Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Αλιείας 24.8.2016 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη διατήρηση αλιευτικών πόρων και την προστασία θαλάσσιων οικοσυστημάτων μέσω τεχνικών μέτρων - ΣΤΟΧΟΙ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ Επιτροπή Αλιείας Εισηγητής: Gabriel Mato DT\1102668.docx PE584.005v03-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
1. Εισαγωγή Σκοπός του παρόντος εγγράφου εργασίας είναι να αξιολογήσει τους στόχους της πρότασης της Επιτροπής σχετικά με τη διατήρηση αλιευτικών πόρων και την προστασία θαλάσσιων οικοσυστημάτων μέσω τεχνικών μέτρων 1. Μέχρι σήμερα, από τις διατάξεις των κανονισμών τεχνικών μέτρων απουσιάζουν οι στόχοι. Στην αιτιολογική έκθεση της πρότασής της, η Επιτροπή αναφέρει ότι τα τεχνικά μέτρα αποσκοπούν «στον έλεγχο των αλιευμάτων που είναι δυνατόν να αλιευθούν με δεδομένη αλιευτική προσπάθεια και στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της αλιείας στο οικοσύστημα». Τονίζει, ωστόσο, ότι μέχρι σήμερα τα μέτρα αυτά δεν έχουν οδηγήσει στην επίτευξη των στόχων της κοινής αλιευτικής πολιτικής (ΚΑλΠ). Όσον αφορά τα προβλήματα που έχουν εντοπιστεί στο ισχύον σύστημα τεχνικών μέτρων, η Επιτροπή επισημαίνει τις δυσκολίες στη μέτρηση της αποτελεσματικότητας της συνεισφοράς των μέτρων αυτών στην επίτευξη των στόχων διατήρησης της ΚΑλΠ. Για τον λόγο αυτό, με την πρόταση επιδιώκεται η θέσπιση ενός συστήματος διαχείρισης που θα βασίζεται στα αποτελέσματα. Για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων, η Επιτροπή καθορίζει στόχους για τη μείωση και, στον βαθμό που είναι εφικτό, την εξάλειψη των ανεπιθύμητων αλιευμάτων έως το 2019 και την τήρηση της μέγιστης βιώσιμης απόδοσης, για όλα τα αποθέματα, έως το 2020. Προτείνει επίσης στόχους για τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της αλιείας στα θαλάσσια οικοσυστήματα, ώστε αυτοί να συμβάλουν στην επίτευξη καλής περιβαλλοντικής κατάστασης με ορίζοντα το 2020. Για τη μέτρηση της επίτευξης των στόχων αυτών, στην αιτιολογική έκθεση η Επιτροπή αναφέρεται σε περιβαλλοντικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς δείκτες και σε δείκτες συμμόρφωσης για την παρακολούθηση των τεχνικών μέτρων. Τα δεδομένα για παρακολούθηση προέρχονται από το πλαίσιο συλλογής δεδομένων, από συμβουλές της Επιστημονικής, Τεχνικής και Οικονομικής Επιτροπής Αλιείας (ΕΤΟΕΑ) και του Διεθνούς Συμβουλίου για την Εξερεύνηση των θαλασσών (ΔΣΕΘ), καθώς και από ετήσιες εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ελέγχου της Αλιείας (EFCA). Ωστόσο, η Επιτροπή δεν αναπτύσσει στην πρότασή της ούτε τη φύση ούτε τα χαρακτηριστικά των κοινωνικών και οικονομικών δεικτών. Στο κείμενο της Επιτροπής περιλαμβάνονται δύο άρθρα που ορίζουν τους στόχους. Το άρθρο 3 αναφέρεται στους «γενικούς και ειδικούς στόχους», ενώ το άρθρο 4 ορίζει τους «στόχους». Ο διαχωρισμός μεταξύ τους είναι ιδιαίτερα ασαφής. Επιπλέον, ο καθορισμός μιας σειράς στόχων που βασίζονται στη συμμόρφωση με τις περιβαλλοντικές οδηγίες θα μπορούσε να οδηγήσει σε έντονη ανασφάλεια δικαίου. Τέλος, είναι σκόπιμο να τονιστεί ότι, σύμφωνα με την εκτίμηση επιπτώσεων που συνοδεύει την πρόταση, ένας από τους ειδικούς στόχους είναι «η δημιουργία δομών παροχής κινήτρων... για υπεύθυνη αλιεία». Ωστόσο, από την πρόταση δεν προκύπτουν κανενός είδους κίνητρα. Επιπλέον, το άρθρο 34 θεσπίζει τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται για την «επανεξέταση και την υποβολή εκθέσεων», η οποία βασίζεται στην εκπλήρωση των στόχων που ορίζονται στην πρόταση και αξιολογούνται βάσει ενός συνόλου δεικτών. 1 COM(2016)0134 τελικό PE584.005v03-00 2/8 DT\1102668.docx
2. Άρθρο 3: Γενικοί και ειδικοί στόχοι Στην πρόταση αναφέρονται ως γενικοί στόχοι για τα τεχνικά μέτρα οι στόχοι που περιλαμβάνονται στο άρθρο 2 του βασικού κανονισμού της ΚΑλΠ, κάτι που είναι περιττό και μη αναγκαίο. Επιπλέον, η Επιτροπή επιλέγει αποκλειστικά τους περιβαλλοντικούς στόχους της ΚΑλΠ, χωρίς να κάνει καμία αναφορά στους κοινωνικοοικονομικούς στόχους. Όσον αφορά τους ειδικούς στόχους, στην πραγματικότητα αυτοί είναι αρκετά γενικοί: προστασία συγκεντρώσεων ιχθυδίων και αναπαραγωγικών συγκεντρώσεων ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της αλιείας στα θαλάσσια ενδιαιτήματα προστασία των ειδών που περιλαμβάνονται στην οδηγία για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας και στην οδηγία περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών, και λήψη μέτρων διαχείρισης για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που ορίζονται στις απαριθμούμενες περιβαλλοντικές οδηγίες. Επιπλέον, με την πρόταση εισάγεται η μείωση των αλιευμάτων «άλλων ευαίσθητων ειδών που προκύπτουν από την αλιεία», χωρίς να παρέχονται περαιτέρω σχετικές λεπτομέρειες. Είναι σκόπιμο να επιδειχθεί σύνεση όσον αφορά την πιθανή αυτόματη εισαγωγή στόχων νομοθετικών πράξεων οι οποίες στην κανονιστική ιεράρχηση βρίσκονται σε χαμηλότερη θέση από τον κανονισμό τεχνικών μέτρων, ο οποίος υπάγεται στη διαδικασία συναπόφασης. Επιπλέον, πρέπει να εξεταστεί κατά πόσον είναι αναγκαίο να διατυπωθεί εκ νέου η ανάγκη για μια προστασία που ήδη προβλέπεται στην κοινοτική νομοθεσία, κάνοντας μνεία των διαφόρων περιβαλλοντικών οδηγιών. Πρέπει να εξεταστεί κατά πόσον μια οδηγία, η οποία αποτελεί εξ ορισμού μέσο που παρέχει στα κράτη μέλη μεγάλο βαθμό ευελιξίας προκειμένου να μεταφέρουν στο εθνικό δίκαιο τους κοινοτικούς κανόνες, είναι το πλέον κατάλληλο μέσο για την επίτευξη των ειδικών στόχων των τεχνικών μέτρων στο πλαίσιο της ΚΑλΠ. Πρόκειται για μια αποκλειστική πολιτική της ΕΕ, η οποία πηγάζει από τη φύση των πόρων, για τους οποίους απαιτείται κοινή διαχείριση. Ειδικότερα, θα μπορούσαν ιδίως να προκύψουν προβλήματα έλλειψης ομοιογένειας μεταξύ παρακείμενων περιοχών που υπάγονται στη δικαιοδοσία γειτονικών κρατών μελών. Μεταξύ των περιβαλλοντικών οδηγιών που αναφέρει η Επιτροπή περιλαμβάνεται η οδηγίαπλαίσιο για την πολιτική των υδάτων, ωστόσο είναι ιδιαίτερα ασαφής ο δεσμός που υπάρχει μεταξύ της οδηγίας αυτής και των τεχνικών μέτρων. Από την πλευρά της, η οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική προβάλλεται τόσο ως ειδικός στόχος όσο και ως στόχος (άρθρο 4), γεγονός που δυσχεραίνει την κατανόηση της πρότασης. Επιπλέον, δεν είναι βέβαιο ότι η οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική μπορεί να παράσχει χαρακτηριστικά περιγραφής για τον καθορισμό περιβαλλοντικών στόχων που θα συνδέονται με τα τεχνικά μέτρα. Πράγματι, μόνο τέσσερα από τα έντεκα χαρακτηριστικά περιγραφής που προβλέπονται στην οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια πολιτική έχουν κάποια σχέση με τα εν λόγω μέτρα 1 : η βιοποικιλότητα, η καλή περιβαλλοντική κατάσταση των αλιευτικών πόρων που αποτελούν αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης, η κατάσταση των τροφικών αλυσίδων και η ακεραιότητα των θαλάσσιων βυθών. Για κάθε χαρακτηριστικό 1 Βλέπε SWD(2014)49 τελικό, έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει την έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο «Η πρώτη φάση εφαρμογής της οδηγίαςπλαισίου για τη θαλάσσια στρατηγική (2008/56/ΕΚ) - Αξιολόγηση και κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» DT\1102668.docx 3/8 PE584.005v03-00
περιγραφής, τα κράτη μέλη πρέπει να καταρτίσουν ορισμό, αρχική εκτίμηση και να καθορίσουν περιβαλλοντικούς στόχους. Όπως επισημαίνει η ίδια η Επιτροπή στην έκθεσή της σχετικά με την πρώτη φάση εφαρμογής της οδηγίας-πλαισίου για τη θαλάσσια πολιτική, η κατάσταση ποικίλλει σημαντικά τόσο μεταξύ των χαρακτηριστικών περιγραφής όσο και μεταξύ των διαφόρων κρατών μελών. Λαμβάνοντας ως παράδειγμα το χαρακτηριστικό περιγραφής που αποτελεί τον πυρήνα της ΚΑλΠ, δηλαδή την καλή κατάσταση των αλιευτικών πόρων που αποτελούν αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης, μόνο δύο κράτη μέλη παρείχαν επαρκείς ορισμούς της καλής περιβαλλοντικής κατάστασης. Για εννέα κράτη μέλη ο ορισμός χαρακτηρίστηκε ως μερικώς επαρκής και για άλλα εννέα η Επιτροπή έκρινε ότι ήταν ανεπαρκής. Όσον αφορά την αρχική εκτίμηση, για έξι χώρες η Επιτροπή την έκρινε επαρκή για δέκα μερικώς επαρκή και για τρεις ανεπαρκή. Οι περιβαλλοντικοί στόχοι ήταν επαρκείς μόνο σε τρία κράτη μέλη, μερικώς επαρκείς σε επτά και ανεπαρκείς σε δέκα. Επιπλέον, η Επιτροπή έκρινε ότι ο βαθμός συνοχής μεταξύ του ορισμού, της αρχικής εκτίμησης και των περιβαλλοντικών στόχων ήταν χαμηλός. Κατά την άποψή της, αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι στόχοι δεν συνδέονταν με την αρχική εκτίμηση. Η Επιτροπή θεωρεί επίσης ότι η ασάφεια των στόχων σε μεγάλο αριθμό κρατών μελών εμποδίζει τη συνοχή μεταξύ των χωρών. Στο συμπέρασμα της έκθεσης, η Επιτροπή συνιστά να βελτιωθούν η επάρκεια και η συνοχή, να ενισχυθεί η εκπόνηση επιστημονικών εκθέσεων, να λαμβάνονται υπόψη οι πληροφορίες που παρέχει η ΚΑλΠ και να βελτιωθεί ο συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών μέσω περιφερειακών δομών. Η κατάσταση είναι παρόμοια, ή και χειρότερη, όσον αφορά άλλα χαρακτηριστικά περιγραφής και είναι αδύνατο να περιγραφεί στο παρόν έγγραφο εργασίας λόγω του περιορισμένου διαθέσιμου χώρου. Ενδείκνυται ωστόσο ιδιαιτέρως η ανάγνωση της έκθεσης σχετικά με την πρώτη φάση εφαρμογής της οδηγίας-πλαισίου για τη θαλάσσια πολιτική και των παραρτημάτων της, προκειμένου να αξιολογηθούν οι δυνατότητες που προσφέρει η οδηγία αυτή ως προς τον καθορισμό των στόχων των τεχνικών μέτρων, καθώς πέραν της αξιολόγησης των διαφόρων χαρακτηριστικών περιγραφής γίνεται και μια ενδιαφέρουσα γενικότερη ανάλυση. Σε κάθε περίπτωση, καθίσταται σαφές ότι στην παρούσα φάση εφαρμογής της οδηγίαςπλαισίου για τη θαλάσσια πολιτική είναι αδύνατον να χρησιμοποιηθούν για τον καθορισμό των στόχων των τεχνικών μέτρων τα χαρακτηριστικά περιγραφής που προβλέπονται στην εν λόγω οδηγία. Επιπλέον, πρέπει να τονιστεί ότι η Επιτροπή βρίσκεται αυτήν τη στιγμή σε διαδικασία αναθεώρησης της απόφασής της σχετικά με τα κριτήρια και τα μεθοδολογικά πρότυπα για την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των θαλάσσιων υδάτων στο πλαίσιο της οδηγίαςπλαισίου για τη θαλάσσια στρατηγική. Δεν θα ήταν αποδεκτό να θεσπιστούν με έμμεσο τρόπο, δυνάμει απόφασης της Επιτροπής, οι στόχοι του κανονισμού τεχνικών μέτρων, ο οποίος εγκρίνεται βάσει της διαδικασίας συναπόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. 3. Άρθρο 4: Στόχοι Στην πρόταση περιλαμβάνονται τρία είδη στόχων. Ο πρώτος στόχος ορίζει μέγιστο ποσοστό της τάξης του 5% για τα αλιεύματα με μέγεθος μικρότερο από το ελάχιστο μέγεθος, σύμφωνα με το περιθώριο ανοχής που ορίζεται στο άρθρο 15 του βασικού κανονισμού της ΚΑλΠ PE584.005v03-00 4/8 DT\1102668.docx
σχετικά με την υποχρέωση εκφόρτωσης 1. Στην πρόταση γίνεται αναφορά στο εν λόγω άρθρο, καθώς και στο άρθρο 2 παράγραφος 2 του βασικού κανονισμού της ΚΑλΠ, στο οποίο ορίζεται ο στόχος διατήρησης των πληθυσμών των αλιευόμενων ειδών πάνω από τα επίπεδα εκείνα που μπορούν να εξασφαλίσουν τη μέγιστη βιώσιμη απόδοση. Ωστόσο, το επίπεδο του 5% για τα αλιεύματα με μέγεθος μικρότερο από το ελάχιστο μέγεθος δεν είναι παρά μια εξαίρεση από την υποχρέωση εκφόρτωσης και, στο πλαίσιο της πρότασης, η Επιτροπή επιδιώκει να προσδώσει στο επίπεδο αυτό τον χαρακτήρα «στόχου» των τεχνικών μέτρων. Είναι προφανές ότι ο νομοθέτης, όταν ενέκρινε το επίπεδο του 5% για τη θέσπιση της εξαίρεσης αυτής, δεν είχε κατά νου τη μετατροπή του σε στόχο των τεχνικών μέτρων. Η μετατροπή του σε στόχο θα έπρεπε να συνοδεύεται από επιστημονική αιτιολόγηση και εκτίμηση επιπτώσεων για τους διάφορους τύπους αλιείας. Ελλείψει αυτών, η συγκεκριμένη παράμετρος θα είχε αυθαίρετο χαρακτήρα. Πρέπει να υπενθυμιστεί ότι στο πλαίσιο εφαρμογής της υποχρέωσης εκφόρτωσης απαιτείται η διενέργεια επαλήθευσης και, ενδεχομένως, προσαρμογών. Πράγματι, πριν από τις 31 Μαΐου 2016, και στη συνέχεια ανά διετία έως το 2020, η Επιτροπή πρέπει να υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση σχετικά με την εφαρμογή αυτού του μέτρου 2. Στις εν λόγω εκθέσεις πρέπει υποχρεωτικά να περιλαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με τις δυσκολίες που προκύπτουν κατά την εφαρμογή της διάταξης αυτής και συστάσεις για την αντιμετώπισή τους. Οι πραγματικές δυσκολίες στην εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης αναμένεται να προκύψουν από το 2016 και, κυρίως, μετά το 2018. Υπό αυτές τις συνθήκες θα ήταν ριψοκίνδυνο να προσδοθεί χαρακτήρας στόχου για τα τεχνικά μέτρα σε ένα μέτρο που σχετίζεται με την υποχρέωση εκφόρτωσης και, μάλιστα, αφορά μια εξαίρεση. Από πρακτική άποψη, ο καθορισμός στόχου στο επίπεδο του 5% θα μπορούσε να δημιουργήσει πολλά προβλήματα για ορισμένους τύπους αλιείας πολλών ειδών αλιευμάτων και, ιδίως, για τη βενθοπελαγική τράτα. Θα έπρεπε να αυξηθεί σημαντικά το μέγεθος των ματιών στα δίχτυα, πράγμα που θα εμπόδιζε την εκμετάλλευση ορισμένων ειδών. Σκοπός του δεύτερου στόχου που προτείνει η Επιτροπή είναι η διασφάλιση της τήρησης των μέγιστων επιπέδων αλιευμάτων για ορισμένα είδη θαλάσσιων θηλαστικών, πτηνών και ερπετών, τα οποία προβλέπονται στη νομοθεσία της Ένωσης και στις διεθνείς συμφωνίες. Εφόσον στην Ένωση υπάρχει ήδη σε ισχύ νομοθεσία επί του ζητήματος αυτού, δεν είναι αναγκαίο να διατυπωθεί εκ νέου, πόσο μάλλον χωρίς να γίνει ρητή αναφορά σε αυτή. Ο καθορισμός στόχων που βασίζονται σε διεθνείς συμφωνίες δημιουργεί άλλου είδους προβλήματα. Η Επιτροπή προτείνει να καθοριστούν οι στόχοι των τεχνικών μέτρων δυνάμει διεθνών συμφωνιών, είτε αυτές έχουν συναφθεί από την ΕΕ είτε όχι. Μέχρι σήμερα, όποτε η ΕΕ συνήψε διεθνή συμφωνία σχετικά με τα τεχνικά μέτρα, η συμφωνία αυτή μεταφέρθηκε στο δίκαιο της ΕΕ. Για παράδειγμα, υπάρχουν κανονισμοί τεχνικών μέτρων που ανταποκρίνονται στις συστάσεις της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών 3 ή σε διεθνείς συμβάσεις στο πλαίσιο, και πάλι, των Ηνωμένων Εθνών, 1 Άρθρο 2 παράγραφος 2 και άρθρο 15 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1380/2013 2 Άρθρο 15 παράγραφος 14 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1380/2013 3 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 734/2008 (Προστασία ευπαθών θαλάσσιων οικοσυστημάτων της ανοικτής θάλασσας DT\1102668.docx 5/8 PE584.005v03-00
στις οποίες η ΕΕ είναι συμβαλλόμενο μέρος 1. Η Επιτροπή προτείνει να διασφαλιστεί η τήρηση ενός μέγιστου επιπέδου παρεμπιπτόντων αλιευμάτων μη εμπορικώς εκμεταλλεύσιμων ειδών κάτω από τα επίπεδα που προβλέπονται στις διεθνείς συμφωνίες. Καταρχάς, η Επιτροπή δεν απαριθμεί τις εν λόγω διεθνείς συμφωνίες, γεγονός που εγείρει ένα ζήτημα θεσμικού χαρακτήρα, δεδομένου ότι η προτεινόμενη διάταξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυτόματη μεταφορά στο δίκαιο της Ένωσης οποιασδήποτε διεθνούς συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών που έχουν συναφθεί μεταξύ τρίτων χωρών. Επιπλέον, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι διεθνείς συμφωνίες που συνάπτει η ΕΕ εγκρίνονται βάσει της διαδικασίας της σύμφωνης γνώμης και το Κοινοβούλιο δεν συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις του περιεχομένου, ενώ στον κανονισμό τεχνικών μέτρων εφαρμόζεται η διαδικασία της συναπόφασης. Βάσει του τρίτου στόχου απαιτείται να διασφαλιστεί ότι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των αλιευτικών δραστηριοτήτων σε ενδιαιτήματα θαλάσσιων πτηνών δεν υπερβαίνουν τα επίπεδα που απαιτούνται για την επίτευξη καλής περιβαλλοντικής κατάστασης (οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια πολιτική). Όσον αφορά τον τελευταίο αυτό στόχο, η Επιτροπή φαίνεται να επιθυμεί να εστιάσει την προσοχή στην τράτα βυθού, ενώ το πεδίο της οδηγίας-πλαισίου για τη θαλάσσια πολιτική είναι κατά πολύ ευρύτερο. Πράγματι, παραγνωρίζονται τα σοβαρά προβλήματα που προκαλούνται από την υπερεκμετάλλευση των πελαγικών ειδών, όπως είναι η αποσταθεροποίηση των οικοσυστημάτων και οι μεταβολές φάσης στον Εύξεινο Πόντο, τη Βαλτική και τη Μεσόγειο. Θα ήταν, ίσως, περισσότερο ενδεδειγμένο να γίνει αναφορά στον περιορισμό των επιπτώσεων στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Σε γενικές γραμμές, η χρήση της έκφρασης «να διασφαλίζεται» για κάθε απαριθμούμενο στόχο είναι υπερβολική και θα μπορούσε να έχει νομικές συνέπειες. Για μια ακόμη φορά, δεν είναι σαφές ποια είναι η πρόθεση της Επιτροπής όσον αφορά τον καθορισμό γενικών και ειδικών στόχων αφενός και στόχων αφετέρου. 4. Άρθρο 34 Επανεξέταση και υποβολή εκθέσεων Το άρθρο 34 της πρότασης ορίζει ότι έως το τέλος του 2020 και ανά τριετία στη συνέχεια, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού τεχνικών μέτρων. Στην έκθεση αυτή πρέπει να αξιολογείται ο βαθμός στον οποίο τα τεχνικά μέτρα σε περιφερειακό επίπεδο και σε επίπεδο Ένωσης έχουν συμβάλει στην επίτευξη των ορισθέντων στόχων. Στην πρόταση επισημαίνεται επίσης ότι «βάσει αυτής της έκθεσης, στην περίπτωση που υπάρχουν αποδείξεις ότι οι στόχοι δεν έχουν επιτευχθεί σε περιφερειακό επίπεδο, εντός έξι μηνών από την υποβολή της [...] έκθεσης, τα κράτη μέλη αυτής της περιφέρειας υποβάλλουν σχέδιο το οποίο καθορίζει τις διορθωτικές ενέργειες που πρέπει να πραγματοποιηθούν για την επίτευξη των στόχων αυτών». από την αλιεία βυθού), 1 κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 520/2007 και κανονισμός (ΕΚ) 302/2009 (Διεθνής σύμβαση για τη διατήρηση των θυννοειδών του Ατλαντικού) και κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 601/2004 (Σύμβαση για τη διατήρηση της θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας της Ανταρκτικής) PE584.005v03-00 6/8 DT\1102668.docx
Καταρχάς, η εν λόγω εξάμηνη προθεσμία μοιάζει πολύ αισιόδοξη. Επιπλέον, σημαντικό μέρος των προτεινόμενων στόχων είναι εθνικοί, δεδομένου ότι προκύπτουν από τη μεταφορά οδηγιών στο εθνικό δίκαιο κάθε κράτους μέλους. Ωστόσο, στην πρόταση γίνεται αναφορά σε «αποδείξεις σε περιφερειακό επίπεδο» για την ενεργοποίηση της υποχρέωσης των κρατών μελών της περιφέρειας αυτής να υποβάλουν σχέδιο στο οποίο θα καθορίζονται διορθωτικές ενέργειες. Το είδος και οι λεπτομέρειες των εν λόγω αποδείξεων σε περιφερειακό επίπεδο δεν προσδιορίζονται. Δεν είναι γνωστό εάν απαιτείται ο εντοπισμός προβλημάτων σε όλα ανεξαιρέτως τα κράτη μέλη μιας περιφέρειας προκειμένου να ενεργοποιηθεί η υποχρεωτική κατάρτιση και υποβολή σχεδίων. Ούτε είναι σαφές εάν τα κράτη μέλη που δεν παρουσιάζουν προβλήματα οφείλουν και αυτά να υποβάλλουν σχέδια. Τέλος, στο άρθρο 34 της πρότασης ορίζεται ότι η Επιτροπή μπορεί επίσης να προτείνει οποιεσδήποτε απαραίτητες τροποποιήσεις του παρόντος κανονισμού, βάσει αυτής της έκθεσης. 5. Συμπεράσματα Από μια πρώτη ανάλυση των στόχων της πρότασης προκύπτουν διάφορα ζητήματα τα οποία θα πρέπει να επιλυθούν στο ψήφισμα του Κοινοβουλίου: Πρέπει να εξεταστεί εάν είναι πραγματικά αναγκαίο να θεσπιστούν δύο διαφορετικά άρθρα γενικών και ειδικών στόχων και στόχων, καθώς και ποιος ο νομικός σκοπός αυτού του διαχωρισμού. Η αναφορά στους στόχους της ΚΑλΠ που έχουν ήδη διατυπωθεί στον βασικό κανονισμό συνιστά περιττή επανάληψη. Η πρόταση περιορίζεται στους περιβαλλοντικούς στόχους της κοινής αλιευτικής πολιτικής χωρίς να κάνει καμία αναφορά στους κοινωνικοοικονομικούς στόχους. Η πρόταση δεν περιλαμβάνει κανένα κίνητρο, μολονότι τα κίνητρα θα πρέπει να αποτελούν μέρος των στόχων, σύμφωνα με την εκτίμηση επιπτώσεων που συνοδεύει την πρόταση. Η χρήση της έκφρασης «να διασφαλίζεται», ιδίως στο άρθρο για τους στόχους του κανονισμού, θα μπορούσε να οδηγήσει σε έντονη ανασφάλεια δικαίου. Κρίνεται σκόπιμο να μεταφερθούν ορισμένοι ειδικοί στόχοι στην κατηγορία των γενικών στόχων. Σκοπός των οδηγιών είναι η μεταφορά κοινών κανόνων στο εθνικό δίκαιο και δεν συνιστούν το πλέον κατάλληλο μέσο για τον καθορισμό των στόχων ενός κανονισμού. Η οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια πολιτική στερείται σύνδεσης με τα τεχνικά μέτρα της ΚΑλΠ. DT\1102668.docx 7/8 PE584.005v03-00
Στην παρούσα φάση εφαρμογής της οδηγίας για τη θαλάσσια στρατηγική είναι αδύνατον να χρησιμοποιηθούν τα χαρακτηριστικά περιγραφής που προβλέπονται στην εν λόγω οδηγία σχετικά με τους περιβαλλοντικούς στόχους και να συνδεθούν με τα τεχνικά μέτρα. Δεν θα ήταν αποδεκτό να θεσπιστούν με έμμεσο τρόπο, δυνάμει της απόφασης της Επιτροπής σχετικά με την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των θαλάσσιων υδάτων, οι στόχοι του κανονισμού τεχνικών μέτρων ο οποίος εγκρίνεται βάσει της διαδικασίας συναπόφασης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Κρίνεται υπερβολικό να προσδοθεί χαρακτήρας στόχου των τεχνικών μέτρων στο 5% μιας εξαίρεσης στην υποχρέωση εκφόρτωσης. Δεν είναι αναγκαίο να διατυπωθούν εκ νέου τα οριζόμενα σε άλλες κανονιστικές διατάξεις που ισχύουν στην Ένωση, πόσο μάλλον χωρίς να γίνει ρητή αναφορά σε αυτές. Είναι απαραίτητο να μειωθεί στο μέγιστο η αυτόματη τροποποίηση του κανονισμού με στοιχεία και διαδικασίες που δεν καθορίζονται ή προέρχονται από πηγές εκτός του ίδιου του κανονισμού. Δεν είναι αποδεκτός ο κίνδυνος αυτόματης μεταφοράς στο δίκαιο της ΕΕ συμφωνιών που συνάπτονται μεταξύ τρίτων χωρών. Το άρθρο 4 συνδυάζει μια ποσοτικά προσδιορισμένη παράμετρο που έχει επιλεγεί αυθαίρετα και δύο παραμέτρους οι οποίες δεν έχουν προσδιοριστεί ποσοτικά και υπόκεινται σε μελλοντικές τροποποιήσεις που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διαδικασίας συναπόφασης και της ΚΑλΠ. Μολονότι η Επιτροπή εκφράζει την πρόθεση να ορίσει ποσοτικοποιημένους στόχους βάσει του άρθρου 4, στην πρότασή της δεν παρέχει κανέναν δείκτη που να επιτρέπει τον καθορισμό των στόχων αυτών στη βάση ελάχιστης επιστημονικής τεκμηρίωσης. Κρίνεται σκόπιμο να αναθεωρηθεί η παράγραφος 2 του άρθρου 34 σχετικά με τις συνέπειες της έκθεσης της Επιτροπής. PE584.005v03-00 8/8 DT\1102668.docx