1 ε Γξαπηή Εξγαζία ΦΥΕ31 Κπηηαξηθή Βηνινγία Κεθ. 1-4 Παξαθαιώ απαληήζηε ηηο παξαθάησ εξσηήζεηο, απζηεξά ζηα δηαζηήκαηα πνπ ζαο δίλνληαη, κέρξη ηηο 31/10/11 (ζθξαγίδα ηαρπδξνκείνπ). Γηα όζνπο απνζηείινπλ ειεθηξνληθά ηελ εξγαζία ηνπο ε θαηαιεθηηθή εκεξνκελία είλαη 2/11/11. 1. Γξάςηε έλα ζύληνκν θείκελν πνπ λα κελ ππεξβαίλεη ηε κηζή ζειίδα αλαθνξηθά κε ηε δνκή (ρεκηθή δνκή δνκηθώλ κνλάδσλ, είδνο δεζκώλ) ησλ πξσηετλώλ, ησλ λνπθιετληθώλ νμέσλ θαη ησλ πνιπζαθραξηηώλ. Σε πνηό ππνθπηηαξηθό δηακέξηζκα ζπληίζεηαη ην θάζε καθξνκόξην; Α) Οη πξσηεΐλεο είλαη πνιπκεξή ησλ ακηλνμέσλ, ηα νπνία ελώλνληαη νκνηνπνιηθά κεηαμύ ηνπο κε πεπηηδηθό δεζκό. Τα ακηλνμέα είλαη νξγαληθά νμέα, ηα νπνία ζην ίδην άηνκν άλζξαθα έρνπλ δεζκεπκέλε κηα θαξβνμπινκάδα, κηα ακηλνκάδα, έλα άηνκν πδξνγόλνπ θαη κηα πιάγηα νκάδα R. Αλάκεζα ζηελ θαξβνμπινκάδα ηνπ ελόο ακηλνμένο θαη ηελ ακηλννκάδα ηνπ επόκελνπ ζρεκαηίδεηαη πεπηηδηθόο δεζκόο. Ο πνιπκεξηζκόο ηνπ κνξίνπ νδεγείο ηνλ ζρεκαηηζκό ηεο πνιππεηηδηθήο αιπζίδαο. Οη πξσηεΐλεο ζπληίζνληαη ζηα ξηβνζώκαηα, ηα νπνία βξίζθνληαη ειεύζεξα ζην θπηηαξόπιαζκα (θαζώο θαη ζην εζσηεξηθό ησλ κηηνρνλδξίσλ θαη ησλ ρισξνπιαζηώλ) ή δεζκεπκέλα ζηηο κεκβξάλεο ηνπ αδξνύ ελδνπιαζκαηηθνύ δηθηύνπ. Έλα κόξην mrna κπνξεί ηαπηόρξνλα λα κεηαθξαζηεί από πνιιά ξηβνζώκαηα ζρεκαηίδνληαο κηα δνκή γλσζηή σο ράληξεο θνκπνινγηνύ. Οη πξσηεΐλεο παίξλνπλ κέξνο ζρεδόλ ζε όιεο ηηο θπηηαξηθέο ιεηηνπξγίεο θαη δηαθξίλνληαη ζε δνκηθέο (π.ρ. θεξαηίλεο, θνιιαγόλν) θαη ιεηηνπξγηθέο πξσηεΐλεο (έλδπκα, κεηαθέξνπζεο, ακπληηθέο, ξπζκηζηηθέο, απνζεθεπηηθέο θ.ι.π.) αλάινγα κε ηελ εξγαζία πνπ επηηεινύλ. Β) Τα λνπθιετθά νμέα (DNA, RNA) ζπλζέηνληαη θαηά θύξην ζηνλ ππξήλα (αιιά θαη ζηα κηηνρόλδξηα θαη ηνπο ρισξνπιάζηεο) από ηνλ πνιπκεξηζκό ησλ λνπθιενηηδίσλ, ηα νπνία ζπλδένληαη κεηαμύ ηνπο κε θσζθνδηεζηεξηθό δεζκό. Ο θσζθνδηεζηεξηθόο δεζκόο ζρεκαηίδεηαη αλάκεζα ζηελ πδξνμπινκάδα ηνπ 3 νπ άλζξαθα ηνπ ελόο λνπθιενηηδίνπ θαη ηνλ 5 ν άλζξαθα ηνπ επόκελνπ λνπθιενηηδίνπ. Δπνκέλσο ν θσζθνδηεζηεξηθόο δεζκόο νλνκάδεηαη δεζκόο 3-5. Τα λνπθιενηίδηα απνηεινύληαη από κηα πεληόδε (ξηβόδε ή δεόμπξηβόδε) πάλσ ζηελ νπνία ζπγθξαηνύληαη νκνηνπνιηθά νη αδσηνύρεο βάζεηο (αδελίλε, θπηνζίλε, γνπαλίλε θαη νπξαθίιε ή ζπκίλε) θαζώο θαη κηα θσζθνξηθή νκάδα. Τν κόξην
ηνπ γελεηηθνύ πιηθνύ είλαη δίθισλν κόξην κε αληηπαξάιιειεο αιπζίδεο νη νπνίεο ζπγθξνηνύληαη κεηαμύ ηνπο κε δεζκνύο πδξνγόλνπ, δύν κεηαμύ αδελίλεο-ζπκίλεο θαη γνπαλίλεο-θπηνζίλεο. Τν DNA είλαη ππεύζπλν γηα ηελ δηαηήξεζε, ηελ απνζήθεπζε θαη ηελ κεηαθνξά ηεο γελεηηθήο πιεξνθνξίαο ζηνπο απνγόλνπο θαη ζηα ζπγαηξηθά θύηηαξα, ελώ ην RNA είλαη ππεύζπλν γηα ηελ έθθξαζε ηεο γελεηηθήο πιεξνθνξίαο θαη ηελ ζύλζεζε πξσηετλώλ κέζσ ησλ ζηαδίσλ ηεο κεηαγξαθήο θαη ηεο κεηάθξαζεο. Γ) Οη πνιπζαθραξίηεο είλαη πνιπκεξή (γξακκηθά ή δηαθιαδηζκέλα) ησλ κνλνζαθραξηηώλ, ηα νπνία ελώλνληαη κεηαμύ ηνπο κε γιπθνδηηηθνύο δεζκνύο. Οη γιπθνδπηηθνί δεζκνί δηαθξίλνληαη ζε α θαη β δηακνξθώλνληαο ζην κόξην κηα ζαθή δνκή. Τν άκπιν θαη ην γιπθνγόλν, ζπλζέηνληαη ζην θπηηαξόπιαζκα θαη ιεηηνπξγνύλ σο απνζήθεο κνλνζαθραξηηώλ πνπ ηξνθνδνηνύλ ην θύηηαξν κε ηελ ελέξγεηα πνπ απαηηείηαη γηα ηελ εμαζθάιηζε ησλ αλαγθώλ ηνπ, θαζώο επίζεο θαη σο δνκηθά ζπζηαηηθά ηεο εμσθπηηαξηθήο ύιεο ησλ δσηθώλ θπηηάξσλ θαη ηνπ θπηηαξηθνύ ηνηρώκαηνο ησλ θπηηθώλ θπηηάξσλ θαη ησλ βαθηεξίσλ. 2. Πνηα είδε RNA ππάξρνπλ ζε έλα θύηηαξν θαη πνηά είλαη ε θύξηα ιεηηνπξγία ηνπ θαζελόο από απηά; Τέζζεξα είλαη ηα είδε RNA πνπ ππάξρνπλ ζηνπο επθαξπσηηθνύο θαη πξνθαξπσηηθνύο νξγαληζκνύο. Τα ηξία είδε ππάξρνπλ θαη ζηνπο επθαξπσηηθνύο θαη πξνθαξπσηηθνύο νξγαληζκνύο, αιιά ην ηέηαξην κόλν ζηνπο επθαξπσηηθνύο. α. Αγγελιοθόρο RNA (mrna). Τα κόξηα απηά κεηαθέξνπλ ηελ πιεξνθνξία ηνπ γελώκαηνο γηα ηελ παξαγσγή κηαο πνιππεπηηδηθήο αιπζίδαο. β. Ριβοζωμικό RNA (rrna). Τα κόξηα απηά ζπλδένληαη κε πξσηεΐλεο θαη ζρεκαηίδνπλ ην ξηβόζσκα έλα ζσκαηίδην απαξαίηεην γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο πξσηετλνζύλζεζεο. γ. Μεηαθορικό RNA (trna). Κάζε κεηαθνξηθό RNA ζπλδέεηαη κε έλα ζπγθεθξηκέλν ακηλνμύ θαη ην κεηαθέξεη ζηε ζέζε ηεο πξσηετλνζύλζεζεο.
δ. Μικρό πυρηνικό RNA (snrna). Δίλαη κηθξά κόξηα RNA ηα νπνία ζπλδένληαη κε πξσηεΐλεο θαη ζρεκαηηδνύλ κηθξά ξηβνλνπθιενπξσηετληθά ζσκαηίδηα. Τα ζσκαηίδηα απηά θαηαιύνπλ ηελ σξίκαλζε ηνπ mrna, κηα δηαδηθαζία πνπ, όπσο ζα αλαθεξζεί παξαθάησ, γίλεηαη κόλν ζηνπο επθαξπσηηθνύο νξγαληζκνύο. 3. Μία κεκβξάλε πνπ απνκνλώζεθε από έλαλ νξγαληζκό Α έρεη 25% κπξηζηηθνύ νμένο θαη 30% αξαρηδνληθνύ, ελώ κηα κεκβξάλε πνπ απνκνλώζεθε από έλαλ νξγαληζκό Β έρεη 25% παικηηηθνύ νμένο θαη 10% αξαρηδνληθνύ. Πνηα από ηηο δύν έρεη ηε κεγαιύηεξε ζεξκνθξαζία κεηάπησζεο θαη γηαηί; Τν κπξηζηηθό (δεθαηέζζεξα άηνκα άλζξαθα) θαη ην παικηηηθό νμύ είλαη θνξεζκέλα ιηπαξά νμέα, ελώ αληίζεηα ην αξαρηδνληθό νμύ είλαη αθόξεζην ιηπαξό νμύ. Όζν απμάλεηαη ε πεξηεθηηθόηεηα ηεο κεκβξάλεο ζε ιηπαξά νμέα πνπ έρνπλ κεγάινο κήθνο αλζξαθηθήο αιπζίδαο ηόζν απμάλεηαη ε ζεξκνθξαζία κεηάπησζεο. Αθόκε γλσξίδνπκε όηη όζν πεξηζζόηεξα αθόξεζηα ιηπίδηα έρεη κηα κεκβξάλε ηόζν κηθξαίλεη ε ζεξκνθξαζία κεηάπησζεο. Αθνύ ε κεκβξάλε νξγαληζκό Α έρεη 25% κπξηζηηθνύ νμένο θαη 30% αξαρηδνληθνύ θαη επνκέλσο ιηπίδηα κε κεγαιύηεξε αλζξαθηθή αιπζίδα θαη κεγαιύηεξε πεξηεθηηθόηεηα ζε αθόξεζηα ιηπαξά νμέα ζε ζρέζε ηνλ νξγαληζκό Β πνπ έρεη 25% παικηηηθνύ νμένο θαη 10% αξαρηδνληθνύ, επνκέλσο ε ζεξκνθξαζία κεηάπησζήο ηνπ Α ζα είλαη κηθξόηεξε από ηνπ νξγαληζκνύ Β. 4. Α) Πνηέο είλαη νη ιεηηνπξγίεο ηεο θπηηαξηθήο κεκβξάλεο; Β) Πεξηγξάςηε ηνπο ηξόπνπο κε ηνπο νπνίνπο έλα ηόλ κπνξεί λα πεξάζεη ηελ θπηηαξηθή κεκβξάλε. Α) α. Γηακεξηζκαηνπνίεζε θαη ε αλεμάξηεηε ιεηηνπξγία ηνπ θπηηάξνπ απν ην εμσηεξηθό πεξηβάιινλ β. Έιεγρνο ηεο δηακεηαθίλεζεο ησλ βηνκνξίσλ, εληνπίδεηαη ζηνλ έιεγρν πνπ αζθεί ζηε δηαθίλεζε ησλ νπζηώλ ε θπηηαξηθή µεµβξάλε αθήλνληαο θάπνηεο νπζίεο λα πεξάζνπλ ελώ θάπνηεο άιιεο όρη.
γ. Γηαθπηηαξηθή επηθνηλσλία κε ηελ δηακεζνιάβεζε εηδηθώλ πξσηεηλώλ δ. Απνδνρή εμσηεξηθώλ εξεζηζκάησλ ζεκαηνδόηεζεο θαη ελεξγνπνίεζε ηεο ελδνθπηηαξηθήο ζεκαηνδόηεζεο π.ρ. κε ηελ ελεξγνπνίεζε ησλ G-πξσηεηλώλ. ε. Πξνζηαζία ηνπ ελδνθπηηάξηνπ ρώξνπ θαη κεηαθνξά νπζηώλ κε ηελ δεµηνπξγία πξνεθβνιώλ (ςεπδνπνδίσλ). Τν µνληέιν ηνπ ξεπζηνύ µσζατθνύ ππνζηεξίδεη ηελ ιεηηνπξγία ηεο θπηηαξηθήο µεµβξάλεο, ε νπνία απνηειείηαη από δηάθνξα είδε µνξίσλ (θσζθνξνιηπίδηα, ρνιεζηεξόιε, πξσηεΐλεο θαη πδαηάλζξαθεο). ζη. Γηαηήξεζε δηαβάζκηζεο ηόλησλ ζηηο δύν πιεπξέο ηεο κεκβξάλεο κε ηελ ιεηξηνπγία εηδηθώλ πξσηεηληθώλ κνξίσλ (π.ρ. Na-K ATPαζεο). Β) Τα ηόληα θέξνπλ θνξηίν, είλαη πδαηνδηαιπηά κόξηα θαη άξα δελ κπνξνύλ λα πεξάζνπλ ηε ιηπηδηθή δηπινζηνηβάδα κε απιή δηάρπζε. Τε κεκβξάλε κπνξνύλ λα πεξάζνπλ είηε κέζσ ελόο δηαύινπ ηόλησλ (νη δίαπινη απηνί είλαη πξσηεΐλεο πνπ επηηξέπνπλ ηε δηέιεπζε ηόλησλ), είηε κέζσ ππνβνεζνύκελεο κεηαθνξάο θαη ηε ζπκκεηνρή εηδηθώλ πξσηετλώλ-θνξέσλ ρσξίο ηε δαπάλε ελέξγεηαο δειαδή ρσξίο κόξηα ηξηθσζθνξηθήο αδελνζίλεο, είηε κέζσ κηαο αληιίαο πνπ ρξεζηκνπνηεί ελέξγεηα δξώληαο αληίζεηα ζηελ ειεθηξνρεκηθή βαζκίδσζε (π.ρ. Νa-K ATPαζεο). 5. Σπκπιεξώζηε ηα θελά ζηηο πην θάησ πξνηάζεηο Α. Η επίδξαζε ελόο ζεκαηνδνηηθνύ κνξίνπ ζε έλα θύηηαξν ζηόρν επηηπγράλεηαη κέζσ ηεο πξόζδεζεο ηνπ ζε έλα ππνδνρέα. Έλα πδξόθνβν κόξην πξνζδέλεηαη ζε έλα ελδνθπηηάξην ππνδνρέα (ιόγσ απμεκέλεο κεκβξαληθήο δηαπεξαηόηεηαο), ελώ έλα πδξόθηιν ζε έλα κεκβξαληθό ππνδνρέα. Β. Οη ππνδνρείο πνπ δηκεξίδνληαη κεηά ηελ πξόζδεζε ηνπ κελπκαηνθόξνπ κνξίνπ έρνπλ ελεξγόηεηα θηλάζεο ηπξνζίλεο.
Γ. Οη ππνδνρείο πνπ έρνπλ 7 δηακεκβξαληθέο πεξηνρέο ζηε ζεκαηνδόηεζή ηνπο ρξεζηκνπνηνύλ G-πξσηεΐλεο. Γ. Μεηά ηελ ελεξγνπνίεζε ελόο ππνδνρέα πθίζηαηαη αιιαγή ηεο δηακόξθσζήο ηνπ κε απνηέιεζκα ηελ αιιειεπίδξαζή ηνπ ελδνθπηηαξηθά κε κηα G-πξσηεΐλε θαη ηελ απειεπζέξσζε GDP από ηελ πξσηεΐλε θαη ηελ πξόζδεζε GTP. Κάηη ηέηνην πξνθαιεί ηελ δηάζηαζε ηεο G-πξσηεΐλεο θαη ηελ απειεπζέξσζε ηεο α ππνκνλάδαο πνπ είλαη δεκέλε κε ην GTP θαη ηεο βγ ππνκνλάδαο σο ζύκπιεγκα. Δ. Οη θύξηεο πξσηεΐλεο πνπ απαξηίδνπλ ηνπο ραζκαηνζπλδέζκνπο είλαη νη θνλλεμίλεο. ΣΤ. Η θισδίλε-1 παίδεη ζεκαληηθό ξόιν ζηε δνκή ησλ ζηελνζπλδέζκσλ. 6. Να νξίζεηε κε ζπληνκία ηνπο παξαθάησ όξνπο: Α) Λείν θαη αδξό ελδνπιαζµαηηθό δίθηπν (δνκή θαη ιεηηνπξγία) Τν ελδνπιαζκαηηθό δίθηπν είλαη έλα δίθηπν κεκβξαλώλ ζην θπηηαξόπιαζκα. Απνηειείηαη από ζσιελάξηα, αζθίδηα θαη θπζηίδηα. Οη απινί ηνπ ER επηθνηλσλνύλ κεηαμύ ηνπο θαη κε ηνλ ππξεληθό ρώξν. Τν ιείν δίθηπν δελ θέξεη πάλσ ηνπ ξηβνζώκαηα ελώ ην αδξό ER δηαζέηεη ξηβνζώκαηα ζηελ επηθάλεηά ηνπ θαη ζ απηό ζπλζέηνληαη πξσηεΐλεο θαη ιηπίδηα. Τν ιείν ER ζπκκεηέρεη ζε δηάθνξεο θπηηαξηθέο ιεηηνπξγίεο, όπσο πρ ζηελ απνηνμίλσζε, ζηε ζύλζεζε ζηεξνεηδώλ νξκνλώλ θαη ζηε ξύζκηζε ηεο ελδνθπηηάξηαο ζπγθέληξσζεο αζβεζηίνπ. Αληίζεηα ην αδξό ζπλδέεηαη άκεζα κε ηελ δηαδηθαζία πξσηετληθήο έθθξαζεο θαη ζεκαηνδόηεζεο, ώζηε ηα αληίζηνηρα κόξηα λα δξνκνινγεζνύλ πξνο ηελ θάζε θαηεύζπλζε. Β) Cis θαη trans ζύµπιεγµα Golgi (δνκή θαη ιεηηνπξγία) Δίλαη έλα ζύλνιν πεπιαηπζκέλσλ ζάθσλ κε παξάιιειε δηάηαμε, πνπ ζπλεηζθέξνπλ ζηελ σξίκαζε θαη ηε δηαινγή ησλ πξσηετλώλ πνπ θηάλνπλ ζ απηά, κέζσ ηνπ ER. Η ζπζθεπή βξίζθεηαη ζπλήζσο θνληά ζηνλ ππξήλα ώζηε λα δέρεηαη πεπηίδηα θαη ιηπίδηα απν ην ER, ηα ηξνπνπνηεί θαη ηα θαηεπζύλεη πξνο άιιεο θαηεπζύλζεηο. Δδώ γίλεηαη ε πξνζζήθε ησλ κε πξσηετληθώλ ηκεκάησλ (π.ρ. ζαθράξσλ) ζηα κόξηα ησλ πξσηετλώλ θαη ησλ ιηπηδίσλ. Τν cis Golgi δίθηπν ζπλνξεύεη κε ην ER θαη απνηειεί ηνλ πξώην ζηαζκό δηαινγήο ησλ
πξσηετλώλ. Γ) Δμσθπηηάξσζε θαη ελδνθπηηάξσζε Δμσθπηηάξσζε είλαη ε δηαδηθαζία θαηά ηελ νπνία ην θύηηαξν εθθξίλεη κόξηα ζηνλ εμσθπηηαξηθό ρώξν κε ηε βνήζεηα θπζηηδίσλ. Τα θπζηίδηα αξρηθά ζπληήθνληαη κε ηελ θπηηαξηθή κεκβξάλε έρνληαο κέζα ηνπο κηα ρεκηθή νπζία θαη απειεπζεξώλνληαη ζην πεξηβάιινλ νη νπζίεο απηέο ώζηε λα δξνκνινγεζνύλ ζηελ αληίζηνηρε θπηηαξηθή ιεηηνπξγία. Δλδνθπηηάξσζε είλαη ε αληίζηξνθε δηαδηθαζία θαηά ηελ νπνία ην θύηηαξν πξνζιακβάλεη νπζίεο ζην εζσηεξηθό ηνπ κέζσ δηεπξύλζεσλ ηεο θπηηαξηθήο κεκβξάλεο θαη ζρεκαηηζκνύ κηθξώλ κεκβξαληθώλ θπζηηδίσλ. Τα θπζηίδηα απηά απειεπζεξώλνπλ ην πεξηερόκελν ηνπο ζην εζσηεξηθνύ νπ θπηηάξνπ αθήλνληαο ηελ αληίζηνηρε νπζία ζην εζσηεξηθό. 7. Σε πνηό ππνθπηηαξηθό δηακέξηζκα/νξγαλίδην γίλνληαη νη πην θάησ ιεηηνπξγίεο i) ζύλζεζε ζηεξνεηδώλ νξκνλώλ, ii) βηνζύλζεζε εθθξηηηθώλ πξσηετλώλ, iii) βηνζύλζεζε κηηνρνλδξηαθώλ πξσηετλώλ, iv) πξσηενιπηηθή σξίκαλζε πξσηετλώλ, v) γιπθνδπιίσζε εθθξηηηθώλ πξσηετλώλ, vi) βηνζύλζεζε ππξεληθώλ πξσηετλώλ i) Σύλζεζε ζηεξνεηδώλ νξκνλώλ----------- Λείν ελδνπιαζκαηηθό δίθηπν ii) Βηνζύλζεζε εθθξηηηθώλ πξσηετλώλ------- Αδξό ελδνπιαζκαηηθό δίθηπν iii) Βηνζύλζεζε κηηνρνλδξηαθώλ πξσηετλώλ---------θπηηαξόπιαζκα iv) Πξσηενιπηηθή σξίκαλζε πξσηετλώλ (νξκνλώλ)---------- ζπζθεπή Golgi v) Γιπθνδπιίσζε εθθξηηηθώλ πξσηετλώλ-------- ζπζθεπή Golgi vi) Βηνζύλζεζε ππξεληθώλ πξσηετλώλ---------- θπηηαξόπιαζκα 8. Πνηεο από ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο είλαη Σσζηέο θαη πνηεο Λάζνο. Ξαλαδηαηππώζηε ζσζηά ηηο ιαλζαζκέλεο πξνηάζεηο Α. Γιπθνπξσηεΐλεο κε Ο-γιπθνδηηηθό δεζκό απαληνύλ κόλν ζε θπηηθά θύηηαξα (Λάζνο κόλν ζηα δσηθά θύηηαξα). Β. Έλα νξγαλίδην ραξαθηεξίδεηαη σο θπζηίδην θαιπκκέλν κε θιαζξίλε όηαλ πεξηέρεη ην έλδπκν όμηλε θσζθαηάζε (Λάζνο ηα θαιπκκέλα θπζηίδηα πξνθύπηνπλ από θαιπκκέλεο εζνρέο ηεο πιαζκαηηθήο κεκβξάλεο).
Γ. Τα ρπκνηόπηα είλαη ηα ιπνζώκαηα ησλ θπηηθώλ θπηηάξσλ (Σσζηό ζηα θπηηθά θύηηαξα ην ξόιν ησλ ιπζνζσκάησλ έρνπλ ηα ρπκνηόπηα). Γ. Τν ζσκαηίδην αλαγλώξηζεο ζήκαηνο είλαη απαξαίηεην πξνθεηκέλνπ ην ξηβόζσκα κε μεθηλήζεη ηελ πξσηεΐλνζύλζεζε (Λάζνο ηα ξηβνζώκαηα θαηεπζύλνληαη ζην ΕR όηαλ ππάξρεη ην ζσκαηίδην αλαγλώξηζεο ζήκαηνο δηαδηθαζία θαζνξηζηηθή γηα ηελ πξσηεΐλνζύλζεζε-ειέγρεη ινηπόλ ηελ εληόπηζε). Δ. Τα πξσηνγελή ιπνζώκαηα δελ έρνπλ αθόκε εκπιαθεί ζηε δηαζηθαζία ηεο πέςεο (Σσζηά ηα πξσηνγελή ιπνζώκαηα πεξηέρνπλ πδξνιπηηθά έλδπκα θαη όρη ππνζηξώκαηα). ΣΤ. Σην ζρεκαηηζκό δηζνπιθηδηθώλ δεζκώλ ζπκκεηέρνπλ ηα ακηλνμέα ζεξίλε θαη αζπαξαγίλε (Λάζνο ζπκκεηέρνπλ ηα ακηλνμέα πνπ έρνπλ νκάδεο ζείνπ όπσο ε κεζεηνλίλε θαη θπζηείλε).