Διλήμματα στον προστατικό καρκίνο. Γεράσιμος Αλιβιζάτος Διευθυντής Γ Ουρολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ

Transcript

1 Διλήμματα στον προστατικό καρκίνο Γεράσιμος Αλιβιζάτος Διευθυντής Γ Ουρολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ

2 Επιδημιολογικά στοιχεία Ο προστατικός καρκίνος είναι ο συχνότερος, από διαγνωστικής πλευράς καρκίνος, στην Ευρώπη, στην Αμερική στην Αυστραλία Είναι από ογκολογικής πλευράς η πρώτη αιτία θανάτου στην Σουηδία, η δεύτερη αιτία θανάτου στις ΗΠΑ και η τρίτη αιτία θανάτου στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στην Ευρώπη υπάρχουν νέες διαγνώσεις κάθε χρόνο και θάνατοι

3 Οικονομικά μεγέθη Το 2009 στις ΗΠΑ ξοδεύτηκαν 2.5 τρις για θέματα υγείας και από αυτά 11,9 δισ. για τον καρκίνο του προστάτη Το κόστος αυτό αυξάνεται δραματικά με την καθιέρωση νέων απεικονιστικών μεθόδων (MRI, PET), νέων χειρουργικών τεχνικών (davinci robot) και νέων ανοσοθεραπειών (Sipuleucel-T)

4 Πρώιμος εντοπισμός (screening) Πρόσφατη μελέτη (US Preventive Task Force) αμφισβητεί την διαδικασία του screening καθότι δεν αποδείχθηκε ( μελέτες PLCO, ERSPC) ότι με το screening μειώνεται η θνησιμότητα και θνητότητα στον γενικό πληθυσμό Chou et al., Annals Intern Med, June 2011

5 Βασικό πρόβλημα με τον προστατικό καρκίνο Υπάρχουν μορφές καρκίνου που χρειάζονται άμεση θεραπεία (tigers) και οι καρκίνοι που εξελίσσονται πολύ αργά (pussycats) που είναι και η μεγάλη πλειοψηφία. Η σύγχρονη μοριακή βιολογία προσπαθεί να ξεκαθαρίσει τις δύο αυτές κατηγορίες χωρίς όμως με μεγάλη επιτυχία αυτή την στιγμή Άρα υπάρχει υπερδιάγνωση και υπερθεραπεία

6 Διάγνωση- ΔΕΠ μόνο στο 18% των περιπτώσεων η διάγνωση γίνεται με την ΔΕΠ ύποπτη ΔΕΠ και τιμή PSA 2ng/ml έχει θετική διαγνωστική αξία 5-30% Αμφισβητείται η χρησιμότητα της σε τιμές κάτω από 2ng/ml

7 Διάγνωση-PSA Δεν υπάρχει τιμή που να εγγυάται την απουσία Πρ.κ Όσο αυξάνεται η τιμή αυξάνεται και η πιθανότητα διάγνωσης προστατικού καρκίνου Σε τιμές <2ng/ml η πλειοψηφία των καρκίνων είναι κλινικά μη σημαντικοί καρκίνοι υπάρχουν όμως και λίγες περιπτώσεις επιθετικών(>gleason 7) μορφών.

8 Διάγνωση-βιοψία Πόσα κομμάτια πρέπει να πάρουμε (12;) Με περισσότερα κομμάτια βρίσκουμε περισσότερες περιπτώσεις αλλά και περισσότερους πιθανώς κλινικά μη σημαντικούς καρκίνους Πρώτη βιοψία αρνητική, PSA αυξημένο, πότε θα γίνει δεύτερη βιοψία;

9 Σταδιοποίηση TRUS η MRI για καλύτερη τοπική σταδιοποίηση; CT και bone scan χρειάζονται για ασθενείς με PSA<10ng/ml και Gleason score<6 PET μπορεί να βοηθήσει;

10 Θεραπεία τοπικά εντοπισμένου καρκίνου Απλή παρακολούθηση, σε ποιους και με ποιο είναι το σωστό πρωτόκολλο παρακολούθησης; Ριζική προστατεκτομή η τοπική ακτινοβολία (βραχυθεραπεία, εξωτερική ακτινοβολία) Ανοικτή επέμβαση η ρομποτική τεχνική;

11 Ριζική προστατεκτομή Timothy J. Wilt, M.D., M.P.H., Michael K. Brawer, M.D., et al, for the Prostate Cancer Intervention versus Observation Trial (PIVOT) Study Group. Radical Prostatectomy versus Observation for Localized Prostate Cancer. N Engl J Med 2012;367:

12 Ρομποτική ριζική προστατεκτομή Fake innovation or the real deal? P.Albertsen Eur Urol Sept 2012 Προσοχή στις πληροφορίες του internet Σωστή ενημέρωση για τα πραγματικά πλεονεκτήματα Κόστος;;;

13 Θεραπεία βιοχημικής υποτροπής Ποια είναι τιμή του PSA που θα αποφασίσει ο ουρολόγος την έναρξη συμπληρωματικής θεραπείας (ακτινοβολία-ορμονική θεραπεία) ; S. Boorjian et al, Eur Urol 2011 Long term risk of clinical progression after biochemical recurrence following radical prostatectomy.

14 Θεραπεία μεταστατικής νόσου Άμεση έναρξη ορμονικής θεραπείας η αναμονή μέχρι να εμφανισθούν κλινικά συμπτώματα; Sipuleucel-T, νέα ανοσοθεραπεία αυξάνει την επιβίωση για 6-8 μήνες, με κόστος $/ανά ασθενή για 3 δόσεις.

15 Θεραπεία ορμονοάντοχου καρκίνου Χημειοθεραπεία Με ποια τιμή PSA; Σε ποιους ασθενείς

16 Συμπεράσματα Επειδή δεν υπάρχουν ξεκάθαρες απαντήσεις σε όλα αυτά ερωτήματα η δουλεία του ουρολόγου είναι πολύ ενδιαφέρουσα γιατί πρέπει σε κάθε άρρωστο να ψάξει να βρει ποια είναι η καλύτερη πορεία από την απόφαση για την μέτρηση του PSA μέχρι την επιλογή της θεραπείας. Δεν υπάρχουν απόλυτες συνταγές για όλους τους ασθενείς