ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕ ΓΙΑ ΣΟΤ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΙΕ ΤΓΕΙΑ Τι είναι η Υγιεινή ηων Φεριών; Η Υγιεινι των Χεριϊν είναι θ «κακαριότθτα των χεριϊν» θ οποία πραγματοποιείται με: 1. Νερό και κοινό ςαποφνι 2. Νερό και ςαποφνι με αντιςθπτικι δράςθ 3. Άμεςθ εφαρμογι αντιςθπτικοφ ςε διάφορεσ μορφζσ Ποια είναι η αναγκαιόηηηα ηης εθαρμογής ηης; H Υγιεινι των Χεριϊν προςτατεφει τόςο τουσ αςκενείσ όςο και τουσ επαγγελματίεσ υγείασ από αποικιςμό και λοίμωξθ από πακογόνα που βρίςκονται ςτο νοςοκομειακό περιβάλλον. Τα χζρια των επαγγελματιϊν υγείασ αποτελοφν μζςο μεταφοράσ πακογόνων μικροοργανιςμϊν από αςκενι ςε αςκενι, από το περιβάλλον ςτον αςκενι και αντίςτροφα, αλλά και από το νοςοκομειακό περιβάλλον ςτον ίδιουσ τουσ επαγγελματίεσ υγείασ και ςτουσ οικείουσ του. Με τα χζρια τουσ επιμολφνουν το άψυχο περιβάλλον του νοςοκομείου εντόσ και εκτόσ του χϊρου νοςθλείασ των αςκενϊν (γραφεία, νοςθλευτικι ςτάςθ, κοινόχρθςτοι χϊροι κ.ά). Πού εθαρμόζεηαι; H Υγιεινι των Χεριϊν εφαρμόηεται οπουδιποτε αςκείται φροντίδα υγείασ. Πόηε εθαρμόζεηαι; Τα 5 βιματα τθσ Υγιεινισ των Χεριϊν είναι τα ακόλουκα: 1
Πώς εθαρμόζεηαι; 1 η μζθοδοσ: Πλφςιμο με νερό και ςαποφνι Πότε; Όταν τα χζρια μασ είναι εμφανϊσ λερωμζνα Όταν ζχουμε εκτεκεί ςε αςκενι με υποψία ι επιβεβαιωμζνθ λοίμωξθ από Clostridium difficile ι όταν θ μονάδα υγείασ που εργαηόμαςτε αντιμετωπίηει επιδθμία ι ενδθμία από το ςυγκεκριμζνο πακογόνο. Όταν ζχουμε εκτεκεί ςε αςκενι με υποψία ι επιβεβαιωμζνο διαρροϊκό ςφνδρομο από norovirus ι κατά τθ διάρκεια επιδθμίασ από το ςυγκεκριμζνο πακογόνο. Πριν το φαγθτό Μετά τθ χριςθ τουαλζτασ 2
Πώσ; Τεχνική πλυςίματοσ με νερό και ςαποφνι 2 η μζθοδοσ: Εφαρμογή αλκοολοφχου αντιςηπτικοφ Πότε; Σε όλεσ τισ άλλεσ περιπτϊςεισ εκτόσ από τισ ενδείξεισ που αφοροφν το πλφςιμο των χεριϊν. H χρήςη του αλκοολοφχου αντιςηπτικοφ αποτελεί την ενδεικνυόμενη μζθοδο για την εφαρμογή τησ Υγιεινήσ των Χεριών ςε όλεσ τισ κλινικζσ περιςτάςεισ διότι; Η δυνατότθτα τθσ άμεςθσ εφαρμογισ του αλκοολοφχου αντιςθπτικοφ αυξάνει ςθμαντικά τθν ςυμμόρφωςθ των επαγγελματικϊν υγείασ ςτθν Υγιεινι των Χεριϊν. Η δραςτικότθτά του ζναντι των νοςοκομειακϊν πακογόνων (βακτιρια, ιοί, μυκοβακτθρίδια, μφκθτεσ, εκτόσ των ςπορογόνων βακτθρίων) είναι ςθμαντικά ιςχυρότερθ λόγω τθσ αλκοόλθσ που περιζχει. Ο ςυνδυαςμόσ τθσ αλκοόλθσ με άλλεσ ουςίεσ με αντιμικροβιακι δράςθ όπωσ τθσ χλωρεξιδίνθσ αυξάνει τθν υπολειμματικι δράςθ του προϊόντοσ. Η εφαρμογι του αλκοολοφχου αντιςθπτικοφ είναι χρονικά ςυντομότερθ από ότι το πλφςιμο με νερό και ςαποφνι (20-30 sec vs 40-60 sec). Η εφαρμογι του αλκοολοφχου αντιςθπτικοφ είναι καλφτερα ανεκτι από τουσ επαγγελματίεσ υγείασ ςε ςχζςθ με το πλφςιμο με νερό και ςαποφνι που προκαλεί ςυχνά προβλιματα ξθροδερμίασ. 3
Πώσ; Τεχνική εφαρμογήσ αλκοολοφχου αντιςηπτικοφ 4
Ποια είναι η ζημαζία ηης εθαρμογής ηης Υγιεινής ηων Φεριών ζηον έλεγτο ηης διαζποράς ηων πολσανθεκηικών παθογόνων; Η πλειονότθτα των αποικιςμζνων αςκενϊν με πολυανκεκτικά βακτιρια κατά τθν ειςαγωγι τουσ ςτο νοςοκομείο είναι αςυμπτωματικοί φορείσ, οι οποίοι δεν ζχουν διαγνωςτεί ι δεν είναι διακζςιμθ θ πλθροφορία του αποικιςμοφ τουσ. Η Υγιεινι των Χεριϊν και οι βαςικζσ προφυλάξεισ είναι τα μόνα μζτρα που διακζτουμε για τον ζλεγχο τθσ διαςποράσ των ανκεκτικϊν πακογόνων ςτο νοςοκομειακό περιβάλλον από τουσ αςυμπτωματικοφσ φορείσ. Ειδικά, εάν δεν εφαρμόηεται από το νοςοκομείο ςυςτθματικι επιτιρθςθ αποικιςμϊν θ διάγνωςθ των φορζων μπορεί να κακυςτεριςει ςθμαντικά ι και να μθν γίνει κατά τθ διάρκεια τθσ νοςθλείασ τουσ. Ο ζλεγχοσ τθσ διαςποράσ των πολυανκεκτικϊν πακογόνων απαιτεί ειδικά μζτρα πρόλθψθσ και ελζγχου (προφυλάξεισ επαφισ) με τθν Υγιεινι των Χεριϊν να αποτελεί βαςικό ςυςτατικό τουσ. Η βιβλιογραφικι αναςκόπθςθ που πραγματοποιικθκε από τον ΠΟΥ (http://www.who.int/gpsc/5may/mdro_literature-review.pdf ), ζδειξε ότι όταν θ Υγιεινι των Χεριϊν είναι το κφριο μζτρο πρόλθψθσ ο ζλεγχοσ τθσ διαςποράσ είναι αποτελεςματικόσ κυρίωσ για ςτελζχθ MRSA. Παρόλα αυτά θ εφαρμογι των προφυλάξεων επαφισ είναι αποτελεςματικι μόνο και εφόςον εφαρμόηεται επαρκϊσ θ Υγιεινι των Χεριϊν. 5
Ποια είναι η ζτέζη ηης Υγιεινής ηων Φεριών και ηης τρήζης ηων γανηιών; Τα γάντια είναι ο εχκρόσ τθσ ΥΧ όταν δεν τθν εφαρμόηουμε πριν και μετά τθ χριςθ τουσ. Η πραγματικότθτα είναι ότι με τθν χριςθ των γαντιϊν αιςκανόμαςτε αςφαλείσ και ότι τα χζρια μασ παρζμειναν κακαρά μετά από τουσ χειριςμοφσ που πραγματοποιιςαμε. Τα χζρια μασ αποικίηονται με μικροοργανιςμοφσ από το περιβάλλον και κατ επζκταςθ μπορεί κατά τθν εφαρμογι τουσ να επιμολυνκοφν. Γι' αυτό, πρζπει να εφαρμόηουμε τθν ΥΧ πριν τθν χριςθ των γαντιϊν. Κατά τθ διάρκεια τθσ φροντίδασ του αςκενοφσ τα γάντια επιμολφνονται και κατά τθν απόρριψι τουσ μπορεί αντίςτοιχα να επιμολφνουμε τα χζρια μασ. Γι' αυτό πρζπει να εφαρμόηουμε τθν ΥΧ μετά τθν απόρριψθ των γαντιϊν. Αλλάξτε τα γάντια από αςκενι ςε αςκενι Αλλάξτε γάντια από ςθπτικι ςε άςθπτθ περιοχι Αλλάξτε γάντια όταν αυτά ζχουν υποςτεί εμφανι φκορά Τα γάντια ζχουν ςυγκεκριμζνεσ ενδείξεισ χριςθσ και δεν υποκακιςτοφν τθν Υγιεινι των Χεριϊν. 6
Δέρμα- Νύτια Κοζμήμαηα Σθμαντικά μζτρα για τθν αποφυγι τθσ ξθροδερμίασ και των δερματικϊν αντιδράςεων από τθν εφαρμογι τθσ Υγιεινισ των Χεριϊν είναι : θ επιλογι κατάλλθλων προϊόντων και όςο γίνεται πιο ανεκτϊν από τουσ επαγγελματίεσ υγείασ μθν πλζνετε ςυςτθματικά τα χζρια ςασ με νερό και ςαποφνι πριν τθ χριςθ αντιςθπτικοφ, γιατί θ πικανότθτα εμφάνιςθσ δερματίτιδασ είναι μεγάλθ. θ χριςθ πάντοτε κρφου νεροφ για το πλφςιμο των χεριϊν. Η χριςθ ηεςτοφ νεροφ και ςαπουνιοφ και ιδιαίτερα αυτϊν που περιζχουν αντιμικροβιακά ςυςτατικά ξθραίνει και καταςτρζφει το δζρμα και δεν ζχει απολφτωσ καμία επιπλζον δράςθ ζναντι του μικροβιακοφ φορτίου. μθ χρθςιμοποιείτε γάντια ςε βρεγμζνα χζρια μετά τθν εφαρμογι τθσ Υγιεινισ των Χεριϊν. Αφιςτε τα χζρια ςασ να ςτεγνϊςουν. χρθςιμοποιείςτε κρζμεσ- αλοιφζσ περιποίθςθσ του δζρματοσ των χεριϊν ςασ για να προλάβετε κυρίωσ τθν ξθροδερμία αλλά και άλλεσ δερματολογικζσ αντιδράςεισ που προκαλοφνται από το πλφςιμο με νερό και ςαποφνι αλλά και από τθ χριςθ των αντιςθπτικϊν. Τα ςκευάςματα αυτά φροντίςτε να είναι ςυμβατά με τα αντιςθπτικά που χρθςιμοποιείτε ςτο νοςοκομείο ςασ (ςυμβουλευτείτε τθν Επιτροπι Νοςοκομειακϊν Λοιμϊξεων του νοςοκομείου ςασ). Σθμαντικά ςθμεία ςχετικά με τα νφχια και τα κοςμιματα που πρζπει να ζχουμε υπόψθ: Τα βακτιρια μποροφν να επιβιϊςουν κάτω από τα τεχνθτά νφχια πριν και μετά τθν εφαρμογι τθσ Υγιεινισ των Χεριϊν. Γι αυτό το λόγο, δεν ςυςτινεται οι επαγγελματίεσ υγείασ να φζρουν τεχνθτά νφχια και ειδικά όταν αυτοί αναλαμβάνουν τθν φροντίδα βαρζωσ παςχόντων αςκενϊν ςε ειδικά τμιματα νοςθλείασ. Φροντίςτε τα νφχια ςασ να ζχουν μικοσ μικρότερο από 0,6cm (< ¼ ίντςασ) Μελζτεσ ζχουν δείξει ότι θ δερματικι περιοχι κάτω από τα δακτυλίδια αποικίηεται από περιςςότερα βακτιρια από τισ αντίςτοιχεσ περιοχζσ που δεν φζρουν δακτυλίδια. Προςτατεφςτε τα χζρια ςασ. Αποφφγετε τθ χριςθ τεχνθτϊν νυχιϊν και κοςμθμάτων 7