Καρκινογένεση σε διάφορα όργανα ως συνέπεια HPV λοίμωξης: Πέος

Καρκινογένεση σε διάφορα όργανα ως συνέπεια HPV λοίμωξης: Πέος Κων/νος Χατζημουρατίδης Επίκουρος Καθηγητής Ουρολογίας Β Ουρολογική Κλινική ΑΠΘ

Δήλωση συμφερόντων Ṵ Ṧ ά Ṧ Ṵ, έ π Ṵ Ά π Ṵ έ Ṵ - Ί έ π ή Ṵ Amgen, Astellas, Ferring, Jannsen-Cilag, GSK, Pharmaserve-Lilly, Merck Amgen, Jannsen-Cilag, GSK, Menarini, Pharmaserve-Lilly, Vivus Ṵ Ṵ

Επιδημιολογικά δεδομένα Ο καρκίνος του πέους αποτελεί το 0,4 0,6% των κακοήθων νεοπλασμάτων στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη Φτάνει το 10% σε ορισμένες χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Νοτίου Αμερικής Η επίπτωση του κορυφώνεται στην τρίτη ηλικία αλλά δεν είναι απίθανη σε νεώτερους άντρες: 22% των διαγνώσεων < 40 ετών 7% των διαγνώσεων < 30 ετών Vatanasapt V et al. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 1995;4:475-483

Μεταβάλλεται η επίπτωση του; Δεν καταγράφεται εμφανής μεταβολή της επίπτωσης Μεταβολή: Baldur-Felskov B, et al. Cancer Causes 0,9% Control 2012;23:273-

Η επίπτωση των διηθητικών όγκων είναι σταθερή ενώ των μη διηθητικών (in-situ) μικρή αύξηση 0.1 0.3 Graafland NM et al. Int J Cancer 2011;128:426-

1640 νέα περιστατικά καρκίνου του πέους αναμένονται το 2014 στις ΗΠΑ (0,2%) 855220 νέα περιστατικά καρκίνου στους άντρες http://www.cancer.org/acs/groups/content/@research/documents/document/acspc-041770.pdf

Maden C et al. J Natl Cancer Inst 1993;85:19-24 Misra S et al. Lancet Oncol 2004;5:240-247 Stern RS. N Engl J Med 1990;322:1093-1097 Depasquale I et al. BJU Int 2000;86:459-465 Παράγοντες κινδύνου Απουσία περιτομής / φίμωση Κακή τοπική υγιεινή Πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι HPV Κάπνισμα Τραυματισμός πέους Σκληροατροφικός λειχήνας Υπεριώδης ακτινοβολία των γεννητικών οργάνων με ή χωρίς μεθοξαλένη (αντιμετώπιση ψωρίασης)

Διάγνωση Βασίζεται στην επισκόπηση! Στο 50 70% των περιπτώσεων αφορά τη βάλανο, την ακροποσθία και τη στεφανιαία αύλακα Μακροσκοπική εμφάνιση: Μάζα ή όζος: 47%?λκος: 35% Φλεγμονώδης βλάβη: 17% Τυχαία διάγνωση μετά περιτομή: 0,7% Ιδιαίτερη προσοχή όταν υπάρχει φίμωση! Hernandez BY et al. Cancer 2008;113:2883-2891 Crispen PL et al. Urol Clin North Am

Η διάγνωση συχνά καθυστερεί Οι ασθενείς αποφεύγουν την ιατρική εξέταση λόγω ντροπής Πολλές φορές οι βλάβες αντιμετωπίζονται ως απλές δερματικές παθήσεις Χρόνος μέχρι τη διάγνωση: Εντός 6 μηνών: 48,3% Μετά 6 12 μήνες: 21% > 1 έτος: 30,7% Η βιοψία κάθε ύποπτης βλάβης δεν πρέπει να καθυστερεί Narayana AS et al. Cancer 1982;49:2185-

Ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πέους Penile Intraepithelial Neoplasia (PIN) Βαθμός Αντιστοιχία δυσπλασίας PIN I <πια δυσπλασία - PIN II Μέτρια δυσπλασία Βλατίδες Bowen PIN III Διηθητικός καρκίνος Σοβαρή δυσπλασία Ερυθροπλασία του Querat Νόσος του Bowen Μέση ηλικία εμφάνισης 35,8 56,1 - - 65,3 Crispen PL et al. Urol Clin North Am 2010;37:335-

Ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πέους Ηλικία στη διάγνωση Εντόπιση Βλατίδες Bowen Ερυθροπλασία του Querat Νόσος του Bowen < 40 > 40 > 40 Πόσθη, Ακροποσθία, Βάλανος Βάλανος, Ακροποσθία Τριχωτό δέρμα Μέγεθος 2 10 mm 10 15 mm 10 15 mm Μακροσκοπική εμφάνιση Πολλαπλές, καλά αφοριζόμενες καφεοειδείς, ροζ ή ερυθρές θηλωματώδεις βλατίδες ή πλάκες Μια ή περισσότερες ελαφρά επηρμένες ερυθρές πλάκες Μονήρης ερυθρωπή βλάβη με λέπια ή ελαφρώς μελαγχρωματική πλάκα Κακοήθης εξέλιξη <1% 10 20% 10 20% Crispen PL et al. Urol Clin North Am 2010;37:335-

Ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πέους Βλατίδε ς Bowen Ερυθροπλασί α του Queyrat Νόσο ς Bowen

Crispen PL et al. Urol Clin North Am 2010;37:335-342 Bleeker MC et al. World J Urol 2009;27:141-150 Buechner SA. BJU Int 2002;90:498-506!γκος Buschke-Löwenstein Σχέση με HPV 6 και 11 Προτείνεται ο διαχωρισμός του από το μυρμηκιώδες καρκίνωμα Επεκτείνεται τοπικά και καταστρέφει τις ανατομικές δομές Ιστολογική απόδειξη κακοήθους εξαλλαγής στο 56% Δε δίνει μεταστάσεις

Pietrzak P et al. BJU Int 2006;98:74-76 Powell J et al. Br J Dermatol 2001;145:85-89 Nasca MR et al. J Am Acad Dermatol 1999;41:911-914 Σκληροατροφικός λειχήνας Επιπολασμός: 1/300 1/1000 άντρες 6γνωστη αιτιολογία Συνυπάρχει με καρκίνο στο 28 50% Εμφάνιση καρκίνου στο 6% των ασθενών (10 23 έτη μετά)

Δερματικό κέρας του πέους Σχέση με HPV 16 Μπορεί να συνυπάρχουν κονδυλώματα, δερματικές κηλίδες ή τραύμα Υποκείμενη κακοήθης βλάβη στο 1/3 των περιπτώσεων Nayyar R et al. J Postgrad Med 2009;55:287 Solivan GA et al. J Am Acad Dermatol 1990;23:969-

Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα

HPV και καρκίνος πέους Ο HPV ανιχνεύεται στο 70 100% των αντρών με ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πέους Ο HPV ανιχνεύεται στο 40 60% των διηθητικών καρκίνων του πέους Ο HPV 16 αφορά την πλειοψηφία αυτών Οι μέθοδοι ανίχνευσης του HPV διαφέρουν σημαντικά στις διάφορες μελέτες Horenblas S et al. Scand J Urol Nephrol Suppl 2000:187-188

Rubin MA, et al. Am J Pathol 2001;159:1211-1218 Miralles-Guri C, et al. J Clin Pathol 2009;62:870- Επιπολασμός του HPV Ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πέους Ανίχνευση HPV 90% HPV 16 40,7% HPV 6 22,2% HPV 52 14,8% HPV 11 3,7% HPV 18 0% Διηθητικός καρκίνος του πέους Ανίχνευση HPV 46,9% HPV 16 60,2% HPV 18 13,3% HPV 6 8,1% HPV 11 8,1% HPV 31 1,2%

Υπάρχει σχέση μεταξύ HPV και καρκίνου του πέους; Δεν αποτελεί το μόνο αίτιο καρκίνου του πέους Yπάρχουν δύο διαφορετικοί μοριακοί μηχανισμοί παθογένεσης του καρκίνου του πέους: HPV σχετιζόμενος Μη HPV σχετιζόμενος Bleeker MCG et al. World J Urol 2009;27:141-150

Bleeker MC et al. World J Urol 2009;27:141-150 Gregoire L et al. J Natl Cancer Inst 1995;87:1705-1709 Flaherty A, et al. Urol Oncol 2014;32:53 e51-58 Ποιοι ιστολογικοί τύποι καρκίνου είναι HPV σχετιζόμενοι; Βασαλοειδές: 70-80% Κονδυλωματώδεις τύποι: 45 55% Κλασικός κερατινοποιημένος τύπος: 11% Μυρμηκιώδες καρκίνωμα: 0%

Ο HPV ως προγνωστικός παράγοντας Οι ασθενείς με HPV+ είχαν: μικρότερη λεμφαγγειακή διήθηση από νεοπλασματικά κύτταρα (p=0,007) παρόμοιες λεμφαδενικές μεταστάσεις (p=0,386) πιο συχνά όγκους grade 1 (p=0,056) 100 80 60 40 20 0 69.1 68.4 020 40 60 80 100 69.1 p=0.83 68.4 Bezerra AL, et al. Cancer 2001;91:2315-

Καλύτερη επιβίωση σε ασθενείς με καρκίνο πέους και HPV+; 100 93 78 p=0.03 80 60 40 20 0 93 78 020 40 60 80 100 Lont AP, et al. Int J Cancer 2006;119:1078-

Μπορούμε να μιλήσουμε για πρόληψη; Η αντιμετώπιση της φίμωσης και η καλή τοπική υγιεινή είναι τα κυριότερα βήματα Η χρήση προφυλακτικού μπορεί να μειώσει την εμφάνιση του καρκίνου και των προκαρκινικών βλαβών Madsen BS et al. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2008;17:2683-

!χει θέση το εμβόλιο στους άντρες; Η απάντηση δεν είναι γνωστή μέχρι σήμερα Το τετραδύναμο εμβόλιο (Gardasil ) έχει εγκριθεί στους άντρες και στις ηλικίες 9 26 για την πρόληψη του καρκίνου του πρωκτού, της ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας του πρωκτού και των κονδυλωμάτων Hsueh PR. J Microbiol Immunol Infect 2009;42:101-106

90,4% μείωση των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων Giuliano AR, et al. N Engl J Med 2011;364:401-

Δεν υπάρχουν δεδομένα για την πρόληψη του καρκίνου του πέους Shabbir M, et al. Ther Adv Urol 2013;5:161-

Συμπεράσματα Ο καρκίνος του πέους είναι πολύ εύκολο να διαγνωστεί σε πρώιμα στάδια καθώς βασίζεται στην κλινική εξέταση Η βιοψία είναι απαραίτητη σε κάθε ύποπτη βλάβη του πέους Ο HPV σαφώς σχετίζεται με τον καρκίνο του πέους Το κύριο ερώτημα είναι η θέση του εμβολίου στην πρόληψη του