ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ 2000-2006 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2000 2006 NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006
2 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5: ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ ΙΣΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ ΣΤΗ ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
3 ΜΕΤΡΟ 5.3: Τοπικές πρωτοβουλίες απασχόλησης Α ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΟΥ ΚΩΔ. ΟΠΣ 3 ΚΠΣ 2000 2006 13 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 5 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Μείωση της ανεργίας και παροχή ίσων ευκαιριών στη γνώση και στις δεξιότητες 3 ΜΕΤΡΟ Τοπικές πρωτοβουλίες απασχόλησης ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΡΟ Όλοι οι Νομοί της Περιφέρειας Άνεργοι της Π.Κ.Μ. Ειδικές πληθυσμιακές ομάδες ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ 2000 2006 22 ΠΕΔΙΟ/Α ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Κοινωνική ένταξη (100%)
4 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΣΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΗ Δ.Δ. ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ Σε χιλ. ΕΥΡΩ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ % Σ.Κ. % Δ.Δ. % Σ.Κ. % Δ.Δ. Συνολικό Κόστος (Σ.Κ.) 21180,809 23,68 1,42 Δημόσια Δαπάνη (Δ.Δ.) 21180,809 23,68 23,68 1,42 1,72 Κοινοτική Συμμετοχή (ΕΚΤ) 16792,901 79,28% 18,78 18,78 1,12 1,37 Εθνική Δημόσια Δαπάνη 4387,908 20,72% 4,91 4,91 0,29 0,36 Ιδιωτική Συμμετοχή - - - Δανεισμός - - -
5 Β ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ/ΟΙ ΜΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ Συνοπτική παρουσίαση της υπάρχουσας κατάστασης Ο ρόλος των τοπικών θεσμών είναι σημαντικός στην ανάπτυξη μηχανισμών στήριξης της αναδιάρθρωσης της τοπικής οικονομίας, όπως μηχανισμών εκπαίδευσης και κατάρτισης, συμβουλευτικής στήριξης λειτουργούντων ή νεοϊδρυόμενων επιχειρήσεων και μεταφοράς της τεχνολογίας, μηχανισμών δικτύωσης των τοπικών παραγωγικών μονάδων, ώστε να αντιμετωπισθούν τυχόν προβλήματα περιθωριοποίησης της περιοχής. Διαμέσου των πρωτοβουλιών αυτών, οι δημόσιοι φορείς μπορούν να διευκολύνουν την αξιοποίηση νέων δυνατοτήτων απασχόλησης, να ενθαρρύνουν την καινοτομία, να διασφαλίσουν τη διάδοση πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων και να ενδυναμώσουν τον τοπικό οικονομικό ιστό. Οι ενέργειες οι οποίες θα προταθούν θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους την υπάρχουσα εξειδίκευση του τοπικού εργατικού δυναμικού. Τυχόν υπάρχουσα διάσταση μεταξύ των χαρακτηριστικών της προσφερόμενης εργασίας και των απαιτήσεων των δράσεων θα πρέπει να αντιμετωπισθεί είτε με προγράμματα κατάρτισης παράλληλα με την υλοποίηση, είτε με κατάρτιση η οποία θα ενσωματωθεί στη λειτουργία μετά το τέλος των έργων, ώστε εντέλει να εναρμονισθούν οι ανάγκες των επιχειρήσεων με τα χαρακτηριστικά του τοπικού εργατικού δυναμικού. Η αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης είναι δύσκολο να γίνει διότι δεν υπάρχουν στατιστικά δεδομένα σε τοπική κλίμακα. Υπάρχουν όμως περιοχές πόλεων στις πρωτεύουσες των Νομών που έχουν χαρακτηριστικά φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού στις οποίες θα εστιασθεί η προσπάθειά μας. Όσον αφορά τις ειδικές ομάδες θα ασχοληθούμε με τους Τσιγγάνους και τους Παλιννοστούντες σε τοπική κλίμακααπό την έρευνα που έχουμε κάνει έχουμε εντοπίσει ομάδες τσιγγάνων στον δήμο Σερρών, στο Μυριόφυτο του Νομού Κιλκίς, στον δήμο Νάουσας, στον δήμο Αγίου Παύλου και στον δήμο Αλεξάνδριας του Νομού Ημαθίας, στον δήμο Μενεμένη στο οικισμό Δενδροποτάμου, στον δήμο Εχεδώρου στο στρατόπεδο Γκόνου. Επίσης υπάρχει μικρή ομάδα μουσουλμάνων στον δήμο Σταυρούπολης. Σύμφωνα με την καταγραφή του δικτύου ΡΟΜ ο συνολικός αριθμός είναι 10.280 άτομα και κατά Νομό έχουμε την παρακάτω διασπορά : Νομός Θεσσαλονίκης 2.125 άτομα. Νομός Σερρών 2.325 άτομα. Νομός Πιερίας 80 άτομα. Νομός Κιλκίς 2.280 άτομα. Νομός Πέλλας 170 άτομα. Νομός Ημαθίας 3.300 άτομα.
6 Για τους Παλιννοστούντες σύμφωνα με την καταγραφή Της Γ.Γ. Παλιννοστούντων του ΥΜΑΘ έχουμε συνολικό πληθυσμό 78.959 άτομα και κατά Νομό την παρακάτω διασπορά : Νομός Θεσσαλονίκης 50.891 άτομα. Νομός Σερρών 6.053 άτομα. Νομός Πιερίας 6.025 άτομα. Νομός Κιλκίς 5.032 άτομα. Νομός Χαλκιδικής 4.811 άτομα. Νομός Πέλλας 3.256 άτομα. Νομός Ημαθίας 2.891 άτομα. Στον Νομό Θεσσαλονίκης έχουμε συγκέντρωση στο κέντρο της πόλης. Σύμφωνα με μελέτη η οποία έγινε το 1997 για λογαριασμό του Οργανισμού ρυθμιστικού στο Πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης, η διασπορά των Ομογενών στο ΠΣΘ ήταν και παραμένει ανεξέλεγκτη. Το τελευταίο ρεύμα προς την Ελλάδα χρονολογείται κυρίως από το 1987, με κορύφωμα τα έτη 1991-1993. Η πλειοψηφία των Ομογενών που ήρθαν με σκοπό τη μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα προέρχεται από τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες. Παραθέτουμε τα κυριότερα στοιχεία της έρευνας : Τόπος Προέλευσης Ο τόπος προέλευσης των Ομογενών είναι διαφορετικός. Οι περισσότεροι (65%) ήρθαν από τη Γεωργία, ενώ μόνο 5% από την Αρμενία και 2% από την Κιργιζία και άλλες περιοχές. Τόπος Κατοικίας στο ΠΣΘ Το 43.3 % των ομογενών κατοικεί στο Δήμο Θεσ/νίκης, ενώ 10% στους Δήμους Ευόσμου, Σταυρούπολης, Ελευθερίου Κορδελιού Επαγγέλματα Παρατηρείται μεγάλη συμμετοχή στην κατηγορία των εμπόρων - μικροπωλητών (ευνόητη, εφόσον τα στοιχεία προέρχονται από έρευνα, όπου τα ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν από μικροπωλητές σε λαϊκές αγορές), η οποία εκπροσωπεί την πλειοψηφία των Ομογενών με μόνη διαφοροποίηση το χρόνο άσκησης του επαγγέλματος του πωλητή. Αρκετοί Ομογενείς είναι εργάτες Δήμου ή άλλης κρατικής υπηρεσίας, καθώς και οικοδόμοι, άλλοι ιδιωτικοί υπάλληλοι, οδηγοί ταξί ή πούλμαν, συνοδοί ασθενοφόρων, νταντάδες, νηπιαγωγοί παιδικού σταθμού, οικιακοί βοηθοί, καθαριστές/στριες, εργάτες/τριες βιοτεχνίας ένδυσης, μοδίστρες, γαζώτριες, οδηγοί καντίνας, μάγειροι, σερβιτόροι, καθώς και συνταξιούχοι. Παιδεία - Επίπεδο Μόρφωσης Στο σύνολο των Ομογενών του ΠΣΘ που καταγράφηκαν, περίπου το 30% των ατόμων από 22 ετών και άνω είναι απόφοιτοι Πανεπιστημίου. Στην περίπτωση που η καταγραφή αφορά στον πληθυσμό από 20 ετών και άνω, οπότε περιλαμβάνει και τους απόφοιτους σχολών αντίστοιχων των ΤΕΙ στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό ανέρχεται περίπου στο 40%. Από τα διαθέσιμα στοιχεία ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις των ατόμων που δεν ολοκλήρωσαν τις βασικές σπουδές, δηλαδή δεν συνέχισαν τις σπουδές τους μετά την πρωτοβάθμια εκπαίδευσή τους.
7 Πρόκειται για τις λίγες περιπτώσεις των μεγάλων ηλικιών, δηλαδή εκείνων των ατόμων που συμπλήρωσαν τη σχολική τους παιδεία γράφοντας ιστορία μέσα από τις μετακινήσεις και τις εκτοπίσεις. Πολλοί έμειναν στην πρώην ΣΕ. Αναλυτική περιγραφή μέτρου Το μέτρο περιλαμβάνει 2 κύριες δράσεις : 1. Εξειδικευμένες παρεμβάσεις για ανέργους ή υποαπασχολούμενους σε υποβαθμισμένες περιοχές ή/ και σε τομείς που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα απασχόλησης. Οι δράσεις στοχεύουν στην προώθηση της τοπικής απασχόλησης και τη βελτίωση της απασχολησιμότητας με το συνδυασμό ενεργειών προσανατολισμού κατάρτισης, επανακατάρτισης, επιδότησης της απασχόληση και της αυτοαπαασχόλησης. 2. Εξειδικευμένες παρεμβάσεις βελτίωσης και αύξησης των ευκαιριών απασχόλησης για ειδικές πληθυσμιακές ομάδες σε τοπική κλίμακα. Οι πρωτοβουλίες αυτές θα δημιουργήσουν τις απαραίτητες συνθήκες για την κοινωνική ένταξη την προώθηση των ίσων ευκαιριών για όλους και την ενσωμάτωση των ειδικών πληθυσμιακών ομάδων στις τοπικές αγορές εργασίας. Στο πλαίσιο του Μέτρου δύνανται να υλοποιηθούν και οριζόντιες δράσεις προώθησης της απασχόλησης και ανάπτυξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Το Μέτρο επίσης περιλαμβάνει οριζόντες δράσεις στήριξης, δικτύωσης, ευαισθητοποίησης, διάχυσης και αναβάθμισης δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού για τα εγκεκριμένα Σχέδια. Στόχοι : Το μέτρο στοχεύει στην τοπική ανάπτυξη με τη βελτίωση και αύξηση της απασχόλησης σε περιοχές ή τομείς που αντιμετωπίζουν συνθήκες παραγωγικής αναδιάρθρωσης ή υποβάθμισης. Ιεράρχηση των αναγκών και προτεραιοτήτων του μέτρου και σημαντικότητα ως προς την επίτευξη του στόχου του μέτρου Θα δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη τοπικών ολοκληρωμένων προγραμμάτων σε υποβαθμισμένες περιοχές, ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες και τομείς που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα απασχόλησης, με σκοπό την κινητοποίηση των τοπικών φορέων στα θέματα της απασχόλησης. Συνοπτική περιγραφή κατηγοριών πράξεων και ενδεικτικές προβλεπόμενες πράξεις. Προβλέπονται οι παρακάτω κατηγορίες δράσεων : Κατάρτιση, προκατάρτιση. Επιδότηση απασχόλησης, απόκτηση εργασιακής εμπειρίας. Επιδότηση αυτοαπασχόλησης, και άλλες μορφές απασχόλησης. Συμβουλευτική, Δημοσιότητα, Ευαισθητοποίηση, Δικτύωση, Συνοδευτικές υποστηρικτικές υπηρεσίες. Ενδεικτικά οι προβλεπόμενοι τύποι παρεμβάσεων είναι :
8 Τοπικά Σχέδια δράσης για την Απασχόληση υποβαθμισμένων περιοχών Ολοκληρωμένα προγράμματα για ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες Ολοκληρωμένα προγράμματα σε τομείς που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα απασχόλησης. Ποσοτικοποίηση στόχων μέτρου Δείκτες Α. ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΕΚΡΟΩΝ) Ολοκληρωμένα Σχέδια Ενίσχυσης για τις ειδικές ομάδες στόχου (Τσιγγάνοι, παλιννοστούντες, ΑΜΕΑ, αποφυλακισμένοι κ.α.) (αρ.) Ολοκληρωμένα Σχέδια Ενίσχυσης για ανέργους και υποαπασχολούμενους (αρ.) ΤΙΜΗ ΒΑΣΗΣ ΣΤΟΧΟΣ 2003 ΣΤΟΧΟΣ 2006 94 --- 3 0 --- 18 Πλήθος άμεσα ωφελουμένων (αρ.) --- --- 2.150 Πλήθος άμεσα ωφελουμένων γυναικών (αρ.) Πλήθος δομών (δημιουργία Ιατροκοινωνικών) (αρ.) --- --- 1.300 --- --- 1 Πλήθος καταρτιζόμενων (αρ.) --- --- 1.200 Πλήθος καταρτιζόμενων γυναικών (αρ.) --- --- 720 Πλήθος ωφελούμενων από δράσεις προώθησης στην απασχόληση (αρ.) Πλήθος ωφελούμενων γυναικών από δράσεις προώθησης στην απασχόληση (αρ.) --- --- 1.900 --- --- 1.100 Β. ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ Μεικτές θέσεις απασχόλησης κατά την υλοποίηση του ΠΕΠ (ισοδύναμα ανθρωποέτη 12μηνης διάρκειας) --- --- 100 Πλήθος έμμεσα ωφελουμένων --- --- 35.000 Γ. ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Ποσοστό επωφελούμενων που τοποθετήθηκαν σε θέσεις απασχόλησης (%) --- --- 40%
9 Γ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: 5 ΜΕΤΡΟ: 3 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΡΟΥ ΑΝΑ ΕΤΟΣ (σε Ευρώ) ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΕΔΙΑ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Σύνολο Δημόσιας Δαπάνης Δ Η Μ Ο Σ Ι Α Δ Α Π Α Ν Η Κοινοτική Συμμετοχή Εθνική Δημόσια Δαπάνη Σύνολο ΕΤΠΑ ΕΚΤ ΕΓΤΠΕ-Π ΧΜΠΑ Σύνολο Κεντρική Περιφ/κή Τοπική Άλλη Ιδιώτες Ταμείο Συνοχής Λοιπά Δάνεια χρημ/τικά ΕΤΕ μέσα 1=2+13 2=3+8 3=4+5+6+7 4 5 6 7 8=9+10+11 9 10 11 12 13 14 15 16 2000 2001 22 2.248.931 2.248.931 1.686.698 1.686.698 562.233 562.233 2002 22 2.877.793 2.877.793 2.158.345 2.158.345 719.448 719.448 2003 22 3.016.501 3.016.501 2.262.376 2.262.376 754.125 754.125 2004 22 4.530.709 4.530.709 3.398.032 3.398.032 1.132.677 1.132.677 2005 22 4.877.700 4.877.700 3.658.275 3.658.275 1.219.425 1.219.425 2006 22 3.629.175 3.629.175 3.629.175 3.629.175 0 0 ΣΥΝΟΛΑ 21.180.809 21.180.809 16.792.901 16.792.901 4.387.908 4.387.908
10 Δ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Εξειδίκευση διαδικασιών, λειτουργιών, οργανωτικών προϋποθέσεων, κλπ. Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των Διαχειριστικών Αρχών Έχει εκδοθεί Οδηγός Σχεδιασμού για τις Τοπικές Πρωτοβουλίες Απασχόλησης των ΠΕΠ και έχει διανεμηθεί με το υπ αριθ. 110472/26-02-2004 έγγραφο του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. Κρίσιμες διαδρομές στην εφαρμογή συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών και διοικητικών προϋποθέσεων αποτελεσματικής εφαρμογής Έχει εκδοθεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση 112852/19-06-2002 για το Σύστημα Διαχείρισης, Αξιολόγησης, Παρακολούθησης Ελέγχου Διαδικασία Εφαρμογής των Ολοκληρωμένων Παρεμβάσεων στα πλαίσια του Μέτρου «Τοπικές Πρωτοβουλίες για την Απασχόληση» των ΠΕΠ κατά το Γ ΚΠΣ που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ. Προκύπτουσες ανάγκες Τεχνικής Βοήθειας για την εφαρμογή Είναι αναγκαίο στα πλαίσια της Τεχνικής Βοήθειας να δημιουργηθεί ένα δίκτυο τεχνικής υποστήριξης από την ΕΕΤΑΑ και τις ΤΕΔΚ των Νομών ή άλλο φορέα που θα παίζει τον ρόλο του Τεχνικού Συντονιστή. Επίσης, είναι απαραίτητη η μεταφορά τεχνογνωσίας μέσα από διακρατικές ανταλλαγές με χώρες όπου αυτή υπάρχει. Ε ΤΕΛΙΚΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ Οι Τελικοί δικαιούχοι του Μέτρου διαμορφώνονται όπως παρακάτω: Για τις δράσεις επιδότησης της απασχόλησης, της αυτοαπασχόλησης, της απόκτησης εργασιακής εμπειρίας και των νέων μορφών απασχόλησης τελικός δικαιούχος είναι ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ). Για τις δράσεις κατάρτισης, προκατάρτισης, συνοδευτικών υποστηρικτικών υπηρεσιών τελικός δικαιούχος είναι ο ΟΤΑ που ορίζεται στο κοινοπρακτικό συμφωνητικό της Ομάδας Συνεργαζομένων Φορέων. Για τα Ιατροκοινωνικά Κέντρα, τελικοί δικαιούχοι μπορεί να είναι οι επιχειρήσεις των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, (Ο.Τ.Α.) α και β βαθμού και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ), όπως ορίζονται στην ΚΥΑ 113956/02.01.02 / ΦΕΚ 1295 / Β / 4-10-2002. Για τις λοιπές δράσεις (συμβουλευτικής, δημοσιότητας, ευαισθητοποίησης, δικτύωσης) τελικοί δικαιούχοι δύνανται να είναι ΟΤΑ, φορείς παροχής συμβουλευτικών υποστηρικτικών ενεργειών, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, Επιχειρήσεις ΟΤΑ, Κοινωνικές οργανώσεις, Κοινωνικοί και επαγγελματικοί φορείς. ΣΤ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ Η επιδότηση των δράσεων απασχόλησης θα είναι σύμφωνη με τον Κανονισμό 2204/02.