό εργαλείο στρέφεται Για τον έλεγχο των διαστάσεων χρησιμοποιούμε το 6. Τόρνευση Άξονα με πατούρες: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εκφράσεις τύπου σωστό/λάθος Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5408/#question21606 Περιγραφή Εργασίας: Διαλέξτε τη σωστή έκφραση. 1. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Κατά την τόρνευση άξονα πρέπει αρχικά να επιλεγούν οι στροφές του κινητήρα και στη συνέχεια η ταχύτητα κοπής Κατά την τόρνευση του άξονα πρέπει αρχικά να επιλεγούν το βάθος κοπής και στη συνέχεια η ταχύτητα κοπής 2. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Η πρώτη φάση περιλαμβάνει τόρνευση της Φ38 σε μήκος 23mm με το κοπτικό εργαλείο κάθετα Η πρώτη φάση περιλαμβάνει τόρνευση της Φ38 σε μήκος 23 mm με στροφή του κοπτικού εργαλείου αριστερά 3. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Στη 2η φάση γυρίζουμε τη ράβδο από το άλλο άκρο και τη συγκρατούμε σε μήκος 43 mm περίπου έξω από τους σφιγκτήρες Στη 2η φάση γυρίζουμε τη ράβδο από το άλλο άκρο και τη συγκρατούμε σε μήκος 30 mm περίπου έξω από τους σφιγκτήρες Σελίδα 41/47

4. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Το κεντράρισμα του κοπτικού εργαλείου μπορεί να γίνει σε κάθε φάση κατεργασίας Το κεντράρισμα του κοπτικού εργαλείου προηγείται των φάσεων κατεργασίας 5. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Πριν από κάθε φάση κατεργασίας (π.χ. τόρνευση προσώπου) δεν είναι απαραίτητο να κεντράρουμε το κατεργαζόμενο εξάρτημα Πριν από κάθε φάση κατεργασίας (π.χ. τόρνευση προσώπου) είναι απαραίτητο να κεντράρουμε το κατεργαζόμενο εξάρτημα 7. Άσκηση: Άξονας με πατούρες: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5408/#question21607 Διευκρίνιση: Πραγματοποιήστε στο σχολικό εργαστήριο με τη βοήθεια των καθηγητών σας την παρακάτω άσκηση Αρχικά ζητάμε από τους μαθητές να χωριστούν σε ομάδες (2 ατόμων), να ανοίξουν το φύλλο εργασίας 2, και να το εκτυπώσουν. Στη συνέχεια τους ζητάμε: α) να επιλέξουν τις τιμές των συνθηκών κατεργασίας β)να τοποθετηθούν ανά δύο μπροστά από τους τόρνους και να θέσουν τους μοχλούς ταχυτήτων στις κατάλληλες θέσεις. γ) τους προτείνουμε πριν ξεκινήσουν την τόρνευση να συζητήσουν με τον καθηγητή τους τις φάσεις κατεργασίας. δ) με τη βοήθεια του καθηγητή να πραγματοποιήσουν την άσκηση στο σχολικό εργαστήριο. Σε αυτή τη φάση καλό είναι να υπενθυμίσουμε στους μαθητές ότι πρέπει να τηρηθούν τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας. 8. Άσκηση: Άξονας με πατούρες: Σελίδα 42/47

Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5408/#question21608 Διευκρίνιση: Πραγματοποιήστε στο σχολικό εργαστήριο με τη βοήθεια των καθηγητών σας την παρακάτω άσκηση. Υπενθυμίζουμε ότι θα πρέπει να τηρηθούν τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας κατά τη χρήση του τόρνου. Σελίδα 43/47

5η Φάση: Αξιολόγηση - αυτοαξιολόγηση Σελίδα 44/47

5η Φάση: Αξιολόγηση - αυτοαξιολόγηση Χρονική Διάρκεια: 10 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Μηχανουργείο Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_ergasias_5_0.doc Φύλλο Εργασίας 2 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_ergasias_5.1_0.doc Στη φάση αυτή της Αξιολόγησης στόχος μας είναι οι μαθητές να αναγνωρίσουν τη σπουδαιότητα αυτών που ανακάλυψαν. Στόχοι Μετά το τέλος της δραστηριότητας οι μαθητές θα πρέπει να είναι ικανοί να: α) συγκρίνουν τις αρχικές με τις νέες απόψεις τους β) συνειδητοποιούν την προηγούμενη με την τωρινή κατάσταση, καθώς και τη γνωστική πορεία της αλλαγής. Μεταγνωστικές Δραστηριότητες Μετά το τέλος της δραστηριότητας οι μαθητές θα πρέπει να είναι ικανοί να αξιολογούν: α) την κατάκτηση νέας γνώσης β) τη λειτουργικότητα της ομάδας τους γ) τη μαθησιακή διαδικασία, που ακολουθήθηκε 1. Αξιολόγηση Μαθητή: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5409/#question21609 Για την αξιολόγηση του μαθητή προτείνουμε το παρακάτω φύλλο εργασίας 1 το οποίο περιλαμβάνει μία δραστηριότητα τόρνευσης πείρου. Αρχικά ζητάμε από τους μαθητές να χωριστούν σε ομάδες (2 ατόμων), να ανοίξουν το φύλλο εργασίας 1, και να το εκτυπώσουν. Στη συνέχεια τους ζητάμε να επιλέξουν τις τιμές των συνθηκών κατεργασίας, να τοποθετηθούν ανά δύο μπροστά στους τόρνους και να θέσουν τους μοχλούς στις κατάλληλες θέσεις. Επίσης τους προτείνουμε πριν ξεκινήσουν την τόρνευση να συζητήσουν με τον καθηγητή τους τις φάσεις κατεργασίας. Τέλος με τη βοήθεια του καθηγητή να πραγματοποιήσουν την άσκηση στο σχολικό εργαστήριο. Σε αυτή τη φάση καλό είναι να υπενθυμίσουμε στους μαθητές ότι πρέπει να τηρηθούν τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας. Σελίδα 45/47

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η αξιολόγηση που προτείνουμε δεν είναι πλήρης και πρέπει να συμπληρωθεί από την αξιολόγηση των ψυχοκινητικών δεξιοτήτων, η οποία γίνεται στο εργαστήριο με βάση την παρατήρηση των μαθητών και την ποιότητα του έργου που κατασκευάζουν. 2. Άσκηση: Τόρνευση Πείρου: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5409/#question21610 Διευκρίνιση: Με τη βοήθεια των καθηγητών σας να πραγματοποιήσετε την άσκηση στο σχολικό εργαστήριο. Θυμηθείτε όλα τα απαραίτητα μέτρα που πρέπει να τηρηθούν. 3. Μεταγνωστικές Δραστηριότητες: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5409/#question21611 Οι μαθητές συμπληρώνουν το φύλλο εργασίας 2, που στοχεύει στην ανάπτυξη μεταγνωστικών δεξιοτήτων. Περιλαμβάνει σύντομες ερωτήσεις κλειστού και ανοικτού τύπου, με τη βοήθεια των οποίων ο μαθητής διευκολύνεται να αξιολογήσει τρεις τομείς: Την κατάκτηση νέας γνώσης Τη λειτουργικότητα της ομάδας του Τη μαθησιακή διαδικασία, που ακολουθήθηκε. Σελίδα 46/47

Ενδεικτικά, αυτό μπορεί να έχει την παρακάτω μορφή: 4. Φύλλο Αυτοαξιολόγησης Μαθητή: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/21580/5409/#question21612 Διευκρίνιση: Απαντήστε το παρακάτω φύλλο Αυτοαξιολόγησης Σελίδα 47/47 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)