Εξελικτική Οικολογία: Ιστορική Βιογεωγραφία

Σχετικά έγγραφα
Ιςτορικό Βιογεωγραφύα

ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ

ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ. Πρωτεύοντα ΙΙΙ Χρήση µοριακών δεδοµένων

(Μερος 2 ο ) Εισηγητής: Ν. Πουλακάκης

(Μέρος 1 ο ) Εισηγητής: Ν. Πουλακάκης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

Ζωική Ποικιλότητα. Ενότητα 3. Bιογεωγραφία (Mέρος Δ ) Αναστάσιος Λεγάκις, Αναπληρωτής Καθηγητής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Βιολογίας

Εξελικτική Οικολογία. Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πάτρας Τμήμα Βιολογίας 2014

Βιολογία Ζώων Ι. Σίνος Γκιώκας. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας. Πάτρα 2015

ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΩΝ. Μάθημα 3ο: Η ταξινόμηση των όντων Λινναία Ταξινόμηση Συστηματική

Βιολογία Ζώων Ι. Σίνος Γκιώκας. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας. Πάτρα 2015

Πολλαπλασιασμός των ειδών - Ειδογένεση. Αλλοπάτρια, παραπάτρια και συμπάτρια ειδογένεση. Μηχανισμοί αναπαραγωγικής απομόνωσης.

Εξελικτική Οικολογία. Ασκήσεις Βιογεωγραφίας ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΖΩΩΝ. Σίνος Γκιώκας 2014

ΦΥΛΟΓΕΝΕΤΙΚ Α ΔΕΝΤΡΑ

Γιατί κατατάσσουμε τα είδη?

Η πορεία της βιοποικιλότητας στο χρόνο

Σκορπιός Χειλόποδο Διπλόποδο Ορθόπτερο Ημίπτερο Υμενόπτερο Κολεόπτερο. Φυλογενετικό δέντρο

ΝΗΣΙΩΤΙΚΗ ΒΙΟΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΘΕΡΜΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Βιοπληροφορική. Ενότητα 5 η : Φυλογενετική ανάλυση 2. Ηλίας Καππάς Τμήμα Βιολογίας

Ορισμός επιδημιολογίας

Μέθοδοι Φυλογένεσης. Μέθοδοι που βασίζονται σε αποστάσεις UPGMA Κοντινότερης γειτονίας (Neighbor joining) Fitch-Margoliash Ελάχιστης εξέλιξης

Βιογεωγραφία. Ένα ταξίδι στο χώρο και το χρόνο. Διαφάνειες του Α μέρους: Α. Τριχάς.

Περιεχόμενα. 1 Η ιστορία της εξελικτικής βιολογίας: Εξέλιξη και Γενετική 2 Η Προέλευση της Μοριακής Βιολογίας 3 Αποδείξεις για την εξέλιξη 89

Εξελικτική Οικολογία: Ιστορική Βιογεωγραφία

Εξελικτική Οικολογία. Ασκήσεις Βιογεωγραφίας

Συστηματική και φυλογεωγραφία του συμπλέγματος ειδών Ablepharus kitaibelii στη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου

... ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΩΣ ΦΥΣΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ

Βιοπληροφορική. Ενότητα 16: Μεθοδολογίες (Ανα-) Κατασκευής, 2 ΔΩ. Τμήμα: Βιοτεχνολογίας Όνομα καθηγητή: Τ. Θηραίου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΥΤΟΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

Νησιωτική Βιογεωγραφία

Νησιωτική Βιογεωγραφία

Συμβολή στη μελέτη της φυλογεωγραφίας στην Ανατολική Μεσόγειο: η περίπτωση του εδαφόβιου φιδιού Typhlops vermicularis Merrem, 1820

Εξελικτική Οικολογία: Φυλογένεση

Το παράδειγμα του φυσικού εργαστηρίου

5. κλίμα. Οι στέπες είναι ξηροί λειμώνες με ετήσιο εύρος θερμοκρασιών το καλοκαίρι μέχρι 40 C και το χειμώνα κάτω από -40 C

ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ Στοιχεία της ανθρώπινης Βιολογίας

Ζωική Ποικιλότητα. Ενότητα 3. Bιογεωγραφία (Μέρος Γ ) Αναστάσιος Λεγάκις, Αναπληρωτής Καθηγητής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Βιολογίας

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Βιοπληροφορική. Ενότητα 4 η : Φυλογενετική ανάλυση 1. Ηλίας Καππάς Τμήμα Βιολογίας

Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 6

Εξελικτική Οικολογία: Οικολογική Βιογεωγραφία

Λίγη εξέλιξη: οµολογία

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Βιοπληροφορική. Ενότητα 10: Κατασκευή φυλογενετικών δέντρων

Μέθοδοι μελέτης εξέλιξης

Η εξελικτική πορεία των φυτών

Department of Biological Sciences, Texas Tech University, MS 43131, Lubbock,Texas

Περιεχόμενα. Πρόλογος... 15

Εργαστήριο Συστηματικής Βοτανικής / Ζιζανιολογίας 2 ο Εξάμηνο (Εαρινό) Εισαγωγή. Δρ. Γεωργία Τοουλάκου

Σίνος Γκιώκας. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας. Πάτρα ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ Ι - Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ - Σίνος Γκιώκας - Πανεπιστήμιο Πατρών

Τηλεπισκόπηση. Τηλεπισκόπηση. Τηλεπισκόπηση. Τηλεπισκόπηση. Τηλεπισκόπηση 24/6/2013. Τηλεπισκόπηση. Κ. Ποϊραζίδης ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΕΙΚΟΝΑΣ

Σας αποστέλλουµε τις προτεινόµενες απαντήσεις που αφορούν τα θέµατα της Βιολογίας Γενικής Παιδείας των Ηµερησίων Γενικών Λυκείων και ΕΠΑΛ (Οµάδας Β ).

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ

ΘΕΜΑ: ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ Δευτέρα, 20 Μαΐου 2013

Βιοπληροφορική. Ενότητα 15: Φυλογενετική Ανάλυση, 1 ΔΩ. Τμήμα: Βιοτεχνολογίας Όνομα καθηγητή: Τ. Θηραίου

Βιοπληροφορική Ι. Παντελής Μπάγκος Αναπληρωτής Καθηγητής. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Λαμία, 2015

Εφαρμοσμένη Βελτιστοποίηση

Πρότυπα τοπικής διασποράς του γονότυπου Α του HBV σε παγκόσμια κλίμακα

Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας Πάτρα 2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ Ι - ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ - Σίνος Γκιώκας - Πανεπιστήμιο Πατρών

Παλαιοντολογία Σπονδυλωτών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ

Δρ. Σίνος Γκιώκας Βιογραφικό Σημείωμα Ιούνιος Προσωπικά στοιχεία

Β ι ο λ ο γ ι κ ά. ε ί δ η

Ζωική Ποικιλότητα. Ενότητα 7. Συγκριτική Θεώρηση της Δομής και Λειτουργίας των Ζώων

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Βιοπληροφορική. Ενότητα 9: Φυλογενετική ανάλυση

ΓΕΩ ΥΝΑΜΙΚΗ. Φυσική της Λιθόσφαιρας Κεφάλαιο 7. Καθ. Αναστασία Κυρατζή. Κυρατζή Α. "Φυσική της Λιθόσφαιρας"

Μοριακή Εξέλιξη και Φυλογένεση

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΖΩΩΝ. Γεωγραφική διαφοροποίηση και. γενετική ποικιλότητα πληθυσμών χερσόβιων ισοπόδων.

Πληθυσμιακή και Ποσοτική Γενετική. Εξέλιξη

ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΟΠΙΟΥ. Χειμερινό εξάμηνο

2 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΚΕΡΑΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

Ζωολογία Ι. Ενότητα 7: Ταξινομική και Φυλογένεση των Ζώων Αναστάσιος Λεγάκις, Αναπλ. Καθηγητής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Βιολογίας

Ταξινόµιση οργανισµών

ΟΜΑΔΕΣ. Δημιουργία Ομάδων

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Επιµέλεια: Οµάδα Βιολόγων της Ώθησης

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ

Νησιωτική Βιογεωγραφία

Εισηγητής: Καραγιώργος Θωμάς, MSc, PhD candidate in Sport Management & Recreation ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΙΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΑΡΙΣΤOΤΕΛΕΙΟ

TreeTOPS. ένα εισαγωγικό παιχνίδι για τα φυλογενετικά δέντρα. Teacher s Guide. ELLS European Learning Laboratory for the Life Sciences

ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΡΙΤΗ ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ

PROJECT Β 1 ΓΕΛ. Θέμα: Μετανάστευση Καθηγήτρια: Στέλλα Τσιακμάκη

Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Earl Babbie. Κεφάλαιο 4. Κοινωνική μέτρηση 4-1

Τρόποι αναπαράστασης των επιστημονικών ιδεών στο διαδίκτυο και η επίδρασή τους στην τυπική εκπαίδευση

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ

Απλή Γραμμική Παλινδρόμηση και Συσχέτιση 19/5/2017

6. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ

Η ελληνική βιοποικιλότητα Ενας κρυμμένος θησαυρός. Μανώλης Μιτάκης Φαρμακοποιός Αντιπρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εθνοφαρμακολογίας

LALING/PLALING :

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΕΙ ΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ. 430 Συνεδρίαση της Επιτροπής Ερευνών του Πανεπιστηµίου Κρήτης Ηράκλειο 17/06/2014

ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΚΡΙΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΣΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ

ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ I: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ & ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ

Εξέλιξη του Έμβιου κόσμου- Παλαιοντολογία Ενότητα 2: Συστηματική ταξινόμηση. Δρ. Ηλιόπουλος Γεώργιος Σχολή θετικών επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ARCGIS ΚΑΙ INNOVYZE INFOWATER ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΙΚΤΥΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ

ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΟΑΕΔ ΕΚΘΕΣΗ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2017 ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΩΝ ΑΝΕΡΓΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ

Εξωτερική Αναζήτηση. Ιεραρχία Μνήμης Υπολογιστή. Εξωτερική Μνήμη. Εσωτερική Μνήμη. Κρυφή Μνήμη (Cache) Καταχωρητές (Registers) μεγαλύτερη ταχύτητα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ

πληροφορίες ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ

Transcript:

Εξελικτική Οικολογία: Ιστορική Βιογεωγραφία Από τα Κέντρα Προέλευσης στις Ζούγκλες Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας Τομέας Βιολογίας Ζώων Πάτρα 2014 1

Βιογεωγραφικές διεργασίες Διασπορά σε μια νέα περιοχή πάνω από ένα γεωγραφικό φράγμα Βικαριανισμός: διάσπαση ενός ευρέως εξαπλωμένου προγόνου Ηλικία Φράγματος; 2

Διασπορά και Βικαριανισμός Βικαριανιστικό γεγονός Διασπορά Το ερώτημα: Η ασυνεχής κατανομή ενός τάξου οφείλεται σε κάποιο περιστατικό διασποράς (μετανάστευση πάνω από ένα φράγμα) ή σε κάποιο βικαριανιστικό γεγονός (ανέγερση φράγματος ανάμεσα σε δύο περιοχές που καταλαμβάνονταν ήδη από το τάξον); Με άλλα λόγια η κατάληψη των περιοχών ακολουθεί ή προηγείται της δημιουργίας του φράγματος; Η αλήθεια φαίνεται να βρίσκεται κάπου στη μέση. Η σχετική σημασία κάθε διεργασίας εξαρτάται από την ομάδα των οργανισμών και από τα χαρακτηριστικά των περιοχών που εξετάζονται κάθε φορά. 3

Υποθέσεις Διασποράς Περιγραφικές υποθέσεις Δύσκολο να διαψευστούν. Κάθε πρότυπο κατανομής μπορεί να ερμηνευτεί με τη διασπορά Όχι γενική ερμηνεία. Κάθε τάξον έχει τη δική του ιστορία 4

Βικαριανισμός 1915. Alfred Wegener. Theory of continental drift 1950. Leon Croizat : Earth and Life evolve together Τα γεωγραφικά φράγματα εξελίσσονται μαζί με το βιόκοσμο 5

Υποθέσεις διασποράς και βικαριανισμού Τάξον 1 Περιοχή A 2 B 3 C Υποθέσεις διασποράς (τουλάχιστον 2 εξίσου πιθανές υποθέσεις, χωρίς γεγονότα εξαφάνισης ή πολλαπλής εποίκισης) Β Α B ή A C C Μόνο μία Βικαριανιστική υπόθεση B A+B+C A B+C A C 6

Βικαριανιστικές υποθέσεις Είναι ευκολότερο να διαψευστεί μια βικαριανιστική υπόθεση από ό,τι μια υπόθεση διασποράς Εάν τα φράγματα δεν μπορούν να υπερπηδηθούν (αφού σχηματιστούν), τότε η βικαριανιστική υπόθεση κάνει σαφείς υποθέσεις για συνδέσεις μεταξύ των περιοχών Ο σχηματισμός φραγμάτων θα πρέπει να απομονώνει διαφορετικά τάξα και επομένως μπορούμε να διερευνήσουμε για ομοιότητες μεταξύ των κλαδογραμμάτων Η υπόθεση θα απορριφθεί εάν είναι ασύμβατη με τα γεωλογικά/κλιματικά δεδομένα και το αρχείο των απολιθωμάτων 7

Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά... Αλλοπάτρια ειδογένεση Τυχαία διασπορά και περιφερική ειδογένεση Αναίρεση φράγματος και διασπορά πολλών ειδών Τυχαία διασπορά μετά την ειδογένεση Συμπάτρια ειδογένεση 8

Επομένως... Ένα απλό βικαριανιστικό μοντέλο δεν περιγράφει πάντοτε όλη την ιστορία της ειδογένεσης και της βιοτικής συγκρότησης Οι γεωγραφικές περιοχές (περιοχές ενδημισμού) συχνά έχουν σύνθετες ιστορικές σχέσεις με τις περιβάλλουσες περιοχές 9

Μέθοδοι Ιστορικής Βιογεωγραφίας Κέντρο Προέλευσης και Διασπορά: από την παράδοση Darwin και Wallace. Πανβιογεωγραφία: Croizat. Φυλογενετική Βιογεωγραφία: Hennig, Brundin. Κλαδιστική Βιογεωγραφία: Rosen, Nelson, Platnick. Φυλογεωγραφία: Avise. Φειδωλή Ανάλυση Ενδημισμού: Rosen. Μέθοδοι βασισμένοι σε Γεγονότα: Page, Ronquist. Μέθοδοι Προγονικών Περιοχών: Bremer. 10

Μέθοδοι Ιστορικής Βιογεωγραφίας: και μια και δύο, και... ΚΕΝΤΡΑ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΠΑΝΒΙΟΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Ανάλυση ιχνών Γραφήματα σύνδεσης Συμβατότητα ιχνών ΦΥΛΟΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΙΟΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΠΡΟΓΟΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Βελτιστοποίηση Camin & Sokal Βελτιστοποίηση Fitch Σταθμισμένη βελτιστοποίηση Fitch ΚΛΑΔΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Περιορισμένο κλαδόγραμμα περιοχών Ποσοτική φυλογενετική βιογεωγραφία Χάρτης προγονικών ειδών Ανάλυση συνιστωσών Ποσολόγηση ανάλυσης συνιστωσών Συμβατότητα συνιστωσών Ανάλυση φειδωλότητας κατά Brooks Δηλώσεις τριών περιοχών Συνολική προσέγγιση Μη παράλογα υπό-δεντρα Βικαριανιστικά γεγονότα ΜΕΘΟΔΟΙ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ Εναρμονισμένα δέντρα Συνεξελικτικός δισδιάστατος πίνακας κόστους Ανάλυση διασποράς-βικαριανισμού Ζούγκλες Συνδυαστική μέθοδος ΦΥΛΟΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΦΕΙΔΩΛΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΔΗΜΙΣΜΟΥ με τοποθεσίες με περιοχές ενδημισμού με πλαίσια 11

Κέντρα Προέλευσης και Διασπορά Η Διασπορά ήταν η κυρίαρχη ερμηνεία 19ος αιώνας. Στατικές, «ακίνητες» ήπειροι Κέντρα προέλευσης: Διασπορά σε νέες περιοχές Ειδογένεση (Darwin, Wallace, Darlington) 12

Πανβιογεωγραφία (Croizat 1958) Οι κατανομές σχεδιάζονται σε χάρτες και ενώνονται με γραμμές. Ατομικά / Γενικευμένα ίχνη Κόμβοι τομών Όχι φυλογένεση: σύγκριση διαφορετικών ομάδων (ιστορία των «βιόκοσμων») 13

Πανβιογεωγραφία Ατομικό ίχνος: «δέντρο ελάχιστης σύνδεσης», η γραμμή που ελαχιστοποιεί την απόσταση που συνδέει όλες τις τοποθεσίες Γενικευμένο ίχνος: Συμφωνούντα ατομικά ίχνη για μη συγγενικές ομάδες: προγονικοί βιόκοσμοι Κόμβος: η περιοχή όπου τέμνονται δύο ή περισσότερα γενικευμένα ίχνη: σύνθετη ιστορία Όχι φυλογένεση. Κέντρο προέλευσης 14

Φυλογενετική Βιογεωγραφία (Hennig 1968, Brundin 1981) Φυλογενετική υπόθεση Βιογεωγραφία τάξου «κανόνας Προόδου» και «κανόνας Απόκλισης» Κέντρα προέλευσης Ανάμεσα στην κλαδιστική βιογεωγραφία και τη βιογεωγραφία της διασποράς 15

Φυλογενετική Βιογεωγραφία Κανόνας Προόδου: Τα παλαιότερα μέλη ενός τάξου βρίσκονται πιο κοντά στο κέντρο προέλευσής του από ότι τα πιο απομορφικά. «Περιφερική αλλοπάτρια ειδογένεση» 16

Φυλογενετική Βιογεωγραφία Κανόνας Απόκλισης: Ανάμεσα σε δύο αδελφά (συγγενικά) είδη, τα πιο πλησιομορφικό (παλιό) είδος είναι αυτό που βρίσκεται στην αρχική περιοχή, ενώ το πιο απομορφικό (νέο) είναι αυτό που διασπάρθηκε Άνιση διαίρεση του αρχικού πληθυσμού: απομορφικός (παρυφή), πλησιομορφικός (κέντρο προέλευσης) 0 1 2 3 17

Κλαδιστική Βιογεωγραφία 1970s. Κλαδιστική Βιογεωγραφία (D. E. Rosen, G. Nelson, N. Platnick) Ενσωμάτωση της Τεκτονικής των Πλακών+ Βικαριανισμού (Leon Croizat) + Κλαδιστικής (Willi Hennig) Αντιστοιχία μεταξύ της κατανομής και των φυλογενετικών σχέσεων (Βικαριανισμός) 18

Το Βικαριανιστικό μοντέλο A A B C B C A B C A B C BC ABC Κλαδόγραμμα περιοχών Βιογεωγραφικό σενάριο 19

Κλαδογράμματα και βικαριανισμός Είναι δύσκολο να ανασυνθέσουμε τη βιογεωγραφία ενός είδους από τη σημερινή του κατανομή Οι φυλογενετικές μέθοδοι μπορούν να μας βοηθήσουν να διακρίνουμε τις συσχετίσεις που οφείλονται σε προγονικές συνδέσεις από τις συσχετίσεις που οφείλονται σε διασπορά και εποίκιση 20

Κλαδογράμματα και βικαριανισμός Τα κλαδογράμματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διερευνήσουμε την αλληλουχία διακλάδωσης μιας γενεαλογικής γραμμής εάν: Έχουμε τουλάχιστον 3 διαζευγμένες περιοχές Η ειδογένεση είναι αλλοπάτρια (τότε οι φυλογενετικές σχέσεις αντιπροσωπεύουν το χρόνο του αρχικού χωρικού διαχωρισμού) Έχουμε φυλογενετική ανασύνθεση και βιογεωγραφική ανασύσταση των ιστορικών σχέσεων μεταξύ των περιοχών 21

Κλαδογράμματα περιοχών Ρέες (Νότια Αμερική) Στρουθοκάμηλος (Αφρική) Εμού (Αυστραλία) Αρκετοί ερευνητές χρησιμοποιούν τα κλαδογράμματα περιοχών για να απεικονίσουν απλώς τις κατανομές των τάξων στους κλάδους. Το κλαδόγραμμα κατασκευάζεται χρησιμοποιώντας τις γνωστές τεχνικές της κλαδιστικής ανάλυσης, και κατόπιν αποτυπώνονται σε αυτό οι γεωγραφικές κατανομές των τάξων. Μερικές φορές παραλείπονται τα ονόματα των τάξων, έτσι ώστε να απεικονίζεται μόνο η σχέση μεταξύ των περιοχών όπου υπάρχουν τα τάξα. Καζουάριοι (Νέα Γουινέα) Ελεφαντοπούλι (Αφρική, Ευρώπη Μαδαγασκάρη) Μόα (Νέα Ζηλανδία) Κίουι (Νέα Ζηλανδία) Τιναμού (Παραομάδα των άπτερων ρατίτων) 22

Κλαδογράμματα περιοχών Ρέες (Νότια Αμερική) Ένα τέτοιο διάγραμμα παρέχει μια αναπαράσταση των σχέσεων μεταξύ των περιοχών που κατοικούνται από συγγενικά τάξα, αλλά δεν πρέπει να θεωρείται απαραίτητα ως μία βιογεωγραφική ανασύνθεση. Μερικές φορές παρέχει αρκετή πληροφορία για να υποτεθεί μία σαφής αλληλουχία ιστορικών ανταλλαγών και γεγονότων απομόνωσης (ειδογένεσης). Στρουθοκάμηλος (Αφρική) Εμού (Αυστραλία) Καζουάριοι (Νέα Γουινέα) Ελεφαντοπούλι (Αφρική, Ευρώπη Μαδαγασκάρη) Μόα (Νέα Ζηλανδία) Κίουι (Νέα Ζηλανδία) Τιναμού (Παραομάδα των άπτερων ρατίτων) 23

Παράδειγμα: οι φυλογενετικές σχέσεις των άπτερων πουλιών Ρέες (Νότια Αμερική) Η βικαριανιστική βιογεωγραφία προτείνει ότι αυτά τα άπτερα είδη προήλθαν από ένα κοινό πρόγονο που ήταν ευρέως εξαπλωμένος στο Νότιο Ημισφαίριο (όταν η Αφρική, η Αυστραλία, η Μαδαγασκάρη, η Νέα Γουινέα, η Νέα Ζηλανδία και η Νότια Αμερική ήταν ενωμένες). Καθώς μετακινήθηκαν, αυτές οι χερσαίες μάζες κατακερματίσθηκαν οδηγώντας σε κατακερματισμό και τους πληθυσμούς των άπτερων πουλιών που διέθεταν. Η μεγάλη γεωγραφική εξάπλωση του ελεφαντοπουλιού υποδηλώνει ότι αυτό εξαπλώθηκε μετά τον κατακερματισμό των χερσαίων μαζών (διασπορά) Στρουθοκάμηλος (Αφρική) Εμού (Αυστραλία) Καζουάριοι (Νέα Γουινέα) Ελεφαντοπούλι (Αφρική, Ευρώπη Μαδαγασκάρη) Μόα (Νέα Ζηλανδία) Κίουι (Νέα Ζηλανδία) Τιναμού (Παραομάδα των άπτερων ρατίτων) 24

Παράδειγμα: οι φυλογενετικές σχέσεις των άπτερων πουλιών Ρέες (Νότια Αμερική) Στρουθοκάμηλος (Αφρική) Εμού (Αυστραλία) Καζουάριοι (Νέα Γουινέα) Αυτή η υπόθεση μπορεί να ελεγχθεί αναζητώντας παρόμοια φυλογενετικά πρότυπα σε άλλες ομάδες οργανισμών, των οποίων οι προγονικοί πληθυσμοί θα είχαν διασπαστεί εξαιτίας των ίδιων γεωλογικών συμβάντων (Γενικό Κλαδόγραμμα Περιοχών). Ελεφαντοπούλι (Αφρική, Ευρώπη Μαδαγασκάρη) Μόα (Νέα Ζηλανδία) Κίουι (Νέα Ζηλανδία) Τιναμού (Παραομάδα των άπτερων ρατίτων) 25

26

Πώς κατασκευάζεται ένα Κλαδόγραμμα Περιοχών; Στο κλαδόγραμμα του τάξου που μας ενδιαφέρει αντικαθιστούμε το όνομα κάθε είδους με το όνομα της μονάδας περιοχής (π.χ. με το όνομα του νησιού) όπου βρίσκεται αυτό το είδος. Εάν το είδος βρίσκεται σε δύο ή περισσότερες περιοχές γράφουμε αυτά τα ονόματα στο ίδιο άκρο του κλάδου. Έστω, παραδείγματος χάριν, ότι έχουμε τις παρακάτω φυλογενετικές σχέσεις μεταξύ των ειδών 1, 2, 3 και 4, τα οποία κατανέμονται ως εξής στα νησιά Α, Β, C, και D. 1 2 3 4 A 1 2 3 B C D X X X 4 X A B C D 27

Περιπλοκές Ευρέως Εξαπλωμένα τάξα: Τάξα που υπάρχουν σε περισσότερες από μία περιοχές Ελλείπουσες περιοχές: Κάποιες από τις περιοχές λείπουν από τα κλαδογράμματα που συγκρίνονται Πλεονάζουσες κατανομές: Περιοχές που φιλοξενούν πάνω από ένα τάξον Επιλυμένα κλαδογράμματα περιοχών Παραδοχή «Μία περιοχή Ένα τάξον» 28

Ευρέως Εξαπλωμένα τάξα 1 A B X X C D A B 2 3 4 X X C D 29

Ελλείπουσες περιοχές A 1 B C D A X 2 3 4 X X C D 30

Πλεονάζουσες κατανομές A 1 C D X 2 A B Χ 3 4 B X Χ C D A 31

Παραλλαγές A AB C D Ευρέως Εξαπλωμένα τάξα C D Ελλείπουσες περιοχές A B C D Κλαδόγραμμα περιοχών A B C Πλεονάζουσες κατανομές D A 32

Επίλυση Κλαδογραμμάτων Περιοχών Εάν τα Ταξινομικά Κλαδογράμματα Περιοχών αναπτυχθούν πλήρως (διαιρώντας τους κλάδους έτσι ώστε σε κάθε άκρο κάθε κλάδου να υπάρχει το όνομα ενός μόνο νησιού), θα πάρουμε αυτό που ονομάζεται Επιλυμένο Κλαδόγραμμα Περιοχών. Ωστόσο, δεν υπάρχει γενική συμφωνία για τον τρόπο επίλυσης των Κλαδογραμμάτων Περιοχών στις περιπτώσεις των ευρέως εξαπλωμένων ειδών, των απουσών περιοχών και των πλεοναζόντων κατανομών. 33

Ευρέως Εξαπλωμένα τάξα Παραδοχή 0 (A0) Ευρέως Εξαπλωμένα τάξα (συναπωμορφία), μονοφυλετικές περιοχές Παραδοχή 1 (A1) Ευρέως Εξαπλωμένα τάξα (συμπλησιομορφία), παραφυλετικές περιοχές Παραδοχή 2 (A2) Ευρέως Εξαπλωμένα τάξα (ομοπλασία), πολυφυλετικές περιοχές 34

Ευρέως Εξαπλωμένα τάξα Με βάση την παραδοχή 0 (στην περίπτωση των ευρέως εξαπλωμένων τάξων) το επιλυμένο κλαδόγραμμα περιοχών είναι το εξής: A B C D A B C D 1 X X 2 X 3 A B C D X 4 X Αντιστοίχως, στο Επιλυμένο Κλαδόγραμμα Περιοχών (με βάση την Παραδοχή 0): οι απούσες περιοχές δεν σχεδιάζονται Στις πλεονάζουσες κατανομές οι εμφανίσεις των τάξων που υπάρχουν στην ίδια περιοχή θεωρούνται εξίσου έγκυρες. 35

Ανάλυση Φειδωλότητας κατά Brooks -Brooks Parsimony Analysis (BPA) (Brooks 1985) Φυλογένεση + κατανομές Περιοχές x Τάξα πίνακας (0,1) Ανάλυση Φειδωλότητας -Parsimony Analysis (PAUP) Φειδωλότητα Wagner Διασπορά a posteriori 36

Ανάλυση Συνιστωσών - Component Analysis (Nelson & Platnick 1981) Εύρεση συμφωνίας μεταξύ συνιστωσών ή φυλογενετικών τμημάτων Γενικευμένο Κλαδόγραμμα Περιοχών: η τομή μεταξύ των διαφορετικών κλαδογραμμάτων περιοχών Εάν δεν υπάρχει τομή: Συναινετικές (Consensus) τεχνικές 37

Μέθοδοι Γεγονότων Ποσοτική ανάλυση δεδομένων φυλογένεσης και κατανομής Χρονολόγηση δεδομένων (απολιθώματα, μοριακό ρολόι) Χρησιμοποίηση απολιθωμάτων και αρτίγονων οργανισμών Έλεγχος σημαντικότητας των αποτελεσμάτων Βασισμένες σε απλά αλλά ρεαλιστικά μοντέλα βιογεωγραφικών διεργασιών Σε κάθε γεγονός (βικαριανισμός, εξαφάνιση, διασπορά, διπλασιασμός) δίνεται κόστος αντιστρόφως ανάλογο με την πιθανοφάνεια αυτού του γεγονότος Επιλέγεται η υπόθεση που ελαχιστοποιεί το συνολικό κόστος των υποτιθέμενων γεγονότων 38

Βιογεωγραφικά γεγονότα Διπλασιασμός Διασπορά Εξαφάνιση Βικαριανισμός 39

Διπλασιασμός 23 περιοχή οργανισμοί A 1 Συμπάτρια ειδογένεση ή προσωρινά φράγματα διασποράς 40

Διασπορά 3 2 περιοχές οργανισμοί B A 1 Οι οργανισμοί διασπείρονται σε μια νέα περιοχή 41

Εξαφάνιση B1 C περιοχές οργανισμοί A Οι οργανισμοί εξαφανίζονται από μία περιοχή 1 42

Βικαριανισμός B2 C 3 περιοχές οργανισμοί A 1 Ειδογένεση ως απόκριση σε ένα γενικό φράγμα διασποράς 43

Μέθοδοι Γεγονότων Γεγονός Κόστος Βικαριανισμός? Διπλασιασμός? Εξαφάνιση? Διασπορά? 44

Μέθοδοι Γεγονότων Κόστος BPA (Brooks 1981) MC (Page 1995) DIVA (Ronquist 1998) Βικαριανισμός 2-1 0 Διπλασιασμός 0 0 0 Εξαφάνιση 1 0 1 Διασπορά 1 Γεγονός 45

Εναρμονισμένα Δέντρα (Μέγιστη Συνειδογένεση) Reconciled trees (Maximum Conspeciation) (Page 1994) Γενικό Κλαδόγραμμα Περιοχών Συνταίριασμα Δέντρων Μεγιστοποίηση του βικαριανισμού (κοινής ιστορίας) Ελαχιστοποίηση των εξαφανίσεων και των διπλασιασμών Η Διασπορά δεν θεωρείται, παρά μόνο a priori (απάλειψη τάξων) Τυχαιοποήσεις Εναρμονισμένο Δέντρο Φυλογένεση 46

Ανάλυση Διασποράς Βικαριανισμού (Dispersal-Vicariance Analysis, DIVA) (Ronquist 1998) Συνδυάζει τη διασπορά με το βικαριανισμό Επιτρέπονται όλα τα βικαριανιστικά γεονότα (τα βικαριανιστικά γεγονότα δεν απαιτείται να συμφωνούν με ένα κλαδόγραμμα περιοχών) Οι κατανομές περιγράφονται με όρους μονάδων περιοχών Επιτρέπει βιογεωγραφικά σενάρια με σύνθετες σχέσεις μεταξύ των περιοχών (όχι μόνο ιεραρχικές) Βελτιστοποιήσεις 47

Ανάλυση Διασποράς Βικαριανισμού (Dispersal-Vicariance Analysis, DIVA) Kotsakiozi et al. (2012) Mitochondrial phylogeny and biogeographic history of the Greek endemic land-snail genus Codringtonia Kobelt 1898 (Gastropoda, Pulmonata, Helicidae). Molecular Phylogenetics & Evolution Species Distribution of species in defined areas Geographic definition of areas C. helenae HI Central Peloponnese (H), South-Central Peloponnese (I) C. gittenbergeri/elisabethae HJ Central Peloponnese (H), Central-East Peloponnese (J) C. codringtonii JK Central-East Peloponnese (J), South-West Peloponnese (K) C. eucineta BEHIK West Sterea (B), North-West Peloponnese (E), Central Peloponnese (H), South-Central Peloponnese (I), South-West Peloponnese (K) C. intusplicata CFG Central Sterea (C), NorthCentral Peloponnese (F), NorthEast Peloponnese (G) C. parnassia BCD West Sterea (B), Central Sterea (C), East Sterea (D) C. neocrassa A North-West Greece (A) 48

Ανάλυση Διασποράς Βικαριανισμού (Dispersal-Vicariance Analysis, DIVA) Kotsakiozi et al. Mitochondrial phylogeny and biogeographic history of the Greek endemic land-snail genus Codringtonia Kobelt 1898 (Gastropoda, Pulmonata, Helicidae). Molecular Phylogenetics & Evolution (2011) Vicariance event: O O Duplication event: OO (speciation within the area) arrow (+): dispersal event 49

Φειδωλή Ανάλυση Ενδημισμού (Parsimony Analysis of Endemicity, PAE) Διερεύνηση των φυσικών προτύπων κατανομής των οργανισμών Ταξινόμηση τοποθεσιών, περιοχών ή πλαισίων (αντίστοιχα με τα τάξα στις φυλογενετικές αναλύσεις) σύμφωνα με τα κοινά τάξα που έχουν (αντίστοιχα των χαρακτήρων στις φυλογενετικές αναλύσεις) με βάση το κριτήριο της φειδωλότητας Ιεραρχική ταξινόμηση των γεωγραφικών μονάδων Προσδιορισμός περιοχών ενδημισμού 50

Φειδωλή Ανάλυση Ενδημισμού (Parsimony Analysis of Endemicity, PAE) 51

Φειδωλή Ανάλυση Ενδημισμού (Parsimony Analysis of Endemicity, PAE) 52

Φειδωλή Ανάλυση Ενδημισμού (Parsimony Analysis of Endemicity, PAE) 53

Φυλογεωγραφία Η μελέτη των γενεαλογικών σχέσεων και της γεωγραφικής κατανομής εντός και μεταξύ συγγενικών ειδών Ισχυρή σχέση με τη γενετική πληθυσμών Ανακαλύπτει κρυπτικά είδη ή εξελικτικές γραμμές Ανακαλύπτει κρυμμένη βιογεωγραφική δομή Ασθενής σχέση με την ιστορική βιογεωγραφία Εξέταση ενός τάξου κάθε φορά Έμφαση σε σενάρια διασποράς ενός μόνο τάξου Τάση να αποδίδεται η διαζευγμένη κατανομή ενός τάξου σε βικαριανιστικά γεγονότα 54

Φυλογεωγραφία Kornilios P et al (2012) Neogene climatic oscillations shape the biogeography and evolutionary history of the Eurasian blindsnake. Molecular Phylogenetics & Evolution 62: 856-873. 55

Φυλογεωγραφία 56

Φυλογεωγραφία 57

Φυλογεωγραφία 58

Φυλογεωγραφία 59

Φυλογεωγραφία 60