Δπεηζόδηα Απώιεηαο Σπλείδεζεο ΕΡΤΦΘΛΗ ΥΑΣΖΗΑΓΓΕΛΑΚΗ Αλαπι. Καζεγήηξηα Παζνινγίαο Β Πξνπαηδεπηηθή Παζνινγηθή Κιηληθή Παλεπηζηεκίνπ Αζελώλ Παλεπηζηεκηαθό ΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ
Απώιεηα πλείδεζεο Ωο ζπγθνπηηθό επεηζόδην (ή ζπγθνπηηθή θξίζε ή απιά ζπγθνπή) νξίδεηαη ε αηθλίδηα θαη πξνζσξηλή απώιεηα ηεο ζπλείδεζεο, ζπλνδεπόκελε από απώιεηα ηνπ νξζνζηαηηθνύ ηόλνπ θαη από απηόκαηε αλάλεςε ρσξίο ηελ αλάγθε ειεθηξηθήο ή θαξκαθεπηηθήο θαξδηναλάηαμεο. Δίλαη κία θαηάζηαζε θαηά ηελ νπνία έρνπλ αλαζηαιεί όιεο νη λνεηηθέο ιεηηνπξγίεο κε ηηο νπνίεο ην άηνκν αληηιακβάλεηαη ηνλ εαπηό ηνπ θαη ην πεξηβάιινλ.
Απώιεηα πλείδεζεο Σπληζηά ζπρλό ζύκπησκα θαη επζύλεηαη γηα ην 1%-6% ησλ εηζαγσγώλ ζηα λνζνθνκεία θαζώο θαη γηα ην 3% ησλ επηζθέςεσλ ζηα ηκήκαηα επεηγόλησλ πεξηζηαηηθώλ. Η απώιεηα ζπλείδεζεο είλαη γεληθά ζπρλή ζηνπο λεαξνύο πγηείο ελήιηθεο θαη ζπρλό θαη ππνηξνπηάδνλ ζύκπησκα ζηνπο ειηθησκέλνπο. Σηνπο αζζελείο κε ζπγθνπηηθό επεηζόδην θαξδηαθήο αηηηνινγίαο, ν ζάλαηνο (εάλ ζπκβεί) ζηηο πεξηζζόηεξεο πεξηπηώζεηο είλαη αηθλίδηνο. Δπνκέλσο, ζε απηνύο ηνπο αζζελείο είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο λα αλαγλσξίδεηαη ην θαξδηαθό ππόζηξσκα ηνπ ζπγθνπηηθνύ επεηζνδίνπ θαη λα εθαξκόδεηαη ε θαηάιιειε ζεξαπεία.
Απώιεηα πλείδεζεο Αλάινγα κε ηνλ ρξόλν πνπ δηαξθεί δηαθξίλεηαη ζε : Παξνδηθή Απώιεηα Σπλείδεζεο ( δηάξθεηα ιίγσλ ιεπηώλ) Παξαηεηακέλε απώιεηα ζπλείδεζεο (ΚΩΜΑ)
ΑΘΣΘΑ (1): Παποδική Απώλεια Σςνείδηζηρ Επηιεπηηθή Κξίζε πγθνπηηθό Επεηζόδην( νθείιεηαη ζε κεησκέλε παξνρή αίκαηνο ζηνλ εγθέθαιν ή ζε ειαηησκέλε πίεζε δηεζήζεσο ηνπ αίκαηνο ζηα εγθεθαιηθά αγγεία ) - Αγγεηνθηλεηηθήο θύζεσο (παξαζπκπαζεηηθνηνλία,νξζνζηαηηθή ππόηαζε) - Καξδηνγελήο πγθνπηηθή Κξίζε (αξξπζκίεο, ζ.adams-stokes, βαιβηδνπάζεηεο, εθηεηακέλν έκθξαγκα)
ΑΘΣΘΑ (2): Παποδική Απώλεια Σςνείδηζηρ Παζήζεηο πλεπκνληθώλ αγγείσλ (πλεπκνληθή εκβνιή, ρξόληα πλεπκνληθή ππέξηαζε) Παζήζεηο εγθεθαιηθώλ αγγείσλ (ζπνλδπινβαζηθήο αξηεξίαο, θαξσηίδαο, ζύλδξνκν ππνθινπήο ππνθιείδηαο) Μεηαβνιηθέο εγθεθαιηθέο δηαηαξαρέο (ππνμία, αλαηκία, ππνγιπθαηκία, ππεξαεξηζκόο)
ΑΘΣΘΑ (3): Παξνδηθή Απώιεηα Σπλείδεζεο Σύλδξνκν Καξσηηδηθνύ θόιπνπ Σπγθνπή από βήρα - Έσοςμε αύξηζη ηηρ ενδοθωπακικήρ πίεζηρ μεηά από επίμονο βήσα. Αςηό ζςνεπάγεηαι ζε μειωμένη αιμαηική επιζηποθή ζηην καπδιά και καηά ζςνέπεια μειωμένο όγκο παλμών και εγκεθαλική ιζσαιμία Σπγθνπή θαηά ηελ νύξεζε Φάξκαθα
ΑΘΣΘΑ (4): Παποδική Απώλεια Δπεηζόδηα πηώζεο Ναξθνιεςία Υζηεξηθή θξίζε Σςνείδηζηρ - Σςνήθωρλείποςν ηα ππόδπομα ζςμπηώμαηα ηηρ λιποθςμικήρ κπίζηρ - Η διάπκεια ηηρ είναι ηιρ πεπιζζόηεπερ θοπέρ μεγαλύηεπη ηηρ λιποθςμίαρ και οι αζθενείρ ανηιδπούν ζε επώδςνα επεθίζμαηα (π.σ. ηζίμπημα με βελόνα ή απλά ελαθπά σηςπήμαηα ζηο ππόζωπο) - Σηιρ ςζηεπικέρ κπίζειρ με παπαηεηαμένη διάπκεια μποπεί να ςπάπσει και δάγκωμα ηηρ γλώζζαρ, πος ζε ανηιδιαζηολή με ηην επιληπηική κπίζη, αθοπά ηην κοπςθή ηηρ
Ναξθνιεςία Γηαηαξαρή αγλώζηνπ αηηηνινγίαο Δθδειώλεηαη κε αηθλίδηα, ζύληνκα επεηζόδηα ύπλνπ αθόκα θαη θαηά ηε δηάξθεηα δξαζηεξηνηήησλ Οη αζζελείο απηνί εκθαλίδνπλ επεηζόδηα απώιεηαο κπηθνύ ηόλνπ ζε ζπλαηζζεκαηηθή θόξηηζε
Ναξθνιεςία Η λαξθνιεςία είλαη κηα ρξόληα, λεπξνινγηθή δηαηαξαρή πνπ νθείιεηαη ζηελ αλεπάξθεηα ηνπ εγθεθάινπ λα ξπζκίδεη ηνπο θύθινπο θαηά ηνπο νπνίνπο ν αζζελήο θνηκάηαη ή είλαη μύπληνο. Σα θπξηόηεξα ζπκπηώκαηα ηεο λαξθνιεςίαο είλαη ηα αθόινπζα: 1. Τπεξβνιηθή θαηάζηαζε ππλειίαο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο: Πξόθεηηαη γηα ην ζπρλόηεξν ζύκπησκα ηεο λαξθνιεςίαο πνπ ππάξρεη ζρεδόλ ζε όινπο ηνπο αζζελείο. Δίλαη ην πξώην πνπ εκθαλίδεηαη θιηληθά. Δπεξεάδεη ζεκαληηθά ηηο δξαζηεξηόηεηεο ησλ αζζελώλ. 2. Καηαπιεμία: Ξαθληθή απώιεηα ηνπ εθνύζηνπ κπτθνύ ηόλνπ 3. Παξαηζζήζεηο: Έληνλεο παξαηζζήζεηο πνπ εθδειώλνληαη θαηά ηελ έλαξμε ηνπ ύπλνπ ή θαηά ηελ αθύπληζε 4. Επεηζόδηα νιηθήο παξάιπζεο: Σύληνκα επεηζόδηα νιηθήο παξάιπζεο πνπ ζπκβαίλνπλ ζηελ αξρή ή ζην ηέινο ηνπ ύπλνπ
Επηιεπηηθή Κξίζε (1) Θδηνπαζήο : Σπλήζσο ππάξρεη αλάινγν ηζηνξηθό Δεπηεξνπαζήο: Φσξνθαηαθηεηηθή εμεξγαζία εγθεθάινπ, αγγεηαθό εγθεθαιηθό επεηζόδην, θάθσζε, ινίκσμε ηνπ ΚΝΣ, ζπζηεκαηηθή δηαηαξαρήειεθηξνιπηηθή ή κεηαβνιηθή Η έλαξμε ησλ θξίζεσλ ζεκεηώλεηαη κεηά ηελ ειηθία ησλ 3-4 εηώλ θαη πξηλ από ην 30ό έηνο δσήο Δθδειώλνληαη ζε νπνηαδήπνηε ρξνληθή ζηηγκή θαη θαηά ηε δηάξθεηα νπνηαζδήπνηε δξαζηεξηόηεηαο
Επηιεπηηθή Κξίζε (2) Κιηληθή εηθόλα Σεο θξίζεο πξνεγείηαη ζπλήζσο: Η αύξα (αηζζεηηθή ή αηζζεηηθναηζζεηεξηαθή) κε ζπκπηώκαηα όπσο αίζζεκα απώιεηαο πξνζαλαηνιηζκνύ, ηαρπθαξδία, επηγαζηξηθή δπζθνξία, εθίδξσζε, εξπζξόηεηα πξνζώπνπ Αθνινπζεί αηθλίδηα θαη πιήξεο απώιεηα αηζζήζεσλ πνπ ζπλνδεύεηαη ζηελ ακηγή ηνληθή κνξθή, κε θαζνιηθή ηνληθή δπζθακςία εθηαηηθνύ ηύπνπ, απώιεηα νύξσλ, παξνδηθή άπλνηα, δάγθσκα ηεο γιώζζαο (θαηά θαλόλα ζην πιάγην ηεο) Μεηά 3-5 min, επαλέξρνληαη ζηαδηαθά νη αηζζήζεηο, ν αζζελήο αλαθέξεη θεθαιαιγία, κπαιγίεο, ελώ ππάξρεη δηαηαξαρή ζπγθέληξσζεο θαη ιόγνπ θαη επεξεζηζηόηεηα
ύλδξνκν Adams-Stokes Μπνξεί λα πξνθιεζεί από νπνηαδήπνηε παξνδηθή δηαηαξαρή ηεο εμώζεζεο αίκαηνο από ηελ θαξδηά, όπσο ν αηειήο ή πιήξεο θαξδηαθόο απνθιεηζκόο. Ο αζζελήο κπνξεί λα εκθαλίζεη δαιάδεο ή λα ράζεη πιήξσο ηηο αηζζήζεηο ηνπ θαη λα εθδειώζεη ζύληνκεο ζπζπαζηηθέο ζσκαηηθέο θηλήζεηο.
ύλδξνκν Adams-Stokes Η πην ζνβαξή κνξθή ζπγθνπήο Σεκαληηθή βξαδπθαξδία (<40ζθ/min) Δκθάληζε αλεμαξηήησο ζέζεο ηνπ αξξώζηνπ Πιήξεο θνιπνθνηιηαθόο απνθιεηζκόο, παύεη ε ζπληνληζκέλε θαξδηαθή ιεηηνπξγία θαη ν ζθπγκόο εμαθαλίδεηαη Αλ δηαξθέζεη πεξηζζόηεξν από 15sec, εκθαλίδνληαη θπάλσζε, ζπαζκνί θαη παξαηεξείηαη απώιεηα νύξσλ Σε δηάξθεηα άλσ ηνπ 1min, είλαη δπλαηόλ λα εκθαληζηεί ζάλαηνο
Οξζνζηαηηθή Τπόηαζε Οθείιεηαη ζε εγθεθαιηθή ηζραηκία ιόγσ πηώζεο ηεο αξηεξηαθήο πίεζεο ζηελ όξζηα ζέζε Η απόηνκε πηώζε ηεο ζπζηνιηθήο πίεζεο πεξηζζόηεξν από 20 mmhg ή ηεο δηαζηνιηθήο πεξηζζόηεξν από 10 mmhg κέζα ζε 2 min κεηά ηελ έγεξζε από ηελ θαζηζηή ζηελ όξζηα ζέζε Ιδηνπαζήο θαη δεπηεξνπαζήο ( ππννγθαηκία, θάξκαθα, κεγάιε ειηθία, βαξηά ινίκσμε, λόζνη ηνπ λεπξηθνύ ζπζηήκαηνο) Σπκπησκαηνινγία πνπ πνηθίιεη σο πξνο ηε βαξύηεηα Αλάηαμε κε έγθαηξε θαηάθιηζε ηνπ αηόκνπ
Παξαζπκπαζεηηθνηνλία (κοινή λιποθσμία) Τν πην ζπρλό αίηην ζπγθνπηηθήο θξίζεο Οθείιεηαη ζε απόηνκε πεξηθεξηθή αγγεηνδηαζηνιή θπξίσο ησλ αξηεξηδίσλ ζε ζπλδπαζκό κε δηέγεξζε ηνπ παξαζπκπαζεηηθνύ λεπξηθνύ ζπζηήκαηνο Σπλήζσο εθδειώλεηαη ζε όξζηα ζέζε, ππό ηελ επίδξαζε ζπγθηλεζηαθώλ παξαγόλησλ, ή απόηνκνπ ζσκαηηθνύ ελνριήκαηνο Σπρλή ζε ππεξεπαίζζεηα άηνκα Πξόδξνκα ζπκπηώκαηα (δάιε, αδπλακία, εθίδξσζε, λαπηία, θεθαιαιγία, σρξόηεηα) Διάηησζε ηνπ ζθπγκνύ ζε εύξνο θαη ζπρλόηεηα-δπζρεξήο ε ςειάθεζή ηνπ Γηαζηνιή ησλ θνξώλ
πγθνπή θαηά ηελ νύξεζε Δκθαλίδεηαη ζπλήζσο ζε άλδξεο 50-60 εηώλ Καηά ηε λπθηεξηλή νύξεζε Σπλήζσο κεηά από θαηαλάισζε νηλνπλεύκαηνο Η απώιεηα ζπλείδεζεο ζπκβαίλεη ζην ηέινο ηεο νύξεζεο ή ακέζσο κεηά Άγλσζηεο αηηηνινγίαο- πηζαλή ε ζπκβνιή ηεο νξζνζηαηηθήο ππόηαζεο Αληαλαθιαζηηθόο αγγεηνθηλεηηθόο κεραληζκόο εθιπόκελνο από ηελ απόηνκε ειάηησζε ηεο πίεζεο κέζα ζηελ νπξνδόρν θύζηε(?)
Επεηζόδηα πηώζεο (drop attacks) Πηώζε ηνπ αζζελνύο ζην έδαθνο από αηθλίδηα απώιεηα ηνπ κπηθνύ ηόλνπ ησλ θάησ άθξσλ Αδηεπθξίληζηεο αηηηνινγίαο Δλδέρεηαη λα νθείιεηαη ζε επηιεςία, θαξδηαθά ή αγγεηαθά αίηηα Δκθάληζε θπξίσο ζε ειηθησκέλεο γπλαίθεο
ύλδξνκν θαξσηηδηθνύ θόιπνπ Πξόθεηηαη γηα έλα ζύλδξνκν όπνπ παξαηεξείηαη «επαηζζεζία» ησλ θαξσηίδηθώλ θόιπσλ νη νπνίνη ππεξαληηδξνύλ ζε ζπγθεθξηκέλα εξεζίζκαηα. Η υπερευαισθησία του καρωτιδικού κόλπου ανιχνεύεται συχνά σε ηλικιωμένους ασθενείς με συγκοπικά επεισόδια ή ανεξήγητες πτώσεις. Επί απουσίας άλλου αιτίου που μπορεί να εξηγήσει τα συμπτώματα αυτών των ασθενών, τίθεται η διάγνωση του συνδρόμου υπερευαίσθητου καρωτιδικού κόλπου
ύλδξνκν θαξσηηδηθνύ θόιπνπ Σπάληα θαηάζηαζε Κπξίσο ζε ειηθησκέλνπο κε ζπλππάξρνπζα ππέξηαζε ή ζηεθαληαία λόζν Υπεξεπαηζζεζία ηνπ θαξσηηδηθνύ θόιπνπ Πεξηθεξηθή αγγεηνδηαζηνιή, βξαδπθαξδία, θαξδηαθή αζπζηνιία ή θνιπνθνηιηαθό απνθιεηζκό κεηά από εξέζηζκα κηθξήο έληαζεο (ζηελόο γηαθάο, ζηξνθή ηεο θεθαιήο) Σηελ όξζηα ζέζε
Φάξκαθα πνπ πξνθαινύλ απώιεηα ζπλείδεζεο Αληηαξξπζκηθά Αληηθαηαζιηπηηθά (ηξηθπθιηθά) Αληηππεξηαζηθά Βελδνδηαδεπίλεο Βξνγρνδηαζηαιηηθά (ζενθπιιίλε, β-αγσληζηέο) Φάξκαθα γηα λάξθσζε (αλαηζζεηηθά,κνξθίλε,κπνραιαξσηηθά)
ΔΘΑΦΟΡΘΚΗ ΔΘΑΓΝΩΗ: πγθνπηηθό επεηζόδην - Επηιεςία ΚΛΘΝΘΚΕ ΕΛΔΗΛΩΕΘ Πξόδξνκα Σπκπηώκαηα πγθνπηηθή Κξίζε δάιε,ζάκβνο όξαζεο Επηιεςία όρη πάληα Δκθάληζε Γέξκαηνο σρξώηεηα, εθίδξσζε θπζηνινγηθή ή θπάλσζε Σπαζκνί ζπάληνη ζπρλνί Απώιεηα Ούξσλ ζπάληα ζπρλή Γήμε Γιώζζαο ζπάληα ζπρλή Μεηαθξηηηθή Σύγρπζε ζπάληα ζπρλή
Ση πξέπεη λα ξσηήζεη θαλείο γηα λα αξρίζεη ηε δηεξεύλεζε ελόο επεηζνδίνπ απώιεηαο ζπλείδεζεο (1) 1. Καηαιάβαηε όηη ζα ράζεηε ηηο αηζζήζεηο ζαο, ή ζπλέβεη απόηνκα ; (απόηνκε έλαξμε ζεκαίλεη ζπλήζσο επηιεπηηθή θξίζε) 2. Τπήξραλ πξόδξνκα ζπκπηώκαηα π.ρ δάιε, ίιηγγνο, έκεηνη, εθίδξσζε, πνλνθέθαινο, ζόισζε ηεο όξαζεο; (λιποθσμία ηης οποίας προηγήθηκε ζάλη, εθίδρωζη και θόλωζη ηης όραζης προέρτεηαι ζσνήθως από «απλά» αίηια πτ ορθοζηαηική σπόηαζη αλλά και καρδιολογικά αίηια) 3. Ση πξνεγήζεθε ηεο ιηπνζπκίαο; έλα πινύζην γεύκα; θάπνην θάξκαθν π.ρ αληη-ππεξηαζηθό; έληνλε ζπγθίλεζε; ζσκαηηθή θόπσζε ; (λιποθσμία μεηά από ένηονη ζωμαηική καηαπόνηζη πτ ποδόζθαιρο, ζημαίνει ζσνήθως καρδιολογικό αίηιο)
Ση πξέπεη λα ξσηήζεη θαλείο γηα λα αξρίζεη ηε δηεξεύλεζε ελόο επεηζνδίνπ απώιεηαο ζπλείδεζεο (2) 4. Είλαη ε πξώηε θνξά πνπ ράλεηε ηηο αηζζήζεηο ζαο 5. Πόζε ώξα έκεηλε ν αζζελήο αλαίζζεηνο 6. Σελ ώξα πνπ έραζε ηηο αηζζήζεηο ηνπ, εκθάληζε ζπαζκνύο ; έραζε νύξα ή θόπξαλα ; δάγθσζε ηε γιώζζα ηνπ ; (ελδεηθηηθά επηιεπηηθήο θξίζεο, αιιά όρη απόιπηα. Καη ζε απιή ιηπνζπκία κπνξεί λα εκθαληζηνύλ ιίγνη ζπαζκνί ζηα ρέξηα, αθόκα θαη απώιεηα νύξσλ) 7. Μεηά ηε ιήμε ηνπ επεηζνδίνπ, ν αζζελήο επαλήιζε ακέζσο ή όρη ; αλ όρη, πσο ήηαλ ; (ζπλήζσο κηα επηιεπηηθή θξίζε αθνινπζείηαη από πεξίνδν ππλειίαο θαη ζύγρπζεο, δηάξθεηαο πεξίπνπ 30 ιεπηώλ)
Δηαγλσζηηθή Πξνζέγγηζε (1) Λήςε Θζηνξηθνύ - Δθιπηηθνί παξάγνληεο (ζέα αίκαηνο, ζπλαηζζεκαηηθή θόξηηζε) - Γξαζηεξηόηεηα ηνπ αζζελνύο ηε ζηηγκή ηνπ επεηζνδίνπ (άζθεζε, νύξεζε, βήραο ) -Ταρύηεηα εηζβνιήο - Θέζε ηνπ ζώκαηνο - Πξόδξνκα ζπκπηώκαηα
Δηαγλσζηηθή Πξνζέγγηζε (2) - Κιηληθέο εθδειώζεηο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ θαηλνκέλνπ (αίζζεκα παικώλ, αηκσδία ρεξηώλ θαη πξνζώπνπ, σρξόηεηα,, θπάλσζε) - Γηάξθεηα ηνπ θαηλνκέλνπ - Μεηαθξηηηθά θαηλόκελα - Φξήζε θαξκάθσλ
Δηαγλσζηηθή Πξνζέγγηζε (3) Αληηθεηκεληθή εμέηαζε Γίλεηαη θαηά ζπζηήκαηα θιηληθή εμέηαζε. Σπλήζσο είλαη θπζηνινγηθή κεηά ην πέξαο ηνπ επεηζνδίνπ. Εζηίαζη ζε : νεςπολογική ζημειολογία πνπ είλαη δπλαηόλ λα ππνδειώλεη εζηηαθή βιάβε ηνπ ΚΝΣ ζηο καπδιαγγειακό ζύζηημα (αξξπζκίεο, θαξδηαθά θαη εμσθξαληαθά θπζήκαηα, νξζνζηαηηθή ππόηαζε)
Δηαγλσζηηθή Πξνζέγγηζε (4) - Οη εθάζηνηε ρεηξηζκνί πνπ ζα γίλνπλ εμαξηώληαη από ηηο θιηληθέο πιεξνθνξίεο γηα ηηο ζπλζήθεο πνπ ζπκβαίλνπλ ηα επεηζόδηα
Δηαγλσζηηθή Πξνζέγγηζε (5) Παξαθιηληθόο Έιεγρνο Γηελεξγείηαη όηαλ ην ηζηνξηθό, νη θιηληθέο πιεξνθνξίεο θαη νη ινηπέο δνθηκαζίεο δελ νδεγνύλ ζηε δηάγλσζε Holter ξπζκνύ Holter πίεζεο Ηιεθηξνεγθεθαινγξάθεκα Triplex θαξσηίδσλ- ζπνλδπιηθώλ αξηεξηώλ MRI,CT- εγθεθάινπ Παξαθιηληθόο έιεγρνο πξνο δηεξεύλεζε κεηαβνιηθώλ παζήζεσλ
ΑΝΣΘΜΕΣΩΠΘΗ Η αληηκεηώπηζε ηεο λεπξνγελνύο ζπγθνπήο πεξηιακβάλεη ηελ ελεκέξσζε θαη εθπαίδεπζε ηνπ αζζελνύο, ηε ρνξήγεζε θαξκάθσλ θαη ηε ρξήζε βεκαηνδνηώλ. Όινη νη αζζελείο ζα πξέπεη λα ελεκεξώλνληαη πώο λα απνθεύγνπλ ηνπο πηζαλνύο εθιπηηθνύο παξάγνληεο θαη λα εθπαηδεύνληαη ζηνπο εηδηθνύο ρεηξηζκνύο, πνπ πξνιακβάλνπλ ηελ απώιεηα ζπλείδεζεο. Ωο εθιπηηθνί παξάγνληεο (παξάγνληεο ηθαλνί λα ππξνδνηήζνπλ ζπγθνπηηθό επεηζόδην) ζεσξνύληαη ε παξαηεηακέλε νξζνζηαζία, ε πςειή ζεξκνθξαζία, ηα βαξηά γεύκαηα, ε έληνλε λεζηεία, ε έιιεηςε ύπλνπ, ε θαηαλάισζε αιθνόι θαη ε αθπδάησζε. Οη νδεγίεο πξνο ηνπο αζζελείο ζα πξέπεη λα πεξηιακβάλνπλ ηε ιήςε ύπηηαο ζέζεο θάζε θνξά πνπ εκθαλίδνληαη ηα πξόδξνκα ζπκπηώκαηα θαη ηελ απνθπγή δξαζηεξηνηήησλ πνπ κπνξνύλ λα πξνθαιέζνπλ ζνβαξό ηξαπκαηηζκό. Η θαξκαθεπηηθή αγσγή γηα ηνπο αζζελείο κε ππνηξνπηάδνληα ζπγθνπηηθά επεηζόδηα, ηα νπνία δελ αληηκεησπίζηεθαλ κε ηα κε θαξκαθεπηηθά κέηξα.