زير گروه هاي سلول هاي

مجله دانشگاه علوم پزشكي شهركرد/ دوره 15 شماره 1/ فروردين و ارديبهشت 38-45 1392/ مقاله پژوهشي زير گروه هاي سلول هاي TCD4+ و TCD8+ در افراد مبتلا به رينيت آلرژيك و مقايسه آن با افراد سالم مهري غفوريان بروجردنيا 1 اعظم عسگري فر 2 عبدالحسين شكورنيا * 1 2 1 گروه ايمنولوژي دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز ايران دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز ايران چكيده: زمينه و هدف: تاريخ دريافت: 91/5/2 اصلاح نهايي: 91/8/28 تاريخ پذيرش: 91/12/10 رينيت آلرژيك (AR) بيماري شايعي است كه ايمونوگلوبولين (IgE) E و سلول هاي T در بروز آن نقش و اهميت زيادي دارند. اين مطالعه با هدف بررسي زير گروه هاي لنفوسيت T در بيماران مبتلا به رينيت آلرژيك و مقايسه آن با افراد سالم انجام شد. بررسي: در اين مطالعه تجربي كه به صورت مورد-شاهدي انجام گرفت 30 بيمار مبتلا به رينيت آلرژيك و 30 فرد سالم از نظر پارامترهاي ايمونولوژيك بررسي شدند. گروه مورد بررسي دانشجويان دختر دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز ساكن در خوابگاه گلستان با ميانگين سني ± 3/3 22/5 سال بودند. نمونه هاي جمع آوري شده از خون محيطي تمام دانشجويان با استفاده از آنتي بادي هاي مونوكلونال مناسب رنگ آميزي و سپس درصد لنفوسيت هاي TCD4+ TCD8+ و نسبت CD4/CD8 بوسيله دستگاه فلوسيتومتري تعيين گرديد. همچنين روش هاي هماتولوژيكي از جمله آزمايش استاندارد CBC بر روي تمام نمونه هاي خون صورت گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون تي تجزيه و تحليل شدند. ها: ميانگين لنفوسيت هاي TCD4+ در گروه مورد نسبت به گروه شاهد بطور معنيداري بالاتر بود (0/05>P) اما ميانگين لنفوسيت هاي TCD8+ و نسبت CD4/CD8 با گروه شاهد تفاوت معني داري نشان نداد (0/05<P). نتايج آزمايش CBC نشان داد ميانگين درصد اي وزينوفيل ها و مونوسيت ها در بين دو گروه تفاوت معني داري داشته است (0/05>P). با توجه به افزايش لنفوسيت هاي TCD4+ در بيماران احتمالا اين گروه از جمعيت لنفوسيتي در پاتوژنز بيماري نقش دارند. بررسي هاي بيشتري نظير عملكرد TCD4+ در پاتوژنز بيماري و نقش آن ها در درمان پيشنهاد مي شود. روش يافته نتيجه گيري: واژه هاي كليدي: رينيت آلرژيك زير گروه هاي سلول هاي T فلوسيتومتري. مقدمه: رينيت آلرژيك بيماري شايعي است كه شيوع آن در سال هاي اخير به ويژه در مناطق صنعتي افزايش چشمگيري داشته است. اين بيماري به طور قابل توجهي كيفيت زندگي انسان ها را تحت تاثير قرار مي دهد و از علل عمده مراجعه به مراكز بهداشتي و درماني محسوب مي گردد (2 1). به همين دليل در طي دهه اخير توجه زيادي به عوامل و مكانيسم هاي ايجاد كننده اين بيماري شده است. يكي از پيشرفت هاي مهم در اين زمينه شناسايي نقش سايتوكاينها و سلول هاي مختلف در پاتوژنز اين بيماري بوده است. ايمونوگلوبولين (IgE) E در بروز و تشديد علاي م رينيت آلرژيك نقش و اهميت زيادي دارد. توليد و ترشح IgE نيز عمدتا توسط سلول هاي T كنترل مي شود. برخي از پژوهشگران نشان داده اند كه تعداد *نويسنده مسي ول: اهواز دانشگاه جندي شاپور دانشكده پزشكي- گروه ايمنولوژي- تلفن: 0611-3337370 E-mail:shakurnia@yahoo.com 38

زير گروه هاي لنفوسيت T در افراد مبتلا به رينيت آلرژيك مهري غفوريان بروجردنيا و همكاران سلول هاي T سايتوتوكسيك (TCD8+) در بيماران آتوپيك غير طبيعي است و فعاليت مهار كنندگي اين سلول ها در ضمن حساسيت زدايي بيماران آتوپيك افزايش مي يابد (3-5). مطالعات زيادي در داخل و خارج از كشور نقش عوامل مختلف را در رينيت آلرژيك مورد بررسي قرار داده اند. يافته هاي آنان جنبه هايي از اين بيماري را روشن نموده است. بررسي زير گروه هاي سلول هاي T در 29 بيمار مبتلاي به رينيت آلرژيك در تهران تفاوت معنيداري بين تعداد سلول هاي TCD4+ و CD8+ در مقايسه با گروه شاهد نشان نداد (6). در مطالعه ديگري بررسي تعداد و زير گروه هاي سلول هاي كشنده طبيعي در 20 دانشجوي مبتلا به رينيت آلرژيك و مقايسه آن با 20 دانشجوي سالم غير آلرژيك در دانشگاه علوم پزشكي تهران نشان داد كه تعداد سلول هاي كشنده طبيعي =NK) (Natural killer cells در گروه مورد به طور معنيدار بيشتر از گروه شاهد بود (7). نتايج مطالعات برخي از محققين در اين ارتباط نشان داده است كه درصد سلول هاي TCD4+ در افراد مبتلا به رينيت آلرژيك بطور معنيداري افزايش يافته است (8-10). در مطالعات بعدي نيز تغييرات نسبت سلولهاي TCD4+ به سلول هاي TCD8+ و همچنين نقش سلول هاي NK در خون محيطي اين بيماران مورد بررسي قرار گرفت و نشان داده شد كه اين نسبت در بيماران مبتلا به رينيت آلرژيك افزايش مي يابد (7). تغيير در ميزان سلول هاي TCD4+ و TCD8+ در بيماري هايي كه آلرژي در پاتوژنز آن دخالت دارد نيز گزارش شده است (11). امروزه مشخص شده است كه سايتوكاين هايي كه توسط سلول هاي ايمني بويژه دستجات مختلف سلول هاي T كمكي (TCD4+) ترشح ميشوند در بروز بيماري هاي آلرژيك (12) و نيز در درمان اين بيماري ها (13) نقش مهمي دارند. شرايطي اقليمي منطقه خوزستان رطوبت بالا و آلودگي هوا خصوصا در شهرستان اهواز در سال هاي اخير و گزارشاتي مبني بر آمار نسبتا بالاي رينيت آلرژيك در ساكنين (14) انجام مطالعاتي در اين زمينه را ضروري مي سازد. تعيين درصد فراواني سلول هاي خون محيطي در بيماران آلرژيك و ارزيابي نسبت زير گروه هاي لنفوسيت ها در اين بيماران ميتواند اطلاعات ارزشمندي براي شناسايي عوامل موثر در بروز و تشديد تظاهرات آلرژي فراهم نمايد. اين مطالعه با هدف بررسي تغييرات گلبول هاي سفيد خون محيطي در بيماران مبتلا به رينيت آلرژيك و مقايسه آن با افراد سالم انجام شد. روش بررسي: در اين مطالعه مورد-شاهدي كه بر روي دانشجويان دختر شاغل به تحصيل (در سال تحصيلي 1387-88) در دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز ساكن در خوابگاه گلستان انجام گرفت 30 دانشجوي مبتلا به رينيت آلرژيك به عنوان گروه مورد و 30 دانشجو كه از سلامتي كامل برخوردار بودند و هيچگونه سابقه بيماري آلرژيك نداشتند به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. محدوده سني افراد مورد مطالعه 18 تا 26 سال بود كه ميانگين سني 22/5 ± 34 داشتند. سال رينيت آلرژيك در دانشجويان بر اساس شرح حال رينوره گرفتگي بيني عطسه و خارش همراه با حداقل يك معيار آتوپي (سابقه خانوادگي و IgE بالا) بعد از معاينه كامل توسط پزشك متخصص گوش و حلق و بيني تشخيص داده مي شد. قبل از نمونه برداري از تمامي دانشجويان رضايت نامه همكاري اخذ گرديد. نمونه گيري براي تمام دانشجويان بطور يكسان و در يك فاصله زماني صورت گرفت. نمونه هاي خون محيطي حاوي EDTA بلافاصله به آزمايشگاه منتقل گرديد و آزمايشات مورد نظر با استفاده از تست هاي هماتولوژيكي و فلوسايتومتري بر روي نمونه ها انجام گرفت. آزمايش استاندارد CBC طبق دستوالعمل روتين آزمايشگاهي جهت مشخص شدن تعداد گلبول هاي سفيد (WBC) درصد نوتروفيلها لنفوسيتها اي وزينوفيل ها و منوسيت ها در خون محيطي صورت گرفت. 39

مجله دانشگاه علوم پزشكي شهركرد/ دوره 15 شماره 1/ فروردين و ارديبهشت 1392 شمارش زير گروه هاي سلول هاي T به روش فلوسايتومتري انجام گرفت. اصول كلي اين روش اندازه گيري نوري فلوي ورسانس روي جمعيت هاي خاص سلولي است. در اين روش سلول هاي رنگ شده با مواد فلوي وكروم به صورت يك جريان خطي از مقابل منبع نوري ليزر عبور مي كنند و خصوصيات آنها مانند اندازه و ميزان گرانولاريته سيتوپلاسم و سيگنالهاي فلوي ورسانس بررسي مي شود. سپس جمعيت سلولي مورد نظر با روش محصور سازي (Gating) انتخاب شده و تعداد و درصد زير گروه هاي متفاوت بر اساس نوع آنتي بادي مونوكلونال تعيين مي گردد. در اين تحقيق از آنتي بادي هاي مونوكلونال دو رنگ كنژوگه به مواد فلورسنتي شامل CD4/ FITC و Mouse Anti-Human CD8/RPE براي تعيين زير گروه هاي سلول هاي T و جهت حذف اتصالات غير اختصاصي از آيزوتايپ كنترل دورنگ IgG1 FITC و IgG1/RPE ساخت شركت Dako دانمارك استفاده گرديد. در زمان انجام آزمايش 100 لاندا از نمونه هاي خون هر كدام از دانشجويان در دو لوله جداگانه شامل لوله آزمايش و لوله آيزوتايپ كنترل در مجاورت آنتي بادي هاي مربوطه قرار گرفت. بعد از طي شدن زمان انكوباسيون از دو "محلول ليز كننده گلبول قرمز A و B ساخت شركت Dako دانمارك براي ليز كردن گلبول هاي قرمز استفاده گرديد. نمونه ها پس از 2 بار شستشو با محلول PBS با دستگاه فلوسايتومتري FACScan ساخت شركت Becton Dickenson آناليز دو رنگه شد و در نهايت درصد زير گروه هاي سلول T شامل سلول هاي T كمكي (ماركر (CD4 و سلول T سايتوتوكسيك (ماركر (CD8 در حوضه لنفوسيتي تعيين گرديد. ميانگين درصد هر كدام از زير گروه هاي لنفوسيتي و نسبت سلول هاي CD4/CD8 در دو گروه مورد و شاهد محاسبه و تعيين گرديد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آمار توصيفي (ميانگين و انحراف معيار) و آمار تحليلي (آزمون t) آناليز شدند و 0/05>P معني دار در نظر گرفته شد. يافته ها: مقايسه ميانگين پارامترهاي اندازه گيري شده در دو گروه نشان داد كه ميزان سلول هاي TCD4+ در گروه مورد در مقايسه با گروه شاهد كاهش معني داري داشته است (0/05>P) (جدول شمار 1). بين ميانگين سلول هاي TCD8+ در دو گروه شاهد و مورد تفاوت معني داري مشاهده نشد (0/05<P). بررسي پارامترهاي ديگر در نمونه هاي مورد مطالعه نشان داد كه فقط بين جدول شماره 1: مقايسه درصد پارامترهاي خوني در بيماران مبتلا به رينيت آلرژيك و گروه شاهد -P value گروه مورد گروه شاهد شاخص هاي مورد بررسي 0/230 58/9 ± 13/ 4 63/5 ± 16/ 1 گلبول هاي سفيد 0/112 63/8 ± 8/ 8 60/3 ± 7/ 8 نوتروفيل 0/482 31/03 ± 9/ 6 32/5 ± 6/ 9 لنفوسيت 0/034 3/03± 2/ 2 1/9 ± 1/ 6 اي وزينوفيل 0/006 1/7 ± 1/ 5 5/1 ± 3/ 1 منوسيت 0/013 48/98 ± 5/ 5 44 /63 ± 7/ 4 سلول هاي TCD4+ 0/725 26/3 ± 5/ 1 26/7 ± 4/ 2 سلول هاي TCD8+ 0/650 1/94 ± 0/ 49 1/71 ± 0/ 43 CD4/CD8 نسبت سلول هاي 0/05>P بين دو گروه مورد و شاهد تفاوت معني دار در نظر گرفته شد. داده ها بر حسب درصد و به صورت "ميانگين ± انحراف معيار" مي باشند. افراد سالم و بدون هيچگونه سابقه بيماري آلرژيك به عنوان گروه شاهد انتخاب شده بودند. 40

زير گروه هاي لنفوسيت T در افراد مبتلا به رينيت آلرژيك مهري غفوريان بروجردنيا و همكاران تعداد اي وزينوفيل ها و مونوسيت هاي خون محيطي در دانشجويان مبتلا به رينيت آلرژيك با گروه شاهد تفاوت معني دار وجود دارد (0/05>P). در ديگر پارامترها در دو گروه مورد و شاهد تغييرات معني داري مشاهده نشد.(P>0/05) بحث: نتايج اين مطالعه كه به منظور بررسي تغييرات زيرگروه هاي سلولهاي T در مبتلايان به رينيت آلرژيك انجام شد نشان داد كه تعداد لنفوسيت هاي TCD4 است. در مقايسه با گروه شاهد سالم افزايش يافته اما در تعداد لنفوسيتهاي تغيير TCD8 چشمگيري مشاهده نشده است. افزايش معني دار تعداد اين دسته از سلول هاي T و تغيير نسبت سلول هاي CD4/CD8 در اين افراد نشان مي دهد كه اين سلول ها در پاتوژنز و بروز علاي م رينيت آلرژيك نقش اساسي دارند. بررسي درصد لنفوسيت ها در افراد مبتلا به رينيت آلرژيك نشان ميدهد كه همواره تعداد سلول هاي TCD4 در اين افراد افزايش مي يابد. اندازه گيري تعداد لنفوسيت هاي مبتلايان به رينيت آلرژيك در مطالعات مختلف نشان مي دهد كه تعداد سلول هاي TCD4 در اين افراد نسبت به افراد سالم بالاتر مي باشد (15 6). در مطالعه اي افزايش تعداد اين سلول ها در بيماران مبتلا به آسم گزارش شده است كه نشان دهنده مداخله اين سلول ها در پاتوژنز اين بيماري مي باشد (7). سلول هاي TCD4 با توليد انواع سايتوكاين هاي نوع 2 از قبيل IL-4 IL-10 IL-5 و IL-13 نقش مهمي در پاسخ ايمني همورال در بيماران آلرژيك ايفا مي كنند (17 16). اين سلول ها در پاسخ هاي فاز تاخيري در ريه و بعد از تزريق داخل پوستي آنتي ژن در پوست مشاهده شده اند. برخي از سايتوكاين هاي توليد شده از اين سلول ها بويژه IL-4 و IL-5 تاثير مستقيمي روي تحريك و فعال سازي اي وزينوفيلها و ماست سلها دارند.(19 18) ماست سل ها بازوفيلها و اي وزينوفيل ها سلول هاي اجرايي در واكنش هاي شديد و بيماري هاي آلرژيك مي باشند. اگر چه هر يك از اين سلول ها ويژگي منحصر بفردي دارند اما هر سه گرانول هاي سيتوپلاسمي دارند كه حاوي واسطه هاي شيميايي اصلي در بيماري هاي آلرژي هستند و هر سه نوع سلول مدياتورهاي ليپيدي و سايتوكاين ها را نيز توليد ميكنند كه در ايجاد التهاب موثر هستند. IL-5 يك سايتوكاين قوي اي وزينوفيل ها مي باشد كه توانايي آنها را براي آزاد سازي محتويات گرانول هايشان افزايش مي دهد (20). امروزه بطور كامل مشخص شده است كه سايتوكاين هاي نوع 2 فقط توسط سلول هاي TCD4 ترشح نمي شوند. دسته هايي از سلول هاي TCD8 و همچنين سلول هاي NK نيز مي توانند اين سايتوكاين ها را ترشح كنند. يافته هاي يك مطالعه كه اخيرا در ارتباط با توليد سايتوكاين توسط سلول هاي T در بيماران مبتلا به آسم اتوپيك انجام گرفت. نشان داد كه توليد IL-4 و IL-13 در هر دو سلول هاي TCD4 و TCD8 افزايش مي يابد. و اين نشان ميدهد كه گروه هاي مختلف سلول هاي T در پاتوژنز اين بيماري نقش دارند. هر چند كه در اين مطالعه سنجش سايتوكاين هاي توليد شده توسط سلول هاي T انجام نشده است. ليكن پژوهش هاي زيادي تغييرات سايتوكاينها را در بيماران اتوپيك گزارش كرده اند. شرايط خاص در بيماران آلرژيك مي تواند باعث بهم خوردن تعادل بين سايتوكاين هاي Th1 و Th2 شود. تغيير در نسبت سايتوكاين هاي Th1/Th2 در آلرژي مي تواند باعث بروز و شدت علاي م آلرژي در فرد گردد (21-24). IL-17 يك نوع سايتوكاين پيش التهابي است كه در بيماران مبتلا به رينيت آلرژي افزايش مي يابد. اين سايتوكاين توسط گروهي از لنفوسيت هاي TCD4+ يعني سلول هاي Th17 ترشح مي شود و در پاتوژنز بيماري نقش دارد (25). اخيرا در تحقيقي گزارش شده است كه سلول هاي TCD4+ كه ماركر CD161 را بيان ميكنند در بيماران مبتلا به رينيت 41

مجله دانشگاه علوم پزشكي شهركرد/ دوره 15 شماره 1/ فروردين و ارديبهشت 1392 آلرژي افزايش مي يابد. در اين تحقيق همچنين نشان داده شد كه ماركر CD161 بطور قابل توجهي در سلول هايي كه IL-17 را توليد مي كنند افزايش مي يابد (26) بنابراين با توجه به تحقيق حاضر ممكن است افزايش سلول هاي TCD4+ در دانشجويان مبتلا به رينيت آلرژي با بالا رفتن سلول هاي Th17 كه ماركر CD161 را بيان مي كنند ارتباط داشته باشد كه نياز به بررسي هاي بيشتري دارد. نتايج ديگر اين مطالعه نشان داد كه در افراد مبتلا به رينيت آلرژيك در مقايسه با گروه شاهد سالم درصد اي وزينوفيل ها بطور معني داري افزايش و درصد منوسيت هاي خون محيطي بطور معني داري كاهش يافته است. ليكن بين دو گروه مورد و شاهد از لحاظ تعداد گلبول هاي سفيد نوتروفيل ها و لنفوسيت ها تفاوت معنيداري مشاهده نشد. كاهش تعداد منوسيت ها در اين بيماران مي تواند به دليل سايتوكاين هاي مترشحه از سلول هاي Th2 بويژه IL-13 IL-10 و IL-4 بوده باشد كه نقش مهار كننده روي فعاليت منوسيت ها دارد.(20) سايتوكاين هاي Th2 و به ميزان خيلي كمتر سايتوكاين هاي Th1 باعث افزايش توليد كموكاين هاي eotaxin-2 eotaxin IL-8 MCP-4 MCP-3 و Rantes در سلول هاي اپي تليال راه هاي هوايي انساني مي شود.(27) مطالعات نشان داده است حضور و افزايش پروتي ين هاي كموتاكتيك مونوسيتي (MCP) بخصوص MCP-3 و MCP-4 در بافت هاي مخاطي بيني (nasal mucosal) افراد مبتلا به رينيت آلرژي باعث اينفيلتراسيون و افزايش سلول هاي التهابي مانند مونوسيت ها اي وزينوفيل ها و سلول هاي T به داخل آنها مي شود كه ممكن است با كاهش مونوسيت ها در خون بيماران ارتباط داشته باشد (28) كه بررسي هاي بيشتري را مي طلبد. افزايش تعداد اي وزينوفيل ها با توجه به افزايش توليد و ترشح IL-5 بدنبال افزايش سلول هاي TCD4+ در اين بيماران منطقي به نظر مي رسد. IL-5 نيز موجب افزايش بلوغ اي وزينوفيل ها از پيش سازهاي مغز استخوان مي گردد و در غياب اين سايتوكاين كمبودي در تعداد اي وزينوفيلها و عملكرد آنها مشاهده مي شود. اي وزينوفيل ها در ارتشاح التهابي مرحله ديررس به فراواني ياقت ميشوند و در بسياري از روندهاي پاتولوژيك در بيماري هاي آلرژيك دخالت دارند. فراخواني و ارتشاح اي وزينوفيل ها به داخل بافت ها به واسطه اثر ميان كنش مولكولهاي چسبان و كموكاين ها ميباشد. كموكاين اي وتاكسين (CCL11) توسط سلول هاي اپي تليال در جايگاههاي واكنش هاي آلرژيك توليد مي گردد و به گيرنده كموكايني CCR3 كه بطور ذاتي توسط اي وزينوفيل ها بارز مي گردد متصل مي شود.(20) علاوه بر سطح اي وزينوفيل برسطح CCR3 ها لنفوسيت هاي Th2 پولاريزه نيز بيان مي شود (29). لذا اينفيلتراسيون موضعي اي وزينوفيلها و لنفوسيت هاي Th2 و افزايش آنها در التهاب ناشي از آلرژي نتيجه ميان كنش اين كموكاين و كموكاين رسپتور مي باشد. گزارشات نشان ميدهد كه ميزان لنفوسيت هاي TCD4+ كه كموكاين CCR3 را بيان ميكنند در بيماران مبتلا به رينيت آلرژي افزايش مي يابد (30). احتمالا افزايش اين سلول ها با افزايش سلول هاي Th2 و در نتيجه افزايش اي وزينوفيل ها ارتباط مستقيمي دارد. نتيجه گيري: ميانگين لنفوسيت هاي TCD4+ در بيماران مبتلا به رينيت آلرژيك در مقايسه با گروه شاهد بطور معنيداري بالاتر بود. اما ميانگين لنفوسيت هاي TCD8+ و همچنين نسبت CD4/CD8 با گروه شاهد تفاوت معنيدار آماري نداشت. نتايج اين گونه بررسي ها و تعيين درصد فراواني سلول هاي خون محيطي به خصوص زير گروه هاي مختلف لنفوسيتي در بيماران آلرژيك مي تواند اطلاعات مفيد و ارزشمندي براي شناسايي عوامل موثر در بروز و تشديد تظاهرات آلرژي فراهم نمايد. 42

زير گروه هاي لنفوسيت T در افراد مبتلا به رينيت آلرژيك مهري غفوريان بروجردنيا و همكاران تشكر و قدرداني: بدينوسيله از همكاران آزمايشگاه مركز تحقيقات تالاسمي و هموگلوبينوپاتي بيمارستان شفاي اهواز جهت همكاري در انجام آزمايشات فلوسيتومتري تشكر و قدرداني مي شود. اين مطالعه بر گرفته از پايان نامه دانشجوي پزشكي دوره دكتراي عمومي مي باشد. 43 منابع: 1. Busse W. The role of allergy in disease. Immunol Rev. 2011 Jul; 242(1): 5-9. 2. Ellwood P, Asher MI, Beasley R, Clayton TO, Stewart AW. The international study of asthma and allergies in childhood (ISAAC): phase three rationale and methods. Int J Tuberc Lung Dis. 2005 Jan; 9(1): 10-6. 3. Pawankar R, Mori S, Ozu C, Kimura S. Overview on the pathomechanisms of allergic rhinitis. Asia Pac Allergy. 2011 Oct; 1(3): 157-67 4. Kus J, Tse K, Vendal S, Chan YM. Lymphocyte subpopulations in patients with allergic and nonallergic asthma. Clin Allergy. 1985 Nov; 15(6): 523-9. 5. Wosinska-Becler K, Plewako H, Hakansson L, Rak S. Cytokine production in peripheral blood cells during and outside the pollen season in birch-allergic patients and non-allergic controls. Clin Exp Allergy. 2004 Jan; 34(1): 123-30. 6. Massoud A, Raieszadeh M, Kamali E, Farid Hosseini R. Imbalance of T- cell subsets in Iranian allergic rhinitis. Acta Medica Iranica. 1995; 33(3-4): 69-73. 7. Mesdaghi M, Vodjgani M, Salehi E, Hadjati J, Sarrafnejad A, Movahedi M, et al. Number and subtypes of natural killer cells in patients with allergic rhinitis in comparison to healthy subjects. Tehran Univ Med Sci J. 2010; 68(1): 24-9. 8. Glück J, Brzoza Z, Rogala B.Flow cytometric analysis of type 1 and type 2 subsets of CD4+ and CD8+ cells in intermittent allergic rhinitis and chronic urticaria--methodological aspects. Przegl Lek. 2004; 61(7): 802-6. 9. Mahmoud F, Habeeb F, Arifhodzic N, Haines D, Novotny L. Lymphocyte T activation profiles in peripheral blood of long- versus short-term residents of Kuwait: comparison with asthmatics. Ann Acad Med Singapore. 2010; 39: 854-60. 10. Akdis M, Verhagen J, Taylor A, Karamloo F, Karagiannidis C, Crameri R. Immune responses in healthy and allergic individuals are characterized by a fine balance between allergen-specific T regulatory 1 and T helper 2 cells. J Exp Med. 2004; 199(11): 1567-75. 11. Nikakhlagh S, Ghafourian-Boroujerdnia M, Saki N, Soltan-Moradi MR, Rahim F. Immunologic factors in patients with chronic polypoid sinusitis. Niger J Med. 2009; 18(4): 380-3. 12. Nouri-Aria KT, Durham SR. Regulatory T cells and allergic disease. Inflamm Allergy Drug Targets. 2008 Dec; 7(4): 237-52. 13. Ghafourian-Boroujerdnia M, Azemi ME, Hemmati AA, Taghian A, Azadmehr A. Immunomodulatory effects of astragalus gypsicolus hydroalcoholic extract in ovalbumin-induced allergic Mice model. Iran J Allergy Asthma Immunol. 2011; 10(4): 281-8. 14. Shakurnia A, Assar SH, Afra M, Latifi M. Prevalence of symptoms of asthma, allergic rhinitis and eczema in 6-7 and 13-14 years old Ahvazian School children. J Ahvaz Univ Med Sci. 2011; 9(6): 593-603. 15. Ohta N, Sakurai S, Yoshitake H, Aoyagi M. Analysis of Th1, Th2, Tc1 and Tc2 cells in patients with allergic rhinitis. Clin Exp All Rev. 2005; 5: 68-71. 16. Pourgheysari B, Rahmani F. CD4+ immune response to cytomegalovirus (CMV) in healthy carriers and hematological malignancies. J Shahrekord Univ Med Sci. 2011 June, July; 13(2): 83-93.

مجله دانشگاه علوم پزشكي شهركرد/ دوره 15 شماره 1/ فروردين و ارديبهشت 1392 17. Francis JN, Lloyd CM, Sabroe I, Durham SR, Ohta SJ. T lymphocytes expressing CCR3 are increased in allergic rhinitis compared with non-allergic controls and following allergen immunotherapy. Allergy. 2007 Jan; 62(1): 59-65. 18. Sang-Heon C, Stanciu LA, Holgate ST, Johnston SL. Increased interleukin-4, interleukin-5, and interferon-γ in airway CD4 and CD8 T cells in atopic asthma. Am J Respir Crit Care Med. 2005 Feb; 171(3): 224-30. 19. Powe DG, Huskisson RS, Carney AS, Jenkins D, McEuen AR, Walls AF, et al. Mucosal T-cell phenotypes in persistent atopic and non atopic rhinitis show an association with mast cells. Allergy. 2004 Feb; 59(2): 204-12. 20. Abbas AK, Pober JS, Lichtman AH. Cellular and molecular immunology. 6 th ed. Philadeiphia: Sanders Elsevier; 2007. 21. Machura E, Mazur B, Rusek-Zychma M, Barc-Czarnecka M. Cytokine production by peripheral blood CD4+ and CD8+ T cells in atopic childhood asthma. Clin Dev Immunol. 2010; 2010: 606139. 22. Ganji Bakhsh M, Asadi M, Nejati V, Delirezh N, Farokhi F; Inducing dendritic cells maturation by human umbilical vein endothelial cells and PHA-activated T lymphocytes conditioned media. AMUJ. 2012; 15(61): 73-83 23. Till SJ, Jopling LA, Wachholz PA, Robson RL, Qin S et al; T Cell phenotypes of the normal nasal mucosa: induction of Th2 cytokines and CCR3 expression by IL-4. J Immunol. 2001 Feb; 166(4): 2303-10. 24. Vukmanovic-Stejic M, Vyas B, Gorak-Stolinska P, Noble A, Kemeny DM. Human Tc1 and Tc2/Tc0 CD8 T-cell clones display distinct cell surface and functional phenotypes. Blood. 2000; 95(1): 231-40. 25. Stanciu LA, Roberts K, Papadopoulos NG, Cho SH, Holgate ST, Coyle AJ, et al. IL-4 increases type 2, but not type 1, cytokine production in CD8(+) T cells from mild atopic asthmatics. Resp Res. 2005; 6. 26. Poggi A, Canevali P, Contatore M, Ciprandi G. Higher frequencies of CD161 circulating T lymphocytes in allergic rhinitis patients compared to healthy donors. Int Arch Allergy Immunol. 2012; 158(2): 151-6. 27. Ba L, Du J, Liu Y, Shang T, Yang F, Bian P. The expression and significance of interleukin-17 and the infiltrating eosinophils in nasal polyps and nasal mucous of allergic rhinitis. Lin Chung Er Bi Yan Hou Tou Jing Wai Ke Za Zhi. 2010 Jan; 24(2): 53-6. 28. Meyer-Hoffert U, Lezcano-Meza D, Bartels J, Montes-Vizuet AR, Schröder JM, Teran LM. Th2- and to a lesser extent Th1-type cytokines upregulate the production of both CXC (IL-8 and gro-alpha) and CC (RANTES, eotaxin, eotaxin-2, MCP-3 and MCP-4) chemokines in human airway epithelial cells. Int Arch Allergy Immunol. 2003; 131(4): 264-71. 29. Christodoulopoulos P, Wright E, Frenkiel S, Luster A, Hamid Q. Monocyte chemotactic proteins in allergen-induced inflammation in the nasal mucosa: effect of topical corticosteroids. J Allergy Clin Immunol. 1999; 103(6): 1036-44. 30. Francis JN, Lloyd CM, Sabroe I, Durham SR, Till SJ. T lymphocytes expressing CCR3 are increased in allergic rhinitis compared with non-allergic controls and following allergen immunotherapy. Allergy. 2007; 62: 59-65. 44

Journal of Shahrekord University of Medical Sciences (J Shahrekord Univ Med Sci) 2013 Apr, May; 15(1): 38-45. Original article CD4+ and CD8+ T cells subsets in patients with allergic rhinitis in comparison to healthy people Ghafourian brujerdnia M (PhD) 1, Askarifar A (MD student) 2, Shakurnia AH (MSc) 1 * 1 Immunology Dept., Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, I.R. Iran; 2 PhD Students, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, I.R. Iran Received: 26/Jul/2012 Revised: 18/Nov/2012 Accepted: 28/Feb/2013 Background and aims: Allergic rhinitis (AR) is a common disease in which IgE and T cells have an important role. This study aimed at comparing the frequency of peripheral T cell sublype in patients with allergic rhinitis (AR) and in healthy people. Methods: In this experimental case-control study, a total of 30 patients with allergic rhinitis and 30 healthy controls were evaluated for immunologic parameters. The students of Jundishapur University of Medical Sciences, residented in Golestan dormitory were participated in this casecontrol study. The mean of age ranges of students were 22.5 ± 3.3 years. Peripheral blood samples were collected from the students and stained with appropriate monoclonal antibodies. Percentage CD4+T cells, CD8+T cells and the proportion of CD4/CD8 were determined using flow cytometriy technique. In this study haematological methods including standard CBC test were also performed on all blood samples. The data were analyzed and compared statistically in two groups using SPSS software and t test. Results: Mean percentage of CD4+ T lymphocytes increased significantly in case group in comparison with healthy control group (P<0.05). However, no significant difference was seen in two groups for mean percentage of CD8+ T cells and CD4/CD8 ratio (P>0.05). The results of CBC test showed the percentage of eosinophils and monocytes were significantly different among two groups (P<0.05). Conclusion: This study provides evidence that a higher frequency of CD4+T cells is present in the peripheral blood of AR patients and it has probably a role in pathogenesis of the disease. Further investigations require to elucidate the role of CD4+T cells in pathogenesis and treatment of AR. Keywords: Allergic rhinitis, Flow cytometry, T cell subsets. Cite this article as: Ghafourian brujerdnia M, Askarifar A, Shakurnia AH. CD4+ and CD8+ T cells subsets in patients with allergic rhinitis in comparison to healthy people. J Shahrekord Univ Med Sci. 2013 Apr, May;15(1): 38-45. * Corresponding author: Immunology Dept., Jundishapoor University of Medical Scienses, Ahvaz, I.R. Iran. Tel: 00986113337370, E-mail:shakurnia@yahoo.com 45