Η αγορά βιβλίων της Γερμανίας

ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Ντύσσελντορφ, 17 Ιουνίου 2008 Η αγορά βιβλίων της Γερμανίας Ι. Βασικά μεγέθη της αγοράς Το πλήθος των αγοραστών βιβλίων συρρικνώνεται συνεχώς την τελευταία δεκαετία: από τα 41,3 εκ. αναγνώστες το 1997 ελαττώθηκε κατά 6 εκατομμύρια, περιοριζόμενο στα εκ. αναγνώστες το 2007 (μείωση κατά 14,5%). Έτσι, το ποσοστό του αναγνωστικού κοινού επί του συνόλου του πληθυσμού περιορίστηκε μέσα σε μια δεκαετία από το 66% στο 55,1%. Εξέλιξη πλήθους αγοραστών 1997-2007 42 40 38 41,3 40,6 66 39,9 64,6 39,4 63,4 62,5 37,2 68 66 64 62 36 34 32 36,1 60 58,9 34,9 58 56,7 56,6 55,9 56 55,4 54,9 55,1 54 52 Αγοραστές (σε εκ.) Αναγνωστικό κοινό (ως % πληθυσμού) 30 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 50

Σε αντίθεση με την εξέλιξη του πλήθους των αναγνωστών, ο κύκλος εργασιών από τις πωλήσεις βιβλίων σημείωσε το 2007 αύξηση για τρίτη συνεχή χρονιά, ξεπερνώντας τα 4 δις. Εξέλιξη κύκλου εργασιών και πλήθους αγοραστών 4100 4000 3900 3800 3700 3600 40,6 3831 39,9 3936 4027 4008 39,4 37,2 3903 3732 34,9 3655 3827 36,1 3885 4003 42 41 40 39 38 37 36 35 Κύκλος εργασιών (σε εκ. ) Αγοραστές (σε εκ.) 3500 34 33 3400 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 32 Τα βιβλία σε έντυπη μορφή εξακολουθούν να αποτελούν το μεγαλύτερο τμήμα του κύκλου εργασιών (95,7%), παρά τους εντυπωσιακούς ρυθμούς αύξησης που σημειώθηκαν στην κατηγορία των audio books από το 2004 ως το 2006. Το 2007 ο ρυθμός αύξησης του κύκλου εργασιών από τα audio books ανακόπηκε: η αύξηση έναντι του 2006 ήταν μόλις 5,1% και ο κύκλος εργασιών από τα audio books έφτασε τα 165 εκ.. Η κατηγορία των downloads βρίσκεται ακόμα σε αρχικά στάδια, με τον κύκλο εργασιών της να ανέρχεται το 2007 σε 7 εκ. έναντι 6 εκ. το 2006 και μόλις 2 εκ. το 2005. Εξέλιξη κύκλου εργασιών ανά κατηγορία 4100 4000 3900 72 78 2 6 7 165 3800 3700 3600 3500 3400 3831 3936 4008 3955 3825 77 3655 89 3566 157 129 3696 3722 3831 Downloads Audio books Βιβλία 3300 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Η άνοδος του κύκλου εργασιών το 2007 οφείλεται αφενός στην αύξηση της συχνότητας αγοράς βιβλίων και αφετέρου στην άνοδο των τιμών. Βιβλία (σε έντυπη μορφή) 2003 2004 2005 2006 2007 Πωλήσεις σε εκ. τμχ. 381 378,6 383 378,9 384 Κύκλος εργασιών σε εκ. 3655 3566 3696 3722 3831 Μέση τιμή ( /τμχ) 9,59 9,42 9,65 9,82 9,98 Πλήθος αναγνωστών (σε εκ.) 34,9 36,1 Συχνότητα αγοράς 10,9 10,7 10,6 10,6 10,9 (βιβλία ανά έτος και αναγνώστη) Πηγή: Gfk Panel Services Deutschland Η συχνότητα αγοράς βιβλίων έφτασε το 2007 τα 10,9 βιβλία ανά έτος και αναγνώστη. Έτσι, παρά την πτώση του πλήθους των αναγνωστών στα εκ., οι πωλήσεις των βιβλίων σημείωσαν άνοδο, και έφτασαν τα 384 εκ. Συχνότητα αγοράς βιβλίων (2003-2007) 36,2 36,1 11,0 36 10,9 10,9 10,9 35,6 35,4 35,2 35 34,8 34,9 10,7 10,6 10,6 10,8 10,7 10,6 Πλήθος αναγνωστών (σε εκ.) Συχνότητα αγοράς (βιβλία ανά έτος και αναγνώστη) 34,6 34,4 10,5 34,2 2003 2004 2005 2006 2007 10,4 Η μέση λιανική τιμή αυξάνεται συνεχώς από το 2004 και μετά, φτάνοντας το 2007 τα 9,98. Εξέλιξη μέσης λιανικής τιμής (2003-2007) 4500 10,10 4000 3500 3655 3566 3696 3722 3831 9,98 10,00 9,90 3000 2500 2000 1500 1000 500 9,82 9,59 9,65 9,42 381 378,6 383 378,9 384 9,80 9,70 9,60 9,50 9,40 9,30 9,20 Πωλήσεις σε εκ. τμχ. Κύκλος εργασιών σε εκ. Μέση τιμή ( /τμχ) 0 2003 2004 2005 2006 2007 9,10

Το ποσοστό των βιβλίων που εμπίπτουν στις χαμηλότερες κατηγορίες με βάση την τιμή έχει ελαττωθεί σημαντικά την τελευταία πενταετία. Έτσι, ενώ το μερίδιο αγοράς των βιβλίων με λιανική τιμή κάτω των 7,5 έφτανε στο 42% το 2003, το ποσοστό αυτό ελαττώθηκε σταδιακά και έπεσε στο 36% το 2007. Κατηγορίες βιβλίων με βάση τη λιανική τιμή (% πωλήσεων) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 7 6 6 6 6 7 8 9 9 9 13 12 12 12 12 31 31 33 36 36 11 11 11 10 10 31 32 30 27 26 2003 2004 2005 2006 2007 20,01 και πάνω 15,01 έως 20 10,01 έως 15 7,51 έως 10 5,01 έως 7,50 έως 5 Νέες κυκλοφορίες δικαιώματα εισαγωγές Το 2006 κυκλοφόρησαν 94.716 νέοι τίτλοι στη Γερμανία (επί συνόλου 970.999 τίτλων),σημειώνοντας έτσι αύξηση κατά 5,4% σε σχέση με το 2005. Τα δικαιώματα που αποκτήθηκαν προέρχονταν κατά 65% από αγγλόφωνες χώρες και ανήλθαν συνολικά σε 5.773 τίτλους (έναντι 6.132 το 2006). Οι πωλήσεις δικαιωμάτων έφτασαν τους 8.828 τίτλους (έναντι 7.491 το 2005). Το 2005 πραγματοποιήθηκαν 48 μεταφράσεις από τα ελληνικά στα γερμανικά, ποσοστό μόλις 0,8% επί του συνόλου των μεταφράσεων. Από τις 48 αυτές μεταφράσεις, οι 16 αφορούσαν λογοτεχνικά βιβλία. Η σημαντικότερη γλώσσα από την οποία πραγματοποιούνται μεταφράσεις προς τα γερμανικά είναι η αγγλική (3.691 τίτλοι το 2005), ενώ η ελληνική κατατάσσεται ένατη. Οι εισαγωγές βιβλίων στη Γερμανία σημείωσαν το 2006 πτώση στα 991 εκ. (έναντι 1.004 εκ το 2005) με κυριότερες χώρες προέλευσης το ΗΒ, τις ΗΠΑ και την Ιταλία. ΙΙ. Διανομή Η εξέλιξη της μέσης λιανικής τιμής των βιβλίων συνδέεται με το γεγονός ότι το μερίδιο αγοράς των καναλιών διανομής «φτηνών» βιβλίων έχει περιοριστεί. Οι πωλήσεις στα supermarket και discounter αποτέλεσαν το 2007 μόλις το 3% του συνολικού κύκλου εργασιών. Οι πωλήσεις μέσω καταλόγων μειώθηκαν από το 13% (1999) στο 8% (2007), ακολουθώντας αντιδιαμετρική πορεία

ως προς τις πωλήσεις μέσω διαδικτύου (το μερίδιο αγοράς των οποίων αυξήθηκε κατά το διάστημα αυτό από το 3% στο 18%). Κανάλια διανομής (% αξίας) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 10 9 9 9 8 9 9 8 9 21 2 2 2 3 5 5 5 6 6 6 7 8 13 9 11 11 13 12 12 12 11 4 10 4 3 9 8 8 4 4 8 8 7 4 7 6 4 3 6 5 5 5 3 5 5 4 5 5 5 5 4 4 44 42 39 38 36 35 33 33 32 13 14 16 16 18 19 21 22 22 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Λοιπά Internet not virtual Internet - virtual Μέσω καταλόγων Supermarket, Discounter Πολυκαταστήματα Λέσχη βιβλίων Λοιπά Βιβλιοπωλεία Top 5 βιβλιοπωλεία Είναι αξιοσημείωτο ότι, οι ανακατατάξεις στα κανάλια διανομής δεν έχουν θίξει ουσιαστικά το μερίδιο αγοράς των βιβλιοπωλείων, το οποίο παραμένει στο 54-55%. Κανάλια διανομής (% αξίας) - Βιβλιοπωλεία 100% 90% 80% 70% 43 44 45 46 46 46 46 45 46 60% 50% 40% Άλλα κανάλια διανομής Βιβλιοπωλεία 30% 20% 57 56 55 54 54 54 54 55 54 10% 0% 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Παρατηρείται όμως μια τάση συγκέντρωσης των βιβλιοπωλείων, με το μερίδιο αγοράς των 5 μεγαλύτερων αλυσίδων βιβλιοπωλείων της χώρας να βαίνει αυξανόμενο, κερδίζοντας περίπου μία ποσοστιαία μονάδα κάθε χρόνο. (Οι αλυσίδες αυτές είναι, κατά την GfK οι Thalia Holding, DBH, Mayersche Buchhandlung, Pustet, Wittwer).

Κανάλια διανομής (% αξίας) - Συγκέντρωση 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 44 42 39 38 36 35 33 33 32 Λοιπά Βιβλιοπωλεία Top 5 βιβλιοπωλεία 30% 20% 10% 13 14 16 16 18 19 21 22 22 0% 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 III. Τάσεις της αγοράς Τα λογοτεχνικά βιβλία αποτελούν την πιο σημαντική κατηγορία βιβλίων στη Γερμανία (περίπου το 1/3 του συνόλου της αγοράς βιβλίων), με το ποσοστό τους επί του συνόλου του κύκλου εργασιών να παρουσιάζει διακυμάνσεις από χρονιά σε χρονιά (30,8% το 2005, 32,3% το 2006, 29,6% το 2007). Μερίδιο αγοράς (% αξίας) ανά κατηγορία βιβλίων Δίκαιο, οικονομία, κοινωνικές επιστήμες 6% Σχολικά,εκπαιδευτικά 9% Μαθηματικά, τεχνολογία, φυσικές επιστήμες 6% Λογοτεχνία 32% Τέχνη, μουσική, ανθρωπιστικές επιστήμες 9% Οδηγοί, Βιβλία ειδικού/κλαδικού ενδιαφέροντος 18% Παιδικά και νεανικά 13% Ταξιδιωτικά 7% Πηγή: Boersenverein des Deutschen Buchhandels e.v. Τα στοιχεία αφορούν το 2006 Η δεύτερη πιο σημαντική κατηγορία είναι αυτή των οδηγών και βιβλίων ειδικού/κλαδικού ενδιαφέροντος (18%), ενώ ακολουθούν τα παιδικά και νεανικά βιβλία (13%).

Κατά το διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2007 σημειώθηκε σημαντική αύξηση στις πωλήσεις βιβλίων διατροφής και μαγειρικής, καθώς ο κύκλος εργασιών για την κατηγορία αυτή αυξήθηκε κατά 8,4% έναντι του ιδίου διαστήματος του 2006. Η αύξηση ήταν ιδιαίτερα σημαντική για τα θεματικά βιβλία μαγερικής (κατά 40,8%), γεγονός που φέρνει την υποκατηγορία αυτή στην πρώτη θέση μεταξύ των βιβλίων μαγειρικής (30,9%). Δεύτερη υποκατηγορία είναι αυτή των γενικών βιβλίων μαγειρικής, ενώ ακολουθούν τα βιβλία μαγειρικής που αφορούν τις κουζίνες ξένων χωρών (με ποσοστό 17%). Εξέλιξη κύκλου εργασιών ανά κατηγορία βιβλίων μαγειρικής (Ιαν. -Σεπτ. 2007) 50 40 30 40,8 41,8 20 9,9 10 2 0-10 -20 Θεματικά βιβλία μαγειρικής Κουζίνες ξένων χωρών Γενικά βιβλία μαγειρικής -0,8-2,2-5,3 Συνταγές για υγιεινή διατροφή Αρτοποιήματα Ποτά -11,3 Λεξικά Διατροφολογία, Γαστρονομία Πηγή: Boersenverein des Deutschen Buchhandels e.v. Τα στοιχεία αφορούν το διάστημα Ιαν.-Σεπτ. 2007-4,9 Λοιπά

Βιβλία μαγειρικής και διατροφής (% αξίας πωλήσεων) Διατροφολογία, Γαστρονομία 2% Λοιπά 2% Λεξικ ά Ποτά 3% 6% Αρτοποιήματα 8% Θεματικ ά βιβλία μαγειρικ ής 30% Συνταγές για υγιεινή διατροφή 12% Γενικ ά βιβλία μαγειρικ ής 20% Κουζίνες ξένων χωρών 17% Πηγή: Boersenverein des Deutschen Buchhandels e.v. Τα στοιχεία αφορούν το διάστημα Ιαν.-Σεπτ. 2007 Στην κατηγορία των ταξιδιωτικών βιβλίων, η πιο σημαντική υποκατηγορία είναι αυτή των ταξιδιωτικών οδηγών, ακολουθούμενη από τους χάρτες και άτλαντες, τα λευκώματα, και τις ταξιδιωτικές διηγήσεις. Ταξιδιωτικά βιβλία (% αξίας) Ταξίδια περιπέτειας και Sport 9% Οδηγοί ξενοδοχείων και εστιατορίων 3% Ταξιδιωτικές διηγήσεις 11% Λευκώματα 11% Ταξιδιωτικοί οδηγοί 47% Χάρτες, άτλαντες 19% Πηγή: Boersenverein des Deutschen Buchhandels e.v. Τα στοιχεία αφορούν το διάστημα Ιαν.-Σεπτ. 2007 Αντιγόνη Μαριόλη Γραμματέας ΟΕΥ Γ

Οι 100 μεγαλύτεροι εκδοτικοί οίκοι της Γερμανίας (2007) Θέση 2007 (2006) Επωνυμία Έδρα 1 (1) Springer Science+Business Media Berlin 2 (2) Klett-Gruppe Stuttgart 3 (3) Cornelsen Verlagsgruppe Berlin 4 (4) Westermann Verlagsgruppe Braunschweig 5 (5) Random House München 6 (6) Weltbild Augsburg 7 (7) Weka Firmengruppe Kissing 8 (10) Haufe Gruppe Freiburg/Breisgau 9 (9) MairDuMont Ostfildern 10 (8) Wolters Kluwer Deutschland Köln 11 (11) Thieme Stuttgart 12 (14) Rentrop Verlagsgruppe Bonn 13 (13) Deutscher Fachverlag Frankfurt/Main 14 (12) C.H. Beck München 15 (17) Wiley-VCH Weinheim 16 (16) BI/Brockhaus Mannheim 16 (15) Vogel Medien Gruppe Würzburg 18 (18) Langenscheidt München 19 (54) Carlsen Hamburg 20 (20) Verlagsgruppe Droemer Knaur München 21 (22) S. Fischer Frankfurt/M 22 (19) Rowohlt Reinbek 23 (26) Landwirtschaftsverlag Münster 24 (24) Elsevier GmbH München 25 (29) Deutscher Ärzte Verlag Köln 26 (37) Friedrich Oetinger Hamburg 27 (25) VG Hüthig Jehle Rehm Heidelberg 28 (27) Gräfe und Unzer München 29 (32) Piper München 30 (30) DAV Verlagsgruppe Stuttgart 31 (31) Delius Klasing Bielefeld 32 (34) Carl Hanser Verlag München 33 (23) Verlagsgruppe Lübbe Bergisch Gladbach 34 (28) Egmont Holding Berlin 35 (40) Herder Freiburg (Breisgau) 36 (38) Ravensburger Buchverlag Otto Maier Ravensburg 37 (0) Bildungsverlag Eins Troisdorf 38 (39) Beuth Verlag GmbH Berlin 39 (35) Deutscher Taschenbuch Verlag München 40 (36) Suhrkamp Frankfurt/Main 41 (43) Ullstein Buchverlage Berlin 42 (42) Langen Müller Herbig München 43 (33) ADAC Verlag München 44 (52) de Gruyter Berlin 45 (41) Diogenes Zürich 46 (44) Kohlhammer Stuttgart 47 (46) Pearson Education Deutschland München 48 (45) Dr. Otto Schmidt Köln

49 (51) Hogrefe Göttingen 50 (50) Coppenrath Verlag Münster 51 (47) Verlag Neue Wirtschafts-Briefe Herne 52 (53) Hueber Ismaning 53 (58) teneues Kempen 54 (56) Ulmer Stuttgart-Hohenheim 55 (55) Juris Saarbrücken 56 (61) Boorberg Verlag Stuttgart 57 (62) Verlagsgruppe Rudolf Müller Köln 58 (60) Stollfuß Bonn 59 (64) Loewe Bindlach 60 (57) Beltz Weinheim 61 (59) Forum Media Group Merching 62 (21) Hoppenstedt Darmstadt 63 (63) arsedition München 64 (68) Govi Eschborn 65 (48) Süddeutsche Zeitung Neue Produkte München 65 (65) Erich Schmidt Berlin 67 (69) Dorling Kindersley München 68 (70) Nomos Baden-Baden 69 (74) GeraNovalBruckmann München 70 (77) Stark Verlagsgesellschaft Freising 70 (78) Verlagsgruppe Ueberreuter Wien 72 (66) Prestel Publishing Group München 73 (67) Kiepenheuer & Witsch Köln 74 (0) AT Verlag AZ Fachverlage Baden 75 (71) Hoffmann und Campe Hamburg 76 (76) Schäffer-Poeschel/J.B. Metzler Stuttgart 77 (72) Der Hörverlag München 78 (75) Eichborn AG Frankfurt/Main 79 (83) Thienemann Stuttgart 80 (82) Paul Pietsch Verlage Stuttgart 81 (81) BLV München 82 (73) Aufbau Berlin 83 (86) C. C. Buchners Verlag Bamberg 84 (84) Stiftung Christliche Medien Witten 85 (85) Reclam Ditzingen 86 (87) Verlagsgruppe Styria Graz 87 (91) Orell Füssli Zürich 88 (80) Redline/Hüthig Buchverlage Heidelberg 89 (88) Walhalla Fachverlage Regensburg 90 (89) Campus Frankfurt/M 91 (90) Baumhaus Verlag Frankfurt/Main 92 (92) Handwerk und Technik Hamburg 93 (0) Deutsche Grammophon Literatur Berlin 94 (93) Callwey München 95 (95) Heinrich Hugendubel Verlag München 96 (97) DuMont Buchverlag Köln 97 (99) Jumbo Neue Medien & Verlag Hamburg 98 (96) Bund-Verlag Frankfurt/Main 99 (98) Gerstenberg Verlag Hildesheim 100 (0) B.Behr's Hamburg Πηγή: Harenberg Buchreport Τα 50 μεγαλύτερα βιβλιοπωλεία της Γερμανίας (2007)

Θέση 2007 Επωνυμία Έδρα 1 Thalia Holding GmbH Hagen / D 2 DBH Buch Handels GmbH München / D 3 Mayersche Buchhandlung Aachen / D 4 Schweitzer Fachinformationen München / D 5 Libro Handelsgesellschaft mbh Guntramsdorf / A 6 Kaufhof Köln / D 7 Orell Füssli Buchhandlungs AG Zürich / CH 8 Lehmanns Fachbuchhandlung GmbH Heidelberg / D 9 Karstadt Warenhaus Essen / D 10 Morawa Buch und Medien Wien / A 11 Osiander Tübingen / D 12 Ex Libris Dietikon / CH 13 Pustet Regensburg / D 14 Stern-Verlag Düsseldorf / D 15 Wittwer Stuttgart / D 16 Lüthy, Balmer, Stocker Solothurn / CH 17 Sack Mediengruppe Köln / D 18 Facultas Wien / A 19 Athesia Bozen / I 20 Tyrolia Innsbruck / A 21 Buchhandlung Decius Hannover / D 22 Valora Retail Deutschland Hamburg / D 23 Heymann Hamburg / D 24 Rupprecht Vohenstrauß / D 25 Schmitt & Co Heidelberg / D 26 Dussmann Das KulturKaufhaus Berlin / D 27 Wilhelm Frick (früher WISO) Wien / A 28 Hertie (früher Karstadt Kompakt) Essen / D 29 Best of Books - B.O.B Aachen / D 30 Leykam Graz / A 31 Rombach Freiburg / D 32 VUB Printmedia Köln / D 33 Walther König Köln / D 34 Huber & Lang Bern 9 / CH 35 HDS Retail Deutschland Wiesbaden / D 36 Reuffel Koblenz / D 37 Graff Braunschweig / D 38 Herwig Göppingen / D 39 Bücher-Zentrum BVG Wien / A 40 BuchKaiser Karlsruhe / D 41 Globus St. Wendel / D 42 Dr. Eckert Stuttgart / D 43 Gutenberg Mainz / D 44 Wenner Osnabrück / D 45 Ganghofersche/Schönhuber Ingolstadt / D 46 Alpha Gießen / D 47 Lesezeichen Buchhandlung Ihlow Riepe / D 48 Interbook Akad. Buchhandlung Trier / D 49 Dannheimer/Edele Kempten / D 50 Krüper Münster / D Πηγή: Harenberg Buchreport