Εκνικό Κζντρο Τεκμθρίωςθσ & Πλθροφόρθςθσ για τα Ναρκωτικά Ερευνθτικό Πανεπιςτθμιακό Ινςτιτοφτο Ψυχικισ Υγιεινισ Επιδθμιολογία - Φυλακζσ Τάςοσ Φωτίου Τομζασ Επιδθμιολογίασ ΕΚΤΕΠΝ / ΕΠΙΨΥ 4 θ Πανελλινια Συνάντθςθ AIDS & Ηπατίτιδεσ Στρογγυλό Τραπζηι: «Εξαρτθμζνοι ςτθν Ελλάδα το 2016» Παραςκευι 30 Σεπτεμβρίου 2016
ΧΡΗΣΕ ΤΨΗΛΟΤ ΚΙΝΔΤΝΟΤ
Εκτιμϊμενοσ αρικμόσ των χρθςτϊν υψθλοφ κινδφνου και των χρθςτϊν που κάνουν ενζςιμθ χριςθ (κεντρικι εκτίμθςθ και 95% διαςτιματα εμπιςτοςφνθσ, μζκοδοσ «πολλαπλϊν εγγραφϊν») 2015 Εγγραφζσ Κρυμμζνοσ πληθυςμόσ Εκτίμηςη του ςυνολικοφ πληθυςμοφ Ανά 1 000 άτομα πληθυςμοφ ηλικίασ 15-64 ετών Ν 95% ΔΕ Ν 95% ΔΕ Χρήςτεσ οπιοειδών 2 835 13 866 16 701 14 346-19 677 2,4 2,0-2,8 Ενζςιμοι χρήςτεσ* 958 3 977 5 397 4 225-7 129 0,8 0,6-1.0 * Ενζςιμη χρήςη οποιαςδήποτε ουςίασ ςτισ 30 τελευταίεσ ημζρεσ χόλιο: Στισ εκτιμιςεισ δεν περιλαμβάνονται τα άτομα που βρίςκονται ςε πρόγραμμα κεραπείασ ιδθ από τον προθγοφμενο χρόνο
Κοινωνικοδθμογραφικά χαρακτθριςτικά των χρθςτϊν υψθλοφ κινδφνου και των ενζςιμων χρθςτϊν χόλιο: Πλθκυςμοί ενζςιμων χρθςτϊν πικανά ςυγκεντρϊνονται ςε πόλεισ εκτόσ νομοφ Αττικισ, υποδεικνφοντασ τθν ανάγκθ για άμεςθ επζκταςθ των προγραμμάτων μείωςθσ τθσ βλάβθσ ςε όλθ τθν επικράτεια τθσ χϊρασ
Αναλογία χρθςτϊν υψθλοφ κινδφνου ανά 1 000 άτομα πλθκυςμοφ θλικίασ 15-64 ςτισ χϊρεσ τθσ Ευρϊπθσ Πθγι: ΕΚΠΝΤ 2016 χόλιο: Η Ελλάδα είναι από λίγεσ χϊρεσ που υπολογίηει τθν ζκταςθ τθσ προβλθματικισ χριςθσ ςε ετιςια βάςθ. Η μζκοδοσ των «πολλαπλϊν εγγραφϊν» είναι θ προτιμϊμενθ, αλλά οι χϊρεσ διαφζρουν ωσ προσ τθ μζκοδο και κυρίωσ τισ πθγζσ λιψθσ των δεδομζνων.
Εκτιμϊμενοσ αρικμόσ χρθςτϊν υψθλοφ κινδφνου και των χρθςτϊν που κάνουν ενζςιμθ χριςθ, 2005-2015 χόλιο: Δεδομζνου του μεγάλου εφρουσ του διαςτιματοσ εμπιςτοςφνθσ, δεν πρζπει να δοκεί ιδιαίτερθ ζμφαςθ ςτισ εκτιμιςεισ ενόσ μόνον ζτουσ.
ΑΙΣΗΕΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΣΟΜΑ ΠΟΤ ΑΙΣΟΤΝΣΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΠΡΩΣΗ ΦΟΡΑ ΤΜΠΕΡΙΦΟΡΕ ΤΨΗΛΟΤ ΚΙΝΔΤΝΟΤ
Αρικμόσ των χρθςτϊν που αιτοφνται κεραπεία και ποςοςτό α) χρθςτϊν που αιτοφνται για πρϊτθ φορά και β) χρθςτϊν με παρελκόν ζνταξθσ ςτθ κεραπεία χόλιο: Η τάςθ ςτισ αιτιςεισ επθρεάηεται, μεταξφ άλλων, τόςο από τθ διακεςιμότθτα των υπθρεςιϊν, όςο και από τθν ευκολία πρόςβαςθσ των χρθςτϊν ςε αυτζσ χόλιο: Η αφξθςθ του ποςοςτοφ των χρθςτϊν που αιτοφνται κεραπεία ενϊ ζχουν προςπακιςει κεραπεία και ςτο παρελκόν, δείχνει τθν κυριαρχία του φαινομζνου τθσ «περιςτρεφόμενθσ πφλθσ» ςτθ κεραπεία
υμπεριφορζσ υψθλοφ κινδφνου από τθ χριςθ ςτα άτομα που προςεγγίηουν τα κεραπευτικά προγράμματα χόλιο: Οι παρατθροφμενεσ τάςεισ αφοροφν ςτο ςφνολο των χρθςτϊν που προςεγγίηουν τισ υπθρεςίεσ ετθςίωσ. Συγκαλφπτουν ςυνεπϊσ διαφορετικζσ τάςεισ που ενδζχεται να χαρακτθρίηουν υποκατθγορίεσ χρθςτϊν (π.χ., νζουσ, με ςφντομο ιςτορικό ενζςιμθσ χριςθσ, κατοίκουσ Ακθνϊν κτλ)
HCV, HIV
Διαχρονικζσ τάςεισ ςτον επιπολαςμό του anti-hcv(+) ςτουσ ενζςιμουσ χριςτεσ που προςεγγίηουν τα προγράμματα κεραπείασ / μείωςθσ βλάβθσ ςτθν Ελλάδα 6 χϊρεσ με ποςοςτό >50% ςτθν Ευρϊπθ
Επιπολαςμόσ του anti-hcv(+) ςτουσ ενζςιμουσ χριςτεσ <25 ετϊν (αριςτερά) και με ιςτορικό ενζςιμθσ χριςθσ <2 ετϊν (δεξιά) ςτθν Ευρϊπθ
Διαχρονικζσ τάςεισ ςτον αρικμό και το ποςοςτό των νζων HIV διαγνϊςεων με πικανι κατθγορία μετάδοςθσ τθν ενζςιμθ χριςθ ουςιϊν (ΚΕΕΛΠΝΟ)
Διαχρονικζσ τάςεισ ςτον επιπολαςμό τθσ HIV λοίμωξθσ ςτουσ ενζςιμουσ χριςτεσ που προςεγγίηουν τισ υπθρεςίεσ απεξάρτθςθσ ςτθν Ελλάδα
Φυλακζσ
Κρατοφμενοι ςτθν Ελλάδα: ςφνολο και κρατοφμενοι για παραβάςεισ του νόμου Περί ναρκωτικϊν Στοιχεία: Υπουργείο Δικαιοςφνθσ χόλιο: Το 2015 οι ζγκλειςτοι για αδικιματα ςχετιηόμενα με τα ναρκωτικά αποτελοφςαν το ¼ των κρατουμζνων ςτισ ελλθνικζσ φυλακζσ υψθλό ποςοςτό ςυγκριτικά με τα ποςοςτά που καταγράφονται ςτθν Ευρϊπθ
Η κατάςταςθ ςτισ ελλθνικζσ φυλακζσ Στθν Ελλάδα το 2015: Ν 11 800 κρατοφμενοι, 24% για παράβαςθ του νόμου Περί Ναρκωτικϊν Πόςοι είναι HCV(+), HIV(+) HCV Πόςοι κάνουν ΧΡΗΗ ΟΤΙΩΝ & είναι HCV(+), HIV(+) HIV Πόςοι κάνουν ΧΡΗΗ ΤΨΗΛΟΤ ΚΙΝΔΤΝΟΤ, π.χ., θρωίνθσ & είναι HCV+, HIV+ HCV Πόςοι κάνουν ΕΝΕΙΜΗ ΧΡΗΗ ουςιϊν & είναι HCV+, HIV+ (n%) Πόςοι κάνουν ΚΟΙΝΗ ΧΡΗΗ ενζςιμου υλικοφ & είναι HCV+, HIV+ (n%) χόλιο: Οι ελλείψεισ ςε επιδθμιολογικά ςτοιχεία από τισ φυλακζσ οφείλονται, μεταξφ άλλων, και ςτθν άρνθςθ του ςυςτιματοσ να αποδεχκεί το γεγονόσ τθσ διακίνθςθσ ουςιϊν ςτουσ χϊρουσ εγκλειςμοφ
Χριςθ ουςιϊν και ενζςιμθ χριςθ κατά τον εγκλειςμό Στοιχεία μόνο για 9 από 30 χϊρεσ τθσ Ευρϊπθσ: χριςθ μεταξφ 5% (RO) ζωσ 42% (NO) ςε 5 χϊρεσ >25% 1995 (2 φυλακζς, Ν=544, χρήστες) 54% χριςθ, 24% ενζςιμθ και 22% κοινι χριςθ ςτθ φυλακι 58% anti-hcv(+) (81% ςτουσ ΧΕΝ) και 0,2% anti-hiv(+) (Malliori et al 1998) 1996 (10 φυλακζς, Ν=861, άνδρες) 20% ενζςιμθ και 17% κοινι χριςθ ςτθ φυλακι (Koulierakis et al 2000) τοιχεία από 13 χϊρεσ : ενζςιμθ χριςθ μεταξφ 1% (HU) και 31% (GE) 6 χϊρεσ >5%
Μονάδεσ και ςυμμετζχοντεσ ςε προγράμματα κεραπείασ ςτισ φυλακζσ
Χαρακτθριςτικά των ςυμμετεχόντων ςε προγράμματα κεραπείασ ςτισ φυλακζσ χόλιο: Η θρωίνθ αυξθμζνθ το 2015 εξαιτίασ τθσ ζναρξθσ του προγράμματοσ υποκατάςταςθσ ςτισ φυλακζσ Κορυδαλλοφ
5 κφρια ςθμεία 1. Ανακόπτεται το 2014-15 θ τάςθ μείωςθσ ςτον εκτιμϊμενο αρικμό των χρθςτϊν οπιοειδϊν που είχε παρατθρθκεί τθν περίοδο 2012-13 θ ενζςιμθ χριςθ εκτείνεται ςε περιοχζσ εκτόσ Αττικισ 2. Μειϊνεται ο αρικμόσ των αιτιςεων για κεραπεία και των αιτιςεων για πρϊτθ-φορά κεραπεία, αλλά εντείνεται το φαινόμενο τθσ ςυχνισ ειςόδου / εξόδου των χρθςτϊν ςτα προγράμματα 3. Βελτιϊνονται οι δείκτεσ τθσ πολλαπλισ χριςθσ, τθσ «ζνεςθσ» ωσ κφριο τρόπο χριςθσ και τθσ πρόςφατθσ ενζςιμθσ χριςθσ και κοινισ χριςθσ ςυρίγγων. Αυξάνεται θ πολλαπλι εξάρτθςθ και θ ςυννοςθρότθτα; 4. Σα επίπεδα τθσ HCV και HIV λοίμωξθσ παραμζνουν υψθλά ςτα άτομα που ειςζρχονται ςτθ κεραπεία, αλλά ανακόπτεται το 2015 θ ανοδικι τάςθ των προθγοφμενων ετϊν. Άγνωςτοσ ο επιπολαςμόσ τθσ HCV και HIV λοίμωξθσ ςτον υπό-κεραπεία πλθκυςμό. 5. Ελλιπισ εικόνα για τα επίπεδα χριςθσ, ςυμπεριφοράσ υψθλοφ κινδφνου και επιπολαςμοφ τθσ HCV και HIV λοίμωξθσ ςτισ φυλακζσ.
Ευχαριςτϊ! Ειδικζσ ευχαριςτίεσ ςτουσ Φορείσ κεραπείασ / μείωςθσ τθσ βλάβθσ τθσ χϊρασ για τθ διάκεςθ των ςτοιχείων τουσ ςτο ΕΚΤΕΠΝ και ςτουσ ςυναδζλφουσ ςτο ΕΚΤΕΠΝ για τθν προκαταρκτικι διαχείριςθ μζρουσ των ςτοιχείων που παρουςιάςτθκαν εδϊ. Αναφορζσ Fotiou, A., Kanavou, E., Antaraki, A., Richardson, C., Terzidou, M., Kokkevi, A. & Drug Related Infectious Diseases (DRID) Medical Doctors Group of OKANA. (2016).HCV/HIV coinfection among people who inject drugs and enter opioid substitution treatment in Greece: prevalence and correlates. Hepatology, Medicine and Policy. 1:9. doi: 10.1186/s41124-016-0017-5. Koulierakis, G., Gnardellis, C., Agrafiotis, D., & Power, K. G. (2000). HIV risk behaviour correlates among injecting drug users in Greek prisons. Addiction, 95(8), 1207-1216. Malliori, M., Sypsa, V., Psichogiou, M., Touloumi, G., Skoutelis, A., Tassopoulos, N.,... Stefanis, C. (1998). A survey of bloodborne viruses and associated risk behaviours in Greek prisons. Addiction, 93(2), 243-251. Ευρωπαϊκό Κζντρο Παρακολοφκθςθσ Ναρκωτικϊν και Τοξικομανίασ (2016), Ευρωπαϊκι ζκκεςθ για τα ναρκωτικά 2016: Τάςεισ και εξελίξεισ, Υπθρεςία Εκδόςεων τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ, Λουξεμβοφργο Φωτογραφίεσ: Google images