Μάθημα: Xειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ Ενότητα: Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος & Νοσηλευτική Φροντίδα Εκτίμηση ασθενών με διαταραχές του ουροποιητικού συστήματος Νοσηλευτική φροντίδα ασθενών με διαταραχές των ουροφόρων οδών Νοσηλευτική φροντίδα ασθενών με διαταραχές των νεφρών Χρώμα, οσμή, ποσότητα ούρων Δυσκολία στην έναρξη της ούρησης Συχνότητα ούρησης Πόνος κατά την ούρηση (=δυσουρία) Υπερβολική ούρηση κατά τη νύχτα (=νυχτουρία) Αίμα στα ούρα (=αιματουρία) Αποβολή ανεπαρκούς ποσότητας ούρων (=ολιγουρία) Αποβολή υπερβολικής ποσότητας ούρων (=πολυουρία) Πόνος στην πλευριτική χώρα 1
Νοιώθετε καθόλου καύσο κατά την ούρηση; Έχετε δυσκολία στην έναρξη της ούρησης; Πότε διαπιστώσατε για πρώτη φορά ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε την απώλεια ούρων από την κύστη; Πόσες φορές την ημέρα ουρείτε; Αισθάνεστε κάθε φορά ότι άδειασε η κύστη σας; Πόσες φορές σηκώνεστε τη νύχτα για να ουρήσετε; Αισθάνεστε κάποιες φορές μια έντονη επιθυμία να ουρήσετε και ότι δεν μπορείτε να περιμένετε λεπτό; Έχετε παρατηρήσει να βγάζετε μικρές ποσότητες σκουρόχρωμων & δύσοσμων ούρων; Φάρμακα Πόνος: εντόπιση διάρκεια Πυρετός: χαρακτηριστικά Άλλες εγχειρήσεις Οικογενειακό ιστορικό νεφροπάθειας Συχνές ουρολοιμώξεις Τρόπος ζωής-δίαιτα-εργασία-κάπνισμα, έκθεση σε τοξικές ουσίες, πρόσληψη & αναπλήρωση υγρών Γενική εκτίμηση Εκτίμηση της κοιλιάς ή της πλάτης (για νεφρούς) Σε γνωστά προβλήματα γίνεται κατά σειρά: 1 ον επισκόπηση, 2 ον ακρόαση, 3 ον ψηλάφηση & 4 ον επίκρουση Δοχείο για λήψη δείγματος ούρων & γάντια μιας χρήσης. Ζητείστε του να πάρει ούρα από το μέσον της ούρησης και εξετάστε το χρώμα, την οσμή & τη διαύγεια πριν τα στείλετε στο εργαστήριο Θέση κατά την εξέταση καθιστός ή ξαπλωμένος (ύπτια). Κάλυψη ασθενούς 2
Εκτίμηση του δέρματος & παθολογικά ευρήματα Εκτίμηση της κοιλιάς & παθολογικά ευρήματα Εκτίμηση του έξω στομίου της ουρήθρας & παθολογικά ευρήματα Εκτίμηση του νεφρού & παθολογικά ευρήματα Εκτίμηση της κύστης & παθολογικά ευρήματα ΤΙ ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ; Ελέγχεται το χρώμα, η σπαργή & οι εκκρίσεις του δέρματος & των βλεννογόνων ΩΧΡΟΤΗΤΑ=πιθανότητα νεφρικής νόσου που συνδέεται με αναιμία ΣΠΑΡΓΗ μειωμένη=αφυδάτωση ή νεφρική ανεπάρκεια ΟΙΔΗΜΑ= περίσσεια όγκου υγρών ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ ουρικού οξέος στο δέρμα= μη αντιμετωπιζόμενη νεφρική ανεπάρκεια ΤΙ ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ; Μέγεθος, συμμετρία, τυχόν μάζες ή όγκοι, οίδημα, προβολή φλεβών, διάταση, κατάσταση δέρματος ΔΙΟΓΚΩΣΗ Ή ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑ= αποκαλύπτουν κήλη ή επιφανειακή μάζα ΦΛΕΒΕΣ που προβάλλουν έντονα αποκαλύπτουν νεφρική δυσλειτουργία ΔΕΡΜΑ ΓΥΑΛΙΣΤΕΡΟ, ΛΕΠΤΟ & τεντωμένο συνδυάζεται με κατακράτηση υγρών ΑΣΚΙΤΙΣ είναι η συγκέντρωση υγρού στην περιτοναϊκή κοιλότητα 3
ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΝΔΡΩΝ: θέση ασθενούς είτε όρθιος, είτε καθιστός. Πιέζεται η βάλανος για να αποκαλυφθεί η ουρήθρα ΕΞΕΤΑΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: Θέση ασθενούς γυναικολογική & άνοιγμα μικρών χειλέων για να αποκαλυφθεί η ουρήθρα ΤΙ ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ; ΕΡΥΘΡΟΤΗΤΑ, ΟΙΔΗΜΑ Ή ΕΚΚΡΙΜΑ πιθανόν οφείλονται σε λοίμωξη ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα ΕΞΕΛΚΩΣΗ συνδέεται με σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα ΠΑΡΕΚΤΟΠΙΣΗ ΣΤΟΜΙΟΥ ΣΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ δείχνει συγγενή ανωμαλία ΤΙ ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ; ΣΥΣΤΟΛΙΚΟ ΦΥΣΗΜΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΑΡΤΗΡΙΩΝ δείχνει στένωση νεφρικής αρτηρίας. Η ακρόαση γίνεται στο άνω κοιλιακό τεταρτημόριο (Δ+Α). ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ & ΠΟΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΛΕΥΡΟΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΓΩΝΙΑ κατά την επίκρουση δείχνει σπειραματονεφρίτιδα ΜΑΖΑ Ή ΔΙΟΓΚΩΣΗ ΝΕΦΡΩΝ κατά την ψηλάφηση δείχνει όγκο ή κύστη στα νεφρά ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ Ή ΠΟΝΟΣ ΣΤΟ ΝΕΦΡΟ κατά την ψηλάφηση δείχνει φλεγμονώδη διεργασία στο νεφρό ΜΑΛΑΚΟΣ ΝΕΦΡΟΣ ΣΑΝ ΣΠΟΓΓΟΣ κατά την ψηλάφηση δείχνει ΧΝΝ ΕΥΜΕΓΕΘΕΙΣ ΝΕΦΡΟΙ ΑΜΦΩ κατά την ψηλάφηση δείχνουν νόσο πολυκυστικών νεφρών ΑΝΙΣΟΙ ΝΕΦΡΟΙ μπορεί να είναι υδρονέφρωση ΤΙ ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ; ΔΙΑΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΥΣΤΗΣ κατά την ψηλάφηση. Ψάχνουμε πάνω από την ηβική σύμφυση μέχρι τον ομφαλό. Υπάρχει η αίσθηση ενός στερεού, σφαιρικού οργάνου ΗΧΟΣ ΑΜΒΛΥΣ ΕΠΙΚΡΟΥΣΤΙΚΟΣ κατά την επίκρουση μπορεί να δείχνει κατακράτηση ούρων 4
H κύστη κενώνεται πλήρως Ο όγκος των ούρων είναι μεγάλος Τα μικρόβια που φυσιολογικά βρίσκονται γύρω από την ουρήθρα ξεπλένονται με τη ροή του ούρων Η ύπαρξη φυσιολογικής οξύτητας στα ούρα Οι βακτηριοστατικές ιδιότητες των κυττάρων της κύστης & της ουρήθρας Η περισταλτική ικανότητα των ουρητήρων & η λειτουργικότητα της ουρητηροκυστικής συμβολής που εμποδίζει την παλινδρόμηση ούρων στους νεφρούς προστατεύουν το ανώτερο ουροποιητικό Στους άνδρες: Το μεγάλο μήκος της ουρήθρας & η αντιμικροβιακή δράση του ψευδαργύρου που περιέχεται στο προστατικό υγρό οφείλονται σε διάφορα συνήθη μικρόβια Οι ουρολοιμώξεις διακρίνονται σε Απλές εμφανίζονται για πρώτη φορά σε ανθρώπους οι οποίοι κατά τα άλλα έχουν ένα απόλυτα φυσιολογικό ουροποιητικό σύστημα. οι γυναίκες προσβάλλονται πολύ συχνά. Επιπλεγμένες όταν η λοίμωξη υποτροπιάζει συχνά παρά τη θεραπεία και προκαλεί χρόνιες βλάβες ή εμφανίζεται σε ασθενείς οι οποίοι πάσχουν από άλλη νόσο ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ- ΜΙΚΡΟΒΙΟ Ε. Coli Staphylococcus saprophyyticus OΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΜΕ ΟΥΡΟΚΑΘΕΤΗΡΑ- ΜΙΚΡΟΒΙΟ Πρωτέας Κλεμψιέλα Σεράτια Ψευδομονάδα 5
Τα συμπτώματα που συνοδεύουν τις λοιμώξεις αυτές μπορεί να είναι: συχνουρία, αίσθημα καψίματος (τσούξιμο) κατά την ούρηση, αίσθημα βάρους στο κατώτερο τμήμα της κοιλιάς. μπορεί να υπάρχει και αιματουρία. γενικά πυρετός, κακουχία άτυπα απώλεια βάρους, ανορεξία εμφανίζονται στη βρεφική ηλικία. Η μόλυνση του ουροποιητικού μπορεί να γίνει με τους εξής τρόπους «ανιούσα» οδός αιματική κυκλοφορία (δηλ., το μικρόβιο προέρχεται από φλεγμαίνουσα περιοχή) πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή όταν παρουσιάζονται: Συχνά επεισόδια ουρολοίμωξης στις γυναίκες Ουρολοιμώξεις που εμφανίζονται σε παιδιά κάτω των 2 ετών Το πρώτο επεισόδιο ουρολοίμωξης στους άντρες Αναπτύσσονται στο 10-15% των νοσοκομειακών-καθετηριασθέντων ασθενών Τα μικρόβια εισέρχονται στην κύστη είτε μέσω των ούρων του καθετήρα, είτε από το βλεννογόνο της ουρήθρας Είναι συνήθως ασυμπτωματικές Συνδέονται με μικροβιαιμία (η πιο σημαντική επιπλοκή) Υποχωρούν μετά την αφαίρεση του ουροκαθετήρα και σύντομο αντιμικροβιακό σχήμα Ο διαλείπων καθετηριασμός έχει μικρότερο κίνδυνο λοίμωξης 6
ΓΥΝΑΙΚΕΣ 1. Βραχεία, ευθεία ουρήθρα 2. Γειτνίαση ουρήθραςκόλπου-πρωκτού 3. Σεξουαλική πράξη 4. Χρήση διαφράγματος & σπερματοκτόνων ουσιών για αντισύλληψη 5. Εγκυμοσύνη (επιβραδύνεται ο περισταλτισμός των ουρητήρων) ΑΝΔΡΕΣ 1. Υπερτροφία του προστάτη 2. Άλλα ΓΕΝΙΚΑ 1. Γήρανση 2. Απόφραξη της ουροφόρου οδού 3. Νευρογενής δυσλειτουργία της κύστης 4. Ουρητηροκυστική παλινδρόμηση (συγγενής ή επίκτητη) 5. Γενετικοί παράγοντες & χρόνια νοσήματα π.χ.σδ 6. Καθετηριασμός (με άσηπτες ή όχι άσηπτες συνθήκες) Είναι η φλεγμονή της ουροδόχου κύστης και είναι η πιο συνηθισμένη λοίμωξη της ουροφόρου οδού Η λοίμωξη περιορίζεται στο βλεννογόνο της κύστης ο οποίος γίνεται υπεραιμικός ή αιμορραγικός Η φλεγμονώδης απάντηση προκαλεί τον σχηματισμό πύου Δεν προκαλεί επιπλοκές & θεραπεύεται εύκολα αλλά δεν την αφήνουμε να επεκταθεί Η χρόνια κυστίτιδα ενδέχεται να προκαλέσει λίθους κύστης 7
Δυσουρία Συχνουρία Αίσθημα επιτακτικής ανάγκης για ούρηση Νυχτουρία Πυουρία Αιματουρία Υπερηβική ενόχληση Στους ηλικιωμένους ασθενείς ενδέχεται να εκδηλωθεί με μη ειδικά συμπτώματα όπως νυχτουρία, ακράτεια, σύγχυση, λήθαργο, ανορεξία ή απλώς δεν αισθάνονται καλά. Άλλοτε εμφανίζεται πυρετός ή υποθερμία συνήθως στις γυναίκες Προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η ύπαρξη λίθου προκαλεί απόφραξη ανατομικές ανωμαλίες του ουροποιητικού και η έντονη σεξουαλική δραστηριότητα τα συμπτώματα είναι ελαφρά πόνος, δυσκολία στην ούρηση Η μόλυνση γίνεται συνήθως μέσω της ανιούσας οδού μέσω της αιματικής κυκλοφορίας, οι βλάβες είναι περισσότερες και διάχυτες, Εμφανίζεται έντονη ευαισθησία και πόνος στην οσφυϊκή χώρα, υψηλός πυρετός με ρίγη συχνουρία και δυσουρία ίσως μόνο πυρετός φλοιός Κάλυκες Νεφρική πύελος Μυελός 8
ΑΠΟ ΤΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ 1. Συχνουρία 2. Δυσουρία 3. Πυουρία 4. Αιματουρία 5. Πόνος στην οσφύ 6. Ευαισθησία στην πλευροσπονδυλική γωνία 1. Εμετός 2. Διάρροια 3. Υψηλός πυρετός 4. Ρίγος 5. Κακουχία Είναι χρόνιες βλάβες στο νεφρό που μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση της νεφρικής λειτουργίας και σε σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια Αιτιολογία συχνές ουρολοιμώξεις Ατελής θεραπεία οξείας πυελονεφρίτιδας Άλλα μη μικροβιακά αίτια, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερκατανάλωση παυσίπονων. η χρόνια αποφρακτική ουροπάθεια λόγω νεφρολιθίασης ή στενώσεως των ουρητήρων. κ.ά. πρωταρχική εκδήλωση υπέρταση Όταν προχωρήσει η βλάβη συμπτώματα της νεφρικής ανεπάρκειας Είναι φλεγμονή της νεφρικής πυέλου & του παρεγχύματος δηλ., του λειτουργικού νεφρικού ιστού που μπορεί να ξεκινήσει από ασυμπτωματική βακτηριουρία ή κυστίτιδα Η οξεία πυελονεφρίτιδα αποτελεί μικροβιακή λοίμωξη του νεφρού Η χρόνια πυελονεφρίτιδα δεν είναι μικροβιακή αλλά είναι φλεγμονώδεις διεργασίες που έχουν μεταβολική, χημική ή ανοσολογική αιτία. Αναπτύσσεται μετά από λοίμωξη ή μετά από άλλες συνθήκες που καταστρέφουν τους νεφρούς. Συχνά ενοχοποιείται για ΧΝΑ. Ο ασθενής είναι είτε ασυμπτωματικός, είτε έχει ήπια συμπτώματα, όμως όταν η καταστροφή νεφρικού ιστού επεκτείνεται αναπτύσσει υπέρταση. 9
Η φλεγμονώδης βλάβη του νεφρικού σπειράματος ονομάζεται σπειραματονεφρίτιδα Η διάκριση της σπειραματονεφρίτιδας γίνεται με βάση το είδος της ανατομικής βλάβης του σπειράματος Νεφρίτιδες Νεφρώσεις ή νεφρωσικό σύνδρομο με βάση την οξύτητα ή χρονιότητα της πάθησης οξείες μπορεί να θεραπευθούν πλήρως, μπορεί να εξελιχτούν σε χρόνια χρόνιες εξελίσσονται σε διάστημα μηνών ή και χρόνων και οδηγούν συνήθως σε Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια 10
ΣΤΟΧΟΣ 1) καταπολέμηση μικροβίου 2) πρόληψη υποτροπής ή επιμόλυνσης 3) προσδιορισμός-αντιμετώπιση παραγόντων κινδύνου ΘΕΡΑΠΕΙΑ 1. Aντιβιοτικά, 2. Aντιφλεγμονώδη, 3. Xειρουργική διόρφωση προδιαθεσικών παραγόντων (σπανιότατα). Γίνεται μόνο όταν η λοίμωξη οφείλεται σε στενώσεις, λίθους & ανατομικές ανωμαλίες OΥΡΑ: Γενική ούρων (ανίχνευση πυουρίας & ερυθρών αιμοσφαιρίων) KΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ:Καλλιέργεια ούρων & έλεγχος ευαισθησίας (διάρκεια εξέτασης 24-72 ώρες). Η αντιβιοτική αγωγή αρχίζει με βάσει την κλινική εξέταση και πριν τη λήψη των αποτελεσμάτων του εργαστηρίου. Στη συνέχεια εξατομικεύεται με βάση το αντιβιόγραμμα ΑΙΜΑ:Αριθμός & τύπος ερυθρών αιμοσφαιρίων Σε ενήλικες με υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις γίνονται οι εξής κατά περίπτωση εξετάσεις: Ενδοφλέβια πυελογραφία Κυστεοουρηθρογραφία Κυστεοσκόπηση Δακτυλική εξέταση του προστάτη σε άνδρες Μία εβδομάδα μετά την περάτωση της φαρμακευτικής αγωγής γίνεται επανέλεγχος του ασθενούς και νέα Καλλιέργεια ούρων 11
ΛΟΙΜΩΞΗ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ: απαιτείται βραχύχρονη αντιβιοτική αγωγή (3 ημερών). Τα μικρά σχήματα όμως έχουν τον κίνδυνο υποτροπής. Όταν συντρέχουν και άλλοι παράγοντες η θεραπεία διαρκεί 7-10 ημέρες * ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ: απαιτείται μακροχρόνια θεραπεία πάνω από 2 εβδομάδες. Στις σοβαρές ουρολοιμώξεις π.χ. σε σήψη απαιτείται εισαγωγή στο νοσοκομείο και ενδοφλέβια αντιβιοτική αγωγή ΛΟΙΜΩΞΗ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ ΜΕ ΟΥΡΟΚΑΘΕΤΗΡΑ: απαιτείται αφαίρεση του ουροκαθετήρα και αντιβίωση για 10-14 ημέρες ΣΥΧΝΕΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΕΣ ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ: απαιτείται προφυλακτική αντιβιοτική αγωγή 12
Τριμεθοπρίμη Σουλφαμεθοξαζόλη Κινολόνες (σιπροφλοξασίνη, ενοξασίνη, οφλοξασίνη) Κοτριμοξαζόλη Γενταμικίνη Κεφτριαξόνη Αμπικιλλίνη Νιτροφουραντοΐνη (χρησιμοποιείται & σε εγκύους) ΕΠΑΡΚΗΣ ΕΝΥΔΑΤΩΣΗ-διατήρηση όγκου ούρων >1500 ml/24 h. Προσοχή στην υπερφόρτωση υγρών ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΤΑ ΓΕΥΜΑΤΑ για πρόληψη γαστρεντερικών διαταραχών ΟΧΙ ΤΡΙΜΕΘΟΠΡΙΜΗ ΣΕ ΗΠΑΤΟΠΑΘΕΙΣ & ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΣ & ΕΓΚΥΟΥΣ. Τυχόν παθολογικές ηπατικές ή νεφρικές δοκιμασίες αναφέρονται αμέσως σε γιατρό ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ & ΧΡΟΝΙΟΥΣ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ & παρακολούθηση τυχόν ανεπιθύμητων ενεργειών. Η ΝΙΤΡΟΦΟΥΡΑΝΤΟЇΝΗ όταν χορηγείται & το άτομο παρουσιάσει οποιαδήποτε πνευμονική αντίδραση διακόπτεται & ειδοποιείται γιατρός. Επίσης κάνει σε διαβητικούς & ηλικιωμένους περιφερική νευροπάθεια. Το στόμα συστήνεται να ξεπλένεται μετά τα χάπια γιατί χρωματίζουν τα δόντια. Αν εμφανιστούν συμπτώματα τοξικότητας (π.χ. καταστολή, αταξία) μειώνεται η δόση ειδικά όταν χορηγείται ταυτόχρονα με τριμεθοπρίμη Το φάρμακο αυτό χορηγείται για μείωση των υποτροπών της ουρολοίμωξης. Να εφαρμόζετε κανόνες υγιεινής και να παίρνετε τα χάπια αυτά σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες Να πίνετε 6-8 ποτήρια νερό/ημέρα & άλλα υγρά Να παίρνετε τα φάρμακα με γεμάτο στομάχι & να αποφεύγετε τα γαλακτοκομικά γιατί εμποδίζουν την απορρόφηση του φαρμάκου Μη παίρνετε τριμεθοπρίμη στην εγκυμοσύνη ή αν σκοπεύετε να μείνετε έγκυος Αν παρουσιάσετε συμπτώματα από το αναπνευστικό ή μυρμηγκιάσματα στο δέρμα ειδοποιείστε το γιατρό Η νιτροφουραντοΐνή χρωματίζει τα δόντια & τα ούρα. Πρέπει να ξεπλένετε το στόμα μετά τη λήψη του φαρμάκου. Το χρώμα των ούρων γίνεται φυσιολογικό μετά από τη διακοπή του φαρμάκου Αν παίρνετε τριμεθοπρίμη μαζί με φαινυντοΐνη ή με αντιεπιληπτικό και πάθετε καταστολή ή ζάλη ειδοποιείστε το γιατρό σας 13
Χρησιμοποιείται για την ανακούφιση του πόνου, του καύσου, της συχνουρίας, του αισθήματος επιτακτικής ούρησης που συνδέεται με τις ουρολοιμώξεις τις πρώτες 24-48 ώρες Η χρήση του αμφισβητείται διότι συνδέεται με υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις δεδομένου ότι πολλοί ασθενείς ανακουφίζονται και έτσι δεν ολοκληρώνουν το αντιβιοτικό σχήμα Παρακολούθηση νεφρικής λειτουργίας κατά τη χορήγηση (Σ.Β., διούρηση, ουρία, κρεατινίνη). Τυχόν αλλαγές αναφέρονται στο γιατρό Σε κιτρίνισμα δέρματος ή επιπεφυκότα το φάρμακο διακόπτεται και ειδοποιείται γιατρός ( δείχνει μειωμένη απέκκριση φαρμάκου & τοξικότητα) Να παίρνετε τα φάρμακα με γεμάτο στομάχι για να μη έχετε γαστρεντερικά ενοχλήματα Τα ούρα γίνονται πορτοκαλιά ή κόκκινα γι αυτό προσέξτε να μη βάψετε τα ρούχα Τρέξτε αμέσως στο γιατρό αν επανεμφανιστούν συμπτώματα ουρολοίμωξης & Μη παίρνετε το φάρμακο πριν σας δεί γιατρός Σταματείστε αμέσως το φάρμακο αν κιτρινίσει το δέρμα ή τα μάτια 14
ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΟΥΣΕΣ ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΜΟΝΟ ενδείκνυται για εγχείρηση & εφόσον από τις εξετάσεις προκύψει ύπαρξη λίθων, ανατομικών ανωμαλιών ή στενώσεων που προδιαθέτουν σε ανάπτυξη λοιμώξεων ΛΙΘΟΙ ΠΟΥ ΕΝΟΧΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ αφαιρούνται χειρουργικά από τη νεφρική πύελο ή κυστεοσκοπικά από την κύστη. Οι λίθοι στη νεφρική πύελο και στην κύστη προκαλούν ερεθισμό & αποτελούν υπόστρωμα για ανάπτυξη λοιμώξεων ΟΥΡΗΤΗΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ είναι η χειρουργική επιδιόρθωση του ουρητήρα όταν υπάρχει ανατομική ανωμαλία ή στένωση αυτού. Μετά την επέμβαση ο ασθενής φέρει ουρητηρικό νάρθηκα-stent ΠΡΟΛΗΨΗ ΛΟΙΜΩΞΗΣ- μέτρα σε ασθενείς ιδίως σε νέες σεξουαλικά δραστήριες γυναίκες ΑΦΘΟΝΑ ΥΓΡΑ (να καταναλώνονται 1,5 lit/day & περισσότερο σε έντονη δραστηριότητα & μεγάλη ζέστη) ΑΠΟΦΥΓΗ ΕΚΟΥΣΙΑΣ ΚΑΤΑΚΡΑΤΗΣΗΣ ΟΥΡΩΝ & κένωση της κύστης/3-4 h ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΝΕЇΚΗΣ ΧΩΡΑΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ από μπρος προς τα πίσω ΟΥΡΗΣΗ ΠΡΙΝ & ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΝΟΥΣΙΑ ώστε να φεύγουν τα μικρόβια από την ουρήθρα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΝΕЇΚΩΝ ΙΣΤΩΝ: όχι αφρόλουτρα, όχι σπρέι γυναικείας υγιεινής, όχι κολπικές πλύσεις, όχι συνθετικά εσώρουχα αλλά βαμβακερά ΟΡΜΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΙΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ που κάνουν ουρολοιμώξεις (χάπια ή κρέμα με οιστρογόνα) ΟΞΥΝΣΗ ΟΥΡΩΝ με ασκορβικό οξύ (βιταμίνη C αν δεν υπάρχει αντένδειξη) και αποφυγή γαλακτοκομικών, άλλων φρουτοχυμών και σόδας Ιστορικό υγείας Φυσική εκτίμηση Εκτίμηση γενικής κατάστασης & ικανότητας αυτοφροντίδας Εκτίμηση παραγόντων κινδύνου για ανάπτυξη ουρολοιμώξεων 15
Πόνος Διαταραχή αποβολής ούρων Αναποτελεσματική διατήρηση της υγείας (Ανάγκες εκπαίδευσης & πληροφόρησης) ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ όπως ζεστά μπάνια, θερμά επιθέματα, ισορροπία ανάπαυσης & δραστηριότητας (χαλάρωση & καλύτερη αιμάτωση) ΦΑΡΜΑΚΑ αναλγητικά, σπασμολυτικά (Ι.Ο.) ΑΥΞΗΣΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΥΓΡΩΝ για να αραιώσουν τα ούρα ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΧΡΩΜΑΤΟΣ, ΔΙΑΥΓΕΙΑΣ & ΟΣΜΗΣ ΤΩΝ ΟΥΡΩΝ. Εντός 48 ωρών τα ούρα πρέπει να γίνουν κίτρινα & διαυγή. Αν δεν αποκατασταθούν χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση ΑΝΕΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΤΟΥΑΛΕΤΑ, ουροδοχείο ή σκωραμίδα με επαρκή φωτισμό. Η συχνουρία, η ακράτεια & η νυχτουρία αυξάνουν τον κίνδυνο για τραυματισμό ΑΠΟΤΡΟΠΗ ΑΠΟ ΚΑΦΕЇΝΟΥΧΑ ΠΟΤΑ γιατί ερεθίζουν τα τοιχώματα της κύστης ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΣΗΠΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ σε περίπτωση εφαρμογής ουροκαθετήρα ΔΙΑΛΕΙΠΩΝ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΣ προτιμάται για την αντιμετώπιση της επίσχεσης ΜΟΝΙΜΟΣ ΟΥΡΟΚΑΘΕΤΗΡΑΣ ΑΦΑΙΡΕΙΤΑΙ το ταχύτερο δυνατό ΚΛΕΙΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΟΥΡΩΝ είναι προτιμότερο ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΝΕΟΥ σε καθημερινή βάση με αραιή χρήση αντισηπτικών 16
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΟΥΡΩΝ στο μέσον της ούρησης ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ & συμμόρφωσης στο σχήμα. Έχει μεγάλη σημασία η ολοκλήρωση της αγωγής γιατί αυτή συνδέεται με την πρόληψη της υποτροπής ΛΗΨΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ σύμφωνα με πρόγραμμα που θα καταρτίζεται από κοινού. Φάρμακα μαζί με τα γεύματα και να μη παραλείπονται δόσεις ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΝΕΟΥ ΡΑΝΤΕΒΟΥ & καλλιέργεια 7-14 μέρες μετά την ολοκλήρωση της αγωγής (έλεγχος εκρίζωσης μικροβίου) ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ μελλοντικών ουρολοιμώξεων ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕ Σ ΔΙΑΓΝΩΣΕΙΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Πόνος Διαταραχή αποβολής ούρων Αναποτελεσματι κή διατήρηση της υγείας Φαρμακευτική αντιμετώπιση Διαχείριση της αποβολής των ούρων Αγωγή υγείας Εκπαίδευση:Διαδι κασία/θεραπεία Επίπεδο άνεσης Αποβολή ούρων Γνώση: Υγιεινές συνήθειες Γνώση: Θεραπευτική διαδικασία ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΗ: Παράγοντες κινδύνου Πρώιμα συμπτώματα λοίμωξης Διατήρηση καλύτερης δυνατής ανοσολογικής κατάστασης Αναγκαιότητα ολοκλήρωσης της συνιστώμενης θεραπείας & παρακολούθησης Ελαχιστοποίηση κινδύνων λοιμώξεων από μόνιμο καθετήρα (προτίμηση εναλλακτικών λύσεων αντί μόνιμου καθετήρα, πάνες, εξωτερικός ουροσυλλέκτης, σε άτομα με επίσχεση διδάξτε καθετηριασμό τον ασθενή ή μέλος της οικογένειας, διδασκαλία μέτρων φροντίδας σε άτομα με μόνιμο ουροκαθετήρα & τις οικογένειές τους 17
ν Princilla Lemone, Karen Burke, Παθολογικη-Χειρουργική Νοσηλευτική, τομ. 2, Ιατρ. Εκδ. Δ. Λαγός, Αθήνα 2004 ν Susan C. Dewit. Παθολογικη-Χειρουργική Νοσηλευτική, τομ. 2, Ιατρ. Εκδ. Π.Χ.Πασχαλίδης, Αθήνα 2009 ν Ά.Σαχίνη-Καρδάση, Μ.Πάνου, Παθολογικη-Χειρουργική Νοσηλευτική, τομ. 1, Ιατρ. Εκδ. Βήτα, Αθήνα 2002 ν S.B.Ulrich, S.W.Canale, S.A.Wendell, Παθολογικη-Χειρουργική Νοσηλευτική, Σχεδιασμός Νοσηλευτικής Φροντίδας, 3 η εκδοση, Εκδ. Δ. Λαγός, Αθήνα 1997 18