Ισαβέλλα Κοτίνη Σχολική Σύμβουλος Πληροφορικής Μηχανικός Η/Υ και Πληροφορικής Διδάκτωρ Μηχανικός Τ.Η.Μ.Μ.Υ. Med Εκπαιδευτική Ηγεσία και Διοίκηση
Είναι χαρακτηριστικό κάποιων ατόμων; Προκύπτει από το κοινωνικό σύστημα;
Οι ηγέτες δεν επιβάλλουν στόχους στους υφιστάμενους, αλλά εργάζονται με αυτούς για να δημιουργήσουν μια κοινή αίσθηση σκοπού και κατεύθυνσης. Οι ηγέτες εργάζονται μέσω και μαζί με άλλα άτομα. Η ηγεσία είναι περισσότερο λειτούργημα και λιγότερο ρόλος.
Εργάζεται συστηματικά για να έχει επιτεύγματα στον ακαδημαϊκό τομέα. Αξιολογεί τα επιτεύγματα του σχολείου Διαμορφώνει κλίμα εργασίας που τονίζει υψηλές προσδοκίες Συνεργάζεται αποτελεσματικά με άλλα άτομα Είναι δυναμικός ηγέτης, έχοντας σαφείς στόχους που τους επιδιώκει με συνέπεια.
αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικών και διευθυντικών στελεχών συλλογή κατάλληλων πληροφοριών Λήψη αποφάσεων
αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικών και διευθυντικών στελεχών Ελαχιστοποιούνται οι συγκρούσεις ανάμεσα στα διοικητικά στελέχη και στους εκπαιδευτικούς ελαχιστοποιούνται οι παρανοήσεις
Να αμβλύνει τις αντιθέσεις, Να ενθαρρύνει πρωτοβουλίες και δραστηριότητες των εκπαιδευτικών, Να συνεργαστεί ισότιμα με όλους, Να καλλιεργήσει πνεύμα αλληλεγγύης, Να εμπνέει με το παράδειγμά του και την παρουσία του, Να χρησιμοποιεί θεωρίες παρώθησης με θετικά προς τους εκπαιδευτικούς κίνητρα
Ο ρόλος του διευθυντή είναι βασικός και εξαιρετικής σημασίας Ο διευθυντής αναπτύσσει σωστές διαπροσωπικές σχέσεις με όσους εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία, επιτυγχάνει τη συνεργασία, αποφεύγοντας εντάσεις, συγκρούσεις, διαφορές που κατά διαστήματα προκύπτουν στη σχολική μονάδα.
Στοιχειά αποτελεσματικής επικοινωνίας Το ήθος, η ειλικρίνεια, η ευαισθησία, η αξιοπρέπεια.
Τρεις βασικές ομάδες δεξιοτήτων πρέπει να διακρίνουν τα διοικητικά στελέχη: α) η επαγγελματική ικανότητα, β) η ικανότητα του συνεργάζεσθε και γ) η αντιληπτική ικανότητα.
ικανότητα αντίληψης του περιβάλλοντος, ικανότητα προσαρμογής, θέληση, επιμονή, τόλμη, πειθώ, διορατικότητα, παρατηρητικότητα, ταχύτητα ενεργειών εάν απαιτείται, ανάληψη ευθυνών ανάληψη πρωτοβουλιών, καινοτομιών, γνώσεις χειρισμού συγκρούσεων,
Καθορισμός πορείας Δημιουργία και προώθηση οράματος Δημιουργία κοινών αντιλήψεων Δημιουργία προσδοκιών υψηλής απόδοσης Επικοινωνία Ανάπτυξη ατόμων Προσφέρει πνευματική ενθάρρυνση Εξατομικευμένη στήριξη Ανάπτυξη οργανισμού Ενισχύει την κουλτούρα του σχολείου Οικοδομεί συνεργατικές διαδικασίες Διαφοροποιεί την οργανωσιακή δομή
Ανταποκρίνεται παραγωγικά στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται από την πολιτική λογοδοσίας Η σχολική ηγεσία έχει σημαντική επίδραση στα μαθησιακά αποτελέσματα
Δεν διατηρεί την υπάρχουσα κατάσταση Δίνει κίνητρα και στόχους στους εκπαιδευτικούς. Εξασφαλίζει τη δέσμευση των εκπαιδευτικών σε ένα κοινό όραμα (συμμετοχική ηγεσία). Προωθεί αλλαγές και καινοτομίες Δίνει έμφαση στη διαμόρφωση κουλτούρας υψηλών προσδοκιών (συνεχούς βελτίωσης) και συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης. Είναι ο φορέας της αλλαγής στο σχολείο και έχει τον βασικότερο ρόλο για την διαχείριση των αλλαγών
ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ Αυτοαξιολόγηση Αναστοχασμός για το αποτέλεσμα ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Αναστοχασμός ΞΕΠΑΓΩΜΑ Ψυχολογική προετοιμασία Συνειδητοποίηση της ανάγκης για αλλαγή
1 η ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 2 η ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑΣ ΑΛΛΑΓΗΣ 3 η ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
1 η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡΑΣΗΣ 2 η ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ 3 η ΔΙΑΡΚΗΣ ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ
1 η ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 2 η ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ
Ενθουσιασμός, Ελπίδα, Ενεργητικότητα Κατανόηση αλλαγής, Ηθικός σκοπός, Ενίσχυση συνοχής Διαπροσωπικές σχέσεις, Γνώση Δέσμευση Αποτελέσματα
Η σύγκρουση αποτελεί μέρος της κοινωνικής ζωής στο χώρο εργασίας Οι συγκρούσεις είναι αναμενόμενες σε οποιαδήποτε οργάνωση καθώς το μοίρασμα θέσεων και ρόλων δημιουργεί συγκρουσιακό πεδίο. Η σύγκρουση σε μια σχολική μονάδα δεν είναι πάντα καταστροφική αλλά μπορεί, σε πολλές περιπτώσεις, να αποβεί εποικοδομητική και ουσιαστική.
Ανοιχτή Συζήτηση Θέση Αντίθεση Νέα θέση
Πέντε ιδεατές μορφές ηγετικής συμπεριφοράς Έμφαση στο αποτέλεσμα; Ενδιαφέρον στα άτομα;
Διοικητικός Ηγέτης Διορίζεται Χρησιμοποιεί νόμιμη δοτή δύναμη (εξουσία) Δίνει οδηγίες, εντολές, ανταμοιβές, τιμωρίες Ελέγχει Δίνει έμφαση σε διαδικασίες, συστήματα, λογική Κινείται σε προκαθορισμένα πλαίσια Δέχεται και διαχειρίζεται την κατεστημένη κατάσταση Αποδέχεται την πραγματικότητα βραχυπρόθεσμη προοπτική Αναδεικύεται Χρησιμοποιεί προσωπική δύναμη Περνά όραμα, εμπνέει, πείθει Κερδίζει την εμπιστοσύνη Δίνει έμφαση στους ανθρώπους και στα συναισθήματα Ανοίγει ορίζοντες και διευρύνει τα πλαίσια Προκαλεί το κατεστημένο, κάνει αλλαγές, καινοτομεί Ερευνά την πραγματικότητα Μακροπρόθεσμη προοπτική Κάνει τα πράγματα σωστά Κάνει τα σωστά πράγματα
Μια από τις ζωτικές δυνάμεις του ανθρώπου είναι αυτή η ικανότητά του να «αρπάζει φωτιά» στη φλόγα του απίθανου, του δύσκολου, του μακρινού. Οrtega (2006)
Bezzina, C. (2006). What works? The road to improvement in a Maltese Catholic School. International Studies in Educational Administration, 34 (3), 77-88. Μετάφραση: Νατάσα Ανδρέου-Πογιατζιάν και Χρήστος Θεοφιλίδης Evans, L. (1999). Managing to motivate. A guide for school leaders. Management and Leadership in Education. London: Cassell. Leithwood, K. (1992). The move toward Transformational Leadership. Μεταφ. Χρήστος Θεοφιλίδης (Η κίνηση προς τη μετασχηματιστική ηγεσία) Educational Leadership, 29 (5), 8 12. Leithwood, K., Harris, A., & Hopkins, D. (2008). Seven strong claims about successful school leadership. School Leadership and Management, 28 (1), 27-42. Stogdill, R. M. (1950). Leadership, membership and organization. Psychological bulletin. 47, 1 14. Ortega, J.Y.G. (2006). Διάθεση για μεταρρύθμιση. Στο βιβλίο Η αποστολή του Πανεπιστημίου (Επι/της έκδοσης Παναγιώτης Γ. Κιμουρτζής). Αθήνα: Μεταίχμιο Θεοφιλίδης, Χρ. (2012). Σχολική Ηγεσία και Διοίκηση: Από τη Γραφειοκρατία στη Μετασχηματιστική Ηγεσία. Αθήνα: Γρηγόρης. Πασιαρδής, Π. (2004), Εκπαιδευτική Ηγεσία: Από την Περίοδο της Ευμενούς Αδιαφορίας στη Σύγχρονη Εποχή. Αθήνα: Μεταίχμιο Σαϊτης, Χ. (2005). Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης. Αθήνα: Αυτοέκδοση