ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ 2000-2006 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2000 2006 NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006
2 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3: ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟ-ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
3 ΜΕΤΡΟ 3.9: Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις αστικής ανάπτυξης σε τοπικές ζώνες μικρής κλίμακας - ΕΚΤ Α ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΟΥ ΚΩΔ. ΟΠΣ 3 ΚΠΣ 2000 2006 13 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 3 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Μείωση των ενδο-περιφερειακών ανισοτήτων στην Κεντρική Μακεδονία 9 ΜΕΤΡΟ Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις αστικής ανάπτυξης σε τοπικές ζώνες μικρής κλίμακας ΕΚΤ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Μειονεκτικές αστικές ζώνες μικρής κλίμακας της Περιφέρειας ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΡΟ Άνεργος πληθυσμός των εμπλεκόμενων περιοχών ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ 2000 2006 21 ΠΕΔΙΟ/Α ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Πολιτική αγοράς εργασίας (100%)
4 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σε χιλ. ΕΥΡΩ ΠΟΣΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΗ Δ.Δ. ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ % Σ.Κ. % Δ.Δ. % Σ.Κ. % Δ.Δ. Συνολικό Κόστος (Σ.Κ.) 18505,268 3,20 1,24 Δημόσια Δαπάνη (Δ.Δ.) 18505,268 3,20 3,62 1,24 1,51 Κοινοτική Συμμετοχή (ΕΚΤ) 14582,888 78,80% 2,52 2,86 0,97 1,19 Εθνική Δημόσια Δαπάνη 3922,380 21,20% 0,68 0,77 0,26 0,32 Ιδιωτική Συμμετοχή - - - Δανεισμός - - -
5 Β ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ/ΟΙ ΜΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ Συνοπτική παρουσίαση της υπάρχουσας κατάστασης Στην Κεντρική Μακεδονία πολλά ουσιαστικά προβλήματα κοινωνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικάεμφανίζονται κυρίως στα αστικά κέντρα. Το 57% περίπου των κατοίκων της περιφέρειας ζουν σε πόλεις με κυρίαρχο το αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης που είναι το δεύτερο σε μέγεθος αστικό κέντρο της χώρας. Σύμφωνα με την απογραφή του 1991 το Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης συγκέντρωνε 749.048 κατοίκους ενώ σήμερα αγγίζει το ένα εκατομμύριο. Άλλα σημαντικά αστικά κέντρα (Μεσαίες πόλεις, Νομαρχιακά κέντρα) είναι οι Σέρρες (50.390 κατ), η Κατερίνη (45.281 κατ), η Βέροια (38.713 κατ), τα Γιαννιτσά (25.392 κατ) ενώ μικρές πόλεις είναι η Νάουσα (20.279 κατ), η Έδεσσα (17.659 κατ) και το Κιλκίς (13.128 κατ). Οι δυσλειτουργίες που συνδέονται με τη φτώχεια είναι ο πολιτισμικός, πολιτικός και κοινωνικός αποκλεισμός, βία, εγκληματικότητα, ναρκωτικά. Η απασχόληση θεωρείται ως το καλύτερο μέσο για την έξοδο από τη φτώχεια και τα φαινόμενα που αυτή συνεπάγεται. Η αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης είναι δύσκολο να γίνει διότι δεν υπάρχουν μελέτες ούτε στατιστικά δεδομένα σε τοπική κλίμακα. Υπάρχουν όμως περιοχές πόλεων στις πρωτεύουσες των Νομών που έχουν χαρακτηριστικά φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού στις οποίες θα εστιασθεί η προσπάθειά μας. Η παρέμβαση θα πρέπει να έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά : Θα πρέπει να πάρουμε υπ όψιν τις ιδιαιτερότητες των τοπικών προβλημάτων. Στο κέντρο του συστήματος θα πρέπει να τοποθετηθούν οι τοπικοί πρωταγωνιστές. Θα πρέπει να υπάρχει εμπλοκή των κατοίκων. Κινητοποίηση των αποκεντρωμένων υπηρεσιών του κράτους. Αναλυτική περιγραφή μέτρου Οι δράσεις του μέτρου αναφέρονται στη βελτίωση και αύξηση των ευκαιριών απασχόλησης, την ενίσχυση της απασχολησιμότητας, την κοινωνική ενσωμάτωση και την ενδυνάμωση της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής υποβαθμισμένων αστικών και ημιαστικών περιοχών μικρής κλίμακας. Το μέτρο αφορά την υλοποίηση υποστηρικτικών ενεργειών του Ε.Κ.Τ στο πλαίσιο ολοκληρωμένων παρεμβάσεων αστικής ανάπτυξης, καθώς και οριζόντες δράσεις στήριξης, δικτύωσης, ευαισθητοποίησης, διάχυσης και αναβάθμισης δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού για τα εγκεκριμένα Σχέδια. Στο πλαίσιο του Μέτρου δύνανται να χρηματοδοτηθούν οριζόντιες δράσεις, οι οποίες μπορούν να υλοποιηθούν εκτός περιοχών παρέμβασης των σχεδίων, όπως δράσεις ενίσχυσης της Γυναικείες επιχειρηματικότητας και οριζόντες δράσεις απασχόλησης (π.χ. ΝΘΕ, ΝΕΕ, STAGE).
6 Στόχος : Το μέτρο αποσκοπεί στη αναβάθμιση και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού μειονεκτικών αστικών ζωνών με τη βελτίωση της απασχολησιμότητας και την αύξηση της προσφοράς ίσων ευκαιριών απασχόλησης. Συνοπτική περιγραφή κατηγοριών πράξεων και ενδεικτικές προβλεπόμενες πράξεις 1. Κατάρτιση, προκατάρτιση. 2. Επιδότηση απασχόλησης, απόκτηση εργασιακής εμπειρίας. 3. Επιδότηση αυτοαπασχόλησης, και άλλες μορφές απασχόλησης. 4. Συμβουλευτική, Δημοσιότητα, Ευαισθητοποίηση, Δικτύωση, Συνοδευτικές υποστηρικτικές υπηρεσίες. 5. Κοινωνικές υπηρεσίες. Ενδεικτικές πράξεις : 1. Κατάρτιση για νέους 16-25 ετών οι οποίοι έχουν εγκαταλείψει το σχολείο και είναι χωρίς δίπλωμα και εξειδίκευση. 2. Ανάπτυξη συνεταιρισμών και αυτοαπασχόλησης. 3. Στήριξη των ειδικών ομάδων πληθυσμού που χρειάζονται υποστήριξη. 4. Απασχόληση σε έργα ανάπλασης περιοχών. 5. Απασχόληση στις πολιτιστικές υποδομές.
7 Ποσοτικοποίηση στόχων μέτρου Δείκτες Α. ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΕΚΡΟΩΝ) ΤΙΜΗ ΒΑΣΗΣ ΣΤΟΧΟΣ 2003 ΣΤΟΧΟΣ 2006 Αριθμός σχεδίων (αρ.) ---- ---- 10 Πλήθος άμεσα ωφελουμένων (αρ.) ---- ---- 2.600 Πλήθος άμεσα ωφελουμένων γυναικών (αρ.) ---- ---- 1.560 Αριθμός καταρτιζομένων (αρ.) ---- --- 1.000 Αριθμός καταρτιζομένων γυναικών (αρ.) 600 Επωφελούμενοι -ες άνεργοι (αρ). --- --- 3.000 Πλήθος ωφελουμένων από δράσεις προώθησης στην απασχόληση (αρ.) 1.100 Πλήθος ωφελουμένων γυναικών από δράσεις προώθησης στην απασχόληση (αρ.) 660 Β. ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ Ποσοστό επωφελούμενων (καταρτιζόμενοι) επί του πληθυσμού αναφοράς (άνεργοι περιοχών ολοκληρωμένων προγραμμάτων) (%) --- --- 2,2% Ποσοστό επωφελούμενων επί του συνόλου των ανέργων των περιοχών παρέμβασης (%) --- --- 6,6% Γ. ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Νέες (μεικτές) θέσεις πλήρους απασχόλησης (αρ.) --- --- 200 Πλήθος επωφελούμενων που παραμένουν σε θέσεις απασχόλησης μετά το πέρας της επιχορήγησης (%) --- --- 75%
8 Γ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: 3 ΜΕΤΡΟ: 9 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΡΟΥ ΑΝΑ ΕΤΟΣ (σε Ευρώ) ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΕΔΙΑ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Σύνολο Δημόσιας Δαπάνης Δ Η Μ Ο Σ Ι Α Δ Α Π Α Ν Η Κοινοτική Συμμετοχή Εθνική Δημόσια Δαπάνη Σύνολο ΕΤΠΑ ΕΚΤ ΕΓΤΠΕ-Π ΧΜΠΑ Σύνολο Κεντρική Περιφ/κή Τοπική Άλλη Ιδιώτες Ταμείο Συνοχής Λοιπά Δάνεια χρημ/τικά ΕΤΕ μέσα 1=2+13 2=3+8 3=4+5+6+7 4 5 6 7 8=9+10+11 9 10 11 12 13 14 15 16 2000 2001 21 2.261.299 2.261.299 1.695.974 1.695.974 565.325 565.325 2002 21 2.893.621 2.893.621 2.170.216 2.170.216 723.405 723.405 2003 21 3.033.093 3.033.093 2.274.820 2.274.820 758.273 758.273 2004 21 3.693.788 3.693.788 2.770.341 2.770.341 923.447 923.447 2005 21 3.807.718 3.807.718 2.855.788 2.855.788 951.930 951.930 2006 21 2.815.749 2.815.749 2.815.749 2.815.749 0 0 ΣΥΝΟΛΑ 18.505.268 18.505.268 14.582.888 14.582.888 3.922.380 3.922.380
9 Δ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Εξειδίκευση διαδικασιών, λειτουργιών, οργανωτικών προϋποθέσεων, κλπ. στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των Διαχειριστικών Αρχών Η κατάθεση των ολοκληρωμένων σχεδίων θα γίνει ύστερα από σχετική δημόσια πρόσκληση της Διαχειριστικής Αρχής του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος, στην οποία θα αναφέρονται τα κριτήρια, οι όροι και οι προδιαγραφές επιλεξιμότητας των Σχεδίων στη βάση Οδηγού Εφαρμογής που θα εκδοθεί από τη Διαχειριστική Αρχή. Ως κατευθυντήριες κατηγορίες κριτηρίων για την επιλογή των ζωνών παρέμβασης (ευνοούνται οι ζώνες με τις δυσμενέστερες επιδόσεις ) ορίζονται ως εξής : 1. Χωροταξικά και Πολεοδομικά κριτήρια: -οι θεσμικές ρυθμίσεις για τις χρήσεις γης, -ο βαθμός πολεοδόμησης, - οι υφιστάμενες τεχνικές υποδομές, -οι προοπτικές οικιστικής ανάπτυξης. 2. Οικονομικά κριτήρια : -το επίπεδο οικονομικής δραστηριότητας, -οι δυνατότητες για παραγωγική απασχόληση, -το επίπεδο και τα χαρακτηριστικά της ανεργίας, -το επίπεδο εισοδήματος. 3. Περιβαλλοντικά κριτήρια : -η παρουσία αστικής και βιομηχανικής ρύπανσης, -η κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, -η ύπαρξη χώρων αναψυχής και πρασίνου. 4. Κοινωνικά κριτήρια : -η ύπαρξη μειονεκτουσών και ευπαθών ομάδων πληθυσμού, -οι δημογραφικές τάσεις όπως εξελίσσονται σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο, -η εγκληματικότητα της περιοχής, -το επίπεδο των κοινωνικών υποδομών. 5. Κριτήρια που συνδέονται με την εκπαίδευση: -το επίπεδο εκπαίδευσης και αναλφαβητισμού, -το ποσοστό μαθητών που εγκαταλείπουν το σχολείο, -η ευχέρεια πρόσβασης σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Με βάση τα παραπάνω κριτήρια, θα κληθούν οι Τοπικές Αρχές να υποβάλλουν εκδήλωση ενδιαφέροντος με την μορφή «Επιχειρησιακού Σχεδίου» για την χρηματοδότηση ενότητας πράξεων και δράσεων, που θα αποτελούν ολοκληρωμένη προσέγγιση σε μία συγκεκριμένη χωροταξική ενότητα και που θα περιλαμβάνει: -την υπάρχουσα κατάσταση, -κοινωνικοοικονομικά και περιβαλλοντικά δεδομένα της περιοχής αναφοράς, -τους, κύριους στόχους της παρέμβασης, -τις πράξεις και τις ενέργειες που προτείνεται να χρηματοδοτηθούν και τις εκτιμώμενες επιπτώσεις τους, -τον προϋπολογισμό της πρότασης και τέλος, -τον φορέα που θα υλοποιήσει την κάθε πράξη.
10 Με βάση τα «Επιχειρησιακά Σχέδια» που θα υποβληθούν, η Διαχειριστική Αρχή θα αξιολογήσει και θα εγκρίνει τα Επιχειρησιακά Σχέδια οι πράξεις των οποίων θα ενταχθούν στο ΠΕΠ, στη βάση των κριτηρίων επιλεξιμότητας όπως περιγράφονται στο παρόν και των αναλυτικών προδιαγραφών του Οδηγού Εφαρμογής, και θα εισηγηθεί στην Επ.Πα. του ΠΕΠ, η οποία και θα αποφασίσει για τις αστικές ζώνες που θα ενταχθούν στο ΠΕΠ. Στη συνέχεια θα κληθούν οι επιλεγέντες να υποβάλλουν αναλυτικό Σχέδιο Δράσης με την προβλεπόμενη διαδικασία για την ένταξη πράξεων στο ΠΕΠ (υποβολή Τεχνικών Δελτίων, έλεγχος ωριμότητας κλπ). Κρίσιμες διαδρομές στην εφαρμογή συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών και διοικητικών προϋποθέσεων αποτελεσματικής εφαρμογής Για την απρόσκοπτη υλοποίηση του Μέτρου θα εφαρμοσθεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) 113665/29-08-2002 «Σύστημα Διαχείρισης, Αξιολόγησης, Παρακολούθησης Ελέγχου Διαδικασία Εφαρμογής των Δράσεων στα πλαίσια των Μέτρων Ολοκληρωμένες Παρεμβάσεις Αστικής Ανάπτυξης ΕΚΤ των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων κατά το Γ ΚΠΣ, που συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο» Ο Οδηγός Εφαρμογής για τις Τοπικές Πρωτοβουλίες Απασχόλησης, ο οποίος αποτελεί εργαλείο και για την υλοποίηση των δράσεων που περιλαμβάνονται στα Μέτρα «Ολοκληρωμένες Παρεμβάσεις για την Αστική Ανάπτυξη Ε.Κ.Τ.» και που εξειδικεύει περαιτέρω τις διαδικασίες επιλογής, τις προτεραιότητες, τις προδιαγραφές επιλεξιμότητας και τους όρους εφαρμογής των Σχεδίων, έχει ολοκληρωθεί και διανεμηθεί με το υπ αριθ. 110472/26-02-2004 έγγραφο του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. Προκύπτουσες ανάγκες Τεχνικής Βοήθειας για την εφαρμογή Κρίνεται αναγκαία η διάθεση πιστώσεων από την Τεχνική Βοήθεια : για τον καθορισμό μεθόδων εσωτερικής (αυτοαξιολόγησης) και εξωτερικής αξιολόγησης κατά την διάρκεια εφαρμογής των Σχεδίων, για την μεταφορά και διάδοση της τεχνογνωσίας ιδιαίτερα μέσα από διακρατικά δίκτυα, για την Τεχνική Στήριξη των φορέων υλοποίησης κατά την διάρκεια εφαρμογής των Σχεδίων. Ε ΤΕΛΙΚΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ Οι Τελικοί δικαιούχοι του Μέτρου διαμορφώνονται όπως παρακάτω: Για τις δράσεις επιδότησης της απασχόλησης, της αυτοαπασχόλησης, της απόκτησης εργασιακής εμπειρίας και των νέων μορφών απασχόλησης τελικός δικαιούχος είναι ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ). Για τις λοιπές δράσεις κατάρτισης, προκατάρτισης, συνοδευτικών υποστηρικτικών υπηρεσιών τελικός δικαιούχος είναι ο ΟΤΑ που ορίζεται στο κοινοπρακτικό συμφωνητικό του Εταιρικού Σχήματος / Αναπτυξιακής Σύμπραξης.. Για τις λοιπές δράσεις (συμβουλευτικής, δημοσιότητας, ευαισθητοποίησης, δικτύωσης) τελικοί δικαιούχοι δύνανται να είναι ΟΤΑ α βαθμού, φορείς παροχής συμβουλευτικών
11 υποστηρικτικών ενεργειών, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, επιχειρήσεις ΟΤΑ α βαθμού, κοινωνικές οργανώσεις, κοινωνικοί και επαγγελματικοί φορείς. Για τις δράσεις των Κοινωνικών Υπηρεσιών: α) οι επιχειρήσεις των ΟΤΑ του άρθρου 277 επόμενα του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (Δ.Κ.Κ.), οι οποίες έχουν στον σκοπό τους την κοινωνική ανάπτυξη ή πρόνοια ή συναφή προς τα ανωτέρω σκοπό, κατά το οικείο καταστατικό, β) οι διαδημοτικές επιχειρήσεις και οι αστικές εταιρείες που έχουν συσταθεί από τους ΟΤΑ και οι οποίες έχουν στον σκοπό τους την κοινωνική ανάπτυξη, ή την πρόνοια ή συναφή προς τα ανωτέρω σκοπό, κατά το οικείο καταστατικό, γ) ΟΤΑ που δεν έχουν συστήσει τις επιχειρήσεις που προαναφέρθηκαν, μπορούν να εφαρμόσουν τις ενέργειες της παρούσας μέσω των δημοτικών επιχειρήσεων όμορων δήμων ύστερα από σύναψη σχετικής προγραμματικής σύμβασης. Για τις οριζόντες δράσεις που μπορούν να υλοποιηθούν εκτός περιοχών παρέμβασης: ο ΕΟΜΜΕΧ και ο ΟΑΕΔ.