Τίτλος Μαθήματος: Μυθολογία Ενότητα: ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Διδάσκουσα: Επίκ. Καθ. Αθανασία Ζωγράφου Τμήμα: Φιλολογίας
ΝΙΟΒΗ Όμηρος, Ιλιάδα, Ω, 602-620 καὶ γάρ τ ἠΰκομος Νιόβη ἐμνήσατο σίτου, τῇ περ δώδεκα παῖδες ἐνὶ μεγάροισιν ὄλοντο ἓξ μὲν θυγατέρες, ἓξ δ υἱέες ἡβώοντες. τοὺς μὲν Ἀπόλλων πέφνεν ἀπ ἀργυρέοιο βιοῖο (605) χωόμενος Νιόβῃ, τὰς δ Ἄρτεμις ἰοχέαιρα, οὕνεκ ἄρα Λητοῖ ἰσάσκετο καλλιπαρῄῳ φῆ δοιὼ τεκέειν, ἣ δ αὐτὴ γείνατο πολλούς τὼ δ ἄρα καὶ δοιώ περ ἐόντ ἀπὸ πάντας ὄλεσσαν. οἳ μὲν ἄρ ἐννῆμαρ κέατ ἐν φόνῳ, οὐδέ τις ἦεν (610) κατθάψαι, λαοὺς δὲ λίθους ποίησε Κρονίων τοὺς δ ἄρα τῇ δεκάτῃ θάψαν θεοὶ Οὐρανίωνες. ἣ δ ἄρα σίτου μνήσατ, ἐπεὶ κάμε δάκρυ χέουσα. νῦν δέ που ἐν πέτρῃσιν ἐν οὔρεσιν οἰοπόλοισιν ἐν Σιπύλῳ, ὅθι φασὶ θεάων ἔμμεναι εὐνὰς (615) νυμφάων, αἵ τ ἀμφ Ἀχελώϊον ἐρρώσαντο, ἔνθα λίθος περ ἐοῦσα θεῶν ἐκ κήδεα πέσσει. ἀλλ ἄγε δὴ καὶ νῶϊ μεδώμεθα δῖε γεραιὲ σίτου ἔπειτά κεν αὖτε φίλον παῖδα κλαίοισθα Ἴλιον εἰσαγαγών πολυδάκρυτος δέ τοι ἔσται. Ψ.-Απολλόδωρος, Βιβλιοθήκη, ΙΙΙ, 45-47 45.), ἣ γεννᾷ παῖδας μὲν ἑπτά, Σίπυλον Εὐπίνυτον Ἰσμηνὸν Δαμασίχθονα Ἀγή- 1
νορα Φαίδιμον Τάνταλον, θυγατέρας δὲ τὰς ἴσας, Ἐθοδαΐαν (ἢ ὥς τινες Νέαιραν) Κλεόδοξαν Ἀστυόχην (5) Φθίαν Πελοπίαν Ἀστυκράτειαν Ὠγυγίαν. Ἡσίοδος δὲ δέκα μὲν υἱοὺς δέκα δὲ θυγατέρας, Ἡρόδωρος δὲ δύο μὲν ἄρρενας τρεῖς δὲ θηλείας, Ὅμηρος δὲ ἓξ μὲν υἱοὺς (46.) ἓξ δὲ θυγατέρας φησὶ γενέσθαι. εὔτεκνος δὲ οὖσα Νιόβη τῆς Λητοῦς εὐτεκνοτέρα εἶπεν ὑπάρχειν Λητὼ δὲ ἀγανακτήσασα τήν τε Ἄρτεμιν καὶ τὸν Ἀπόλλωνα κατ αὐτῶν παρώξυνε, καὶ τὰς μὲν θηλείας ἐπὶ τῆς οἰκίας κατετόξευσεν Ἄρτεμις, τοὺς δὲ ἄρρενας κοινῇ πάντας (5) ἐν Κιθαιρῶνι Ἀπόλλων κυνηγετοῦντας ἀπέκτεινεν. ἐσώθη δὲ τῶν μὲν ἀρρένων Ἀμφίων, τῶν δὲ θηλειῶν (47.) Χλωρὶς ἡ πρεσβυτέρα, ᾗ Νηλεὺς συνῴκησε. κατὰ δὲ Τελέσιλλαν ἐσώθησαν Ἀμύκλας καὶ Μελίβοια, ἐτοξεύθη Παυσανίας, 1, 21, 3 ἐν δὲ τῇ κορυφῇ τοῦ θεάτρου σπήλαιόν ἐστιν (5) ἐν ταῖς πέτραις ὑπὸ τὴν ἀκρόπολιν τρίπους δὲ ἔπεστι καὶ τούτῳ Ἀπόλλων δὲ ἐν αὐτῷ καὶ Ἄρτεμις τοὺς παῖδάς εἰσιν ἀναιροῦντες τοὺς Νιόβης. ταύτην τὴν Νιόβην καὶ αὐτὸς εἶδον ἀνελθὼν ἐς τὸν Σίπυλον τὸ ὄρος ἡ δὲ πλησίον μὲν πέτρα καὶ κρημνός ἐστιν οὐ- (10) δὲν παρόντι σχῆμα παρεχόμενος γυναικὸς οὔτε ἄλλως οὔτε πενθούσης εἰ δέ γε πορρωτέρω γένοιο, δεδακρυμένην δόξεις ὁρᾶν καὶ κατηφῆ γυναῖκα 2
Σοφοκλής, Ηλέκτρα, 145-152 νήπιος ὃς τῶν οἰκτρῶς (145) οἰχομένων γονέων ἐπιλάθεται. ἀλλ ἐμέ γ ἁ στονόεσσ ἄραρεν φρένας, ἃ Ἴτυν αἰὲν Ἴτυν ὀλοφύρεται, ὄρνις ἀτυζομένα, Διὸς ἄγγελος. ἰὼ παντλάμων Νιόβα, σὲ δ ἔγωγε νέμω θεόν,(150) ἅτ ἐν τάφῳ πετραίῳ, αἰαῖ, δακρύεις. Σοφοκλής, Αντιγόνη, 823-833 ἤκουσα δὴ λυγροτάταν ὀλέσθαι τὰν Φρυγίαν ξέναν Ταντάλου Σιπύλῳ πρὸς ἄ- (825) κρῳ, τὰν κισσὸς ὡς ἀτενὴς πετραία βλάστα δάμασεν, καί νιν ὄμβροι τακομέναν, ὡς φάτις ἀνδρῶν, χιών τ οὐδαμὰ λείπει, (830) τέγγει δ ὑπ ὀφρύσι παγκλαύτοις δειράδας ᾇ με δαίμων ὁμοιοτάταν κατευνάζει. 3
4
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Τέλος Ενότητας
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Σημειώματα Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκουσα: Επίκ. Καθ. Αθανασία Ζωγράφου. «Μυθολογία. ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1083. Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1] https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/.