Έκθεση Πεπραγμένων 2013. Περιεχόμενα

ÅÊÈÅÓÇ ÐÅÐÑÁÃÌÅÍÙÍ 2013

Έκθεση Πεπραγμένων 2013 Περιεχόμενα Μήνυμα Προέδρου... 1 1 Σιδηροδρομική Αγορά Φορείς... 2 1.1 Ελλάδα... 2 1.1.1 Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων... 2 1.1.2 ιαχειριστής Σιδηροδρομικής Υποδομής... 3 1.1.3 Σιδηροδρομικές Επιχειρήσεις... 3 1.1.4 Υπεύθυνος Φορέας για τη Συντήρηση Τροχαίου Υλικού... 3 1.1.5 Σιδηροδρομικό Έργο... 4 1.2 Ευρώπη... 4 1.2.1 Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων (ERA)... 7 1.2.2 ίκτυο Εθνικών Αρχών Ασφαλείας (NSA Network)... 8 1.2.3 Γενική ιεύθυνση Μεταφορών και Κινητικότητας (DG-MOVE)... 8 1.2.4 Ευρωπαϊκό ίκτυο Ρυθμιστικών Φορέων Σιδηροδρόμων (ENRRB)... 8 1.2.5 Ένωση Ανεξάρτητων Ρυθμιστικών Αρχών Σιδηροδρόμων (IRG-Rail)... 8 1.2.6 ιεθνής Ένωση ιασύνδεσης των Κρατικών Σωμάτων Επιθεωρητών Ασφαλείας (ILGGRI)... 9 1.2.7 Ευρωπαϊκή Ένωση Σιδηροδρομικών Εμπορευματικών Μεταφορών (ERFA)... 9 1.2.8 Λοιποί Φορείς... 10 1.2.8.1 ιεθνής Ένωση Σιδηροδρόμων (UIC)... 10 1.2.8.2 Ευρωπαϊκό ίκτυο Σιδηροδρόμων (RNE)... 10 1.2.8.3 Φορέας Συνεργασίας για τον Άξονα Μεταφορών Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEETAC)... 11 1.2.8.4 Ευρωπαϊκή Ένωση Σιδηροδρομικών Εταιριών (CER)... 11 1.2.8.5 ιακυβερνητικός Οργανισμός για τις ιεθνείς Σιδηροδρομικές Μεταφορές (OTIF)... 11 2 ραστηριότητες της ΡΑΣ 2013... 13 2.1 Ελλάδα... 13 2.1.1 Νομοθετικές Κανονιστικές ράσεις... 13 2.1.2 Αδειοδότηση Σιδηροδρομικών Επιχειρήσεων... 14 2.1.3 Έλεγχος και Παρεμβάσεις στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ... 14 2.1.4 Έλεγχος και Παρεμβάσεις στην ΣΤΑΣΥ... 15 2.1.5 Έλεγχος και Παρεμβάσεις στον ΟΣΕ... 15 2.1.6 Πολυετές Συμβόλαιο Κράτους ΟΣΕ... 17 2.1.7 Σύνταξη και Έλεγχος Οικονομικών Καταστάσεων... 18 2.1.8 Συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών & ικτύων... 18 2.1.9 Πρόγραμμα JASPERS... 18 2.2 Ευρώπη... 19 2.2.1 Συνεργασία με τη DG-MOVE... 19 2.2.2 Συνεργασία με τον IRG-Rail... 21 2.2.3 Συμμετοχή σε εκδηλώσεις του ERA και του ILGGRI... 24 2.2.4 Συμμετοχή σε εκδηλώσεις λοιπών ευρωπαϊκών φορέων σιδηροδρομικού ενδιαφέροντος... 24 Παράρτημα... 25

Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) Λέκκα 31 105 62 Αθήνα t: 210 3860141-142 f: 210 3860149 e: info@ras-el.gr www.ras-el.gr

Έκθεση Πεπραγμένων 2013 Μήνυμα Προέδρου Η σημαντικότερη εξέλιξη για τη ΡΑΣ στο τέλος του 2013 υπήρξε η μεταβίβαση σε αυτή από το ΥπΥΜε ι των αρμοδιοτήτων της Εθνικής Αρχής Ασφάλειας για το σιδηρόδρομο. Πιστεύουμε ότι η επιλογή αυτή του ΥπΥΜε ι, με δεδομένη και τη σιδηροδρομική τεχνική εμπειρία των στελεχών της ΡΑΣ, θα δημιουργήσει σημαντικές συνέργειες σε ένα τομέα ιδιαίτερα κρίσιμο όπως είναι η ασφάλεια στο σιδηρόδρομο. Σχετική με την ασφάλεια αρμοδιότητα της Εθνικής Αρχής Ασφάλειας είναι και η παρακολούθηση της διαλειτουργικότητας στο σιδηρόδρομο καθώς και η τελική θέση σε λειτουργία των νέων ή αναβαθμιζομένων σιδηροδρομικών υποσυστημάτων (υποδομή, ενέργεια, παρατρόχιος / εποχούμενος έλεγχος - χειρισμός και σηματοδότηση, τροχαίο υλικό, διεξαγωγή και διαχείριση της κυκλοφορίας, συντήρηση, τηλεπληροφορικές εφαρμογές για επιβατικές και για εμπορευματικές υπηρεσίες). Ήδη συμμετείχα, εκπροσωπώντας τη ΡΑΣ, στη σχετική Γενική Συνέλευση των Αρχών Ασφάλειας των κρατών της ΕΕ στη Λιλ της Γαλλίας, υπό την προεδρεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων (ERA) όπου και συμφωνήθηκε με τον αρμόδιο διευθυντή του ERA μια πρώτη συνάντηση εργασίας (workshop) στην Αθήνα, με εξειδικευμένα στον τομέα της ασφάλειας στελέχη του ERA, στην οποία εκτός από τη ΡΑΣ θα συμμετέχουν και στελέχη του ΥπΥΜε ι, ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΣΤΑΣΥ, ΕΕΣΣΤΥ. Ακόμα προγραμματίστηκε μετάβαση στελεχών της ΡΑΣ στην Αγγλία προκειμένου να παρακολουθήσουν στην πράξη διαδικασίες ελέγχου που εφαρμόζει η αντίστοιχη αγγλική αρχή (ORR). Πιστεύουμε ότι ο ρόλος της Αρχής Ασφάλειας στο να εγκρίνει τα σχέδια διαχείρισης της ασφάλειας σιδηροδρομικών φορέων, να ελέγχει την εφαρμογή τους, να επισημαίνει τυχόν κενά και να υποδεικνύει βελτιωτικές δράσεις είναι ιδιαίτερα κρίσιμος για τη συνεχή διασφάλιση του ισχυρού συγκριτικού πλεονεκτήματος του σιδηρόδρομου στο χώρο των μεταφορών. Όσον αφορά στη σιδηροδρομική αγορά, δεν υπήρξε βέβαια αξιόλογη αύξηση έργου ούτε είσοδος νέων σιδηροδρομικών εταιρειών. Όμως ήδη πρόσφατα λειτούργησε η σύνδεση με το εμπορευματικό λιμάνι του Πειραιά (Ικόνιο) και θα ακολουθήσουν βελτιωτικές παρεμβάσεις σε αυτή, έχει δρομολογηθεί η ολοκλήρωση του σταθμού διαλογής και του εμπορευματικού κέντρου στο Θριάσιο, η αναβάθμιση του τερματικού σταθμού στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και η ανάθεση της τελικής φάσης των έργων ολοκλήρωσης στο άξονα Τιθορέα- ομοκός και Κιάτο-Ροδοδάφνη. Με την ολοκλήρωση των πιο πάνω έργων η σιδηροδρομική αγορά στην Ελλάδα θα γίνει ελκυστική για τη δραστηριοποίηση νέων επιχειρήσεων που θα εκμεταλλευτούν τα σημαντικά πλεονεκτήματα του σιδηρόδρομου σε συνδυασμό με διατροπικές μεταφορές. Από άποψη θεσμικού πλαισίου και διαδικασιών, πιστεύουμε ότι η ΡΑΣ έχει συμβάλλει ώστε οποιαδήποτε νέα σιδηροδρομική επιχείρηση ενδιαφερθεί για να εισέλθει στη σιδηροδρομική αγορά να μπορεί εύκολα, απλά και γρήγορα να έχει πρόσβαση σε αυτή. Αλλά και στη συνέχεια να μην κινδυνεύει να αντιμετωπίσει δυσμενή και διακριτική μεταχείριση στην εκτέλεση του έργου της. Βασίλειος Τσιαμαντής Πρόεδρος 1

1 Σιδηροδρομική Αγορά Φορείς Οι βασικοί συμμετέχοντες στην αγορά σιδηροδρομικών υπηρεσιών είναι ο διαχειριστής της σιδηροδρομικής υποδομής, οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις και ο υπεύθυνος φορέας για τη συντήρηση του τροχαίου υλικού. Η ευρωπαϊκή σιδηροδρομική πολιτική αποσκοπεί, μέσω των φορέων που έχουν συσταθεί, στην ανάπτυξη ενός ενιαίου ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού χώρου. Τελικό ζητούμενο είναι η δημιουργία μιας αποτελεσματικής και ανοικτής σιδηροδρομικής αγοράς, η άρση των διοικητικών και τεχνικών εμποδίων, η διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού και η κάλυψη στον τομέα της ασφάλειας των σιδηροδρομικών μεταφορών. Στο σημείο αυτό υπεισέρχεται η βασική αποστολή της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων που είναι: Η εξασφάλιση της δίκαιης και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στην εθνική σιδηροδρομική υποδομή και υπηρεσίες. Η ανάπτυξη και βελτίωση της ασφάλειας ολόκληρου του σιδηροδρομικού συστήματος. Η εποπτεία της συμμόρφωσης των στοιχείων διαλειτουργικότητας του σιδηροδρομικού συστήματος, με τις βασικές απαιτήσεις σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Στη συνέχεια, γίνεται μια σύντομη αναφορά στο σιδηροδρομικό έργο και στους σημαντικότερους φορείς και συμμετέχοντες στην σιδηροδρομική αγορά στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. 1.1 Ελλάδα 1.1.1 Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων Η ΡΑΣ παράλληλα με τις αρμοδιότητες που προβλέπει η ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία για το Ρυθμιστικό Φορέα στις σιδηροδρομικές μεταφορές, από τον Οκτώβριο του 2013, σε εφαρμογή του Ν. 4199/2013 (ΦΕΚ 216 Α), ασκεί επιπλέον τα καθήκοντα της Αρχής Ασφάλειας Σιδηροδρομικών Μεταφορών. Λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη της κοινοτικής νομοθεσίας, καθώς και την τεχνική και επιστημονική πρόοδο και δίνοντας προτεραιότητα στην πρόληψη ατυχημάτων και στην μεγιστοποίηση της ασφάλειας, καταρτίζει, ενημερώνει, τροποποιεί τους κανόνες ασφαλείας, εποπτεύει τους αρμόδιους φορείς για την εφαρμογή και τήρηση των διατάξεων της νομοθεσίας και επιβάλλει κυρώσεις σε όσους δεν τις τηρούν. Η θέσπιση, εφαρμογή και επιβολή των κανόνων ασφαλείας εξασφαλίζεται με ανοιχτό και αμερόληπτο τρόπο, για την προαγωγή της ανάπτυξης ενός ενιαίου συστήματος ευρωπαϊκών σιδηροδρομικών μεταφορών. Επίσης εξασφαλίζει ότι τα μέτρα ανάπτυξης και βελτίωσης της σιδηροδρομικής ασφάλειας λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη συστηματικής προσέγγισης των ευρωπαϊκών σιδηροδρομικών συστημάτων, με την εφαρμογή κοινών στοιχείων διαλειτουργικότητας εντός της κοινότητας. 2

Έκθεση Πεπραγμένων 2013 1.1.2 ιαχειριστής Σιδηροδρομικής Υποδομής Καθήκοντα διαχειριστή της εθνικής σιδηροδρομικής υποδομής ασκεί ο ΟΣΕ. Είναι υπεύθυνος για την κατασκευή νέας υποδομής και συντήρησης και λειτουργίας της υφιστάμενης υποδομής. Η κατασκευή της νέας υποδομής εκτελείται κατά κύριο λόγο από τη θυγατρική εταιρεία του ομίλου ΟΣΕ, την ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε., η οποία διαχειρίζεται έργα του επενδυτικού προγράμματος του ΟΣΕ και ιδιαίτερα εκείνα που συγχρηματοδοτούνται από προγράμματα της ΕΕ. Στον Όμιλο του ΟΣΕ ανήκε μέχρι πρόσφατα και η ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. παρέχοντας υπηρεσίες που σχετίζονται με την αξιοποίηση, διαχείριση και εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας του ΟΣΕ. Η ΓΑΙΑΟΣΕ αποσχίσθηκε από τη μητρική ΟΣΕ με το Ν. 4111/13 (ΦΕΚ 18 Α/25-1- 2013). Με τον ίδιο νόμο δημιουργήθηκε η νέα ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού» και το διακριτικό τίτλο «ΕΕΣΣΤΥ». Με την κοινή υπουργική απόφαση 1661/14-08-2013 (ΦΕΚ 1993 Β) αποσχίστηκε ο κλάδος συντήρησης Τροχαίου Υλικού της ΟΣΕ ΑΕ και απορροφήθηκε από την ΕΕΣΣΤΥ Α.Ε. Το ενεργό σιδηροδρομικό δίκτυο με μήκος γραμμής σε εκμετάλλευση 2.554 χιλιομέτρων, είναι χωρισμένο γεωγραφικά σε πέντε κλάδους: Κύριος άξονας Πειραιάς Αθήνα Θεσσαλονίκη Ειδομένη με τις διακλαδώσεις του (Οινόη Χαλκίδα, Παλαιοφάρσαλος Καλαμπάκα, Λάρισα Βόλος) Άξονας υτικής Μακεδονίας Άξονας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης ίκτυο Πελοποννήσου Γραμμή Προαστιακού Αττικής (ΣΚΑ Αεροδρόμιο, ΣΚΑ Κιάτο). 1.1.3 Σιδηροδρομικές Επιχειρήσεις Κυρίαρχο ρόλο στην παροχή υπηρεσιών σιδηροδρομικής μεταφοράς εμπορευμάτων και επιβατών στην ελληνική σιδηροδρομική αγορά, έχει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. (incumbent). Στον επιβατικό τομέα λειτουργεί εκτελώντας προαστιακά, περιφερειακά και υπεραστικά δρομολόγια. Η εταιρεία ΣΤΑΣΥ Α.Ε. (Σταθερές Συγκοινωνίες), κάνει χρήση της υποδομής του σιδηροδρομικού δικτύου της γραμμής του προαστιακού μεταξύ του Σταθμού ουκίσσης Πλακεντίας και του τερματικού Σταθμού του ιεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος». 1.1.4 Υπεύθυνος Φορέας για τη Συντήρηση Τροχαίου Υλικού Η Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού Α.Ε. με το διακριτικό τίτλο «ΕΕΣΣΤΥ», ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2013 και δραστηριοποιείται στη συντήρηση και 3

στην ομαλή λειτουργία του σιδηροδρομικού τροχαίου υλικού με απώτερο σκοπό την επίτευξη ασφαλούς και αξιόπιστης λειτουργίας του σιδηροδρομικού συστήματος. Αρχικά αποτελούσε κομμάτι του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδας, στη συνέχεια όμως η εταιρεία ανεξαρτητοποιήθηκε από τον Όμιλο ΟΣΕ και λειτουργεί ως πλήρως ανεξάρτητη εταιρεία με ξεχωριστή διοίκηση και οργάνωση, σύμφωνα και με τις επιταγές της Ελληνικής και Κοινοτικής νομοθεσίας. 1.1.5 Σιδηροδρομικό Έργο Το μεταφορικό σιδηροδρομικό έργο στην Ελλάδα κατά τα τελευταία πέντε χρόνια αποτυπώνεται στον παρακάτω πίνακα (*): Μεταφορικό Έργο 2008 2009 2010 2011 2012 Επιβατοχιλιόμετρα (σε χιλιάδες) 1.657.313 1.466.700 1.382.908 957.969 851.340 Έσοδα από επιβάτες (σε χιλιάδες ) 70.578 73.120 78.236 62.023** 68.740** Τονοχιλιόμετρα (σε χιλιάδες) 785.692 562.580 615.720 351.885 282.719 Έσοδα από μεταφορές (σε χιλιάδες) 34.106 23.626 23.244 22.199 20.050 * πηγή: επίσημα στοιχεία από ΟΣΕ για το έτος 2008, ΤΡΑΙΝΟΣΕ για τα έτη 2009-2011, ΤΡΑΙΝΟΣΕ ΣΤΑΣΥ για το έτος 2012. ** Επιπλέον, τα έτη 2011 2012, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ εισέπραξε στο πλαίσιο Υποχρέωσης ημόσιας Υπηρεσίας (Υ Υ) 50 εκατ. /έτος, ως κρατική αποζημίωση για τα επιβατικά ζημιογόνα δρομολόγια. 1.2 Ευρώπη Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση Παρακολούθησης της Σιδηροδρομικής Αγοράς στην Ευρώπη, που συντάχθηκε από την Ένωση Ανεξάρτητων Ρυθμιστικών Αρχών Σιδηροδρόμων (IRG-Rail) για το έτος 2012, στην Ευρώπη ο αριθμός των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών αποτυπώνεται στο Σχήμα 1 που ακολουθεί. Η επιβατική σιδηροδρομική αγορά συνεχίζει να κυριαρχείται από τις κρατικές επιχειρήσεις, ενώ και στις εμπορευματικές μεταφορές το μερίδιο των κρατικών επιχειρήσεων παραμένει υψηλό, παρά την απελευθέρωση της αγοράς. Το ποσοστό συμμετοχής των κρατικών (incumbent) μη κρατικών (competitors) σιδηροδρομικών επιχειρήσεων ανά μεταφορικό έργο, αποτυπώνεται στα Σχήματα 2 και 3 που ακολουθούν. Τέλος, το μεταφορικό επιβατικό και εμπορευματικό έργο στην Ευρώπη, σε επιβατοχιλιόμετρα και τονοχιλιόμετρα αντίστοιχα, αποτυπώνεται στα Σχήματα 4 και 5 που ακολουθούν. 4

Έκθεση Πεπραγμένων 2013 Σχήμα 1: Αριθμός Σιδηροδρομικών Επιχειρήσεων για τα έτη 2010-2012 ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΧΩΡΩΝ AT = ΑΥΣΤΡΙΑ, BE = ΒΕΛΓΙΟ, HR = ΚΡΟΑΤΙΑ, DK = ΑΝΙΑ, EE = ΕΣΘΟΝΙΑ, FI = ΦΙΝΛΑΝ ΙΑ, FR = ΓΑΛΛΙΑ, DE = ΓΕΡΜΑΝΙΑ, GB = ΓΑΛΛΙΑ, GR = ΕΛΛΑ Α, HU = ΟΥΓΓΑΡΙΑ, LV = ΛΕΤΟΝΙΑ, LU = ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ, MK = ΠΓ Μ, NL = ΟΛΛΑΝ ΙΑ, NO = ΝΟΡΒΗΓΙΑ, PL = ΠΟΛΩΝΙΑ, SK = ΣΛΟΒΑΚΙΑ, SI = ΣΛΟΒΕΝΙΑ, ES = ΙΣΠΑΝΙΑ, SE = ΣΟΥΗ ΙΑ Percentage of passenger kilometers in 2012 Incumbent Competitors trend market share competitors 2011-2012 100 80 60 40 20 9 3 10 3 12 13 2 36 51 91 100 100 97 100 100 97 100 100 98 100 90 88 87 64 49 100 % Average 29,3% 70,7% 0 AT HR DK FI FR DE GB GR HU LV LU MK NO PL SK SI Σχήμα 2: Μερίδιο αγοράς κρατικών - μη κρατικών επιβατικών σιδηροδρομικών επιχειρήσεων 5

Percentage of net tonne kilometers in 2012 Incumbent Competitors trend market share competitors 2011-2012 100 80 60 40 20 18 12 8 27 23 32 30 30 30 45 54 100 100 100 100 100 82 88 92 73 77 68 70 70 70 55 46 100 % Average 28,5% 71,5% 0 AT HR DK* FI FR DE GB GR HU LV LU MK NO* PL SK* SI * calculated from gross tonne kilometers if net tonne kilometers were not available Σχήμα 3: Μερίδιο αγοράς κρατικών - μη κρατικών εμπορευματικών σιδηροδρομικών επιχειρήσεων Billion passenger kilometers in 2012 trend 2011-2012 75 89,1 89,9 61,0 50 25 0 17,9 11,2 11,7 7,0 7,8 4,0 1,1 3,2 0,9 0,7 2,5 0,1 0,7 AT HR DK FI FR DE GB GR HU LV MK NO PL SK SI SE Σχήμα 4: Επιβατοχιλιόμετρα σιδηροδρομικού έργου 6

Έκθεση Πεπραγμένων 2013 Billion net tonne kilometers in 2012 trend 2011-2012 75 112 50 52,6 33 25 22 21 21,9 22 0 9 9 7 9 2 2 2 4 0,3 0,4 AT HR DK FI FR DE GB GR HU LV MK NL* NO* PL SK* SI SE * calculated from gross tkm (by using a conversion factor of 2) Σχήμα 5: Τονοχιλιόμετρα (καθαρό βάρος φορτίου) σιδηροδρομικού έργου 1.2.1 Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων (ERA) Η κατασκευή ενός σύγχρονου και ασφαλούς σιδηροδρομικού δικτύου είναι μία από τις κύριες προτεραιότητες της ΕΕ. Οι σιδηρόδρομοι πρέπει να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί και να προσφέρουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες χωρίς να περιορίζονται από εθνικά σύνορα. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων (European Railway Agency ή ERA), συστάθηκε με τον Κανονισμό 881/2004 για να βοηθήσει στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου σιδηροδρομικού χώρου, με την ενίσχυση της ασφάλειας και της διαλειτουργικότητας. Ο ERA στοχεύει στην προώθηση ασφαλών και συμβατών σιδηροδρομικών συστημάτων στα όρια της ΕΕ. Με έδρα τη Γαλλία (Valenciennes), ο ERA συμβάλλει στην εναρμόνιση των ευρωπαϊκών σιδηροδρομικών συστημάτων, καθιστώντας το σιδηρόδρομο ασφαλέστερο και ικανό να διασχίζει τα εθνικά σύνορα χωρίς στάση. Από το 2006, ο ERA έχει εργαστεί για την ανάπτυξη οικονομικά βιώσιμων κοινών τεχνικών προτύπων καθώς και των στόχων για ασφάλεια, οι οποίοι συνοδεύονται από τα κατάλληλα συστήματα μέτρησης. Συνεργάζεται στενά με τη βιομηχανία των σιδηροδρομικών μεταφορών, τις εθνικές αρχές, τα όργανα της ΕΕ και άλλους φορείς. Ο ERA επίσης μεριμνά για τη δημιουργία ενιαίων προτύπων σηματοδότησης σε όλη την Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, ο ERA λειτουργεί επίσης ως Αρχή για το Ευρωπαϊκό Σύστημα ιαχείρισης Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (European Rail Traffic Management System ή ERTMS), το οποίο έχει αναπτυχθεί για να αποτελέσει το ενιαίο πανευρωπαϊκό τεχνικό και λειτουργικό πρότυπο για την αυτόματη προστασία συρμών (European Train Control System ή ETCS) και τις τηλεπικοινωνίες (Global System for Mobile communication Rail ή GSM-R). 7

1.2.2 ίκτυο Εθνικών Αρχών Ασφαλείας (NSA Network) Πρόκειται για γνωμοδοτικό όργανο που απαρτίζεται από τις Εθνικές Αρχές Ασφάλειας των Κρατών Μελών, συντονίζεται από τον ERA και παρέχει ανατροφοδότηση της εμπειρίας από την εφαρμογή του κανονιστικού τεχνικού πλαισίου (Οδηγίες Ασφάλειας, ιαλειτουργικότητας, ΤΠ ). 1.2.3 Γενική ιεύθυνση Μεταφορών και Κινητικότητας (DG-MOVE) Πρόκειται για μια από τις Γενικές ιευθύνσεις της ΕΕ, με αντικείμενο τις μεταφορές (αεροπορικές, σιδηροδρομικές, οδικές, θαλάσσιες και εσωτερικές υδάτινες). Η ρύθμιση της σιδηροδρομικής αγοράς εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Μονάδας Β2 της DG-MOVE (Single European Rail Area Ενιαίος Ευρωπαϊκός Σιδηροδρομικός Χώρος). 1.2.4 Ευρωπαϊκό ίκτυο Ρυθμιστικών Φορέων Σιδηροδρόμων (ENRRB) Το Ευρωπαϊκό ίκτυο Ρυθμιστικών Φορέων Σιδηροδρόμων (European Network of Railway Regulatory Bodies ή ENRRB), προβλέπεται στο άρθρο 57.1 της Οδηγίας 2012/34/ΕΕ. Μέσω αυτού, η ΕΕ επιδιώκει τη συστηματική ανάδραση από τη σιδηροδρομική αγορά καθενός κράτους-μέλους ως προς την υποδοχή που επιφυλάσσεται στις νομοθετικές πρωτοβουλίες της ΕΕ, την εξέλιξη της αγοράς, πιθανά προβλήματα που ανακύπτουν και χρήζουν νομοθετικής αντιμετώπισης κ.ά. Για το λόγο αυτό, το ίκτυο οργανώνεται σε Ομάδες Εργασίας, καθεμία από τις οποίες πραγματεύεται επιμέρους πεδία (εμπορευματικοί διάδρομοι, οικονομική ισορροπία κ.ά.) Ουσιαστικά, το ίκτυο λειτουργεί ως θεσμοθετημένος σύμβουλος της ΕΕ σε θέματα απελευθέρωσης της σιδηροδρομικής αγοράς, καθώς και ως χώρος ανταλλαγής απόψεων και συντονισμού δράσεων μεταξύ Ρυθμιστικών Φορέων. Σημειώνεται ότι στο ENRRB συμμετέχουν οι Ρυθμιστικοί Φορείς όλων των κρατών-μελών (πλην Μάλτας και Κύπρου, οι οποίες δε διαθέτουν σιδηρόδρομο), σε αντίθεση με την Ένωση Ανεξάρτητων Ρυθμιστικών Αρχών Σιδηροδρόμων (IRG-Rail), στην οποία δύνανται να συμμετέχουν μόνο εκείνες οι Αρχές Σιδηροδρόμων που είναι πλήρως ανεξάρτητες από οποιοδήποτε άλλο διοικητικό όργανο της χώρας τους. Η ΡΑΣ συμμετέχει ενεργά στο παραπάνω Ευρωπαϊκό ίκτυο Ρυθμιστικών Φορέων Σιδηροδρόμων. 1.2.5 Ένωση Ανεξάρτητων Ρυθμιστικών Αρχών Σιδηροδρόμων (IRG-Rail) Η Ένωση Ανεξάρτητων Σιδηροδρομικών Ρυθμιστικών Αρχών Σιδηροδρόμων (Independent Regulators Group Rail ή IRG-Rail), η οποία έχει συσταθεί και συντονίζεται με πρωτοβουλία μόνο των μελών της, έχει κύριο στόχο τη δημιουργία μιας ενιαίας, ανταγωνιστικής και βιώσιμης ευρωπαϊκής σιδηροδρομικής αγοράς. Μέσω του IRG-Rail, οι εθνικές ρυθμιστικές 8

Έκθεση Πεπραγμένων 2013 αρχές ανταλλάσσουν πληροφορίες και βέλτιστες πρακτικές, προκειμένου να διευκολύνουν το έργο τους και στο μέλλον να προσεγγίζουν τα επιμέρους θέματα με κοινό τρόπο. Η δραστηριότητα του IRG-Rail αποσκοπεί στην αποσαφήνιση και εξειδίκευση των διατάξεων της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, στο μέτρο που αφορούν τις Ρυθμιστικές Αρχές. Η ΡΑΣ είναι μέλος του IRG-Rail, στον οποίον συμμετέχουν Ρυθμιστικές Αρχές Σιδηροδρόμων από 25 συνολικά κράτη. 1.2.6 ιεθνής Ένωση ιασύνδεσης των Κρατικών Σωμάτων Επιθεωρητών Ασφαλείας (ILGGRI) Πρόκειται για μια άτυπη πλατφόρμα επικοινωνίας μεταξύ των ανεξάρτητων Ευρωπαϊκών σιδηροδρομικών επιθεωρητών και των εκπροσώπων τους με σκοπό την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος, την παροχή ενημέρωσης στις εξελίξεις για την ασφάλεια από τη σκοπιά των Αρχών, τη συνεργασία και παροχή στήριξης στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων. Στόχος της ιεθνούς Ένωσης ιασύνδεσης των Κρατικών Σωμάτων Επιθεωρητών Ασφαλείας (International Liaison Group of Government Railway Inspectorates ή ILGGRI) είναι να υπάρξει ένα αποτελεσματικό φόρουμ για τις Ευρωπαϊκές Αρχές Ασφάλειας, που θα μπορεί να γνωμοδοτεί για θέματα σιδηροδρόμων σχετικά με την υγεία, την ασφάλεια και τη διαλειτουργικότητα. 1.2.7 Ευρωπαϊκή Ένωση Σιδηροδρομικών Εμπορευματικών Μεταφορών (ERFA) Η Ευρωπαϊκή Ένωση Σιδηροδρομικών Εμπορευματικών Μεταφορών (European Rail Freight Association ή ERFA) έχει ως στόχο την προώθηση των ευρωπαϊκών σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών καθώς και των αντίστοιχων ενδιαφερόμενων μερών, μέσω της πλήρους απελευθέρωσης της αγοράς. Επίσης: Υποστηρίζει την ανάπτυξη ενός οικονομικά ελκυστικού περιβάλλοντος για την ενίσχυση των αποτελεσματικών ευρωπαϊκών σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών καθ όλη τη διάρκεια της εφοδιαστικής αλυσίδας. Βελτιώνει την ανταγωνιστική θέση των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών έναντι άλλων τρόπων μεταφοράς κυρίως μέσω ενός πολιτικού και νομικού πλαισίου. Βελτιώνει τις συνθήκες λειτουργίας για τις σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές στο ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο. Μειώνει τα νομικά και υλικά εμπόδια στις διασυνοριακές και διεθνείς υπηρεσίες μεταφορών. Αναπτύσσει τις σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές μέσω της απελευθέρωσης για μια πλήρως διαφανή, ανεξάρτητη και ελεύθερη αγορά. Προάγει την ανάπτυξη της διαλειτουργικότητας και τον καθορισμό κοινών προτύπων ασφάλειας. 9

1.2.8 Λοιποί Φορείς 1.2.8.1 ιεθνής Ένωση Σιδηροδρόμων (UIC) Η ιεθνής Ένωση Σιδηροδρόμων (International Union of Railways ή UIC) είναι ένας διεθνής οργανισμός του τομέα μεταφορών και απαρτίζεται από 199 μέλη από όλες τις ηπείρους. Μέλη της UIC μέλη μπορούν να είναι ενιαίοι σιδηροδρομικοί οργανισμοί, διαχειριστές υποδομής, πάροχοι σιδηροδρομικών ή συνδυασμένων μεταφορικών υπηρεσιών, εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης μονάδων έλξης και τροχαίου υλικού, εταιρείες παροχής υπηρεσιών (υπηρεσίες εστιατορίου, κλινάμαξες, δημόσιες μεταφορές, θαλάσσιες μεταφορές κ.τ.λ.) Η αποστολή της UIC είναι η προώθηση των σιδηροδρομικών μεταφορών σε παγκόσμιο επίπεδο και η ανταπόκριση στις προκλήσεις της κινητικότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Οι στόχοι της UIC είναι να διευκολύνει τις ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των μελών (benchmarking), να υποστηρίζει τα μέλη στις προσπάθειές τους για την ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων και νέων τομέων δραστηριοτήτων, να προτείνει νέους τρόπους για τη βελτίωση των τεχνικών και περιβαλλοντικών επιδόσεων, να προωθεί την διαλειτουργικότητα και να δημιουργεί νέα πρότυπα παγκοσμίως για τους σιδηροδρόμους (συμπεριλαμβανομένων των κοινών προτύπων με άλλους τρόπους μεταφοράς). 1.2.8.2 Ευρωπαϊκό ίκτυο Σιδηροδρόμων (RNE) Το Ευρωπαϊκό ίκτυο Σιδηροδρόμων (RailNet Europe ή RNE) ιδρύθηκε από ένα μεγάλο αριθμό ευρωπαϊκών διαχειριστών υποδομής και φορέων κατανομής χωρητικότητας με σκοπό να επισπεύσει και να διευκολύνει την πρόσβαση των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων στο ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο. Έμμεσος στόχος είναι η αύξηση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της διεθνούς σιδηροδρομικής κυκλοφορίας. Τα μέλη του RNE εφαρμόζουν εναρμονισμένες διαδικασίες για τη διαχείριση της διεθνούς σιδηροδρομικής υποδομής, προς όφελος όλου του σιδηροδρομικού τομέα. Ο RNE έχει αναπτύξει με την αρωγή της ΕΕ πρότυπα συστήματα πληροφορικής για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής κυκλοφορίας. Τα κυριότερα από αυτά είναι: Path Coordination System (PCS) για τη χάραξη διεθνών δρομολογίων Train Information System (TIS) για την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο της πορείας ενός συρμού Charging Information System (CIS) για τον υπολογισμό των τελών χρήσης των σιδηροδρομικών υποδομών Ο RNE έχει επίσης αναπτύξει υπόδειγμα ήλωσης ικτύου, καθώς και μια σειρά από κατευθυντήριες γραμμές για διαδικασίες που αφορούν στους εμπορευματικούς διαδρόμους, όπως αυτοί ορίζονται στον Κανονισμό 913/2010. 10

Έκθεση Πεπραγμένων 2013 1.2.8.3 Φορέας Συνεργασίας για τον Άξονα Μεταφορών Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEETAC) Το έργο του Φορέα Συνεργασίας για τον Άξονα Μεταφορών Νοτιοανατολικής Ευρώπης (South East European Transport Axis Cooperation ή SEETAC) χρηματοδοτείται στο πλαίσιο προγράμματος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (South East Europe ή SEE) και αποσκοπεί στην επίλυση των διασυνοριακών φραγμών και την εναρμόνιση μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών, σε ότι αφορά τα μέσα μεταφοράς. Ασχολείται τόσο με τα διοικητικά προβλήματα, όπως η έλλειψη διακρατικού θεσμικού και νομικού πλαισίου στα σημεία διέλευσης των συνόρων, όσο και με λειτουργικά, όπως κοινοί κανονισμοί ασφαλείας, ασφάλεια και περιβαλλοντικά πρότυπα και εναρμόνιση των τρόπων μεταφοράς. Ειδικότερη προσπάθεια καταβάλλεται για την ευθυγράμμιση των υποδομών και των διαδικασιών των χωρών των δυτικών Βαλκανίων (Αλβανία, χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας) με αυτές της ΕΕ ώστε να διευκολυνθεί η ενσωμάτωσή τους, μόλις τα κράτη αυτά ενταχθούν στην ΕΕ. 1.2.8.4 Ευρωπαϊκή Ένωση Σιδηροδρομικών Εταιριών (CER) Η Ευρωπαϊκή Ένωση Σιδηροδρομικών Εταιριών (Community of European Railway and Infrastructure Companies ή CER) είναι ένας φορέας που περιλαμβάνει 70 εταιρείες, κυρίως σιδηροδρομικές επιχειρήσεις και ενιαίους ή μη πλήρως διαχωρισμένους σιδηροδρομικούς οργανισμούς από την ΕΕ, τον ΕΟΧ και τα δυτικά Βαλκάνια. Έχει πολυσχιδή δραστηριότητα, παρεμβαίνοντας στα ευρωπαϊκά όργανα σε πολλαπλά επίπεδα με τεκμηριωμένες θέσεις. Παρακολουθεί τους ακόλουθους τρεις βασικούς άξονες: Σιδηροδρομική υποδομή Εμπορευματικές μεταφορές Επιβατικές μεταφορές Εκπονεί και δημοσιεύει μελέτες για ζητήματα που άπτονται των ανωτέρω τριών αξόνων, συνεργάζεται με άλλους φορείς του σιδηροδρομικού τομέα, δημοσιοποιεί τις απόψεις του με συστηματικό τρόπο στα ΜΜΕ, πάντα με γνώμονα την ανάδειξη των πλεονεκτημάτων του σιδηροδρόμου ως μέσου. Στο πλαίσιο αυτό, η ΡΑΣ έχει ήδη αξιοποιήσει τα συμπεράσματα μιας έκθεσης του CER, αναφορικά με την πρόοδο της εφαρμογής του Κανονισμού 1371/2007 για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών μεταφορών. 1.2.8.5 ιακυβερνητικός Οργανισμός για τις ιεθνείς Σιδηροδρομικές Μεταφορές (OTIF) Ο ιακυβερνητικός Οργανισμός για τις ιεθνείς Σιδηροδρομικές Μεταφορές (Organisation Intergouvernementale pour les Transports Internationaux Ferroviaires ή OTIF) είναι ένας διεθνής οργανισμός με έδρα τη Βέρνη της Ελβετίας, ο οποίος ιδρύθηκε το 1893 ως «Office central des transports internationaux par chemins de fer» και με τη σημερινή του ονομασία 11

υφίσταται από το 1985. Ο κύριος σκοπός του OTIF είναι η ανάπτυξη και υποστήριξη πρότυπων συμβάσεων για τη διεθνή σιδηροδρομική μεταφορά επιβατών και εμπορευμάτων. Το πλέγμα αυτών των συμβάσεων, γνωστό ως COTIF, αποτελείται από τις ακόλουθες επιμέρους συμβάσεις: CIM για τις εμπορευματικές μεταφορές CIV για τις επιβατικές μεταφορές CUV για τους wagon keepers RID για τα επικίνδυνα εμπορεύματα (ως υποπερίπτωση της CIM) CUI για τους διαχειριστές υποδομής APTU για τις τεχνικές προδιαγραφές τροχαίου υλικού ATMF για την έγκριση θέσης σε λειτουργία τροχαίου υλικού Ο OTIF περιλαμβάνει 48 κράτη από την Ευρώπη, τη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή τα περισσότερα από τα οποία έχουν κυρώσει τις συμβάσεις COTIF. Η Ελλάδα συμμετέχει και έχει κυρώσει τις συμβάσεις COTIF. 12

Έκθεση Πεπραγμένων 2013 2 ραστηριότητες της ΡΑΣ 2013 Στην συνέχεια παρατίθεται οι σημαντικότερες δραστηριότητες της ΡΑΣ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη κατά το έτος 2013. 2.1 Ελλάδα Οι σημαντικότερες δραστηριότητες της ΡΑΣ στην Ελλάδα υλοποιήθηκαν, ιδίως, στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων της ως Ρυθμιστικού Φορέα για τις Σιδηροδρομικές Μεταφορές και ως Φορέα Αδειοδότησης σιδηροδρομικών επιχειρήσεων, ως Φορέα Yπεύθυνου για την επιβολή της εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1371/2007 σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών και τέλος ως Αρχής Ασφάλειας για τις Σιδηροδρομικές Μεταφορές. Οι δραστηριότητες αυτές επικεντρώθηκαν κυρίως σε δράσεις νομοθετικού και κανονιστικού περιεχομένου, στην αδειοδότηση σιδηροδρομικών επιχειρήσεων, στον έλεγχο και παρεμβάσεις στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ, στη ΣΤΑΣΥ και τον ΟΣΕ για διάφορα θέματα αρμοδιότητάς τους, στην παρακολούθηση και την στη σύνταξη και τον έλεγχο οικονομικών καταστάσεων κ.α. Πιο λεπτομερής περιγραφή των δραστηριοτήτων αυτών δίδεται στη συνέχεια. 2.1.1 Νομοθετικές Κανονιστικές ράσεις Ενέργειες που ολοκληρώθηκαν: Η ΡΑΣ επεξεργάσθηκε και υπέβαλλε στο Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών & ικτύων (ΥπΥΜε ι) προτάσεις για τροποποιήσεις προσθήκες στο Ν. 3891/2010 (ΦΕΚ Α 188) οι οποίες αφορούσαν ιδίως στη δυνατότητα της ΡΑΣ για τη διενέργεια ακροάσεων, την έκδοση Κανονισμού Ακροάσεων και την έκδοση κανονιστικών και ατομικών διοικητικών πράξεων με τις οποίες ρυθμίζεται κάθε διαδικασία και θέμα σε σχέση με τις αρμοδιότητές της. Οι παραπάνω προσθήκες καθώς και άλλες εντάχθηκαν στο Ν. 4199/2013 (ΦΕΚ Α 216) ο οποίος δημοσιεύθηκε στις 11-10-2013. Με τον ίδιο νόμο ανατέθηκε στη ΡΑΣ, επιπλέον, η άσκηση των καθηκόντων: της Αρχής Ασφάλειας Σιδηροδρομικών Μεταφορών που προβλέπονται στο Π.. 160/2007 (ΦΕΚ Α 201), στο Π.. 104/2010 (ΦΕΚ Α 181), στο Ν. 3911/2011 (ΦΕΚ Α 11) της Αρμόδιας Αρχής του Κανονισμού σχετικά με τις διεθνείς σιδηροδρομικές μεταφορές επικίνδυνων εμπορευματικών μεταφορών (RID) της Κ.Υ.Α. 35043/2524/2010 (ΦΕΚ Β 1385) της Αρμόδιας Αρχής για τους σιδηροδρόμους και τις αυτοκινητάμαξες της Κ.Υ.Α. 13/0/121/2007 (Β 53) «Μέτρα κατά της εκπομπής αερίων και σωματιδιακών ρύπων προερχόμενων από κινητήρες εσωτερικής καύσης που τοποθετούνται σε μη οδικά κινητά μηχανήματα σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 97/68/ΕΚ όπως τροποποιήθηκε από τις οδηγίες 2001/63/ΕΚ, 2002/88/ΕΚ και 2004/26/ΕΚ του 13

Συμβουλίου της 17ης Αυγούστου 2001, της 9ης εκεμβρίου 2002 και της 21ης Απριλίου 2004 αντίστοιχα». Τα ανωτέρω καθήκοντα ασκούνταν πριν από το Τμήμα Ασφάλειας Σιδηροδρόμων του ΥπΥΜε ι. Για την ενημέρωση των στελεχών της ΡΑΣ σχετικά με τα νέα τους καθήκοντα, πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο 2013 από στελέχη του Υπουργείου σχετική ενημερωτική παρουσίαση. Με τον ίδιο νόμο, επίσης, έγινε μεταφορά 25 θέσεων προσωπικού της ΡΑΣ στη Ρυθμιστική Αρχή Επιβατικών Μεταφορών (ΡΑΕΜ) με αποτέλεσμα ο αριθμός των θέσεων του προσωπικού της ΡΑΣ να μειωθεί σε 25 από τις 50 αρχικώς συσταθείσες. Εκδόθηκε ο Κανονισμός Ακροάσεων της ΡΑΣ ο οποίος δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β 3080/4-12-2013. Κατόπιν σχετικού αιτήματος του ΥπΥΜε ι η ΡΑΣ επεξεργάσθηκε και απέστειλε παρατηρήσεις επί του προτεινόμενου σχεδίου της Κ.Υ.Α. ρύθμισης ιατρικών θεμάτων που απαιτούνται για τη λήψη πιστοποίησης του προσωπικού οδήγησης μηχανών έλξης και συρμών στο σιδηροδρομικό σύστημα της Κοινότητας, η οποία προβλέπεται στο άρθρο 92 του Ν. 4199/2013 ΦΕΚ 216 Α /11-10-2013. Ενέργειες σε εξέλιξη: Στο πλαίσιο των προαναφερθεισών νέων, διευρυμένων αρμοδιοτήτων της στον τομέα της ασφάλειας σιδηροδρόμων και στον τομέα της διαλειτουργικότητας των σιδηροδρομικών υποσυστημάτων που ανέλαβε δυνάμει του Ν. 4199/2013, η ΡΑΣ υπέβαλε προς επεξεργασία στον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών & ικτύων αναθεωρημένο σχέδιο Κανονισμού Εσωτερικής Λειτουργίας και ιαχείρισης (αρθ. 31 παρ. 1 του Ν. 3891/2010 ΦΕΚ 188 Α ), με σκοπό τη θέσπισή του με Κοινή Απόφαση των Υπουργών ιοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης και Υποδομών, Μεταφορών & ικτύων. 2.1.2 Αδειοδότηση Σιδηροδρομικών Επιχειρήσεων Η ΡΑΣ χορηγεί άδειες στις ενδιαφερόμενες σιδηροδρομικές επιχειρήσεις (άρθρο 28 παρ. 8 του Ν. 3891/2010), σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.. 41/2005 και της Υ.Α. Φ.4/οικ. 1594/107 (ΦΕΚ Β 56/25-01-2012). Η ΡΑΣ έχει ήδη χορηγήσει άδειες σιδηροδρομικής επιχείρησης στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ και στην ΣΤΑΣΥ από το 2012. 2.1.3 Έλεγχος και Παρεμβάσεις στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ Λογιστικός διαχωρισμός λογαριασμών μεταξύ υπηρεσιών σιδηροδρομικής μεταφοράς επιβατών και φορτίου (Π.. 41/05 άρ. 8.1) Το πρώτο εξάμηνο του 2013, ξεκίνησε αναλυτικός έλεγχος στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ από στελέχη της ΡΑΣ, για την πληρότητα του υφιστάμενου λογιστικού συστήματος διαχωρισμού 14

Έκθεση Πεπραγμένων 2013 δραστηριοτήτων. Τα αποτελέσματα αποτυπώθηκαν σε έκθεση που παρήχθη από τα στελέχη της ΡΑΣ και διαβιβάστηκε στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ. ικαιώματα και υποχρεώσεις επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών Η ΡΑΣ στο πλαίσιο άσκησης των αρμοδιοτήτων της ως Φορέας υπεύθυνος για την επιβολή της εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1371/2007 σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών, Έλαβε και χειρίστηκε παράπονα από επιβάτες της ΤΡΑΙΝΟΣΕ τα οποία διαβίβασε κατ αρχάς σ αυτήν για εξέταση και παρακολούθησε στη συνέχεια τη διεκπεραίωσή τους. Κάλεσε την ΤΡΑΙΝΟΣΕ να της γνωστοποιήσει αναλυτική περιγραφή του μηχανισμού διεκπεραίωσης παραπόνων που πρέπει να τεθεί σε λειτουργία στο πλαίσιο σχετικής πρόβλεψης του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1371/2007, σε συνέχεια παλαιότερης επισήμανσης περί έλλειψης ενός λειτουργικού στατιστικού συστήματος παρακολούθησης των παραπόνων των επιβατών και του σχετικού χειρισμού τους. Συμμετείχε σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 27 Ιουνίου 2013 στον ΟΛΠ- Πειραιά με θέμα: «Ανακοίνωση της ενημερωτικής εκστρατείας για τα ικαιώματα των Επιβατών» από τον κ. Φώτη Καραμήτσο, Αναπληρωτή Γενικό ιευθυντή στη Γενική ιεύθυνση Κινητικότητας και Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ιευθυντή αρμόδιο για logistics, θαλάσσιες και χερσαίες μεταφορές και δικαιώματα των επιβατών. Επισήμανε εγγράφως την υποχρέωση του ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ για τη θέσπιση κανόνων πρόσβασης στη μεταφορά Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ) ή με μειωμένη κινητικότητα, με τη συνεργασία και την ενεργή συμμετοχή των ομοσπονδιών ΑμεΑ. 2.1.4 Έλεγχος και Παρεμβάσεις στην ΣΤΑΣΥ Πιστοποίηση ασφάλειας και σύμβαση πρόσβασης στη σιδηροδρομική υποδομή Η ΡΑΣ ενημέρωσε εγγράφως την ΣΤΑΣΥ σχετικά με την υποχρέωση της για την απόκτηση πιστοποιητικού ασφαλείας καθώς επίσης και για την εν συνεχεία σύναψη σύμβασης πρόσβασης στην εθνική σιδηροδρομική υποδομή με τον ΟΣΕ. 2.1.5 Έλεγχος και Παρεμβάσεις στον ΟΣΕ ήλωση ικτύου Ο ΟΣΕ ως ιαχειριστής Υποδομής έχει υποχρέωση να συντάσσει και δημοσιεύει ήλωση ικτύου στην ιστοσελίδα του σύμφωνα με το άρθρο 11 του Π.. 41/2005, με στόχο τη λεπτομερή περιγραφή των χαρακτηριστικών του δικτύου και των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις που επιθυμούν να παρέχουν υπηρεσίες σιδηροδρομικής μεταφοράς στο δίκτυό του. 15

Η ήλωση ικτύου καθώς και η βάσει αυτής διαδικασία υποβολής ενδιαφέροντος από τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις για την παροχή χωρητικότητας στην υποδομή και οι αντίστοιχες συμφωνίες μεταξύ ιαχειριστή Υποδομής και σιδηροδρομικών επιχειρήσεων έχουν ιδιαίτερη σημασία στη διαφάνεια της σιδηροδρομικής αγοράς και την ίση αντιμετώπιση των παραγόντων της, χωρίς διακρίσεις. Η ΡΑΣ στο πλαίσιο άσκησης των ρυθμιστικών της καθηκόντων, επισήμανε στον ΟΣΕ την σημαντική καθυστέρηση στη δημοσίευση της ήλωσης ικτύου για το έτη 2013 και 2014 και στη συνέχεια προέβη σε έλεγχο της δημοσιευθείσας ήλωσης ικτύου έτους 2013, γνωστοποιώντας εγγράφως στον ΟΣΕ τις σχετικές παραλείψεις της. Σύστημα ενθάρρυνσης επιδόσεων Η ΡΑΣ με επιστολές της προς τον ΟΣΕ επισήμανε την εκκρεμότητα ολοκλήρωσης του συστήματος ενθάρρυνσης επιδόσεων (ΣΕΕ) και επίσης κάλεσε τον ΟΣΕ να της γνωστοποιήσει το εφαρμοζόμενο ΣΕΕ με αναλυτική περιγραφή αυτού κάτι το οποίο και έλαβε χώρα. Σε σχετικό έλεγχο που προέβη η ΡΑΣ, ο ΟΣΕ παρουσίασε το σύστημα επιδόσεων (σύμφωνα με το Π.. 41 και άρθρο 19) του καθώς και το λειτουργικό του μοντέλο παρακολούθησης αυτού. Από την επιθεώρηση που έγινε στον ΟΣΕ του εν λόγω συστήματος από στελέχη της ΡΑΣ έγιναν κάποιες παρατηρήσεις οι οποίες αποτυπώθηκαν σε έκθεση και επιστολή προς τον ΟΣΕ για συμμόρφωση του επ αυτών. Έγκριση ασφάλειας διαχειριστή υποδομής Η ΡΑΣ μετά την ανάληψη των νέων καθηκόντων της ως Αρχή Ασφαλείας Σιδηροδρομικών Μεταφορών μελέτησε το υποβληθέν από τον ΟΣΕ αρχικό σχέδιο «Eγχειρίδιο του Συστήματος ιαχείρισης Ασφάλειας» (Σ Α) προς το Τμήμα Ασφάλειας Σιδηροδρόμων του ΥπΥΜε ι καθώς και τις παρατηρήσεις του Υπουργείου επί αυτού. Στη συνέχεια υπέβαλε συμπληρωματικές παρατηρήσεις προς τον ΟΣΕ και αναμένεται, κατόπιν σχετικής δέσμευσής του, η υποβολή του Εγχειριδίου Σ Α και των λοιπών απαιτούμενων εγγράφων που συνοδεύουν την Αίτηση του ΟΣΕ έως τις 15 Μαΐου 2014, με ενσωματωμένες τις παρατηρήσεις και των δύο φορέων. Πιστοποίηση και αναγνώριση εκπαιδευτικού κέντρου ΟΣΕ από τον ΕΟΠΠΕΠ Η ΡΑΣ λαμβάνοντας υπόψη την παρέλευση της μεταβατικής ημερομηνίας της παραγράφου 2β του άρθρου 30 του Ν. 3911/2011 (Α 12), ήτοι την 29-10-2013, επισήμανε εγγράφως στον ΟΣΕ την άμεση αρμοδιότητα / υποχρέωσή του για τη λειτουργία πιστοποιημένου και αναγνωρισμένου από τον ΕΟΠΠΕΠ εκπαιδευτικού κέντρου, ιδίως για την εκπαίδευση μηχανοδηγών και υποψηφίων μηχανοδηγών, καθώς και α προβλήματα που δημιουργούνται στην σιδηροδρομική αγορά από την έλλειψή του. Ήδη στις αρχές του 2014 ο ΕΟΠΠΕΠ χορήγησε στο εκπαιδευτικό κέντρο του ΟΣΕ άδεια κέντρου δια βίου μάθησης επιπέδου 2 και 16

Έκθεση Πεπραγμένων 2013 εκκρεμεί η αναγνώριση του εκπαιδευτικού κέντρου και η έγκριση των αντίστοιχων προγραμμάτων κατάρτισης από τον ΕΟΠΠΕΠ. Αδειοδότηση και πιστοποίηση μηχανοδηγών Στο πλαίσιο υλοποίησης προγράμματος εκπαίδευσης υποψηφίων Βοηθών Μηχανοδηγού της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στο ΚΕΚ του ΟΣΕ στο Ρέντη, η ΡΑΣ προχώρησε σε ελέγχους για την τήρηση των διατάξεων της σχετικής νομοθεσίας για την εκπαίδευση υποψηφίων Βοηθών Μηχανοδηγού. Κατάρτιση προσωπικού διαχειριστή υποδομής και σιδηροδρομικών επιχειρήσεων με βασικά καθήκοντα ασφάλειας Στο πλαίσιο εφαρμογής του άρθρου 13 του Π.. 160/2007 όπως ισχύει, η ΡΑΣ ζήτησε εγγράφως από τον ΟΣΕ την κατάρτιση και την υποβολή του προγράμματος εκπαίδευσης και του προγράμματος εξετάσεων προς έγκριση από την Αρχή. Επίσης ενέκρινε την υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος «Βασική Εκπαίδευση Προσωπικού ελέγχου και κίνησης αμαξοστοιχιών» της ΤΡΑΙΝΟΣΕ καθώς και το σχετικό πρόγραμμα των εξετάσεων. Σύμβαση πρόσβασης στην σιδηροδρομική υποδομή Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από την ευρωπαϊκά και ελληνική νομοθεσία οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις που κάνουν χρήση της σιδηροδρομικής υποδομής, υποχρεούνται να έχουν υπογράψει σύμβαση πρόσβασης με τον ιαχειριστή Υποδομής. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις να κατέχουν άδεια λειτουργίας και πιστοποιητικό ασφαλείας. Η ΡΑΣ μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας χορήγησης αδείας και πιστοποιητικού ασφαλείας της ΤΡΑΙΝΟΣΕ επισήμανε με σχετικές επιστολές της την υποχρέωση αυτήν στον ΟΣΕ και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ προκειμένου να προχωρήσουν άμεσα στην υπογραφή της σχετικής συμφωνίας. Επικαιροποίηση στοιχείων Εθνικού Μητρώου Οχημάτων Ως αρμόδια Αρχή Ασφάλειας Σιδηροδρομικών Μεταφορών, η ΡΑΣ επισήμανε στον ΟΣΕ την υποχρέωση του ως Κατόχου Οχημάτων να υποβάλλει αίτηση αλλαγής του Υπεύθυνου για την Συντήρηση Φορέα για το σύνολο του τροχαίου υλικού στο Εθνικό Μητρώο Οχημάτων. 2.1.6 Πολυετές Συμβόλαιο Κράτους ΟΣΕ Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις ευρωπαϊκές οδηγίες και την ελληνική νομοθεσία πρέπει να συνταχθεί και να υπογραφεί μεταξύ του ημοσίου και του ιαχειριστή Υποδομής πολυετές συμβόλαιο το οποίο θα καθορίσει τις σχέσεις τους, σχετικά με τις υποχρεώσεις του ιαχειριστή της Υποδομής για την συντήρηση του δικτύου και την διαχείριση της κυκλοφορίας καθώς και τις υποχρεώσεις του Κράτους για την χρηματοδότηση του ιαχειριστή της Υποδομής. Στο συμβόλαιο συμπεριλαμβάνονται τα κίνητρα για τη μείωση του κόστους χρήσης της υποδομής και ο μηχανισμός μεταφοράς της μείωσης αυτού στον καταναλωτή. 17

Επισημαίνεται ότι με το Ν. 4199/2013, η ΡΑΣ ανέλαβε την αρμοδιότητα παρακολούθησης και εποπτείας της εφαρμογής του παραπάνω συμβολαίου καθώς και της διαμεσολάβησης των μερών της σε περίπτωση διαφοράς. Ήδη η ΡΑΣ έχει διατυπώσει απόψεις στο αρχικό σχέδιο του συμβολαίου αυτού. 2.1.7 Σύνταξη και Έλεγχος Οικονομικών Καταστάσεων Η ΡΑΣ συντάσσει οικονομικές καταστάσεις για κάθε έτος οικονομικής διαχείρισης και ελέγχεται από εταιρεία ορκωτών ελεγκτών σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο άρθρο 29 παρ. 3 του Ν. 3891/2010. Οι ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις δημοσιεύονται σε ΦΕΚ και αναρτώνται στην ιστοσελίδα. Υποβάλλονται επίσης στον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών & ικτύων και στον Πρόεδρο της Βουλής. Οι οικονομικές καταστάσεις του έτους 2012 συντάχθηκαν τον Απρίλιο του 2013, εγκρίθηκαν από την Ολομέλεια, δημοσιεύθηκαν στο υπ αριθμ. 2966/23-05-13 ΦΕΚ και απεστάλησαν στον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών & ικτύων και στον Πρόεδρο της Βουλής. 2.1.8 Συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών & ικτύων Εθνικοί κανόνες ασφάλειας Η ΡΑΣ συμμετείχε ενεργά σε συναντήσεις εργασίας με το ΥπΥΜε ι και άλλους εμπλεκομένους φορείς (ΟΣΕ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΣΤΑΣΥ, ΕΕΣΣΤΥ) με θέμα την κοινοποίηση των εθνικών κανόνων ασφάλειας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμου, υποβάλλοντας σχετικές προτάσεις και εισηγήσεις. Ασφάλεια κυκλοφορίας των αμαξοστοιχιών και φύλαξη των υποδομών Η ΡΑΣ συμμετείχε σε συναντήσεις εργασίας με το ΥπΥΜε ι Τμήμα Πολιτικής Άμυνας και άλλους εμπλεκομένους φορείς αναφορικά με την προετοιμασία και τη βελτίωση υφιστάμενων Σχεδίων σχετικά με την Ασφάλεια Κυκλοφορίας των Αμαξοστοιχιών και φύλαξη των υποδομών. ράσεις για τη διαχείριση κρίσεων από σιδηροδρομικά συμβάντα Η ΡΑΣ συμμετείχε σε συσκέψεις που οργάνωσε το Γραφείο του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών & ικτύων με αντικείμενο τον έλεγχο, προστασία και διαχείριση σιδηροδρομικής υποδομής, συστημάτων και τροχαίου υλικού με στόχο τη βελτίωση της ασφάλειας των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών. 2.1.9 Πρόγραμμα JASPERS Η πρωτοβουλία JASPERS (Joint Assistance to Support Projects in European Regions http://www.jaspers-europa-info.org/) είναι μια δράση της ΕΕ που αποσκοπεί στην υποστήριξη περιφερειακών κρατών-μελών στην αποτελεσματική προετοιμασία και εκτέλεση συγχρηματοδοτούμενων έργων. 18

Έκθεση Πεπραγμένων 2013 Στο πλαίσιο αυτό έχει ξεκινήσει μια συνεργασία μεταξύ των εξής φορέων: Υπουργείο Μεταφορών Υποδομών & ικτύων Ενδιάμεση ιαχειριστική Αρχή Τμήμα Ασφαλείας Σιδηροδρομικών Μεταφορών του Υπουργείου ΟΣΕ ΕΡΓΟΣΕ ΡΑΣ με αντικείμενο την κάλυψη των απαιτήσεων διαλειτουργικότητας των σιδηροδρομικών έργων και υποδομών στη χώρα μας, σύμφωνα με τις επιταγές της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Η δράση αυτή υλοποιείται από εξειδικευμένη εταιρεία συμβούλων (Mott MacDonald) που είναι και Κοινοποιημένος Οργανισμός (ΝοΒο) η ίδια, καλύπτεται δε οικονομικά από την ΕΕ χωρίς καμία άλλη επιβάρυνση για το κράτος-μέλος. υνάμει των νέων αρμοδιοτήτων του Ν. 4199/2013, η ΡΑΣ θα έχει ενεργό ρόλο στις διαδικασίες για την κάλυψη των απαιτήσεων διαλειτουργικότητας. Στο πλαίσιο αυτό, ήδη συνεργάζεται με τους προαναφερθέντες φορείς, στους εξής κατ αρχήν στόχους: Καταγραφή και αποδελτίωση των έργων που έχουν υλοποιηθεί στο σιδηροδρομικό δίκτυο Ανάδειξη των έργων εκείνων που, ανάλογα με την περίοδο που εκτελέστηκαν, υπέχουν υποχρέωση πιστοποίησης ως προς την τήρηση των Τεχνικών Προδιαγραφών ιαλειτουργικότητας (ΤΠ ). Για τα άλλα έργα, μέριμνα για την έγκριση παρέκκλισης από τις εκάστοτε ΤΠ. Εμπλοκή Κοινοποιημένου Οργανισμού (ΝοΒο) για την εξασφάλιση της επιβεβαίωσης συμμόρφωσης των δομικών υποσυστημάτων του έργου ως προς τις ΤΠ που διέπουν αυτά. Τα πιστοποιητικά των ΝοΒο θα υποβληθούν στη ΡΑΣ μαζί με τους αντίστοιχους Τεχνικούς Φακέλους, προκειμένου η ΡΑΣ μετά από έλεγχο να χορηγήσει την Έγκριση Θέσης σε Λειτουργία των υποσυστημάτων αυτών. 2.2 Ευρώπη Οι σημαντικότερες δραστηριότητες της ΡΑΣ στην Ευρώπη επικεντρώθηκαν στην ανάπτυξη συνεργασιών με την DG-MOVE, τον IRG-Rail και τον ERA, καθώς και τη συμμετοχή της σε εκδηλώσεις λοιπών ευρωπαϊκών φορέων σιδηροδρομικού ενδιαφέροντος. Πιο λεπτομερής περιγραφή των δραστηριοτήτων αυτών παρατίθεται στη συνέχεια. 2.2.1 Συνεργασία με τη DG-MOVE Από τη σύστασή της η ΡΑΣ είχε και έχει συνεχή επικοινωνία με τη Γενική ιεύθυνση Μεταφορών και Κινητικότητας (DG-MOVE) της EE για θέματα που αφορούν στη σιδηροδρομική αγορά στην Ελλάδα. 19

Η ΡΑΣ συμμετείχε με εκπροσώπους της σε συναντήσεις εργασίας μαζί με τις ομόλογες Ρυθμιστικές Αρχές, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν υπό την αιγίδα, προεδρία ή μετά από πρόσκληση της DG-MOVE, καθώς και σε ημερίδες και συνέδρια συναφή με το αντικείμενό της. Συγκεκριμένα συμμετείχε: 1 Εκπροσωπούμενη από τον Πρόεδρό της στις τρεις (3) συναντήσεις του ικτύου Σιδηροδρομικών Ρυθμιστικών Φορέων ( ΣΡΦ) των κρατών-μελών της ΕΕ, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στις Βρυξέλλες Βελγίου (13 & 14 Μαρτίου 2012), στο Λε Μαν Γαλλίας (2 & 3 Ιουλίου 2013 και στις Βρυξέλλες (25 & 26 Νοεμβρίου 2013), αντίστοιχα. Οι συναντήσεις αυτές τελούσαν υπό την αιγίδα και προεδρία της Γενικής ιεύθυνσης Μεταφορών και Κινητικότητας (DG-MOVE). Το ΕΡΣΦ προβλέπεται στη νέα Οδηγία 2012/34 και αποτελεί εξέλιξη της ομάδας εργασίας των Σιδηροδρομικών Ρυθμιστικών Φορέων (ΣΡΦ) που δραστηριοποιούνταν μέχρι τώρα. Στις συναντήσεις αυτής παρουσιάσθηκαν και συζητήθηκαν σε στρογγυλή τράπεζα οι απαντήσεις των συμμετεχόντων Ρυθμιστικών Φορέων επί ερωτηματολογίων τα οποία είχαν διανεμηθεί από την DG-MOVE με σκοπό την καταγραφή των τρεχουσών εξελίξεων στην σιδηροδρομική αγορά κάθε κράτους-μέλους. 2 Σε συνάντηση της Ομάδας Εργασίας του ικτύου Σιδηροδρομικών Ρυθμιστικών Φορέων ( ΣΡΦ) στις Βρυξέλλες την 15η Φεβρουαρίου 2013 υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με αντικείμενο το πλαίσιο λειτουργίας των Ευρωπαϊκών Εμπορευματικών ιαδρόμων (Rail Freight Corridors-RFCs). 3 Σε συνάντηση της Ομάδας Εργασίας του ικτύου Σιδηροδρομικών Ρυθμιστικών Φορέων ( ΣΡΦ) στις Βρυξέλλες την 29η Απριλίου 2013 υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με αντικείμενο τον υπό διαμόρφωση Εφαρμοστικό Κανονισμό σχετικά με την εξέταση τυχόν ανατροπής της ισορροπίας των συμβάσεων δημοσίων υπηρεσιών (compromise of Economic Equilibrium of Public Service Contracts), ως συνέπεια της εισαγωγής ενός διεθνούς επιβατικού δρομολογίου. 4 Στη συνεδρίαση των Ρυθμιστικών Φορέων Σιδηροδρόμου (Regulatory Bodies for Railways), οι οποίοι ανήκουν στην Ένωση Ανεξάρτητων Ρυθμιστικών Αρχών για το Σιδηρόδρομο (Independent Regulators Group for Railways / IRG-Rail), την οποία διοργάνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός ιαχειριστών Σιδηροδρομικής Υποδομής (Rail Net Europe / RNE), η οποία έλαβε χώρα την 31η Οκτωβρίου 2013 στη Βιέννη στην Αυστρία. Αντικείμενο της συνάντησης ήταν η παρουσίαση της αναθεωρημένης στρατηγικής του RNE, οι δραστηριότητές του σχετικά με τους εμπορευματικούς διαδρόμους (RFCs) και τέλος η ανάπτυξη και αναβάθμιση των συστημάτων πληροφορικής (IT Systems) του RNE. 5 Με την Αντιπρόεδρό της σε συνάντηση των Εθνικών Φορέων Επιβολής (NEBs) του Κανονισμού 1371/2007 σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών, η οποία διοργανώθηκε στις Βρυξέλλες την 14 η Οκτωβρίου 20

Έκθεση Πεπραγμένων 2013 2013 υπό την προεδρία της Γενικής ιεύθυνσης Κινητικότητας και Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 6 Με την Αντιπρόεδρό της σε συνάντηση εργασίας μεταξύ του CER CIT και των Εθνικών Φορέων Επιβολής (NEBs) του Κανονισμού 1371/2007, η οποία διοργανώθηκε στις Βρυξέλλες την 15 η Οκτωβρίου 2013. 7 Σε συνάντηση εργασίας του SERAC (Single European Rail Area) Working Group σχετικά με την ανατροπή της ισορροπίας των συμβάσεων δημοσίων υπηρεσιών (compromise of Economic Equilibrium of Public Service Contracts), η οποία διοργανώθηκε στα γραφεία της DG-MOVE στις Βρυξέλλες την 11 η Οκτωβρίου 2013 υπό την προεδρία της Γενικής ιεύθυνσης Κινητικότητας και Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αντικείμενο της συνάντησης ήταν η προετοιμασία του κειμένου του προβλεπομένου από την Οδηγία 2012/34/ΕΕ προς έκδοση Εφαρμοστικού Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το θέμα της οικονομικής ισορροπίας των συμβάσεων δημοσίων υπηρεσιών. 8 Στην 1η συνάντηση εργασίας του SERAC (Single European Rail Area) Working Group για τους Εμπορευματικούς ιαδρόμους (Rail Freight Corridors), η οποία διοργανώθηκε στις Βρυξέλλες την 10η Απριλίου 2013 υπό την προεδρία της Γενικής ιεύθυνσης Κινητικότητας και Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 9 Στην 27η συνάντηση εργασίας του SERAC (Single European Rail Area) Working Group για την παρακολούθηση της σιδηροδρομικής αγοράς (Rail Market Monitoring Scheme / RMMS), η οποία διοργανώθηκε στα γραφεία της DG-MOVE στις Βρυξέλλες την 26η Απριλίου 2013 υπό την προεδρία της Γενικής ιεύθυνσης Κινητικότητας και Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 10 Σε συνάντηση, η οποία διοργανώθηκε από τους Ρυθμιστικούς Φορείς του Εμπορευματικού ιαδρόμου 7 (RFC7) στη Βουδαπέστη την 12 Σεπτεμβρίου 2013, με αντικείμενο την κατάρτιση συμφωνίας για το χειρισμό καταγγελιών που θα υποβάλλονται στους Ρυθμιστικούς Φορείς και θα αφορούν θέματα του ιαδρόμου. Η Συμφωνία αυτή αποσαφηνίζει το ρόλο και τις αρμοδιότητες καθενός Ρυθμιστικού Φορέα στις περιπτώσεις αυτές. 2.2.2 Συνεργασία με τον IRG-Rail Οι θέσεις του IRG-Rail αποφασίζονται από την Ολομέλεια (Plenary Assembly) αυτού. Από την ένταξή της στον IRG-Rail, η ΡΑΣ εκπροσωπούνταν από τον Πρόεδρό της στις συσκέψεις της Ολομέλειας και από στελέχη της σε όλες τις ομάδες εργασίας που είχαν σχηματιστεί. Πιο συγκεκριμένα: 1 Στις 24 Απριλίου 2013 έγινε η Γενική Συνέλευση των μελών του IRG-Rail στο Λονδίνο. Τη ΡΑΣ εκπροσώπησε ο Πρόεδρός της. Η Γενική Συνέλευση έλαβε χώρα στα γραφεία του ORR (Σιδηροδρομικός Ρυθμιστικός Φορέας του Ηνωμένου Βασιλείου) που προεδρεύει για το 2013 στον IRG-Rail. Κύριο θέμα στη Γενική Συνέλευση ήταν η συζήτηση και η 21

τελική έγκριση του κειμένου θέσεων του IRG-Rail επί του προς διαβούλευση 4ου σιδηροδρομικού πακέτου. Το σχέδιο του κειμένου θέσεων είχε επεξεργαστεί η σχετική ομάδα του IRG-Rail. Μετά από αναλυτική συζήτηση, ανταλλαγή απόψεων και των τελικών τροποποιήσεων, εγκρίθηκε ομόφωνα το τελικό σχέδιο θέσεων του IRG-Rail. Ακόμα έγιναν παρουσιάσεις θεμάτων που αντιμετώπισαν οι ρυθμιστικοί φορείς της Γερμανίας (παροχή χωρητικότητας σε Σταθμούς ιαλογής) και της Σουηδίας (εφαρμογή ERTMS και κόστος για τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις). 2 Στις 14 & 15 Οκτωβρίου 2013 πραγματοποιήθηκε στο York της Μεγάλης Βρετανίας η Γενική Συνέλευση των μελών του IRG-Rail, στην οποία συμμετείχε και η ΡΑΣ με τον Πρόεδρό της. Οι Ρυθμιστικές Αρχές της Αυστρίας, του Βελγίου, της Βουλγαρίας, της Κροατίας, της ανίας, της Εσθονίας, της Φιλανδίας, της πρώην Γιουγκοσλαβικής ημοκρατίας της Μακεδονίας (FYROM), της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ελλάδας, της Ουγγαρίας, του Κοσσόβου, της Λετονίας, του Λουξεμβούργου, της Ολλανδίας, της Νορβηγίας, της Πολωνίας, της Σλοβακίας, της Σλοβενίας, της Ισπανίας, της Σουηδίας, της Ελβετίας και του Ηνωμένου Βασιλείου υπέγραψαν ένα μνημόνιο κατανόησης για συνεργασία στα πλαίσια του IRG-Rail. Από το 2013 οι ομάδες εργασίας του IRG-Rail είναι οι εξής τέσσερις: Η νέα ομάδα για την πρόσβαση στη σιδηροδρομική υποδομή (Access) σε αντικατάσταση της ομάδας των σιδηροδρομικών εμπορευματικών διαδρόμων (Rail Freight Corridor) Η νέα ομάδα αναδυομένων νομοθετικών προτάσεων στον σιδηροδρομικό τομέα (Emerging Legislative Proposals in the Railway Sector), στην οποία συγχωνεύθηκαν η πρώην ομάδα για την οικονομική ισορροπία / κύριο σκοπό διεθνών επιβατικών δρομολογίων (Economic Equilibrium / Principal Purpose) και η πρώην ομάδα αναδιατύπωσης του 1 ου Σιδηροδρομικού Πακέτου (Recast) Η ομάδα παρακολούθησης της αγοράς (Market Monitoring) Η ομάδα για τα τέλη χρέωσης για την χρήση της σιδηροδρομικής υποδομής (Charges) Η ΡΑΣ συμμετείχε με εκπροσώπους της σε συναντήσεις των ομάδων αυτών, καθώς και σε συναφείς ημερίδες. Πιο συγκεκριμένα: Για την ομάδα για την πρόσβαση στη σιδηροδρομική υποδομή (Access) η ΡΑΣ συμμετείχε σε συνάντηση εργασίας, η οποία οργανώθηκε από τη ΡΑΣ στην Αθήνα (26 Απριλίου 2013), και σε συνάντηση εργασίας, η οποία οργανώθηκε στη Μαδρίτη (23 Ιουλίου 2013) σχετικά με τη διαχείριση ζητημάτων των Ευρωπαϊκών Εμπορευματικών ιαδρόμων που θεσπίζονται από τον Κανονισμό 913/2010. Τα αποτελέσματα των εργασιών της Ομάδας αποτυπώθηκαν στο έγγραφο: IRG Rail Preliminary Guidelines on the monitoring of rail freight corridors στις 14-15 Οκτωβρίου 2013. 22

Έκθεση Πεπραγμένων 2013 Για την ομάδα αναδυομένων νομοθετικών προτάσεων στον σιδηροδρομικό τομέα (Emerging Legislative Proposals in the Railway Sector), η ΡΑΣ συμμετείχε σε δύο συναντήσεις εργασίας, στη Βόννη (17 Ιανουαρίου 2013) και στο Παρίσι (26 Φεβρουαρίου 2013). Τα αποτελέσματα των εργασιών της Ομάδας αποτυπώθηκαν σε 2 έγγραφα: 1 Position Paper on the European Commission s Proposals for a Fourth Railway Package στις 24 Απριλίου 2013 και 2 Position Paper on the ongoing negotiations within the European Parliament with regard to a Fourth Railway Package στις 14-15 Οκτωβρίου 2013. Για την ομάδα παρακολούθησης της σιδηροδρομικής αγοράς (WG for market monitoring) η ΡΑΣ συμμετείχε σε συνάντηση εργασίας, η οποία οργανώθηκε από τη ΡΑΣ στην Αθήνα (27 Μαρτίου 2013). Τα αποτελέσματα των εργασιών της Ομάδας αποτυπώθηκαν σε 2 έγγραφα: 1 Position Paper on the upcoming draft implementing act on Rail Market Monitoring, and on basic principles of market monitoring στις 14-15 Οκτωβρίου 2013 και 2 IRG-Rail Guidelines on market monitoring στις 14-15 Οκτωβρίου 2013. Για την ομάδα για τα τέλη χρέωσης για την χρήση της σιδηροδρομικής υποδομής (WG for charges) η ΡΑΣ συμμετείχε σε συνάντηση εργασίας στο Παρίσι (13-05-2013). Τα αποτελέσματα των εργασιών της Ομάδας αποτυπώθηκαν στο έγγραφο: Position paper on the European Commission s upcoming draft implementing act on the modalities for the calculation of the cost that is directly incurred as a result of operating the train στις 14-15 Οκτωβρίου 2013. Όλα τα ανωτέρω αναφερόμενα κείμενα βρίσκονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.irg-rail.eu/public-documents/2013/. Επιπλέον, υφίσταται και μία άτυπη συμβουλευτική επιτροπή καθοδήγησης (Advisory Steering Committee) του Προεδρείου του IRG-Rail. Οι Ομάδες Εργασίας θα συνεχίσουν να συνεργάζονται με τα κατά περίπτωση αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα και κυρίως τη DG-MOVE. Επειδή στα πλαίσια του δημιουργηθέντος, σύμφωνα με την Οδηγία της Οδηγίας 2012/34/EU της ΕΕ (Αναδιατύπωση του 1 ου Σιδηροδρομικού Πακέτου - Recast), European Network of Railway Regulatory Bodies, οι Ρυθμιστικές Αρχές Σιδηροδρόμων των κρατών της ΕΕ θα πρέπει να συνεργάζονται στενά, ο ρόλος του IRG-Rail καθίσταται καθοριστικός και η στενή συνεργασία των εθνικών Ανεξάρτητων Ρυθμιστικών Αρχών με τον IRG-Rail καθίσταται απολύτως επιβεβλημένη. 23