ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Αν και το στόμα αποτελεί μικρό τμήμα του σώματος είναι στόχος πολυάριθμων νόσων, τοπικών και συστηματικών Νοσήματα βλεννογόνου στόματος Νοσήματα χειλέων Νοσήματα σιαλογόνων αδένων Νοσήματα γνάθων Συστηματικά νοσήματα με εκδηλώσεις στο στόμα Η Στοματολογία αποτελεί σημαντικό μέρος της Παθολογίας
ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΠΜΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΑ ΛΟΙΜΩΞΙΟΛΟΓΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΙΑ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΑ ΓΑΣΤΡΕ/ΛΟΓΙΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΣΤΟΜΑ Πάνω από 800 συστηματικά νοσήματα κατά τη φυσική τους πορεία μπορεί να εμφανίσουν βλάβες και στο στόμα Αποτελούν τη μόνη βλάβη στο στόμα Συνυπάρχουν βλάβες σε άλλους βλεννογόνους Συνυπάρχουν βλάβες στο δέρμα Συνυπάρχουν εκδηλώσεις σε άλλα όργανα και συστήματα Βλάβες από λήψη φαρμάκων για τη θεραπεία της συστηματικής νόσου
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΠΡΩΪΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Ελεάνα Δ. Στουφή ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ D.D.S., M.Sc., Ph.D Μετεκπαιδευθείσα στο Παν/μιο Harvard USA Διδάκτωρ Παν/μιου Αθηνών Υπεύθυνη Στοματολογικού τμ/τος Νοσ. ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρίας Κλινικής Στοματολογίας
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ Αποτελεί το 6% των καρκίνων του ανθρώπινου σώματος Συχνότερο το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (90-95%) Παγκοσμίως 550.000 νέες περιπτώσεις ετησίως και 300.00 θάνατοι Στην Ελλάδα 600 700 νέες περιπτώσεις και 200 θάνατοι ετησίως Εμφανίζεται την 6-7 η δεκαετία της ζωής αν και τα τελευταία χρόνια συναντάται και σε πολύ νεώτερες ηλικίες κυρίως λόγω των ιών HPV A: Γ = 2: 1
ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΚΕΦΑΛΗΣ ΚΑΙ ΤΡΑΧΗΛΟΥ
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ I. Επιθηλιακού Ιστού α. καλυπτικό επιθήλιο Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα β. αδενικό επιθήλιο Κακοήθη νεοπλάσματα σιαλογόνων αδένων ΙΙ. Μεσεγχυματικού Ιστού Σαρκώματα ΙΙΙ. Αιμοποιητικού & Λεμφικού Ιστού Λεμφώματα, Λευχαιμίες ΙV. MελαγχρωματικούΙστού Κακόηθες Μελάνωμα V. Μεταστατικοί όγκοι
I. EΠΙΘΗΛΙΑΚΟΥ ΙΣΤΟΥ α. ΚΑΛΥΠΤΙΚΟ ΕΠΙΘΗΛΙΟ ΑΚΑΝΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ Παρά το γεγονός ότι το στόμα είναι ανοικτή κοιλότητα, προσιτή σε επισκόπηση και ψηλάφηση, η διάγνωση του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος συνήθως γίνεται σε όψιμο στάδιο. Περίπου στο 50% των περιπτώσεων υπάρχουν μεταστάσεις κατά τη στιγμή της διάγνωσης Το ποσοστό 5ετούς επιβίωσης κυμαίνεται στο 50-60%
ΟΜΑΔΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Καπνιστές Πότες αλκοολούχων ποτών Άτομα μολυσμένα με ιούς HPV-τύποι 16, 18 Ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς Άτομα με προηγούμενο ιστορικό καρκίνου στόματος, λάρυγγα, φάρυγγα και πνεύμονα Άτομα με προκαρκινικές βλάβες ή καταστάσεις Άτομα ηλικίας άνω των 40 ετών
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΑΚΑΝΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ Πλεονεκτήματα Εύκολη κλινική εξέταση Συχνή επίσκεψη στον Οδοντίατρο Διάγνωση & αντιμετώπιση προκαρκινικών βλάβων Κλινικές διαγνωστικές τεχνικές Εύκολη λήψη βιοψίας Δυσκολίες Ασυμπτωματικός για καιρό Καθυστέρηση προσέλευσης ασθενή Κλινική πολυμορφία Δύσκολη διαφορική διάγνωση Λάθη διαγνωστικής μεθοδολογίας Για ασφαλή & έγκαιρη διάγνωση ο ασθενής πρέπει να επισκέπτεται Στοματολόγο
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ Καλό Ιατρικό ιστορικό Γνώση των κλινικών χαρακτήρων Επανέλεγχος του ασθενή μετά 10-15 ημέρες Κλινικές διαγνωστικές τεχνικές Διενέργεια βιοψίας
ΘΕΣΕΙΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Πλάγια Χείλη γλώσσας (50%) Κάτω χείλος Έδαφος στόματος Συγχειλίες - παρειές Ούλα Υπερώα
ΑΚΑΝΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΚΛΙΝΙΚΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ Πρώιμο Στάδιο Λευκή πλάκα - Ερυθρή πλάκα Συνύπαρξη λευκής & ερυθρής επιφάνειας Μικρή διάβρωση ή έλκωση Μικρό ογκίδιο ελκωμένο ή όχι, εξωφυτική διόγκωση Στη φάση αυτή η βλάβη είναι συνήθως ασυμπτωματική, επιμένει και δεν έχει τάση για υποχώρηση Όψιμο Στάδιο Έλκος βαθύ Εξωφυτική μάζα, συχνά ελκωμένη Σκληρία που διηθεί Ακινητοποίηση ιστών Διόγκωση λεμφαδένων Πόνος, αιμορραγία, δυσφαγία, περιορισμένη κινητικότητα γλώσσας, κακοσμία,ωταλγία
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Ι. ΛΕΥΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΙΙ. ΕΡΥΘΡΕΣ ΒΛΑΒΕΣ
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΙΙΙ. ΛΕΥΚΕΣ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΕΣ ΒΛΑΒΕΣ
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΙV. ΕΛΚΩΣΕΙΣ
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΙV. ΕΛΚΩΣΕΙΣ
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
ΜΥΡΜΗΚΙΩΔΕΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ
ΟΨΙΜΟ ΣΤΑΔΙΟ - ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΠΡΩΪΜΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ Λευκοπλακία Ερυθροπλακία Τραυματική βλάβη Θερμικό έγκαυμα Χημικό έγκαυμα Χρόνια δήξη Άφθα Ερυθηματώδης καντιντίαση Πλασματοκυτταρική βλάβη Ηωσινοφιλικό έλκος Ομαλός λειχήνας Φυματικό έλκος Ερυθηματώδης λύκος Χρόνια ερπητική βλάβη Συφιλιδικό έλκος Πεμφιγοειδές βλεννογόνων Πέμφιγα Μη-Hodgkin λέμφωμα Πυογόνο κοκκίωμα Νεκρωτική σιαλαδενομεταπλασία Λοιπά
ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η βασική θεραπεία του καρκίνου του στόματος είναι η χειρουργική εξαίρεση υποστηριζόμενη από ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία ή και ο συνδυασμός αυτών. Πολλές ελπίδες στηρίζουμε στις στοχευμένες θεραπείες με μονοκλωνικά αντισώματα, καθώς και βιολογικές θεραπείες (π.χ. αναστολή απόπτωσης, παρεμπόδιση νεοαγγειογένεσης, γενετικά κοκτέιλ που διεγείρουν το ανοσολογικό σύστημα, τεχνικές παρεμβάσεις που αποκαθιστούν το κατεστραμμένο ογκοπροστατευτικό γονίδιο Ρ53, που όμως αποτελούν μελλοντικούς στόχους)
ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΑΚΑΝΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΣΤΑΔΙΟ Στάδιο 5ετής επιβίωση % I 90-95 II 50-60 III 30-40 IV 10-15 Συνήθως η διάγνωση γίνεται στο στάδιο ΙΙΙ ή ΙV
ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Βάθος όγκου (>5mm χειρότερη πρόγνωση) Περινευρική και περιαγγειακή διήθηση Μυϊκή διήθηση Οστική διήθηση Περικαψική διασπορά
ΚΑΚΟΗΘΗ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΣΙΑΛΟΓΟΝΩΝ ΑΔΕΝΩΝ Βλεννοεπιδερμοειδές καρκίνωμα Κακόηθες πλειόμορφο αδένωμα Αδενοκαρκίνωμα
II. ΚΑΚΟΗΘΗ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΜΕΣΕΓΧΥΜΑΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ Ινοσάρκωμα Λειομυοσάρκωμα Οστεοσάρκωμα Αιμαγγειοενδοθηλίωμα Σάρκωμα Kaposi
ΙΙΙ. ΚΑΚΟΗΘΗ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ & ΛΕΜΦΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ Λέμφωμα Hodgin Διόγκωση τραχηλικού λεμφαδένα Μη Hodgin λέμφωμα Πολλαπλούνμυέλωμα Οξεία μυελογενήςλευχαιμία Χρόνια λεμφογενής λευχαιμία
ΙV. ΚΑΚΟΗΘΗ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΜΕΛΑΓΧΡΩΜΑΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ Πρώϊμο Κακόηθες Μελάνωμα Οζώδες με πολλαπλές βλάβες στα ούλα
V.ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΑ Μεταστατικό από μαστό Μεταστατικό από το ορθό Μεταστατικό από πνεύμονα
Οκτώ Βήματα που σώζουν ζωές 1. Βλάβη που επιμένει πάνω από 10 ημέρες θεωρείται δυνητικά ύποπτη για καρκίνο 2. Υψηλός δείκτης υποψίας για καρκίνο από τον μη ειδικό, Οδοντίατρο-Ιατρό 3. Όχι «τυφλές» θεραπείες χωρίς διάγνωση 4. Άμεση παραπομπή σε ειδικό Στοματολόγο 5. Κλινική αξιολόγηση από το Στοματολόγο 6. Άμεση διενέργεια βιοψίας 7. Γρήγορη παραπομπή σε Γναθοχειρουργό 8. Παρακολούθηση του ασθενούς κάθε 3 μήνες για 3 χρόνια και κάθε 6 μήνες για άλλα 2 χρόνια
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ Η πρώϊμη διάγνωση του καρκίνου του στόματος είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για γρήγορη επιτυχημένη θεραπεία, καλή πρόγνωση και ποιότητα ζωής Επιβίωση >90-95%
Ευχαριστώ τον Καθηγητή της Στοματολογίας Γιώργο Λάσκαρη που μου παραχώρησε υλικό για αυτή την παρουσίαση
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ Ελεάνα Στουφή
Μυρμηκιώδες καρκίνωμα
Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα
Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα
Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα