ΠΡΟΛΟΓΟ... 5 ΕΤΦΑΡΙΣΙΕ... 10 ΠΕΡΙΕΦΟΜΕΝΑ... 13

ΠΡΟΛΟΓΟ... 5 ΕΤΦΑΡΙΣΙΕ... 10 ΠΕΡΙΕΦΟΜΕΝΑ... 13 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟ Α ΕΝΟΣΗΣΑ ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1 ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΡΩΜΑΣΙΚΩΝ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΩΝ ΥΤΣΩΝ ΓΕΝΙΚΑ... 43 1. ΑΡΨΜΑΣΙΚΑ ΥΤΣΑ... 45 1.1 ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΤΜΕΝΑ ΑΡΨΜΑΣΙΚΑ ΥΤΣΑ - ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ ΚΑΙ ΓΕΨΓΡΑΥΙΚΗ ΚΑΣΑΝΟΜΗ - ΠΡΟΕΛΕΤΗ ΣΨΝ ΑΡΨΜΑΣΙΚΨΝ 46 ΟΤΙΨΝ... 1.2 ΒΕΛΣΙΨΗ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΡΨΜΑΣΙΚΨΝ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΨΝ ΥΤΣΨΝ... 48 1.3. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ ΦΕΣΙΚΑ ΜΕ ΣΑ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΑ ΑΡΨΜΑΣΙΚΑ ΥΤΣΑ ΣΗΝ ΕΤΡΨΠΑΪΚΗ ΕΝΨΗ... 55 1.3.1 Υαρμακευτικά προϊόντα φυσικής προέλευσης... 55 Παράγοντες που διευκολύνουν την εξάπλωση των καλλιεργειών των ΥΑΥ... 56 Η Ευρωπαϊκή αγορά... 57 Η δομή του Εμπορίου... 58 1.3.2 Αρωματικά φυτά και καρυκεύματα... 61 1.4 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ ΦΕΣΙΚΑ ΜΕ ΣΑ ΑΡΨΜΑΣΙΚΑ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΑ ΥΤΣΑ ΣΙ ΗΝΨΜΕΝΕ ΠΟΛΙΣΕΙΕ 66 ΑΜΕΡΙΚΗ... 1.5 ΤΥΙΣΑΜΕΝΗ ΚΑΣΑΣΑΗ ΣΨΝ ΑΡΨΜΑΣΙΚΨΝ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΨΝ ΥΤΣΨΝ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ... 68 Η σημερινή πραγματικότητα... 72 Προοπτικές του κλάδου... 75 1.5.1 Δυνατότητες παραγωγής και αξιοποίησης των ΥΑΥ και των δευτερογενών προϊόντων τους αιθέρια έλαια στην Ελλάδα.. 78 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2 ΦΕΔΙΑΜΟ ΕΓΚΑΣΑΣΑΗ ΣΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΩΝ ΑΡΩΜΑΣΙΚΩΝ ΥΤΣΩΝ 2.1 ΠΡΟΕΓΓΙΗ ΣΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΨΝ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΨΝ ΑΡΨ- ΜΑΣΙΚΨΝ ΥΤΣΨΝ... 93 Σι να καλλιεργήσω;... 96 2.2 ΗΜΕΙΑ ΠΟΤ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΗΥΘΟΤΝ ΤΠΟΧΗ... 98 Πριν την έναρξη εμπλοκής με τις καλλιέργειες των αρωματικών φαρμακευτικών φυτών... 98 Η εγκατάσταση των καλλιεργειών - Εδαφοκάλυψη... 100 Η προώθηση των φυτικών υλικών... 101 Η ποιότητα των παραγόμενων ΥΑΥ... 104 Προσθήκη υπεραξίας στα παραγόμενα φυτικά υλικά... 105 2.3 Ο ΣΕΛΙΚΟ ΦΕΔΙΑΜΟ ΣΗ ΕΓΚΑΣΑΣΑΗ ΠΑΡΑΓΨΓΗ Α-

ΡΨΜΑΣΙΚΨΝ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΨΝ ΥΤΣΨΝ... 108 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 3 ΤΓΚΟΜΙΔΗ ΚΑΙ ΜΕΣΑΤΛΛΕΚΣΙΚΕ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΕ ΣΩΝ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΩΝ ΑΡΩΜΑΣΙΚΩΝ ΥΤΣΩΝ ΤΓΚΟΜΙΔΗ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΠΗ, ΠΛΤΙΜΟ, ΤΓΚΟΜΙΔΗ ΥΑΥ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΨΓΗ ΑΙΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑΙΨΝ, ΝΨΠΑ ΥΤΣΙΚΑ ΤΛΙΚΑ... 113 3.1 Η ΤΓΚΟΜΙΔΗ ΚΑΙ ΣΑ ΣΑΔΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΜΕΣΑΠΟΙΗΗ. 113 Εισαγωγή... 113 τρατηγική διαχείρισης προϊόντων... 114 Προστιθέμενη αξία... 116 3.2 ΤΓΚΟΜΙΔΗ... 118 Ειδική περίοδος ωρίμανσης... 118 3.2.1 Περίοδοι συγκομιδής και συγκομιδή των διαφόρων τμημάτων 120 των ΥΑΥ... Άνθη... 120 υγκομιδή φύλλων ως φυτικό υλικό... 122 υγκομιδή ολόκληρου του φυτού... 123 υλλογή ριζών και ριζωμάτων... 125 υγκομιδή καρπών Υαρμακευτικών Αρωματικών φυτών... 126 3.2.2 υγκομιδή ορισμένων ΥΑΥ με προορισμό την παραγωγή αιθερίου ελαίου... 128 3.2.3 υγκομιδή ορισμένων ΥΑΥ με προορισμό την παραλαβή ξηρού φυτικού υλικού - Υύλλων... 129 3.2.4 υγκομιδή ορισμένων ΥΑΥ με προορισμό την αγορά νωπών 130 προϊόντων... 3.3 Η ΜΕΣΑΠΟΙΗΗ... 130 3.3.1 ειρά επεξεργασιών... 130 Τποδοχή... 131 Κοπή... 132 Πλύση... 134 Ζεμάτισμα φυτικού υλικού... 136 Επεξεργασία μετά την ξήρανση... 136 3.3.2 Ξήρανση - υσκευασία - Προδιαγραφές ορισμένων τελικών προϊόντων ΥΑΥ... 137 3.4 ΝΨΠΑ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΑ ΑΡΨΜΑΣΙΚΑ ΥΤΣΑ... 141 3.4.1 Χύξη και συσκευασία του φυτικού υλικού με προορισμό την αγορά νωπών προϊόντων... 141 Α) Θερμοκρασία... 141 Β) Θερμοκρασία αποθήκευσης... 143 Γ) Τγρασία κατά την αποθήκευση... 143 Δ) Έλεγχος περιβάλλοντος χώρου... 144 υνθήκες αποθήκευσης νωπών Αρωματικών Υαρμακευτικών Υυτών... 145 3.4.2 Παραγωγή αρωματικών φυτών σε γλαστράκια... 146 3.4.3 Άλλες μορφές εμπορίας ΥΑΥ υπό ψύξη... 146

ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4 ΞΗΡΑΝΗ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΩΝ ΑΡΩΜΑΣΙΚΩΝ ΥΤΣΩΝ ΕΙΑΓΨΓΗ... 151 4.1 ΠΑΡΑΜΕΣΡΟΙ ΣΗ ΞΗΡΑΝΗ... 153 Εφαρμογές διαφόρων μεθόδων ξήρανσης... 154 4.1.1 Υυσιολογία... 155 4.1.1.1 Βιολογικοί παράμετροι, δομή, ένζυμα και διεργασίες στο φυτικό υλικό των ΥΑΥ κατά την ξήρανση... 155 Θετική δράση των ενζύμων... 158 4.1.2 Σο Νερό... Η υγρασία του φυτού... 158 158 4.1.3 ταθερότητα των δραστικών συστατικών... 161 Ξήρανση και αιθέρια έλαια... 161 4.1.4 Απαιτήσεις εμπορικής διακίνησης... 166 4.1.5 Περιεκτικότητα υγρασίας σε ορισμένα Υαρμακευτικά Αρωματικά Υυτά (ΥΑΥ)... 169 4.2 ΒΑΙΚΕ ΑΡΦΕ ΣΗ ΞΗΡΑΝΗ... 171 4.2.1 Ξήρανση με επαγωγική θερμότητα... 171 Αρχικό στάδιο ξήρανσης... 174 4.2.1.1 Ξήρανση σε αντίθετο ρεύμα... 4.2.1.2 Ξήρανση σε παχύ στρώμα... 174 175 4.2.2 υμπεράσματα... 176 4.3 ΞΗΡΑΝΣΗΡΙΑ... 177 4.3.1 Ανάπτυξη των ξηραντηρίων... 177 Ξήρανση σε κλειστούς χώρους... 180 4.3.2 Φαρακτηριστικά ξηραντηρίων... 180 Φωρητικότητα ξηραντηρίου... 180 4.3.3 Πηγές ενέργειας... 184 4.3.4 Σύποι ξηραντηρίων... 184 4.3.4.1 τατικά ξηραντήρια... 184 4.3.4.1.1 Σα φυσικά ξηραντήρια... υρταρωτά με πλέγμα... 185 185 4.3.4.1.2 Σεχνητή ξήρανση... 186 Απλοί Θάλαμοι Ξήρανσης... 186 Θάλαμοι Ξήρανσης με υρτάρια... 188 Κλίνη ξήρανσης... 189 4.3.4.2 ΔΤΝΑΜΙΚΑ ΞΗΡΑΝΣΗΡΙΑ... 192 Γενικές αρχές... 192 Εναλλακτικές λύσεις... 195 4.3.4.3 ΡΕΟΑΙΨΡΟΤΜΕΝΗ ΞΗΡΑΝΗ... 196 4.3.4.4 ΛΤΟΥΙΛΟΠΟΙΗΗ... 197 ύγκριση των διαφόρων μεθόδων ξήρανσης... 199 υμπέρασμα... 200 4.3.5 ΒΙΟΜΗΦΑΝΙΚΕ ΜΟΝΑΔΕ ΞΗΡΑΝΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΨΝ ΚΑΙ ΑΡΨΜΑΣΙΚΨΝ 201 ΥΤΣΨΝ... Εισαγωγή... 201 4.3.5.1 Γραμμή προετοιμασίας του φυτικού υλικού πριν την 202 ξήρανσή του...

Κοπή... 203 Διαχωρισμός - Διαλογή... 203 Πλύση... 204 4.3.5.2 ΚΤΡΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΞΗΡΑΝΗ ΒΙΟΜΗΦΑΝΙΚΗ 204 ΚΛΙΜΑΚΑ... 4.3.5.2.1 Μονάδα Ξήρανσης Απλού ταδίου - Single-Stage Dryers. 204 4.3.5.2.2 Μονάδα Ξήρανσης Πολλών ταδίων - Multi-Stage Dryers... 205 4.3.5.2.3 Μονάδες ξήρανσης πολλών επιπέδων - multi-tier dryers. 206 4.3.5.2.4 Μονάδες ξήρανσης με βαγονέτα δίσκων - truck/tray dryers... 207 4.3.5.3 Αρχή της λειτουργίας ξήρανσης σε μια βιομηχανική μονάδα. 208 4.3.5.3.1 Ειδικές Προσθήκες και Βελτιώσεις στις Μονάδες Ξήρανσης... 210 4.3.5.4 ΓΡΑΜΜΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΜΕΣΑ ΣΗΝ ΞΗΡΑΝΗ... 211 4.3.5.4.1 Βελτίωση - Διαχωρισμός Κοσκίνισμα... 211 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 5 ΚΟΠΗ ΘΡΑΤΗ ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ 5.1 ΕΙΑΓΨΓΗ... 213 Διαλογή και κατάταξη... 214 Σαξινόμηση... 214 5.2 ΚΑΣΑΣΜΗΗ ΚΑΙ ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ ΣΨΝ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΨΝ 215 ΑΡΨΜΑΣΙΚΨΝ ΥΤΣΙΚΨΝ ΤΛΙΚΨΝ... 5.2.1 Υύλα και Πόες... 215 5.2.2 Ρίζες και Υλοιοί... 217 5.2.3 πόροι και Καρποί... 217 5.3 ΜΤΛΟΙ... 219 5.4 ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ Ε ΡΕΤΜΑ ΑΕΡΟ... 225 5.5 ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΑ ΕΚΦΤΛΙΜΑΣΑ EXTRACTA MEDICINALI... 226 Β ΕΝΟΣΗΣΑ ΚΕΥΑΛΑΙΟ 6 ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΙΘΕΡΙΩΝ ΕΛΑΙΩΝ 6.1 ΟΜΗ ΚΑΙ ΑΡΨΜΑ... 235 6.1.1 Ιστορικά τοιχεία... 236 6.1.2 Εισαγωγή... 240 6.2 ΦΗΜΙΚΗ ΤΣΑΗ ΣΨΝ ΑΙΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑΙΨΝ... 244 6.2.1 Βιογένεση των τερπενίων... 245 6.2.2 Σαξινόμηση των τερπενίων... 247 6.2.3 Σερπένια και μοριακή δομή αυτών... 248 6.3 ΦΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ ΣΨΝ ΑΙΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑΙΨΝ ΕΠΙΔΡΑΗ ΣΨΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΨΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΨΝ ΚΑΙ ΤΝΘΗΚΨΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... 250 6.3.1 Ρόλος των αιθερίων ελαίων / τερπενίων στα φυτά... 254 6.3.2 Ονομασία -ταξινόμηση χημειότυποι... 255 ΠΙΝΑΚΕ ΔΟΜΨΝ ΣΕΡΠΕΝΙΨΝ... 262 ΠΙΝΑΚΕ ΔΟΜΨΝ ΕΚΙΣΕΡΠΕΝΙΨΝ... 266 6.4 Η ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΗ ΒΙΟΜΗΦΑΝΙΑ ΑΙΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑΙΨΝ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ... 270

ΕΙΑΓΨΓΗ... 270 ύνδεση με την παραγωγή πρώτης ύλης... 273 Σεχνολογία Επεξεργασίας... 273 Επεξεργασία των Αρωματικών Υυτών σε Αγροτικές Περιοχές... 273 Επεξεργασία των Αιθερίων Ελαίων... 275 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 7 ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΣΩΝ ΑIΘΕΡΙΩΝ ΕΛΑIΩΝ 7.1 ΑΠΟΣΑΞΗ... 283 1) Απόσταξη με νερό... 284 2) Απόσταξη με νερό και υδρατμούς... 284 3) Απόσταξη με υδρατμούς... 285 7.1.1 Παράγοντες που επιδρούν κατά την απόσταξη... 285 7.1.2 Διαφορές, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των τριών τύπων απόσταξης... 286 7.1.3 τοιχεία από την κατασκευή των αποστακτήρων... 288 7.2 ΕΚΦΤΛΙΗ... 293 7.2.1 Γενικά περί εκχυλίσεως... 293 7.2.2 Εκχύλιση με διαλύτες... 293 7.2.3 Εκχυλιστικό συγκρότημα... 294 ταθερό ή ακίνητο... 294 Περιστρεφόμενο... 294 Η εμβροχή... 295 7.2.4 Εκχύλιση με κρύο λίπος (Enfleurage)... 295 7.2.5 Εκχύλιση με ζεστό λίπος (Maceratio)... 297 7.2.6 Εκχύλιση με Τπερκρίσιμα Τγρά (CO2)... 297 Απλή εκχύλιση με CO2... 298 7.3 ΜΗΦΑΝIΚΗ ΕΚΠIΕΗ... 301 7.4 ΑΠΟΔΟΕΙ ΑIΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑIΨΝ... 301 7.4.1 Παράμετροι που επιδρούν στην απόδοση και την ποιότητα των Α.Ε.... 302 7.4.2 Πρoσδιoρισμός της περιεκτικότητας των φυτικών υλικών σε αιθέριo έλαιo... 303 7.4.3 Παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πριν την παραγγελία - Αγορά του αποστακτικού συγκροτήματος αλλά και για τη σωστή απόδοσή του... 303 7.5 ΚΑΘΑΡΟΣΗΣΑ ΣΨΝ ΑIΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑIΨΝ... 304 7.5.1 Απoτερπενιωμένα αιθέρια έλαια... 305 7.6 ΜΕΣΡΙΚΟ ΤΣΗΜΑ ΣΨΝ Α. Ε.... 307 7.7 ΔIΑΣΗΡΗΗ ΣΨΝ ΑIΘΕΡIΨΝ ΕΛΑIΨΝ... 308 7.8 ΠΡΟΕΛΕΤΗ ΣΨΝ ΠΛΕΟΝ ΟΝΟΜΑΣΨΝ ΑIΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑIΨΝ... 309 7.9 ΣΑ ΠΛΕΟΝ ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ... 310 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 8 ΒΙΟΜΗΦΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΑΙΘΕΡΙΩΝ ΕΛΑΙΩΝ ΕΙΑΓΨΓΗ... 315 8.1 ΤΝΗΘΕΙ ΔΙΕΡΓΑΙΕ ΠΡΙΝ ΣΗΝ ΑΠΟΣΑΞΗ... 316 Μείωση της εμπεριεχόμενης υγρασία Επί μέρους ξήρανση... 316 Η κατάτμηση... 318

8.2 ΑΠΟΣΑΞΗ ΑΡΨΜΑΣΙΚΨΝ ΥΤΣΨΝ... 319 Αρχές της απόσταξης των αρωματικών φυτών... 319 Οι γενικές μέθοδοι απόσταξης... 320 8.2.3 Η απόσταξη με ατμούς των αρωματικών φυτών... 323 Κινητός αποστακτήρας «Ο Κάδος»... 332 Κινητό αποστακτικό συγκρότημα... 333 8.2.4 Ιδιαίτερα στοιχεία και προσδιορισμοί κατά την απόσταξη των αρωματικών φυτών... 336 Η κατανάλωση ατμού κατά την απόσταξη των Αρωματικών Υαρμακευτικών Υυτών... 336 Η συμπύκνωση και ο διαχωρισμός των αιθερίων ελαίων... 338 Η ποιότητα των αιθερίων ελαίων που παραλαμβάνονται από 338 απόσταξη... Υυσικοχημικά φαινόμενα κατά την παραλαβή των αιθερίων 339 ελαίων... 8.3 ΤΓΚΡΟΣΗΗ ΣΟΤ ΑΠΟΣΑΚΣΙΚΟΤ ΤΓΚΡΟΣΗΜΑΣΟ... 344 Επιλογή της τοποθεσίας εγκατάστασης... 344 Υορτίο απόσταξης... 345 8.3.1 Ο Αποστακτήρας... 346 χήμα και μέγεθος του άμβυκα... 347 Σο καπάκι του άμβυκα... 349 Η μόνωση... 351 Σο μέταλλο κατασκευής του άμβυκα... 352 Ο λαιμός του κύκνου... 353 8.3.2 Ο Χυκτήρας... 343 υμπυκνωτής ελικοειδούς τύπου... 355 Οι ψυκτήρες με παράλληλους αυλούς... 356 Η λειτουργία και κατασκευή των συμπυκνωτών... 357 8.3.3 Ο διαχωριστής των αιθερίων ελαίων - Υλωρεντιανή φιάλη... 359 Σα διάφορα είδη διαχωριστών... 361 Σο υλικό κατασκευής του διαχωριστή... 364 Ο Ατμολέβητας... 365 8.4 ΙΔΙΑΙΣΕΡΕ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΣΑΞΗ -... 366 8.4.1 Ιδιαιτερότητες ορισμένων φυτικών υλικών... 366 Οι καρποί και οι σπόροι... 366 Ρητινοφόρα κλαδιά, κορμοί των μαλακών ξύλων... 368 Ρίζες, ξύλα... 368 Νωπά φυτά, ξηρά φυτά... 369 Ειδικές περιπτώσεις απόσταξης: σκόρδο, κρεμμύδι... 369 8.4.2 Επαναπόσταξη Απόσταξη με σύστημα επαναρροής (cohobage). 370 8.5 ΜΕΡΙΚΑ ΠΡΑΚΣΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ ΦΕΣΙΚΑ ΜΕ ΣΗΝ ΑΠΟΣΑΞΗ ΣΨΝ ΥΑΥ... 374 8.6 TΑ ΑΡΨΜΑΣΙΚΑ ΤΔΑΣΑ... 383 8.7 ΠΕΡΙΠΣΨΕΙ ΑΛΛΑΓΗ ΣΗ ΤΝΘΕΗ ΕΝΟ ΑΙΘΕΡΙΟΤ 384 ΕΛΑΙΟΤ... 8.7.1 Αζουλένιο και Φαμομήλι... 384 8.8.1 Καθαρισμός, διαύγαση και αποθήκευση των αιθερίων ελαίων... 388 8.8.2 υνήθης διάρκεια ζωής ενός αιθερίου ελαίου κατά την αποθήκευση ή στο ράφι μετά την απόσταξη... 391

8.8.3 Δειγματισμός και αποθήκευση... 393 8.8.4 Κοστολόγηση ενός αιθερίου ελαίου... 395 8.9 ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΣΨΝ ΠΑΡΑΠΡΟΪΟΝΣΨΝ... 397 8.9.5 Η διαχείριση των νερών Πύργοι ψύξεως... 399 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 9 ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΠΣΗΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ ΒΙΟΜΗΦΑΝΙΚΕ ΕΚΦΤΛΙΕΙ 9.1 ΑΛΛΕ ΚΛΑΙΚΕ ΣΕΦΝΙΚΕ ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΑΡΨΜΑΣΙΚΏΝ ΤΣΑΣΙΚΨΝ... 401 ΕΙΑΓΨΓΗ... 401 9.1.1 ΚΟΝΚΡΕΣΕ... 403 9.1.2 ABSOLUTES ΤΓΚΡΙΜΑ... 409 9.1.3 ΠΟΜΜΑΣΕ... 411 9.1.4 ΡΗΣΙΝΟΕΙΔΗ... 412 9.1.5 ΕΚΦΤΛΙΜΑΣΑ... 413 9.1.5.1 ΕΚΦΤΛΙΜΑΣΑ ΜΕ ΤΠΕΡΚΡΙΙΜΑ ΤΓΡΑ... 413 9.1.6 ΕΛΑΙΟΡΗΣΙΝΕ ΜΠΑΦΑΡΙΚΨΝ ΚΑΙ ΒΟΣΑΝΨΝ... 416 9.2 ΑΛΛΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΑΙΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑΙΨΝ... 419 9.3 ΝΕΕ ΣΕΦΝΙΚΕ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΕ ΓΙΑ ΣΗΝ ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΣΨΝ ΑΡΨΜΑΣΙΚΨΝ ΠΣΗΣΙΚΨΝ ΤΣΑΣΙΚΨΝ ΑΠΟ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΑ ΚΑΙ ΑΡΨΜΑΣΙΚΑ ΥΤΣΑ... 425 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 10 ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ ΕΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ ΕΙΑΓΨΓΗ... 429 10.1 ΜΗΦΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΞΟΠΛΙΜΟ ΓΙΑ ΣΗΝ ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΣΨΝ ΑΙΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑΙΨΝ ΑΠΟ ΕΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ... 431 10.1.1 Μέθοδος Pellatrice... 431 10.1.2 Μέθοδος Sfumatrice... 432 10.1.3 Σύπου Brown Peel Shaνer (ΒΟΕ)... 433 10.1.4 Εκχυλιστήρας Σύπου FMC... 434 10.5.1 ύσταση των αιθερίων ελαίων των εσπεριδοειδών... 444 10.5.2 Επιμέρους αιθέρια έλαια εσπεριδοειδών... 445 Αιθέριο έλαιο λεμονιού... 445 Αιθέριο έλαιο μανταρινιού... 446 Αιθέριο έλαιο γκρέιπφρουτ... 447 Αιθέριο έλαιο περγαμόντου... 447 Αιθέριο έλαιο πορτοκαλιού... 448 10.5.3 Αιθέρια έλαια εσπεριδοειδών στην αρωματοποιία... 449 10.5.4 Διάκριση μεταξύ αιθερίων ελαίων τύπου NEROLI και 449 PETIGRAIN... Αιθέριο έλαιο τύπου Petitgrain... 450 Αιθέριο έλαιο τύπου Neroli... 452 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 11 ΑΝΑΛΤΗ ΚΑΙ ΕΚΣΙΜΗΗ ΣΗ ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΣΩΝ ΑΙΘΕΡΙΩΝ ΕΛΑΙΩΝ 11.1 ΕΛΕΓΦΟ ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΑΠΑΙΣΗΕΙ -ΣΤΠΟΠΟΙΗΗ... 453

11.2 ΠΟΟΣΙΚΟ ΠΡΟΔΙΟΡΙΜΟ ΣΟΤ ΑΙΘΕΡΙΟΤ ΕΛΑΙΟΤ... 455 11.2.1 ΑΛΛΕ ΣΕΦΝΙΚΕ... 457 υσκευή Likens-Nickerson ύγχρονης Απόσταξης / Εκχύλισης 457 (SDE)... Σεχνική Παγίδευσης Τπερκείμενης Υάσης (Head Space - HS)... 458 Σεχνική SPMΕ... 459 11.3 ΣΕΦΝΙΚΕ ΠΟΙΟΣΙΚΗ ΕΚΣΙΜΗΗ... 461 11.3.5 Η Αέρια Τγρή Φρωματογραφία (GC)... 466 Περιγραφή της μεθόδου... 466 11.3.6 Υασματοσκοπία Μάζης (MS)... 471 11.3.7 Ανιχνευτής Παγίδευσης Ιόντων (ITD)... 472 11.3.8 Βιβλιοθήκες GC/MS... 473 11.5 ΝΟΘΕΙΕ... 479 11.6 ΕΜΠΛΟΤΣΙΜΟ... 480 11.7 ΤΚΕΤΑΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΤΗ ΑΙΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑΙΨΝ... 481 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 12 ΕΜΠΟΡΙΑ ΑΙΘΕΡΙΩΝ ΕΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΑΡΩΜΑΣΙΚΩΝ ΤΣΑΣΙΚΩΝ 12.1 ΕΙΑΓΨΓΗ... 485 12.2 ΔΟΜΗ ΣΗ ΒΙΟΜΗΦΑΝΙΑ... 486 12.3 ΠΑΓΚΟΜΙΑ ΠΑΡΑΓΨΓΗ ΚΑΙ ΖΗΣΗΗ... 490 12.3.4 Σάσεις στην παραγωγή των αιθερίων ελαίων... 492 Παγκόσμια ζήτηση... 494 Σάσεις στην αρωματοποιία... 495 Σάσεις στα αρωματικά συστατικά... 497 Νέες χρήσεις των αιθερίων ελαίων... 498 12.4 ΠΑΡΑΓΨΓΗ ΣΨΝ ΑΙΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑΙΨΝ ΣΙ ΑΝΑΠΣΤΟΜΕΝΕ ΦΨΡΕ... 500 12.4.1 Η παγκόσμια παραγωγή... 500 12.4.2 ΠΗΓΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΨΝ ΠΛΗΡΟΥΟΡΙΨΝ... 503 Γενική ανασκόπηση... 504 Εμπορικές στατιστικές... 505 Πληροφόρηση επί των τιμών των αιθερίων ελαίων... 505 Παράγοντες που επηρεάζουν τις τιμές των αιθερίων ελαίων... 507 Ανταγωνισμός «φυσικών» έναντι «συνθετικών προϊόντων»... 508 Παραδείγματα των τάσεων τιμών... 509 12.4.3 ΔΙΑΚΤΜΑΝΗ ΣΨΝ ΑΓΟΡΨΝ... 509 12.4.5 ΕΜΠΟΡΙΚΕ ΣΡΑΣΗΓΙΚΕ... 514 12.4.6 ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ... 516 12.5 Η ΑΓΟΡΑ ΣΨΝ ΑΙΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑΙΨΝ ΣΗΝ ΕΤΡΨΠΑΪΚΗ ΕΝΨΗ... 517 12.5.1 Περιγραφή αγοράς - Κατανάλωση, παραγωγή και εμπόριο... 517 12.5.2 ΣΙΜΕ ΚΑΙ ΠΕΡΙΘΨΡΙΑ... 534 12.5.3 Απαιτήσεις για την πρόσβαση στην αγορά... 538 12.5.4 Προώθηση πωλήσεων... 543 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 13 ΦΡΗΕI ΣΩΝ ΑΙΘΕΡΙΩΝ ΕΛΑIΩΝ Εισαγωγή... 547 13.1 Φρήσεις των αιθερίων ελαίων στη Υαρμακευτική... 547

13.2 ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ: οι αντιμικροβιακές ιδιότητες και η δυνατότητα εφαρμογής τους στα τρόφιμα... 549 13.2.4 Καρβακρόλη και Θυμόλη... 555 13.3 ΑΡΨΜΑΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ... 557 13.3.1 Σα πρώτα βήματα... 557 13.3.2 Δράση... 558 13.3.3 Η Δράση στον Οργανισμό... 559 13.3.4 Η Δράση στο Πνεύμα... 560 13.3.5 Σο Αρωματόγραμμα... 562 13.3.6 Υυτορμόνες στα Αιθέρια Έλαια... 563 13.3.7 Μπορούμε να αναγνωρίσουμε 10.000 μυρωδιές... 564 13.3.8 Η Επίδραση των Αιθερίων Ελαίων στο Μυαλό και στο Πνεύμα. 565 13.3.9 ωστή Δοσολογία στα Αιθέρια Έλαια... 567 Πρακτικές οδηγίες και δόσεις των αιθερίων ελαίων... 569 Δόσεις που πρέπει (τουλάχιστον) να τηρούνται... 569 13.4 ΑΡΨΜΑΣΟΠΟΙΙΑ... 571 13.4.1 ύνθεση του αρώματος... 571 Αρωματικές «νότες»... 572 13.4.2 Παρασκευή του αρώματος... 574 Γνώση των υλικών... 574 Πρώτες οδηγίες για την παρασκευή ενός αρώματος... 575 Αρχίζοντας την ανάμειξη... 576 13.4.3 Η αραίωση των αρωμάτων... 578 13.4.4 Ποσότητα «Αρωματικής σύνθεσης» στα Καλλυντικά 580 σκευάσματα... 13.4.5 ΠΙΝΑΚΑ ΜΕΣΑΣΡΟΠΗ ΜΟΝΑΔΨΝ ΜΕΣΡΗΗ ΣΨΝ 582 Α.Ε.... ΜΕΡΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ ΓΙΑ ΣΑ ΑΡΨΜΑΣΑ... 583 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 14 ΜΕΣΑΥΟΡΑ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΩΝ ΑΡΩΜΑΣΙΚΩΝ ΥΤΣΩΝ 14.1 Εμπορευματοκιβώτια (Containers)... 588 14.2 άκοι... 588 14.3 Οδηγίες διακίνησης... 589 14.4 ήμανση... 590 14.5 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΣΑ ΜΕΣΑΥΟΡΑ ΑΡΨΜΑΣΙΚΨΝ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΨΝ ΥΤΣΨΝ... 592 14.5.1 ΓΛΤΚΑΝΙΟ... 592 Περιγραφή προϊόντων... 592 Ποιότητα / διάρκεια της αποθήκευσης... 593 υσκευασία... 594 Μεταφορά... 594 υνήθη μέσα μεταφοράς... 594 Μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων... 594 Φειρισμός φορτίου... 595 Παράγοντας συντελεστές - αποθήκευσης... 595 Απαιτήσεις χώρου αποθήκευσης... 595 Παράγοντας Θερμοκρασίας... 596

Παράγοντας Τγρασίας... 596 Παράγοντας Εξαερισμού... 597 Παράγοντας οσμής μυρωδιάς... 597 Παράγοντας Μόλυνσης... 598 Παράγοντας μηχανικών χειρισμών... 598 Παράγοντας Σοξικότητας / κίνδυνοι για την υγεία... 598 Παράγοντας προσβολών από έντομα... 598 14.5.2 ΥΤΛΛΑ ΥΑΚΟΜΗΛΟΤ - ΑΛΒΙΑ... 599 Περιγραφή προϊόντων... 599 Ποιότητα / διάρκεια αποθήκευσης... 599 υσκευασία... 599 Μεταφορά... 600 υνήθη μέσα μεταφοράς... 600 Μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων... 600 Φειρισμός φορτίου... 600 Παράγοντας συντελεστές - αποθήκευσης... 600 Απαιτήσεις χώρου αποθήκευσης... 600 υγκράτηση... 600 Εξασφάλιση φορτίου... 601 Παράγοντες κινδύνου και πρόληψη απωλειών... 601 Παράγοντας Θερμοκρασίας... 601 Παράγοντας Τγρασίας... 601 Παράγοντας Εξαερισμού... 601 Παράγοντας οσμής μυρωδιάς... 602 Παράγοντας Μόλυνσης... 602 Παράγοντας Μηχανολογικών επιδράσεων... 602 Παράγοντας Σοξικότητας / κίνδυνοι για την υγεία... 602 ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟ Γ ΕΝΟΣΗΣΑ ΙΔΙΑΙΣΕΡΑ ΣΟΙΦΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΩΝ ΑΡΩΜΑΣΙΚΩΝ ΥΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΩΝ ΥΤΣΩΝ Εισαγωγή... 605 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 15 ΒΑΙΛΙΚΟ 15.1 ΠΡΟΕΛΕΤΗ - ΕΞΑΠΛΨΗ - ΕΣΤΜΟΛΟΓΙΑ... 608 15.2 ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ - ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ - ΠΟΙΚΙΛΙΕ... 608 15.2.1 Περιγραφή... 609 15.2.2 Φημειότυποι ποικιλίες... 609 15.3 ΣΟΙΦΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... Έδαφος... 611 611 Εγκατάσταση καλλιέργειας... 612 Σεχνικά στοιχεία... 613 Λίπανση... 613 Άρδευση... 613 Υως... 614

Ζιζάνια - ασθένειες... 614 15.4 ΤΓΚΟΜΙΔΗ... 615 15.4.1 υγκομιδή για παραλαβή αιθερίου ελαίου... 616 15.4.2 Αποδόσεις... 617 15.5 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΥΕ ΠΟΙΟΣΗΣΑ... 617 15.6 Επεξεργασία και Ξήρανση... 617 15.6.1 Ξήρανση... 617 15.6.2 Χύξη και υσκευασία για την Αγορά Νωπών... 618 15.7 ΦΡΗΕΙ ΙΔΙΟΣΗΣΕ... 618 15.8 ΦΗΜΙΚΗ ΤΣΑΗ... 620 15.8.1 Αιθέριο έλαιο... 620 Υυσικοχημικές σταθερές... 620 15.8.2 Προδιαγραφές... 622 15.8.3 Αναλύσεις αιθερίων ελαίων βασιλικού... 623 15.9 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ... 624 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 16 ΓΛΤΚΑΝΙΟ 16.1 ΠΡΟΕΛΕΤΗ - ΕΣΤΜΟΛΟΓΙΑ... 625 16.2 ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ... 626 16.2.1 Ποικιλίες... 626 16.3 ΣΟΙΦΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... 627 Έδαφος... 627 Εγκατάσταση της καλλιέργειας... 627 Σεχνικά χαρακτηριστικά... 628 Λίπανση... 628 Έλεγχος ζιζανίων... 628 Άρδευση... 628 16.4 ΤΓΚΟΜΙΔΗ... 629 Αποδόσεις... 629 16.5 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΥΕ ΠΟΙΟΣΗΣΑ... 629 Υυσικοχημικές Προδιαγραφές... 630 16.6 ΦΡΗΕΙ ΙΔΙΟΣΗΣΕ... 631 16.7 ΦΗΜΙΚΗ ΤΣΑΗ... 631 16.7.1 Αιθέριο έλαιο -... 632 Προδιαγραφές... Φημική σύσταση του αιθερίου ελαίου... 632 632 16.8 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ... 633 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 17 ΔΕΝΔΡΟΛΙΒΑΝΟ 17.1 ΠΡΟΕΛΕΤΗ - ΕΞΑΠΛΨΗ ΕΣΤΜΟΛΟΓΙΑ... 635 17.2 ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ... 636 17.3 ΕΙΔΗ ΠΟΙΚΙΛΙΕ... 637 17.4 ΣΟΙΦΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... 638 Έδαφος... Εγκατάσταση της καλλιέργειας... 638 638 Άρδευση... 639 Λίπανση... 639

Εχθροί και Ασθένειες... 639 17.5 ΤΓΚΟΜΙΔΗ... 640 17.6 ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΚΑΙ ΞΗΡΑΝΗ... 641 17.7 ΑΠΟΔΟΕΙ... 641 17.8 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΥΕ ΠΟΙΟΣΗΣΑ... 642 17.9 ΦΗΜΙΚΗ ΤΣΑΗ... 642 17.10 ΦΡΗΕΙ ΚΑΙ ΙΔΙΟΣΗΣΕ... 642 17.11 ΑΙΘΕΡΙΟ ΕΛΑΙΟ... 644 17.11.1 Αναλύσεις αιθερίων ελαίων δενδρολίβανου... 646 17.12 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ... 647 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 18 ΘΤΜΑΡΙ 18.1 ΠΡΟΕΛΕΤΗ - ΕΣΤΜΟΛΟΓΙΑ... 650 18.2 ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ -... 650 18.3 ΕΙΔΗ ΘΤΜΑΡΙΟΤ... 651 18.4 ΣΟΙΦΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... 652 Έδαφος... Εγκατάσταση της καλλιέργειας 652 652 Λίπανση... 655 Άρδευση... 655 Εχθροί και Ασθένειες... 656 18.5 ΤΓΚΟΜΙΔΗ... 657 18.5.1 Μηχανολογικός Εξοπλισμός... 658 18.6 ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΚΑΙ ΞΗΡΑΝΗ... 658 18.7 ΑΠΟΔΟΕΙ... 659 18.7.1 Υυτικό υλικό... 18.7.2 πόροι... 660 Αποθήκευση των σπόρων... 660 18.7.3 Αιθέριο έλαιο... 660 18.8 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΥΕ ΠΟΙΟΣΗΣΑ... 660 18.9 ΦΗΜΙΚΗ ΤΣΑΗ... 661 18.10 ΦΡΗΕΙ - ΙΔΙΟΣΗΣΕ... 661 18.10.1 Φρήση στην Ιατρική- Υαρμακευτική... 661 18.11 ΑΙΘΕΡΙΟ ΕΛΑΙΟ... 663 18.11.1 Κύρια συστατικά του αιθερίου ελαίου... 665 18.11.2 Αναλύσεις αιθερίων ελαίων θυμαριού... 666 18.12 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ... 666 18.12.1 τοιχεία (ενδεικτικά) της παραγωγής θυμαριού σε διάφορες χώρες,... Γαλλική παραγωγή θυμαριού... 667 669 18.12.2 Αιθέριο έλαιο θυμαριού... 670 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 19 ΛΕΒΑΝΣΑ ΚΑΙ ΛΕΒΑΝΣΙΝΗ 19.1 ΠΡΟΕΛΕΤΗ ΕΞΑΠΛΨΗ - ΕΣΤΜΟΛΟΓΙΑ... 671 19.2 ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ - ΠΟΙΚΙΛΙΕ... 672 19.2.1 Γενική περιγραφή... 672 19.2.2 Laνandula latifolia... 674

19.2.3 Laνandula angustifolia... 674 19.2.4 Ποικιλίες της Laνandula angustifolia... 674 19.2.5 Laνandula Φ intermedia - Laνandin... 676 19.2.6 Ποικιλίες της Laνandula x intermedia - λεβαντίνης... 677 19.2.7 Ανάπτυξη ποικιλιών... 678 19.3 ΣΟΙΦΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... 679 19.3.1 Εκτιμήσεις περιοχών για την καλλιέργεια της λεβάντας... 679 Κλίμα... 679 Έδαφος... 680 19.3.2 Πολλαπλασιασμός της λεβάντας... 681 Με σπόρο... 682 Πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα... 683 Πολλαπλασιασμός με καταβολάδες... 685 Ιστοκαλλιέργεια... 685 Αγορά φυτών... 686 19.3.3 Εγκατάσταση της καλλιέργειας... 687 Αποστάσεις φύτευσης... 687 Υύτευση... 689 19.3.4 Έλεγχος ζιζανίων... 690 19.3.5 Εδαφοκάλυψη... 691 Ύφασμα εδαφοκάλυψης... 691 Οργανική εδαφοκάλυψη... 692 19.3.6 Λίπανση... 693 19.3.7 Άρδευση... 693 19.3.8 Κλάδεμα... 694 19.3.9 Παραγωγική διάρκεια της φυτείας λεβάντας και Πιστοποίηση. 696 19.4 ΤΓΚΟΜΙΔΗ... 697 19.4.1 Φρόνος συγκομιδής... 697 19.4.2 Κλίμακα ωριμότητας της λεβάντας... 697 19.4.3 Μηχανική συγκομιδή... 699 19.4.4 υγκομιδή με το χέρι... 701 19.4.5 υγκομιδή για την απόσταξη ελαίου... 702 19.4.6 Διατήρηση της ποιότητας κατά τη συγκομιδή... 702 19.4.7 Αποδόσεις σε φυτικό υλικό... 703 19.5 ΞΗΡΑΝΗ... 704 19.6 ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΣΨΝ ΑΝΘΕΨΝ... 705 19.6.1 Ξηρά ματσάκια - Μπουκέτα... 705 19.7 ΦΡΗΕΙ... 707 19.8 ΦΗΜΙΚΗ ΤΣΑΗ... 708 19.9 ΑΙΘΕΡΙΟ ΕΛΑΙΟ ΛΕΒΑΝΣΑ... 708 19.9.1 Απόσταξη της λεβάντας... 709 19.9.2 ύνθεση και προδιαγραφές του αιθερίου ελαίου... 710 19.9.3 Επεξεργασία και αποθήκευση του αιθερίου ελαίου... 714 19.10 ΠΑΓΚΟΜΙΑ ΠΑΡΑΓΨΓΗ ΑΙΘΕΡΙΟΤ ΕΛΑΙΟΤ ΛΕΒΑΝΣΑ... 714 19.11 ΓΑΛΛΙΚΗ ΠΑΡΑΓΨΓΗ ΛΕΒΑΝΣΑ ΚΑΙ ΑΙΘΕΡΙΟΤ ΕΛΑΙΟΤ... 715 τοιχεία από τη Γαλλική παραγωγή... 716 Έρευνα και προώθηση... 718 Σιμές... 718 Μια ιδιαίτερη περιοχή παραγωγής λεβάντας στη Γαλλία... 719

Γαλλικό εμπόριο... 720 Η γαλλική Αρωματοβιομηχανία... 721 Οικονομικά στοιχεία παραγωγής... 722 19.12 ΠΡΟΨΘΗΗ ΣΨΝ ΠΡΟΪΟΝΣΨΝ ΛΕΒΑΝΣΑ ΣΙ ΔΙΑΥΟΡΕ ΑΓΟΡΕ - ΜΑΡΚΕΣΙΝΓΚ... 723 19.13 ΠΡΟΪΟΝΣΑ ΛΕΒΑΝΣΑ... 724 Καταναλωτικό κοινό... 724 Νωπά ματσάκια... 724 Ξηρά ματσάκια - Μπουκέτα... 724 Φύδην λεβάντα... 724 Κοσμητικά και άλλα σκευάσματα... 725 Αρωματοθεραπεία... 725 απούνια και σαμπουάν... 726 Αρωματικά κεριά... 726 Υαρμακευτικά προϊόντα... 726 19.14 ΕΜΠΟΡΙΑ - ΠΕΡΑΙΣΕΡΨ ΔΙΕΞΟΔΟΙ... 726 19.14.1 Σο αγρόκτημα της λεβάντας σαν τουριστικός προορισμός... 727 19.15 ΤΝΟΧΗ ΣΨΝ ΒΑΙΚΨΝ ΚΑΝΟΝΨΝ ΠΑΡΑΓΨΓΗ ΛΕΒΑΝΣΑ.. 728 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 20 ΜΑΡΑΘΟ 20.1 ΠΡΟΕΛΕΤΗ - ΕΣΤΜΟΛΟΓΙΑ... 731 20.2 ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ - ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ -ΠΟΙΚΙΛΙΕ... 732 20.2.1 Ποικιλίες... 734 20.3 ΣΟΙΦΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... 735 Έδαφος... 735 Εγκατάσταση της καλλιέργειας... 735 Σεχνικά χαρακτηριστικά... 736 Λίπανση... 736 Άρδευση... 737 Ασθένειες - Παράσιτα... 737 20.4 ΤΓΚΟΜΙΔΗ... 738 Καρποί... 738 Οι ρίζες... 738 Σα φύλλα... 739 20.4.1 Αποδόσεις... 739 20.5 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΥΕ ΠΟΙΟΣΗΣΑ... 739 20.6 ΦΡΗΕΙ ΙΔΙΟΣΗΣΕ... 739 20.6.1 τη μαγειρική - Ποτοποιία... 739 20.6.2 τη θεραπευτική... 740 20.7 ΦΗΜΙΚΗ ΤΣΑΗ... 741 20.8 ΑΙΘΕΡΙΟ ΕΛΑΙΟ... 741 20.9 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ... 743 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 21 ΜΕΛΙΟΦΟΡΣΟ 21.1 ΠΡΟΕΛΕΤΗ ΕΞΑΠΛΨΗ - ΕΣΤΜΟΛΟΓΙΑ... 745 21.2 ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ - ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ - ΠΟΙΚΙΛΙΕ... 746 21.3 ΣΟΙΦΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... 748

Έδαφος... 748 Εγκατάσταση της καλλιέργειας... 748 Λίπανση... 750 Ασθένειες... 750 Αμειψισπορά... 751 21.4 ΤΓΚΟΜΙΔΗ... 751 21.5 ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΚΑΙ ΞΗΡΑΝΗ... 752 21.5.1 Επεξεργασία... 752 21.5.2 Ξήρανση... 753 21.5.3 Αποδόσεις... 754 21.6 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΥΕ ΠΟΙΟΣΗΣΑ... 755 21.7 ΦΡΗΕΙ ΚΑΙ ΙΔΙΟΣΗΣΕ... 756 21.8 ΦΗΜΙΚΗ ΤΣΑΗ... 757 21.9 ΑΙΘΕΡΙΟ ΕΛΑΙΟ... 757 21.10 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ... 760 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 22 ΜΕΝΣΑ 22.1 ΠΡΟΕΛΕΤΗ - ΕΞΑΠΛΨΗ ΕΣΤΜΟΛΟΓΙΑ... 762 22.2 ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ... 762 22.3 ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ ΦΗΜΕΙΟΣΑΞΙΝΟΜΗΗ - ΠΟΙΚΙΛΙΕ... 763 22.3.1 Ποικιλίες της Mentha x piperita - Κατάταξη... 764 Γνωστές καλλιεργούμενες ποικιλίες M. piperita... 764 22.4 ΙΔΙΟΣΗΣΕ - ΦΡΗΕΙ... 765 21.4.1 Φρήσεις στην Ιατρική - Υαρμακευτική... 766 22.5 ΣΟΙΦΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... 766 Κλίμα και έδαφος... 766 Προετοιμασία του εδάφους και λίπανση... 767 Εγκατάσταση της φυτείας μέντας... 767 Άρδευση... 768 Αντιμετώπιση ζιζανίων... 769 Εχθροί και Ασθένειες... 769 22.6 ΑΙΘΕΡΙΟ ΕΛΑΙΟ ΜΕΝΣΑ... 770 22.6.1 ύνθεση αιθερίου ελαίου... 770 22.6.2 Παράγοντες που επηρεάζουν τη βιοσύνθεση του αιθερίου 771 ελαίου... 22.7 ΤΓΚΟΜΙΔΗ... 773 22.7.1 Αύξηση χορτόμαζας και παραγωγή αιθερίου ελαίου... 773 22.7.2 Πρόβλεψη της ημερομηνίας συγκομιδής... 775 Σο τρωτό δεκαπενθήμερο... 775 22.7.3 Έναρξη της συγκομιδής... 776 22.7.4 Διαδικασία υγκομιδής... 778 22.7.5 Αποδόσεις... 779 22.8 ΥΤΛΛΑ ΜΕΝΣΑ... 779 22.8.1 Επεξεργασία... 780 22.8.2 Ξήρανση... 780 22.8.3 Σεχνικά στοιχεία... 780 22.8.4 Μετά την ξήρανση... 781 22.9 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΥΕ ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΥΤΣΙΚΟΤ ΤΛΙΚΟΤ... 781

22.10 ΑΠΟΣΑΞΗ ΓΙΑ ΣΗΝ ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΣΟΤ ΑΙΘΕΡΙΟΤ ΕΛΑΙΟΤ... 782 Αποδόσεις... 784 22.11 ΠΑΡΑΓΨΓΗ ΑΙΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑΙΨΝ ΜΕΝΣΑ... 784 22.11.1 Προδιαγραφές ποιότητας αιθερίου ελαίου... 786 22.11.2 Υυσική και συνθετική Μινθόλη... 787 22.11.3 Σιμές... 788 22.12 ΣΟΙΦΕΙΑ ΑΠΟ ΣΗΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΨΓΗ... 789 22.12.1 Καλλιεργητικές πρακτικές στις ΗΠΑ... 790 22.12.2 Εμπορία... 791 22.12.3 Παραγωγή δυόσμου Spearmint... 792 22.13 ΠΑΡΑΓΨΓΗ ΜΕΝΣΑ ΣΗ ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΣΑΝΙΑ... 792 22.13.1 Οικονομικά στοιχεία παραγωγής... 794 22.14 ΠΙΟ ΑΝΣΑΓΨΝΙΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΨΓΗ ΑΙΘΕΡΙΟΤ ΕΛΑΙΟΤ... 794 Ι. Όγκος παραγωγής... 795 ΙΙ. Ποικιλίες φυτικού υλικού Μέντας... 795 ΙΙΙ. Πρακτικές διαχείρισης... 796 IV. Έρευνα και ανάπτυξη... 796 V. Ενώσεις παραγωγών... 797 VI. Μείωση των πάγιων δαπανών... 797 VII. Μείωση των μεταβλητών δαπανών... 798 VIII. Σουρισμός και προώθηση... 798 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 23 ΡΙΓΑΝΗ 23.1 ΠΡΟΕΛΕΤΗ ΕΞΑΠΛΨΗ - ΕΣΤΜΟΛΟΓΙΑ... 799 23.2 ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ - ΕΙΔΗ ΡΙΓΑΝΗ... 801 23.3 ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ... 801 23.4 ΣΟΙΦΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... 803 Έδαφος... 803 Εγκατάσταση της καλλιέργειας... 803 Εγκατάσταση σε σπορείο... 804 Πολλαπλασιασμός με παραφυάδες... 805 Μεταφύτευση... 805 Λίπανση... 807 Άρδευση... 807 Ασθένειες... 807 23.5 ΤΓΚΟΜΙΔΗ... 807 23.6 ΞΗΡΑΝΗ Ε ΞΗΡΑΝΣΗΡΙΑ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ... 808 23.7 ΑΠΟΔΟΕΙ... 809 23.8 ΒΕΛΣΙΨΗ... 809 23.9 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΥΕ ΠΟΙΟΣΗΣΑ... 810 Γενικές Προδιαγραφές... 810 23.10 ΦΗΜΙΚΗ ΤΣΑΗ ΑΙΘΕΡΙΟ ΕΛΑΙΟ ΡΙΓΑΝΗ... 810 23.11 ΙΔΙΟΣΗΣΕ - ΦΡΗΕΙ... 812 23.12 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ... 812 23.13 ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΣΟΤ ΓΕΝΟΤ ORIGANUM ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕ 814 ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΕΝΔΙΑΥΕΡΟΝ... 23.13.1 Origanum dictamnus L. δίκταμο ή έρωντας... 814 23.13.2 O. onites νησιώτικη ρίγανη... 815

23.13.3 O. majorana L. ματζουράνα... 815 23.14 ΑΝΑΛΤΕΙ ΑΙΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑΙΨΝ ΡΙΓΑΝΗ... 816 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 24 ΣΡΙΑΝΣΑΥΤΛΛΑ 24.1 ΠΡΟΕΛΕΤΗ ΕΞΑΠΛΨΗ ΕΙΔΗ - ΠΟΙΚΙΛΙΕ... 821 24.2 ΕΣΤΜΟΛΟΓΙΑ... 825 24.3 ΣΟ ΓΑΛΛΙΚΟ ΡΟΔΕΛΑΙΟ... 826 24.4 ΣΟ ΒΟΤΛΓΑΡΙΚΟ ΡΟΔΕΛΑΙΟ... 826 24.5 ΤΣΗΜΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΨΝ ΡΟΔΨΝ ΣΗ ΒΟΤΛΓΑΡΙΑ... 830 24.5.1 Καλλιεργητικές φροντίδες... 833 24.5.2 υγκομιδή-επίδραση των καιρικών συνθηκών... 834 24.6 ΦΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ ΣΟΤ ΑΙΘΕΡΙΟΤ ΕΛΑΙΟΤ... 835 24.6.1 Παραγωγή - Νοθεύσεις... 835 24.6.2 υστατικά του αιθερίου ελαίου... 836 Η κιτρονελλόλη... 837 Η γερανιόλη... 837 Νερόλη, Υαρνεζόλη και άλλες αλκοόλες... 838 Οι υδρογονάνθρακες... 838 Άλλα συστατικά... 838 24.7 ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΣΟΤ ΡΟΔΕΛΑΙΟΤ... 839 24.7.1 Μέθοδοι παραλαβής του Ροδέλαιου... 840 Παραδοσιακή υδροαπόσταξη... 840 Οι σύγχρονοι αποστακτήρες γυμνής φλόγας... 841 Οι αποστακτήρες με χρήση ατμού... 845 24.8 ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΣΟΤ ΑΙΘΕΡΙΟΤ ΕΛΑΙΟΤ ΣΨΝ ΣΡΙΑΝΣΑΥΤΛΛΨΝ... 846 24.8.1 Η περίπτωση των φρέσκων ανθέων... 846 24.8.2 Η περίπτωση των μη φρεσκοκομμένων ανθέων... 848 24.9 ΣΟ ΣΟΤΡΚΙΚΟ ΡΟΔΕΛΑΙΟ... 851 24.10 ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΣΟΤ ΡΟΔΕΛΑΙΟΤ ΔΙΑ ΕΚΦΤΛΙΕΨ (ΚΟΝΚΡΕΣΑ 854 ΚΑΙ ΤΓΚΡΙΜΑ)... 24.10.1 Παραλαβή των πτητικών συστατικών δια εκχυλίσεως... 854 24.10.2 τατικοί εκχυλιστήρες... 856 24.10.3 Περιστρεφόμενοι εκχυλιστήρες... 856 24.10.4 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των δύο μεθόδων... 857 24.10.5 Εξάτμιση και συμπύκνωση του μίγματος... 857 24.10.6 Μετατροπή της κονκρέτας σε σύγκριμα... 858 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 25 ΤΠΕΡΙΚΟ 25.1 ΠΡΟΕΛΕΤΗ - ΕΞΑΠΛΨΗ... 859 25.2 ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ... 850 25.3 ΠΟΙΚΙΛΙΕ... 861 25.4 ΣΟΙΦΕΙΑ ΠΑΡΑΓΨΓΗ... 861 Κλίμα και έδαφος... 862 25.5 ΣΟΙΦΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... 862 χεδιασμός αμειψισποράς... 862 Απευθείας σπορά... 863 Μεταφύτευση... 864

Φαρακτηριστικά στοιχεία του σπόρου... 864 Ανάπτυξη φυταρίων... 864 Αντιμυκητιακή μεταχείριση... 865 Καλλιεργητικές φροντίδες μετά τη σπορά ή τη μεταφύτευση... 865 πορά σε σπορείο ακολουθούμενη από μεταφύτευση... 865 Ασθένειες και εχθροί... 866 25.6 ΤΓΚΟΜΙΔΗ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΕΙ... 867 25.7 ΞΗΡΑΝΗ... 868 25.8 ΑΠΟΘΗΚΕΤΗ... 869 25.9 ΔΙΑΛΟΓΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ... 869 25.10 ΤΚΕΤΑΙΑ... 870 25.11 ΦΗΜΙΚΑ ΦΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ... 870 25.11.1 Σο αιθέριο έλαιο... 870 25.11.2 Ανθρακινονικές Φρωστικές... 871 25.11.3 Άλλες ουσίες... 872 25.12 ΦΡΗΕΙ... 872 25.13 ΙΣΟΡΙΚΟ ΣΨΝ ΣΙΜΨΝ ΑΓΟΡΑ... 874 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 26 ΥΑΚΟΜΗΛΟ ή ΑΛΒΙΑ 26.1 ΠΡΟΕΛΕΤΗ ΕΞΑΠΛΨΗ- ΕΣΤΜΟΛΟΓΙΑ... 875 26.2 ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ ΠΟΙΚΙΛΙΕ... 876 26.2.1 Επιλογή ποικιλίας φασκόμηλου (S. officinalis)... 877 26.3 ΣΟΙΦΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... 878 Κλίμα και έδαφος... 878 Εγκατάσταση της καλλιέργειας... 879 Απευθείας σπορά... 879 πορά σε σπορείο... 879 Υύτευση... 881 Αποθήκευση των σπόρων... 881 Λίπανση... 881 Έλεγχος ζιζανίων Εδαφοκάλυψη... 882 Εχθροί και Ασθένειες... 882 26.4 ΤΓΚΟΜΙΔΗ... 883 26.4.1 Αποδόσεις... 883 Αιθέριο έλαιο... 884 Παραγωγή σπόρου... 884 26.5 ΞΗΡΑΝΗ... 884 26.6 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΥΕ ΠΟΙΟΣΗΣΑ... 885 26.7 ΦΗΜΙΚΗ ΤΣΑΗ... 885 26.8 ΦΡΗΕΙ... 885 26.9 ΑΙΘΕΡΙΟ ΕΛΑΙΟ... 886 26.9.1 Φημικά χαρακτηριστικά του αιθερίου ελαίου... 887 26.9.2 Προδιαγραφές του αιθερίου ελαίου φασκόμηλου (S. officinalis) κατά AFNOR... 887 Υυσικές σταθερές... 887 26.10 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ... 888 26.11 ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΥΑΚΟΜΗΛΟΤ... 890 26.12 ΤΣΑΗ ΣΨΝ ΑΙΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑΙΨΝ ΔΙΑΥΟΡΨΝ ΕΙΔΨΝ ΥΑΚΟ- 892

ΜΗΛΟΤ... ΚΕΥΑΛΑΙΟ 27 ΦΑΜΟΜΗΛΙ 27.1 ΠΡΟΕΛΕΤΗ - ΕΞΑΠΛΨΗ... 895 27.2 ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ... 896 27.3 ΦΗΜΕΙΟΣΤΠΟΙ-ΠΟΙΚΙΛΙΕ... 897 27.3.1 Καλλιεργούμενες ποικιλίες χαμομηλιού... 897 Οι πιο διαδεδομένες Διπλοειδείς Ποικιλίες (2x = 18)... 900 Οι πιο διαδεδομένες Σετραπλοειδείς Ποικιλίες (4x = 36)... 900 27.4 ΣΟΙΦΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... 901 Κλίμα και έδαφος... 901 Εγκατάσταση της καλλιέργειας... 901 27.4.1 ύστημα καλλιέργειας του χαμομηλιού που εφαρμόζεται στη 904 λοβακία... Εγκατάσταση της φυτείας... Λίπανση... Άρδευση... 904 904 904 υγκομιδή - μηχανοποιημένα συστήματα... 906 27.5 ΤΓΚΟΜΙΔΗ... 907 27.6 ΑΠΟΔΟΕΙ... 909 27.7 ΞΗΡΑΝΗ... 910 27.7.1 Διαδικασία Ξήρανσης... 910 27.8 ΠΟΙΟΣΙΚΟ ΕΛΕΓΦΟ... 912 27.9 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΥΕ ΠΟΙΟΣΗΣΑ... 912 27.10 ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ, ΑΠΟΘΗΚΕΤΗ, ΤΚΕΤΑΙΑ, ΜΕΣΑΥΟΡΑ... 913 27.11 ΦΗΜΙΚΗ ΤΣΑΗ... 914 27.11.1 Σο αιθέριο έλαιο του χαμομηλιού... 914 ύσταση του αιθερίου ελαίου χαμομηλιού... 914 Αποθήκευση του αιθερίου ελαίου... 916 27.12 ΙΔΙΟΣΗΣΕ... 916 27.13 ΦΡΗΕΙ... 918 27.14 ΕΜΠΟΡΙΑ - ΑΓΟΡΑ... 920 27.15 ΑΝΑΛΤΕΙ ΑΙΘΕΡΙΨΝ ΕΛΑΙΨΝ ΦΑΜΟΜΗΛΙΟΤ... 923 27.16 ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΦΑΜΟΜΗΛΙΟΤ... 923 ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ... 925 ΕΤΡΕΣΗΡΙΟ... 953